Đánh giá kết quả áp dụng kỹ thuật lọc máu liên tục trong điều trị sốc nhiễm khuẩn

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ÁP DỤNG KỸ THUẬT LỌC MÁU LIÊN TỤC<br /> TRONG ĐIỀU TRỊ SỐC NHIỄM KHUẨN<br /> Phạm Thị Ngọc Thảo*, Nguyễn Gia Bình**, Đặng Quốc Tuấn**, Trần Thanh Cảng***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Lọc máu liên tục được nhiều tác giả cho là có thể lọc cytokine, cải thiện huyết động, ngăn chận tiến<br /> triển của suy đa tạng trong giai đoạn sớm và hỗ trợ chức năng các tạng, kiểm soát tốt nước, điện giải, thăng bằng<br /> kiềm toan, thanh thải các chất hòa tan trong giai đoạn muộn. Ở trong nước, lĩnh vực này đã có một số nghiên<br /> cứu bước đầu về hiệu quả lọc máu liên tục nhưng kết quả có một số kết luận trái chiều, vì thế chúng tôi thực hiện<br /> nghiên cứu đa trung tâm tại ba bệnh viện Chợ Rẫy, Bạch Mai, Việt Tiệp với đề tài “Đánh giá kết quả áp dụng kỹ<br /> thuật lọc máu liên tục trong điều trị sốc nhiễm khuẩn” nhằm đánh giá hiệu quả lọc máu liên tục trong điều trị<br /> sốc nhiễm khuẩn..<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu: bệnh nhân 18 tuổi, được chẩn đoán sốc<br /> nhiễm khuẩn dựa theo tiêu chuẩn của Hội nghị thống nhất các Hội hồi sức thế giới năm 2001(Error! Reference source not<br /> found.), nhập khoa HSCC bệnh viện Chợ Rẫy, Bạch Mai, Việt Tiệp từ 01/08/2008 đến 31/08/2010. Phương pháp<br /> nghiên cứu: can thiệp, tự chứng. Bệnh án nghiên cứu theo mẫu. Máy lọc máu liên tục Prismaflex của Hãng<br /> Gambro. Các bệnh nhân vào nghiên cứu được đánh giá hiệu quả trên huyết động, hiệu quả giảm tiến triển suy đa<br /> tạng, các biến chứng của lọc máu liên tục và các hiệu quả khác.<br /> Kết quả: 73 bệnh nhân được chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn đã duy trì được huyết áp tâm thu ≥ 90mmHg<br /> bằng truyền dịch và thuốc vận mạch theo tiêu chuẩn của ACCP/SCCM-2001 được đưa vào nghiên cứu. Điểm<br /> APACHE II: 23,47 ± 5,52 và SOFA: 12,59 ± 3,26. Số tạng suy: 3,19 ± 0,95. Thời gian từ khi sốc đến khi lọc máu<br /> liên tục: 24,34 ± 13,26 (giờ). Thông số huyết động được cải thiện: nhịp tim giảm có ý nghĩa (p< 0,001), cải thiện<br /> huyết áp trung bình từ giờ thứ 6 trở đi (p < 0,001), tăng có ý nghĩa (p < 0,001) sức cản mạch hệ thống từ giờ thứ<br /> 6 lọc máu trở đi ở cả 2 nhóm sống và tử vong. Điểm SOFA giảm có ý nghĩa từ giờ thứ 48 (p < 0,001), giảm được<br /> liều thuốc vận mạch, cải thiện điểm SOFA ở nhóm sống có ý nghĩa sớm hơn từ giờ thứ 24 (p < 0,01). Cải thiện<br /> pH máu có ý nghĩa thống kê từ giờ thứ 48 (nhóm sống) (p 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> <br /> * P < 0,05; ** P < 0,01; ***P < 0,001 (so với T0)<br /> <br /> Nhận xét: Mạch giảm có ý nghĩa thống kê<br /> thống kê (p < 0,001) từ giờ thứ 6 ở nhóm sống<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br /> 147<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> trong khi ở nhóm tử vong mạch giảm có ý nghĩa<br /> giờ thứ 24.