intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu bối cảnh hiện nay

Chia sẻ: Tưởng Trì Hoài | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

3
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu bối cảnh hiện nay" khái quát về giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở trường trung học cơ sở và xác định những yêu cầu đặt ra của công tác này trước bối cảnh hiện nay. Từ đó, đề xuất bốn giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở trường trung học cơ sở trong thời gian tới. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu bối cảnh hiện nay

  1. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM Mai Hoàng Sang CÔNG TÁC GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU BỐI CẢNH HIỆN NAY Mai Hoàng Sang(*) Tóm tắt Trước sự phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và những yêu cầu đặt của công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở trường trung học cơ sở, điều này đang đặt ra những thách thức lớn đối với các trường trung học. Bằng cách sử dụng phương pháp nghiên cứu lí luận, thông qua việc khái quát về giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở trường trung học cơ sở và xác định những yêu cầu đặt ra của công tác này trước bối cảnh hiện nay. Tác giả đã đề xuất bốn giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở trường trung học cơ sở trong thời gian tới. Từ khóa: Hướng nghiệp, giáo dục hướng nghiệp, giáo dục hướng nghiệp trường trung học cơ sở. CAREER GUIDANCE FOR LOWER SECONDARY SCHOOL STUDENTS TO MEET THE REQUIREMENTS IN THE CURRENT CONTEXT Abstract: With the development of the Fourth Industrial Revolution and the requirements of career guidance for lower secondary school students, lower secondary schools face significant challenges. Using theoretical research methods, providing an overview of career guidance for lower secondary school students and identifying the requirements of this task in the current context, the author proposes four solutions for enhancing the quality of career guidance for lower secondary school students in the coming time. Keywords: Career, career guidance, career guidance for lower secondary school student. (*) TS., Trường Cán bộ quản lý giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh. 438
  2. MAI HOÀNG SANG 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang phát triển như vũ bão, đặt ra cho lĩnh vực giáo dục và đào tạo phải tạo ra lực lượng lao động mới có khả năng làm chủ được khoa học, công nghệ hiện đại. Điều đó đòi hỏi giáo dục và đào tạo ở Việt Nam cần đẩy mạnh công tác giáo dục hướng nghiệp nói chung, trong đó cần chú trọng công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở trường trung học cơ sở. Học sinh trường trung học cơ sở có độ tuổi từ 11-15 tuổi, giai đoạn đánh dấu sự chuyển tiếp từ trẻ em sang người lớn. Giai đoạn này đánh dấu sự thay đổi các yếu tố tâm sinh lí, cùng sự phát triển về thể chất… Do đó, biểu tượng của các em về nghề nghiệp còn rất mơ hồ, cảm tính, thông tin về nghề chưa sâu sắc,… điều này ảnh hưởng đến định hướng chọn trường, chọn lĩnh vực học tập phù hợp với định hướng nghề nghiệp. Trước xu thế trên, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã rất quan tâm đến công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh. Thực hiện Quyết định số 522/QĐ- TTg và Thông tư hướng dẫn số 07/2022/TT-BGDĐT, cho đến nay đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này, có thể kể đến: Trần Thị Thơm (2018), Đặng Văn Hải (2023),… những nghiên cứu đều tập trung vào đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh tại một địa phương nhất định, từ đó đề xuất các giải pháp quản lý phù hợp hoạt động này. Đánh giá về công tác giáo dục và đào tạo, Hội nghị TW 8 (khoá XI) đã nhận định: “Chất lượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo còn thấp so với yêu cầu, nhất là giáo dục đại học, giáo dục hướng nghiệp” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2013). Nguyên nhân của thực trạng trên là do sự chọn nghề của học sinh chưa phù hợp, việc giáo dục hướng nghiệp cho học sinh chưa đồng bộ, hệ thống. Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên đảm nhận công việc này chưa được đào tạo bài bản, chính quy mà là giáo viên môn khác chuyển qua hoặc kiêm nhiệm. Việc phân bố thời gian, số tiết học cho môn học hoạt động giáo dục hướng nghiệp còn ít, nội dung giáo dục hướng nghiệp còn hạn chế, phiến diện chưa nói rõ bản chất các nghề, quá trình hướng nghiệp chỉ hướng tới cung cấp thông tin, đưa ra lời khuyên mang tính chủ quan, áp đặt của nhà giáo dục, học sinh cũng chưa có cơ hội tham quan thực tiễn các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ… Để công tác giáo dục hướng nghiệp học sinh ở các trường trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu của bối cảnh hiện nay, rất cần có những giải pháp cho công tác này. Mục tiêu của bài viết này, tác giả phân tích lí luận về công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường trung học cơ sở qua đó đề xuất các giải pháp cho công tác giáo dục hướng nghiệp học sinh trường trung học cơ sở nhằm đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn tới. 439
  3. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM 2. CÔNG TÁC GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HIỆN NAY 2.1. Khái quát về giáo dục hướng nghiệp ở trường trung học cơ sở Có thể hiểu giáo dục hướng nghiệp ở trường trung học cơ sở là toàn bộ các hoạt động của nhà trường phối hợp với gia đình và xã hội nhằm trang bị kiến thức, hình thành năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh, từ đó giúp học sinh lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực, tính cách, sở thích, quan niệm về giá trị của bản thân, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của gia đình và phù hợp với nhu cầu của xã hội (Bộ Giáo dục và đào tạo, 2018b). Giáo dục hướng nghiệp có ý nghĩa quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện và phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và trung học phổ thông. Công tác hướng nghiệp Hoạt động giáo dục Thông tin và kỹ năng hướng nghiệp về nghề Lớp 9 THCS: Tích hợp vào các Hoạt động giáo dục Môn Công nghệ 9 tiết/năm học môn văn hoá nghề phổ thông Tổ chức tại trường Giáo dục NGLL Lớp 9 Lớp 9 75 tiết/năm học - THCS (2 tiết/tháng) Ngoại khoá 35 tiết/năm học Không bắt buộc Tổ chức tại trường Tổ chức tại trường Tổ chức tại trường THCS; Trung tâm THCS THCS GDNN-GDTX Hình 1. Các hình thức giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở Ở trường trung học cơ sở công tác giáo dục hướng nghiệp thường tập trung vào một số nội dung sau đây: Giáo dục học sinh có ý thức, thái độ tích cực về lao động, 440
  4. MAI HOÀNG SANG nghề nghiệp, việc làm; Hướng dẫn học sinh khám phá sở thích, năng lực, sở trường, nguyện vọng nghề nghiệp của bản thân; Giáo dục học sinh hình thành, phát triển các kỹ năng xã hội, quản lý thời gian, ứng phó căng thẳng, khủng hoảng, hợp tác và chia sẻ; Tạo môi trường, tổ chức cho học sinh làm quen, trải nghiệm thực tế một số nghề nghiệp, việc làm cơ bản phù hợp với điều kiện của nhà trường; Tư vấn, định hướng và bồi dưỡng kiến thức về nghề nghiệp, việc làm cho học sinh phù hợp với các ngành, nghề dự kiến lựa chọn; Cung cấp cho học sinh các thông tin, học liệu, tài liệu liên quan đến công tác tư vấn nghề nghiệp, việc làm; Giáo dục hướng nghiệp được thực hiện qua bốn con đường: chương trình hướng nghiệp, các môn khoa học cơ bản, môn công nghệ và lao động sản xuất, tham quan, sinh hoạt ngoại khoá, tham vấn nghề. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã xác định rõ đối với cấp trung học cơ sở, giai đoạn giáo dục hướng nghiệp mang tính trải nghiệm. Hình thức giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường trung học cơ sở được lồng ghép, tích hợp vào các môn học, hoạt động giáo dục nhằm giúp cho học sinh hình thành và phát triển những năng lực cần thiết như: năng lực nhận thức bản thân, năng lực nhận thức nghề nghiệp, năng lực xây dựng kế hoạch nghề nghiệp... Trong đó, có ưu thế và thể hiện vai trò rõ ràng về giáo dục hướng nghiệp là các môn Công nghệ, Tin học, Mĩ thuật, Âm nhạc, Giáo dục địa phương và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Với định hướng trong các môn học và hoạt động giáo dục như: 1/ Môn Công nghệ nhằm định hướng nghiệp lĩnh vực công nghiệp và nông nghiệp; 2/ Môn Tin học: nhằm định hướng nghiệp lĩnh vực tin học ứng dụng, khoa học máy tính; 3/ Môn Mĩ thuật nhằm định hướng nghiệp lĩnh vực tạo hình, mĩ thuật ứng dụng; 4/ Môn Âm nhạc nhằm định hướng nghiệp lĩnh vực hát, múa, nhạc; 5/ Hoạt động giáo dục địa phương nhằm định hướng nghiệp ở địa phương; 6/ Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm định hướng nghiệp lựa chọn hướng nghề nghiệp và lập kế hoạch theo định hướng nghề nghiệp. Bên cạnh hình thức giáo dục hướng nghiệp cho học sinh thông qua các môn học, nhà trường trung học còn phối hợp, kết hợp với các hình thức giáo dục hướng nghiệp khác như: giáo dục hướng nghiệp cho học sinh thông qua lao động sản xuất, thông qua các buổi sinh hoạt giới thiệu, tư vấn nghề hoặc thông qua các hoạt động trải nghiệm… Định hướng lựa chọn phương pháp giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 với lựa chọn linh hoạt, sáng tạo các phương pháp phù hợp như: phương pháp giáo dục hướng nghiệp thông qua tương tác, hợp tác; phương pháp giáo dục hướng nghiệp theo hướng cá nhân hoá; phương pháp giáo dục hướng nghiệp theo dự án; phương pháp giáo dục hướng nghiệp theo nhóm; phương pháp giáo dục hướng nghiệp gắn với thực tiễn; phương pháp tư vấn 441
  5. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM nghề nghiệp… Như vậy, phương pháp giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở rất phong phú, đa dạng, đòi hỏi phải vận dụng, phối hợp các phương pháp trên một cách linh hoạt, phù hợp với mục tiêu, nội dung giáo dục, đối tượng giáo dục cụ thể và gắn với thực tiễn. 2.2. Yêu cầu công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở trước bối cảnh hiện nay Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tác động mạnh mẽ tới mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, trong đó có thị trường lao động, việc làm. Sự ra đời của các thiết bị thông minh, vật liệu mới, công nghệ in 3D, Internet kết nối vạn vật… tất cả những điều đó đang làm thay đổi cách thức con người làm việc và liên hệ với nhau. Những tác động đó đang được thể hiện rõ rệt và cụ thể qua từng vị trí công việc, cũng như những chiến lược, định hướng, kế hoạch,… trong phát triển nguồn nhân lực. Sự thay đổi của công nghệ, sẽ có những ngành, nghề, công việc mất đi và xuất hiện những ngành nghề, công việc mới xuất hiện. Điều này đặt ra cho nước ta những thách thức lớn về chất lượng và cơ cấu lao động trong mỗi ngành, trong đó vấn đề chuyển đổi nghề nghiệp, thích ứng với các nghề mới được quan tâm hàng đầu của các nhà quản lý và các cơ sở giáo dục. Trước yêu cầu của bối cảnh hiện nay, Chính phủ đã xác định những mục tiêu, định hướng với công tác giáo dục hướng nghiệp trong giai đoạn 2018 - 2025. Trong đó, mục tiêu giáo dục hướng nghiệp bậc trung học cơ sở đến năm 2025 là: “phấn đấu 100% trường trung học cơ sở có chương trình giáo dục hướng nghiệp gắn sản xuất, kinh doanh dịch vụ của địa phương; 100% trường trung học cơ sở có giáo viên kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tư vấn hướng nghiệp đáp ứng yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ; phấn đấu ít nhất 40% học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp” (Thủ tướng Chính phủ, 2018). Mục tiêu này, đặt ra những thách thức cho các trường trung học cơ sở trong việc phấn đấu đạt được mục tiêu giáo dục hướng nghiệp trong thời gian tới. Để đạt mục tiêu và yêu cầu trên, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Chương trình giáo dục phổ thông 2018, trong đó xác định mục tiêu hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cấp trung học cơ sở nhằm giúp học sinh cũng cố thói quen tích cực, nề nếp trong học tập và sinh hoạt, hành vi giao tiếp ứng xử có văn hoá và tập trung hơn vào phát triển trách nhiệm cá nhân: trách nhiệm với bản thân, trách nhiệm với gia đình, cộng đồng; hình thành các giá trị của cá nhân theo chuẩn mực chung của xã hội; hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề trong cuộc sống; biết tổ chức công việc một cách khoa học; có hứng thú, hiểu biết về một số lĩnh vực nghề nghiệp, có ý thức 442
  6. MAI HOÀNG SANG rèn luyện những phẩm chất cần thiết của người lao động và lập được kế hoạch học tập, rèn luyện phù hợp với định hướng nghề nghiệp khi kết thúc giai đoạn giáo dục cơ bản (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2018b). Chương trình 2018 đã xác định những năng lực đặc thù mà học sinh cần phải đạt được như: năng lực thích ứng với cuộc sống (hiểu biết về bản thân và môi trường sống, kỹ năng điều chỉnh bản thân và đáp ứng được sự thay đổi); năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động (kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng thực hiện kế hoạch và điều chỉnh hoạt động, kỹ năng đánh giá hoạt động); năng lực định hướng nghề nghiệp (hiểu biết về nghề nghiệp, hiểu biết và rèn luyện phẩm chất, năng lực liên quan đến nghề nghiệp, kỹ năng ra quyết định và lập kế hoạch học tập theo định hướng nghề nghiệp). Điều đó, đặt ra nhiều thách thức đối với người quản lý, giáo viên ở trường trung học cơ sở. 3. GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI CÔNG TÁC GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU BỐI CẢNH HIỆN NAY 3.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên và các lực lượng giáo dục về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường trung học cơ sở Để nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên và các lực lượng giáo dục về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường trung học cơ sở. Phòng Giáo dục và Đào tạo và Hiệu trưởng trường trung học cơ sở cần thực hiện đồng bộ một số nhóm giải pháp thích hợp như: Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo: cần xây dựng kế hoạch và tổ chức thường xuyên công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học cơ sở thông qua những buổi tập huấn, hội thảo, diễn đàn trao đổi, cuộc thi tìm hiểu về chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước, quy định, văn bản… về công tác giáo dục hướng nghiệp và các thông tin liên quan đến quy hoạch phát triển nguồn nhân lực, nhu cầu của thị trường lao động, việc làm… Ngoài ra, Phòng Giáo dục và Đào tạo cần thực hiện kiểm tra, giám sát việc triển khai các quy định của ngành của các cơ sở giáo dục về công tác giáo dục hướng nghiệp, kịp thời tuyên dương, phát huy những nhân tố tích cực trong lĩnh vực giáo dục, nhân rộng những mô hình hướng nghiệp hay, hiệu quả của các cơ sở giáo dục. Bên cạnh đó, Phòng giáo dục và đào tạo cần tổ chức hướng dẫn, tiếp nhận ý kiến phản hồi, kịp thời giải quyết những vướng mắc của cơ sở giáo dục liên quan đến công tác giáo dục hướng nghiệp. Đối với đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên trường trung học cơ sở: Hiệu trưởng 443
