Báo cáo đánh giá tác động môi trường với chủ đề "Phát triển bền vững (nhóm 8)" sau đây trình bày nội dung: giới thiệu về phát triển bền vững, tám nguyên tắc phát triển bền vững tại Việt Nam, phân tích nguyên tắc phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, những việc cần làm để phát triển bền vững, thuật ngữ vấn đề môi trường.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Báo cáo đánh giá tác động môi trường: Phát triển bền vững (nhóm 8)
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
®
KHOA MÔI TRƯỜNG & BẢO HỘ LAO ĐỘNG
Môn học
ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG
BTKN
Chủ đề : Phat triên bên vững
́ ̉ ̀
Nhóm: 8
Sinh viên Mã số sinh viên
1 ̉
Lê Thu Thao 91102112
2 ̀
Huynh Đăng Quang 91102096
3 Hoang Thị Hanh
̀ ̣ 91102035
4 Nguyên Nhựt Tiên
̃ ́ 91102133
5 ̀ ̣ ̃
Thiêu Viêt Dung 91102184
Tp. Hồ Chí Minh, 2014
- MỤC LỤC
I. GIỚI THIỆU VỀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG…………………………3
1. Lịch sử hình thành khái niệm “ Phát triển bền vững”….…………3
2. Các nguyên tắc về phát triển bền
vững……………………………..3
II. TÁM NGUYÊN TẮC PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TẠI VIỆT
NAM...5
III. PHÂN TÍCH NGUYÊN TẮC PHÁT TRIỂN KINH TẾ LÀ NHIỆM
VỤ TRUNG TÂM.................................................................................7
1. Duy trì tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững……..............…7
2. Bảo đảm vệ sinh và an toàn thực phẩm cho nhân dân; kết hợp
chặt chẽ, hợp lý và hài hòa với phát triển xã
hội……………………….7
3. Khai thác hợp lý, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên
thiên nhiên trong giới hạn cho phép về mặt sinh
thái…………………….8
IV. NHỮNG VIỆC CẦN LÀM ĐỂ XÃ HỘI VIỆT NAM PHÁT TRIỂN
BỀN VỮNG…..……………………………………………………….9
V. THUÂT NGỮ: VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG……………………….
…….11
̀ ̣ ̉
TAI LIÊU THAM KHAO………………………………………………….12
- I. GIỚI THIỆU VỀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
1. Lịch sử hình thành khái niệm “phát triển bền vững”
• Khái niệm “ phát triển bền vững” xuất hiện trong phong trào bảo
vệ môi trường từ đầu những năm 70 của thế kỉ 20. năm 1987, trong
báo cáo “ tương lai chung của chúng ta” của hội đồng thế giới về
Môi trường và Phát triển (WCED) của Liên hợp quốc, “phát triển
bền vững” được định nghĩa là “sự phát triển đáp ứng được những
yêu cầu của hiện tại mà không gây trở ngại cho việc đáp ứng nhu
cầu của các thế hệ mai sau”.
• Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất về Môi trường và Phát triển tổ
chức ở Rio de Janeiro (Brazil) năm 1992 và Hội nghị Thượng đỉnh
Thế giới về Phát triển bền vững tổ chức ở Johannesburg (Cộng hòa
Nam Phi) năm 2002 đã xác định “phát triển bền vững” là quá trình
phá triển có sự kết hợp chặt chẽ, hợp lí và hài hòa giữa ba mặt của
sự phát triển,gồm: phát triển kinh tế (nhất là tăng truởng kinh tế);
phát triển xã hội (nhất là thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, xóa
đói giảm nghèo và giải quyết việc làm) và bảo vệ môi trường (nhất
là xử lý, khắc phục ô nhiễm, phụchồi và cải thiện chất lượng môi
trường, phòng chống cháy và chặt phá rừng, khai thác hợp lý và sử
dụng tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên).
