Báo cáo tốt nghiệp: Phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) – Chi Nhánh Bình Dương giai đoạn 2017 - 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:56

Thêm vào BST

Báo xấu

93
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của báo cáo "Phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) – Chi Nhánh Bình Dương giai đoạn 2017 - 2020" nhằm tìm hiểu và phân tích tình hình hoạt động cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Quốc tế Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương và đưa ra giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo tốt nghiệp: Phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) – Chi Nhánh Bình Dương giai đoạn 2017 - 2020

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT KHOA KINH TẾ *********** BÁO CÁO TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM (VIB) – CHI NHÁNH BÌNH DƯƠNG GIAI ĐOẠN 2017 - 2020 Sinh viên thực hiện : Phan Thị Tuyết Anh Lớp : D17QT01 Khoá : 2017 – 2021 Ngành : Quản trị kinh doanh Giảng viên hướng dẫn : Hoàng Nguyên Phương Bình Dương, tháng 11/2020
LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan những nội dung trong bài báo cáo tốt nghiệp của mình là do bản thân em nghiên cứu, tìm hiểu, được thực hiện trên những cơ sở lý thuyết và dưới sự hướng dẫn của thầy Hoàng Nguyên Phương. Các số liệu có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ đúng các nguyên tắc và kết quả trình bày trong bài báo cáo về các số liệu là trung thực. Bình Dương, ngày 23 tháng 11 năm 2020 Sinh viên thực hiện
LỜI CẢM ƠN Em xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) – Chi Nhánh Bình Dương đã tạo điều kiện cho em đến và thực tập tại Ngân hàng. Em xin chân thành cảm ơn Ngân hàng cũng như các anh chị tại Ngân hàng đã tận tình giúp đỡ cũng như truyền đạt lại những kinh nghiệm trong thực tế để em có thể biết nhiều hơn về thế giới bên ngoài so với trong những trang sách vở trên giảng đường. Em xin chân thành cảm ơn trường đại học Thủ Dầu Một đã tạo điều kiện cho em được đi thực tập bên ngoài, giúp cho em và những bạn sinh viên khác được bước vào các công việc thực tế chứ không còn là lý thuyết trên sách vở. Từ việc thực tập này, bản thân em như được bước sang một trang sách mới để mở rộng hơn sự hiểu và tiếp thu thêm nhiều kiến thức mới. Em xin chân thành cảm ơn thầy Hoàng Nguyên Phương đã cùng chúng em xuyên suốt trong quá trình thực tập. Thầy luôn theo sát và hướng dẫn tận tình trong suốt quá trình em và các bạn làm bài báo cáo. Cùng với sự tận tâm từ đơn vị thực tập, nhà trường, khoa kinh tế và thầy đã tạo động lực giúp chúng em có thêm được nhiều kiến thức bổ ích và trang bị riêng cho bản thân những kĩ năng cần thiết để sau khi tốt nghiệp có được công việc tốt và vững bước trên hành trình đi đến thành công. Em xin chân thành cảm ơn!