<br /> Bảng 3: Sự thay đổi về huyết áp trung bình trong<br /> quá trình LMLT<br /> Thời<br /> điểm<br /> T0<br /> T1<br /> T2<br /> T3<br /> T4<br /> T5<br /> T6<br /> <br /> Huyết áp trung bình (mmHg)<br /> Chung<br /> Sống<br /> Tử vong<br /> (n=73)<br /> (n = 37)<br /> (n = 36)<br /> 69,25 ± 8,83 70,7 ± 9,7 67,75 ± 7,7<br /> 74,90 ± 8,11*** 76,2 ± 6,8*** 73,4 ± 9,3***<br /> 80, 54 ±<br /> 83,1 ±<br /> 78,0 ±<br /> 10,95***<br /> 10,3***<br /> 11,2***<br /> 80,94 ±<br /> 86,6 ± 8,4***<br /> 75,2 ±<br /> 13,03***<br /> 14,4**<br /> 81,17 ±<br /> 87,6 ± 9,6*** 74,0 ± 15,3*<br /> 14,27***<br /> 84,56 ±<br /> 89,6 ± 7,8*** 75,0 ± 15,1<br /> 12,85***<br /> 90,15 ± 8,33*** 92,0 ± 7,5*** 85,2 ± 8,7*<br /> <br /> P<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> <br /> * P < 0,05; ** P < 0,01; ***P < 0,001 (so với T0)<br /> <br /> Nhận xét: Huyết áp trung bình tăng có ý<br /> nghĩa thống kê (p < 0,001) ở cả hai nhóm từ<br /> giờ thứ 6. Từ giờ thứ 12 huyết áp trung bình ở<br /> nhóm sống tăng nhiều hơn so với nhóm tử<br /> vong (p < 0,05).<br /> Bảng 4: Sự thay đổi CVP trong quá trình LMLT<br /> Thời<br /> điểm<br /> T0<br /> T1<br /> T2<br /> T3<br /> T4<br /> T5<br /> T6<br /> <br /> Chung<br /> (n = 73)<br /> 10,87 ± 4,22<br /> 10,67 ± 3,52<br /> 10,74 ± 3,56<br /> 11,11 ± 3,60<br /> 11,10 ± 3,66<br /> 10,70 ± 3,85<br /> 9,78 ± 3,26<br /> <br /> CVP (cmH2O)<br /> Sống<br /> Tử vong<br /> (n = 37)<br /> (n = 36)<br /> 10,0 ± 4,4 11,8 ± 3,8<br /> 10,0 ± 3,3 11,4 ± 3,7<br /> 10,6 ± 3,8 10,9 ± 3,4<br /> 10,8 ± 3,4 11,4 ± 3,8<br /> 10,6 ± 3,9 11,6 ± 3,3<br /> 10,7 ± 4,0 10,6 ± 3,5<br /> 9,6 ± 3,5<br /> 10,3 ± 2,7<br /> <br /> p<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> <br /> Nhận xét: CVP thay đổi không có ý nghĩa<br /> thống kê trước, trong và sau quá trình lọc máu.<br /> Bảng 5: Sự thay đổi về PAWP trong quá trình lọc<br /> máu liên tục<br /> Thời<br /> điểm Chung (n=16)<br /> T0<br /> 13,6 ± 5,3<br /> T1<br /> 13,9 ± 4,4<br /> T2<br /> 14,2 ± 4,8<br /> T3<br /> 13,8 ± 4,9<br /> T4<br /> 12,7 ± 4,6<br /> T5<br /> 11,6 ± 3,8<br /> <br /> 148<br /> <br /> PAWP (mmHg)<br /> Sống (n=8) Tử vong (n=8)<br /> 12,5 ± 5,1<br /> 14,8 ± 5,5<br /> 13,3 ± 4,0<br /> 14,6 ± 4,9<br /> 12,6 ± 4,1<br /> 15,8 ± 5,2<br /> 12,8 ± 5,3<br /> 14,8 ± 4,7<br /> 11,4 ± 4,8<br /> 15,3 ± 3,2<br /> 10,5 ± 3,0<br /> 14,3 ± 4,9<br /> <br /> p<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> <br /> Nhận xét: PAWP ở nhóm tử vong cao hơn<br /> nhóm sống ở tất cả các thời điểm, tuy nhiên sự<br /> khác biệt này không có ý nghĩa thống kê.