Báo cáo tốt nghiệp Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: Vuong Tran | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

260
lượt xem 61
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay là xu thế tất yếu khách quan. Trong những năm gần đây, xu thế toàn cầu hóa kinh tế gắn liền với sự phát triển của khoa học – kĩ thuật, sự phát triển nhảy vọt của lực lượng sản suất do phân công lao động quốc tế diễn ra trên phạm vi toàn cầu. Kinh tế thị trường là một nền kinh tế mở, do đó mỗi nước cần có những mối quan hệ với thị trường thế giới, không một quốc gia nào tách khỏi thị trường thế giới mà...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo tốt nghiệp Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thực trạng và giải pháp

TRƯ NG I H C KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH KHOA LÝ LU N CHÍNH TR o0o tài s 77: Thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài th c tr ng và gi i pháp GVHD: Nguy n Th Di u Phương SV: Tr n Chí Vương MSSV: 107202846 L p: 28. Khóa: 33 Tp H Chí Minh 2008 1
M cl c Tài li u tham kh o ............................................................................................. 3 L im u ......................................................................................................... 4 Chương I: Cơ s lý lu n v kinh t có v n u tư nư c ngoài (FIE) trong n n kinh t th trư ng nh hư ng XHCN Vi t Nam ....................................... 5-7 1.1. Khái ni m và vai trò c a FIE Vi t Nam ................................................ 5-6 1.1. Khái ni m ................................................................................................ 5 1.2. Vai trò ................................................................................................... 5-6 1.2. Các hình th c và c trưng kinh t c a kinh t có v n u tư nư c ngoài ................................................................................................................. 6-7 1.2.1. Các hình th c ..................................................................................... 6-7 1.2.2. c trưng kinh t ................................................................................... 7 Chương II: Th c tr ng phát tri n và s d ng FIE c a Vi t Nam t năm 2001 t i nay ................................................................................................... 8-16 2.1. Th c tr ng ho t ng c a FIE trong n n kinh t th trư ng nh hư ng XHCN .......................................................................................................... 8-12 2.1.1. Khái quát chung v tình hình u tư nư c ngoài Vi t Nam ........... 8-10 2.1.2. ánh giá t ng quát ho t ng c a kinh t có v n u tư nư c ngoài t i Vi t Nam ................................................................................................. 10-12 2.2. Tác ng c a khu v c u tư nư c ngoài i v i n n kinh t .............. 12-16 2.2.1. Nh ng m t tích c c ........................................................................ 12-14 2.2.2. Nh ng m t h n ch ........................................................................ 14-16 Chương III: Nguyên nhân, bài h c kinh nghi m và các gi i pháp ch y u phát tri n khu v c u tư nư c ngoài ....................................................... 16-22 3.1. Nguyên nhân c a nh ng thành t u và h n ch c a khu v c u tư nư c ngoài .......................................................................................................... 16-18 3.1.1. Nguyên nhân c a nh ng thành t u ................................................. 16-17 3.1.2. Nguyên nhân c a nh ng t n t i và h n ch .................................... 17-18 3.2. Bài h c kinh nghi m ........................................................................... 18-19 3.3. Các gi i pháp ch y u phát tri n khu v c u tư nư c ngoài........... 19-22 K t lu n ............................................................................................................ 23 2
TÀI LI U THAM KH O A. Giáo trình kinh t chính tr Mác – Lênin B giáo d c và ào t o (NXB chính tr qu c gia) B. Kinh t chính tr Mác – Lênin (ph n 2) Trư ng H kinh t thành ph H Chí Minh C. http://viet.vietnamembassy.us i s quán c ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam t i h p ch ng qu c hoa kỳ D. http://fia.mpi.gov.vn B k ho ch và u tư E. http://www.cpv.org.vn Báo i n t ng c ng s n Vi t Nam F. http://www.mofa.gov.vn B ngo i giao Vi t Nam G. http://www.tapchicongsan.org.vn T p chí ng c ng s n H. http://www.bico.com.vn Lu t sư và tư v n I. http://vneconomy.vn Thương hi u Vi t Nam J. http://www.moi.gov.vn B công thương K. http://vi.wikipedia.org Bách khoa toàn thư m 3
L im u H i nh p kinh t qu c t hi n nay là xu th t t y u khách quan. Trong nh ng năm g n ây, xu th toàn c u hóa kinh t g n li n v i s phát tri n c a khoa h c – kĩ thu t, s phát tri n nh y v t c a l c lư ng s n su t do phân công lao ng qu c t di n ra trên ph m vi toàn c u. Kinh t th trư ng là m t n n kinh t m , do ó m i nư c c n có nh ng m i quan h v i th trư ng th gi i, không m t qu c gia nào tách kh i th trư ng th gi i mà có th phát tri n n n kinh t c a mình. Theo xu th chung c a th gi i, Vi t Nam cũng ang t ng bư c h i nh p n n kinh t th gi i. Vi t Nam ang trong quá trình i m i chuy n sang n n kinh t th trư ng theo nh hư ng xã h i ch nghĩa, vi c y m nh h p tác qu c t là v n quan tr ng c a công cu c i m i. Trong công cu c i m i không th không nh c n thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài, nó có óng góp không nh trong vi c tăng trư ng GDP, gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ng, s tăng trư ng c a kim ng ch xu t nh p kh u. Vi c m r ng giao lưu kinh t qu c t s góp ph n thu hút v n u tư nư c ngoài, ti p thu ư c nh ng thành t u khoa h c công ngh tiên ti n, nh ng kinh nghi m quý báu c a các nư c kinh t phát tri n và t o ư c môi trư ng thu n l i cho n n kinh t nư c ta. ó là lý do em ch n tài này i sâu vào tìm hi u th c tr ng ho t ng c a thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài, nh ng h n ch khó khăn, và nh ng gi i pháp ư c ưa ra phát tri n thành ph n kinh t này. Chương I: Cơ s lý lu n v kinh t có v n u tư nư c ngoài (FIE) trong n n kinh t th trư ng nh hư ng XHCN Vi t Nam. 1.1. Khái ni m và vai t c a FIE Vi t Nam 1.1. Khái ni m Kinh t có v n u tư nư c ngoài là thu t ng ch các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài, m i ư c s d ng ph bi n trong vài th p niên g n ây, khi làn sóng u tư t qu c gia này sang qu c gia khác tăng lên nhanh chóng. 4
