Chất lượng nông sản và khả năng sống của hạt
Nhìn chung, những loại nông sản đảm bảo chất lượng
như đã chín kỹ, không bị sâu
bệnh, hư hỏng thường có khả năng chống đỡ với sự
xâm nhập và phát triển của vi sinh
vật tốt hơn. Do đó, khi bảo quản cần phải loại bỏ
những sản phẩm xấu, có phẩm chất
chất lượng không đạt yêu cầu… để hạn chế hư hỏng
xảy ra trong quá trình bảo quản.
3.2.3.3. Tác hại của vi sinh vật đối với công tác bảo
quản
Vi sinh vật khi đã phát triển trong nông sản, dù chỉ
gây hại bên ngoài hay đã qua
lớp vỏ vào lớp bên trong cũng đều làm cho chất
lượng của nông sản bị giảm đôi khi có
thể gây hư hỏng hoàn toàn. Sự xuất hiện của vi sinh
vật lúc ban đầu rất khó phát hiện.
Nhưng về sau, khi chúng đã phát triển mạnh làm cho
khối nông sản bị bốc nóng, nén
chặt và chất lượng giảm mới rõ rệt.
Dấu hiệu đầu tiên đặc trưng cho sự phát triển của vi
sinh vật là sự thay đổi màu sắc
của bên ngoài của nông sản. Trên bề mặt nông sản
xuất hiện những chấm khác màu, có
hiện tượng thâm nhũn…
Các vi sinh vật đầu tiên sẽ phát triển bên ngoài, phá
hủy các lớp mô bên ngoài rồi
mới xâm nhập vào trong. Khi đã xâm nhập vào trong
thì hoạt động phá hoại của nó sẽ
tăng lên rất nhanh và làm cho nông sản bị hư hỏng
một cách nhanh chóng. Đối với các
loại hạt, nhất là hạt giống đã bị nhiễm vi sinh vật,
thường nó phát triển mạnh ở phôi
làm cho phôi bị chết hoặc làm giảm sức sống, mất
khả năng nảy mầm. Có trường hợp
hạt bị nặng, tỷ lệ nảy mầm có thể giảm tới 80 ÷
100%.
Trong quá trình hoạt động sống của mình, các vi sinh
vật còn tiết ra nhiều chất độc
bao gồm các chất trung gian của quá trình trao đổi
chất như các loại acid hữu cơ,
aldehyd, ceton… Các chất này một mặt được sinh ra
do vi sinh vật, mặt khác còn do
các nông sản bị hại sản sinh ra để bảo vệ và chống
đỡ. Các chất này sẽ ảnh hưởng xấu
đến các quá trình sống của nông sản như sự hô hấp bị
phá hủy dần. Khi tích tụ đến một
giới hạn nhất định thì các chất này sẽ thúc đẩy sự
phát triển của vi sinh vật và làm
sự nhiễm bệnh của nông sản và làm cho chúng có
mùi vị khó chịu. Bên cạnh các chất
trên, một số loại vi sinh vật như nấm mốc, vi khuẩn
còn có thể tổng hợp nên các chất
độc ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.
Đối với hạt, để khử các mùi khó chịu này người ta
dùng cách rửa hạt rồi sấy khô
hoặc dùng các chất hấp phụ như than hoạt tính, than
cám, cỏ thơm…
Sự phát triển mạnh của vi sinh vật còn thúc đẩy quá
trình hô hấp và thải ra một
lượng nhiệt khá lớn. Lượng nhiệt này một phần được
dùng cho bản thân vi sinh vật,
còn đại bộ phận thải ra môi trường xung quanh làm
cho nông sản bị nóng lên. Quá
trình phát triển của vi sinh vật càng mạnh thì độ ẩm
của khối nông sản càng cao, càng
thúc đẩy hoạt động của vi sinh vật. Cứ như vậy, khối
nông sản nhanh chóng bị bốc
nóng.
Do sự phát triển của vi sinh vật đã gây ảnh hưởng lớn
đến chất lượng của nông sản
cho nên cần phải nâng cao những biện pháp nhằm
chống lại sự phát triển của chúng.
Tăng cường công tác kiểm nghiệm trước khi bảo
quản để đảm bảo chất lượng nông sản
nhập kho. Thường xuyên kiểm tra trong quá trình bảo
quản để phát hiện và xử lý kịp
thời các hiện tượng xấu xảy ra.