<br /> Bảng 6: Sự thay đổi về CO trong quá trình LMLT<br /> Thời<br /> điểm<br /> T0<br /> T1<br /> T2<br /> T3<br /> T4<br /> T5<br /> <br /> CO (l/ph)<br /> Chung (n=16) Sống (n=8) Tử vong<br /> (n=8)<br /> 7,48 ± 2,20 7,93 ± 2,21 7,03 ± 2,25<br /> 7,22 ± 1,85 7,82 ± 1,89 6,63 ± 1,71<br /> 6,91 ± 1,75* 7,57 ± 1,78 6,24 ± 1,54<br /> 6,38 ± 1,89** 6,96 ± 2,02* 5,79 ± 1,68*<br /> 6,05 ± 1,92** 6,37 ± 1,96* 5,39 ± 1,93*<br /> 5,75 ± 1,77*** 5,91 ± 1,62** 5,31 ± 2,46*<br /> <br /> P<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> <br /> * P < 0,05; ** P < 0,01; ***P < 0,001 (so với T0)<br /> <br /> Nhận xét: CO giảm có ý nghĩa thống kê (p <<br /> 0,05) từ giờ thứ 24 ở cả nhóm sống và tử vong và<br /> CO ở nhóm sống và tử vong khác biệt không có<br /> ý nghĩa thống kê.<br /> Bảng 7: Sự thay đổi CI trong quá trình LMLT<br /> Thời<br /> điểm<br /> T0<br /> T1<br /> T2<br /> T3<br /> T4<br /> T5<br /> <br /> CI (l/ph/m²)<br /> Chung (n=16) Sống (n=8) Tử vong<br /> (n=8)<br /> 4,73 ± 1,18 4,95 ± 0,95 4,51 ± 1,40<br /> 4,60 ± 1,04 4,94 ± 0,94 4,25 ± 1,07<br /> 4,41 ± 1,01* 4,81 ± 0,96 4,00 ± 0,93<br /> 4,05 ± 0,99** 4,39 ± 0,92* 3,70 ± 0,98*<br /> 3,91 ± 1,08** 4,15 ± 1,02* 3,43 ± 1,17*<br /> 3,65 ± 0,97*** 3,75 ± 0,83** 3,38 ± 1,48*<br /> <br /> p<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> <br /> * P < 0,05; ** P < 0,01; ***P < 0,001 (so với T0)<br /> <br /> Nhận xét: CI giảm có ý nghĩa thống kê (p <<br /> 0,05) tại thời điểm giờ thứ 24 ở cả nhóm sống và<br /> nhóm tử vong và khác biệt về CI giữa nhóm<br /> sống và nhóm tử vong qua các thời điểm không<br /> có ý nghĩa thống kê.<br /> Bảng 8: Sự thay đổi về SRV trong quá trình LMLT<br /> Thời<br /> SRV (dynes/giây/cm5)<br /> điểm Chung (n=16) Sống (n=8) Tử vong (n=8)<br /> T0 714,3 ± 243,4 674,6 ± 235,1 754,0 ± 260,9<br /> T1<br /> 872,5 ±<br /> 845,9 ±<br /> 899,1±306,0**<br /> 262,7***<br /> 229,5***<br /> T2<br /> 905,0 ±<br /> 826,2 ±<br /> 983,8 ±<br /> 297,8***<br /> 261,8**<br /> 327,5***<br /> T3<br /> 1018,8 ±<br /> 926,4 ±<br /> 1111,3 ±<br /> 293,8***<br /> 186,7***<br /> 361,4***<br /> T4<br /> 1100,5 ±<br /> 1066,6 ±<br /> 1168,2 ±<br /> 453,2***<br /> 281,3***<br /> 749,9***<br /> T5<br /> 1281,7 ±<br /> 1218,8 ±<br /> 1449,6 ±<br /> 546,0***<br /> 367,6***<br /> 979,6***<br /> <br /> p<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> * P < 0,05; ** P < 0,01; ***P < 0,001 (so với T0)<br /> <br /> Nhận xét: SRV tăng có ý nghĩa từ giờ thứ 6 ở<br /> cả nhóm sống và nhóm tử vong; không có sự<br /> khác biệt về SRV giữa 2 nhóm sống và tử vong<br /> qua các thời điểm.<br /> Bảng 9: Sự thay đổi về SV trong quá trình LMLT<br /> Thời<br /> SV (ml/nhịp)<br /> điểm Chung (n=16) Sống (n=8) Tử vong (n=8)<br /> T0<br /> 54,2 ± 13,9 59,7 ± 10,9 48,7 ± 15,1<br /> T1<br /> 59,1 ± 17,6 69,2 ± 17,3 48,9 ± 11,3<br /> T2<br /> 57,6 ± 19,3 70,2 ± 19,1<br /> 45,1 ± 8,5<br /> T3<br /> 54,1 ± 17,0 63,5 ± 17,7 44,6 ± 10,0<br /> T4<br /> 54,8 ± 18,4 61,1 ± 19,3<br /> 42,1 ± 7,2<br /> T5<br /> 57,8 ± 17,0 61,4 ± 17,8 48,1 ± 12,0<br /> <br /> P<br /> >0,05<br /> 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> <br /> * P < 0,05 (so với T0)<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br /> 149<br /> <br />