Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh tay chân miệng nặng tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới (từ tháng 05-2011 đến tháng 07-2011)

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG<br /> CỦA BỆNH TAY CHÂN MIỆNG NẶNG TẠI BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI<br /> (TỪ THÁNG 05-2011 ĐẾN THÁNG 07-2011)<br /> Nguyễn Thị Thúy Nga*, Huỳnh Trung Triệu*, Đông Thị Hoài Tâm**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Năm 2011, trận dịch Tay Chân Miệng bùng nổ, tại TP HCM và các tỉnh miền nam. Một số lượng<br /> đáng kể các trẻ có biểu hiện nặng đã nhập viện tại BV bệnh Nhiệt Đới-khoa Hồi Sức Cấp Cứu Tích Cực Chống<br /> Độc Trẻ Em. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu mong có cái nhìn toàn cảnh của các thể bệnh nặng góp phần mở<br /> rộng những hiểu biết thiết thực về bệnh Tay Chân Miệng (TCM) của trẻ em VN.<br /> Mục tiêu: Khảo sát các đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhi bệnh TCM nặng tại bệnh viện<br /> Bệnh Nhiệt Đới từ tháng 5/2011 đến tháng 7/2011.<br /> Đối tượng- Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế mô tả hồi cứu. Đề tài khảo sát các bệnh nhi được chẩn đoán<br /> TCM 2B trở lên, được điều trị tại khoa HSCCTCCĐTE BVBNĐ từ tháng 5/2011 đến tháng 7/2011.<br /> Kết quả: Có 150 trường hợp được đưa vào khảo sát. Về đặc điểm dịch tễ: tỉ lệ nam/nữ bằng 2,1, độ tuổi<br /> thường gặp nhất là từ 6 tháng- 3 tuổi (86%). 70,7% cư ngụ ở TP. HCM. Về đặc điểm lâm sàng: nhập hồi sức (từ<br /> các khoa thường chuyển xuống) chủ yếu là ngày 3 (44%), nhưng nhập thẳng khoa Hồi sức thường rơi vào ngày 2<br /> (47%). Các biểu hiện lâm sàng khi nhập hồi sức: sốt ≥ 380C trở lên (92,7%), sang thương da (78,7%), loét miệng<br /> (68,7%), giật mình (68%). Có 11,3% không biểu hiện sang thương hoặc loét miệng. Biến chứng xuất hiện chủ<br /> yếu vào ngày 2, 3, 4 của bệnh. Phân độ lúc xuất viện: hơn 50% các trường hợp là độ 2B, chủ yếu là 2B nhóm 1.<br /> Độ 3 chiếm tỷ lệ cao 46,7% và chỉ có 3 ca độ 4. Có 1 trường hợp độ 4 tử vong. Thời gian hạ sốt trung bình là 6,7 ±<br /> 1,7 ngày và thời gian nằm viện trung bình là 9 ± 3,2 ngày. Về đặc điểm cận lâm sàng: trong 4 ngày đầu, bạch cầu<br /> máu cao (> 10000/mL), cao nhất vào N2, trở về bình thường từ N5, tỉ lệ Neutrophile và Lymphô tương đương<br /> nhau. Thay đổi dịch não tủy gợi ý bệnh cảnh viêm màng não siêu vi. Trên 136 ca phết họng làm PCR tìm<br /> enterovirus, tỷ lệ dương tính là 68,4%.<br /> Kết luận: Để phát hiện sớm bệnh TCM nặng nên lưu ý những điểm sau đây: trẻ em nhỏ < 3 tuổi, nhất là trẻ<br /> nam. Nếu trẻ sốt ngày 2- ngày 3, lưu ý phát hiện những sang thương ngoài da và/hoặc loét miệng, giật mình để<br /> đưa trẻ vào viện sớm. Phát hiện sớm những biến chứng tim mạch, thần kinh, bằng cách theo dõi sát nhịp tim,<br /> huyết áp, nhịp thở và cách thở hoặc biểu hiện giật mình. Không nhất thiết phải dùng kháng sinh dù bạch cầu máu<br /> cao trong vài ngày đầu.