Bệnh học thủy sản phần 2 - Bệnh truyền nhiễm part 4

Chia sẻ: Sdad Dasf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

174
lượt xem 60
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'bệnh học thủy sản phần 2 - bệnh truyền nhiễm part 4', nông - lâm - ngư, ngư nghiệp phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bệnh học thủy sản phần 2 - Bệnh truyền nhiễm part 4

127 BÖnh häc thñy s¶n- phÇn 2 H×nh 72: ThÓ tói (thÓ vïi) trong tÕ bµo H×nh 71: T«m só bÞ bÖnh ®Çu vµng, trong lympho cña t«m só bè mÑ ch−a cã dÊu hiÖu hÖ b¹ch huyÕt, thÊy râ c¸c thÓ virus d¹ng bÖnh ®· thu ®−îc vá bao virus ®Çu vµng trªn sîi trong tÕ bµo chÊt cña tÕ bµo lympho, m¹ng l−íi néi chÊt cña tÕ bµo vËt chñ. Trong ¶nh KHV§T thÓ tói ®· ®−îc tÝch luü c¸c thÓ virus d¹ng sîi ng¾n h¬n. H×nh 73: T«m só bÞ bÖnh ®Çu vµng, trong tÕ H×nh 74: ThÓ virus ®Çu vµng trong tÕ bµo bµo kÏ gan tuþ cã c¸c thÓ virus cã vá bao vµ lympho cña t«m só nhiÔm bÖnh, nhuém ©m, kh«ng cã vá bao. ThÓ virus h×nh que ng¾n, ¶nh KHV§T. kÝch th−íc 44x173nm, ¶nh KHV§T.
128 Bïi Quang TÒ H×nh 75: T«m só nhiÔm bÖnh ®Çu vµng. TÕ H×nh 76: T«m só nhiÔm bÖnh ®Çu vµng. C¬ bµo mang t«m nh©n tÕ bµo tho¸i hãa kÕt ®Æc quan t¹o m¸u (haemolymphoid) cã nhiÒu nh©n tÕ bµo tho¸i hãa kÕt ®Æc b¾t mµu ®á ( ) b¾t mµu ®Ëm (X40). ®Ëm, kÝch th−íc kh¸c nhau (X40). H×nh 77: T«m só nhiÔm bÖnh ®Çu vµng. BiÓu b× d¹ dµy nh©n tÕ bµo tho¸i hãa kÕt ®Æc ( ) b¾t mµu ®Ëm (X40)
129 BÖnh häc thñy s¶n- phÇn 2 H×nh 78: T«m só bÞ bÖnh ®Çu vµng (2 con phÝa trªn, mÉu thu ë B¹c Liªu, 7/2006) B¶ng 15: Mét sè gi¸p x¸c nhiÔm bÖnh ®Çu vµng (theo V. Alday de Graindorge & T.W. Flegel, 1999) NhiÔm tù nhiªn Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra TruyÒn bÖnh VËt nu«i (N) hoÆc nhiÔm cho H& KÝnh In PC thùc nghiÖm Penaeus E HV§T situ R (E) monodon Hä t«m he E + Penaeus duorarum N + Penaeus merguiensis- t«m b¹c, lít + N + Penaeus monodon- t«m só + E + Penaeus setiferus E + Penaeus stylirostris E + Penaeus vannamei- t«m ch©n tr¾ng E + Penaeus aztecus T«m kh¸c N + Metapenaeus ensis- t«m r¶o, ch× + N + + Palaemon styliferus N Eupbaria superba + 12. BÖnh virus liªn quan ®Õn mang cña t«m- Gill Asociated virus- GAV 12.1. T¸c nh©n g©y bÖnh - Gièng Okavirus thuéc Roniviridae , bé Nidovirales (theo Mayo, M. A. 2002 ) - Nucleocapsid d¹ng èng xo¾n vµ thÓ virus (virion) h×nh que cã vá bao, h×nh d¹ng gièng virus ®Çu vµng. - KÝch th−íc nucleocapsid: 16-18 x 166-435nm - AxÝt nh©n lµ ARN
