Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
CAÙC YEÁU TOÁ TIEÂN LÖÔÏNG NAËNG<br />
VAØ KEÁT QUAÛ ÑIEÀU TRÒ SOÁC NHIEÃM TRUØNG ÑÖÔØNG MAÄT DO SOÛI<br />
Tröông Nguyeãn Duy Linh*, Ñoã Troïng Haûi**<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Ñaët vaán ñeà: Soác nhieãm truøng ñöôøng maät laø moät bieán chöùng naëng cuûa beänh soûi maät. Tröôùc ñaây tæ leä<br />
soác nhieãm truøng treân BN soûi maät laø 16% - 25%. Hieän nay tæ leä naøy laø 1,7% - 8,9%, coù leõ do soûi maät ñöôïc<br />
phaùt hieän vaø ñieàu trò sôùm. Tuy vaäy, tæ leä töû vong va øbieán chöùng coøn cao (40% - 50%). Hoài söùc noäi khoa tích<br />
cöïc keát hôïp caùc thuû thuaät vaø phaãu thuaät giaûi aùp ñöôøng maät laøm giaûm tæ leä töû vong vaø bieán chöùng trong<br />
ñieàu trò bieán chöùng naày.<br />
Phöông phaùp nghieân cöùu: Hoài cöùu, moâ taû caét ngang. Ñoái töôïng nghieân cöùu bao goàm taát caû caùc BN<br />
soác nhieãm truøng ñöôøng maät do soûi ñieàu trò taïi beänh vieän Chôï Raãy töø 1/1999 ñeán 12/2003.<br />
Keát quaû:Toång soá coù 59 tröôøng hôïp soûi ñöôøng maät coù bieán chöùng soác ñaõ ñöôïc ñieàu trò. Trong ñoù 20<br />
tröôøng hôïp khoâng moå, 39 tröôøng hôïp ñöôïc phaãu thuaät (coù hay khoâng coù laøm PTBD hoaëc ERCP giaûi aùp<br />
tröôùc moå). Tæ leä töû vong chung 44,06% (26 BN), trong ñoù ñieàu trò noäi khoa ñôn thuaàn töû vong 100%, ñieàu<br />
trò noäi khoa coù PTBD töû vong 44,44%, phaãu thuaät ñôn thuaàn (41,94%) vaø phaãu thuaät coù laøm PTBD tröôùc<br />
moå laø 50%. Moå caáp cöùu tröôùc 6giôø töû vongù 36,84%, moå caáp cöùu trì hoaõn töû vong 23,1%, moå muoän sau 24g<br />
töû vong 100%. Bieán chöùng gaây töû vong thöôøng gaëp laø soác nhieãm truøng nhieãm ñoäc (92,3%) vaø suy ña cô<br />
quan (69,23%). Caùc yeáu toá tieân löôïng naëng bao goàm: suy thaän, roái loaïn ñoâng maùu, toan hoaù maùu vaø soác<br />
keùo daøi sau moå.<br />
Keát luaän: Khi chöa coù chæ ñònh moå caáp cöùu ngay vì tình traïng vieâm phuùc maïc maät, vieäc hoài söùc noäi<br />
khoa tích cöïc trong voøng 6-24g keát hôïp PTBD giaûi aùp coù theå laøm giaûm tæ leä töû vong vaø bieán chöùng. Löu yù<br />
ñieàu trò tröôùc vaø sau moå tình traïng soác, suy thaän, toan hoùa maùu, roái loaïn ñoâng maùu. Khoâng neân trì hoaõn<br />
chæ ñònh phaãu thuaät quaù muoän khi tình traïng soác keùo daøi hôn 24giôø ngay caû khi coù PTBD.<br />
<br />
SUMMARY<br />
SEVERE PREDICTIVE FACTORS AND RESULTS OF TREATMENT OF SEPTIC<br />
SHOCK CAUSED BY BILE DUCT STONES<br />
Truong Nguyen Duy Linh, Do Trong Hai<br />
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 67 – 71<br />
<br />
Background. Septic shock (endotoxic shock) due to bile duct stones was a severe complication. In<br />