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................i DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. ii DANH MỤC BIỂU ĐỒ........................................................................................... iii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài............................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.....................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................2 5. Ý nghĩa đề tài ....................................................................................................2 6. Bố cục của đề tài ............................................................................................... 2 CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI .......................................................3 1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại .................................................................3 1.2. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại .............................................3 1.2.1. Khái niệm hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại......................3 1.2.2. Đặc điểm hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại .......................3 1.3. Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại.............3 1.3.1. Khái niệm hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại ...........................................................................................................3 1.3.2. Đặc điểm hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ..................................4 1.4. Các chỉ số và chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động cho vay cá nhân..........10 1.4.1. Các chỉ số đánh giá hoạt động cho vay cá nhân ...................................10 1.4.2. Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động cho vay cá nhân .................................12 CHƯƠNG II THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH DƯƠNG ...................................................................................................................................13 2.1. Giới thiệu về Ngân hàng Quốc tế Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương ......13 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ........................................................... 13 2.1.2. Tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi ......................................................... 16 2.1.3. Hệ thống tổ chức ...................................................................................17 2.1.4. Tình hình nhân sự .................................................................................19 2.2. Tình hình hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng ..........................................20 2.2.1. Tình hình hoạt động ..............................................................................20
2.2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng ......................................21 2.3. Thực trạng hoạt động cho vay cá nhân tại Ngân hàng ................................ 23 2.3.1. Một số qui định về cho vay đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng .. ...............................................................................................................23 2.3.2. Các sản phẩm cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng ...............................................................................................................25 2.3.3. Qui trình cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại VIB – Chi nhánh Bình Dương ............................................................................................. 26 2.3.4. Các chỉ số và chỉ tiêu đánh giá hoạt động cho vay đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng........................................................................................ 31 CHƯƠNG III GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM KHẮC PHỤC HẠN CHẾ ...................................................................................................................................42 3.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng .........................................................................................................42 3.2. Kiến nghị nhằm khắc phục hạn chế ............................................................. 45 KẾT LUẬN ..............................................................................................................47 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 48
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VIB Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam TMCP Thương mại cổ phần ĐVT Đơn vị tính NHTM Ngân hàng thương mại KHCN Khách hàng cá nhân CVKH Cho vay khách hàng DNTD Dư nợ tín dụng NHNN Ngân hàng nhà nước CVKHCN Cho vay khách hàng cá nhân CVKHDN Cho vay khách hàng doanh nghiệp i
DANH MỤC BẢNG Tên bảng Trang Bảng 1.1: Sự khác nhau giữa hoạt động cho vay đối với KHCN và 6 KHDN Bảng 2.1: Tình hình nhân sự theo trình độ 19 Bảng 2.2: Tình hình nhân sự theo giới tính của Ngân hàng TMCP Quốc 19 tế Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương Bảng 2.3: Tình hình nhân sự theo hợp đồng lao động của Ngân hàng 19 TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) – chi nhánh Bình Dương Bảng 2.4: Kết quả thực hiện huy động vốn so với kế hoạch 20 Bảng 2.5: Kết quả hoạt động kinh doanh của VIB – Bình Dương 21 Bảng 2.6: Doanh số cho vay đối với khách hàng cá nhân VIB – Chi 31 nhánh Bình Dương giai đoạn 2017 – 2019 Bảng 2.7: Qui mô, cơ cấu dư nợ tín dụng của VIB Bình Dương giai đoạn 34 2016 – 2019 Bảng 2.8: Tổng dư nợ cho vay cá nhân giai đoạn 2014 – 2018 35 Bảng 2.9: Tỷ lệ dư nợ CVKHCN quá hạn trên tổng dư nợ CVKHCN 36 Bảng 2.9: Hệ số sử dụng vốn (CVKHCN) của VIB Bình Dương giai đoạn 2016 – 2019 Bảng 2.10: Hệ số sử dụng vốn (CVKHCN) của VIB Bình Dương giai 37 đoạn 2016 – 2019 Bảng 2.11: Các chỉ tiêu phản ánh chất lượng cho vay cá nhân tại VIB 38 Bình Dương ii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Tên biểu đồ Trang Biểu đồ 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của VIB – Bình Dương 22 iii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Việt Nam sở hữu dân số trẻ với dân số hiện nay 97.464.169 người chiếm 1,25% dân số thế giới và đứng thứ 15 trên bảng xếp hạng dân số các nước và vùng lãnh thổ theo số liệu tổng hợp của Liên Hợp Quốc vào ngày 28/08/2020 với nền kinh tế tăng trưởng ở mức cao, với 3 triệu người đã tham gia tầng lớp trung lưu toàn cầu trong giai đoạn 2016 – 2018. Đây là những động lực kích thích chi tiêu cá nhân, giúp Việt Nam trở thành quốc gia có tỷ lệ chi tiêu tiêu dùng trong GDP cao thứ hai trong khối ASEAN 5. Để khai thác được tiềm năng to lớn này, các ngân hàng thương mại ở nước ta cần tập trung hơn nữa nguồn lực vào mảng ngân hàng bán lẻ cũng như hoạt động cho vay cá nhân. Bên cạnh đó, hiện nay, cho vay cá nhân là một trong những hình thức rất phổ biến và đang trong giai đoạn tăng trưởng đỉnh cao. Theo dự báo của McKinsey, đến cuối năm 2020, châu Á sẽ đạt hơn 900 tỷ USD doanh thu ngân hàng bán lẻ, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 14%/năm. Thị trường ngân hàng bán lẻ tại Việt Nam sẽ không nằm ngoài xu hướng chung của khu vực và tiềm năng của cho vay cá nhân trong tương lai là rất lớn. Và hoạt động tín dụng ngân hàng có vai trò cung cấp vốn cho nền kinh tế, hiệu quả kinh doanh của các chủ thể vay vốn trong nền kinh tế, là tiền đề thúc đẩy sự tồn tại và phát triển của ngân hàng. Khi nền kinh tế ngày càng phát triển, đời sống người dân ngày càng tăng cao, nhu cầu vay cá nhân cũng ngày một lớn. Tín dụng cá nhân là một khái niệm sản phẩm mới được phát triển ở thị trường Việt Nam nhưng nhanh chóng thu hút được nhiều khách hàng vì có tiềm năng rất lớn để phát triển. Và với mức sống càng nâng cao thì nhu cầu của khách hàng cá nhân không chỉ bó hẹp trong nhu cầu sinh hoạt thường ngày mà họ còn có nhu cầu mở rộng kinh doanh nhằm nâng cao mức sống hiện tại. Vì thế để tạo điều kiện cho khách hàng, các ngân hàng đã cho ra các gói cho vay đa dạng để khách hàng có thể lựa chọn gói sản phẩm phù hợp với điều kiện của chính họ. Vì vậy, tôi chọn đề tài: “Phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) – Chi Nhánh Bình Dương giai đoạn 2017 - 2020”. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu Tìm hiểu và phân tích tình hình hoạt động cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Quốc tế Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương và đưa ra giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng 3.2. Phạm vi nghiên cứu Không gian: Ngân hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương. Thời gian: 2017 - 2020 4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thu thập số liệu từ phòng tín dụng khách hàng cá nhân về các doanh số, thống kê số liệu trên tạp chí, báo chí, internet và báo cáo của Ngân hàng. Phương pháp phân tích số liệu: từ các số liệu đã có tiến hành phân tích, so sánh, tổng hợp. 5. Ý nghĩa đề tài Qua đề tài này sẽ hiểu rõ hơn về qui trình cũng như lợi ích và hạn chế của qui trình cho vay tiêu dùng. Từ đó có thể giúp cho Ngân hàng khắc phục được hạn chế và ngày càng nâng cao được chất lượng trong việc cho vay tiêu dùng. 6. Bố cục của đề tài Chương I: Cơ sở lý luận của đề tài Chương II: Thực trạng hoạt động cho vay cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương Chương III: Giải pháp và kiến nghị nhằm khắc phục hạn chế 2
CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại là tổ chức tín dụng giao dịch trực tiếp với các doanh nghiệp, tô chức kinh tế và cá nhân, bằng cách nhận tiền gửi, tiền tiết kiệm và sử dụng số vốn đó để cho vay, chiết khấu, cung cấp các dịch vụ thanh toán và cung ứng các dịch vụ khác. Theo luật các Tổ chức tín dụng năm 2010: “Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động và các hoạt động kinh doanh khác theo qui định nhằm mục tiêu lợi nhuận”. 1.2. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại 1.2.1. Khái niệm hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại Tại Mục 2 – Điều 3 – Quyết định 1627/2001/QĐ-NHNN về qui chế cho vay của Tổ chức tín dụng với khách hàng đã xác định: “Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao cho khách hàng một khoản tiền để sủ dụng vào mục đích và thời hạn nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi” 1.2.2. Đặc điểm hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại Về việc cho vay đối với khách hàng thì các khoản được vay là một món nợ nhưng lại là một tài sản đối với ngân hàng. So sánh với các tài sản khác, khoản mục cho vay có tính thanh khoản kém hơn với thông thường chúng không thể chuyển thành tiền mặt trước khi các khoản cho vay đó đến hạn thanh toán. Khi một khoản vay được NHTM cấp cho người vay thì người vay mới là bên chủ động: có thể trả ngân hàng tiền vay trước hạn, đúng hạn thậm chí có thể xin gia hạn thêm thời gian trả nợ. Còn các NHTM chỉ được phép quản lý các khoản vay đó tuân theo hợp đồng đã ký, ngân hàng phải thực hiện theo đúng hợp đồng đã ký trừ khi có những sai phạm của khách hàng khi thực hiện hợp đồng. Thời hạn cho vay linh hoạt (ngắn hạn, trung hạn, dài hạn) đáp ứng mọi nhu cầu vay vốn của khách hàng. Phạm vi cho vay được mở rộng với mọi ngành, mọi lĩnh vực. 1.3. Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại 1.3.1. Khái niệm hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại 3