Hình 1.Nguyên tắc phát triển bền vững
2. Các nguyên tắc về phát triển bền vững
• Tại Hội nghị Rio de Janeiro (Brazil), gồm có 179 nuớc tham gia
thông qua tuyên bố về môi trường bao gồm 27 nguyên tắc cơ bản
- và Chương trình Nghị sự 21 (Agena 21) về các giải pháp phát triển
bền vững chung cho toàn thế giới trong thế kỉ 21.
• Đến năm 2002, Hội nghị thượng đỉnh Thế giới về phát triển bền
vững ở Nam Phi, 166 nuớc tham gia Hội nghị đã thong qua Bản
Tuyên bố Johannesburg và Bản Kế hoạch thực hiện về phát triển
bền vững. Hội nghị cùng khẳng định lại các nguyên tắc đề ra truớc
đây và tiếp tục cam kết thực hiện đầy đủ các chương trình Nghị sự
21 về phát triển bền vững.
• Từ sau Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất về Môi trường và Phát triển
được tổ chức tại Rio Janeiro năm 1992 đến nay đã có 113 nước trên
thế giới đã xây dựng và thực hiên Chương trình Nghị sự 21 về phát
triển bền vững cấp quốc gia và 6416 Chương trình Nghị sự 21 cấp
địa phương.
• Chính phủ Việt Nam đã cử đoàn tham gia các Hội nghị nói trên và
cam kết thực hiện phát triển bền vững; đã ban hành và tích cực
thực hiện “Kế hoạch quốc gia về Môi trường và Phát triển bền
vững giai đoạn 1991 – 2000” (Quyết định số 187-CT ngày 12 tháng
6 năm 1991), tạo tiền đề cho quá trình phát triển bền vững ở Việt
Nam.
- II. TÁM NGUYÊN TẮC PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TẠI VIỆT NAM
1. Con người là trung tâm của phát triển bền vững: Đáp ứng ngày càng đầy
đủ hơn nhu cầu vật chất và tinh thần của mọi tầng lớp nhân dân, xây
dựng đất nước giàu mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh là
nguyên tắc quán triệt nhất quán trong mọi giai đoạn phát triển.
2. Phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm của giai đoạn phát triển sắp tới:
bảo đảm an ninh lương thực, năng lượng để phát triển bền vững, bảo
đảm vệ sinh và an toàn thực phẩm cho nhân dân; kết hợp chặt chẽ, hợp lý
và hài hòa với phát triển xã hội; khai thác hợp lý, sử dụng tiết kiệm và
hiệu quả tài nguyên thiên nhiên trong giới hạn cho phép về mặt sinh thái
và bảo vệ môi trường lâu bền. Từng bước thực hiện nguyên tắc "mọi
mặt: kinh tế, xã hội và môi trường đều cùng có lợi".
3. Bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường là một yếu tố không thể tách
rời của quá trình phát triển: Tích cực và chủ động phòng ngừa, ngăn chặn
những tác động xấu đối với môi trường do hoạt động của con người gây
ra. Cần áp dụng rộng rãi nguyên tắc "người gây thiệt hại đối với tài
nguyên và môi trường thì phải bồi hoàn". Xây dựng hệ thống pháp luật
đồng bộ và có hiệu lực về công tác bảo vệ môi trường; chủ động gắn kết
và có chế tài bắt buộc lồng ghép yêu cầu bảo vệ môi trường trong việc
lập quy hoạch, kế hoạch, chương trình và dự án phát triển kinh tế-xã hội,
coi yêu cầu về bảo vệ môi trường là một tiêu chí quan trọng trong đánh
giá phát triển bền vững.
4. Quá trình phát triển phải bảo đảm đáp ứng một cách công bằng nhu cầu
của thế hệ hiện tại và không gây trở ngại tói cuộc sống của các thế hệ
tương lai: Tạo lập điều kiện để mọi người và mọi cộng đồng trong xã
hội có cơ hội bình đẳng để phát triển, được tiếp cận tới những nguồn lực
chung và được phân phối công bằng những lợi ích công cộng, tạo ra
những nền tảng vật chất, tri thức và văn hoá tốt đẹp cho những thế hệ
mai sau, sử dụng tiết kiệm những tài nguyên không thể tái tạo lại được,
gìn giữ và cải thiện môi trường sống, phát triển hệ thống sản xuất sạch
và thân thiện với môi trường; xây dựng lối sống lành mạnh, hài hoà, gần
gũi và yêu quý thiên nhiên.