<br /> Từ khóa: Tay chân miệng nặng, biến chứng tim mạch, thần kinh, hô hấp<br /> <br /> * Bệnh Viện Bệnh Nhiệt đới<br /> ** Bộ Môn Nhiễm ĐHYD TPHCM<br /> Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Thị Thúy Nga, ĐT: 0985805501<br /> Email: hello_thisworld@yahoo.com.vn<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> 265<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EPIDEMIOLOGIC, CLINICAL FEATURES AND LABORATORY FINDINGS OF SEVERE HANDFOOT-MOUTH DISEASE AT THE HOSPITAL FOR TROPICAL DISEASES<br /> FROM MAY 2011 TO NOV 2011<br /> Nguyen Thi Thuy Nga, Huynh Trung Trieu, Dong Thi Hoai Tam<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17-Supplement of No 1-2013: 265 - 271<br /> Background: A large outbreak of Hand Foot Mouth Disease (HFM) happened in 2011 in HCM city and the<br /> south provinces of VN. We would like to have an overall view of the severe cases, to have a more understanding of<br /> this disease.<br /> Material and methods: Through a retrospective study, we described the epidemiologic, clinical features and<br /> laboratory findings of severe cases of HFM admitted to the Pediatric Intensive Care Unit of the Hospital For<br /> Tropical diseases from may 2011 to November 2011.<br /> Results: 150 cases were described, with a boy/girl rate of 2.1, and 86% from 6 months to 3 years of age. The<br /> median day for transferring the patient from another ward to the PICU was Day 3 of the illness (43%), but those<br /> who were directly admitted to PICU were on Day 2 (47%). The main clinical signs on admission were:<br /> temperature ≥380C (92.7%), skin lesions (78.7%), mouth ulcerations (68.7%), myoclonic jerk (68%). There were<br /> 11.3% of cases who had no any skin or mouth ulcers. The complications occurred mainly in Day 2, 3, 4 of the<br /> illness. At discharge more than 50% were classified as 2B. The grade 3 has a high percentage 46.7% and 3 cases<br /> were classified as grade 4, in which 1 died. The median effervescence day was 6.7 ± 1.7, and the median day of<br /> hospitalization was 9 ± 3.2 days. About the laboratory parameters: for the first 4 days, the white cells count was<br /> high (> 10000/mL), highest on Day 2, and became normal from Day 5. The percentage of Neutrophiles and<br /> Lymphocytes were similar. The CSF disorders were of viral meningitis. In 136 PCR throat swabs performed,<br /> 68.4% were positive with enterovirus.<br /> Conclusions: To a better detection of severe HFM cases, we should pay more attention to infants < 3 years<br /> old, especially male patients. Vital signs and myoclonic jerk should be monitored carefully to detect cardiac,<br /> respiratory and neurological complications. Antibiotics were not necessary even if blood leucocytes were high.<br /> Key words: Severe Hand Foot Mouth disease, children, complications<br /> Phần lớn các trường hợp bệnh xảy ra ở các tỉnh<br /> MỞ ĐẦU<br /> phía nam. Chúng tôi mong được hiểu thêm về<br /> Trong vòng một thập kỉ trở lại đây, với nhiều<br /> đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và cận lâm sàng của<br /> trận dịch liên tiếp xảy ra, bệnh Tay Chân Miệng<br /> những ca bệnh nặng này, góp phần mở rộng<br /> (BTCM) đã được xem như một vấn đề sức khỏe<br /> thêm những hiểu biết thiết thực về bệnh Tay<br /> cộng đồng hết sức quan trọng cho các quốc gia<br /> Chân Miệng của trẻ em Việt Nam qua khảo sát<br /> khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Bệnh do<br /> mô tả các trẻ em nhập tại BV Bệnh Nhiệt Đới của<br /> Coxsackievirus A16 (CA16) và Enterovirus 71<br /> mùa dịch năm 2011.