130 Bïi Quang TÒ H×nh 79: Okavirus- GAV: a,b,c,e- nucleocapsid cña GAV; d- thÓ virus d¹ng h×nh que; (theo Jeff A. Cowley et. Al, 2004), bar= 100nm
131 BÖnh häc thñy s¶n- phÇn 2 H×nh 80: Virus- GAV trong mang t«m só bè mÑ ®á th©n, ®á mang (mÉu thu ë HuÕ, 2002) 12.2. DÊu hiÖu bÖnh lý - Virus GAV th−êng cã mÆt trªn t«m kháe - T«m nhiÔm GAV m¹n tÝnh, thÓ virus n»m trong tÕ bµo nhiÔm cña tæ chøc Lympho (LO), gÆp ë t«m só tù nhiªn vµ t«m nu«i, Ýt xuÊt hiÖn c¸c dÊu hiÖu bÖnh lý. - T«m nhiÔm GAV cÊp tÝnh, virus th−êng gÆp ë t«m tù nhiªn vµ cã thÓ xuÊt hiÖn ë t«m só nu«i. T«m h«n mª, kÐm ¨n vµ b¬i trªn tÇng mÆt vµ gÇn bêi ao. C¬ thÓ xuÊt hiÖn mµu ®á thÉm ë c¸c phÇn phô (h×nh 81,82), mang t«m chuyÓn sang mµu hång (h×nh 83) vµ vµng (h×nh 84). H×nh 81: T«m só th©n cuyÓn mµu ®á do nhiÔm GAV (mÉu thu Nam §Þnh, 2004)
132 Bïi Quang TÒ H×nh 82: T«m só ch©n ®á do nhiÔm GAV (mÉu thu Nam §Þnh, 2001) H×nh 83: T«m só bè mÑ bÞ ®á mang test RT-PCR d−¬ng tÝnh bÖnh GAV (mÉu thu t¹i HuÕ, 5/2002)
133 BÖnh häc thñy s¶n- phÇn 2 H×nh 84: T«m só mang chuyÓn mµu vµng, th©n nhît nh¹t (mÉu thu ë Qu¶ng Ninh, 7/2004) 12.3. Ph©n bè vµ lan truyÒn bÖnh - BÖnh hiÖn nay chØ míi th«ng b¸o nhiÔm tù nhiªn ë t«m só cña óc. G©y nhiÔm thùc nghiÖm ®· g©y ë t«m P. esculetus, P. merguiensis, P. japonicus - KÕt qu¶ chÈn ®o¸n b»ng kü thuËt RT-PCR t«m só ë ViÖt Nam nhiÔm YHD/GAV rÊt cao. Thùc tÕ bÖnh YHD/GAV Ýt xuÊt hiÖn ë c¸c ao nu«i th−¬ng phÈm. - §· gÆp mét sè tr−êng trong ao nu«i t«m só xuÊt hiÖn t«m ®á th©n, ch©n ®á vµ g©y chÕt hµng lo¹t, nh−ng test WSSV ©m tÝnh.
134 Bïi Quang TÒ - §· gÆp tr−êng hîp mét sè ®µn t«m bè mÑ b¾t cho ®Î, t«m xuÊt hiÖn ®á th©n, ®á mang, khi kiÓm tra d−íi KHV§T cã virus h×nh que trong mang - T«m só bè mÑ khi ®¸nh b¾t ë biÓn kh¬i hoÆc trong c¸c ®Çm ph¸ cã hiÖn t−îng bÞ bÖnh ®á mang (h×nh 83) sau khi ®¸nh b¾t tõ 3-4 ngµy, tû lÖ chÕt tíi 80-100%, thêi gian t«m bÞ bÖnh chÕt nhiÒu vµo th¸ng 3-4 (sau tÕt). KiÓm tra d−íi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö cã xuÊt hiÖn c¸c thÓ virus h×nh que (h×nh 80) vµ test RT-PCR d−¬ng tÝnh víi bÖnh GAV. - BÖnh l©y truyÒn theo trôc ngang vµ trôc däc tõ mÑ sang con. 12.4. ChÈn ®o¸n bÖnh - T−¬ng tù nh− bÖnh ®Çu vµng 12.5. Phßng bÖnh Nh− bÖnh ®Çu vµng 13. BÖnh nhiÔm trïng virus d−íi da vµ ho¹i tö (Infectious hypodermal and haematopoietic necrosis virus- IHHNV) 13.1. T¸c nh©n g©y bÖnh T¸c nh©n g©y bÖnh nhiÔm trïng virus d−íi da vµ ho¹i tö lµ gièng Parvovirus, cÊu tróc acid nh©n lµ ADN, ®−êng kÝnh 22 nm (h×nh 85). Virus ký sinh trong nh©n tÕ bµo tuyÕn anten, tÕ bµo hÖ b¹ch huyÕt, tÕ bµo mang, tÕ bµo d©y thÇn kinh, kh«ng cã thÓ Èn (occlusion body) mµ cã thÓ vïi (inclusion body), chóng lµm ho¹i tö vµ s−ng to nh©n vËt chñ. 13.2. DÊu hiÖu bÖnh lý - T«m nhiÔm bÖnh IHHNV th−êng h«n mª, ho¹t ®éng yÕu, chñy biÕn d¹ng (h×nh 86). T«m só (P. monodon) bÞ bÖnh lóc s¾p chÕt th−êng chuyÓn mµu xanh, c¬ phÇn bông mµu ®ôc. T«m ch©n H×nh 85: virus cña IHHNV ®−êng kÝnh tr¾ng (P. vannamei) thÓ hiÖn héi chøng dÞ h×nh 22nm ë trong hÖ b¹ch huyÕt cña t«m só cßi cäc, t«m gièng (Juvenil) chñy biÕn d¹ng, sîi nu«i trong ao −¬ng (¶nh KHV§T) anten qu¨n queo, vá kitin xï x× hoÆc biÕn d¹ng. HÖ sè cßi cäc trong ®µn t«m gièng ch©n tr¾ng bÞ bÖnh IHHNV th−êng tõ 10-30%, khi bÞ bÖnh nÆng hÖ sè cßi cäc lín 30% cã khi tíi 50%. T«m P. stylirostris bÞ bÖnh d¹ng cÊp tÝnh, tû lÖ chÕt rÊt cao, virus bÖnh l©y tõ mÑ sang Êu trïng (ph−¬ng th¼ng ®øng) nh−ng kh«ng ph¸t bÖnh, th−êng ®Õn postlarvae 35 dÊu hiÖu bÖnh quan s¸t lµ tû lÖ chÕt cao, virus l©y lan theo chiÒu ngang ë t«m gièng ¶nh h−ëng rÊt m·nh liÖt, t«m tr−ëng thµnh ®«i khi cã dÊu hiÖu bÖnh hoÆc chÕt. - KiÓm tra m« bÖnh häc tÕ bµo tuyÕn anten, tÕ bµo d©y thÇn kinh vµ tÕ bµo mang cña t«m nhiÔm bÖnh IHHNV, cã thÓ vïi trong nh©n tÕ bµo. Thêi kú ®Çu th−êng nhá n»m ë trung t©m cña nh©n, sau lín dÇn n»m gÇn kÝn nh©n (b¾t mµu Eosin mµu ®á ®Õn ®á xÉm). Trong thÓ vïi cã chøa nhiÒu virus (h×nh 87).
135 BÖnh häc thñy s¶n- phÇn 2 A B C H×nh 86: A,B- T«m ch©n tr¾ng bÞ bÖnh IHHNV chñy biÕn d¹ng; C- t«m ch©n tr¾ng bÞ bÖnh anten bÞ qu¨n queo; B H×nh 87: C¸c thÓ vïi ( ) trong nh©n tÕ bµo tuyÕn anten cña t«m só nhiÔm bÖnh IHHNV 13.3. Ph©n bè vµ lan truyÒn bÖnh BÖnh IHNNV ®−îc ph¸t hiÖn ë Mü trong ®µn t«m ch©n tr¾ng (Penaeus vannamei), cßn gäi lµ héi chøng dÞ h×nh cßi cäc cña t«m ch©n tr¾ng Nam Mü. BÖnh xuÊt hiÖn tõ giai ®o¹n postlarvae ®Õn t«m tr−ëng thµnh. Tû lÖ chÕt cña t«m P. stylirostris rÊt cao. BÖnh xuÊt hiÖn c¶ ë Singapore, Philippines, Th¸i Lan, Indonesia vµ Malaysia BÖnh IHHNV lan truyÒn c¶ chiÒu ®øng vµ chiÒu ngang, virus cã thÓ truyÒn tõ t«m bè mÑ sang t«m Êu trïng hoÆc l©y nhiÔm ë giai ®o¹n sím cña Êu trïng t«m. ë ViÖt Nam qua ph©n tÝch m« bÖnh häc gan tuþ cña t«m só P.monodon Minh H¶i, Sãc Tr¨ng xuÊt hiÖn c¸c thÓ vïi ë nh©n tÕ bµo tuyÕn anten cña t«m só (Bïi Quang TÒ, 1994) nh−ng tû lÖ nhiÔm virus thÊp. T«m só vµ t«m ch©n tr¾ng (P. vannamei) nu«i ë Qu¶ng Ninh
