H XUÂN BA
ĐÁNH GIÁ Đ BN THM NƯỚC VÀ KHUCH TÁN
ION CLORUA CA TÔNG XÉT ĐẾN YU T
NG SUT NÉN, NG DNG TRONG KT CU CU
B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO
TRƯỜNG ĐẠI HC GIAO TNG VN TI
_ _ ______ _ _ _ ______________ _
HÀ NI - 2020
Ngành : K thut xây dng công trình giao thông
Mã s : 9580205
Chuyên ngành: Xây dng Cu Hm
M TT LUN ÁN TIN SĨ K THUT
2
Công trình được hoàn thành ti:
Trường Đại hc Giao thông Vn ti
Người hường dn khoa hc:
1. GS.TS. Phm Duy Hu
Trường Đại hc Giao thông Vn ti
2. PGS.TS. Trn Thế Truyn
Trường Đại hc Giao thông Vn ti
Phn bin 1: GS.TSKH. Nguyn Tc Tuyên
Phn bin 2: GS.TSKH. Nguyn Như Khi
Phn bin 3: GS.TSKH. Nguyn Đông Anh
Lun án s được bo v trước Hi đồng chm lun án Tiến sĩ cp
Trường hp ti: …………………..…….....
Vào lúc
.
….
,
ngày
……
tháng
..
năm
2020
Có th tìm hiu lun án ti thư vin:
- Thư vin Quc Gia Vit Nam
- Thư vin Trường Đại hc Giao thông Vn ti
1
M ĐẦU
1. Tính cp thiết ca đề tài
Độ bn ca kết cu công trình xây dng i chung và các công trình cu, hm nói rng
bng bê tông ct thép là mt vn đề được quan tâm nhiu trong thi gian gn đây Vit Nam.
Mt s yêu cu v thiết kế các kết cu theo độ bn đã đưc đưa vào trong các h sơ thiết kế
mi, thiết kế sa cha nhm duy trì tui th công trình như d kiến. Mt khi yêu cu v đ
bn đưc đảm bo, công trình s có tính bn vng theo thi gian, chi phí bo trì sa cha công
trình gim xung mc ti thiu; năng lc khai thác công trình s được phát huy ti đa.
Mt trong các tiêu chí v đ bn ca kết cu công trình bng bê tông ct thép độ bn
ca vt liu bê tông chng li kh năng thm nưc và thm ion clorua. Bên cnh vic nghn
cu ng dng các loi bê tông có kh năng chng thm tt nhm áp dng trong thc tế thì vic
đánh g cơ chế thm nước, thm ion clorua qua bê tông, đặc bit là các nghn cu có xét đến
nh hưng ca ti trng tác dng đến thm nưc và thm ion clorua cũng được nghn cu
nhiu trong thi gian gn đây. Có th k đến các nghn cu mi nht ca Banthia &al (2008),
A. Antoni & al (2008), Tran & al (2009), H. Wang & al (2011), W. Zhang &al (2011), G.P. Li
& al (2011), A. Djerbi &al (2013), Junjie Wang & al (2015).
Các nghiên cu ca các tác gi trên đây ch ra c nh hưng ca ng sut trong bê
tông do tác động cơ hc (ti trng) gây ra đến độ thm nưc và thm ion clorua qua bê tông
thông qua các nghiên cu thc nghim hoc xây dng mô hình lý thuyết da trên định lut
Fick hoc Darcy và hình cu trúc rng ca bê tông có xét đến s dch chuyn cht lng
qua bê tông.
Mt s đim chưa đưc đề cp đến trong các nghn cu trên đây các nghn cu
thc nghim liên quan đến trng thái ng sut ngoài gii hn đàn hi ca bê tông cũng như
mi quan h gia khuếch tán ion clorua và thm nưc ca bê tông. Nếu có được các kết qu
nghn cu v các vn đề này s cho phép d dàng tìm được khuếch n ion clorua (vn khá
k khăn khi thí nghim) t độ thm nưc (đo đạc d ng hơn) ca bê tông; đồng thi d báo
nh hưng ca trng thái tn ti các đường nt vi (chưa xut hin các đường nt ln) đến
tui th s dng ca các công trình cu bê tông ct thép.