<br /> (EV71) gây ra. Năm 2003, tại khu vực phía nam,<br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> một đợt bùng phát bệnh viêm não cấp tính liên<br /> Khảo sát các đặc điểm dịch tễ, lâm sàng,<br /> quan đến BTCM đã được báo cáo tại TP HCM.<br /> cận lâm sàng của bệnh nhi bệnh Tay Chân<br /> Năm 2005, đã xác định là EV71 trong 42,1% và<br /> Miệng nặng tại bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới<br /> 52,1% là CA 16 trong 411 mẫu bệnh phẫm trẻ<br /> khoa HSCCTCCĐTE từ tháng 5/2011 đến<br /> em. Từ năm 2007 trở đi, số ca bệnh hàng năm lên<br /> tháng 7/2011.<br /> đến hơn 10 000 ca, với tử vong từ 23 đến 25 ca(6).<br /> <br /> 266<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU<br /> Mô tả hồi cứu với tiêu chuẩn chọn bệnh là<br /> các trẻ em TCM từ độ 2B trở lên<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Đặc điểm dịch tễ:<br /> Có 101 trẻ nam (67%) và 49 trẻ nữ (33%), tỷ lệ<br /> nam/nữ bằng 2,1. Đa số cư ngụ ở TP HCM<br /> (70,7%). Số tuổi phân bố từ 3,5 tháng đến 72<br /> tháng (6 tuổi). Chiếm tỷ lệ cao nhất là nhóm từ<br /> 13 đến 24 tháng (54%), kế đến là 2 nhóm 7-12<br /> tháng (18%) và 25-36 tháng (14%).<br /> <br /> Các biểu hiện LS khi nhập hồi sức: sốt từ<br /> 38 C trở lên (92,7%), sang thương da (78,7%),<br /> loét miệng (68,7%). Có 11,3% không biểu hiện<br /> sang thương hoặc loét miệng. Biểu hiện giật<br /> mình thường là nguyên nhân đưa trẻ vào khoa<br /> chiếm 68%.<br /> 0<br /> <br /> SỐT<br /> <br /> 93%<br /> <br /> SANG THƯƠNG DA<br /> <br /> 79%<br /> <br /> LOÉT MIỆNG<br /> <br /> 69%<br /> <br /> GIẬT MÌNH<br /> <br /> 68%<br /> <br /> RUN CHI<br /> <br /> 12%<br /> <br /> ĐI LOẠNG CHOẠNG<br /> <br /> 04%<br /> <br /> YẾU CHI<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> 60%<br /> 50%<br /> 40%<br /> 30%<br /> 20%<br /> 4%<br /> 10%<br /> 0%<br /> ≤6th<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 54%<br /> <br /> 01%<br /> 0%<br /> <br /> 50%<br /> <br /> 100%<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 18%<br /> <br /> 14%<br /> <br /> 8%<br /> <br /> Biểu đồ 3: Tần suất biểu hiện lâm sàng khi nhập<br /> khoa hồi sức<br /> <br /> Biến chứng<br /> 7-12th 13-24th 25-36th 37-48th<br /> <br /> Biểu đồ 1: Phân bố ca bệnh theo nhóm tuổi<br /> <br /> Đặc điểm lâm sàng<br /> Nhập viện sớm nhất là ngày 1, trễ nhất là<br /> ngày 6. Ngày nhập viện nhiều nhất là ngày 2<br /> (42,7%), kế đến là ngày 3 (29,3%) và ngày 4<br /> (14,7%). Trong đó, ngày 3 là ngày các trẻ từ trại<br /> thường được chuyển xuống khoa hồi sức nhiều<br /> nhất (44%), còn ngày 2 là ngày trẻ nhập thẳng<br /> nhiều nhất (47%).<br /> <br /> Biến chứng tim mạch chiếm tỉ lệ cao nhất<br /> (96,7%) với biểu hiện tim nhanh, còn huyết áp<br /> cao chỉ xuất hiện ở 30% các trường hợp. Biến<br /> chứng hô hấp (38,7%) gồm thở nhanh, thở không<br /> đều, thở rít. Biến chứng thần kinh biểu hiện với<br /> tần suất 80% .<br /> Bảng 1: Tần suất có biến chứng tim mạch, hô hấp,<br /> thần kinh<br /> Biểu hiện biến chứng<br /> Tim nhanh<br /> Huyết áp cao<br /> Hô hấp *<br /> Thần kinh **<br /> <br /> Số ca<br /> 145<br /> 45<br /> 58<br /> 120<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> 96,7<br /> 30<br /> 38,7<br /> 80<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> 47.0%<br /> Khoa chuyển HS Nhi<br /> 50%<br /> 44.0%<br /> Có 70,3% các ca bệnh có biểu hiện tim nhanh,<br /> 45%<br /> Nhập thẳng HS Nhi<br /> tập trung từ ngày 2 đến ngày 4. Còn huyết áp<br /> 40%<br /> 35%<br /> cao lại xuất hiện từ ngày 2 đến ngày 6 của bệnh.<br /> 30%<br /> 24.2%<br /> Về biến chứng hô hấp, thở nhanh và thở<br /> 25%<br /> 21.2%<br /> không<br /> đều chiếm tỷ lệ lần lượt là 27,6% và 25%<br /> 20%<br /> 16.7%<br /> 11.9%<br /> (Biểu đồ 5).<br /> 15%<br /> 10%<br /> Về biểu hiện thần kinh, giật mình chiếm tỷ lệ<br /> 5%<br /> cao nhất (76,7%), nhất là vào ngày 2-ngày 3. Run<br /> 0%<br /> <br /> Biểu đồ 2: Phân bố bệnh theo ngày nhập khoa hồi sức<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> chi và thất điều chiếm tỉ lệ khoảng 20% (33 ca).<br /> Có 3 ca thất điều, 1 ca có biểu hiện đảo mắt,<br /> <br /> 267<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> không có ca nào có biểu hiện yếu liệt. Dựa vào<br /> các biểu hiện tim mạch và thần kinh như trên,<br /> phân độ lúc xuất viện bao gồm: 51,3% là độ 2B<br /> với 42% là 2B nhóm 1. Độ 3 chiếm tỷ lệ 46,7% và<br /> 3 ca độ 4, trong đó có một trường hợp tử vong.<br /> Số ca<br /> 40<br /> <br /> 36<br /> <br /> 36<br /> <br /> 35<br /> <br /> Số ca cao huyết áp<br /> 30<br /> <br /> Số ca tim nhanh<br /> <br /> 30<br /> <br /> BẠCH CẦU<br /> NEUTRO<br /> <br /> 12.6<br /> 11.2<br /> <br /> LYMPHO<br /> <br /> 9.8<br /> <br /> 9.8<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 8.8<br /> <br /> 8<br /> <br /> 20<br /> 15<br /> <br /> 12<br /> <br /> 14<br /> <br /> 6<br /> 4<br /> <br /> 8<br /> <br /> 10<br /> <br /> 2<br /> <br /> 5<br /> 0<br /> 0<br /> <br /> 2<br /> <br /> 4<br /> <br /> 6<br /> <br /> 8<br /> <br /> 10<br /> <br /> 12<br /> <br /> Ngày bệnh<br /> <br /> Biểu đồ 4: Tần suất ca bệnh có tim nhanh, huyết áp<br /> cao tính theo ngày bệnh<br /> <br /> 12<br /> 10<br /> 8<br /> <br /> 0<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 7<br /> <br /> Biểu đồ 6: Thay đổi của bạch cầu từ ngày 1 đến<br /> ngày 7<br /> <br /> Thở nhanh<br /> <br /> Về xét nghiệm PCR để tìm tác nhân gây<br /> bệnh, chúng tôi thực hiện được 136 ca phết họng,<br /> trong đó tỷ lệ (+) là 68,4%. Tỷ lệ (+) của phết trực<br /> tràng và dịch não tủy thấp hơn.<br /> <br /> Thở không đều<br /> <br /> Bảng 2: Kết quả PCR tìm Enterovirus<br /> <br /> Số ca<br /> <br /> 14<br /> <br /> Thở rít<br /> <br /> 6<br /> 4<br /> 2<br /> 0<br /> <br /> Biểu đồ 5: Tần suất các biểu hiện hô hấp theo ngày<br /> bệnh<br /> <br /> Đặc điểm cận lâm sàng<br /> Bạch cầu được theo dõi mỗi ngày. Trong 4<br /> ngày đầu, trị số bạch cầu có phần cao hơn so với<br /> trị số bình thường (thay đổi từ 11.200 đến<br /> 14.000/mL), cao nhất vào N2 (14.400/mL) và trở<br /> về bình thường từ N5. Tỷ lệ đa nhân và đơn<br /> nhân tương đương nhau.