the past, it was rather common (16-25%), but decreased nowadays (1,7-8,9%); It might be due to early<br />
diangosis and treatment. Unfortunately, complication rate and mortality were still high (40-50%).<br />
Medical intensive care combined methodes biliary decompression and surgery at the best time could<br />
make it better.<br />
Methods: Retrospective study analyzised patients with septic shock due to bile duct stones managed<br />
at Chôï Raãy Hospital from Jan. 1999 to Dec. 2003.<br />
Results. There were 59 cases of biliary septic shock due to bile duct stones. Twenty cases were<br />
managed non-operatively, 39 cases were operated (with or without PTBD, ERCP prior to operation).<br />
* BV Chôï Raãy<br />
** Boä moânNgoaïi TQ ÑHYD - Tröôûng khoa Ngoaïi BV ÑHYD TPHCM<br />
<br />
R<br />
<br />
R<br />
<br />
R<br />
<br />
R<br />
<br />
R<br />
<br />
67<br />
<br />
Overall mortality was 44,06%. All patients with prolonged shock treated by only medical intensive care<br />
were dead. 44,44% of patients were dead when treated by medical intensive care together with PTBD.<br />
41,94% of patients were dead when managed with operation and mortality of operation with PTBD was<br />
50%. Mortality after emergency operation (< 6h) was 36,84%, after delayed emergency operation was<br />
23,1% and delayed operation (>24h) were 100%. The common fetal complications were endotoxic shock<br />
(92,3%) and multiple organs failure (69,23%). Severe prognostic factors included renal insufficiency,<br />
acidosis, coagulation disoder, prolonged postoperative septic shock.<br />
Conclusions. If there is no biliary peritonitis, it is appropriate to manage with medical intensive care<br />
for 6 to 24hours with PTBD. During the time of medical intensive care before or after operation, it should<br />
pay attention to treatment endotoxic shock, renal failure, acidosis, coagulation disorder. Never delay the<br />
operation if patients have persistent shock longer than 24h even with or without PTBD.<br />
<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Soác NTÑM do soûi chieám tæ leä 2-10% beänh soûi<br />
döôøng maät vaø coù khuynh höôùng ngaøy caøng giaûm do<br />
beänh soûi maät ngaøy nay ñöôïc chaån ñoaùn vaø ñieàu trò<br />
sôùm hôn tröôùc ñaây. Tuy nhieân, cho ñeán nay tæ leä töû<br />
vong do bieán chöùng naøy coøn khaù cao (20-45%). Ñeå<br />
laøm giaûm tæ leä töû vong vaø bieán chöùng caàn hoài söùc kòp<br />
thôøi vaø thöïc hieän caùc bieän phaùp giaûi aùp maät tröôùc moå<br />
vaø choïn thôøi ñieåm moå toát nhaát.<br />
<br />
MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU<br />
