cổ phần hoá và sự cần thiết phải tiến hành cổ phần hoá ở Việt Nam

Chia sẻ: Thanh Thảo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:59

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

nghĩa trong đó kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo là một mục tiêu hết s ức quan trọng. Thực tế cho thấy, qua hơn 16 năm phát triển kinh tế theo đườ ng lối này, nền kinh tế nước ta đã bước đầ u thu được nhiều thành tựu rất đáng khích lệ

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: cổ phần hoá và sự cần thiết phải tiến hành cổ phần hoá ở Việt Nam

LỜI NÓI ĐẦU C ô ng cu ộ c đ ổ i m ớ i m à Đ ả ng v à N h à n ư ớ c ta đ ã đ ề r a t ừ Đ ạ i h ộ i Đ ả ng to à n qu ố c l ầ n th ứ V I (1986) đ ã v à đ ang di ễ n ra t ố t đ ẹ p. T rong c ô ng cu ộ c đ ổ i m ớ i n à y, v ấ n đ ề p h á t tri ể n m ộ t n ề n Kinh t ế t h ị t r ư ờ ng v ớ i s ự t ham gia c ủ a nhi ề u th à nh ph ầ n kinh t ế t h eo đ ị nh h ư ớ ng x ã h ộ i ch ủ n gh ĩ a trong đ ó k inh t ế N h à n ư ớ c đ ó ng vai tr ò c h ủ đ ạ o l à m ộ t m ụ c ti ê u h ế t s ứ c quan tr ọ ng. Th ự c t ế c ho th ấ y, qua h ơ n 16 n ă m ph á t tri ể n kinh t ế t heo đ ư ờ ng l ố i n à y, n ề n kinh t ế n ư ớ c ta đ ã b ư ớ c đ ầ u thu đ ư ợ c nhi ề u th à nh t ự u r ấ t đ á ng kh í c h l ệ , m ang d ấ u hi ệ u c ủ a m ộ t n ề n kinh t ế t h ị t r ư ờ ng . T uy nhi ê n, n ề n k inh t ế t h ị t r ư ờ ng c ủ a ch ú ng ta v ẫ n c ò n l à m ộ t n ề n kinh t ế t h ị t r ư ờ ng ở d ạ ng s ơ k hai v à t r ư ớ c m ắ t c ò n ph ả i đ ố i m ặ t v ớ i r ấ t nhi ề u k h ó k h ă n v à t h ử t h á ch. M ộ t trong nh ữ ng kh ó k h ă n, b ấ t ổ n m à c h ú ng ta c ầ n ph ả i n ó i t ớ i đ ó l à s ự y ế u k é m c ủ a khu v ự c kinh t ế N h à n ư ớ c n ó i chung, m à n ó i ri ê ng l à l à h ệ t h ố ng c á c doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c. C ó t h ể n ó i trong đ i ề u ki ệ n c ơ c h ế q u ả n l ý t hay đ ổ i, khi hi ệ u q u ả s ả n xu ấ t kinh doanh tr ở t h à nh y ế u t ố s ố ng c ò n c ủ a m ỗ i doanh n ghi ệ p th ì c á c doanh nghi ệ p thu ộ c khu v ự c kinh t ế N h à n ư ớ c đ ã t h ự c s ự b ộ c l ộ n h ữ ng y ế u k é m c ủ a m ì nh nh ư : c ô ng ngh ệ l ạ c h ậ u, t à i s ả n manh m ú n, c ơ c h ế q u ả n l ý c ứ ng nh ắ c, tr ì nh đ ộ q u ả n l ý t h ấ p k é m, tinh th ầ n ng ư ờ i lao đ ộ ng sa s ú t.... N ó i chung ph ầ n l ớ n c á c d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c đ ề u l â m v à o t ì nh tr ạ ng kh ủ ng ho ả ng, tr ì t r ệ , l à m ă n c ầ m ch ừ ng. N h ậ n th ứ c đ ư ợ c đ i ề u đ ó , trong nh ữ ng n ă m qua Đ ả ng v à N h à n ư ớ c ta đ ã c ó n hi ề u bi ệ n ph á p nh ằ m n â ng cao hi ệ u qu ả h o ạ t đ ộ ng c ủ a Khu v ự c kinh t ế N h à n ư ớ c nh ư : c ổ p h ầ n ho á m ộ t b ộ p h ậ n d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c, s ắ p x ế p l ạ i c á c doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c, 1
b á n kho á n, cho thu ê , hay gi ả i th ể c á c doanh nghi ệ p l à m ă n kh ô ng h i ệ u qu ả ... trong đ ó c ổ p h ầ n ho á đ ư ợ c coi l à g i ả i ph á p h à ng đ ầ u, c ó k h ả n ă ng mang l ạ i l ợ i í ch h à i ho à c ho Nh à n ư ớ c c ũ ng nh ư c ho n hi ề u b ộ p h ậ n x ã h ộ i kh á c. H ơ n n ữ a, theo kinh nghi ệ m c ủ a m ộ t s ố n ư ớ c ph á t tri ể n, vi ệ c c ổ p h ầ n ho á đ ã đ em l ạ i nh ữ ng l ợ i í ch to l ớ n cho n ề n kinh t ế - x ã h ộ i , b ở i n ó g ắ n li ề n tr á ch nhi ệ m v ớ i l ợ i í ch c ủ a nh ữ ng ch ủ t h ể k inh t ế , l à m cho h ọ c ầ n c ù h ơ n, n ă ng đ ộ ng, s á ng t ạ o h ơ n, c ó t r á c h n hi ệ m h ơ n v ớ i c ô ng vi ệ c kinh doanh c ủ a m ì nh. T ừ đ ó h i ệ u qu ả k inh t ế - x ã h ộ i đ ư ợ c n â ng cao r õ r ệ t. Đ ứ ng tr ư ớ c xu th ế t o à n c ầ u ho á d i ễ n ra ng à y c à ng m ạ nh m ẽ n h ư h i ệ n nay, đ ò i h ỏ i Vi ệ t na m ph ả i c ó n h ữ ng chuy ể n bi ế n m ạ nh m ẽ c ả v ề k inh t ế v à c h í nh tr ị , n h ư v ậ y s ẽ c h ủ đ ộ ng trong v ấ n đ ề h ộ i nh ậ p v à q uan h ệ q u ố c t ế v ớ i c á c n ư ớ c trong khu v ự c v à t r ê n t h ế g i ớ i. C h í nh v ì v ậ y vi ệ c nghi ê n c ứ u v ề c ổ p h ầ n ho á t rong th ờ i đ i ể m h i ệ n nay tuy kh ô ng ph ả i l à m ớ i m ẻ n h ư ng l ạ i r ấ t c ầ n thi ế t . Th ô ng q ua vi ệ c t ì m hi ề u n ộ i dung c ủ a ch í nh s á ch c ổ p h ầ n ho á v à c á c v ấ n đ ề c ó l i ê n quan, ch ú ng ta s ẽ c ó n h ữ ng đ á nh gi á k h á ch quan h ơ n v ề h i ệ u qu ả c ũ ng nh ư n h ữ ng kh ó k h ă n h ạ n ch ế c ủ a c ổ p h ầ n ho á , t ừ đ ó c ó t h ể đ ư a ra m ộ t s ố g i ả i ph á p nh ằ m th á o g ỡ n h ữ ng h ạ n c h ế đ ó . V ớ i l ý d o tr ê n, m ặ c d ù t r ì nh đ ộ b ả n th â n c ò n nhi ề u h ạ n ch ế , n h ư ng t ô i xin m ạ nh d ạ n đ ư a ra m ộ t s ố q uan đ i ể m nghi ê n c ứ u, s ư u t ầ m v ề v ấ n đ ề n à y. N ghi ê n c ứ u v ấ n đ ề c ổ p h ầ n ho á , chuy ê n đ ề t ố t nghi ệ p c ủ a t ô i đ ư ợ c chia l à m 3 ph ầ n ch í nh nh ư s au: P h ầ n th ứ n h ấ t: L ý l u ậ n chung v ề c ổ p h ầ n ho á v à s ự c ầ n t hi ế t ph ả i ti ế n h à nh c ổ p h ầ n ho á ở V i ệ t Nam. 2
P h ầ n t h ứ h ai : T h ự c tr ạ ng c ổ p h ầ n ho á - N h ữ ng k ế t qu ả t í ch c ự c v à n h ữ ng kh ó k h ă n c ầ n th á o g ỡ . P h ầ n th ứ b a: M ộ t s ố g i ả i ph á p nh ằ m th ú c đ ẩ y c ổ p h ầ n h o á d oanh nghi ệ p N h à n ư ớ c ở V i ệ t nam T rong khu ô n kh ổ b à i vi ế t c ó h ạ n, n ê n kh ô ng tr á nh kh ỏ i sai s ó t. T ô i r ấ t mong nh ậ n đ ư ợ c s ự c h ỉ b ả o, h ư ớ ng d ẫ n c ủ a c á c th ầ y c ô g i á o, đ ể b à i vi ế t c ủ a t ô i đ ư ợ c ho à n thi ệ n h ơ n. X in ch â n th à nh c á m ơ n s ự h ư ớ ng d ẫ n, gi ú p đ ỡ t ậ n t ì nh c ủ a C ô g i á o TS L ê T hu H à , v à c á c th ầ y c ô c ủ a H ọ c Vi ệ n Ch í nh tr ị Q u ố c g ia H ồ C h í M inh ĐỀ TÀI: VẤN ĐỀ CỔ PHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯ ỚC THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP 3
PHẦN THỨ NHẤT LÝ LUẬN CHUNG VỀ CỔ PHẦN HOÁ VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI TIẾN HÀNH CỔ PHẦN HOÁ Ở VIỆT NAM I. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CỔ PHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC VÀ CÔNG TY CỔ PHẦN 1.1. Khái niệm và đặc điểm c ủa công ty Cổ phần 1.1.1. Quan niệm về cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước: Cho đế n nay, trong nền kinh tế thị trườ ng , vai trò c ủa Nhà nước đối vớ i sự phát triển kinh tế - xã hội là không thể phủ nhận. Khi nền kinh tế thị trườ ng phát triển kéo theo hạn chế là sự cạnh tranh khốc liệt và bất bình về mặt xã hội tăng lên . Để giảm bớt và kìm hã m những hạn chế trên, đồng thời thực hiện chức năng quản lý c ủa mình, Nhà nướ c sử dụng một công c ụ hữu hiệu là bộ phận kinh tế Nhà nước, mà trung tâm là các doanh nghiệp Nhà nước. Nhưng việc lạm dụng quá mức sự can thiệp của khu vực kinh tế Nhà nước sẽ kìm hã m s ự tăng trưở ng và phát triển c ủa nền kinh tế. Từ đó vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để vừa phát triển kinh tế, vừa phát triển xã hội đồng thời vai trò quản lý c ủa Nhà nước vẫn được giữ vững. Một hiện tượ ng kinh tế nổi bật trên toàn thế giới trong những nă m 1980 là sự chuyển đổi sở hữu Nhà nước : Chỉ tính từ năm 1984 đễ n năm 1991, trên toàn thế giới đã có trên 250 tỷ USD tài sản Nhà nước được đem bán. Chỉ riêng năn 1991 chiếm khoảng 50 tỷ USD. Đến nay đã có hàng tră m nước phát triển trên thể giới ( cho dù có tư tưở ng chính trị khác nhau ) đề u xây dựng và thực hiện cổ phần hoá một cách tích c ực. Do đó, hơn một thập kỷ qua, việc cổ phần hoá được coi như là một giải pháp hữu hiệu để khắc phục sự yếu ké m trong kinh doanh c ủa bộ phận doanh nghiệp Nhà nước. Vậy cổ phần hoá là gì, vai trò, đặc điểm c ủa nó ra sao, mà nhiều nước trên thế giới sử dụng nó trong công tác quản lý kinh tế như vậy? 4
Theo tài liệu c ủa hầu hết các học giả nước ngoài thì việc xem xét vấn đề cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước đề u đặt nó trong một quá trình rộng lớ n hơn đó là quá trình Tư nhân hoá. Tư nhân hoá theo như định nghĩa c ủa Liên Hợp Quốc là sự biến đổi tương quan giũa Nhà nước và thị trườ ng trong đờ i sống kinh tế c ủa một nước ưu tiên thị trườ ng. Theo cách hiểu này thì toàn bộ các chính sách, thể chế, luật lệ nhằ m khuyến khích, mở rộng, phát triển khu vực kinh tế tư nhân hay các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, giảm bớt quyền sở hữu và sự can thiệp trực tiếp c ủa Nhà nước vào các hoạt động kinh doanh c ủa các đơn vị kinh tế tế cơ sở, giành cho thị trườ ng vai trò điều tiết hoạt động sản xuất kinh doanh đáng kể thông qua tự do hoá giá cả, tự do lựa chọn đối tác và nghành nghề kinh doanh. X é t v ề m ặ t h ì nh th ứ c, th ì c ổ p h ầ n ho á d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c l à v i ệ c Nh à n ư ớ c b á n m ộ t ph ầ n hay to à n b ộ g i á t r ị t à i s ả n c ủ a m ì nh cho c á c c á n h â n ha y t ổ c h ứ c kinh t ế t rong ho ặ c ngo à i n ư ớ c, ho ặ c b á n tr ự c ti ế p cho c á n b ộ , c ô ng nh â n c ủ a ch í nh doanh n ghi ệ p Nh à n ư ớ c th ô ng qua đ ấ u th ầ u c ô ng khai , hay th ô ng qua th ị t r ư ờ ng ch ứ ng kho á n đ ể h ì nh th à nh l ê n c á c C ô ng ty TNHH ha y C ô ng ty C ổ p h ầ n N h ư v ậ y c ổ p h ầ n ho á c h í nh l à p h ươ ng th ứ c th ự c hi ệ n x ã h ộ i h o á s ở h ữ u – c huy ể n h ì nh th ứ c kinh doanh t ừ m ộ t ch ủ s ở h ữ u l à d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c th à nh c ô ng ty C ổ p h ầ n v ớ i nhi ề u ch ủ s ở h ữ u đ ể t ạ o ra m ộ t m ô h ì nh doanh nghi ệ p ph ù h ợ p v ớ i n ề n kinh t ế t h ị t r ư ờ ng v à đ á p ứ ng đ ư ợ c n hu c ầ u c ủ a kinh doanh hi ệ n đ ạ i. 1 .1.2. Kh á i ni ệ m : T ừ q uan ni ệ m tr ê n, k ế t h ợ p v ớ i đ i ề u ki ệ n c ụ t h ể ở n ư ớ c ta, c ó t h ể đ ư a ra kh á i ni ệ m c ổ p h ầ n ho á d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c l à v i ệ c chuy ể n doanh nghi ệ p m à c h ủ s ở h ữ u l à N h à n ư ớ c (doanh n ghi ệ p đ ơ n s ở h ữ u) th à nh c ô ng ty c ổ p h ầ n (doanh nghi ệ p đ a s ở h ữ u) , chuy ể n doanh nghi ệ p t ừ c h ỗ h o ạ t đ ộ ng theo Lu ậ t doanh 5
n ghi ệ p Nh à n ư ớ c sang ho ạ t đ ộ ng theo c á c quy đ ị nh v ề c ô ng ty c ổ p h ầ n trong Lu ậ t Doanh nghi ệ p. T ừ N gh ị q uy ế t c ủ a H ộ i ngh ị l ầ n th ứ 2 B an ch ấ p h à nh TW Đ ả ng kho á V II ( 6/1992), ti ế p theo đó là q uy ế t đ ị nh s ố 2 02/CT(6/1992) c ủ a Ch ủ t ị ch H ộ i đ ồ ng B ộ t r ư ở ng (nay l à T h ủ t ư ớ ng Ch í nh ph ủ ), r ồ i t ớ i c á c Ngh ị đ ị nh s ố 2 8/CP(7/5/1996), 2 5/CP(23/7/1997), Ngh ị đ ị nh 44/CP(29/6/1998), Ngh ị đ ị nh s ố 6 4/2002/N Đ - CP ng à y 19 th á ng 6 n ă m 200 2 c ủ a Ch í nh ph ủ v ề c huy ể n doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c th à nh c ô ng ty c ổ p h ầ n. C ổ p h ầ n h o á l u ô n đ ư ợ c Đ ả ng v à N h à n ư ớ c x á c đ ị nh l à v i ệ c chuy ể n c á c d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c th à nh c á c C ô ng ty c ổ p h ầ n nh ằ m th ự c h i ệ n c á c m ụ c ti ê u: · C huy ể n m ộ t ph ầ n s ở h ữ u Nh à n ư ớ c sang s ở h ữ u h ỗ n h ợ p · H uy đ ộ ng v ố n c ủ a to à n x ã h ộ i · T ạ o đ i ề u ki ệ n đ ể n g ư ờ i lao đ ộ ng tr ở t h à nh ng ư ờ i ch ủ t h ự c s ự t rong doanh nghi ệ p · T hay đ ổ i ph ươ ng th ứ c qu ả n l ý t rong doanh nghi ệ p N h ư v ậ y c ó t h ể t h ấ y: so v ớ i c á c n ư ớ c đ ã v à đ ang ti ế n h à nh C ổ p h ầ n ho á t r ê n th ế g i ớ i, t h ì ở n ư ớ c ta, ch ủ t r ươ ng C ổ p h ầ n ho á d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c l ạ i xu ấ t ph á t t ừ đ ư ờ ng l ố i kinh t ế v à đ ặ c đ i ể m kinh t ế x ã h ộ i trong giai đ o ạ n hi ệ n nay: ch ú ng ta đ ang b ố t r í l ạ i c ơ c ấ u kinh t ế v à c huy ể n đ ổ i c ơ c h ế q u ả n l ý c ho ph ù h ợ p v ớ i n ề n kinh t ế h à ng ho á n hi ề u th à nh ph ầ n, v ậ n h à nh theo c ơ c h ế t h ị t r ư ờ ng c ó s ự q u ả n c ủ a Nh à n ư ớ c. Đ ó l à đ ặ c đ i ể m l ớ n nh ấ t chi p h ố i, quy ế t đ ị nh m ụ c đ í ch n ộ i dung v à p h ươ ng th ứ c C ổ p h ầ n ho á d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c . V ì v ậ y v ề t h ự c ch ấ t C ổ p h ầ n ho á ở n ư ớ c t a l à n h ằ m s ắ p x ế p l ạ i doa nh nghi ệ p Nh à n ư ớ c cho h ợ p l ý v à h i ệ u q u ả , c ò n vi ệ c chuy ể n đ ổ i s ở h ữ u c ủ a Nh à n ư ớ c th à nh s ở h ữ u c ủ a 6
c á c c ổ đ ô ng trong c ô ng ty c ổ p h ầ n ch ỉ l à m ộ t trong nh ữ ng ph ươ ng t i ệ n quan tr ọ ng đ ể t h ự c hi ệ n m ụ c đ í ch tr ê n. 1 .2. Đ ặ c đ i ể m c ủ a C ổ p h ầ n ho á v à c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n 1 .2.1. Đ ặ c đ i ể m c ủ a c ổ p h ầ n ho á C h ú ng ta đ ề u bi ế t r ằ ng c á i c ố t l õ i c ủ a qu á t r ì nh C ổ p h ầ n ho á l à v ấ n đ ề s ở h ữ u v à q uy ề n s ở h ữ u. C ò n C ổ p h ầ n ho á d oanh nghi ệ p N h à n ư ớ c l à c huy ể n đ ổ i s ở h ữ u trong doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c. S ở h ữ u theo quan ni ệ m c ủ a ch ủ n gh ĩ a M á c l à q uan h ệ g i ữ a lao đ ộ ng v ớ i nh ữ ng đ i ề u ki ệ n kh á ch quan c ủ a lao đ ộ ng, đ â y l à m ộ t ph ạ m tr ù c ơ b ả n bao tr ù m c ủ a quan h ệ s ả n xu ấ t , n ó p h ả n á nh lao đ ộ ng t ổ ng t h ể c ủ a con ng ư ờ i v à n h ữ ng m ố i quan h ệ c ủ a h ọ t rong vi ệ c chi ế m h ữ u nh ữ ng đ i ề u ki ệ n kh á ch q uan ph ụ c v ụ c ho l ơ ị í ch c ủ a con n g ư ờ i v à s ự p h á t tri ể n x ã h ộ i. T h ô ng qua vi ệ c ph â n t í ch m ố i quan h ệ b ả n ch ấ t c ủ a s ở h ữ u ta t h ấ y hi ệ n r õ h ai n ộ i dung c ơ b ả n c ủ a s ở h ữ u l à : s ở h ữ u x ã h ộ i v à c hi ế m h ữ u t ư n h â n . Trong đ ó s ở h ữ u x ã h ộ i d ù ng đ ể c h ỉ q uan h ệ l ao đ ộ ng tr ừ u t ư ợ ng v ớ i to à n b ộ c á c đ i ề u ki ệ n kh á ch quan tr ự c t i ế p c ủ a lao đ ộ ng. Gi ữ a s ở h ữ u x ã h ộ i v à c hi ế m h ữ u t ư n h â n c ó m ố i quan h ệ b i ệ n ch ứ ng, v ừ a th ố ng nh ấ t v ừ a t á ch bi ệ t. S ở h ữ u x ã h ộ i c ó h ì nh th á i v ậ n đ ộ ng l à g i á t r ị m à s ự b i ể u hi ệ n c ủ a n ó c h ủ y ế u d ư ớ i h ì nh th ứ c ti ề n t ệ , c ò n chi ế m h ữ u ta nh â n lu ô n đ ư ợ c th ự c h i ệ n d ư ớ i d ạ ng ho ạ t đ ộ ng c ụ t h ể , c ó í ch trong h ệ t h ố ng ph â n c ô ng l ao đ ộ ng x ã h ộ i m à s ả n ph ẩ m c ủ a n ó t h ể h i ệ n d ư ớ i d ạ ng m ộ t h à ng h o á h ay m ộ t lo ạ i d ị ch v ụ n h ấ t đ ị nh . H ệ q u ả c ủ a s ự t h ố ng nh ấ t v à t á ch r ờ i gi ữ a s ở h ữ u x ã h ộ i v à c hi ế m h ữ u t ư n h â n d ẫ n đ ế n s ự p h â n b i ệ t gi ữ a quy ề n s ở h ữ u v à q uy ề n s ử d ụ ng t à i s ả n x ã h ộ i . Ng ư ờ i c ó q uy ề n s ở h ữ u s ẽ n ắ m quy ề n chi ph ố i gi á t r ị , n h ằ m m ụ c đ í c h t ì m ki ế m m ộ t gi á t r ị c ao h ơ n c ò n ng ư ờ i c ó q uy ề n s ử d ụ ng l à n g ư ờ i t r ự c ti é p th ự c hi ệ n m ộ t ho ạ t đ ộ ng kinh t ế c ụ t h ể n à o đ ó đ ể t ạ o ra 7
g i á t r ị , đ ó l à p h ươ ng ti ệ n đ ể t ă ng gi á t r ị . m ố i quan h ệ c ủ a ch ú ng c ó t h ể h i ể u l à m ố i quan h ệ g i ữ a m ụ c đ í ch v à p h ươ ng ti ệ n. Ch í nh s ự t á ch bi ệ t c ủ a s ở h ữ u x ã h ộ i v à c hi ế m h ữ u x ã h ộ i đ ã t ạ o ra c á c t ầ ng l ớ p ng ư ờ i trong x ã h ộ i . V i ệ c v ạ ch ra t í nh ch ấ t c ủ a s ở h ữ u l à m ộ t vi ệ c v ô c ù ng qua n t r ọ ng đ ể h i ể u đ ư ợ c s ự v ậ n đ ộ ng c ủ a n ó t rong n ề n kinh t ế t h ị t r ư ờ ng. S ự t á ch bi ệ t gi ữ a hai m ặ t c ủ a s ở h ữ u l à m ộ t qu á t r ì nh l ị c h s ử g ó p ph ầ n cho s ự r a đ ờ i , s ự p h á t tri ể n c ủ a th ị t r ư ờ ng ch ứ ng k ho á n v à c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n . 1 .2.2. Đ ặ c đ i ể m c ủ a c ô ng ty c ổ p h ầ n - X é t v ề m ặ t ph á p l ý : c ô ng ty C ổ p h ầ n l à m ộ t t ổ c h ứ c kinh d oanh c ó t ư c á ch ph á p nh â n đ ộ c l ậ p, đ ư ợ c h ư ở ng quy ch ế p h á p l ý c ủ a Nh à n ư ớ c, c ó t ư c á ch b ê n nguy ê n đ ể k i ệ n c á c ph á p nh â n kh á c đ ồ ng th ờ i c ũ ng c ó t h ể b ị c á c ph á p nh â n kh á c ki ệ n. C ô ng ty C ổ p h ầ n c ó v ố n kinh doanh do nhi ề u ng ư ờ i đ ó ng g ó p d ư ớ i h ì nh th ứ c c ổ p h ầ n. C á c c ổ đ ô ng trong c ô ng ty ch ỉ p h ả i ch ị u tr á ch nhi ệ m v ề c á c kho ả n n ợ c ủ a c ô ng ty trong ph ạ m v ị v ố n g ó p c ủ a m ì nh cho c ô ng ty ch ứ k h ô ng ch ị u tr á ch nhi ệ m v ô h ạ n nh ư h ì nh th ứ c kin h d oanh m ộ t ch ủ h ay h ì nh th ứ c kinh doanh chung v ố n. Nh ờ đ ó m à k h ả n ă ng thu h ú t v ố n đ ầ u t ư v à k h ả n ă ng m ạ o hi ể m cao h ơ n. C ô ng t y C ổ p h ầ n l à m ộ t h ì nh th á i ph á p l ý g ầ n nh h o à n h ả o trong vi ệ c h uy đ ộ ng nh ữ ng l ư ợ ng v ố n l ớ n trong x ã h ộ i. M ệ nh gi á c ủ a c ổ p hi ế u trong c ô ng ty C ổ p h ầ n th ư ò ng đ ư ợ c đ ị nh gi á t h ấ p đ ể c ó t h ể h uy đ ộ ng, khai th á c ngay c ả s ố t i ề n ti ế t ki ệ m nh ỏ n h ấ t trong c ô ng c h ú ng. - X é t v ề m ặ t huy đ ộ ng v ố n : th ì c ô ng ty C ổ p h ầ n gi ả i quy ế t h ế t s ứ c th à nh c ô ng v ì n ó t ạ o đ i ề u ki ệ n cho nh ữ ng c á n h â n v ớ i s ố t i ề n nh ỏ c ũ ng c ó c ơ h ộ i đ ầ u t ư c ó l ợ i v à a n to à n, b ở i v ì : Vi ệ c mua c ổ p hi ế u kh ô ng nh ữ ng đ em l ạ i cho c ổ đ ô ng l ợ i t ứ c c ổ p h ầ n , m à 8
c ò n h ứ a h ẹ n mang đ ế n cho h ọ m ộ t kho ả n thu n h ậ p “ ng ầ m ” n h ờ s ự t ă ng gi á t r ị c ủ a c ổ p hi ế u khi c ô ng ty l à m ă n c ó h i ệ u qu ả . M ặ t kh á c c á c c ổ đ ô ng c ó q uy ề n tham gia qu ả n l ý c ô ng ty theo đ i ề u l ệ c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n v à đ ư ợ c ph á p lu ậ t b ả o đ ả m. Đ i ề u l ợ i n ữ a l à c á c c ổ đ ô ng đ ư ợ c h ư ở ng ư u đ ã i trong vi ệ c mua nh ữ ng c ổ p hi ế u m ớ i p h á t h à nh c ủ a c ô ng ty tr ư ớ c khi c ô ng ty đ em b á n r ộ ng r ã i cho c ô ng ch ú ng. M ộ t đ ặ c đ i ể m v ề v ố n c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n n ữ a l à s ự l inh h o ạ t trong vi ệ c chuy ể n nh ư ợ ng, mua b á n nh ữ ng c ổ p hi ế u t ự d o. N h ư v ậ y s ẽ c h ẳ ng kh ó k h ă n g ì c ho nh ữ ng ng ư ờ i mu ố n r ú t v ố n kinh d oanh hay mu ố n tham gia kinh doanh th ê m trong c ô ng ty C ổ p h ầ n. N gh ĩ a l à v i ệ c chuy ể n t ừ s ở h ữ u n à y sang s ở h ữ u kh á c di ễ n ra r ấ t m au l ẹ m à g u ồ ng m á y c ủ a c ô ng ty v ẫ n c ó t h ể h o ạ t đ ộ ng b ì nh t h ư ờ ng. C ổ t ứ c c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n kh ô ng nh ữ ng l à m ố i qua n t â m c ủ a c á c c ổ đ ô ng trong c ô ng ty C ổ p h ầ n, m à c ò n c ó t á c đ ộ ng r ấ t l ớ n đ ế n gi á t r ị g iao d ị ch c ổ p hi ế u c ủ a Th ị t r ư ờ ng ch ứ ng kho á n b ở i t â m l ý n h ữ ng ng ư ờ i g ó p v ố n c ổ p h ầ n th ư ờ ng mu ố n thu đ ư ợ c l ợ i t ứ c c ổ p h ầ n cao h ơ n l ã i su ấ t tr ê n th ị t r ư ờ ng v ố n. - X é t v ề m ặ t s ở h ữ u: c ô ng ty C ổ p h ầ n c ó n hi ề u ch ủ s ở h ữ u, c h ủ s ở h ữ u c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n l à c á c c ổ đ ô ng , song ph ầ n l ớ n c á c c ổ đ ô ng c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n kh ô ng tha m gia v à o qu ả n l ý c ô ng t y m à g iao quy ề n đ i ề u h à nh v à q u ả n l ý c ô ng ty cho m ộ t b ộ p h ậ n n h ỏ đ ó l à H ộ i đ ồ ng qu ả n tr ị . C á c ch ủ s ở h ữ u kh á c ch ỉ t h ự c hi ệ n q uy ề n s ở h ữ u c ủ a m ì nh tr ê n ph ươ ng di ệ n thu l ợ i t ứ c c ổ p h ầ n th ô ng q ua ho ạ t đ ộ ng kinh doanh c ủ a c ô ng ty; tha m gia Đ ạ i h ộ i đ ồ ng c ổ đ ô ng, quy ế t đ ị nh nh ữ ng v ấ n đ ề c ó t í nh chi ế n l ư ợ c c ủ a c ô ng ty nh ư t h ô ng qua đ i ề u l ệ , p h ươ ng á n x â y d ự ng c ô ng ty, quy ế t to á n t à i c h í nh, gi ả i th ể , b ầ u c ử v à ứ ng c ử v à o b ộ m á y l ã nh đ ạ o c ủ a c ô ng t y. 9
1 .3. N ộ i dung c ủ a c ổ p h ầ n ho á : V ớ i m ụ c ti ê u nh ư : - C huy ể n m ộ t ph ầ n s ở h ữ u Nh à n ư ớ c sang s ở h ữ u h ỗ n h ợ p - H uy đ ộ ng v ố n c ủ a to à n x ã h ộ i - T ạ o đ i ề u k i ệ n đ ể n g ư ờ i lao đ ộ ng tr ở t h à nh ng ư ờ i ch ủ t h ự c s ự t rong doanh nghi ệ p - T hay đ ổ i ph ươ ng th ứ c qu ả n l ý t rong doanh nghi ệ p T h ì t i ế n tr ì nh C ổ p h ầ n ho á đ ã d à nh đ ư ợ c s ự q uan t â m đ ặ c bi ệ t c ủ a Đ ả ng, Ch í nh ph ủ , c á c ban ng à nh v à c h í nh quy ề n đ ị a ph ươ ng. T rong su ố t h ơ n 10 n ă m th ự c hi ệ n, nhi ề u v ă n b ả n ph á p qui quy đ ị nh chi ti ế t n ộ i dung c ổ p h ầ n ho á d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c đ ã đ ư ợ c ban h à nh nh ằ m đ ư a c ô ng t á c C ổ p h ầ n ho á p h ù h ợ p v ớ i t ừ ng g iai đ o ạ n. Đ ặ c bi ệ t Ngh ị đ ị nh 44/CP(29/6/1998) c ủ a Ch í nh ph ủ q uy đ ị nh chi ti ế t n ộ i dung C ổ p h ầ n ho á b ao g ồ m: đ ố i t ư ợ ng c ổ p h ầ n ho á , h ì nh th ứ c c ổ p h ầ n ho á , x á c đ ị nh gi á t r ị d oanh nghi ệ p, đ ố i t ư ợ ng mua c ổ p h ầ n v à p h â n t í ch đ á nh gi á t h ự c tr ạ ng doanh n ghi ệ p. 1 .3.1. V ề đ ố i t ư ợ ng c ổ p h ầ n ho á : X u ấ t ph á t t ừ t h ể c h ế c h í nh tr ị , l ị ch s ử , đ ể p h ù h ợ p v ớ i ho à n c ả nh v à đ i ề u ki ệ n kinh t ế n ư ớ c ta, đ ố i t ư ợ ng th ự c hi ệ n c ổ p h ầ n h o á l à n h ữ ng doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c h ộ i t ụ đ ủ 3 đ i ề u ki ệ n : c ó q uy m ô v ừ a v à n h ỏ ; k h ô ng thu ộ c di ệ n Nh à n ư ớ c gi ữ 1 00 % v ố n đ ầ u t ư ; c ó p h ươ ng á n kinh doanh hi ệ u qu ả h o ặ c tuy tr ư ớ c m ắ t c ó k h ó k h ă n nh ư ng tri ề n v ọ ng t ố t. T rong 3 đ i ề u ki ệ n n à y, đ i ề u ki ệ n th ứ 2 ( d oanh nghi ệ p kh ô ng t hu ộ c di ệ n Nh à n ư ớ c gi ữ 1 00% v ố n đ ầ u t ư ) đ ư ợ c coi l à q ua n t r ọ ng nh ấ t b ở i nh ữ ng doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c gi ữ 1 00% v ố n đ ầ u t ư l à c ô ng c ụ đ i ề u ti ế t v ĩ m ô c ủ a Nh à n ư ớ c , l à đ ò n b ẩ y kinh t ế , 10
đ ả m b ả o cho n ề n kinh t ế p h á t tri ể n ổ n đ ị nh, theo đ ú ng đ ị nh h ư ớ ng X HCN. 1 .3.2.V ề l ự a ch ọ n h ì nh th ứ c ti ế n h à nh C ổ p h ầ n h ó a: T heo quy đ ị nh th ì c ó 4 h ì nh th ứ c C ổ p h ầ n ho á , Ban c ổ p h ầ n h o á s ẽ l ự a ch ọ n m ộ t h ì nh th ứ c ph ù h ợ p v ớ i đ i ề u ki ệ n c ụ t h ể c ủ a d oanh nghi ệ p v à n g ư ờ i lao đ ộ ng. C á c h ì nh th ứ c đ ó l à : g i ữ n guy ê n g i á t r ị t hu ộ c v ố n Nh à n ư ớ c hi ệ n c ó t ạ i doanh nghi ệ p, ph á t h à nh c ổ p hi ế u thu h ú t th ê m v ố n đ ể p h á t tri ể n doanh nghi ệ p ; b á n m ộ t ph ầ n g i á t r ị t hu ộ c v ố n Nh à n ư ớ c hi ệ n c ó t ạ i doanh nghi ệ p ; t á ch m ộ t b ộ p h ậ n c ủ a doanh nghi ệ p đ ể c ổ p h ầ n ho á ; b á n to à n b ộ g i á t r ị h i ệ n c ó t hu ộ c v ố n Nh à n ư ớ c t ạ i doanh nghi ệ p đ ể c huy ể n th à nh c ô ng ty c ổ p h ầ n. 1 .3.3. Tr ê n c ơ s ở đ ã l ự a ch ọ n h ì nh th ứ c C ổ p h ầ n ho á , kh â u t i ế p theo đ ó l à x á c đ ị nh gi á t r ị d oanh nghi ệ p: Đ â y l à m ộ t kh â u quan tr ọ ng v à t h ư ờ ng chi ế m nhi ề u th ờ i gian, c ô ng s ứ c nh ấ t trong qu á t r ì nh C ổ p h ầ n ho á . C ó 2 n guy ê n t ắ c x á c đ ị nh gi á t r ị d oanh nghi ệ p đ ư ợ c đ ư a ra, đ ó l à : G i á t r ị t h ự c t ế l à g i á t o à n b ộ t à i s ả n hi ệ n c ó c ủ a doanh n ghi ệ p t ạ i th ờ i đ i ể m c ổ p h ầ n h o á m à n g ư ờ i mua, ng ư ờ i b á n c ổ p h ầ n đ ề u ch ấ p nh ậ n đ ư ợ c. N g ư ờ i mua v à n g ư ờ i b á n c ổ p h ầ n s ẽ t ho ả t hu ậ n theo nguy ê n t ắ c t ự n guy ệ n, đ ô i b ê n c ù ng c ó l ợ i. T ạ i c á c n ư ớ c c ó n ề n kinh t ế p h á t tri ể n, tho ả t hu ậ n n à y di ễ n ra tr ê n th ị t r ư ờ ng ch ứ ng kho á n, c ò n ở n ư ớ c ta t ho ả t hu ậ n c ó t h ể d i ễ n ra th ô ng q ua c á c c ô ng ty m ô i gi ớ i, ki ể m to á n( đ ã d i ễ n ra tr ê n th ị t r ư ờ ng c h ứ ng kho á n nh ư ng ch ư a ph ổ b i ế n). Tr ê n c ơ s ở x á c đ ị nh đ ư ợ c gi á t r ị t h ự c t ế c ủ a doanh nghi ệ p, gi á t r ị t h ự c t ế p h ầ n v ố n Nh à n ư ớ c t ạ i d oanh nghi ệ p s ẽ l à p h ầ n c ò n l ạ i c ủ a gi á t r ị t h ự c t ế s au khi đ ã t r ừ đ i c á c kho ả n n ợ p h ả i tr ả . 11
C ơ s ở x á c đ ị nh gi á t r ị t h ự c t ế c ủ a doanh nghi ệ p đ ó l à s ố l i ệ u t rong s ổ s á ch k ế t o á n c ủ a doanh nghi ệ p t ạ i th ờ i đ i ể m C ổ p h ầ n ho á v à g i á t r ị t h ự c t ế c ủ a t à i s ả n t ạ i doanh nghi ệ p đ ư ợ c x á c đ ị nh tr ê n c ơ s ở h i ệ n tr ạ ng v ề p h ẩ m ch ấ t, t í nh n ă ng k ỹ t hu ậ t, nhu c ầ u s ử d ụ ng c ủ a ng ư ờ i mua t à i s ả n v à g i á t h ị t r ư ờ ng t ạ i th ờ i đ i ể m C ổ p h ầ n ho á . N guy ê n t ắ c n à y đ ư ợ c đ ặ t ra đ ể đ ả m b ả o t í nh kh á ch quan t rong vi ệ c x á c đ ị nh gi á t r ị d oanh nghi ệ p. T h ự c t ế v i ệ c C ổ p h ầ n ho á c á c doanh nghi ệ p cho th ấ y, c á c d oanh nghi ệ p đ ă ng k ý C ổ p h ầ n ho á t h ư ờ ng c ó x u h ư ớ ng đ ị nh th ấ p g i á t r ị d oanh nghi ệ p, th ô ng qua vi ệ c khai b á o kh ô ng ch í nh x á c nh ư k hai th ấ p gi á t r ị T SC Đ c ủ a doanh nghi ệ p, khai kh ô ng đ ú ng l ư ợ ng v ố n … t ừ đ ó ả nh h ư ở ng ti ê u c ự c đ ế n v i ệ c đ ị nh gi á t r ị d oanh nghi ệ p v à g â y thi ệ t h ạ i cho Nh à n ư ớ c. Ng ư ợ c l ạ i, hi ệ n t ư ợ ng c ơ q ua n k i ể m to á n đ ị nh gi á c ao h ơ n gi á t r ị t h ự c c ủ a doanh nghi ệ p l ạ i c ó t h ể l à m thi ệ t h ạ i cho ng ư ờ i mua c ổ p h ầ n. 1 .3.4. V ề v i ệ c x á c đ ị nh đ ố i t ư ợ ng mua c ổ p h ầ n v à c ơ c ấ u ph â n c hia c ổ p h ầ n: C á c đ ố i t ư ợ ng đ ư ợ c ph é p mua c ổ p h ầ n đ ó l à : c á c t ổ c h ứ c kinh t ế , t ổ c h ứ c x ã h ộ i, c ô ng d â n Vi ệ t Nam, ng ư ờ i n ư ớ c ngo à i đ ị nh c ư ở V i ệ t Nam trong đ ó c n á b ộ c ô ng nh â n vi ê n t ạ i c á c doanh nghi ệ p N h à n ư ớ c l à đ ố i t ư ợ ng đ ư ợ c ư u ti ê n mua c ổ p h ầ n. V ề s ố l ư ợ ng c ổ p h ầ n đ ư ợ c mua c ó q uy đ ị nh nh ư s au: L o ạ i doanh nghi ệ p m à N h à n ư ớ c gi ữ c ổ p h ầ n chi ph ố i, c ổ p h ầ n đ ặ c bi ệ t: M ộ t ph á p nh â n đ ư ợ c mua kh ô ng qu á 1 0%, m ộ t c á n h â n đ ư ợ c mua kh ô ng qu á 5 % t ổ ng s ố c ổ p h ầ n c ủ a doanh nghi ệ p. L o ạ i doanh nghi ệ p m à N h à n ư ớ c k h ô ng n ắ m c ổ p h ầ n chi p h ố i, c ổ p h ầ n đ ặ c bi ệ t: M ộ t ph á p nh â n đ ư ợ c mua kh ô ng qu á 2 0%, m ộ t c á n h â n đ ư ợ c mua kh ô ng qu á 1 0% t ổ ng s ố c ổ p h ầ n c ủ a doanh n ghi ệ p. 12
Loạ i doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c kh ô ng tha m gia c ổ p h ầ n: k h ô ng h ạ n ch ế s ố l ư ợ ng c ổ p h ầ n l ầ n đ ầ u m ỗ i ph á p n h â n v à c á n h â n đ ư ợ c mua nh ư ng ph ả i đ ả m b ả o s ố c ổ đ ô ng t ố i thi ể u theo đ ú ng quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t Doanh nghi ệ p. T r ê n đ â y l à m ứ c quy đ ị nh c ụ t h ể v ề đ ố i t ư ợ ng mua c ũ ng nh ư m ứ c mua c ổ p h ầ n, tuy nhi ê n ngh ị đ ị nh 44/CP đ ã c ó s ự đ i ề u ch ỉ nh n h ằ m khuy ế n kh í ch vi ệ c mua c ổ p h ầ n. C ụ t h ể l à m ọ i ng ư ờ i mua c ổ p h ầ n s ẽ đ ư ợ c vay m ộ t c ổ p hi ế u khi mua m ộ t c ổ p hi ế u b ằ ng ti ề n m ặ t. V ớ i ng ư ờ i lao đ ộ ng, h ọ s ẽ đ ư ợ c Nh à n ư ớ c b á n c ổ p h ầ n v ớ i m ứ c gi á t h ấ p h ơ n 30% so v ớ i gi á b á n cho c á c đ ố i t ư ợ ng kh á c, m ỗ i n ă m l à m vi ệ c t ạ i doanh nghi ệ p đ ư ợ c m ua t ố i đ a 10 c ổ p h ầ n. Đ ố i v ớ i ng ư ờ i lao đ ộ ng ngh è o trong doanh nghi ệ p c ổ p h ầ n ho á , ngo à i v i ệ c đ ư ợ c mua c ổ p h ầ n ư u đ ã i h ọ c ò n đ ư ợ c ho ã n tr ả t i ề n mua c ổ p h ầ n trong 3 n ă m đ ầ u m à v ẫ n đ ư ợ c h ư ở ng c ổ t ứ c, s ố t i ề n n à y s ẽ t r ả d ầ n trong 10 n ă m kh ô ng ph ả i tr ả l ã i. 1 .4.T ổ c h ứ c qu ả n l ý c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n D o t í nh ch ấ t c ó n hi ề u ch ủ s ở h ữ u c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n n ê n c á c c ổ đ ô ng kh ô ng th ể t h ự c hi ệ n tr ự c ti ế p vai tr ò c h ủ s ở h ữ u c ủ a m ì nh m à p h ả i th ô ng qua t ổ c h ứ c đ ạ i di ệ n l à m nhi ệ m v ụ q u ả n l ý l ã nh đ ạ o c ô ng ty đ ó l à : Đ ạ i h ộ i đ ồ ng c ổ đ ô ng, H ộ i đ ồ ng qu ả n tr ị , G i á m đ ố c đ i ề u h à nh v à k i ể m so á t vi ê n. Đ ạ i h ộ i đ ồ ng c ổ đ ô ng l à c ơ q uan l ã nh đ ạ o quy ế t đ ị nh cao n h ấ t c ủ a c ô ng ty. Đ ạ i h ộ i đ ồ ng c ổ đ ô ng đ ạ i di ệ n cho tr ê n 3/4 s ố v ố n đ i ề u l ệ c ủ a c ô ng ty v à đ ư ợ c th à nh l ậ p theo bi ể u quy ế t c ủ a đ a s ố p hi ế u b ầ u. Đ ạ i h ộ i đ ồ ng c ổ đ ô ng th ư ờ ng k ỳ t ri ệ u t ậ p v à o cu ố i n ă m đ ể g i ả i quy ế t c ô ng vi ệ c kinh doanh c ủ a c ô ng ty trong khu ô n k h ổ đ i ề u l ệ n h ư q uy ế t đ ị nh ph ươ ng h ư ớ ng ho ạ t đ ộ ng c ủ a c ô ng ty t h ô ng qua t ổ ng k ế t n ă m t à i ch í nh, quy ế t đ ị nh vi ệ c ph â n chia l ợ i n hu ậ n, b ầ u ho ặ c b ã i mi ễ n th à nh vi ê n trong H ộ i đ ồ ng qu ả n tr ị v à 13
k i ể m so á t vi ê n, Đ ạ i h ộ i đ ồ ng c ổ đ ô ng b ấ t th ư ờ ng đ ư ợ c tri ệ u t ậ p đ ể s ử a đ ổ i đ i ề u l ệ c ủ a c ô ng ty. H ộ i đ ồ ng qu ả n tr ị l à b ộ m á y qu ả n l ý c ủ a c ô ng ty bao g ồ m t ừ 3 - 12 th à nh vi ê n. H ộ i đ ồ ng qu ả n tr ị c ó t o à n quy ề n nh â n danh c ô ng t y quy ế t đ ị nh m ọ i v ấ n đ ề c ó l i ê n quan đ ế n m ụ c đ í ch, quy ề n l ợ i c ủ a c ô ng ty. H ộ i đ ồ ng qu ả n tr ị b ầ u ra m ộ t th à nh vi ê n l à m ch ủ t ị ch H ộ i đ ồ ng. Ch ủ t ị ch H ộ i đ ồ ng qu ả n tr ị c ó t h ể l à n g ư ờ i ki ê m ch ứ c v ụ G i á m đ ố c hay T ổ ng gi á m đ ố c. Gi á m đ ố c h ay T ổ ng Gi á m đ ố c l à n g ư ờ i đ i ề u h à nh ho ạ t đ ộ ng kinh doanh h à ng ng à y c ủ a c ô ng ty v à c h ị u tr á ch nhi ệ m tr ư ớ c H ộ i đ ồ ng qu ả n tr ị v ề v i ệ c th ự c hi ệ n c á c n hi ệ m v ụ v à q uy ề n h ạ n trong ph ạ m vi đ ư ợ c giao. C ô ng ty C ổ p h ầ n t h ư ờ ng c ó h ai ki ể m so á t vi ê n do Đ ạ i h ộ i b ầ u ra , trong đ ó c ó i t n h ấ t m ộ t ng ư ờ i c ó c huy ê n m ô n k ế t o á n v à k h ô ng ph ả i l à t h à nh v i ê n c ủ a H ộ i đ ồ ng qu ả n tr ị h ay ng ư ờ i th â n c ậ n c ủ a Gi á m đ ố c ho ặ c T ổ ng Gi á m đ ố c. X é t v ề t í nh ch ấ t ho ạ t đ ộ ng c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n : S ự h o ạ t đ ộ ng trong c ô ng ty C ổ p h ầ n mang t í nh d â n c h ủ c ao do s ố l ư ợ ng c á c c ổ đ ô ng l à n h ữ ng ch ủ s ở h ữ u nhi ề u. V ì t h ế m à c ơ c ấ u t ổ c h ứ c v à c h ứ c n ă ng c ủ a t ừ ng b ộ p h ậ n v ừ a đ ả m b ả o đ ư ợ c vai tr ò s ở h ữ u v ừ a đ ả m b ả o đ ư ợ c hi ệ u qu ả s ả n xu ấ t kinh doanh c ủ a c ô ng ty . B ằ ng vi ệ c quy đ ị nh m ệ nh gi á t h ấ p , h ợ p l ý , c ô ng ty C ổ p h ầ n thu h ú t đ ư ợ c đ ô ng đ ả o s ự t ha m gia c ủ a c ô ng ch ú ng, do v ậ y m à c ô ng t y C ổ p h ầ n mang t í nh x ã h ộ i ho á c ao, k é o theo s ự q u ả n l ý m ang t í nh d â n ch ủ . Ho ạ t đ ộ ng manh t í nh c ô ng khai, đ ặ c bi ệ t l à c ô ng kha i t r ư ớ c m ọ i c ổ đ ô ng v ớ i t ư c á ch l à n h ữ ng ch ủ s ở h ữ u. D o đ ó t ạ o đ i ề u ki ệ n cho c á c c ổ đ ô ng c ó đ ư ợ c nh ữ ng hi ể u bi ế t v ề h o ạ t đ ộ ng c ủ a c ô ng ty, c ó đ ự ơ c ti ế ng n ó i ri ê ng c ủ a m ì nh, c ó k h ả n ă ng ki ể m t ra đ ư ợ c nh ữ ng ho ạ t đ ộ ng c ủ a c ô ng ty, t ừ đ ó c ó n h ữ ng quy ế t đ ị nh k inh doanh ri ê ng c ủ a m ì nh. 14
1.5. Thuận lợi và khó khăn c ủa công ty Cổ phần T hu ậ n l ợ i c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n ph ả i k ể đ ế n l à v i ệ c thu h ú t v à s ử d ụ ng v ố n nh à n r ỗ i trong d â n c ư n h ờ v à o vi ệ c ph á t h à nh c ổ p hi ế u th ô ng qua th ị t r ư ờ ng ch ứ ng kho á n. c á c c ô ng ty C ổ p h ầ n c ó k h ă n ă ng huy đ ộ ng đ ư ợ c m ộ t l ư ợ ng v ố n l ớ n ch ỉ t rong m ộ t th ờ i g ian ng ắ n. c á ch thu h ú t v ố n c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n kh ô ng ch ỉ d ừ ng l ạ i ở n h ữ ng nh à đ ầ u t ư l ớ n m à c ò n h ấ p d ẫ n đ ư ợ c m ộ t l ư ợ ng ti ề n k h á l ớ n đ ang n ằ m r ả i r á c trong d â n c ư , k ể c ả n h ữ ng ng ư ờ i kh ô ng g i ầ u c ó g ì c ũ ng c ó t h ể t ham gia mua c ổ p hi ế u b ở i h ầ u h ế t nh ữ ng c ổ p hi ế u th ư ờ ng c ó m ệ nh gi á t h ấ p. H ơ n n ữ a, vi ệ c đ ầ u t ư v à o c á c c ô ng ty C ổ p h ầ n th ư ờ ng đ em l ạ i l ợ i í ch l ớ n h ơ n so v ớ i vi ệ c g ử i t i ề n v à o c á c qu ỹ t í n d ụ ng hay ng â n h à ng. Th ô ng th ư ờ ng l ợ i t ứ c do c ổ p hi ế u đ e m l ạ i cao h ơ n l ã i su ấ t ti ề n g ử i, d ẫ n đ ế n hi ệ u qu ả k inh d oanh cao, g ó p ph ầ n ph á t tri ể n kinh t ế đ ấ t n ư ớ c. Đ i ể m thu ậ n l ợ i n ữ a c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n l à c á c c ổ đ ô ng trong c ô ng ty kh ô ng đ ư ợ c ph é p r ú t v ố n ra kh ỏ i c ô ng ty m à c h ỉ c ó t h ể m ua, b á n, chuy ể n nh ư ợ ng ph ầ n v ố n g ó p c ủ a m ì nh cho nh ữ ng n g ư ờ i kh á c th ô ng qua th ị t r ư ờ ng ch ứ ng kho á n. Do v ậ y s ố v ố n kinh d oanh c ủ a c ô ng ty lu ô n lu ô n ổ n đ ị nh cho d ù c ó n h ữ ng bi ế n đ ộ ng l ớ n v ề n h â n s ự t rong c ô ng ty . C ó s ố v ố n l ớ n, c ô ng ty C ổ p h ầ n s ẽ c ó đ i ề u ki ệ n á p d ụ ng nh ữ ng ti ế n b ộ c ủ a khoa h ọ c c ô ng ngh ệ , n â ng c ao n ă ng su ấ t lao đ ộ ng, t ậ n d ụ ng h ế t d ư ợ c nh ữ ng c ơ h ộ i kin h d oanh , th í ch ứ ng nhanh đ ư ợ c v ớ i nh ữ ng bi ế n đ ộ ng c ủ a th ị t r ư ờ ng, đ em l ạ i hi ệ u qu ả k inh doanh cao. V ớ i nh ữ ng thu ậ n l ợ i tr ê n, c ô ng ty C ổ p h ầ n đ ã c ó v ai tr ò t h ú c đ ẩ y s ự r a đ ờ i v à p h á t tri ể n c ủ a th ị t r ư ờ ng ch ứ ng kho á n; t ạ o đ i ề u k i ệ n th ự c hi ệ n x ã h ộ i ho á c á c h ì nh th ứ c s ở h ữ u. T uy nhi ê n b ê n c ạ nh nh ữ ng thu ậ n l ợ i, c ô ng ty C ổ p h ầ n c ũ ng p h ả i đ ố i m ặ t v ớ i nh ữ ng kh ó k h ă n nh ư : s ự ả nh h ư ở ng n ặ ng n ề c ủ a 15
t ư d uy kinh t ế k ế h o ạ ch ho á t ậ p trung cao đ ộ t rong đ i ề u ki ệ n chi ế n t ranh k é o d à i. T rong t ư d uy c ũ ng nh ư t rong th ự c ti ễ n x â y d ự ng c ơ s ở v ậ t ch ấ k ỹ t hu ậ t , ng ư ờ i ta v ẫ n th ư ờ ng xem nh ẹ c á c quy lu ậ t k inh t ế k h á ch quan c ủ a th ị t r ư ờ ng , coi kinh t ế t h ị t r ư ờ ng l à c ủ a r i ê ng Ch ủ n gh ĩ a t ư b ả n, t ừ đ ó d ẫ n đ ế n h ậ u qu ả l à v i ệ c h ạ ch to á n k inh t ế t ron g c á c doanh nghi ệ p l à m ang t í nh h ì nh th ứ c, c á c d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c th ự c ch ấ t ch ỉ l à n g ư ờ i s ả n xu ấ t v à g ia c ô ng thu ê c ho Nh à n ư ớ c ch ứ k h ô ng th ự c s ự l à m ộ t ch ủ t h ể k inh d oanh đ ầ y tr á ch nhi ệ m. T ư t ư ở ng n à y th ậ t l à x a l ạ đ ố i v ớ i m ộ t c ô ng ty C ổ p h ầ n trong m ộ t n ề n kinh t ế t h ị t r ư ờ ng đ ị nh h ư ớ ng x ã h ộ i ch ủ n gh ĩ a. H ơ n n ữ a, l ự c l ư ợ ng s ả n xu ấ t c ủ a ta c ò n qu á y ế u k é m; c ơ s ở h ạ t ầ ng c ò n ngh è o n à n, l ạ c h ậ u; h ệ t h ố ng ph á p lu ậ t, c h í nh s á ch qu ả n l ý c ò n ch ư a th ố ng nh ấ t đ ồ ng b ộ , th ủ t ụ c h à nh c h í nh c ò n qu á r ư ờ m r à , quan li ê u; c ơ c ấ u kinh t ế c h ư a h ợ l ý … T ó m l ạ i, nh ữ ng thu ậ n l ợ i v à k h ó k h ă n c ủ a c ô ng ty C ổ p h ầ n l à m ộ t m â u thu ẫ n l ớ n , song b ắ t bu ộ c ph ả i ki ê n quy ế t đ ổ i m ớ i, ph ả i c ó n h ữ ng gi ả i ph á p v à b ư ớ c đ i ph ù h ợ p v ớ i tr ì nh đ ộ t h ự c t ế c ơ s ở . D o v ậ y m à m ụ c ti ê u v à q uan đ i ể m đ ổ i m ớ i doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c th ô ng qua C ổ p h ầ n ho á l à đ ú ng đ ắ n v à c ầ n thi ế t. I I. T Í NH T Ấ T Y Ế U C Ủ A V I Ệ C T H Ự C H I Ệ N C Ổ P H Ầ N H O Á D OANH N GHI Ệ P N H À N Ư Ớ C T Ạ I V I Ệ T N AM 2 .1. T ì nh h ì nh ho ạ t đ ộ ng c ủ a c á c doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c t ạ i Vi ệ t Nam hi ệ n nay: T rong n ề n kinh t ế h à ng ho á n hi ề u th à nh ph ầ n v ậ n h à nh theo c ơ c h ế t h ị t r ư ờ ng đ ị nh h ư ớ ng XHCN ở n ư ớ c ta hi ệ n nay, khu v ự c K inh t ế N h à n ư ớ c ph ả i gi ữ v ai tr ò c h ủ đ ạ o nh ằ m chi ph ố i n ề n kinh t ế q u ố c d â n c ũ ng nh ư g i ú p đ ỡ c á c th à nh ph ầ n kinh t ế k h á c. Song t r ê n th ự c t ế , hi ệ u qu ả h o ạ t đ ộ ng c ủ a khu v ự c Kinh t ế N h à n ư ớ c n ó i 16
c hung v à h ệ t h ố ng doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c n ó i ri ê ng c ò n t ồ n t ạ i r ấ t nhi ề u y ế u k é m. T r ê n đ ị a b à n c ả n ư ớ c hi ệ n nay, ch ú ng ta c ó k ho ả ng 5800 d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c n ắ m gi ữ 8 8% t ổ ng s ố v ố n c ủ a c á c doanh n ghi ệ p trong n ề n kinh t ế n h ư ng hi ệ u qu ả k inh doanh r ấ t th ấ p. Ch ỉ c ó t r ê n 40% doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c l à h o ạ t đ ộ ng c ó h i ệ u qu ả , t rong đ ó t h ự c s ự l à m ă n c ó l ã i v à l â u d à i ch ỉ c hi ế m d ư ớ i 30%. T r ê n th ự c t ế , doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c n ộ p ng â n s á ch chi ế m 80 - 85% t ổ ng doanh thu, n h ư ng n ế u tr ừ k h ấ u hao c ơ b ả n v à t hu ế g i á n t hu th ì d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c ch ỉ đ ó ng g ó p đ ư ợ c tr ê n 30% ng â n s á ch Nh à n ư ớ c. Đ ặ c bi ệ t n ế u t í nh đ ủ c hi ph í v à T SC Đ , đ ấ t t í nh t heo gi á t h ị t r ư ờ ng th ì c á c doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c ho à n to à n k h ô ng t ạ o ra đ ư ợ c t í ch lu ỹ . Đ á nh gi á t h ự c l ự c c á c doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c tr ê n 3 m ặ t : v ố n - c ô ng ngh ệ - tr ì nh đ ộ q u ả n l ý , c ó t h ể t h ấ y: V ố n: C á c doanh nghi ệ p lu ô n trong tr ạ ng th á i đ ó i v ố n. T ì nh t r ạ ng doanh nghi ệ p ph ả i ng ừ ng ho ạ t đ ộ ng do thi ế u v ố n kinh doanh đ ã x u ấ t hi ệ n. T ì nh tr ạ ng doan h nghi ệ p kh ô ng c ó v ố n v à k h ô ng đ ủ k h ả n ă ng huy đ ộ ng v ố n đ ể đ ổ i m ớ i c ô ng ngh ệ đ ư ợ c coi l à p h ổ b i ế n. Trong khi đ ó , hi ệ u qu ả s ử d ụ ng v ố n th ấ p k é m, th ấ t tho á t v ố n c ủ a Nh à n ư ớ c ng à y c à ng tr ầ m tr ọ ng. N ă m 1998 ch ỉ t í nh ri ê ng s ố n ợ k h ó đ ò i v à l ỗ l u ỹ k ế c ủ a c á c do anh nghi ệ p Nh à n ư ớ c đ ã l ê n đ ế n 5.005 t ỷ đ ồ ng . Theo T ổ ng c ụ c Qu ả n l ý v ố n v à t à i s ả n Nh à n ư ớ c t ạ i doanh nghi ệ p , trong s ố g ầ n 5800 DNNN, ch ỉ 4 0,4% đ ư ợ c đ á nh gi á l à h o ạ t đ ộ ng c ó h i ệ u qu ả ( b ả o to à n đ ư ợ c v ố n, tr ả đ ư ợ c n ợ , n ộ p đ ủ t hu ế , tr ả l ươ ng cho ng ư ờ i lao đ ộ ng v à c ó l ã i) ; 44% s ố d oanh nghi ệ p ho ạ t đ ộ ng ch ư a c ó h i ệ u qu ả , kh ó k h ă n t ạ m th ờ i ; c ò n 1 5,6% s ố d oanh nghi ệ p ho ạ t đ ộ ng kh ô ng hi ệ u qu ả . T ổ ng c ộ ng, c ó t ớ i tr ê n 59,6% DNNN ho ạ t đ ộ ng k é m hi ệ u qu ả . 17
C ô ng ngh ệ : C ô ng ngh ệ c ủ a c á c DNNN l ạ c h ậ u so v ớ i tr ì nh đ ộ c hu ng c ủ a khu v ự c v à c ủ a th ế g i ớ i (th ư ờ ng t ừ 2 - 3 th ế h ệ , c á b i ệ t c ó c ô ng ngh ệ l ạ c h ậ u t ớ i 5 - 6 th ế h ệ ), 76% m á y m ó c thi ế t b ị t hu ộ c t h ế h ệ n h ữ ng n ă m 50 - 60 v à c h ủ y ế u do Li ê n X ô c ũ v à c á c n ư ớ c Đ ô ng Â u cung c ấ p. Hi ệ n nay c ó đ ế n 54,3% DNNN trung ư ơ ng v à 7 4% DNNN đ ị a ph ươ ng c ò n s ả n xu ấ t ở t r ì nh đ ộ t h ủ c ô ng, hi ệ u qu ả s ử d ụ ng trang thi ế t b ị b ì nh qu â n d ư ớ i 50% c ô ng su ấ t. Đ ó c h í nh l à n guy ê n nh â n l à m cho kh ả n ă ng c ạ nh tranh c ủ a c á c doanh nghi ệ p t r ê n th ị t r ư ờ ng n ộ i đ ị a c ũ ng nh ư q u ố c t ế h ế t s ứ c th ấ p k é m. Đ i ề u n à y th ự c s ự l à m ộ t nguy c ơ đ ố i v ớ i c á c doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c v à v ớ i n ề n kinh t ế t rong qu á t r ì nh h ộ i nh ậ p v à o đ ờ i s ố ng kinh t ế k hu v ự c v à t h ế g i ớ i. T r ì nh đ ộ , n ă ng l ự c v à b ả n l ĩ nh qu ả n l ý c ò n th ấ p so v ớ i y ê u c ầ u. Ta th ấ y r ằ ng, ở c á c doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c, quy ề n s ở h ữ u k h ô ng g ắ n v ớ i quy ề n qu ả n l ý v ố n v à t à i s ả n. M ặ t kh á c, do nh ữ ng n guy ê n nh â n l ị ch s ử , do ả nh h ư ở ng c ủ a c ơ c h ế k ế h o ạ ch ho á t ậ p t rung quan li ê u bao c ấ p, c á c doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c c ó s ố l ư ợ ng l ao đ ộ ng l ớ n, c ơ c ấ u lao đ ộ ng b ấ t h ợ p l ý , đ ộ i ng ũ c á n b ộ q u ả n l ý k inh t ế v ừ a th ừ a, v ừ a thi ế u, v ừ a y ế u. B ê n c ạ nh tr á ch nhi ệ m v ề k inh t ế , m ố i doanh nghi ệ p c ò n ph ả i đ ả m tr á ch nhi ề u ch ứ c n ă ng x ã h ộ i n ữ a. T ừ t ì nh h ì nh tr ê n, c ó t h ể t h ấ y khu v ự c kinh t ế N h à n ư ớ c k h ô ng ph ả i l à đ i ể m s á ng nh ư c h ú ng ta mong đ ợ i, đ ặ c bi ệ t n ó v ẫ n c h ư a t h ự c s ự t h ể h i ệ n t ố t vai tr ò c h ủ đ ạ o v ủ a m ì nh. Do đ ó v ấ n đ ề đ ặ t ra hi ệ n nay l à c ầ n ph ả i c ó m ộ t lo ạ t nh ữ ng gi ả i ph á p ti ế n h à nh đ ồ ng b ộ . Trong đ ó , CPH DNNN l à m ộ t trong nh ữ ng bi ệ n ph á p đ ư ợ c Đ ả ng v à N h à n ư ớ c đ ặ t l ê n v ị t r í t hen ch ố t, h à ng đ ầ u. 2 .2. Nh ữ ng ư u đ i ể m c ủ a C ổ p h ầ n ho á v à s ự c ầ n thi ế t ph ả i t i ế n h à nh CPH doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c : 18
X u ấ t ph á t t ừ t h ự c t ế n ê u tr ê n, th ự c hi ệ n CPH l à m ộ t nhi ệ m v ụ r ấ t c ầ n thi ế t v à q uan tr ọ ng trong qu á t r ì nh đ ổ i m ớ i kinh t ế ở V i ệ t N am, CPH s ẽ g i ả i quy ế t đ ư ợ c c á c v ấ n đ ề s au: w T h ứ n h ấ t: T h ự c hi ệ n CPH l à đ ể g i ả i quy ế t m â u thu ẫ n gi ữ a q uan h ệ s ả n xu ấ t v à l ự c l ư ợ ng s ả n xu ấ t. CPH g ó p ph ầ n th ự c hi ệ n c h ủ t r ươ ng đ a d ạ ng ho á c á c h ì nh th ứ c s ở h ữ u. Tr ư ớ c đ â y ch ú ng ta x â y d ự ng m ộ t c á ch c ứ ng nh ắ c ch ế đ ộ c ô ng h ữ u, th ể h i ệ n ở m ộ t s ố l ư ợ ng qu á l ớ n c á c DNNN m à k h ô ng nh ậ n th ấ y quan h ệ s ả n xu ấ t n à y kh ô ng ph ù h ợ p v ớ i l ự c l ư ợ ng s ả n xu ấ t c ò n nhi ề u y ế u k é m, l ạ c h ậ u. V ì v ậ y CPH s ẽ g i ả i quy ế t đ ư ợ c m â u thu ẫ n n à y, gi ú p l ự c l ư ợ ng s ả n xu ấ t ph á t tri ể n. w T h ứ h ai : T h ự c hi ệ n CPH nh ằ m x ã h ộ i ho á l ự c l ư ợ ng s ả n x u ấ t, thu h ú t th ê m ngu ồ n l ự c s ả n xu ấ t. Khi th ự c hi ệ n CPH , ng ư ờ i l ao đ ộ ng s ẽ g ắ n b ó , c ó t r á ch nhi ệ m v ớ i c ô ng vi ệ c h ơ n, h ọ t r ở t h à nh ng ư ờ i ch ủ t h ự c s ự c ủ a doanh nghi ệ p. Ngo à i ra, ph ươ ng th ứ c q u ả n l ý đ ư ợ c thay đ ổ i, doanh nghi ệ p s ẽ t r ở n ê n n ă ng đ ộ ng, t ự c h ủ h ơ n trong s ả n xu ấ t kinh doanh, n â ng cao hi ệ u qu ả s ả n xu ấ t. w T h ứ b a : B ê n c ạ nh đ ó , CPH l à m ộ t y ế u t ố t h ú c đ ẩ y s ự h ì nh t h à nh v à p h á t tri ể n th ị t r ư ờ ng ch ứ ng kho á n, đ ư a n ề n kinh t ế h ộ i n h ậ p v ớ i kinh t ế k hu v ự c v à t r ê n th ế g i ớ i. w T h ứ t ư : T h ự c hi ệ n CPH l à m ộ t trong nh ữ ng gi ả i ph á p qua n t r ọ ng nh ằ m huy đ ộ ng c á c ngu ồ n l ự c trong v à n go à i n ư ớ c v à o ph á t t ri ể n kinh t ế . V ớ i vi ệ c huy đ ộ ng đ ư ợ c c á c ngu ồ n l ự c, c á c c ô ng t y c ổ p h ầ n c ó đ i ề u ki ệ n m ở r ộ ng s ả n xu ấ t kinh doanh, đ ầ u t ư đ ổ i m ớ i c ô ng ngh ệ , n â ng cao đ ư ợ c kh ả n ă ng c ạ nh tranh tr ê n th ị t r ư ờ ng, t ạ o c ơ s ở đ ể n â ng cao hi ệ u qu ả s ả n xu ấ t kinh doanh. w Thứ năm : C ổ p h ầ n ho á t á c đ ộ ng t í ch c ự c đ ế n đ ổ i m ớ i q u ả n l ý ở c ả t ầ m v ĩ m ô v à v i m ô . Chuy ể n t ừ D NNN sang c ô ng ty c ổ p h ầ n kh ô ng nh ữ ng ch ỉ l à s ự t hay đ ổ i v ề s ở h ữ u, m à c ò n l à s ự 19
t hay đ ổ i c ă n b ả n trong c ô ng t á c qu ả n l ý ở c ả p h ạ m vi doanh n ghi ệ p v à ở c ả p h ạ m vi n ề n kinh t ế q u ố c d â n. w T h ứ s á u : C ổ p h ầ n ho á l à m ộ t gi ả i ph á p quan tr ọ ng đ ể c ơ c ấ u l ạ i n ề n kinh t ế t rong qu á t r ì nh đ ổ i m ớ i. N h ư v ậ y, đ ứ ng tr ư ớ c th ự c tr ạ ng ho ạ t đ ộ ng y ế u k é m c ủ a h ệ t h ố ng DNNN, CPH v ớ i nh ữ ng ư u đ i ể m v à m ụ c ti ê u c ủ a m ì nh đ ã c h ứ ng t ỏ đ ó l à m ộ t ch ủ t r ươ ng đ ú ng đ ắ n, ph ù h ợ p v ớ i qu á t r ì nh đ ổ i m ớ i, ph ù h ợ p v ớ i giai đ o ạ n qu á đ ộ đ i l ê n CHXH ở n ư ớ c ta. 2 .3.M ụ c ti ê u C ổ p h ầ n ho á d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c : T rong đ i ề u ki ệ n n ề n kinh t ế t h ị t r ư ờ ng, s ự t ồ n t ạ i h à ng lo ạ t c á c doanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c ho ạ t đ ộ ng k é m hi ệ u qu ả đ ặ c đ i ể m ã đ em l ạ i g á nh n ặ ng l ớ n cho Ng â n s á ch Nh à n ư ớ c v à k ì m h ã m s ự p h á t tri ể n c ủ a n ề n kinh t ế , do v ậ y qu á t r ì nh C ổ p h ầ n ho á d oanh n ghi ệ p Nh à n ư ớ c theo xu h ư ớ ng chung đ ặ c đ i ể m ề u nh ằ m v à o n h ữ ng m ụ c ti ê u sau đ â y: - Tạo điều kiện điều kiện để doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả - G i ả m b ớ t g á nh n ặ ng cho Ng â n s á ch Nh à n ư ớ c - G ó p ph ầ n l à m chuy ể n d ị ch c ơ c ấ u c á c ng à nh kinh t ế - T ạ o kh ả n ă ng thu h ú t v ố n, k ỹ t hu ậ t, c ô ng ngh ệ m ớ i - T h ú c đ ẩ y ph á t tri ể n ho à n thi ệ n th ị t r ư ờ ng v ố n T uy nhi ê n do đ ặ c đ i ể m v à đ i ề u ki ệ n th ự c t ế c ủ a t ừ ng n ư ớ c k h á c nhau, v à t u ỳ t hu ộ c v à o t ừ ng giai đ o ạ n c ụ t h ể m à C ổ p h ầ n ho á d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c c ũ ng c ó n h ữ ng m ụ c ti ê u kh á c nhau. Theo q uy ế t đ ị nh Q Đ 2 02 /C ô NG TY ng à y 8/6/1992 th ì v i ệ c ti ế n h à nh C ổ p h ầ n ho á d oanh nghi ệ p Nh à n ư ớ c nh ằ m v à o 3 m ụ c ti ê u ch í nh sau: - C huy ể n m ộ t ph ầ n s ở h ữ u Nh à n ư ớ c sang s ở h ữ u c ủ a c á c c ổ đ ô ng nh ằ m n â ng cao hi ệ u qu ả s ả n xu ấ t kinh doanh c ủ a doanh n ghi ệ p 20