<br /> Tiểu cầu không giảm, và trị số CRP không<br /> tăng cao. Ở 12 bệnh nhân có chỉ định chọc dò tủy<br /> sống, và giá trị trung vị của số lượng DNT không<br /> cao (12 tế bào/ml), tỷ lệ tế bào đa nhân và đơn<br /> nhân tương đương nhau. Các trị số đạm, đường<br /> và lactat DNT trong giới hạn bình thường. 17<br /> <br /> 268<br /> <br /> Số lượng tb<br /> 16<br /> 14.4<br /> 14<br /> 12 11.2<br /> 10<br /> <br /> 25<br /> <br /> 16<br /> <br /> trường hợp được làm CK-MB và trị số trung vị là<br /> 34.5 U/l. Trung vị của Troponin I trên 25 ca là<br /> 0,001U/l. Mức đường huyết trong giới hạn 70140g/dl chiếm 89,8% các trường hợp.<br /> <br /> Phết họng<br /> Phết bóng nước<br /> Phết trực tràng<br /> PCR dịch não tủy<br /> <br /> Số ca thực<br /> Số ca (+)<br /> hiện<br /> 136<br /> 93<br /> 3<br /> 3<br /> 8<br /> 4<br /> 22<br /> 2<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 68,4<br /> 100<br /> 50<br /> 9,1<br /> <br /> Về điều trị<br /> Ở các bệnh nhi độ 2B nhóm 1 (63 ca), có 17<br /> bệnh nhân được truyền IVIG. Có 27 (32%)<br /> bệnh nhân thuộc độ 2B nhóm 2 và độ 3 không<br /> sử dụng IVIG do tình trạng cao HA thoáng<br /> qua. Chỉ có 21,4% bệnh nhân độ 3 cần đến<br /> điều trị vận mạch.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Đặc điểm dịch tễ<br /> Về giới tính<br /> Với tỉ lệ nam nữ xấp xỉ 2,1/1, có thể nói rằng<br /> BTCM xảy ra ở phái nam nhiều hơn phái nữ và<br /> kết quả này cũng tương tự như nhiều nghiên<br /> cứu khác : nghiên cứu của Sun Li-mei năm 2008<br /> ở Quảng Đông Trung Quốc, tỉ lệ nam/nữ<br /> =1,84/1(7).<br /> Nghiên<br /> cứu<br /> của<br /> Susheera<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> Chatproedprai tại Thái Lan năm 2009, ghi nhận<br /> nam/nữ=1,3/1(8). Nghiên cứu của Chế Th. Đoan<br /> tại BV Nhi Đồng 2 thì tỉ lệ này là 1,7/1. Còn theo<br /> tác giả Nguyễn Trần Nam tại BV Nhi Đồng 2<br /> năm 2011, cũng ghi nhận được sự khác biệt có ý<br /> nghĩa thống kê về tỉ lệ trẻ nam diễn tiến độ nặng<br /> hơn so với trẻ nữ(5). Hiện chúng tôi cũng chưa<br /> tìm thấy y văn nào giải thích cụ thể tình trạng<br /> bệnh nặng liên quan đến giới tính, nhưng sự<br /> khác biệt mạnh về giới tính này có thể góp phần<br /> trong việc tìm hiểu các yếu tố liên quan độ nặng<br /> của trẻ bệnh.<br /> <br /> Về nhóm tuổi<br /> Trẻ nhỏ nhất trong mẫu nghiên cứu được ghi<br /> nhận là 3 tháng rưỡi, và lớn nhất là 72 tháng (6<br /> tuổi). Bệnh nhân thuộc nhóm 13-24 tháng chiếm<br /> tỉ lệ cao nhất (54%), kế đến là nhóm 7-12 tháng<br /> và 25-36 tháng với tỉ lệ lần lượt là 18%, 14%. Gần<br /> như các báo cáo cho biết BTCM gặp chủ yếu ở<br /> trẻ < 5 tuổi, nhất là ở trẻ < 3 tuổi. Với tác giả Sun<br /> Li-mei tại Đài Loan, tỉ lệ trẻ dưới 3 tuổi chiếm<br /> 70%(7). Một số nghiên cứu ở Đài Loan cho thấy<br /> trẻ < 3 tuổi có nguy cơ biến chứng cao hơn(2,4).