Xaùc ñònh thôøi ñieåm chæ ñònh caùc phöông phaùp xöû<br />
trí caáp cöùu soác nhieãm truøng ñöôøng maät do soûi.<br />
Ñaùnh giaù keát quaû ñieàu trò cuûa caùc phöông phaùp.<br />
<br />
1-1970 ñeán thaùng 9 -1975, Nguyeãn Thuï (3) gaëp 46<br />
beänh nhaân soác nhieãm truøng, tæ leä 3,1%, töû vong<br />
54,3%. Vaên Taàn (45) treân 463 beänh nhaân ngheït<br />
ñöôøng maät trong 10 naêm 1975-1984 thaáy 95 tröôøng<br />
hôïp coù soác nhieãm truøng, tæ leä 20%, töû vong 42%.<br />
Ñaëc ñieåm beänh nhaân<br />
Giôùi. 27 nam (45.8%) vaø 32 nöõ (54.2%).<br />
Tuoåi. Tuoåi trung bình: 65.61 ± 15.847, nhoû nhaát:<br />
29, lôùn nhaát: 95. Soác NTÑM thöôøng xuaát hieän treân<br />
ngöôøi lôùn tuoåi.<br />
Caùc BN ñöôïc chia laøm 2 nhoùm:<br />
-Nhoùm 1 (39 ca) ñöôïc phaãu thuaät.<br />
- Nhoùm 2 (20 ca) khoâng can thieäp phaãu thuaät.<br />
<br />
Xaùc ñònh caùc yeáu toá tieân löôïng naëng treân beänh<br />
nhaân soác nhieãm truøng ñöôøng maät do soûi ñöôøng maät.<br />
<br />
Caû 2 nhoùm nghieân cöùu ñeàu coù hay khoâng coù thöïc<br />
hieän PTBD hoaëc ERCP tröôùc moå.<br />
<br />
KEÁT QUAÛ VAØ BAØN LUAÄN.<br />
<br />
Ñaëc ñieåm beänh lyù<br />
<br />
Töø 1/1999-12/2003 chuùng toâi coù 3614 BN soûi maät<br />
ñöôïc ñieàu trò, vôùi 1338 BN nam vaø 2276 BN nöõ tæ leä<br />
nöõ/nam laø 1,7). Trong ñoù coù 1861 BN soûi ñöôøng maät<br />
vaø 1753 BN soûi tuùi maät ñôn thuaàn. Nhö vaäy tæ leä<br />
nam/nöõ vaãn khoâng thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây, nhöng tæ<br />
leä soûi tuùi maät taêng leân ñeán 50% nhö caùc taùc giaû khaùc<br />
ñaõ nhaän thaáy.<br />
<br />
Vò trí soûi: Coù 28 BN soûi oáng maät chuû ñôn thuaàn, 7<br />
BN soûi gan ñôn thuaàn, 6 BN soûi gan keát hôïp soûi tuùi<br />
maät vaø 18 BN soûi OMC keát hôïp soûi gan vaø soûi tuùi maät<br />
<br />
Caùc BN trong loâ nghieân cöùu bao goàm 59 BN soác<br />
NTÑM do soûi. Taàn suaát soûi ñöôøng maät coù bieán chöùng<br />
soác NT laø 3,17% (59/1861), giaûm hôn so vôùi khoaûng<br />
10 naêm tröôùc cuøng nôi nghieân cöùu. Nhöõng nghieân<br />
cöùu trong nöôùc cuõng cho thaáy: Naêm 1976, treân toång<br />
soá gaàn 1500 soûi ñöôøng maät trong gaàn 6 naêm töø thaùng<br />
<br />
68<br />
<br />
Soá laàn moå maät tröôùc ñaây: Khoâng coù tieàn caên 22<br />
BN (37,4%). BN ñaõ coù tieàn söû moå maät laø 37 BN<br />
(63,6%)<br />
Ñaëc ñieåm laâm saøng<br />
Huyeát aùp taâm thu trung bình laø 73.81 ± 9.06<br />
mmHg vaø maïch trung bình laø 114.66 ± 10.07 l/ph<br />
cho thaáy tình traïng naëng neà cuûa BN trong nhoùm<br />
nghieân cöùu.<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Trieäu chöùng: Ñau haï söôøn phaûi 59 BN (100%),<br />
Gan to 46 BN (77,96%), Tuùi maät to 45 BN (76,27%),<br />
Ñeà khaùng haï söôøn phaûi 50 BN (84,74%), Vaøng davaøng maét 59 BN (100%).<br />
Caän laâm saøng.<br />
Bilirubin tröïc tieáp TB: 4,9mg%, cao nhaát 26mg%,<br />
thaáp nhaát 0,6mg%.<br />
SGOT.TB 427 U/L;<br />
<br />
SGPT. TB 168 U/L.<br />
<br />
Baïch caàu: TB 17.824,4; thaáp nhaát 5.200; cao nhaát<br />
40.900/mm3<br />
Tieåu caàu: giaûm < 50.000 chieám tæ leä khoâng cao<br />
18,6% vaø chaát löôïng tieåu caàu thaáp 23,7%.<br />
Caáy maùu: 25 BN (42,4%); 10 BN caáy (+): 5 E.<br />
coli (2 keát hôïp Klebsiella, 1 keát hôïp Staphylococcus,<br />
1 keát hôïp Streptococcus, 1 ñôn thuaàn), 3 Proteus, 1<br />
Speusdomonas. Sp, 1 Enterobacter.<br />
Caáy dòch maät: 33 BN (55,9%). Caáy (+) 29 BN<br />
(87,8%): 13 ca E. coli ñôn thuaàn hoaëc keát hôïp vôùi caùc<br />
vi khuaån khaùc, 4 ca Enterobacter, 11 ca Klebsiella, 1<br />
ca Proteus + Pseudomonas.<br />
Tæ leä khaùng thuoác vôùi Ampicilline vaø<br />
Gentamycine laø 100% vaø Cephalosporin III laø 44,8%,<br />
ñaëc bieät coù 2 tröôøng hôïp khaùng caû Colistin.<br />
Thôøi ñieåm chæ ñònh moå vaø keát quaû<br />
ñieàu trò<br />
Baûng 1: Keát quaû ñieàu trò cuûa caùc nhoùm theo thôøi ñieåm<br />
moå<br />
Soá tröôøng hôïp<br />
Nhoùm moå caáp cöùu<br />
Nhoùm moå 6-24g<br />
Nhoùm moå muoän<br />
N<br />
<br />
N (BN)<br />
19<br />
13<br />
7<br />
39<br />
<br />
Thaønh coâng<br />
12 (63,16%)<br />
10 (76,9%)<br />
0<br />
22<br />
<br />
Töû vong<br />
7 (36,84%)<br />
3 (23,10%)<br />
7 (100%)<br />
17<br />
<br />
Moå caáp cöùu tröôùc 6g khi chöa ñieàu chænh ñaày ñuû<br />
caùc roái loaïn chöùc naêng caùc cô quan gaây ra do soác<br />
nhieãm ñoäc thì tæ leä töû vong ñeán 36,84%. Trong khi<br />
moå caáp cöùu coù trì hoaõn cho tæ leä thaønh coâng cao hôn<br />
(töû vong chæ 23,1%). Tuy nhieân, moät cuoäc phaãu thuaät<br />
muoän sau 24g cho keát quaû xaáu nhaát (töû vong 100%).<br />
Do ñoù khoâng neân quaù döïa vaøo PTBD ñeå chæ ñònh<br />
moå muoän khi tình traïng soác keùo daøi > 24g duø coù hay<br />
khoâng coù söû duïng thuoác vaän maïch.<br />
<br />
Caùc phöông phaùp vaø keát quaû ñieàu trò<br />
Chuùng toâi coù 2 nhoùm beänh: nhoùm khoâng moå 20<br />
BN, nhoùm coù moå 39 BN.<br />
Ñieàu trò noäi khoa<br />
<br />
Ñieàu trò noäi khoa ñôn thuaàn khi soác keùo daøi ><br />
24g coù 5 BN (25%) tæ leä töû vong 100%, cho thaáy khi<br />
BN soác keùo daøi >24g ñieàu tri noäi khoa ñôn thuaàn<br />
khoâng khoâng mang laïi hieäu quaû.<br />
Ñieàu trò noäi khoa coù PTBD goàm 9 BN (45%) töû<br />
vong 4 BN (44,44%), cho thaáy khi coù hoã trôï giaûi aùp<br />
ñöôøng maät hieäu quaû thì keát quaû ñieàu trò ñöôïc caûi thieän<br />
roõ reät. Chuùng toâi coù 4 BN coù soûi OMC ñöôïc hoài söùc noäi<br />
khoa coù ñaùp öùng sôùm, boû ñöôïc vaän maïch trong 24g<br />
ñaàu vaø trong nhöõng ngaøy sau khi tình traïng beänh<br />
nhaân hoaøn toaøn oån ñònh soûi ñöôïc laáy qua ERCP thaønh<br />
coâng. 2 BN soûi OMC ñôn thuaàn khaùc coù PTBD keát hôïp<br />
hoài söùc noäi khoa cuõng ra soác sôùm vaø laáy soûi thaønh<br />
coâng qua ERCP. Ñaây cuõng chính laø caùch choïn löïa hôïp<br />
lyù nhaát cho ñieàu trò khi beänh nhaân coù ñaùp öùng sôùm<br />
vôùi hoài söùc noäi khoa vaø coù soûi OMC ñôn thuaàn<br />
Ñieàu trò phaãu thuaät<br />
<br />
Phaãu thuaät ñôn thuaàn coù 29 BN (74,35%) töû vong<br />
13 BN (44,82%) vaø coù PTBD tröôùc moå laø 8 BN<br />
(20,51%) töû vong 4 BN (50%). Ñieàu naày khoâng coù<br />
nghóa PTBD khoâng coù giaù trò khi coù phaãu thuaät maø<br />
chuùng toâi nhaân thaáy PTBD thöôøng ñöôïc thöïc hieän vôùi<br />
BN coù chæ ñònh moå nhöng khoâng moå ngay ñöôïc vì<br />
tình traïng soác naëng hay coù roái loaïn naëng nhieàu cô<br />
quan vì vaäy keát quaû khoâng ñoàng nhaát cho tieâu chuaån<br />
choïn beänh; Coù 2BN coù soûi OMC vaø soûi tuùi maät trong<br />
tình traïng naëng neân chæ ñöôïc laáy soûi tuùi maät vaø daãn<br />
löu tuùi maät, haäu phaãu oån ñònh vaø ñöôïc laáy soûi sau moå<br />
2 tuaàn qua ERCP thaønh coâng.<br />
Baûng 2: Caùc phöông phaùp vaø keát quaû ñieàu trò.<br />
Phaãu Phaãu Phaãu Noäi Noäi Noäi<br />
Noäi<br />
Soá tröôøng thuaät thuaät thuaät khoa khoa khoa khoa +<br />
N<br />
hôïp<br />
PTBD<br />
ñôn<br />
+<br />
+<br />
ñôn<br />
+<br />
+<br />
thuaàn PTBD ERCP thuaàn PTBD ERCP +ERCP<br />
Thaønh<br />
coâng<br />
<br />
16<br />
<br />
4<br />
<br />
2<br />
<br />
0<br />
<br />
5<br />
<br />
4<br />
<br />
2<br />
<br />
33<br />
<br />
TV<br />
<br />
13<br />
<br />
4<br />
<br />
0<br />
<br />
5<br />
<br />
4<br />
<br />
0<br />
<br />
0<br />
<br />
26<br />
<br />
Toång soá<br />
<br />
29<br />
<br />
8<br />
<br />
2<br />
<br />
5<br />
<br />
9<br />
<br />
4<br />
<br />
2<br />
<br />
59<br />
<br />
69<br />
<br />
Khi BN trong tình traïng soác keùo daøi >24g<br />
khoâng neân keùo daøi ñieàu trò noäi khoa ñôn thuaàn<br />
PTBD chæ hoã trôï cho hoài söùc noäi khoa chöù<br />
khoâng phaûi laø moät phöông phaùp ñieàu trò soác NTÑM<br />
do soûi.<br />
Neáu hoài söùc noäi khoa thaønh coâng chuùng ta coù<br />
theå laáy soûi OMC ñôn thuaàn qua ERCP maø khoâng<br />
caàn phaûi moå. So saùnh tæ leä töû vong giöõa 2 nhoùm<br />
phaãu thuaät vaø phaãu thuaät + PTB Æ P = 0.682<br />
(χ2): söï khaùc bieät khoâng coù yù nghóa thoáng keâ. Ñieàu<br />
naày cho thaáy PTBD chæ söû duïng trong nhöõng<br />