136 Bïi Quang TÒ chÈn ®o¸n b»ng test PCR cho thÊy t«m ®· nhiÔm bÖnh IHHNV, t«m nu«i chËm lín vµ kh«ng ®Òu, tû lÖ t«m cßi 20-50% (Bïi Quang TÒ, 2004). B¶ng 16: Nh÷ng loµi t«m nhiÔm bÖnh IHHNV: (theo V. A. Graindorge & T.W. Flegel, 1999 NhiÔm tù nhiªn NhiÔm thùc nghiÖm Khã nhiÔm P. vannamei- t«m ch©n tr¾ng P. setiferus P. indicus- t«m he Ên ®é P. monodon- t«m só P. duodarun P. merguiensis- t«m thÎ P. stylirostris P. occidentalis P. californiensis P. semisalcatus- thÎ r»n P. japonicus- t«m he NhËt b¶n 13.4. ChÈn ®o¸n bÖnh - Dùa vµo dÊu hiÖu bÖnh lý. - Quan s¸t m« bÖnh häc tÕ bµo tuyÕn anten, tÕ bµo mang cña t«m trªn tiªu b¶n c¾t m«, nhuém mµu Hematoxilin vµ Eosin. ThÓ vïi trong nh©n tÕ bµo tuyÕn anten, tÕ bµo mang b¾t mµu ®á hoÆc ®á xÉm gÇn kÝn nh©n tÕ bµo. - ChÈn ®o¸n b»ng ph−¬ng ph¸p PCR 13.5. Phßng bÖnh T−¬ng tù nh− bÖnh MBV, §Çu vµng. 14. BÖnh Parvovirus gan tuþ t«m he (Hepatopancreatic Parvovirus- HPV) 14.1. T¸c nh©n g©y bÖnh T¸c nh©n g©y bÖnh gan tuþ ë t«m he lµ nhãm Parvovirus, cÊu tróc acid nh©n lµ ADN, ®−êng kÝnh 22-24 nm (h×nh 88). Virus ký sinh trong nh©n tÕ bµo gan tuþ, biÓu b× ruét tr−íc, kh«ng cã thÓ Èn (occlusion body) mµ cã thÓ vïi (inclusion body), chóng lµm ho¹i tö vµ s−ng to nh©n ký chñ. 14.2. DÊu hiÖu bÖnh lý - T«m nhiÔm virus HPV th−êng bá ¨n, hoÆc Ýt ¨n, ho¹t ®éng yÕu, dÔ bÞ nhiÔm c¸c sinh vËt b¸m trªn mang, vá vµ c¸c phÇn phô. Gan t«m bÞ teo l¹i hoÆc ho¹i tö, hÖ c¬ bông ®ôc mê, hiÖn t−îng chÕt th−êng x¶y ra ë t«m Êu trïng, tû lÖ chÕt tõ 50-100%. - T«m nhiÔm virus HPV th−êng cã liªn quan ®Õn t«m nu«i th−¬ng phÈm (tõ th¸ng thø 3-4) th¶i ph©n tr¾ng, t«m bá ¨n, ho¹t ®éng chËm ch¹p vµ chÕt r¶i r¸c. VÊn ®Ò nµy ®ang tiÕp tôc nghiªn cøu. - KiÓm tra m« bÖnh häc tÕ bµo gan tuþ cña t«m nhiÔm bÖnh HPV, cã thÓ vïi n»m trong tÕ bµo biÓu b× m« h×nh èng gan tuþ. Thêi kú ®Çu th−êng nhá n»m ë trung t©m cña nh©n, sau lín dÇn n»m gÇn kÝn nh©n (b¾t mµu Eosin mµu ®á ®Õn ®á xÉm). Trong thÓ vïi cã chøa nhiÒu virus (h×nh 89).
137 BÖnh häc thñy s¶n- phÇn 2 H×nh 88: c¸c tiÓu phÇn Parvovirus ph©n lËp tõ gan tôy t«m só nhiÔm bÖnh HPV (¶nh KHV§T- 80.000 lÇn) H×nh 89: C¸c thÓ vïi ( ) trong nh©n tÕ bµo gan tôy t«m só nhiÔm bÖnh HPV, nhuém H&E 14.3. Ph©n bè vµ lan truyÒn bÖnh BÖnh HPV lÇn ®Çu tiªn ®−îc ph¸t hiÖn ë Mü trong ®µn t«m nhËp néi. TiÕp theo ®ã lµ t«m nu«i ë Malaysia ®· nhiÔm virus HPV (Lightner vµ Redman, 1985 ). BÖnh HPV cïng víi MBV g©y t¸c h¹i trong ®ît dÞch t«m chÕt ë §µi Loan 1987-1988. Nh÷ng t«m th−êng hay nhiÔm virus HPV lµ t«m P. merguiensis, P. monodon, P. chinensis, P. japonicus, P. indicus, P. penicillatus, P. vanname, vµ Macrobrranchium rosenbergin.