  7. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM nhà trường cần tiến hành phổ biến các thông tin về nội dung, quy định của ngành giáo dục về giáo dục hướng nghiệp cho đội ngũ viên chức trong nhà trường; thường xuyên tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, vai trò, nhiệm vụ, lợi ích của công tác giáo dục hướng nghiệp; Cập nhật thường xuyên, cung cấp đủ thông tin cho giáo viên về thị trường lao động, quy hoạch phát triển nguồn nhân lực của địa phương, tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các hội nghị, diễn đàn trao đổi thông tin với các doanh nghiệp…; Tổ bộ môn thường xuyên tổ chức sinh hoạt chuyên đề giáo dục hướng nghiệp, khuyến khích giáo viên học tập, nghiên cứu, tham gia các sáng kiến kinh nghiệm về công tác giáo dục hướng nghiệp; Tổ chức thi đua, khen thưởng, tuyên dương kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích tốt trong hoạt động giáo dục hướng nghiệp. 3.2. Đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường trung học Trường trung học cơ sở cần chú trọng đưa nội dung giáo dục hướng nghiệp tích hợp trong các chương trình các môn học và hoạt động giáo dục theo định hướng giáo dục tích hợp khoa học công nghệ - kỹ thuật - toán (giáo dục STEM) trong chương trình phù hợp với xu hướng phát triển ngành nghề của quốc gia, đáp ứng yêu cầu thị trường lao động. Bên cạnh việc học lí thuyết, tuyên truyền, tư vấn… qua các tiết học hướng nghiệp tại trường, cơ sở giáo dục có thể kết hợp với một số phương pháp, hình thức định hướng nghề nghiệp như: Tổ chức các buổi tọa đàm hướng nghiệp: đây là hoạt động ngoại khóa đem lại hiệu quả và có sức truyền thông điệp, cảm hứng lớn đến học sinh. Với sự tham gia của các chuyên gia giáo dục, các diễn giả truyền cảm hứng hoặc thầy cô có kinh nghiệm định hướng nghề nghiệp. Qua việc tổ chức các buổi tọa đàm học sinh được tương tác trực tiếp với những chuyên gia, diễn giả, thầy cô…để có cái nhìn chân thực và tổng quan về những ngành nghề, qua đó nghiêm túc xác định xem bản thân có phù hợp với ngành nghề đó hay không. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa: các hoạt động ngoại khoá không chỉ đem đến kiến thức và mối quan hệ mới cho học sinh mà còn là môi trường tốt để học sinh phát huy được tính cách, sở thích, năng lực… Qua đó, giúp học sinh hiểu chính bản thân mình muốn gì, có năng lực gì, thầy, cô, phụ huynh cũng biết được những điểm mạnh, điểm yếu, tố chất… của học sinh như thế nào để tham gia hướng nghiệp hiệu quả. Sử dụng các công cụ giáo dục, hướng nghiệp: một số ứng dụng trực tuyến hỗ 444
  8. MAI HOÀNG SANG trợ rất tốt cho việc tư vấn, hướng nghiệp như MBTI, Holland Codes, 16Personalities, Good & Go, Buzz Quiz,… thông qua các bài trắc nghiệm giúp học sinh trắc nghiệm được tính cách, sở thích, sở trường,… để tư vấn, giáo dục hướng nghiệp phù hợp. 3.3. Xây dựng chương trình giáo dục hướng nghiệp gắn sản xuất, kinh doanh dịch vụ của địa phương Để đạt được mục tiêu đến năm 2025 là 100% trường trung học cơ sở có chương trình giáo dục hướng nghiệp gắn sản xuất, kinh doanh dịch vụ của địa phương. Do đó, các trường trung học cơ sở trong thời gian tới cần xây dựng chương trình giáo dục hướng nghiệp gắn với thực tiễn hoạt động sản xuất tại địa phương, chương trình theo hướng mở, linh hoạt, phát triển năng lực, phẩm chất của người học. Trong đó, nội dung chương trình giáo dục của địa phương là những vấn đề cơ bản hoặc thời sự về văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp,... của địa phương, bổ sung cho nội dung chương trình giáo dục bắt buộc chung thống nhất trong cả nước, nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để góp phần giải quyết những vấn đề của địa phương... Về hình thức tổ chức thực hiện chương trình có thể thực hiện khá đa dạng, phong phú. Một số hoạt động có tính khám phá như thực địa, thực tế, tham quan, hoạt động có tính thể nghiệm, tương tác như đóng vai, diễn đàn, giao lưu, sân khấu hóa; hoạt động có tính lâu dài như dự án, nghiên cứu, câu lạc bộ; hoạt động cống hiến như thực hành lao động, hoạt động tình nguyện… Bên cạnh đó, nhà trường cần phối hợp liên kết với doanh nghiệp, các trường đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong ngoài địa phương có thương hiệu, thường xuyên rà soát, cập nhật, đổi mới chương trình đào tạo để nâng cao chất lượng đào tạo, đảm bảo người học sau tốt nghiệp đáp ứng