5. Khoa học và công nghệ là nền tảng và động lực cho công nghiệp hóa, hiện
đại hóa, thúc đẩy phát triển nhanh, mạnh và bền vững đất nước: Công
nghệ hiện đại, sạch và thân thiện với môi trường cần được ưu tiên sử
dụng rộng rãi trong các ngành sản xuất, trước mắt cần được đẩy mạnh sử
dụng ở những ngành và lĩnh vực sản xuất có tác dụng lan truyền mạnh, có
- khả năng thúc đẩy sự phát triển của nhiều ngành và lĩnh vực sản xuất
khác.
6. Phát triển bền vững là sự nghiệp của toàn Đảng, ác cấp chính quyề, các
bộ, ngành, và địa phương, của các cơ quan, doanh nghiệp, đoàn thể xã hội,
các cộng đồng dân cư và mọi nguời dân: Phải huy động tối đa sự tham gia
của mọi người có liên quan trong việc lựa chọn các quyết định về phát
triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường ở địa phương và trên quy mô
cả nước. Bảo đảm cho nhân dân có khả năng tiếp cận thông tin và nâng
cao vai trò của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt của phụ nữ, thanh niên,
đồng bào các dân tộc ít người trong việc đóng góp vào quá trình ra quyết
định về các dự án đầu tư phát triển lớn, lâu dài của đất nước.
7. Gắn chặt việc xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ vói chủ động hội
nhập kinh tế quốc tế để phát triển bền vững đất nước: Phát triển các
quan hệ song phương và đa phương, thực hiện các cam kết quốc tế và khu
vực; tiếp thu có chọn lọc những tiến bộ khoa học công nghệ, tăng cường
hợp tác quốc tế để phát triển bền vững. Chú trọng phát huy lợi thế, nâng
cao chất lượng, hiệu quả, năng lực cạnh tranh. Chủ động phòng ngừa,
ngăn chặn những tác động xấu đối với môi trường do quá trình toàn cầu
hóa và hội nhập kinh tế quốc tế gây ra.
8. Kết hợp chặt chẽ giũa phát triển kinh tế, phát triển xã hội và bảo vệ môi
trường với đảm bảo quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội.
- III. PHÂN TÍCH NGUYÊN TẮC PHÁT TRIỂN KINH TẾ LÀ NHIỆM VỤ
TRUNG TÂM.
Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, nhiệm vụ quan trọng trước mắt giai
đoạn 2011-2015 là nâng cao chất lượng tăng trưởng, kết hợp các mục tiêu tổng
hợp và hướng tới phát triển bền vững; đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và các cân
đối lớn của nền kinh tế; thực hiện tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng tái cấu
trúc các ngành sản xuất, dịch vụ gắn với các vùng kinh tế, phát triển công nghiệp
hỗ trợ; đồng thời tái cấu trúc các doanh nghiệp và điều chỉnh chiến lược thị
trường; tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh bình đẳng, minh bạch, ổn định,
thông thoáng... tháo gỡ mọi rào cản, tạo điều kiện để phát triển mạnh mẽ lực
lượng sản xuất; phát triển hài hòa, bền vững các vùng.
1. Duy trì tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững:
Thống kê từ Bộ Tài nguyên-Môi trường cho biết, từ năm 2000 đến năm 2010,
mỗi năm diện tích đất lúa giảm 27.000 ha do chuyển đổi mục đích sử dụng vì
quá trình đô thị hóa; thu nhập thấp cũng không khuyến khích người nông dân
trồng lúa. Trong những năm tới, dân số Việt Nam sẽ vượt ngưỡng 100 triệu
người và việc gia tăng dân số sẽ kéo theo nhiều sức ép, nhu cầu lương thực-
thực phẩm, hàng dân dụng sẽ tăng nhanh với sự đa dạng về chủng loại và chất
lượng.