Vi t Nam thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài m i ư c xác nh t văn ki n i h i ng toàn qu c l n th IX là thành ph n kinh t bao g m: + Các doanh nghi p 100% v n nư c ngoài. + Các doanh nghi p liên doanh + Các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài. Thành ph n kinh t này không ng nh t v i các thành ph n kinh t trong nư c c v m c tiêu và cơ ch v n hành. M t khác, thành ph n kinh t tư b n tư nhân và kinh t tư b n nhà nư c nêu trên bao g m m t ph n v n u tư nư c ngoài vào Vi t nam. Vì v y vi c xác nh thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài là c n thi t v a có chính sách thu hút m nh hơn v n u tư nư c ngoài, v a quan tm theo dơi, phn tích i u ch nh m b o m i quan h tương quan h p lý v i các thành ph n kinh t trong nư c và l i ích c a t nư c. 1.2. Vai trò Thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài có v trí to l n v m i m t trong th i kì quá lên CNXH nư c ta. Trong nh ng năm g n ây, cùng v i xu th toàn c u hóa và h i nh p kinh t qu c t , kinh t có v n u tư nư c ngoài tăng, t 1991 n 2000, giá tr s n xu t bình qun tăng 22% m t năm, trong 5 năm (1996 – 2000) v n u tư nư c ngoài t o ra 34% giá tr s n xu t toàn ngành công nghi p, trên 22% kim ng ch xu t kh u và óng góp 10% GDP c a t nư c. Các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài không nh ng ã góp ph n m r ng th trư ng ngoài nư c, nâng cao năng l c xúât kh u c a Vi t Nam mà còn thúc y phát tri n th trư ng trong nư c và các ho t ng d ch v khác. ó là ho t ng kinh doanh khách s n, d ch v , tư v n, công ngh . Kim ng ch xu t kh u khu v c này tăng trư ng năm sau cao hơn năm trư c. c bi t các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài ã t o nên nhi u ngành ngh , nhi u s n ph m m i, góp ph n tăng năng l c ngành công nghi p Vi t Nam. Các doanh nghi p u tư nư c ngoài chi m 100% v khai thác d u, s n xu t ôtô, máy bi n th 250-1.000 Kva, máy gi t, t l nh, i u hoà, máy thu băng, u video, nguyên li u nh a, s i Pe và Pes; chi m 50% s n lư ng v i; 45% s n ph m may và 35% v giày dép. Cũng qua u tư nư c ngoài, nhi u công ngh m i ư c nh p vào Vi t Nam, nh t là trong các lĩnh v c vi n thông, d u khí, i n t , tin h c, s n xu t ôtô, s i v i cao c p... Các doanh nghi p này cũng ã em l i nh ng mô hình qu n lý ti n ti n cùng phương th c kinh doanh hi n i, i u này ã thúc y các doanh nghi p trong nư c i m i công ngh , nâng cao ch t lư ng s n ph m, t o s c nh tranh lành m nh gi a các doanh nghi p, b o v quy n l i ngư i tiêu dùng. 1.2. Các hình th c và c trưng kinh t c a kinh t có v n u tư nư c ngoài 1.2.1. Các hình th c Doanh nghi p liên doanh 5
Doanh nghi p liên doanh là doanh nghi p do hai bên ho c nhi u bên h p tác thành l p t i Vi t Nam trên cơ s h p ng liên doanh ho c hi p nh ký gi a Chính ph nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam và Chính ph nư c ngoài ho c là doanh nghi p do doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài h p tác v i doanh nghi p Vi t Nam ho c do doanh nghi p liên doanh h p tác v i nhà u tư nư c ngoài trên cơ s h p ng liên doanh. Doanh nghi p liên doanh ư c thành l p theo hình th c công ty trách nhi m h u h n. M i bên liên doanh ch u trách nhi m trong ph m vi ph n v n cam k t góp vào v n pháp nh c a doanh nghi p. Doanh nghi p liên doanh có tư cách pháp nhân theo pháp lu t Vi t Nam, ư c thành l p và ho t ng k t ngày ư c c p Gi y phép u tư. Doanh nghi p liên doanh là hình th c doanh nghi p th c s em l i nhi u l i th cho c nhà u tư vi t nam và nhà u tư nư c ngoài. i v i các nhà u tư vi t nam, khi tham gia doanh nghi p liên doanh, ngoài vi c tư ng phân chia l i nhu n theo t l v n góp, nhà u tư vi t nam còn có i u ki n ti p c n v i công ngh hi n i, phong cách và trình qu n lý kinh t tiên ti n. i v i bên nư c ngoài, l i th ư c hư ng là ư c m b o kh năng thành công cao hơn do môi trư ng kinh doanh, pháp lý hoàn toàn xa l nêu không có bên vi t nam thì s g p r t nhi u khó khăn. Doanh nghi p 100% v n u tư nư c ngoài Doanh nghi p 100% v n u tư nư c ngoài là doanh nghi p thu c s h u c a Nhà nư c u tư nư c ngoài do Nhà u tư nư c ngoài thành l p t i Vi t Nam t qu n lý và t ch u trách nhi m v k t qu kinh doanh. Doanh nghi p 100% v n u tư nư c ngoài ư c thành l p theo hình th c Công ty trách nhi m h u h n, có tư cách pháp nhân theo pháp lu t Vi t Nam, ư c thành l p và ho t ng k t ngày ư c c p gi y phép u tư. V n pháp nh c a Doanh nghi p 100% v n nư c ngoài ít nh t ph i b ng 30% v n u tư. i v i các d án xây d ng công trình k t c u h t ng, d án u tư vào a bán khuy n khích u tư, d án tr ng r ng, d án có quy mô l n, t l này có th th p hơn nhưng không dư i 20% v n u tư và ph i ư c cơ quan c p gi y phép u tư ch p nh n.. Doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài Doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài là doanh nghi p ư c thành l p b i nhà u tư nư c ngoài th c hi n ho t ng u tư t i Vi t Nam ho c doanh nghi p Vi t Nam do nhà u tư nư c ngoài mua c ph n, sáp nh p, mua l i. 1.2.2. c trưng kinh t Doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài Vi t Nam là ư c t o l p không ch do v n b ng ti n mà còn b ng tài s n vô hình (sáng ch , công ngh , bí quy t, thương hi u, nhãn mác, danh ti ng, k năng qu n lý, th trư ng...), tài s n h u hình (máy móc, thi t b , nguyên li u...). 6
Tài s n vô hình Tài s n vô hình là nh ng tài s n th hi n ra b ng nh ng l i ích kinh t , chúng không có c u t o v t ch t, mà t o ra nh ng quy n và nh ng ưu th iv i ngư i s h u và thư ng sinh ra thu nh p cho ngư i s h u chúng Tài s n vô hình có c i m: m t là, g n li n v i ch th nh t nh; hai là, mang l i l i ích cho ch th ó. Ngoài nh ng c i m nêu trên, tài s n vô hình còn có c i m n i b t, mà chính nh c i m này ngư i ta d dàng “nh n ra” chúng, ó là không có hình thái v t ch t c th . Tài s n h u hình Tài s n h u hình là nh ng tư li u lao ng ch y u có hình thái v t ch t (t ng ơn v tài s n có k t c u c l p ho c là m t h th ng g m nhi u b ph n tài s n liên k t v i nhau th c hi n m t hay m t s ch c năng nh t nh) tho mãn các tiêu chu n c a tài s n c nh h u hình, tham gia vào nhi u chu kỳ kinh doanh nhưng v n gi nguyên hình thái v t ch t ban u như nhà c a, v t ki n trúc, máy móc, thi t b .. Chương II: Th c tr ng phát tri n và s d ng FIE c a Vi t Nam t năm 2001 t i nay 2.1. Th c tr ng ho t ng c a FIE trong n n kinh t th trư ng nh hư ng XHCN 2.1.1. Khái quát chung v tình hình u tư nư c ngoài Vi t Nam Trong th p niên 80 và u th p niên 90, u tư nư c ngoài (FDI) vào Vi t Nam còn nh . n năm 1991, t ng s v n FDI Vi t Nam m i ch là 213 tri u ô-la M . Tuy nhiên, con s FDI ăng ký ã tăng m nh t 1992 và t nh i m vào 1996 v i t ng v n ăng ký lên n 8,6 t ô-la M . S tăng m nh m c a FDI này là do nhi u nguyên nhân. Các nhà u tư nư c ngoài b thu hút b i ti m năng c a m t n n kinh t ang trong th i kỳ chuy n i v i m t th trư ng ph n l n còn chưa ư c khai thác. Thêm vào ó, các nhà u tư nư c ngoài còn b h p d n b i hàng lo i các y u t tích c c khác như l c lư ng lao ng d i dào, giá nhân công r và t l bi t ch cao. Bên c nh nh ng y u t bên trong còn có các y u t bên ngoài óng góp vào vi c gia tăng c a FDI. Th nh t là làn sóng v n ch y d n v các th trư ng m i n i trong nh ng năm 80 và u nh ng năm 90. Trong các th trư ng này, ông Nam Á là m t i m chính nh n FDI. Năm 1990, các nư c ông Nam Á thu hút 36% t ng dòng FDI n các nư c ang phát tri n. Th hai là dòng v n nư c ngoài vào các n n kinh t quá kh i xã h i ch nghĩa trư c ây, nơi mà h cho r ng ang có các cơ h i kinh doanh m i và thu l i nhu n. Th ba, là các nư c m nh trong vùng (c th là Mã-lai-xi-a, Xin-ga-po, Thái-lan,…) ã b t u xu t 7
kh u v n. Là m t n n kinh t ang trong th i kỳ quá ông Nam Á, Vi t Nam có ư c l i th t các y u t này[1]. Trong kho ng th i gian 1991-1996, FDI óng m t vai trò quan tr ng trong vi c tài tr cho s thi u h t trong tài kho n vãng lai c a Vi t Nam và ã có nh ng óng góp cho cán cân thanh toán qu c t c a Vi t Nam. Trong giai o n 1997-1999, Vi t Nam ã tr i qua m t giai o n t t d c c a ngu n FDI ăng ký, c th là 49% năm 1997, 16% năm 1998 và 59% năm 1999, m t ph n là do kh ng ho ng tài chính châu Á. Năm nư c u tư l n nh t vào Vi t Nam u t khu v c châu Á và ph i i m t v i nh ng khó khăn th c s t i qu c gia c a mình. b o m cho ho t ng kinh doanh t i nư c mình, các nhà u tư này ã bu c ph i hu ho c hoãn các k ho ch m r ng ra nư c ngoài. Cu c kh ng ho ng cũng bu c các nhà u tư ph i s a i th p i ch tiêu m r ng sang châu Á. Cu c kh ng ho ng cũng ã d n n vi c ng ti n c a các nư c ông Nam Á b m t giá. Vi t Nam, do v y, cũng tr nên kém h p d n i v i nh ng d án t p trung vào xu t kh u. Hơn n a, các nhà u tư nư c ngoài cũng nh n ra r ng các d ki n v nhu c u c a th trư ng ã b th i ph ng. Các b c rào c n cho vi c kinh doanh cũng tr nên rõ ràng hơn. Giai o n 2000-2002: Giá tr FDI ăng ký tăng tr l i vào năm 2000 v i m c 25,8% và 2001 v i m c 22,6%, nhưng v n chưa ư c hai ph n ba so v i năm 1996. FDI ăng ký tăng vào năm 2001 và 2002 là k t qu c a d án ư ng ng Nam Côn Sơn (2000) v i t ng v n u tư là 2,43 t ô-la M , và D án XD- KD-CG Phú M (2001) v i t ng v n u tư là 0,8 t ô-la M . Năm 2002, FDI ăng ký l i gi m xu ng còn kho ng 1,4 t ô-la M , t kho ng 54,5% c a m c năm 2001. Giai o n 2002-2005 thu hút v n c p m i (k c tăng v n) t 20,8 t USD vư t 73% so v i m c tiêu t i Ngh quy t 09/2001/NQ-CP ngày 28/8/2001 c a Chính ph , v n th c hi n t 14,3 t USD tăng 30% so v i m c tiêu. Nhìn chung trong 5 năm 2001-2005, v n FDI c p m i u tăng t m c năm sau cao hơn năm trư c (t tr ng tăng trung bình 59,5%), nhưng a ph n là các d án có quy mô v a và nh . c bi t trong 2 năm 2006-2007, dòng v n FDI vào nư c ta ã tăng áng k (32,3 t USD) v i s xu t hi n c a nhi u d án quy mô l n u tư ch y u trong lĩnh v c công nghi p (s n xu t thép, i n t , s n ph m công ngh cao,...) và d ch v (c ng bi n, b t ng s n, công ngh thông tin, du l ch-d ch v cao c p .v.v.). i u này cho th y d u hi u c a “làn sóng FDI” th hai vào Vi t Nam. Giai o n 2006 n tháng 10/2008, t ng s v n u tư t nư c ngoài vào Vi t Nam tăng m nh. c bi t là năm 2008 có v n u tư cao nh t và t m c k l c trong su t 21 năm u tư nư c ngoài t i Vi t Nam, b t ch p nh ng khó khăn ng n h n c a n n kinh t Vi t Nam như l m phát, suy thoái ch ng khoán... Cũng 8