138 Bïi Quang TÒ BÖnh ph©n bè réng r·i ë c¸c ch©u ¸, ch©u óc, ch©u Phi vµ lan sang ch©u Mü. BÖnh HPV lan truyÒn theo ph−¬ng n»m ngang, kh«ng truyÒn bÖnh theo ph−¬ng th¼ng ®øng. ë ViÖt Nam qua ph©n tÝch m« bÖnh häc gan tuþ cña t«m thÎ P. merguiensis Minh H¶i, Sãc Tr¨ng (Bïi Quang TÒ, 1994), t«m só nu«i rÊt chËm lín trong 1 mét sè ao nu«i ë NghÖ An (2002), kiÓm tra m« gan tôy ®· xuÊt hiÖn c¸c thÓ vïi ë nh©n tÕ bµo biÓu b× m« h×nh èng. Th¸ng 7/2002 kiÓm tra mét l« t«m post 25-30 ë Qu¶ng Ng·i, kÕt qu¶ cho thÊy tû lÖ nhiÔm 100% bÖnh HPV, t«m cã hiÖn t−îng ®en th©n vµ chÕt nhiÒu (Bïi Quang TÒ, 2002) 14.4. ChÈn ®o¸n bÖnh - Dùa vµo dÊu hiÖu bÖnh lý. - Quan s¸t m« bÖnh häc tÕ bµo gan tuþ cña t«m trªn tiªu b¶n c¾t m«, nhuém mµu Hematoxilin vµ Eosin. ThÓ Èn trong nh©n tÕ bµo biÓu b× m« h×nh èng gan tuþ b¾t mµu ®á hoÆc ®á xÉm gÇn kÝn nh©n tÕ bµo. 14.5. Phßng bÖnh T−¬ng tù nh− bÖnh MBV, bÖnh ®èm tr¾ng vµ bÖnh ®Çu vµng. 15. BÖnh ho¹i tö m¾t cña t«m 15.1. T¸c nh©n g©y bÖnh Nguyªn nh©n g©y bÖnh lµ do c¸c vi khuÈn Vibrio spp (V. harveyi, V. vulnificus, V. alginolyticus, V. anguillarum, V. parahaemolyticus…); virus h×nh que (gièng nh− virus cña c¬ quan Lympho, virus ë mang vµ virus ®Çu vµng). Nh×n qua kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö, cho thÊy tÕ bµo thÇn kinh trong vïng héi tô (gÇn mµng ®¸y) chøa c¸c tói tÕ bµo chÊt (®−êng kÝnh 1-3μm) cã c¸c h¹t (®−êng kÝnh nh©n 15-26nm) vµ vá (Nucleocapsid) h×nh que. Virus h×nh que cã chiÒu dµi 130-260nm, ®−êng kÝnh 10-16nm (h×nh 91-92). H×nh 90: Tói rçng bªn trong nh÷ng tÕ bµo thÇn kinh ë vïng héi tô cña m¾t t«m lóc s¾p chÕt. C¸c tÕ bµo cã tói rçng (VES) ë s¸t mµng vïng héi tô. C¸c tÕ bµo chøa c¸c h¹t s¾c tè (PG), nh÷ng sîi thÇn kinh m¾t nguyªn thñy nµy phï hîp cho vïng s¾c tè. Tói rçng cã ®−êng kÝnh 3μm chøa c¸c tiÓu phÇn virus (PAR) cã ®−êng kÝnh 20nm. Mét sè tiÓu phÇn virus xuÊt hiÖn trong tÕ bµo chÊt. ¶nh KHV§T, 14.520 lÇn, th−íc ®o= 100nm. (theo Paul T. Smith, 2000) 15.2. DÊu hiÖu bÖnh lý T«m h«n mª, lê ®ê, kÐm ¨n, ruét kh«ng cã thøc ¨n, th©n t«m chuyÓn mµu ®en, mang cã mµu n©u, c¬ ®u«i tr¾ng, ®u«i vµ vá kitin ho¹i tö. T«m lóc s¾p chÕt m¾t cã dÊu hiÖu nhiÔm trïng viªm, ho¹i tö (h×nh 95), u h¹t vµ mÒm nhòn, thÊy râ trong l¸t c¾t m« häc.