Vit Nam, vn đề nghn cu nh hưởng ca ti trng đến độ thm nưc và thm ion
clorua ca bê tông vn vn đề rt mi, chưa có nhiu nghiên cu đề cp đến. Mt phn do
các thí nghim, đánh g thm nưc và khuếch tán ion clorua qua bê tông còn phc tp, đặc
bit c thí nghim có xét đến nh hưởng ca ti trng nén trc tiếp.
Vic nghn cu đánh g được mi quan h gia độ thm nưc và khuếch n ion
clorua có xét đến yếu t ng sut trong bê tông cn thiết, mang nhiu ý nghĩa cho công tác
đánh g, d báo tui th ca công trình; phù hp vi đặc đim khai thác ca các công trình
nói chung và các công trình cu i rng, đặc bit là các công trình cu Vit Nam.
T nhng đòi hi cp thiết và ý nghĩa quan trng trong vic đề xut được hình
đánh giá nh hưng ca ti trng đến độ thm ca bê tông và ng dng trong d báo tui th
công trình bng bê tông ct thép nói chung và các công trình cu nói riêng, đề tài nghiên cu
Đánh gđộ thm nước và thm ion clorua ca bê tông có xét đến yếu t ng sut, ng dng
trong kết cu cuđưc la chn m đề tài lun án.
Ni dung lun án gm 4 chương, m đầu, kết lun và kiến ngh
+ M đu
+ Chương 1: Tng quan v đ bn ca bê tông và các nghn cu liên quan đến độ thm
nước, khuếch n ion clorua ca bê tông.
2
+ Chương 2: Thí nghim phân tích độ thm nưc ca bê tông có xét đến trng thái ng
sut nén.
+ Chương 3: Thí nghim phân tích khuếch tán ion clorua ca bê tông có xét đến trng
thái ng sut nén.
+ Chương 4: Tính toán d báo tui th công trình cu bê tông ct thép có xét đến nh
hưng đồng thi ca hiu ng ti trng và tác động ca môi trưng
+ Kết lun và kiến ngh
2. Mc tiêu ca lun án
Mc tiêu ca lun án là:
+ Xác định h s thm nước, mác chng thm, h s khuếch tán ion clorua ca mt s
loi bê tông thường ng trong xây dng cu chu ti trng nén trước và chu ti trng
nén trc tiếp.
+ Xây dng mi quan h gia h s thm nước và h s khuếch tán ion clorua, có xét đến
hiu ng ca ti trng nén trc tiếp.
+ Xây dng mô hình d báo tui th s dng cu bê tông ct thép có xét đến hiu ng
ca ti trng theo tiêu chí khi đu ăn mòn ct thép trong bê tông. Áp dng d báo tui
th cho kết cu công trình cu bê tông ct thép.
3. Đối tượng và phm vi nghiên cu
3.1. Đối tưng nghiên cu
Đối tượng nghiên cu là mt s loi bê tông thường dùng trong xây dng cu. H s
thm nước, thm ion clorua và tương quan gia cng có xét đến nh hưởng ca ti trng.
Tui th s dng công trình cu bê tông ct thép.
3.2. Phm vi nghiên cu
+ Kết cu bê tông ct thép có ng sut nén trong i trường xâm thc có ion clorua.
+ Bê tông trong các công trình xây dng nói chung và công trình cu i rng.
4. Phương pháp nghiên cu
+ Phương pháp tng hp, phân tích và so sánh.
+ Phương pháp nghn cu ch yếu là phương pháp nghn cu lý thuyết kết hp vi
thc nghim. S dng các lý thuyết tn tiến v đ bn ca bê tông để xác định các
tương quan (công thc) thc nghim và trin khai nghn cu thc nghim để kim
chng.
+ Mô hình hóa để d báo tui th s dng ca cu bê tông ct thép chu tác động ca s
khuếch tán ion clorua có xét đến hiu ng ca ti trng.
5. Nhng đóng góp mi ca lun án
+ Lun án đã tiến hành các nghn cu thc nghim, phân tích tính thm nưc qua bê
tông chu nh hưng ca ti trng vi hai loi bê tông C30 và C40. Mt mô hình thí
nghim thm nưc có xét đến ti trng nén trc tiếp đã được thiết kế, chế to và th
nghim.
+ Lun án đã tiến hành các nghiên cu thc nghim phân tích tính thm ion clorua qua bê
tông chu nh hưng ca ti trng đối vi 2 loi bê tông C30 và C40. Mt mô hình thí
nghim thm ion clorua có xét đến ti trng nén trc tiếp đã đưc thiết kế, chế to và
th nghim.