tröôøng hôïp ñaõ coù chæ ñònh moå nhöng tình traïng<br />
quaù naëng khoâng mang laïi keát quaû khaû quan. Vì<br />
maãu choïn so saùnh khoâng ñoàng nhaát.<br />
So saùnh tæ leä töû vong giöõa hoài söùc noäi khoa ñôn<br />
thuaàn vaø hoài söùc noäi khoa coù PTBDÆ P = 0.086<br />
(Fisher’s Test). Söï khaùc bieät chöa coù yù nghóa thoáng<br />
keâ, nhöng tæ leä töû vong khi coù PTBD coù söï khaùc bieät<br />
roõ reät so vôùi hoài söùc noäi khoa ñôn thuaàn.<br />
Naêm 1990 Hoaøng Tieán (9) treân 107 tröôøng hôïp<br />
soác nhieãm truøng ñöôøng maät ñaõ laøm luaän vaên toát<br />
nghieäp baùc só noäi truù “Tình hình ñieàu trò soûi maät coù<br />
bieán chöùng soác taïi beänh vieän Chôï raãy 1986-1990”,<br />
töûû vong chung laø 41%, töû vong cuûa nhoùm coù moå laø<br />
27,6%, cuûa nhoùm khoâng moå laø 100%. Naêm 1992<br />
treân 174 beänh nhaân soác nhieãm truøng ñöôøng maät,<br />
Ñoã Kim Sôn(7) coù keát quaû nhö sau: khoâng moå cheát<br />
94% (33/35), moå caáp cöùu ngay cheát 80% (29/36),<br />
moå caáp cöùu muoän cheát 43% (45/103).<br />
Caùc yeáu toá tieân löôïng naëng<br />
Baûng 3: So saùnh moái lieân quan giöõa yeáu toá suy thaän<br />
vaø töû vong<br />
Suy thaän (Creatinin>1,5<br />
mg%)<br />
Khoâng<br />
Coù<br />
N<br />
<br />
N<br />
33<br />
26<br />
59<br />
<br />
Keát quaû<br />
Thaønh coâng Töû vong<br />
25<br />
8<br />
8<br />
18<br />
33<br />
26<br />
<br />
P= 0.001 (χ 2); söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng<br />
keâ Æ Suy thaän coù lieân quan ñeán töû vong.<br />
<br />
70<br />
<br />
Baûng 4: So saùnh moái lieân quan giöõa yeáu toá roái loaïn<br />
ñoâng maùu vaø töû vong.<br />
Roái loaïn ñoâng maùu<br />
(TQ < 75%)<br />
Khoâng<br />
Coù<br />
N<br />
<br />
N<br />
20<br />
39<br />
59<br />
<br />
Keát quaû<br />
Thaønh coâng<br />
Töû vong<br />
17<br />
3<br />
16<br />
23<br />
33<br />
26<br />
<br />
P = 0.001 (χ2); söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng<br />
keâ Æ Roái loaïn ñoâng maùu coù lieân quan vôùi töû vong.<br />
Khi thôøi gian prothrombin keùo daøi (TQ < 75%)<br />
caàn truyeàn nhanh plasma töôi ngay trong moå vaø sau<br />
moå vaø chuùng toâi khoâng gaëp bieán chöùng chaûy maùu do<br />
roái loaïn ñoâng maùu trong thôøi gian chu phaãu.<br />
Baûng 5: So saùnh moái lieân quan giöõa yeáu toá toan maùu<br />
vaø töû vong.<br />
Toan maùu (pH <<br />
7.35)<br />
Khoâng<br />
Coù<br />
N<br />
<br />
N<br />
24<br />
18<br />
42<br />
<br />
Keát quaû<br />
Thaønh coâng<br />
Töû vong<br />
16<br />
8<br />
4<br />
14<br />
20<br />
22<br />
<br />
P = 0.004 (χ2) söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ<br />