Cho vay khách hàng cá nhân là loại hình cho vay của các Ngân hàng thương mại tập trung vào đối tượng khách hàng là những cá nhân, hộ gia đình. Các khoản vay này phục vụ cho nhu cầu chi tiêu cá nhân như mua sắm các vật dụng cần thiết trong sinh hoạt, sử dụng cho các mục đích cá nhân hoặc phục vụ cho việc kinh doanh nhỏ lẻ của các hộ gia đình. Cho vay tiêu dùng là quan hệ kinh tế giữa một bên là ngân hàng và một bên là các cá nhân, người tiêu dùng trong đó ngân hàng chuyển giao tiền cho khách hàng với nguyên tắc người đi vay (khách hàng) sẽ hoàn trả cả gốc cộng lãi tại một thời điểm xác định trong tương lai, nhằm giúp khách hàng có thể sử dụng hàng hóa, dịch vụ trước khi họ có khả năng chi trả, tạo điều kiện cho họ có thể hưởng mức sống cao hơn. 1.3.2. Đặc điểm hoạt động cho vay khách hàng cá nhân Hình thức vay: chủ yếu là vay theo món. Quy mô và số lượng các khoản vay: thông thường quy mô của mỗi khoản vay của khách hàng cá nhân thường nhỏ hơn các khoản vay của doanh nghiệp. Tuy vậy, ở các Ngân hàng thương mại số lượng các khoản vay khách hàng cá nhân thường lớn. Ở các Ngân hàng thương mại hoạt động theo định hướng là ngân hàng bán lẻ, số lượng các khoản vay khách hàng cá nhân là rất lớn và do đó tổng quy mô các khoản vay khách hàng cá nhân thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ của ngân hàng. Chi phí cho vay: Do các khoản vay khách hàng cá nhân thường có quy mô nhỏ, số lượng các khoản vay này thường rất lớn nên các ngân hàng thường phải bỏ ra nhiều chi phí (cả về nhân lực và công cụ) trong việc phát triển khách hàng, thẩm định, xét duyệt và quản lý các khoản vay. Do đó, chi phí tính trên mỗi đồng cho vay khách hàng cá nhân thường lớn hơn các khoản vay Doanh nghiệp. Rủi ro: Các khoản cho vay khách hàng cá nhân thường có nhiều rủi ro đối với ngân hàng. Sở dĩ như vậy là do tình hình tài chính của khách hàng cá nhân thường thay đổi nhanh chóng tuỳ theo tình trạng công việc và sức khoẻ của họ. Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, các cá nhân và hộ gia đình thường có trình độ quản lý yếu, thiếu kinh nghiệm, trình độ kỹ thuật và khoa học công nghệ lạc hậu, khả năng cạnh tranh trên thị trường bị hạn chế. Do đó, ngân hàng sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro khi người vay bị thất nghiệp, gặp tai nạn, phá sản... 4
Lãi suất vay: linh động tùy thuộc từng đối tượng khách hàng và được điều chỉnh định kỳ theo qui định của ngân hàng.Nhìn chung lãi suất của các khoản vay khách hàng cá nhân thường cao hơn các khoản vay khác của Ngân hàng thương mại. Nguyên nhân là do các chi phí của cho vay khách hàng cá nhân lớn, các khoản vay khách hàng cá nhân có mức độ rủi ro cao. Ở Việt Nam lãi suất cho vay khách hàng cá nhân thông thường cao hơn lãi suất cho vay doanh nghiệp. Thời hạn trả nợ: linh hoạt, chủ yếu là các khoản vay ngắn và trung hạn, trừ một số trường hợp vay mua nhà hay mua xe trả góp thì thời hạn có thể kéo dài hơn. 5
Bảng 1.1: Sự khác nhau giữa hoạt động cho vay đối với KHCN và KHDN Cho vay KHDN Cho vay KHCN Đối tượng cho vay Doanh nghiệp Cá nhân Sản phẩm cho vay Hướng tới phục vụ Hướng tới tiêu dùng là chủ sản xuất kinh doanh yếu là chủ yếu Tính chất khoản Tính ổn định cao Nhỏ lẻ, không thường xuyên, vay không ổn định, hình thành từ nhu cầu tức thời Qui mô khoản vay Lớn Vừa và nhỏ Số lượng khoản Ít Nhiều vay Chi phí cho vay Cao Cao nhưng với khoản vay KHCN chiếm số lượng nhiều hơn nên chi phí mỗi đồng cho vay KHCN cao hơn so với KHDN Rủi ro Cao Cao Lãi suất cho vay Linh động, được Linh động, được điều chỉnh điều chỉnh định kì định kì theo qui định của NH. theo qui định của Thường cao hơn lãi suất cho ngân hàng vay doanh nghiệp Thời hạn trả nợ Linh hoạt tùy vào Linh hoạt, chủ yếu là các mục đích cho vay khoản vay ngắn và trung hạn 1.3.3. Phân loại cho vay đối với khách hàng cá nhân Cùng với xu thế phát triển và cạnh tranh, các ngân hàng đều nghiên cứu đưa ra nhiều hình thức cho vay đối với khách hàng cá nhân nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Từ đó đa dạng hóa danh mục đầu tư, thu hút khách hàng, tăng trưởng lợi nhuận phân tán rủi ro và đứng vững cạnh tranh. Về cơ bản, các tiêu chí 6