Theo các nhà khoa học, để đảm bảo an ninh lương thực, cần tiếp thu, ứng dụng
tiến bộ khoa học công nghệ trên lĩnh vực nông nghiệp để nâng cao năng suất,
chuyển đổi và đa dạng hóa cơ cấu giống, cây trồng, vật nuôi, tăng nhanh sản
lượng, giảm tổn thất khi thu hoạch, có giải pháp cho bảo quản lương thực. Đặc
biệt, cần có chính sách khuyến khích nông dân trồng lúa và giữ vững 3,8 triệu ha
lúa cho đến năm 2020 để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia.
2. Bảo đảm vệ sinh và an toàn thực phẩm cho nhân dân; kết hợp chặt
chẽ, hợp lý và hài hòa với phát triển xã hội:
Trong những năm qua, nhà nước và các cơ quan chức năng của địa phương đã có
nhiều giải pháp nhằm nâng cao ATVSTP cũng như tạo hành lang pháp lý để bảo
vệ sức khoẻ người tiêu dùng. Song vấn đề kiểm tra, kiểm soát ATVSTP hiện
nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn và bất cập cả về con người lẫn phương tiện
giám định đồng bộ thực phẩm. Vì vậy để không ngừng nâng cao chất lượng
ATVSTP thì phải không ngừng mở rộng và nâng cao hiệu quả của công tác tuyên
truyền cho mọi tầng lớp nhân dân trong địa phương về ý nghĩa của ATVSTP đối
với sức khoẻ con người. Bên cạnh đó các cơ quan chức năng như Y tế, Thú y,
Bảo vệ thực vật, Quản lý Thị trường của địa phương.... cần tăng cường kiểm
- tra, kiên quyết và triệt để hơn trong việc xử lý các trường hợp vi phạm và cố tình
vi phạm.. Các cấp có thẩm quyền cũng cần ban hành các chế tài pháp lý để xử
phạt nghiêm khắc đối với các trường hợp sản xuất, vận chuyển, buôn bán, chế
biến vi phạm các qui định về ATVSTP tuỳ theo mức độ cụ thể. Có như vậy
chúng ta mới bảo vệ được sức khoẻ con người về trước mắt và lâu dài
Hình 2. Vệ sinh an toàn thực
phẩm
Hin
3. Khai thác hợp lý, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên thiên
nhiên trong giới hạn cho phép về mặt sinh thái:
Thực hiện việc đồng bộ hóa các quy hoạch ngành, lĩnh vực với quy hoạch sử
dụng đất; lồng ghép các yếu tố bảo vệ môi trường vào quy hoạch sử dụng đất,
quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, để nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát
triển kinh tế - xã hội gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Tiếp
tục thực hiện tốt công tác cải cách thủ tục hành chính; phấn đấu giải quyết hồ
sơ đúng và trước hạn đạt trên 90%. Tăng cường các nguồn thu từ lĩnh vực
TN&MT phục vụ tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời tái đầu tư,
hiện đại hóa ngành TN&MT. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả quy chế đấu giá
quyền khai thác khoáng sản, bảo đảm công bằng, nâng cao hiệu quả sử dụng tài
nguyên khoáng sản, tạo nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Nâng cao chất
lượng điều tra, xây dựng và công bố bảng giá đất hàng năm sát với giá chuyển
nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường,
bảo đảm việc áp dụng giá đất công bằng, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên
đất. Hoàn thiện mạng lưới và nâng cao năng lực quan trắc môi trường; chú trọng
trang thiết bị công nghệ quan trắc tự động về môi trường nước, không khí, nhất
là tại các khu vực dân cư, đô thị, công nghiệp và những khu vực nhạy cảm khác,
nhằm giám sát chặt chẽ diễn biến môi trường, để phòng ngừa và ngăn chặn có
hiệu quả các sự cố môi trường. Tăng cường thanh tra, kiểm tra có trọng tâm, tập
trung vào những vấn đề nổi cộm, kiểm tra sau thanh tra; kiên quyết xử lý nghiêm,
dứt điểm các sai phạm, tạo sự nghiêm minh trong thi hành pháp luật; qua thanh
tra, kiểm tra đề xuất được các biện pháp để quản lý có hiệu quả việc khai thác
sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường.
