intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: "Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty xi măng Hải Phòng".

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:94

Thêm vào BST
Báo xấu
99
lượt xem 40
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: "hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty xi măng hải phòng".', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: "Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty xi măng Hải Phòng".

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG………. KHOA…………… LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP Đề tài: "Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty xi măng Hải Phòng”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu Trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp th× chi phÝ cho s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng c«ng t¸c quan träng lu«n ®­îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m v× chóng g¾n liÒn víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp ®øng tr­íc sù c¹nh tranh gay g¾t víi nhau, kh«ng chØ c¸c doanh nghiÖp t¨ng c­êng ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng mµ cßn ph¶i quan t©m tíi c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt. Qu¶n lý kinh tÕ ®¶m b¶o thóc ®Èy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®iÒu quan träng lµ ph¶i tù bï ®¾p ®­îc toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n xuÊt ph¶i cã l·i. Muèn vËy, doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó qu¶n lý tèt chi phÝ s¶n xuÊt h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i th­êng xuyªn n¾m b¾t mét l­îng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt. C¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng vµ c¸c th«ng tin trong néi bé doanh nghiÖp. V× vËy, mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ quan träng nhÊt cña doanh nghiÖp lµ c«ng t¸c kÕ to¸n. C«ng t¸c kÕ to¸n cã nhiÖm vô cung cÊp th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi chÝnh x¸c ®Çy ®ñ sè liÖu cho c¸c nhµ qu¶n lý. Tõ ®ã c¸c nhµ qu¶n lý sÏ ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp. C«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó ®Çu t­ chiÒu s©u, lÊy chÊt l­îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµm ph­¬ng ch©m hµnh ®éng cña m×nh. S¶n phÈm cña c«ng ty ®· ®­îc kh¸ch hµng biÕt ®Õn vµ tÝn nhiÖm trong thÞ tr­êng c¶ n­íc. §ãng gãp mét phÇn trong sù thµnh c«ng nµy cña c«ng ty lµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh nãi riªng. Trong nhiÒu n¨m qua c«ng ty ®· kh«ng ngõng cè g¾ng trong viÖc c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý hiÖn nay, phï hîp víi viÖc ®æi míi chÕ ®é kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n chi phÝ gi¸ thµnh nãi riªng trë thµnh c«ng cô ®¾c lùc h¬n th× c«ng t¸c nµy cßn cã mÆt cñng cè vµ hoµn thiÖn. Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn t¹i c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng, nhËn thøc ®­îc viÖc lµm quan träng cña viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Em ®· ®i s©u t×m hiÓuvÒ lÜnh vùc nµy vµ em ®· 1 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chän tªn cho luËn v¨n tèt nghiÖp "Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng". LuËn v¨n chia lµm 3 phÇn chÝnh: PhÇn I: C¬ së lý luËn cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. PhÇn II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm t¹i c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng. PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng. V× thêi gian vµ nhËn thøc cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt cña em cßn nhiÒu thiÕu xãt. Em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp phª b×nh cña thÇy c« gi¸o vµ c¸c c« chó trong phßng kÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty ®Ó bµi viÕt cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù chØ b¶o nhiÖt t×nh cña c« gi¸o NguyÔn Thanh Quý, c¸c thÇy c« trong khoa kÕ to¸n, c¸c c« chó trong phßng kÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng ®· gióp ®ì em hoµn thiÖn h¬n trong bµi viÕt nµy. 2 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I C¬ së lý luËn cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. I. ý nghÜa, vÞ trÝ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.ý nghÜa cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt: Sù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - nÒn s¶n xuÊt x· héi cña bÊt kú ph­¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nh­ vËy, ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng ho¸, ng­êi s¶n xuÊt ph¶i bá chi phÝ vÒ thï lao lao ®éng vÒ t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng. V× thÕ sù h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ chñ quan cña ng­êi s¶n xuÊt. Gi¸ trÞ s¶n phÈm dÞch vô bao gåm 3 bé phËn lµ: c,v,m C: Lµ toµn bé gi¸ trÞ t­ liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm nh­: KhÊu hao TSC§, chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, n¨ng l­îng, nhiªn liÖu. Bé phËn nµy cßn ®­îc gäi lµ hao phÝ lao ®éng qu¸ khø (vËt ho¸) V: Lµ chi phÝ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµm ra s¶n phÈm, dÞch vô, bé phËn nµy ®­îc gäi lµ hao phÝ lao ®éng sèng. M: Lµ gi¸ trÞ do lao ®éng sèng t¹o ra trong qu¸ tr×nh t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm dÞch vô. ë gãc ®é doanh nghiÖp ®Ó t¹o ra s¶n phÈm doanh nghiÖp ph¶i bá ra hai bé phËn chi phÝ C vµ V. Nh­ vËy chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong mét kú kinh doanh nhÊt ®Þnh (th¸ng , quý, n¨m) 3 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ph¸t sinh th­êng xuyªn vµ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, nh­ng ®Ó phôc vô cho qu¶n lý vµ h¹ch to¸n kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®­îc tÝnh to¸n vµ tËp hîp theo tõng thêi kú: hµng th¸ng, quÝ, n¨m phï hîp víi kú b¸o c¸o. ChØ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra trong kú míi ®­îc tÝnh vµo phÝ s¶n xuÊt trong kú. Thùc chÊt chi phÝ s¶n xuÊt ë c¸c doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch vèn cña doanh nghiÖp vµo ®èi t­îng tÝnh gi¸ nhÊt ®Þnh, nã lµ vèn cña doanh nghiÖp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm: Trong s¶n xuÊt, chi phÝ s¶n xuÊt chØ lµ mét mÆt thÓ hiÖn sù chi phÝ. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, chi phÝ s¶n xuÊt chi ra ph¶i ®­îc xem xÐt trong mèi quan hÖ víi mÆt thø 2 còng lµ mÆt c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc.Quan hÖ so s¸nh ®ã ®· h×nh thµnh nªn chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm dÞch vô, lao vô hoµn thµnh trong kú... Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm, lao vô cô thÓ vµ chØ tÝnh to¸n x¸c ®Þnh víi sè l­îng s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh, kÕt thóc toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (thµnh phÈm) hay h×nh thµnh mét giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt (b¸n thµnh phÈm). Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tiªu thô ph¶i ®­îc båi hoµn ®Ó t¸i s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp mµ kh«ng bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh÷ng chi phÝ ®­a vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc gi¸ trÞ thùc cña c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt tiªu dïng cho s¶n xuÊt, tiªu thô vµ c¸c kho¶n chØ tiªu kh¸c cã liªn quan tíi viÖc bï ®¾p gi¶n ®¬n hao phÝ lao ®éng ®êi sèng. Mäi c¸ch tÝnh chñ quan kh«ng ph¶n ¸nh ®óng c¸c yÕu tè gi¸ trÞ trong gi¸ thµnh ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ph¸ vì c¸c quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh«ng thùc hiÖn ®­îc t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng. 4 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm VÒ thùc chÊt, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh lµ 2 mÆt kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . Chi phÝ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh mÆt hao phÝ s¶n xuÊt , cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶n ¸nh mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt. TÊt c¶ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh (ph¸t sinh trong kú, kú tr­íc chuyÓn sang ) vµ c¸c chi phÝ tÝnh tr­íc cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm. Nãi c¸ch kh¸c, gi¸ thµnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn c¸c kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra bÊt kú ë kú nµo nh­ng cã liªn quan ®Õn khèi l­îng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú . s¬ ®å mèi quan hÖ gi÷a Cpsx vµ gi¸ thµnh sp CPSX dë dang ®Çu kú B D CPSX ph¸t sinh trong kú A C CPSX dë dang cuèi kú Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm Qua s¬ ®å ta thÊy : ac = ab + bd -cd Tæng gi¸ chi phÝ s¶n Tæng chi phÝ chi phÝ s¶n = xuÊt dë dang + s¶n xuÊt ph¸t - xuÊt dë dang thµnh s¶n phÈm ®Çu kú sinh trong kú cuèi kú Khi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang (chi phÝ s¶n xuÊt dë dang) ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú. 2. Sù cÇn thiÕt cña viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®èi víi c«ng t¸c qñan lý cña doanh nghiÖp C«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chñ yÕu cung cÊp th«ng tin phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý cho nªn nã ®ãng vai trß quan träng trong c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Ngµy nay, c¸c doanh nghiÖp lµ chñ thÓ ®éc lËp tù h¹ch to¸n kinh doanh, ®­îc quyÒn chñ ®éng lùa chän ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt phï hîp, chÞu tr¸ch nhiÖm bï ®¾p chi phÝ bá ra, t¹o lîi nhuËn cao cho doanh nghiÖp. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®Çy ®ñ hîp lý tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm. Th­êng xuyªn kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña tõng lo¹i chi phÝ ph¸t sinh sÏ gãp phÇn qu¶n lý tµi s¶n vËt t­ tiÒn vèn, lao ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n vµ cã biÖn ph¸p phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. §ã lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §ång 5 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. thêi cßn lµ tiÒn ®Ò ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 3. NhiÖm vô h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ mét kh©u quan träng trong c«ng t¸c kinh tÕ, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× viÖc x¸c ®Þnh ®óng néi dung, ph¹m vi chi phÝ cÊu thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, gi¸ trÞ c¸c yÕu tè chi phÝ ®· chuyÓn dÞch vµo s¶n phÈm (c«ng viÖc, lao vô) ®· hoµn thµnh cã ý nghÜa quan träng vµ lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch. §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý, chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ to¸n cã nhiÖmvô sau: + C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp mµ x¸c ®Þnh ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, x¸c ®Þnh ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh phï hîp. + Tæ chøc hîp lý vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p thÝch hîp ®èi víi tõng lo¹i chi phÝ. + Th­êng xuyªn ®èi chiÕu kiÓm tra vµ ®Þnh kú ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®èi víi chi phÝ trùc tiÕp vµ c¸c dù to¸n chi phÝ ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p t¨ng c­êng qu¶n lý tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ. + §Þnh kú b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng chÕ ®é thêi h¹n. + Tæ chøc kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô, dÞch vô II. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh: 1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt: Do ®Æc ®iÓm cña chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¸t sinh hµng ngµy g¾n liÒn víi viÖc s¶n xuÊt tõng s¶n phÈm vµ tõng lo¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, viÖc tæng hîp tÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®­îc tiÕn hµnh trong tõng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. §Ó qu¶n lý vµ kiÓm tra chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ, 6 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tÝnh to¸n ®­îc kÕt qu¶ tiÕt kiÖm chi phÝ ë tõng bé phËn s¶n xuÊt vµ toµn doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cã t¸c dông kiÓm tra ph©n tÝch qu¸ tr×nh ph¸t sinh chi phÝ vµ h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nh»m nhËn biÕt vµ ®éng viªn mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. C¨n cø vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau, chi phÝ cña doanh nghiÖp chia lµm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. 1.1. Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ: §Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp, qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ ban ®Çu ®ång nhÊt cña nã mµ kh«ng xÐt ®Õn c«ng dông cô thÓ, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh, chi phÝ ®­îc ph©n theo yÕu tè.C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc x¸c ®Þnh vµ ph¸t triÓn ®Þnh møc vèn l­u ®éng còng nh­ viÖc lËp, kiÓm tra vµ ph©n tÝch dù to¸n chi phÝ.Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam. Toµn bé chi phÝ ®­îc chia lµm 7 yÕu tè sau: - YÕu tè nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô, dông cô.... Sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi, cïng víi nhiªn liÖu, ®éng lùc) - YÕu tè nhiªn liÖu ®éng lùc sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú (trõ sè l­îng dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi.) - YÕu tè tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng: Ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt l­¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn chøc. - YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo tû lÖ qui ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc. -YÕu tè khÊu hao TSC§: Ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. - YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh. - YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn : Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ch­a ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. 7 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.2. Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm: C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh toµn bé chi phÝ ®­îc theo kho¶n môc. C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t­îng. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ë ViÖt Nam gåm 3 kho¶n môc: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung Ngoµi ra, khi tÝnh chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm toµn bé th× chØ tiªu gi¸ thµnh cßn bao gåm kho¶n môc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng. 1.3.Ph©n lo¹i theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ: Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc chia thµnh chi phÝ s¶n phÈm vµ chi phÝ thêi kú. Chi phÝ s¶n phÈm lµ nh÷ng chi phÝ g¾n liÒn víi c¸c s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®­îc mua. Cßn chi phÝ thêi kú lµ chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét kú nµo ®ã, nã kh«ng ph¶i lµ mét phÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®­îc mua nªn ®­îc xem lµc¸c phÝ tæn, cÇn ®­îc khÊu trõ ra tõ lîi tøc cña thêi kú chóng ph¸t sinh. 1.4. Ph©n lo¹i theo quan hÖ cña chi phÝ víi khèi l­îng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh. §Ó thuËn lîi cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm tra chi phÝ, ®ång thêi lµm c¨n cø ®Ó ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh l¹i ®­îc ph©n theo quan hÖ víi khèi l­îngc«ng viÖc hoµn thµnh. Theo c¸ch nµy chi phÝ ®­îc chia thµnh nh÷ng biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ. BiÕn phÝ lµ nh÷ng thay ®æi vÒ tæng sè, vÒ tû lÖ so víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, nh©n c«ng trùc tiÕp...CÇn l­u ý r»ng c¸c chi phÝ biÕn ®æi nÕu tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i cã tÝnh cè ®Þnh. §Þnh phÝ lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè so víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n vÒ chi phÝ khÊu haoTSC§, chi phÝ thuª mÆt b»ng, 8 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ph­¬ng tiÖn kinh doanh... C¸c phÝ nµy nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i biÕn ®æi nÕu s¶n l­îng s¶n phÈm thay ®æi. 2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh: §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ thµnh còng nh­ yªu cÇu x¸c ®Þnh gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ thµnh ®­îc xem xÐt d­íi nhiÒu gãc ®é nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. VÒ lý luËn còng nh­ trªn thùc tÕ, ngoµi c¸c kh¸i niÖm