để phân loại cho vay KHCN cũng giống các tiêu chí để phân loại tín dụng chung. Có thể phân loại theo một số tiêu chí sau:  Căn cứ vào thời hạn tín dụng - Cho vay ngắn hạn: là loại cho vay có thời hạn dưới 1 năm. Hoạt động cho vaycá nhân chủ yếu là cho vay ngắn hạn vì nó phục vụ nhu cầu tiêu dùng cần thiết chocá nhân và hộ gia đình. Rủi ro cho ngân hàng là khá nhỏ khi vay ngắn hạn, vì trongthời hạn ngắn ít có biến động xảy ra và nếu có ngânhàng cũng có thể dự tính được. - Cho vay trung hạn: loại cho vay có thời hạn từ 1 năm đến 5 năm, thường phục vụ cho nhu cầu vốn có thời hạn tương đối dài như mua ô-tô, xây dựng nhà ở. - Cho vay dài hạn: loại cho vay có thời hạn trên 5 năm và thời hạn tối đa có thể lên đến 20-30 năm, dùng để đáp ứng các nhu cầu dài hạn: xây dựng nhà ở, mua sắm đất đai. Nhìn chung cho vay dài hạn tiềm ẩn nhiều rủi ro lớn.  Căn cứ vào mục đích tín dụng - Cho vay bất động sản: là sản phẩm tín dụng dành cho KHCN nhằm đáp ứng nhu cầu mua nhà, hợp thức hóa nhà đất, xây dựng sữa chữa của khách hàng khi khách hàng gặp khó khăn về mặt tài chính. - Cho vay tiêu dùng: là loại cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu và mua sắm tiện nghi sinh hoạt gia đình nhằm nâng cao đời sống dân cư. Khách hàng vay là những người có thu nhập không cao nhưng ổn định, chủ yếu là công nhân viên chức hưởng lương và có việc làm ổn định. Số lượng khách hàng vay thường rất đông. - Cho vay sản xuất kinh doanh: là loại cho vay nhằm bổ sung vốn thiếu hụt trong hoạt động sản xuất kinh doanh của cá nhân hay các hộ gia đình. Số lượng khách hàng có nhu cầu vay khá lớn, nhưng do doanh số cho vay không cao lắm do trình độ và thời gian của khách hàng thường hạn chế nên nhiều khi khách hàng ngại tiếp xúc với ngân hàng.  Căn cứ mức độ tín nhiệm đối với khách hàng: - Cho vay không đảm bảo: là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc sự bảo lănh của người thứ ba, việc cho vay chỉ dựa vào uy tín của bản thân khách hàng vay. Hình thức này chủ yếu được áp dụng đối với khách hàng có việc 7
làm và thu nhập ổn định, phù hợp với các món vay có giá trị không lớn, thời hạn vay thường ngắn hạn. - Cho vay có đảm bảo: là loại cho vay dựa trên cơ sở các đảm bảo: thế chấp, cầm cố hoặc sự bảo lănh của người thứ ba. Hình thức này dùng đối với khách hàng chưa có uy tín hay khách hàng lần đầu tiên giao dịch với ngân hàng. Tài sản đảm bảo là căn cứ pháp lí để ngân hàng có thêm nguồn thu dự phòng khi nguồn tài chính của khách hàng thiếu hụt, tạo áp lực buộc khách hàng phải trả nợ, giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng. Hầu hết, các khoản cấp cho vay cá nhân là cho vay có đảm bảo.  Căn cứ vào phương thức hoàn trả nợ vay - Cho vay trả một lần khi đáo hạn: là hình thức tài trợ mà theo đó số tiền vay của khách hàng sẽ được thanh toán một lần khi hợp đồng tín dụng đến hạn. - Cho vay trả góp: là hình thức cho vay mà theo đó ngân hàng cho phép khách hàng trả gốc làm nhiều lần trong thời hạn tín dụng đã thoả thuận. Ngân hàng thường cho vay trả góp đối với người tiêu dùng thông qua hạn mức nhất định. Đây là loại hình cho vay có rủi ro cao do khách hàng thường thế chấp bằng hàng hoá mua trả góp, vì vậy nên lãi suất cho vay trả góp thường là lãi suất cao nhất trong khung lãi suất cho vay của ngân hàng. - Cho vay trả nợ nhiều lần nhưng không có kỳ hạn nợ cụ thể mà tùy thuộc vào khả năng tài chính của khách hàng.  Căn cứ theo phương thức cho vay - Cho vay thấu chi: là nghiệp vụ cho vay qua đó ngân hàng cho phép người vay được chi vượt trên số dư tiền gửi thanh toán của mình đến một giới hạn nhất định và trong khoảng thời gian xác định. Giới hạn này được gọi là hạn mức thấu chi. - Cho vay theo hạn mức: là hình thức cho vay mà theo đó ngân hàng thoả thuận cấp cho khách hàng hạn mức tín dụng. Hạn mức tín dụng có thể tính cho cả kỳ hoặc cuối kỳ. Đó là số dư tối đa tại thời điểm tính. Đây là hình thức cho vay thuận tiện cho những khách hàng vay mượn thường xuyên, vốn vay tham gia thường xuyên vào quá trình sản xuất kinh doanh. 8