Æ Toan maùu coù lieân quan vôùi töû vong.<br />
Chuùng toâi nhaän thaáy bieán chöùng gaây töû vong<br />
thöôøng gaëp nhaát:<br />
Soác nhieãm truøng nhieãm ñoäc 24 BN (92,3%).<br />
Suy ña cô quan<br />
<br />
18 BN (69,23%).<br />
<br />
Caùc bieán chöùng ñôn ñoäc hoaëc phoái hôïp laøm cho<br />
tình traïng beänh lyù caøng naëng neà hôn cho coâng taùc<br />
hoài söùc tröôùc vaø sau moå.<br />
Trong nghieân cöùu cuûa Nguyeãn Thuï(3) cuõng neâu<br />
ba ñieåm: (1) trong soác nhieãm truøng ñöôøng maät tæ leä töû<br />
vong raát cao, (2) coâng taùc hoài söùc raát quan troïng nhaát<br />
laø khi coù suy thaän, (3) phaûi duøng khaùng sinh coù taùc<br />
duïng ñoái vôùi vi khuaån Gram aâm.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN.<br />
Qua nghieân cöùu vieäc ñieàu trò soác nhieãm truøng<br />
ñöôøng maät do soûi, ñeå laøm giaûm tæ leä töû vong chuùng toâi<br />
coù moät soá nhaän xeùt nhö sau:<br />
Khi chöa coù tình traïng vieâm phuùc maïc vaø thaám maät<br />
phuùc maïc, vaán ñeà quan troïng laø vieäc hoài söùc trong voøng<br />
6-24g ñeå ñieàu chænh caùc roái loaïn caùc cô quan do soác<br />
nhieãm ñoäc gaây ra, ñieàu naày seõ giuùp giaûm tæ leä töû vong.<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
Hoài söùc noäi khoa neân löu yù ñeán caùc vaán ñeà:<br />
Ñieàu chænh toan hoùa maùu.<br />
<br />
6<br />
<br />
Ñieàu chænh roái loaïn ñoâng maùu.<br />
Ñieàu chænh suy thaän.<br />
Ñöa beänh nhaân ra soác sôùm tröôùc 24h sau moå.<br />
Ñaëc bieät laø neân coù söï hoã trôï cuûa PTBD sôùm<br />
ngay khi baét ñaàu hoài söùc noäi khoa thì tæ leä thaønh<br />
coâng cuûa vieäc hoài söùc seõ cao hôn. Tuy nhieân khoâng<br />
neân quaù phuï thuoäc vaøo PTBD khi tình traïng soác<br />
keùo daøi > 24g maø neân nghieâng veà höôùng chæ ñònh<br />
phaåu thuaät duø laø phaãu thuaät toái thieåu môùi coù cô<br />
may cöùu soáng beänh nhaân.<br />
<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO.<br />
1<br />
<br />
2<br />
<br />
3<br />
4<br />
<br />
5<br />
<br />
Leâ Vaên Cöôøng, Nguyeãn Cao Cöông, Vaên Taàn (1996).”<br />
Ñònh danh caùc loaïi vi khuaån gaây nhieãm truøng vaø soác<br />
nhieãm truøng ñöôøng maät “. Sinh hoaït khoa hoïc kyõ<br />
thuaät beänh vieän Bình Daân. tr. 104-105.<br />
Ñoã Troïng Haûi, Tröông Coâng Trung (1993).” Soûi ñöôøng<br />
maät soùt vaø taùi phaùt: Ñaëc ñieåm, yeáu toá nguy cô vaø ñieàu<br />
trò phaãu thuaät.” Hoäi nghò khoa hoïc laàn thöù XV. tr 121123.<br />
Nguyeãn Ñình Hoái (2000). ” Beänh soûi maät Vieät Nam<br />
nhöõng vaán ñeà ñang ñaët ra”. Ngoaïi Khoa. (2). tr. 1-10.<br />
Nguyeãn Ñình Hoái, Nguyeãn Hoaøng Baéc, Ñoã Ñình Coâng,<br />
Leâ Vaên Cöôøng Nguyeãn Taán Cöôøng,Voõ Taán Ñöùc,<br />
