MCG MANAGEMENT CONSULTING<br />
9th Floor, P-Tower, 52 Ba Trieu St., Hanoi, Vietnam │ www.mcg.com.vn<br />
Tel: (84 4) 3935 0082 │Fax: (84 4) 3935 0083 │Email: mcg@mcg.com.vn<br />
<br />
Báo cáo<br />
Phân tích chuỗi giá trị chè Shan ở Yên Bái và Điện Biên<br />
dưới tác động được dự báo của biến đổi khí hậu<br />
<br />
Công ty Tư vấn quản lý MCG<br />
<br />
BÁO CÁO<br />
Phân tích chuỗi giá trị chè Shan ở Yên Bái và Điện Biên<br />
dưới tác động được dự báo của biến đổi khí hậu<br />
<br />
NOMAFSI<br />
Phân tích chuỗi giá trị chè Shan ở Yên Bái và Điện Biên<br />
dưới tác động được dự báo của biến đổi khí hậu<br />
<br />
Mục lục<br />
Lời cảm ơn<br />
<br />
......................................................................................................................... 7<br />
<br />
Tóm tắt<br />
<br />
......................................................................................................................... 8<br />
<br />
1.<br />
<br />
Giới thiệu ....................................................................................................................... 11<br />
1.1.<br />
1.2.<br />
<br />
Chè Shan ở Yên Bái .............................................................................................. 12<br />
<br />
1.3.<br />
2.<br />
<br />
Chè Shan ở Việt Nam ........................................................................................... 11<br />
<br />
Chè Shan ở tỉnh Điện Biên ................................................................................... 13<br />
<br />
Thị trường chè và những tiêu chuẩn áp dụng............................................................. 15<br />
2.1.<br />
<br />
Cung và cầu trên thị trường thế giới và thị trường Việt nam ................................ 15<br />
<br />
2.1.1. Nguồn cung chè trên thế giới và ở Việt Nam ................................................................15<br />
2.1.2. Nhu cầu chè trên thị trường quốc tế và tại Việt Nam ...................................................20<br />
2.1.3. Tính cạnh tranh của chè Shan trên thị trường ..............................................................27<br />
<br />
2.2.<br />
<br />
Phát triển bền vững chè Shan................................................................................ 28<br />
<br />
2.2.1. Nhãn hiệu chứng nhận cho chè Suối Giàng-Yên Bái ....................................................28<br />
2.2.2. Thực hành nông nghiệp đạt tiêu chuẩn (GAP) .............................................................29<br />
2.2.3. Các tiêu chuẩn quốc tế cho chè ....................................................................................30<br />
<br />
3.<br />
<br />
Kết quả từ phân tích chuỗi giá trị ................................................................................ 33<br />
3.1.<br />
<br />
Phân tích môi trường chính sách và chính trị ....................................................... 33<br />
<br />
3.2.<br />
<br />
Phân tích các tác động biến đổi khí hậu đối với chuỗi giá trị và<br />
tiềm năng của mô hình nông nghiệp thông minh thích ứng với<br />
biến đổi khí hậu. .................................................................................................... 34<br />
<br />
3.2.1. Tình hình biến đổi khí hậu ở Việt Nam và các tỉnh trong khảo sát ...............................34<br />
<br />
3.3.<br />
<br />
Hồ sơ nông học cho sản xuất chè.......................................................................... 39<br />
<br />
3.3.1. Phương thức quảng canh ..............................................................................................39<br />
3.3.2. Phương thức bán thâm canh .........................................................................................40<br />
3.3.3. Phương thức thâm canh ................................................................................................41<br />
<br />
3.4.<br />
<br />
Sơ đồ chuỗi giá trị và phân tích ............................................................................ 41<br />
<br />
3.4.1. Sơ đồ chuỗi giá trị.........................................................................................................41<br />
3.4.2. Nhân tố chuỗi giá trị và chức năng...............................................................................46<br />
<br />
3.5.<br />
<br />
Phân tích chuỗi giá trị theo các chức năng chính .................................................. 50<br />
<br />
©2014 MCG Management Consulting Ltd<br />
<br />
|2<br />
<br />
NOMAFSI<br />
Phân tích chuỗi giá trị chè Shan ở Yên Bái và Điện Biên<br />
dưới tác động được dự báo của biến đổi khí hậu<br />
<br />
3.5.1. Trồng chè Shan .............................................................................................................50<br />