139 BÖnh häc thñy s¶n- phÇn 2 Ho¹i tö cña m¾t lµ chøng phï vµ th©m nhiÔm cña tÕ bµo m¸u ë nh÷ng ®Þa ®iÓm ¸p xe. VÝ dô th−êng ë líp gi÷a h¹ch thÇn kinh máng (LG) vµ vïng héi tô hÑp (20μm) cã c¸c tÕ bµo m¸u tù do. NÕu m¾t bÞ bÖnh th× líp gi÷a réng 50-100μm cã dÞch mµu hång cña tÕ bµo bÞ viªm. M¹ch m¸u vµ kÏ hë cña h¹ch thÇn kinh máng ®· më réng ®¸ng kÓ vµ c¸c tÕ bµo m¸u t¹o thµnh ®−êng nh¨n. Vïng khóc x¹ vµ c¸c vïng kh¸c trong m¾t (h×nh 93) t×m thÊy c¸c tÕ bµo ho¹i tö vµ tho¸i hãa ë nh÷ng chç ¸p xe. Ho¹i tö m¾t th−êng gÆp ë c¸c ao nu«i t«m tõ 10- 50%. U h¹t cña m¾t th−êng xuÊt trong c¸c ao nu«i t«m khi m¾t cã hiÖn t−îng nhiÔm melanin trªn tÇng biÓu b×. Tû lÖ u h¹t cña m¾t xuÊt hiÖn tõ 2-5% ë nh÷ng t«m s¾p chÕt. Nã cã ®Æc ®iÓm lµ ®−îc thay thÕ bëi m¾t con, u h¹t vµ cÊu tróc bªn trong cña m¾t víi nh÷ng m« sîi b¾t mµu eosin chøa c¸c h¹t nhá nhiÔm melanin cña tÕ bµo m¸u, tÕ bµo tho¸i hãa, ho¹i tö, líp nhiÔm melanin cña c¸c tÕ bµo m¸u bªn d−íi líp biÓu b×. H×nh 91: Tói rçng chøa c¸c tiÓu phÇn virus h×nh que. Virus h×nh cÇu (PAR), virus h×nh que (ROD) bªn trong tói rèng cña c¸c sîi H×nh 92: C¸c tiÓu phÇn virus vá bao (EP) thÇn kinh m¾t nguyªn thñy. Virus h×nh que trong phÇn ®Çu cña vïng héi tô. Virus vá xo¾n ®èi xøng cña nucleocapsid. §−êng bao trong vïng héi tô gÇn c¸c tÕ bµo cã kÝnh cña virus h×nh cÇu 15-26nm, chiÒu dµi virus h×nh que. Virus vá bao cã ®−êng kÝnh virus h×nh que 155-207 nm vµ ®−êng kÝnh 52-78nm, ¶nh KHV§T, 40.480 lÇn, th−íc 15nm. ¶nh KHV§T, 110.000 lÇn, th−íc ®o = 100nm (theo Paul T. Smith, 2000). ®o= 40nm (theo Paul T. Smith, 2000). M¾t phång (rép) chiÕm 1-2% ë t«m s¾p chÕt cã ®Æc ®iÓm lµ ho¹i tö ë m« thÇn kinh, khoang nhá, m¹ch ph¸t triÓn réng trong h¹ch lâi. Nghiªn cøu cÈn thËn m« thÇn kinh ho¹i tö ph¸t hiÖn thÊy c¸c tÕ bµo ®a nh©n khæng lå. Nh÷ng dÊu vÕt cßn l¹i cña tÕ bµo cho thÊy, chóng bao quanh vµ ®Ó lé ra c¸c h¹t chÊt nhiÔm s¾c mµ chóng lµ c¸c ®¹i thùc bµo chÕt cña hÖ thèng thÇn kinh (h×nh 93). KiÓm tra thÇn kinh m¾t thÊy râ tÕ bµo thÇn kinh ®Öm tr−¬ng to. R¶i r¸c kh¾p n¬i ë cuèi ngo¹i biªn cña thÇn kinh m¾t cã kho¶ng trèng chøa c¸c tÕ bµo h×nh trßn nh©n nhá, nh− sù tho¸i hãa cña sîi thÇn kinh.