+ Lun án đã đề xut được mi quan h gia gia khuếch n ion clorua h s thm nưc
ca bê tông.
+ Lun án đã áp dng mô hình đề xut để tính toán d báo tui th s dng ca các kết
cu công trình bê tông ct thép trong điu kin Vit Nam có xét đến nh hưng ca ti
trng thường xuyên và ti trng khai thác.
3
CHƯƠNG 1: TNG QUAN V ĐỘ BN CA BÊ TÔNG VÀ CÁC NGHIÊN CU LIÊN
QUAN ĐN ĐỘ THM NƯỚC, KHUCH TÁN ION CLORUA CA BÊ TÔNG
Tng quan v độ bn ca bê tông
Đ bn ca bê tông xi măng theo ACI 201.2R-08 [1] định nghĩa là "kh năng chng li
hot động thi tiết, ăn mòn a cht, mài mòn, hoc bt k quá trình suy thoái nào khác", có
nghĩa là bê tông bn s gi li hình thc ban đầu ca , cht lưng, và kh năng phc v khi
tiếp c vi môi trường.
S suy gim độ bn kết cu bê tông ct thép khi tiếp xúc vi môi trường có rt nhiu cơ
chế. Trong phm vi nghiên cu lun án này, cùng vi điu kin, đặc đim k hu Vit Nam,
đặc bit là các vùng ven bin thì cơ chế dn đến suy gim được đánh giá ch yếu thông qua
các ch tiêu v độ bn như kh năng chng thm ca cht lng và sc kháng khuếch tán ion
clorua qua bê tông. Ngoài ra, có th k đến hin tưng cacbonat a, ăn mòn sunfat, ăn mòn
hóa hc do axit và nưc bin.
Kh năng chng thm ca bê ng, mt loi vt liu rng, ph thuc nhiu vào các tham
s ca môi trường bê tông như độ rng, độ ngon ngoèo ca các l rng và tính thông nhau
gia các l rng. Scrivener [2] cho rng, khi độ rng và độ tng nhau gia các l rng trong
bê tông tăng lên, độ bn chng thm ca bê tông b gim xung; và khi các l rng càng
thng, dòng chy thm có tc độ càng nhanh. Dưi các tác động cơ hc như co ngót, t biến
hay nhit độ,..., s dn đến s phá hy trong bê ng kèm theo các đường nt làm gia tăng các
thông s trên, đ thm ca bê ng vy cũng s tăng nhanh. Sơ đ thm được minh ha
trong Hình 1.1
Hình 1.1
- nh hưng ca độ rng, dng, ch thước đường rng và tính liên thông ca các l
rng đến độ thm ca bê tông (Scrivener (2001) [2])
Ăn mòn ct thép trong bê tông là vn đề ph biến nh hưng đến độ bn ca kết cu bê
tông ct thép. Trong đó ăn mòn do ion clorua gây ra là mt trong nhng nguyên nhân chính
dn đến s suy gim, nh hưởng đến độ bn lâu dài ca các kết cu công trình [3].
Khi ct thép còn được bao bc bi c lp bê tông bo v đặc chc, thì môi trường kim
trong bê ng đủ cao để to ra mt lp màng bo v các ct thép. Nếu màng bo v này b phá
hy, quá trình ăn mòn ct thép s xy ra dn đến s suy gim din tích mt ct ngang và kh
năng chu lc ca các b phn kết cu bê tông ct thép.
Quá trình cacbonat hóa bê tông dưi tác dng ca CO2 có trong môi trường theo phn
ng:
Ca(OH)2 + CO2 = CaCO3 + H2O (1.1)
Quá trình này din ra t ngoài vào trong bê tông, theo thi gian. Tuy nhiên để quá trình
cacbonat a din ra hoàn toàn (khi đó pH ca bê tông ch còn khong 9) ngay c khi có chiu
dày lp bê ng bo v mng cũng cn mt khong thi gian dài (20 ÷ 30 năm tr lên). Mt
khác kết qu kho sát nhiu công trình thc tế chng minh thm chí nhng kết cu bê tông có
độ pH còn rt cao (ln hơn 11,5) nhưng hin tượng ăn mòn vn din ra.
Nguyên nhân do nng độ ion clorua, vượt quá gii hn, gây mt n định lp màng th động: