Có ý kiến cho rằng truyện ngắn "Đời thừa" là một tuyên ngôn nghệ thuật của Nam Cao. Anh (chị) hãy giải thích và chứng minh ý kiến trên?

Đề bài: Có ý kiến cho rằng truyện ngắn "Đời thừa" là một tuyên ngôn nghệ thuật  <br /> của Nam Cao. Anh (chị) hãy giải thích và chứng minh ý kiến trên<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Từ khi viết những tác phẩm đầu tiên (1936) cho đến khi ngã xuống trên đường đi công tác <br /> (1951) Nam Cao cầm bút vỏn vẹn có 15 năm. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi  ấy, ông  <br /> đã làm nên sự nghiệp của một đời văn. Người ta xem ông là nhà văn hiện thực xuất sắc,  <br /> là nhà văn hàng đầu Việt Nam thế kỉ XX.<br /> <br /> Nhiều tác phẩm của ông cho đến nay vẫn tràn đầy sức sống. Nhiều nhân vật của ông vẫn  <br /> sống giữa cuộc đời hôm nay. Tạo được những trang viết như  thế  chứng tỏ  bút lực của  <br /> Nam Cao có sức sống mãnh liệt. Đó là bút lực của một nhà văn có quan niệm nghệ thuật <br /> sâu sắc và đúng đắn.<br /> <br /> Nam Cao không viết thành hệ thống quản lí luận tư tưởng nghệ thuật của mình. Nhưng  <br /> tư  tưởng  ấy được bộc lộ  khá rõ nét trong nhiều tác phẩm của ông đặc biệt như  trong <br /> truyện ngắn "Đời thừa". Chính vì thế, nhiều người xem "Đời thừa" là một tuyên ngôn <br /> nghệ thuật của Nam Cao.<br /> <br /> Đọc "Đời thừa" của Nam Cao người đọc có thể tìm thấy nhiều quan niệm nghệ thuật sâu <br /> sắc ẩn chứa trong đó. Trước hết là quan niệm của ông về nghệ thuật cuộc đời. Ông cho <br /> rằng nghệ thuật phải gắn bó với cuộc đời.<br /> <br /> Trước đây, trong truyện ngắn "Trăng sáng" ông đã phê phán thứ nghệ thuật thoát ly cuộc  <br /> đời. Theo ông nghệ thuật mà không thoát ra từ những kiếp lầm than, đau khổ thì chỉ là thứ <br /> "ánh trăng lừa dối". Ông cho rằng nghệ thuật phải miêu tả chân thật cuộc đời.<br /> <br /> Ở  "Đời thừa", ông lại phê phán thứ  văn chỉ  mới miêu tả  được cái bề  ngoài của xã hội. <br /> Ông để cho nhân vật Hộ trong truyện ngắn này đánh giá cuốn "Đường về" của nhân vật <br /> Quyên chỉ là một cuốn sách xoàng "xoàng lắm", chỉ có giá trị  địa phương thôi, vì nó mới  <br /> chỉ miêu tả được cái bề ngoài của xã hội.<br /> <br /> Như vậy, ở "Trăng sáng", ông phê phán văn chương thoát ly, thì ở "Đời thừa" ông lại phê <br /> phán thứ  văn chương tả  chân hời hợt. Trước sau ông đều khẳng định văn chương phải  <br /> gắn bó với cuộc đời, phản ánh được chiều sâu của cuộc đời.<br /> <br /> Từ  đó ông cho rằng một tác phẩm có giá trị  phải là một tác phẩm thể  hiện được những  <br /> "rung động của đời". Hơn thế nữa một tác phẩm thật sự có giá trị là tác phẩm "vượt lên  <br /> trên tất cả  mọi bờ  cõi và giới hạn, phải là tác phẩm chung cho cả  loài người. Nó phải  <br /> chứa đựng một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi... Nó ca tụng <br /> lòng thương, tình bác ái, sự công bình... Nó làm cho người gần người hơn".<br /> <br /> Giá trị của văn chương chính là ý nghĩa của nó đối với cuộc đời. Văn chương chỉ có giá trị <br /> khi nó vượt lên mọi bờ cõi và giới hạn, khi nó là của chung của loài người. Nó phải có giá <br /> trị nhân loại.<br /> <br /> Hơn thế nữa văn chương có giá trị khi tác động mạnh mẽ đối với con người và cuộc đời: <br /> chứa đựng cái gì đó lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, vừa phấn khởi. Nó làm cho người <br /> gần người hơn.<br /> <br /> Giá trị  của văn chương còn là ý nghĩa nhân dân mà nó mang đến cho đời khi nó ca tụng  <br /> lòng thương, tình bác ác và sự công bình.<br /> <br />  Những lời lẽ  tưởng như  là bốc đồng của nhân vật Hộ  giữa đám bạn bè hóa ra lại là <br /> những tuyên ngôn nghệ thuật sâu sắc và tiến bộ của Nam Cao. Gần như ông đã nói đến  <br /> những điều cơ bản nhất, chủ yếu nhất cái làm nên giá trị đích thực của văn chương. Quan <br /> niệm ấy của ông rất gần gũi với quan niệm chúng ta ngày nay.<br /> <br />  Nhưng Nam Cao không chỉ tuyên ngôn về ý nghĩa của văn chương đối với cuộc đời, mà  <br /> ông còn đề cập khá sâu sắc đến nghề văn và sáng tạo trong văn chương.<br /> <br /> Ông cho rằng nghề văn là một nghề cao quý. Nghề văn đòi hỏi nhà văn phải lương tâm và  <br /> trách nhiệm. Nam Cao cho rằng sự cẩu thả trong bất c ứ nghề cũng là một sự bất lương, <br /> nhưng cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện. Nhân vật đã phải đau đớn, xót xa, day <br /> dứt như thế nào khi phải cho in cuốn văn viết vội, khi phải viết những "bài báo để người  <br /> ta đọc rồi quê ngay". Anh mắng mình, xỉ vả mình như xỉ vả một kẻ khốn nạn.<br /> <br /> Mặt khác Nam Cao cũng cho rằng nghề  văn cũng là một nghề  sáng tạo. Ông viết: "Văn  <br /> chương không cần đến những người thợ  khéo tay làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho.  <br /> Văn chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa <br /> ai khơi, sáng tạo ra những gì chưa có".<br /> <br /> Theo Nam Cao, Văn chương không phải là nghề  của những người thợ khéo tay làm theo <br /> những khuôn mẫu có sẵn. Bởi vì dù "khéo tay" đến đâu mà làm theo những "khuôn mẫu  <br /> có sẵn" thì còn đâu là sáng tạo nữa, mà chỉ tạo nên những trang viết nhợt nhạt, thiếu sức  <br /> sống mà thôi.<br /> <br /> Nhận thức này của Nam Cao có lẽ phần nào có sự chiêm nghiệm của chính ông về những  <br /> năm tháng cầm bút đầu tiên trong cuộc đời. Lúc này, Nam Cao viết nhiều bài thơ, truyện  <br /> ngắn theo cách thức khuôn mẫu của văn chương đương thời, nhưng rồi ông đã nhận ra  <br /> những tác phẩm  ấy thiếu hơi thở  của cuộc đời nhợt nhạt thiếu sức sống vì chưa thoát  <br /> khỏi sự  khéo tay, chưa vượt qua những "khuôn mẫu có sẵn". Ông chuyển sang khuynh  <br /> hướng hiện thực. Và từ đây những trang viết của ông mang cái ấm nóng hơi thở cuộc đời.  <br /> Ông nhận ra rằng văn chương không thể rập khuôn, càng không thể là "thấy người ta ăn <br /> khoai mình cũng vác mai đi đào".<br /> <br /> Từ  nhận thức đó ông khẳng định, văn chương chỉ  dung nạp những người biết đào sâu,  <br /> biết tìm tòi, biết sáng tạo. Nhà văn phải là người khám phá những nét bản chất của đời  <br /> sống ở cái bề sâu của nó, chứ không phải chỉ nhìn cái hời hợt bề ngoài.<br /> <br /> Đó không chỉ là quan niệm mà đã trở thành nỗi trăn trở  trong suốt cuộc đời cầm bút của  <br /> ông. Hình như ở trang viết nào của ông cũng lấp lánh sự sáng tạo.<br /> <br /> Cũng như nhiều nhà văn cùng thời, ngòi bót Nam Cạo thường hướng về số phận những  <br /> con người cùng khổ. Cũng như  nhiều nhà văn khác, ông nhận ra bao nhiêu xót xa, đắng  <br /> cay đối với số  phận con người. Nhưng có lẽ  ít ai nhìn thấy nỗi đau tinh thần của con  <br /> người thấm thía như ông. Ông nhận ra cả nỗi đau không được làm người trên gương mặt  <br /> một con quỷ  dữ  như  Chí Phèo, ông nhận ra trong giọt nước mắt khóc cho một con chó <br /> của lão Hạc có bao nhiêu day dứt. Ông nhìn một bữa. Những nỗi đau ấy đã đọng lại thành <br /> những dòng nước mắt trên những trang viết của ông.<br /> <br /> Hay  ở  nghệ  thuật viết truyện của ông, chúng ta cũng thấy bao nhiêu là sáng tạo. Ông ít  <br /> chọn cho mình những câu chuyện có cốt truyện như  thường gặp, mà đi chọn những <br /> chuyện không có cốt truyện để  rồi qua đó đưa ra những độc thoại nội tâm, những phân  <br /> tích tâm lý đặc sắc, tạo nên nét riêng trong cách viết. Có thể nói ở đây ta cũng có thể gặp  <br /> những sáng tạo như vậy trong những trang viết của Nam Cao.<br /> <br /> Từ  đây có thể nói rằng "Đời thừa" không chỉ  là truyện ngắn mà còn là tuyên ngôn nghệ <br /> thuật. Tuyên ngôn nghệ thuật của một nhà văn đã xem văn chương là cuộc đời, xem nghề <br /> văn là nghề cao quý của con người có thiên lương và trách nhiệm.<br />