Việc sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường
có vai trò đặc biệt quan trọng đối với quá trình xây dựng kết cấu hạ tầng, phát
- triển các khu công nghiệp, chuyển đổi cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động, bảo
đảm phát triển kinh tế nhanh và bền vững, góp phần tích cực vào việc phát triển
kinh tế - xã hội của tỉnh nhà. Đây là một nhiệm vụ hết sức khó khăn, phức tạp
nên cần có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, sự quản lý chặt
chẽ của Nhà nước, sự tham gia tích cực của các tổ chức đoàn thể và sự hưởng
ứng của nhân dân trong toàn quốc.
IV. NÊU NHỮNG VIỆC CẦN LÀM ĐỂ XÃ HỘI VIỆT NAM PHÁT TRIỂN
BỀN VỮNG
Để xã hội Việt Nam phát triển bền vững trong giai đoạn tới, chúng ta cần thực
hiện và tiến hành tốt 3 nội dung sau:
• Thứ nhất: Chuyển hướng tư duy hoạch định chính sách
Nghĩa là đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế, chủ yếu phát
triển theo chiều rộng sang phát triển hợp lý giữa chiều rộng và chiều sâu, nâng
cao chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế. Nhưng việc chuyển hướng này chắc
chắn sẽ gặp nhiều khó khăn, đặc biệt ở các cơ quan thực thi chính sách ở cấp cơ
sở. Muốn vậy, ngay từ cấp hoạch định chính sách ở trung ương cần quyết tâm
rất cao với những giải pháp quyết liệt và được quán triệt tư duy ở tất cả các cơ
quan xây dựng và thực thi chính sách ở cả trung ương và địa phương.
Cần ban hành một số chính sách “nói không” với những dự án đầu tư không
mang lại nhiều hiệu quả hoặc có thể gây ra những tác động bất lợi, kể cả về
mặt xã hội hơn là những khoản lợi nhuận kinh tế trước mắt.
• Thứ hai: Gắn phát triển kinh tế,xã hội với môi trường.
Muốn phát triển bền vững, không chỉ có chính sách kinh tế quyết định mà cần
gắn với chính sách kinh tế với an sinh xã hội, phát triển nguồn nhân lực và bảo
vệ môi trường.
Tỷ lệ có bằng đại học thuộc loại cao nhất thế giới nhưng chất lượng nguồn
nhân lực thì không được thị trường công nhận. Nguồn nhân lực giá rẻ chứng tỏ
chất lượng lao động thấp, chỉ thu hút đầu tư vào những ngành sử dụng lao động
giản đơn, hiệu quả thấp, ít sử dụng công nghệ cao. Thành quả của nền giáo dục
chính là tương lai của nền kinh tế, song với chất lượng giáo dục thấp như vậy
thì kinh tế không thể cất cánh được.
Nền kinh tế phát triển có bền vững hay không còn phụ thuộc vào các yếu tố xã
hội và môi trường. Sự phát triển kinh tế trên cơ sở nhu cầu và các mối quan hệ
xã hội, đồng thời thúc đẩy các lực lượng xã hội phát triển.
