intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Các lợi ích của kế toán quản trị môi trường

Chia sẻ: ViKakashi2711 ViKakashi2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

48
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của bài viết này nêu lên các lợi ích khi áp dụng EMA vào doanh nghiệp và các biện pháp để đẩy mạnh áp dụng EMA trong thời gian tới.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Các lợi ích của kế toán quản trị môi trường

Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CÁC LỢI ÍCH CỦA KẾ TOÁN QUẢN TRỊ MÔI TRƯỜNG<br /> Lê Thị Khánh Như*, Đỗ Thị Thanh Lan*<br /> TÓM TẮT<br /> Kế toán quản trị môi trường (EMA) đã con người cũng như ổn định bền vững của<br /> được áp dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới, doanh nghiệp thì cần phải quan tâm đến kế<br /> chủ yếu là các quốc gia phát triển nhưng còn toán quản trị môi trường. Mục đích của bài<br /> quá mới mẻ ở Việt Nam. Các doanh nghiệp viết này nêu lên các lợi ích khi áp dụng EMA<br /> đang tồn tại, phát triển tạo ra doanh thu, lợi vào doanh nghiệp và các biện pháp để đẩy<br /> nhuận trong môi trường nhưng lại rất ít quan mạnh áp dụng EMA trong thời gian tới.<br /> tâm đến nó. Để đảm bảo sự phát triển của Từ khóa: Kế toán quản trị môi trường,<br /> doanh thu, lợi nhuận, sự phát triển.<br /> <br /> BENEFITS OF ENVIRONMENTAL ACCOUNTING<br /> ABSTRACT<br /> Environmental Management Accounting sustainability of enterprises, businesses should<br /> (EMA) has been applied in many countries pay attention to environmental management<br /> around the world, mostly developed countries accounting (EMA). The purpose of this article<br /> but still new in Vietnam. Existing and developing is to highlight the benefits of applying EMA<br /> businesses made revenue and profits in the to businesses and measures to promote EMA<br /> environment but pay little attention to it. To adoption in the future.<br /> ensure the development of people as well as Keywords: Environmental Management<br /> Accounting, revenue, profits, development.<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong khoảng 2 thập kỷ trở lại đây, môi vấn đề môi trường trong phạm vi từng đơn vị<br /> trường đang trở thành vấn đề thời sự có tính kinh tế. Trong bối cảnh đó, sự ra đời của kế<br /> chất toàn cầu. Sự thay đổi trong nhận thức về toán quản trị môi trường (EMA) như là một<br /> trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trước các tất yếu nhằm đáp ứng các đòi hỏi về thông tin<br /> vấn đề môi trường đã đặt kế toán truyền thống môi trường trong hoạt động của các đơn vị.<br /> tại doanh nghiệp trước thách thức: làm sao và<br /> bằng cách nào có thể kế toán các yếu tố môi 2. ĐỊNH NGHĨA<br /> trường, không chỉ thông qua vai trò có tính - Có rất nhiều quan điểm khác nhau về định<br /> truyền thống là ghi chép và báo cáo các thông nghĩa “Kế toán quản trị môi trường” nhưng<br /> tin tài chính, mà còn phải thể hiện được vai trò theo định nghĩa của Ủy ban về phát triển bền<br /> của kế toán như là một công cụ trợ giúp hữu vững của Liên Hợp Quốc (NDSD, 2001) cho<br /> hiệu cho các nhà quản lý trong quản trị các rằng: “Mục đích tổng quát của thông tin kế<br /> <br /> * ThS. Khoa Kế toán & Tài chính, Trường Cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa<br /> <br /> 88<br /> Các lợi ích của kế toán quản trị môi trường<br /> <br /> <br /> toán quản trị môi trường là sử dụng cho