Báo cáo "Phương pháp bảo quản lúa giống và lúa thịt truyền thống" trình bày các nội dung chính như: Khái niệm lúa giống, cấu tạo chung của hạt lúa, hiện tượng hư hỏng xãy ra trong quá trình bảo quản, phương pháp bảo quản lúa truyền thống,...
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Báo cáo: Phương pháp bảo quản lúa giống và lúa thịt truyền thống
- BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ :
PHƯƠNG PHÁP BẢO QUẢN LÚA
GIỐNG VÀ LÚA THỊT TRUYỀN
THỐNG
GVHD: PGS.TS PHẠM VĂN HIỀN
TH:NHÓM 2
- Phương pháp bảo quản lúa
giống và lúa thịt truyền thống
- A. GiỚI THIỆU CHUNG
I. Khái niệm
Lúa giống là lúa được giữ lại, bảo quản
phục vụ cho công tác sản xuất vụ sau.
Lúa thịt hay là lúa thương phẩm sử dụng
làm giống, phân phối trên thị trường làm
lương thực thực phẩm.
- II. Cấu tạo chung của hạt lúa
Vỏ trấu:
+ Do hai lá của gié lúa
+ Thành phần của vỏ
trấu: thay đổi tùy thuộc
vào giống và điều kiện đất
đai.
- Quả thóc (hạt gạo lức)
+ Được bọc bằng một màng chất sơ gọi
là vỏ quả thường được xem như là một lớp
da bạc, dể dàng bị bóc đi trong quá trình
xay xát làm trắng gạo.
+ Vỏ quả bao gồm 3 lớp kể từ ngoài vào:
vỏ ngoài, vỏ giữa, lớp có thớ chéo.
ngay dưới lớp vỏ quả là lớp vỏ lụa, lớp
mỏng tế bào nhưng không sơ bằng lớp vỏ
quả. Lớp vỏ này chứa nhiều dầu và
Protein, ít tinh bột giống áo của hạt.
- + Dưới lớp vỏ lụa là lớp cám, được gọi là
aleurone dày và với nhiều lớp tế bào. Lớp
này giàu Vitamin, chất khoáng, Protein,
dầu, ít tinh bột.
+ Phần còn lại của vỏ thóc là nội nhủ chủ
yếu là tinh bột với nồng độ thấp.
+ Ở phần cuối của hạt (chỗ dính vào chùy
hoa của lúa) mầm (hay phôi) nằm ở nội
nhủ tinh bột. Phôi phức tạp này là sức
sống của hạt thóc từ đó phát triển ra cây
lúa.
- III. Lý tính
Chiều dài hạt: không cố định (do có sự
biến động của chiều dài râu và cuống
hoa). Chiều dài hạt bằng chiều dài hạt gạo
(không phải hạt thóc)
Bề mặt vỏ trấu có nhiều lông tủ, bề mặt
vỏ trấu sần sùi và có tính mài mòn vì hàm
lượng silic cao.
Giá trị sinh nhiệt của vỏ trấu: vỏ trấu có
giá trị sinh nhiệt lớn.
- Khoảng không giữa trấu và hạt gạo lức:
khoảng trống này có ý nghĩa trong việc
thiết kế trong việc xay xát.
Vỏ quả: có tác dụng bảo vệ quả chống oxi
xâm nhập vào. Nếu vỏ quả bị hư hỏng thì
sự oxi hóa cản trở mùi ôi. Kết quả mất
phẩm chất nghiêm trọng của hạt gạo.
- Góc nghỉ: có ý nghĩa trong việc xây dựng
các phương tiện tồn trữ hạt rời và việc tính
toán kích thước các thùng chứa trung gian
có dung tích cho trước.
Góc ma sát: là góc nghiên cố định, có ý
nghĩa trong việc thiết kế thùng chứa tự đổ
và phương tiện tồn trữ hạt rời.
Tỷ trọng hạt rời: Số liệu này quan trọng
trong việc tính toán kích thước của các
phương tiện bảo quản rời và thùng chứa
không gian có dung tích cho trước
- IV. Hiện tượng hư hỏng xãy ra trong quá
trình bảo quản
Chia làm 3 nhóm:
+ Nhóm yếu tố thuộc bản thân hạt: tính di truyền,
độ tổn thương khi gặt đặp, ẩm độ hạt…
+ Nhóm yếu tố thuộc môi trường: nhiệt độ, độ ẩm
không khí, thành phần khí tồn trữ.
+ Nhóm yếu tố thuộc lây nhiễm và phòng trừ: men
mốc, sâu mọt, chuột…
- B. PHƯƠNG PHÁP BẢO QUẢN
LÚA TRUYỀN THỐNG
- I. Phương pháp bảo quản lúa thịt
Về nguyên tắc việc bảo quản lúa gồm các
bước như sau:
+ Thu hoạch > làm sạch > phân loại > làm
khô > bảo quản
- 1.1. Thu hoạch
Kiểm tra tiêu chuẩn: lúa
chín đều thì thu hoạch.
Cắt lúa xong nên suốt
lúa và ra hạt trong ngày.
Nếu không suốt được phải bó lại dựng nơi
khô mát
Trước khi suốt phải vệ sinh thùng suốt,
thúng, đệm và bao chứa.
- 1.2. Làm sạch
Sau khi đập tuốt cần loại bỏ tạp chất vô
cơ: sỏi, cát, đá, kim loại…
Loại bỏ các tạp chất hữu cơ: lá tươi, rơm
rạ, phân gia súc…
- 1.3. Phân loại
Loại bỏ hạt xanh, hạt lép, hạt bị tróc vỏ,
hạt vỡ trong quá trình vận chuyển, tuốt,
đập, những hạt sâu bệnh
Phương pháp là sàng hoặc là rây nhờ sức
gió của quạt điện, gió trời.
- 1.4. Làm khô
Lúa được làm khô bởi các phương pháp
sau:
+ Phương pháp phơi nhanh: Lúa được phơi
dưới ánh nắng mặt trời nhiệt độ không khí
lên cao có thể lên tới 40 độ. Nhiệt độ sân –
xi măng có thể lên tới 70 độ.
- + Ưu điểm: thời gian phơi
nhanh có thể từ 2 đến 3
nắng là đạt.
+ Nhược điểm: làm giảm
khả năng nảy mầm của
hạt giống hoặc làm giảm
chất lượng của hạt thóc
thương phẩm.
- + Phương pháp phơi lâu: Phơi trong nắng
nhẹ hoặc trong bóng râm. Phơi dưới nắng
ngày thứ nhất khoảng 2 giờ, ngày thứ 2
trong 3 giờ, ngày thứ 3 trong 4 giờ
- + Ưu điểm: phương pháp này là đảm bảo độ
nảy mầm của giống và chất lượng của lúa
thương phẩm.
+ Nhược điểm: tốn công sức và thời gian.
- 1.5. Bảo quản
Lúa có lớp vỏ trấu có tác dụng hạn chế các tác
động của ngoại cảnh: nhiệt độ, độ ẩm và ngăn
cản sự xâm nhiễm của vi sinh vật
Sau khi phơi khô thóc được chế biến sử dụng ngay
hoặc được đưa vào bảo quản. Trong quá trình bảo
quản cần đảm bảo thóc không bị ướt, không bị
men mốc xâm hại, không xảy ra hiện tượng bốc
nóng, không bị côn trùng, chuột tấn công