Gần đây, biến đổi khí hậu đã trở thành mối quan tâm của các nhà hoạch định
chính sách. Tuy nhiên, những nhận thức đó chưa được thể hiện nhiều trên thực
- tế, hiện tượng phá hoại môi trường sống đang diễn ra khắp nơi, ở tất cả mọi
lĩnh vực của đời sống. Việt Nam vẫn thiếu những kế hoạch hành động cụ thể và
khả thi để bảo vệ môi trường cũng chính là mang lại lợi ích kinh tế. Nếu mỗi
chính sách được ban hành đều tính toán đến lợi ích về môi trường thì lợi ích kinh
tế sẽ thu được nhiều hơn và bảo đảm tính bền vững hơn.
• Thứ ba: Cải tổ bộ máy thực thi chính sách
Để thực hiện các chính sách đã được hoạch định thì cần cải tổ bộ máy thực thi
chính sách ở tất cả các lĩnh vực theo hướng Nhà nước phục vụ dân, đáp ứng nhu
cầu của thị trường, của cuộc sống. Đây là giải pháp cuối cùng và thiết thực nhất
nhưng cũng gian nan nhất để đưa chính sách vào cuộc sống. Đặc biệt là cải cách
thể chế và hệ thống tư pháp để pháp luật được thực thi một cách công khai,
minh bạch và bình đẳng, để người dân được hưởng các quyền một cách chính
đáng, phát huy được khả năng và đóng góp cho sự phát triển của xã hội.
Việc hoạch định chính sách cần nhắm tới mục đích cuối cùng là phát triển bền
vững với chiến lược 30, 50 năm chứ không chỉ vì mục tiêu 5, 10 năm tới, nhưng
nếu không kiên trì xây dựng và thực thi từng bước ngay từ hôm nay thì không thể
có tương lai tươi sáng của đất nước.
- V. THUẬT NGỮ: VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG
1. Định nghĩa:
Vấn đề môi trường được biết đến như là một quá trình(chẳng hạn như
việc tiêu thụ tài nguyên) gây ảnh hưởng tiêu cực đến tính chất bền vững
của môi trường là nơi duy trì sự sống của tất cả các sinh vật trên Trái
Đất(Nguồn Business Dictionary)
2. Mô tả:
Vấn đề môi trường là những hoạt động do con người gây ra làm ảnh
hưởng tới môi trường sống của sinh vật.Khái niệm “ nhà môi trường
học”, “ các hoạt động bảo vệ môi trường” bắt đầu xuất hiện vào những
năm 60, để có thể giải quyết các vấn đề môi trường thông qua các hoạt
động tuyên truyền và giáo dục (Nguồn wikipedia)
3. Ví dụ:
Đây là danh sách những vấn đề môi trường do tác đông của con người gây
ra(Nguồn wikipedia) :
Biến đổi khí hậu
Tác động môi trường của ngành công nghiệp năng lượng
Kỹ thuật di truyền
Đấ t
Công nghệ nano
Quá tải dân số
Sự suy giảm ozon
Ô nhiễm môi trường
Toxin
Chất thải
- ̀ ̣
TAI LIÊU THAM KHAO ̉
1. Hệ thông văn ban phap luât, Hà Nôi, 2004
́ ̉ ́ ̣ ̣
2. Cẩm nang quản lý môi trường, Lưu Đức Hải, NXBGD
3. http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/Nghiencuu-Traodoi/2014/25248/Phat-
trien-ben-vung-o-Viet-Nam.aspx
4. http://vietnam.vnanet.vn/vnp/vi-vn/13/52950/kinh-te/viet-nam-va-chien-luoc-
phat-trien-kinh-te-ben-vung.html
5. http://voer.edu.vn/m/phat-trien-ben-vung/d2d95b2e
6. http://dwrm.gov.vn/index.php?language=vi&nv=news&op=Khoa-hoc-Cong-
nghe/Lien-ket-Nuoc-Nang-luong-An-ninh-luong-thuc-Thach-thuc-cho-phat-trien-
ben-vung-o-Viet-Nam-3332
Tạp chí Cộng Sản - Phát triển bền vững ở Việt Nam
www.tapchicongsan.org.vn
7.Wikipedia
8.Businessdictionary
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