các cận rằng doanh nghiệp đã được quản lý tốt,<br /> tính toán nội bộ của tổ chức và cho việc ra tuân thủ luật định và điều đó làm tăng giá trị<br /> quyết định. Quá trình xử lý thông tin của kế cổ phần. Thêm vào đó, doanh nghiệp còn có<br /> toán quán trị môi trường bao gồm cả các tính các cơ hội để nhận những đơn đặt hàng có lợi,<br /> toán vật chất như lượng vật liệu, năng lượng giảm rủi ro về các rào cản luật pháp và cải<br /> tiêu hao, dòng luân chuyển vật tư và lượng vật thiện quan hệ với nhà đầu tư, nhận được sự<br /> chất bị loại bỏ, và các tính toán tài chính có hỗ trợ của khách hàng, … Ví dụ như chứng<br /> tính chất tiền tệ đối với chi phí (chi phí bỏ thêm chỉ ISO 14001 thể hiện đạo đức môi trường<br /> và chi phí tiết kiệm được), doanh thu và thu và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Nó<br /> nhập có liên quan đến các hoạt động có khả như tấm vé thông hành giúp doanh nghiệp dễ<br /> năng ảnh hưởng, tác động tới môi trường”. dàng xuất khẩu hàng hóa sang các nước lớn<br /> - Theo Liên đoàn kế toán quốc tế (IFAC) như EU, Nhật Bản, …, tạo điều kiện thuận lợi<br /> định nghĩa EMA: “….là quá trình quản lý hiệu doanh nghiệp hòa nhập thị trường quốc tế.<br /> quả kinh tế và hiệu quả môi trường thông qua –– Thứ hai, doanh nghiệp có thể thu được<br /> sự phát triển và ứng dụng hệ thống kế toán lợi nhuận bằng nhiều cách khác nhau từ việc<br /> phù hợp với các vấn đề môi trường. EMA liên nhận biết và giảm thiểu chi phí môi trường.<br /> quan đến chi phí theo chu kỳ sống, kế toán chi Khi áp dụng EMA, doanh nghiệp nhận dạng<br /> phí toàn bộ, đánh giá lợi ích và hiệu quả, lập đầy đủ, xác định chính xác, phân bổ đúng đắn<br /> kế hoạch chiến lược cho quản lý môi trường”. các khoản chi phí môi trường, giúp cho việc<br /> Từ hai định nghĩa trên có thể thấy EMA định giá sản phẩm và xác định kết quả kinh<br /> được xem xét từ hai góc độ công tác kế toán doanh đúng. Từ đó có quyết định đúng về<br /> và công tác quản lý môi trường. Việc tích hợp chiến lược sản phẩm cũng như đầu tư thiết bị<br /> thông tin môi trường bằng ngôn ngữ kế toán và công nghệ. Năm 1992, Samssung đưa ra<br /> nhằm giải quyết các vấn đề môi trường là một chính sách về môi trường, tháng 5/1996 ban<br /> hướng thực tế và cũng được sử dụng như công hành quy chế hướng dẫn quản trị xanh, áp<br /> cụ giao tiếp giữa các bên liên quan, trong và dụng kế toán quán trị môi trường, tiến hành<br /> ngoài doanh nghiệp, trong đó tất cả các bên hạch toán chi phí và lợi ích về môi trường. Vì<br /> đều quan tâm đến những tác động tài chính và vậy, kết quả hoạt động và quy mô công ty ngày<br /> vật chất của doanh nghiệp đối với môi trường càng tăng lên, năm 1999 Samsung có số lượng<br /> xung quanh. lao động 43.000 người, doanh thu đạt 22,8 tỷ<br /> USD và trở thành công ty sản xuất sản phẩm<br /> 3. LỢI ÍCH KHI XÂY DỰNG HỆ THỐNG điện, điện tử, kỹ thuật số hàng đầu thế giới.<br /> KẾ TOÁN QUẢN TRỊ MÔI TRƯỜNG –– Thứ ba, EMA hỗ trợ việc ra quyết định<br /> TRONG DOANH NGHIỆP của nhà quản trị. Các quyết định phù hợp và<br /> –– Thứ nhất, EMA góp phần nâng cao khả có lợi chỉ đạt được khi dựa vào hệ thống thông<br /> năng cạnh tranh, thu hút các nhà đầu tư. Việc tin đầy đủ. EMA cung cấp những thông tin<br /> thiết lập EMA trong doanh nghiệp cho thấy chủ yếu về chi phí liên quan đến vấn đề môi<br /> doanh nghiệp chú trọng đồng thời hoạt động trường mà trước đó bị ẩn trong chi phí sản xuất<br /> tài chính với