Nguyeãn Thò Lyù, Voõ Chi Mai, Ñaëng Taâm (2002). “<br />
Nhöõng tieán boä trong chaån ñoaùn vaø ñieàu trò beänh soûi<br />
maät”. Hoäi Ngoaïi khoa Vieät Nam, Taäp XLVIII, (2). tr.<br />
1-17.<br />
Leâ Coâng Khaùnh, Nguyeãn Ñình Song Huy, Nguyeãn<br />
Ñình Tam (1999) “Daãn löu ñöôøng maät xuyeân gan qua<br />
<br />
7<br />
<br />
8<br />
<br />
9<br />
<br />
10<br />
<br />
11<br />
<br />
12<br />
<br />
13<br />
<br />
14<br />
15<br />
<br />
16<br />
<br />
da trong beänh lyù taéc ngheõn ñöôøng maät”Hoäi nghò ngoaïi<br />
khoa toaøn quoác laàn thöù X, tr 85-88.<br />
Nguyeãn Baù Minh Nhaät, Leâ Quang Nghóa, Nguyeãn<br />
Thuùy Oanh, Ñoã Baù Huøng, Hoaøng Vónh Chuùc (2001)”<br />
Chæ ñònh vaø keát quaû phaãu thuaät caáp cöùu trong vieâm<br />
ñöôøng maät do soûi ñöôøng maät ngoaøi gan”. Y Hoïc TP. Hoà<br />
Chí Minh, Taäp 5. phuï baûn (4). tr. 60-63.<br />
Ñoã Kim Sôn, Ñoã Maïnh Huøng, Ñoaøn Thanh Tuøng,<br />
Nguyeãn Tieán Quyeát, Ñoã Tuaán Anh, Nguyeãn Thieàu Hoa,<br />
Traàn Lan Phöông (1990) “Soác nhieãm truøng ñöôøng maät.<br />
Moät soá bieåu hieän laâm saøng vaø xöû trí “. Ngoaïi khoa, 22<br />
(4).tr.19-26.<br />
Leâ Baù Thaûo (2003). “Khaûo saùt vi khuaån trong beänh soûi<br />
maät” Luaän vaên Thaïc só khoa hoïc Y Döôïc, Tröôøng Ñaïi<br />
Hoïc Y Döôïc TP. Hoà Chí Minh.<br />
Hoaøng Tieán (1990).” Tình hình ñieàu trò soûi maät coù<br />
bieán chöùng soác taïi beänh vieän Chôï Raãy 1986-1990”.<br />
Luaän vaên toát nghieäp noäi truù tröôøng Ñaïi hoïc Y döôïc<br />
TP. Hoà Chí Minh.<br />
Chen MF, Jan YJ, Lee TY (1987). “Percutaneous<br />
transhepatic biliary drainage for acute cholangitis “.<br />
Int Surg. Jul-Sep; 72(3), pp. 131 - 133.<br />
Chew RK, Lim S, Cheng C, Foong WC (1986).” Acute<br />
cholangitis in Singapore”.Ann Acad Med Singapore, 6<br />
Apr; 15(2), pp. 172 - 175.<br />
Himal HS, Lindsay T (1990). “Ascending cholangitis:<br />
Surgery<br />
versus<br />
endoscopic<br />
or<br />
percutaneous<br />
drainage”.Ann Surgery. Oct. 108. (4), pp. 629 - 633.<br />
Lai Ec, Tam PC, Paterson IA, Ng MM, Fan ST, Choi<br />
TK, Wong J (1990).” Emergency surgery for severe<br />
acute cholangitis. The high-risk patients “.Ann Surg.<br />
Jan. 211. (1), pp. 9 - 55.<br />
Liu. T.J (1990). “ Acute biliary septic shock”. HPB<br />
Surg. Jul. 2. (3), 83 –177.<br />
Bochud PY, Calandra T (2003).” Pathogenesis of<br />
sepsis: new concepts and implications for future<br />
treatment”. BMJ. Vol 326.1 February, pp. 13 - 17.<br />
Bryan RT., Michelson MK. (1995). “Parasite Infections<br />
of the liver and biliary tree”. Gastrointestinal and<br />
hepatic infection, pp. 405 - 447.<br />
<br />
71<br />
<br />