3.5.2. Chế biến chè Shan .........................................................................................................54<br />
3.5.3. Xúc tiến thương mại ......................................................................................................56<br />
3.5.4. Tiêu thụ .........................................................................................................................57<br />
<br />
3.6.<br />
<br />
Phân tích kinh tế của chuỗi giá trị ......................................................................... 58<br />
<br />
3.6.1. Canh tác và thu hái chè búp tươi ..................................................................................58<br />
3.6.2. Chế biến và kinh doanh chè Shan .................................................................................64<br />
<br />
3.7.<br />
<br />
Tóm lược phân tích SWOT cho mỗi nhân tố chuỗi giá trị ................................... 72<br />
<br />
4. Các chiến lược đề xuất và Kế hoạch hành động giúp hỗ trợ nâng cao chuỗi<br />
giá trị<br />
....................................................................................................................... 74<br />
4.1.<br />
<br />
Giải pháp chiến lược 1: Tiếp tục nâng cao chất lượng và đảm<br />
bảo vệ sinh an toàn cho sản phẩm chè Shan trên thị trường trong<br />
và ngoài nước ........................................................................................................ 74<br />
<br />
4.2.<br />
<br />
Giải pháp chiến lược 2: Tăng cường sản lượng chè Shan bằng<br />
việc áp dụng các phương thức canh tác nông nghiệp bền vững<br />
hơn ........................................................................................................................ 76<br />
<br />
4.3.<br />
<br />
Giải pháp chiến lược 3: Nghiên cứu và ứng dụng các biện pháp<br />
đo lường CSA ....................................................................................................... 77<br />
<br />
Phụ lục 1: Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 80<br />
Phụ lục 2: Bảng hỏi và hướng dẫn thảo luận nhóm........................................................... 86<br />
Phụ lục 3: Ghi chú về phân tích biến đổi khí hậu .............................................................. 87<br />
Phụ lục 4: Tài liệu tham khảo .............................................................................................. 91<br />
Phụ lục 5: Tiêu chuẩn Việt Nam về sản phẩm chè............................................................. 92<br />
<br />
©2014 MCG Management Consulting Ltd<br />
<br />
|3<br />
<br />
NOMAFSI<br />
Phân tích chuỗi giá trị chè Shan ở Yên Bái và Điện Biên<br />
dưới tác động được dự báo của biến đổi khí hậu<br />
<br />
Danh mục bảng<br />
Bảng 1.<br />
<br />
Sản lượng chè và xuất khẩu hàng năm trên thế giới 2005-2012 .............................................. 15<br />
<br />
Bảng 2.<br />
<br />
Tình hình cập nhật và thực hiện các bộ tiêu chuẩn ISO 3720 và ISO 11287 .......................... 30<br />
<br />
Bảng 3.<br />
<br />
Chi phí và lợi nhuận của các hộ trồng chè ở Suối giàng năm 2013 (VND) ............................. 59<br />
<br />
Bảng 4.<br />
<br />
Trung bình chi phí đầu vào cho việc trông chè Shan ở xã Gia Hội năm 2013 ......................... 60<br />
<br />
Bảng 5.<br />
Chi phí, doanh thu và thu nhập thực tế từ việc trồng chè của các hộ kinh doanh ở Gia Hội<br />
trong năm 2013.............................................................................................................................................. 62<br />
Bảng 6.<br />
<br />
Chi phí và lợi nhuận của nông dân trồng chè ở Tủa Chùa năm 2013 (đồng) ........................... 63<br />
<br />
Bảng 7.<br />
<br />
Chi phí và lợi nhuận của nông dân trồng chè Shan năm 2013 (VND) ..................................... 64<br />
<br />
Bảng 8.<br />
<br />
Công suất thiết kế và thực tế của các nhà máy chế biến .......................................................... 65<br />
<br />
Bảng 9.<br />
<br />
Chi phí và tiền đầu tư công nghệ cho dây chuyền sản xuất chè xanh ...................................... 66<br />
<br />
Bảng 10.<br />
<br />
Giá bán chè xanh trong nước ................................................................................................... 68<br />
<br />
Bảng 11.<br />
<br />
Lợi nhuận từ việc xuất khẩu chè trong chuỗi giá trị chè Shan năm 2013 ................................ 70<br />
<br />
Bảng 12.<br />
<br />
Tóm tắt chi phí và lợi nhuận ròng của các tác nhân trong chuối giá trị chè Shan 2013 ..............<br />
<br />
Bảng 13.<br />
<br />
Phân tích SWOT ...................................................................................................................... 72<br />
<br />
©2014 MCG Management Consulting Ltd<br />
<br />
|4<br />
<br />
71<br />
<br />