hoạt động môi trường. Bằng cách kinh doanh. Trước đây, các tác động về vấn đề<br /> đó, doanh nghiệp thuyết phục các nhà đầu tư, môi trường đến chi phí sản phẩm thường được<br /> các cá nhân và tổ chức kinh doanh, cả địa đánh giá thấp. Nó như là một tảng băng ngầm,<br /> phương, chính quyền sở tại và các nước lân chỉ một phần nhỏ của chi phí môi trường là<br /> <br /> 89<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> hữu hình, trong khi đó phần lớn là không nhìn thể kể đến 2 tập đoàn hàng đầu là Toyota và<br /> thấy được. EMA giúp xác định và phân tích Canon. Trong đó, Toyota đã thu được lợi ích<br /> những chi phí ẩn. Chẳng hạn, việc đánh giá hàng tỷ Yên mỗi năm do cắt giảm năng lượng<br /> thấp tầm trọng của rác thải không chỉ làm tiêu sử dụng, giảm thiểu chi phí chế biến chất thải<br /> hao chi phí phân loại, xử lý và loại bỏ rác thải và công nghệ sản xuất sạch hơn. Canon giới<br /> mà còn tiêu tốn chi phí nguyên liệu ban đầu thiệu hạch toán chi phí dòng vật chất (MFCA)<br /> (nguyên liệu càng sử dụng ít nếu càng giảm từ năm 2001, qua đó, cắt giảm các chất thải<br /> thiểu rác thải), chi phí hoạt động (nguyên liệu (cũng là cắt giảm chi phí môi trường) đã làm<br /> sử dụng càng ít nếu quá trình sản xuất càng tâng sản phẩm có ích từ 78% năm 2003 lên<br /> sử dụng tiết kiệm và hiệu quả), chi phí tiền 90% năm 2007. Những phân tích MFCA đã<br /> lương, chi phí quản lý. Chi phí ẩn bao gồm: khỏi điểm cho một loạt sự cắt giảm trong cả<br /> chi phí xử lý rác thải, chi phí về nguyên liệu bị những ảnh hưởng môi trường và chi phí phân<br /> lãng phí, chi phí năng lượng, chi phí máy móc, loại lại rác kính như là hao hụt (phí tổn) vật<br /> thiết bị, chi phí tiền lương, chi phí quản lý quá liệu tại Canon. Trước đó, rác thải kính được<br /> trình lưu kho và xử lý rác thải, … Công ty coi như kết quả không thể tránh được của quá<br /> Raytheon là công ty điện tử và vũ trụ của Hoa trình sản xuất và không thể ngăn chặn. Dựa<br /> Kỳ khi thực hiện phân tích chu kỳ sống của trên phân tích MFCA, Canon đã giới thiệu vật<br /> sản phẩm giúp công ty đưa ra quyết định thay liệu kính mới mỏng hơn trong mối quan hệ với<br /> đổi nhà cung cấp, công ty đã hợp đồng với nhà cung cấp kính. Sau những thành công ban<br /> nhà cung cấp giúp khách hàng sử dụng ít hóa đầu, Canon đã mở rộng mô hình MFCA trong<br /> chất hơn. Vì vậy, Raytheon đã giảm phế liệu toàn bộ tập đoàn.<br /> từ 750.000USD/năm xuống còn 62.000USD/<br /> năm, giảm thời gian luân chuyển hàng tồn kho 4. HƯỚNG ĐI CHO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ<br /> từ 3 tháng xuống còn 1 tuần, thời gian đặt hàng MÔI TRƯỜNG TẠI VIỆT NAM<br /> mua từ 7 ngày xuống còn 2 ngày ... Ở Việt Nam, các chính sách về môi trường<br /> –– Thứ tư, EMA giúp đơn vị kiểm soát chi chưa thực sự được quan tâm, chưa có nhiều<br /> phí hoạt động và cải thiện môi trường nhờ vào doanh nghiệp nhận thức được vai trò quan<br /> việc kiểm soát chất thải gắn với nguồn phát trọng của vấn đề môi trường, dẫn đến không<br /> sinh. Các doanh nghiệp có hàng trăm giải có nhiều quan tâm đến vấn đề EMA. Đặc biệt,<br /> pháp để cải thiện môi trường như đầu tư vào khi hạch toán đầy đủ các chi phí môi trường<br /> công nghệ làm sạch, chiến dịch giảm chất thải, thường dẫn đến kết quả làm tăng chi phí cho<br /> hệ thống điều khiển giảm ô nhiễm không khí, doanh nghiệp và đội giá thành lên cao hơn so<br /> xử lý nước thải, tái sử dụng,…. Nhưng lợi với hạch toán truyền thống. Vậy để triển khai<br /> ích đó được đo đạc như thế nào? EMA thực thực hiện tốt EMA, cần giải quyết một số vấn<br /> sự giải quyết được vấn đề đó một cách thấu đề sau:<br /> đáo, bằng cách xác định được sự gia tăng của –– Ban hành đồng bộ các văn bản hướng<br /> giá trị cổ phần và lợi nhuận kinh doanh, giảm dẫn và thực thi pháp luật về môi trường. Cải<br /> thiểu tác hại môi trường của quá trình hoạt thiện hiệu lực và hiệu quả của việc thực thi<br /> động và sản phẩm. Điều này góp phần làm các quy định pháp luật về môi trường một<br /> cho doanh nghiệp tốt hơn về mặt môi trường cách nghiêm minh và công bằng đối với các tổ<br /> và cả tình hình tài chính. Điển hình cho thành chức, cá nhân và doanh nghiệp. Xây dựng và<br /> công trong việc áp dụng EMA tại Nhật Bản có ban hành đồng bộ các tiêu chuẩn môi trường<br /> <br /> 90<br /> Các lợi ích của kế toán quản trị môi trường<br /> <br /> <br /> trong hoạt động của doanh nghiệp. Đẩy mạnh –– Gắn đào tạo với thực tiễn trên cơ sở thực<br /> công tác kiểm toán môi trường. hiện liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp,<br /> –– Bộ Tài chính sớm ban hành khuôn mẫu giữa nhà trường và các tổ chức hiệp hội nghề<br /> và hướng dẫn về EMA làm cơ sở cho việc áp nghiệp để đẩy nhanh việc áp dụng EMA trong<br /> dụng phổ biến EMA tại các doanh nghiệp. các doanh nghiệp và các tổ chức khác trong<br /> nền kinh tế.<br /> –– Biểu dương nhân rộng các cá nhân, tổ<br /> chức thực hiện tốt trách nhiệm môi trường. Tổ 5. KẾT LUẬN<br /> chức các diễn đàn, hội thảo làm cầu nối cho EMA còn là khá mới với các doanh nghiệp<br /> các doanh nghiệp tiếp cận, trao đổi và học tập Việt Nam nhưng  áp dụng EMA vào kế toán<br /> kinh nghiệm áp dụng EMA, góp phần thay đổi Việt Nam là rất cần thiết. Bởi hoạt động sản<br /> nhận thức của doanh nghiệp. xuất kinh doanh của các doanh nghiệp hiện nay<br /> –– Đổi mới công tác đào tạo kế toán – kiểm có liên quan tới những yếu tố môi trường xung<br /> toán, trong đó nhấn mạnh tới trách nhiệm với quanh như môi trường tự nhiên và môi trường<br /> môi trường và xã hội của doanh nghiệp cũng xã hội. Nó có vai trò quan trọng trong sự phát<br /> như trách nhiệm của kế toán trước các vấn triển bền vững đối với các doanh nghiệp nói<br /> đề môi trường, xã hội. Từng bước xây dựng riêng và nền kinh tế nói chung. Khi áp dụng<br /> và đưa vào giảng dạy các nội dung của EMA EMA sẽ giúp các nhà quản lý nắm bắt được<br /> trong chương trình đào tạo của nghề kế toán, những thông tin về môi trường, chi phí môi<br /> kiểm toán. trường giúp các nhà quản lý nắm rõ và đưa ra<br /> những định hướng trong tương lai.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Hoàng Thị Bích Ngọc, 2016, Nghiên cứu kế [3]. Đặng Thị Diệu, Hoàng Thị Nguyệt, 2017,<br /> toán quản trị môi trường dưới góc nhìn của Rào cản đối với sự phát triển của kế toán<br /> các lý thuyết kinh tế chính trị, Theo Tạp chí quản trị môi trường ở Việt Nam, Tạp chí Tài<br /> Kế toán & Kiểm toán của Hội Kế toán và chính kỳ 2<br /> Kiểm toán Việt Nam [4]. TS. Hà Thị Thúy Vân, 2017, Kế toán quản<br /> [2]. Hoàng Thị Bích Ngọc, 2017, Kế toán quản trị môi trường tại các doanh nghiệp Việt<br /> trị môi trường – bài học kinh nghiệm cho Nam: Thực trạng và giải pháp, Tạp chí<br /> Việt Nam, Tạp chí Kế toán & Kiểm toán của Công Thương<br /> Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 91<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2