không làm chùn bư c các nhà u tư và v n u tư tr c ti p nư c ngoài v n ti p t c vào r t m nh, cho th y ni m tin c a các nhà u tư vào tương lai dài h n n n kinh t Vi t Nam. B ng s li u v n u tư nư c ngoài t năm 2001 n tháng 10/2008 T ng s v n u tư T l tăng so v i năm Năm (t USD) 2001 (l n) 2001 3.2 0 2002 2.9 -1.10 2003 3.1 -1.03 2004 4.6 1.41 2005 6.8 2.13 2006 11.9 3.72 2007 20.3 6.34 2008 58.3 18.22 (10 tháng u năm) 2.1.2. ánh giá t ng quát ho t ng c a kinh t có v n u tư nư c ngoài t i Vi t Nam Trong 20 năm qua, khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài ã góp ph n áng k trong quá trình phát tri n kinh t -xã h i t nư c b ng vi c t o ra t ng giá tr doanh thu áng k , trong ó có giá tr xu t kh u, cũng như óng góp tích c c vào ngân sách và t o vi c làm và thu nh p n nh cho ngư i lao ng. ng th i, ti p t c kh ng nh vai trò trong s nghi p phát tri n kinh t , óng góp ngày càng l n vào t ng s n ph m qu c n i (GDP) c a t nư c và th c s tr thành b ph n c u thành quan tr ng c a n n kinh t . T m c óng góp trong th i kỳ 2001- 2005, t tr ng trên t trung bình là 14,6% GDP. Riêng năm 2005, khu v c u tư nư c ngoài óng góp kho ng 15,5% GDP, cao hơn m c tiêu ra t i Ngh quy t 09 (15%). Trong hai năm 2006 và 2007 khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài óng góp trên 17% GDP. Trong giai o n 2001-2005 t ng giá tr doanh thu t 77,4 t USD (trong ó giá tr xu t kh u không tính d u thô t 34,6 t USD, chi m 44,7% t ng doanh thu), tăng g p 2,8 l n so v i 5 năm 1996-2000. Trong hai năm 2006, 2007 t ng giá tr doanh thu t 69 t USD, trong ó giá tr xu t kh u (tr d u thô) t 28,6 t USD, chi m 41% t ng doanh thu. Không k d u thô, giá tr xu t kh u c a khu v c có v n u tư nư c ngoài cũng gia tăng nhanh chóng. Trong 5 năm 2001-2005, giá tr trên t hơn 34,6 t USD, cao g p 3 l n so v i th i kỳ 5 năm trư c, trong ó năm sau tăng hơn năm trư c, năm 2002 tăng 25%, năm 2003 tăng 38%, năm 2004 tăng 39%, năm 2005 t 11,2 t USD, tăng 26%, óng góp 35% t ng giá tr kim ng ch xu t kh u c a c nư c; tính c d u thô t l này là 56%. Năm 2006 giá tr xu t kh u c a khu v c có v n u tư nư c t (n u tính c d u thô) t 12,6 t USD, chi m trên 57% t ng giá tr xu t kh u c a c nư c. Năm 2007, giá tr xu t kh u c a khu v c 9
có v n u tư nư c ngoài t 19,7 t USD, n u tính c d u thô thì giá tr xu t kh u là 27,3 t USD, chi m 56,8% t ng giá tr xu t kh u c a c nư c. 11 tháng u năm 2008 khu v c u tư nư c ngoài óng góp kho ng 45% t ng kim ng ch xu t kh u c a c nư c. B ng s li u v t ng giá tr xu t kh u c a khu v c u tư nư c ngoài T ng giá tr xu t kh u T l tăng so v i 2001 Năm ( t USD ) (l n) 2001 2.4 0 2002 3.2 1.33 2003 5.1 2.13 2004 8.3 3.46 2005 11.2 4.67 2006 12.6 5.25 2007 19.7 8.21 2008 26.3 10.96 ( 11 tháng u năm ) Dù tr i qua nh ng bư c thăng tr m, nhưng khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài ã không ng ng ư c m r ng và phát tri n, tr thành b ph n h u cơ ngày càng quan tr ng c a n n kinh t , óng góp tích c c vào công cu c i m i t nư c. Dòng v n u tư nư c ngoài vào Vi t Nam ngày càng gia tăng, góp ph n b sung ngu n v n u tư phát tri n kinh t - xã h i. u tư nư c ngoài ã góp ph n tích c c thúc y s chuy n d ch cơ c u kinh t , cơ c u lao ng theo hư ng công nghi p hóa, hi n i hóa. Khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài ã góp ph n t o ra nhi u ngành công nghi p m i và tăng cư ng năng l c c a nhi u ngành công nghi p quan tr ng khác. V cơ c u vùng, u tư nư c ngoài t p trung ch y u các vùng kinh t tr ng i m ã góp ph n làm cho các vùng này th c s là vùng kinh t ng l c lôi kéo s phát tri n chung và các vùng ph c n. S có m t t i Vi t Nam c a các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài cũng ã thúc y các doanh nghi p trong nư c nâng cao kh năng c nh tranh, i m i phương th c qu n tr doanh nghi p cũng như phương th c kinh doanh. Thông qua u tư nư c ngoài, nhi u ngu n l c trong nư c như lao ng, t ai, l i th a kinh t , tài nguyên ư c khai thác và s d ng có hi u qu hơn, các ngu n l c ư c phân b h p lý hơn. Tuy v n u tư nư c ngoài tăng m nh trong th i gian qua nhưng v n còn chưa tương x ng v i ti m năng, c bi t là v n th c hi n còn th p so v i v n cam k t. Còn có s m t cân i v ngành ngh , vùng lãnh th , nh t là u tư vào lĩnh v c nông nghi p và ch bi n nông s n th c ph m còn ít; u tư nư c ngoài ch y u v n t p trung các vùng kinh t tr ng i m; ngành công nghi p ph tr chưa thu hút ư c nhi u v n u tư nư c ngoài. Vi c chuy n giao công ngh tiên ti n trong ho t ng u tư nư c ngoài cũng còn nh ng h n ch do s d án công 10
ngh cao chưa nhi u, m t s d án còn s d ng công ngh l c h u, c bi t là th i gian u, chưa m b o quy chu n v b o v môi trư ng. Ngoài ra, m t s nơi, lương c a ngư i lao ng còn th p, i u ki n làm vi c không b o m, chưa tương x ng v i óng góp c a ngư i lao ng... ó là nh ng t n t i mà chúng ta c n ph i t p trung gi i quy t trong th i gian t i. 2.2. Tác ng c a khu v c u tư nư c ngoài i v i n n kinh t 2.2.1. Nh ng m t tích c c Khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài ngày càng kh ng nh vai trò quan tr ng trong n n kinh t Vi t Nam, là khu v c có t c phát tri n năng ng nh t. V m t kinh t : - u tư nư c ngoài là ngu n v n b sung quan tr ng cho v n u tư áp ng nhu c u u tư phát tri n xã h i và tăng trư ng kinh t : óng góp c a u tư nư c ngoài trong t ng v n u tư xã h i có bi n ng l n. Trong 5 năm 2001-2005 chi m kho ng 16% t ng v n u tư xã h i; hai năm 2006-2007 chi m kho ng 16% (Theo Niên giám Th ng kê cơ c u v n u tư th c hi n c a khu v c u tư nư c ngoài năm 2003 là 16%, năm 2004 là 14,2%, năm 2005 là 14,9% và năm 2006 là 15,9%, ư c năm 2007 t trên 16%). - u tư nư c ngoài góp ph n chuy n d ch cơ c u kinh t và cơ c u lao ng, nâng cao năng l c s n xu t công nghi p: u tư nư c ngoài óng m t vai trò quan tr ng cho s tăng trư ng c a n n kinh t nói chung và cho ngành công nghi p nói riêng, trong ó t ng bư c tr thành ngu n u tư quan tr ng c a Qu c gia, góp ph n phát tri n các ngành công nghi p và t o công ăn vi c làm cho ngư i lao ng. Nhi u công trình l n ã hoàn thành ưa vào s n xu t, phát huy hi u qu u tư, nhi u công trình tr ng i m làm cơ s cho tăng trư ng giai o n sau ó ư c kh i công và y nhanh ti n , nh t là các công trình i n, d u khí, công nghi p n ng, công nghi p ph c v xu t kh u. T c tăng trư ng công nghi p c a khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài cao hơn m c tăng trư ng công nghi p chung c a c nư c, góp ph n thúc y chuy n d ch cơ c u kinh t theo hư ng công nghi p hóa, hi n i hóa (CNH, H H), tăng t tr ng c a khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài trong ngành công nghi p qua các năm u tư nư c ngoài ã t o ra nhi u ngành công nghi p m i và tăng cư ng năng l c c a nhi u ngành công nghi p như d u khí, công ngh thông tin, hóa ch t, ô tô, xe máy, thép, i n t và i n t gia d ng, công nghi p ch bi n nông s n th c ph m, da giày, d t may… - u tư nư c ngoài thúc y chuy n giao công ngh : u tư nư c ngoài góp ph n phát tri n m t s ngành kinh t quan tr ng c a t nư c như vi n thông, thăm dò và khai thác d u khí, hoá ch t, cơ khí ch t o i n t , tin h c, ô tô, xe máy... Nh t là sau khi T p oàn Intel u tư 1 t ô la M vào Vi t Nam trong d án s n xu t linh ki n i n t cao c p, ã gia tăng s 11