- Cho vay theo món vay: là phương thức cho vay dựa trên nhu cầu vốn của từng phương án sản xuất kinh doanh của khách hàng, trong đó xác định rõ mục đích sử dụng vốn vay, thời hạn cho vay, nguồn trả nợ… 1.3.4. Nguyên tắc cấp tín dụng Cho vay là hình thức cấp tín dụng nên nguyên tắc cho vay cũng giống như nguyên tắc cấp tín dụng. Đó là: - Sử dụng vốn tín dụng đúng mục đích đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng. Vốn sử dụng phải đúng mục đích là nguyên tắc cơ bản hàng đầu của NHTM trong kỹ thuật cấp tín dụng nói chung và cho vay nói riêng. Mục đích vay vốn phải được quy định cụ thể trong hợp đồng tín dụng, là điều kiện cần thiết đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn tín dụng và khả năng thu hồi nợ sau này. Do vậy trước khi cấp tíndụng thì NHTM cần thẩm định mục đích sử dụng vốn của khách hàng. Sau khi cấp tín dụng, NHTM cần kiểm tra khách hàng sử dụng vốn đúng mục đích hay chưa. + Việc sử dụng vốn tín dụng đúng mục đích của khách hàng là góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, đảm bảo khả năng hoàn trả nợ cho ngân hàng, đồng thời nâng cao uy tín của khách hàng đối với ngân hàng. - Hoàn trả nợ gốc và tiền lãi đúng thời hạn đả thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng Hoàn trả nợ gốc và tiền lãi là một nguyên tắc mang tính tất yếu khách quan, không thể thiếu trong hoạt động cấp tín dụng. Vì nguồn vốn chủ yếu là nguồn vốn huy động từ các khoản tiền tạm thời nhàn rỗi của chủ thể trong nền kinh tế trong một thời gian nhất định. Để đảm bảo được nguyên tắc này, NHTM cần xác định thời hạn cấp tín dụng hợp lý và nguồn hình thành khả năng trả nợ của khách hàng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho ngân hàng thu hồi nợ tốt hơn. 1.3.5. Vai trò của hoạt động cho vay cá nhân  Đối với ngân hàng Tăng cường mối quan hệ với các khách hàng, từ đó ngân hàng có thể mở rộng các hoạt động dịch vụ khác với khách hàng cá nhân như tăng khả năng huy động tiền gửi, dịch vụ thanh toán, tư vấn... Đây là kênh marketing hiệu quả đối với ngân hàng tăng khả năng cạnh tranh giành thị phần trên thị trường tài chính. Tạo điều kiện đa dạng hóa hoạt động kinh doanh, nhờ đó nâng cao lợi nhuận và phân 9
tán rủi ro ngân hàng. Các khoản vay cá nhân tuy có quy mô nhỏ nhưng số lượng lại khá lớn, do vậy tổng quy mô tài trợ cũng rất lớn. Đồng thời lãi suất áp dụng đối với khách hàng cá nhân thường cao hơn so với khách hàng doanh nghiệp để bù đắp chi phí cho vay nên các khoản vay cá nhân đóng góp một phần lợi nhuận không nhỏ trong tổng lợi nhuận của ngân hàng. Đặc biệt đối với các ngân hàng nhỏ hoặc ngân hàng mới thành lập, việc cạnh tranh với các ngân hàng lớn, lâu đời trong việc giành các khách hàng doanh nghiệp lớn (thường là các khách hàng có nhu cầu vốn lớn để phục vụ sản xuất kinh doanh) là rất khó khăn, hoặc khi đã có khách hàng nhưng quy mô vốn của ngân hàng không đủ đáp ứng để cho vay. Vì vậy, mảng cho vay cá nhân là mảng kinh doanh đầy tiềm năng đối với ngân hàng.  