yêu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp. 3.4. Phát triển đội ngũ giáo viên kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tư vấn, hướng nghiệp trong các trường trung học cơ sở Đội ngũ giáo viên giảng dạy, giáo viên kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tư vấn, hướng nghiệp trong các trường trung học cơ sở đóng vai trò rất quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng công tác giáo dục hướng nghiệp. Do đó, cần phát triển đội ngũ này để đạt mục tiêu công tác giáo dục hướng nghiệp đến 2025 là 100% trường trung học cơ sở có giáo viên kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tư vấn hướng nghiệp đáp ứng yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ. Vì vậy, trường trung học cơ sở cần rà soát, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ này một cách hiệu quả. Trong đó, chú trọng xây dựng tài liệu đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tư vấn 445
  9. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM làm công tác giáo dục hướng nghiệp, họ phải được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng về hoạt động tư vấn, áp dụng phương pháp tư vấn hiện đại với sự trợ giúp của công nghệ thông tin… Bên cạnh đó, nhà trường cần huy động nguồn lực xã hội tham gia công tác giáo dục hướng nghiệp, có những chính sách thu hút nhà khoa học, nhà quản lý giáo dục, chuyên gia,… tham gia vào công tác giáo dục hướng nghiệp của nhà trường. Bên cạnh đó, nhà trường cần cử giáo viên định kỳ đi tham quan, học tập ở doanh nghiệp để tiếp cận công nghệ mới, những yêu cầu doanh nghiệp,… nhằm nâng cao kỹ năng giảng dạy, tư vấn hướng nghiệp. 4. KẾT LUẬN Công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường trung học cơ sở có tầm quan trọng và ý nghĩa trong công tác định hướng phân luồng học sinh, chuẩn bị nguồn nhân lực có cơ cấu hợp lí, có chất lượng cao đáp ứng nhu của cầu xã hội, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập khu vực, quốc tế. Trước những yêu cầu của bối cảnh hiện nay, điều này đang đặt ra những thách thức với công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở trường trung học cơ sở. Nếu áp dụng đồng bộ các giải pháp đề xuất sẽ góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu giáo dục hướng nghiệp trong thời gian tới. TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2018a). Chương trình giáo dục phổ thông - Chương trình giáo dục tổng thể, Ban hành theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018, Hà Nội. Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2018b). Chương trình giáo dục phổ thông - Chương trình Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp Ban hành theo Thông tư số 32/2018/TT-BGD ĐT ngày 26/12/2018, Hà Nội. Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2022). Quy định công tác tư vấn nghề nghiệp, việc làm và hỗ trợ khởi nghiệp trong các cơ sở giáo dục, Ban hành theo Thông tư 07/2022/TT- BGDĐ, ngày 08/7/2022, Hà Nội. Thủ tướng Chính phủ. (2018). Quyết định 522/QĐ-TTg ngày 14/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng HS trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025. Hà Nội. Dự án VVOB Việt Nam. (2013). Tài liệu Quản lý hướng nghiệp ở cấp trung học. NXB. Đại học Sư phạm, Hà Nội. 446
  10. MAI HOÀNG SANG Đảng Cộng sản Việt Nam. (2013). Văn kiện Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành Trung ương khóa XI. NXB. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Đặng Văn Hải. (2023). Quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở khu vực Bắc Trung bộ đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018, Luận án Tiến sĩ. Trần Thị Thơm. (2018). “Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở các trường trung học phổ thông, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh”, Tạp chí giáo dục, 1 (90-94). 447
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
22=>1