<br /> Các tác giả này cũng nhận định rằng tuổi càng<br /> lớn thì xác suất bệnh nặng càng ít hơn. Điều này<br /> hẳn có liên quan đến tình trạng chưa đủ trưởng<br /> thành của hệ miễn dịch bẩm sinh và hệ miễn<br /> dịch thích ứng ở lứa tuổi 1- 5 tuổi này.<br /> Về đặc điểm lâm sàng:-Về ngày nhập khoa hồi<br /> sức<br /> Thông thường trẻ nhập viện vào trại thường<br /> với chẩn đoán là TCM 2A và được chuyển đến<br /> khoa hồi sức cấp cứu nếu trở nặng hoặc chuyển<br /> độ. Với nhóm bệnh nhân này, ngày nhập hồi sức<br /> cấp cứu trải dài từ ngày 1 đến sau ngày 7. Chiếm<br /> ưu thế 44% là ngày 3 của bệnh. Kế đến là ngày 4<br /> và 2 với tỉ lệ 16,7% và 11,9%. Chúng tôi lưu ý<br /> rằng sau ngày 6, vẫn còn 10% bệnh nhi chuyển<br /> xuống hồi sức. Đây có phải chăng những trường<br /> hợp có biến chứng muộn? Đối với những trẻ<br /> nhập thẳng vào khoa hồi sức, ngày nhập nhiều<br /> nhất lại là ngày 2 (47%), còn ngày 3 là 24,2% và<br /> ngày 4 là 21,2%. Không có ca nào vào thẳng khoa<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> hồi sức từ ngày 6 trở đi. Phải chăng điều này nói<br /> lên rằng diễn biến nặng của bệnh nhân TCM đòi<br /> hỏi phải nhập hồi sức có thể không có nữa sau<br /> ngày 6 của bệnh? Nhìn chung vào biểu đồ 2, có<br /> thể nói rằng TCM biểu hiện nặng sớm ngày 2ngày 3 của bệnh. Nếu đem so với bệnh sốt xuất<br /> huyết Dengue, đa số biểu hiện nặng, chẳng hạn<br /> sốc, xuất huyết nặng, xảy ra vào ngày trễ hơn,<br /> tức là ngày 4-ngày 5 của bệnh. Đây cũng là một<br /> yếu tố lưu ý để phân biệt sốt xuất huyết Dengue<br /> và TCM.<br /> <br /> Về biểu hiện lâm sàng khi nhập hồi sức<br /> Chúng tôi nhận định rằng biểu hiện sang<br /> thương da, loét miệng gợi ý BTCM chỉ chiếm tỉ<br /> lệ khoảng 70% và có nghĩa rằng cần lưu ý những<br /> trường hợp không có biểu hiện ngoài da-niêm<br /> mạc mà vẫn có thể có biến chứng của TCM. Sang<br /> thương da đơn thuần là 78,7%, loét miệng đơn<br /> thuần là 68,7%.Vừa sang thương da, vừa loét<br /> miệng chiếm 58,7%. Nghiên cứu ghi nhận có tới<br /> 11,3% không có biểu hiện sang thương da hoặc<br /> loét miệng. Những trẻ không có biểu hiện sang<br /> thương da hoặc loét miệng đều có triệu chứng<br /> giật mình. Hạn chế của khảo sát hồi cứu ở đây là<br /> không thể mô tả được số lượng sang thương,<br /> hình ảnh cụ thể của vết loét, vị trí nào xuất hiện<br /> nhiều, vị trí nào xuất hiện ít. Có thể nói rằng trên<br /> thực tế có những trường hợp ghi nhận sang<br /> thương da rất nhiều hoặc cũng có ca vết loét<br /> miệng rất nhỏ và khó nhìn thấy được.<br /> Trong các biểu hiện thần kinh lúc nhập viện<br /> thì giật mình chiếm ưu thế (68%), run chiếm tỉ lệ<br /> thấp (12%), đi loạng choạng và yếu chi chiếm tỉ<br /> lệ không đáng kể (dưới 4%). Tỉ lệ gặp sang<br /> thương da hoặc thần kinh cũng tương tự trong<br /> khảo sát của các tác giả khác.<br /> <br /> Về biến chứng<br /> Ngày 3 là ngày quan trọng đối với bệnh<br /> TCM, ngày mà các biến chứng tim nhanh, huyết<br /> áp cao, thở nhanh, thở không đều, run chi, thất<br /> điều xuất hiện với tỉ lệ cao nhất. Điều này cũng<br /> phù hợp với kết quả của nghiên cứu của bệnh<br /> viện Nhi Đồng I thì thời điểm xuất hiện biến<br /> <br /> 269<br /> <br />