Đối với khách hàng Cho vay cá nhân đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của khách hàng, đặc biệt đối với các khoản vay cho nhu cầu chi tiêu có tính chất cấp bách, nhờ đó khách hàng có thể được sử dụng các tiện ích trước khi tích lũy đủ số tiền cần thiết. Trong điều kiện nền kinh tế ngày càng phát triển nhu hiện nay thì nhu cầu tiêu dùng và mua sắm của các cá nhân là vô cùng lớn. Tuy nhiên họ cần tích lũy để chi trả cho những nhu cầu đó. Vì vậy hoạt động cho vay KHCN có thể giúp khách hàng thỏa mãn nhu cầu của mình, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Trong những trường hợp cần thì lãi suất ngân hàng hợp lý hơn nhiều so với lãi suất vay “nóng” bên ngoài thị trường. Thời hạn cho vay và phương thức trả nợ 1.4. Các chỉ số và chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động cho vay cá nhân 1.4.1. Các chỉ số đánh giá hoạt động cho vay cá nhân 1.4.1.1. Doanh số cho vay cá nhân Doanh Doanh số cho vay là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản vay mà Ngân hàng cho khách hàng vay không nói đến việc món vay đó thu được hay chưa trong một thời gian nhất định. Doanh số cho vay thường được xác định theo thời gian là tháng, quý, năm. 1.4.1.2. Doanh số thu nợ cá nhân Doanh số thu nợ: là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà ngân hàng thu về được khi đáo hạn vào một thời điểm nhất định nào đó. 1.4.1.3. Dư nợ cá nhân 10
Dư nợ cá nhân là chỉ tiêu phản ánh số nợ mà ngân hàng đă cho vay và chưa thu được vào một thời điểm nhất định. Để xác định được dư nợ, ngân hàng sẽ so sánh giữa hai chỉ tiêu doanh số cho vay và doanh số thu nợ. Dư nợ cuối năm = Dư nợ đầu năm + Doanh số cho vay - Doanh số thu nợ 1.4.1.4. Nợ xấu Nợ xấu là chỉ số phản ánh các khoản nợ khi đến hạn khách hàng không trả được nợ cho ngân hàng mà không có một nguyên nhân chính đáng. Ngân hàng sẽ chuyển từ tài khoản quản lí khác gọi là nợ xấu. Nợ xấu sẽ phản ánh chất lượng nghiệp vụ tín dụng của ngân hàng. Theo Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN để đảm bảo quản lý chặt chẽ, các khoản nợ được chia thành 5 nhóm sau:  Nhóm 1: (Nợ đủ tiêu chuẩn) bao gồm: Các khoản nợ trong hạn Các khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày  Nhóm 2: (Nợ cần chú ý) bao gồm: Các khoản nợ quá hạn từ 10 ngày đến dưới 30 ngày Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu  Nhóm 3: (Nọe dưới tiêu chuẩn) bao gồm: Các khoản nợ quá hạn từ ngày đến 90 ngày Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn dưới 30 ngày theo thời hạn trả nợ đã được cơ cấu lại lần đầu Các khoản nợ được miễn phí hoặc giảm lãi do khách hàng không đủ khả năng trả lãi đầy đủ theo hợp đồng tín dụng  Nhóm 4: (Nợ nghi ngờ mất vốn) bao gồm: Các khoản nợ quá hạn từ 90 ngày đến dưới 180 ngày Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 30 ngày đến dưới 90 ngày theo thời hạn trả nợ đã được cơ cấu lại lần đầu Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trở nợ lần thứ hai  Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn) Các khoản nợ quá hạn từ 180 ngày trở lên Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 90 ngày trở lên theo thời hạn trả nợ đã được cơ cấu lại lần đầu 11
Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trở nợ lần thứ hai quá hạn theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần hai Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ ba trở lên, kể cả chưa bị quá hạn hoặc đã quá hạn Nợ xấu là các khoản nợ thuộc nhóm nợ 3, 4 và 5 qui định tại điều 6 hoặc điều 7. 1.4.2. Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động cho vay cá nhân 1.4.2.1. Tổng dư nợ trên vốn huy động (%): là chỉ tiêu phản ánh khả năng đầu tư của một đồng vốn huy động. Nó giúp cho nhà phân tích so sánh khả năng cho vay của NH với nguồn vốn huy động. 𝑇ổ𝑛𝑔 𝑑ư 𝑛ợ 𝑐á 𝑛ℎâ𝑛 Tổng dư nợ trên vốn huy động = × 100% 𝑉ố𝑛 ℎ𝑢𝑦 độ𝑛𝑔 1.4.2.2. Tỷ lệ nợ xấu (%): là một chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng của TCTD. Nếu tỷ lệ này cao thì rủi ro tín dụng cao vì đây là những khách hàng có dấu hiệu khó khăn về tài chính nên khó trả nợ cho ngân hàng. 𝑇ổ𝑛𝑔 𝑛ợ 𝑥ấ𝑢 Tỷ lệ nợ xấu = × 100% 𝑇ổ𝑛𝑔 𝑑ư 𝑛ợ 1.4.2.3. Hệ số thu nợ (%): là chỉ tiêu phản ánh công tác thu nợ của ngân hàng hay khả năng trả nợ của khách hàng, chỉ tiêu này càng cao thì công tác thu nợ của ngân hàng tiến triển tốt và ngược lại. 𝐷𝑜𝑎𝑛ℎ 𝑠ố 𝑡ℎ𝑢 𝑛ợ Hệ số thu nợ = × 100% 𝐷𝑜𝑎𝑛ℎ 𝑠ố 𝑐ℎ𝑜 𝑣𝑎𝑦 12