lư ng các d án u tư vào lĩnh v c công ngh cao c a các t p oàn a qu c gia (Canon, Panasonic, Ritech.v.v) Nhìn chung, trình công ngh c a khu v c u tư nư c ngoài cao hơn ho c b ng các thi t b tiên ti n ã có trong nư c và tương ương các nư c trong khu v c. Ngoài ra, trong nông-lâm-ngư nghi p, u tư nư c ngoài ã t o ra m t s s n ph m m i có hàm lư ng k thu t cao và các cây, con gi ng m i. - u tư nư c ngoài óng góp áng k vào ngân sách nhà nư c và các cân i vĩ mô: Cùng v i s phát tri n các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài t i Vi t Nam, m c óng góp c a khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài vào ngân sách ngày càng tăng. Trong 5 năm 2001-2005, thu ngân sách trong kh i doanh nghi p u tư nư c ngoài t hơn 3,6 t USD, tăng bình quân 24%/năm. Riêng 2 năm 2006 và 2007 khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài ã n p ngân sách t trên 3 t USD, g p ôi th i kỳ 1996-2000 và b ng 83% th i kỳ 2001-2005. - u tư nư c ngoài góp ph n giúp Vi t Nam h i nh p sâu r ng vào i s ng kinh t qu c t : T c tăng kim ng ch xu t kh u c a khu v c u tư nư c ngoài tăng nhanh, cao hơn m c bình quân chung c a c nư c, óng góp quan tr ng vào vi c gia tăng kim ng ch xu t kh u c a c nư c. u tư nư c ngoài chi m m t t tr ng cao trong xu t kh u m t s s n ph m: 100% d u khí, 84% hàng i n t , máy tính và linh ki n, 42% s n ph m da giày, 35% hàng may m c… Thông qua m ng lư i tiêu th c a các t p oàn xuyên qu c gia, nhi u s n ph m s n xu t t i Vi t Nam ã ti p c n ư c v i các th trư ng trên th gi i. Trong lĩnh v c khách s n và du l ch, u tư nư c ngoài ã t o ra nhi u khách s n cao c p t tiêu chu n qu c t 4, 5 sao cũng như các khu du l ch, ngh dư ng áp ng nhu c u khách du l ch qu c t , góp ph n gia tăng nhanh chóng xu t kh u t i ch . Bên c nh ó, u tư nư c ngoài còn góp ph n ưa n n kinh t nư c ta t ng bư c h i nh p v i kinh t th gi i, c bi t trong lĩnh v c tài chính, ngân hàng. V m t xã h i: - u tư nư c ngoài góp ph n quan tr ng trong vi c t o vi c làm, tăng năng su t lao ng, c i thi n ngu n nhân l c: n nay, khu v c có v n u tư nư c ngoài ã t o ra vi c làm cho trên 1,2 tri u lao ng tr c ti p và hàng tri u lao ng gián ti p khác theo k t qu i u tra c a WB c 1 lao ng tr c ti p s t o vi c làm cho t 2-3 lao ng gián ti p ph c v trong khu v c d ch v và xây d ng, góp ph n nâng cao phúc l i xã h i, c i thi n i s ng m t b ph n trong c ng ng dân cư, ưa m c GDP u ngư i tăng lên hàng năm. Ho t ng c a các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài t i Vi t Nam cũng ã thúc y các doanh nghi p trong nư c không ng ng i m i công ngh , phương th c qu n lý nâng cao hơn ch t lư ng, s c c nh tranh c a s n ph m và d ch v trên th trư ng trong nư c và qu c t . c bi t, m t s chuyên gia 12
Vi t Nam làm vi c t i các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài ã d n thay th các chuyên gia nư c ngoài trong m nhi m các v trí qu n lý doanh nghi p cũng như i u khi n các quy trình công ngh hi n i. - u tư nư c ngoài góp ph n m r ng quan h i ngo i, ch ng h i nh p kinh t v i khu v c và th gi i: u tư nư c ngoài ã t o i u ki n m r ng quan h kinh t qu c t theo hư ng a phương hóa và a d ng hóa, thúc y Vi t Nam ch ng h i nh p kinh t khu v c và th gi i, y nhanh ti n trình t do hoá thương m i và u tư. n nay, Vi t Nam là thành viên chính th c c a ASEAN, APEC, ASEM và WTO. Nư c ta cũng ã ký k t 51 Hi p nh khuy n khích và b o h u tư, trong ó có Hi p nh thương m i Vi t Nam-Hoa Kỳ (BTA), Hi p nh t do hoá, khuy n khích và b o h u tư v i Nh t B n. Thông qua ti ng nói và s ng h c a các nhà u tư nư c ngoài, hình nh và v th c a Vi t Nam không ng ng ư c c i thi n. 2.2.2. Nh ng m t h n ch Tuy t ư c nh ng k t qu quan tr ng nêu trên, nhưng ho t ng u tư nư c ngoài t i Vi t Nam còn nh ng m t h n ch như sau: - S m t cân i v ngành ngh , vùng lãnh th : M c ích cao nh t c a các nhà u tư là l i nhu n. Do ó nh ng lĩnh v c, ngành, d án có t su t l i nhu n cao u ư c các nhà u tư quan tâm, còn nh ng d án, lĩnh v c m c dù r t c n thi t cho dân sinh, nhưng không ưa l i l i nhu n th a áng thì không thu hút ư c u tư nư c ngoài. Các nhà u tư nư c ngoài trong khi l a ch n a i m tri n khai d án u tư thư ng t p trung vào nh ng nơi có k t c u h t ng kinh t - xã h i thu n l i, do ó các thành ph l n, nh ng a phương có c ng bi n, c ng hàng không, các t nh ng b ng là nơi t p trung nhi u d án u tư nư c ngoài nh t. Trong khi ó, các t nh mi m núi, vùng sâu, vùng xa, nh ng a phương c n ư c y nhanh t c phát tri n kinh t , m c dù chính ph và chính quy n a phương có nh ng ưu ãi cao hơn nhưng không ư c các nhà u tư quan tâm. Tình tr ng ó ã d n n m t ngh ch lý, nh ng a phương có trình phát tri n cao thì thu hút ư c u tư nư c ngoài nhi u, do ó t c tăng trư ng kinh t vư t quá t c tăng trư ng trung bình c a c nư c. Trong khi ó, nh ng vùng có trình kém phát tri n thì có ít d án u tư nư c ngoài, t c tăng trư ng kinh t v n th p. i v i các ngành ngh cũng x y ra tình tr ng tương t , các nhà u tư nư c ngoài ch u tư vào các ngành có kh năng sinh l i cao, r i ro th p, còn các ngành, lĩnh v c có kh năng sinh l i th p, r i ro cao không ư c s quan tâm c a các nhà u tư nư c ngoài - Tranh ch p lao ng trong khu v c có v n u tư nư c ngoài chưa ư c gi i quy t k p th i. Các tranh ch p lao ng là khó tránh, c bi t trong nh ng th i i m doanh nghi p m i b t u ho t ng, ho c khi doanh nghi p g p khó khăn v s n xu t kinh doanh. Nhìn chung ngư i ch thư ng tr công cho ngư i lao ng th p hơn 13
cái mà h áng ư c hư ng, không th a ánh v i nhu c u c a ngư i lao ng. i u ó d n n mâu thu n gi a ch s d ng lao ng và ngư i lao ng, d n n tình tr ng ình công bãi công làm thi t h i cho doanh nghi p. u tư nư c ngoài nư c ta ã thu hút ư c hàng nghìn doanh nghi p c a các nư c và vũng lãnh th kh p th gi i. i u ó cho th y tính h p d n c a môi trư ng u tư Vi t Nam, ng th i cũng th hi n tính a d ng c a các n n văn hóa trong quan h gi a ngư i s d ng lao ng và ngư i lao ng trong các doanh nghi p u tư nư c ngoài. - S y u kém trong chuy n giao công ngh Nhìn chung công ngh ư c s d ng trong các doanh nghi p u tư nư c ngoài thư ng cao hơn m t b ng công ngh cùng ngành và cùng lo i s n ph m t i nư c ta. Tuy v y, m t s trư ng h p các nhà u tư nư c ngoài ã l i d ng sơ h c a pháp lu t Vi t Nam, cũng như s y u kém trong ki m tra giám sát t i các c a kh u nên ã nh p vào Vi t Nam m t s máy móc thi t b có công ngh l c h u th m chí là nh ng ph th i c a các nư c khác. Tính ph bi n c a vi c nh p máy móc thi t b là giá c ươc ghi trong hóa ơn thư ng cao hơn giá trung bình c a th trư ng th gi i. Nh v y m t s nhà u tư nư c ngoài có th l i d ng khai tăng t l góp v n trong các liên doanh v i Vi t Nam. Vi c chuy n giao công ngh t nư c ngoài vào Vi t Nam ư c th c hi n thông qua các h p ng và ư c cơ quan qu n lý nhà nư c v khoa h c công ngh chu n y. Tuy v y, ây là m t ho t ông c c kỳ khó khăn i v i các nư c ti p nh n u tư nói chung, k c Vi t Nam, b i khó có th ánh giá chính xác giá tr th c c a t ng lo i công ngh trong nh ng ngành khác nhau, c bi t trong nh ng ngành công ngh cao. Do v y, thư ng ph i thông qua thương lư ng theo hình th c m c c n khi hai bên có th ch p nh n ư c, thì ký k t h p ng chuy n giao công ngh . Chương III: Nguyên nhân, bài h c kinh nghi m và các gi i pháp ch y u phát tri n khu v c u tư nư c ngoài 3.1. Nguyên nhân c a nh ng thành t u và h n ch c a khu v c u tư nư c ngoài 3.1.1. Nguyên nhân c a nh ng thành t u Trư c h t ó là ư ng l i i m i úng n c a ng cùng nh ng c g ng và ti n b trong công tác qu n lý c a Nhà nư c ã phát huy ư c nhân t có ý nghĩa quy t nh là ý chí kiên cư ng, tính năng ng, sáng t o và s n l c ph n u c a các c p, các ngành. Nư c ta duy trì ư c n nh chính tr xã h i, an ninh ư c m b o, ư c ánh giá là a bàn u tư an toàn, ng th i kiên trì th c hi n ư ng l i i m i, a phương hoá, a d ng hoá quan h kinh t i ngo i, ch ng h i nh p kinh t qu c t , t o hình nh tích c c i v i các nhà u tư. N n kinh t tăng trư ng cao, thu hút s quan tâm c a các nhà u tư qu c t , nh t là v kh năng m r ng dung lư ng th trư ng trong nư c c a trên 80 tri u dân. 14
Công tác ch o i u hành c a Chính ph , c a các B , ngành và chính quy n a phương ã tích c c, ch ng hơn ( y nhanh l trình áp d ng cơ ch m t giá, h tr nhà u tư gi m chi phí s n xu t, ti p t c th c hi n vi c c i cách hành chính, quan tâm hơn t i vi c tháo g khó khăn cho vi c tri n khai d án). Công tác v n ng xúc ti n u tư ngày càng ư c c i ti n, ti n hành nhi u ngành, nhi u c p, trong nư c và nư c ngoài dư i hình th c a d ng, k t h p v i các chuy n thăm, làm vi c c p cao c a lãnh o ng, Nhà nư c, g n v i vi c qu ng bá r ng rãi hình nh Vi t Nam và v n ng u tư - xúc ti n thương m i và du l ch. Chính vì v y, mà hi u qu ã ư c nâng d n v i k t qu minh ch ng là nhi u nhà u tư nư c ngoài ã vào tìm ki m cơ h i u tư và ký k t s lư ng l n d án quy mô l n, m u cho làn sóng u tư m i l n 2 vào Vi t Nam, k t năm 1987 n nay. 3.1.2. Nguyên nhân c a nh ng t n t i, h n ch . Tư duy kinh t ch m i m i. Chưa t o l p ng b các lo i th trư ng theo nguyên t c th trư ng. Nh n th c v chung v u tư nư c ngoài u th ng nh t như các ch trương, pháp lu t c a ng và Nhà nư c là coi u tư nư c ngoài là m t b ph n c u thành h u cơ c a n n kinh t , ư c khuy n khích phát tri n lâu dài, bình ng v i các thành ph n kinh t khác. Tuy nhiên, th c t x lý các v n c th nhi u B , ngành và a phương v n còn phân bi t r t khác nhau gi a u tư trong nư c và u tư nư c ngoài, chưa th c s coi u tư nư c ngoài là thành ph n kinh t c a Vi t Nam. i u ó th hi n ngay t khâu quy ho ch s n ph m, phân b các ngu n l c phát tri n kinh t (lao ng, t ai, v n…) cũng chưa th c s cho phép u tư nư c ngoài tham gia. Vi c x lý tranh ch p kinh t gi a các bên cũng thiên v b o v quy n l i cho phía Vi t Nam. Trong nh ng th i i m khó khăn, ta tranh th v n u tư nư c ngoài nhưng khi i u ki n thu n l i l i có xu hư ng không khuy n khích u tư nư c ngoài mà trong nư c t làm; nh ng bi u hi n này có tác ng làm n n lòng nhà u tư nư c ngoài. H th ng lu t pháp, chính sách v u tư tuy ã ư c s a i, b sung nhưng v n chưa ng b , thi u nh t quán. M t s B , ngành ch m ban hành các thông tư hư ng d n các ngh nh c a Chính ph . Môi trư ng u tư-kinh doanh nư c ta tuy ư c c i thi n nhưng ti n b t ư c còn ch m hơn so v i các nư c trong khu v c, trong khi c nh tranh thu hút v n u tư nư c ngoài ti p t c di n ra ngày càng gay g t. nh hư ng chi n lư c thu hút v n u tư nư c ngoài hư ng ch y u vào lĩnh v c công nghi p s n xu t hàng xu t kh u nhưng s liên k t, ph i h p gi a các doanh nghi p u tư nư c ngoài v i doanh nghi p trong nư c còn y u nên giá tr gia tăng trong m t s s n ph m xu t kh u (hàng i n t dân d ng, d t may) còn th p. Nhi u t p oàn công nghi p nh hư ng xu t kh u u tư t i Vi t Nam bu c ph i nh p kh u ph n l n nguyên li u u vào vì thi u ngu n cung c p ngay t i Vi t Nam. 15
Công tác quy ho ch còn có nh ng b t h p lý, nh t là quy ho ch ngành còn n ng v xu hư ng b o h s n xu t trong nư c, chưa k p th i i u ch nh phù h p v i các cam k t qu c t . Nư c ta có xu t phát i m c a n n kinh t th p, quy mô n n kinh t nh bé; k t c u h t ng kinh t , xã h i y u kém; các ngành công nghi p b tr chưa phát tri n; trình công ngh và năng su t lao ng th p, chi phí s n xu t cao. Chính sách, bi n pháp khuy n khích huy ng t t ngu n l c trong nư c và ngoài nư c vào phát tri n kinh t , xã h i còn nhi u h n ch . S ph i h p trong qu n lý ho t ng u tư nư c ngoài gi a các B , ngành, a phương chưa ch t ch . ánh giá tình hình u tư nư c ngoài v n n ng v s lư ng, chưa coi tr ng v ch t lư ng, còn b nh thành tích trong cơ quan qu n lý các c p. T ch c b máy, công tác cán b và c i cách hành chính chưa áp ng yêu c u phát tri n trong tình hình m i. Năng l c c a m t b ph n cán b , công ch c làm công tác kinh t i ngo i còn h n ch v chuyên môn, ngo i ng , không lo i tr m t s y u kém v ph m ch t, o c, gây phi n hà cho doanh nghi p, làm nh hư ng x u n môI trư ng u tư-kinh doanh. 3.2. Bài h c kinh nghi m T th c ti n 20 năm ho t ng u tư nư c ngoài t i Vi t Nam cũng như kinh nghi m c a m t s nư c trong khu v c có th rút ra m t s bài h c sau: M t là, c n th ng nh t nh n th c và có cách nhìn nh y bén v kinh t , chính tr , n m b t th i cơ, thu n l i, th y rõ ư c nh ng khó khăn, thách th c t bên trong cũng như bên ngoài k p th i ra ư c ch trương, ư ng l i úng n, t p trung l c lư ng, gi i quy t d t i m các v n n y sinh. Ch trương, ư ng l i khi ã ra ph i ư c quán tri t thông su t, y t trung ương n a phương và ph i ư c c th hóa k p th i, t o ra s th ng nh t và quy t tâm cao trong vi c t ch c th c hi n m b o thành công. Hai là, các ch trương, phương hư ng l n ph i ư c nhanh chóng th ch hóa thành pháp lu t, cơ ch , chính sách m t cách ng b , t o hành lang pháp lý cho vi c th c hi n. Pháp lu t và văn b n liên quan v u tư nư c ngoài ph i minh b ch, rõ ràng và phù h p v i thông l qu c t có chú ý t i i u ki n và hoàn c nh c th c a nư c ta. Cơ ch , chính sách ph i ng b th hi n tính khuy n khích và canh tranh cao so v i các nư c trong khu v c, có tính t i quy lu t c nh tranh và xu hư ng t do hóa trong thu hút u tư phù h p v i ti n trình h i nh p sâu r ng vào n n kinh t th gi i, ng th i t o i u ki n, khuy n khích s ch ng, sáng t o c a ngư i th c hi n. Ba là, công tác ch o, i u hành ph i thông su t, th ng nh t, có n n n p, k cương trong b máy công quy n, t o ni m tin và tin c y i v i nhà u tư, c bi t i v i ngư i ng u. Ph i luôn luôn hư ng v nhà u tư và doanh nghi p nhanh chóng tháo g khó khăn, vư ng m c, t o thu n l i cho ho t ng u tư. M i th t c hành chính ph c v cho ho t ng u tư ph i ơn gi n, g n nh , không làm tăng chi phí, không gây phi u hà, sách nhi u cho nhà u tư. 16
B n là, công tác cán b c n luôn ư c xem tr ng có k ho ch ào t o, b i dư ng thư ng xuyên, liên t c nh m xây d ng t ch c b máy, i ngũ cán b làm công tác kinh t i ngo i không nh ng tinh thông nghi p v , am hi u v kinh t i ngo i, mà còn trong s ch v ph m ch t, o c, vì ây là c u n i gi a nhà u tư v i nư c ch nhà, là nguyên nhân c a m i nguyên nhân thành công hay th t b i. Năm là, tùy i u ki n và hoàn c nh c th , các cơ quan qu n lý u tư các c p ch ng v n d ng, t ch c tri n khai, giám sát và ánh giá vi c th c hi n các ngh quy t, ch trương, chính sách, pháp lu t nhà nư c v u tư sao cho hi u qu , m b o hài hòa m i quan h gi a nhà u tư, nhà qu n lý, gi a l i ích c a nhà nư c v i l i ích c a nhà u tư trong quá trình phát tri n kinh t -xã h i b n v ng trên a bàn và trên c nư c. 3.3. Các gi i pháp ch y u phát tri n khu v c u tư nư c ngoài tri n khai th c hi n vi c thu hút và s d ng hi u qu v n u tư nư c ngoài trong giai o n 2008- 2010 và m t s năm v sau, Chính ph s ch o th c hi n các gi i pháp sau : Nhóm gi i pháp v quy ho ch: y nhanh ti n xây d ng và phê duy t các quy ho ch còn thi u; rà soát nh kỳ b sung, i u ch nh các quy ho ch ã l c h u nh m t o i u ki n thu n l i cho nhà u tư trong vi c xác nh và xây d ng d án. Quán tri t và th c hi n th ng nh t các quy nh m i c a Lu t u tư trong công tác quy ho ch, m b o vi c xây d ng các quy ho ch ngành, lĩnh v c, s n ph m phù h p v i các cam k t qu c t . Hoàn ch nh quy ho ch s d ng t, công b r ng rãi quy ho ch, t o i u ki n y nhanh ti n gi i phóng m t b ng cho các d án u tư. Nhóm gi i pháp v lu t pháp, chính sách: Ti p t c rà soát pháp lu t, chính sách s a i ho c lo i b các i u ki n áp d ng ưu ãi u tư không phù h p v i cam k t c a Vi t Nam v i WTO và có gi i pháp m b o quy n l i c a nhà u tư liên quan. Xây d ng văn b n hư ng d n các a phương và doanh nghi p v l trình cam k t m c a u tư nư c ngoài làm cơ s xem xét c p gi y ch ng nh n u tư. Theo dõi, giám sát vi c thi hành pháp lu t v u tư và doanh nghi p kp th i phát hi n và x lý các vư ng m c phát sinh. Kh n trương ban hành các văn b n hư ng d n các lu t m i, nh t là các lu t m i ư c Qu c h i thông qua có liên quan n u tư, kinh doanh. Ban hành các ưu ãi khuy n khích u tư i v i các d án xây d ng các công trình phúc l i (nhà , b nh vi n, trư ng h c, văn hoá, th thao) cho ngư i lao ng làm vi c trong các khu công nghi p, khu ch xu t, khu công ngh cao, khu kinh t , m b o s tương thích v i các lu t pháp hi n hành. Nghiên c u, xu t chính sách v n ng, thu hút u tư i v i các t p oàn a qu c gia cũng như có chính sách riêng i v i t ng t p oàn và m i nư c thành viên EU, Hoa Kỳ. 17
Ch n ch nh tình tr ng ban hành và áp d ng các ưu ãi, h tr u tư trái v i quy nh c a pháp lu t. Tăng cư ng t p hu n, ph bi n n i dung và l trình th c hi n các cam k t qu c t c a Vi t Nam. Nhóm gi i pháp v xúc ti n u tư: Các B , ngành và U ban nhân dân c p t nh ti p t c rà soát, c p nh t b sung danh m c kêu g i u tư phù h p v i nhu c u u tư phát tri n và quy ho ch phát tri n ngành, a phương. Tri n khai nhanh vi c thành l p b ph n xúc ti n u tư t i m t s a bàn tr ng i m. Xây d ng quy ch ph i h p ch t ch gi a các cơ quan xúc ti n u tư, xúc ti n thương m i và xúc ti n du l ch các c p, bao g m c trong nư c l n i di n nư c ngoài nh m t o s ng b và ph i h p nâng cao hi u qu gi a các ho t ng này. ng th i, th c hi n t t chương trình xúc ti n u tư qu c gia giai o n 2008-2010 m b o kinh phí cho v n ng thu hút v n u tư nư c ngoài nh m y m nh tuyên truy n, qu ng bá hình nh Vi t Nam, k t h p ch t ch các chuy n công tác c a lãnh o c p cao ng và Nhà nư c v i các ho t ng xúc ti n u tư-thương m i-du l ch. T ch c hi u qu các cu c h i th o trong nư c và nư c ngoài. Nâng c p trang thông tin i n t v u tư nư c ngoài c p nh t và ch t lư ng tài li u xúc ti n u tư b ng m t s ngôn ng áp ng nhu c u c a s ông nhà u tư (ti ng Anh, ti ng Nh t, ti ng Trung, ti ng Hàn, ti ng Nga) Tăng cư ng các oàn v n ng u tư theo phương th c làm vi c tr c ti p v i các t p oàn l n, t i các a bàn tr ng i m (Nh t B n, M và EU) kêu g i u tư vào các d án l n, quan tr ng. Ch ng ti p c n và h tr các nhà u tư ti m năng có nhu c u u tư vào Vi t Nam. Nhóm gi i pháp v c i thi n cơ s h t ng: Ti n hành t ng rà soát, i u ch nh, phê duy t và công b các quy ho ch v k t c u h t ng n năm 2020 làm cơ s thu hút u tư phát tri n k t c u h t ng. Tăng cư ng công tác quy ho ch, th c thi các quy ho ch cũng như thu hút u tư vào các công trình giao thông, năng lư ng. Tranh th t i a các ngu n l c u tư phát tri n k t c u h t ng, c bi t là ngu n v n ngoài ngân sách nhà nư c; ưu tiên các lĩnh v c c p, thoát nư c, v sinh môi trư ng (x lý ch t th i r n, nư c th i.v.v.); h th ng ư ng b cao t c, trư c h t là tuy n B c-Nam, hai hành lang kinh t Vi t Nam-Trung Qu c; nâng cao ch t lư ng d ch v ư ng s t, trư c h t là ư ng s t cao t c B c-Nam, ư ng s t hai hành lang kinh t Vi t Nam-Trung Qu c, ư ng s t n i các c m c ng bi n l n, các m khoáng s n l n v i h th ng ư ng s t qu c gia, ư ng s t n i ô thành ph Hà N i, thành ph H Chí Minh.v.v. Trư c m t t p trung ch o, gi i quy t t t vi c cung c p i n, trong m i trư ng h p không x y ra tình tr ng thi u i n i v i các cơ s s n xu t. Tăng cư ng nghiên c u xây d ng chính sách và gi i pháp khuy n khích s n xu t và s d ng i n t và các lo i năng lư ng m i như s c gió, th y tri u, nhi t năng t m t tr i. 18
Kh n trương xây d ng và ban hành cơ ch khuy n khích các thành ph n kinh t ngoài nhà nư c tham gia phát tri n các công trình k t c u h t ng trong ó có các công trình giao thông, c ng bi n, các nhà máy i n c l p. M r ng hình th c cho thuê c ng bi n, m r ng i tư ng cho phép u tư d ch v c ng bi n, c bi t d ch v h u c n tăng cư ng năng l c c nh tranh c a h th ng c ng bi n Vi t Nam; kêu g i v n u tư các c ng l n c a các khu v c kinh t như h th ng c ng Hi p Phư c-Th V i, L ch Huy n.v.v. T p trung thu hút v n u tư vào m t s d án thu c lĩnh v c bưu chính- vi n thông và công ngh thông tin phát tri n các d ch v m i và phát tri n h t ng m ng. y m nh u tư vào các lĩnh v c (văn hóa-y t -giáo d c, bưu chính-vi n thông, hàng h i, hàng không) ã cam k t khi gia nh p WTO. Xem xét vi c ban hành m t s gi i pháp m c a s m hơn m c cam k t i v i m t s lĩnh v c d ch v mà nư c ta có nhu c u. Nhóm gi i pháp v lao ng, ti n lương: y nhanh vi c tri n khai k ho ch t ng th v ào t o nh m nâng t l lao ng qua ào t o lên 40% vào năm 2010. Theo ó, ngoài vi c nâng c p u tư h th ng các trư ng ào t o ngh hi n có lên ngang t m khu v c và th gi i, s phát tri n thêm các trư ng ào t o ngh và trung tâm ào t o t các ngu n v n khác nhau. - Nghiên c u i u ch nh chuy n d ch cơ c u lao ng theo t c chuy n d ch cơ c u kinh t . - Th c hi n các gi i pháp nh m ưa Lu t s a i, b sung m t s i u c a B lu t Lao ng vào th c t cu c s ng ngăn ng a tình tr ng ình công b t h p pháp, lành m nh hóa quan h lao ng theo tinh th n c a B lu t Lao ng, bao g m: - Ti p t c hoàn thi n lu t pháp, chính sách v lao ng, ti n lương phù h p trong tình hình m i; tăng cư ng công tác ki m tra, giám sát vi c ch p hành pháp lu t v lao ng i v i ngư i s d ng lao ng nh m m b o i u ki n làm vi c và i s ng cho ngư i lao ng. - Nâng cao hi u bi t pháp lu t v lao ng thông qua ph bi n, tuyên truy n và giáo d c pháp lu t cho ngư i lao ng, ngư i s d ng lao ng trong các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài m b o chính sách, pháp lu t v lao ng và ti n lương ư c th c hi n y , nghiêm túc. Nhóm gi i pháp v c i cách hành chính: Th c hi n t t vi c phân c p qu n lý nhà nư c i v i u tư nư c ngoài, c bi t trong vi c phê duy t, c p Gi y ch ng nh n u tư, qu n lý t t các d án u tư nư c ngoài, g n v i vi c tăng cư ng h p tác, h tr , ph i h p hi u qu công tác ki m tra, giám sát vi c thi hành pháp lu t v u tư. Nâng cao trình c a i ngũ cán b , công ch c nh m m b o th c hi n nhi m v theo quy nh t i Lu t u tư và quy nh m i v phân c p qu n lý u tư nư c ngoài. 19
ơn gi n hóa và công khai quy trình, th t c hành chính i v i u tư nư c ngoài, th c hi n cơ ch "m t c a" trong vi c gi i quy t th t c u tư. m b o s th ng nh t, các quy trình, th t c t i các a phương, ng th i, phù h p v i i u ki n c th . X lý d t i m, k p th i các v n vư ng m c trong quá trình c p phép, i u ch nh Gi y ch ng nh n u tư . Tăng cư ng cơ ch ph i h p qu n lý u tư nư c ngoài gi a Trung ương và a phương và gi a các B , ngành liên quan. K t lu n Thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài có óng góp r t to l n i v i qu c gia, c bi t là m t nư c ang có ti m năng phát tri n như nư c ta. Doanh c a khu v c u tư nư c ngoài góp ph n làm tăng thêm c a c i và nâng cao s c c nh tranh c a các m t hàng trong nư c, y m nh chuy n i công ngh nâng cao năng su t, ch t lư ng s n ph m c a các cơ c u ngành ngh trong nư c, gi i quy t m t s lư ng l n vi c làm c a ngư i lao ng trong nư c. T năm 2001 t i nay, khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài t ư c nh ng thành t u nh t nh. Doanh thu c a các khu v c u tư nư c ngoài tăng trư ng khá nhanh và v ng ch c trong th i gian 2001 – 2008. Kim ng ch xu t nh p kh u hàng hóa theo u ngư i cũng tăng nhanh. Hi n nay, Vi t Nam ã gia nh p WTO, ó là m t trong nh ng i u ki n thu n l i phát tri n thành ph n kinh t này. Trong th i gian qua, các d án u tư c a nư c ngoài vào Vi t Nam ngày càng tăng và ư c nhà nư c t o i u ki n thu n l i phát tri n. 20