gi¸ thµnh x· héi vµ gi¸ thµnh c¸ biÖt, cßn cã c¸c gi¸ thµnh c«ng x­ëng, gi¸ thµnh toµn bé. 2.1. Ph©n lo¹i theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: §­îc x¸c ®Þnh khi b­íc vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tr­íc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Còng nh­ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm. Tuy nhiªn, kh¸c víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®­îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc b×nh qu©n tiªn tiÕn vµ kh«ng biÕn ®æi trong suèt c¶ kú kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ hiÖn hµnh t¹i tõng thêi ®iÓm trong kú kÕ ho¹ch (th­êng lµ ngµy ®Çu th¸ng ) nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®­îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ chØ tiªu x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm dùa trªn c¬ së c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông trong viÖc qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chi phÝ, x¸c ®Þnh ®­îc c¸c nguyªn nh©n v­ît (hôt) ®Þnh møc chi phÝ trong kú h¹ch to¸n. Tõ ®ã ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc chi phÝ cho phï hîp. 2.2. Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ: Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ, chØ tiªu gi¸ thµnh ®­îc chia thµnh: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng x­ëng): lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n x­ëng s¶n xuÊt. 9 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Gi¸ thµnh tiªu thô (cßn gäi lµ gi¸ thµnh toµn bé vµ gi¸ thµnh ®Çy ®ñ): lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm. Gi¸ thµnh toµn = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt + Chi phÝ qu¶n lý + Chi phÝ bé cña s¶n phÈm cña s¶n phÈm doanh nghiÖp b¸n hµng C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông gióp cho nhµ qu¶n lý biÕt ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh l·i hoÆc lç cña tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô mµ doanh nghiÖp kinh doanh. Tuy nhiªn do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh khi lùa chän tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý cho tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô nªn c¸ch ph©n lo¹i nµy chØ cßn mang ý nghÜa häc thuËt nghiªn cøu. III. §èi t­îng, ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: 1.§èi t­îng, ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: 1.1. §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: X¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn vµ quan träng cña tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm 2 giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau vµ cã quan hÖ mËt thiÕt v¬Ý nhau. §ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ ph¸t sinh theo tõng s¶n phÈm nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng nghÖ, ph©n x­ëng... vµ giai ®o¹n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh qui ®Þnh. ViÖc ph©n chia nµy ®­îc xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý, kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ , yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh néi bé vµ theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ cña tõng doanh nghiÖp vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh qui ®Þnh. Nh­ vËy, x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ chÞu chi phÝ. KÕ to¸n c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ dùa trªn c¨n cø sau: - §Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh cña doanh nghiÖp. - §Æc ®iÓm ph¸t sinh, môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ. - Yªu cÇu th«ng tin cña c«ng t¸c qu¶n lý, tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. 10 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Qui tr×nh c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm. 1.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: Trªn c¬ së ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ, kÕ to¸n lùa chän ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ thÝch øng. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph­¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ. VÒ c¬ b¶n, ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm c¸c ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo s¶n phÈm, theo ®¬n ®Æt hµng, theogiai ®o¹n c«ng nghÖ, theo ph©n x­ëng, theo nhãm s¶n phÈm,v.v...Néi dung chñ yÕu cña ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n më thÎ (hoÆc sæ) chi tiÕt h¹ch to¸n theo tõng ®èi t­îng ®· x¸c ®Þnh, ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn ®èi t­îng, hµng th¸ng tæng hîp chi phÝ theo tõng ®èi t­îng. Mçi ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chØ thÝch øng víi mét lo¹i ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ nªn tªn gäi cña c¸c ph­¬ng ph¸p nµy lµ biÓu hiÖn ®èi t­îng mµ nã cÇn tËp hîp vµ ph©n lo¹i chi phÝ. 2. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: 2.1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh s¶n phÈm, b¸n thµnh s¶n phÈm,c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ. §èi t­îng ®ã cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt tuú theo yªu cÇu cña h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé vµ tiªu thô s¶n phÈm. Khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tr­íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh.Muèn vËy ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, qui tr×nh s¶n xuÊt c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp. §ång thêi ph¶i x¸c ®Þnh ®¬n vÞ tÝnh cña s¶n phÈm dÞch vô ®· ®­îc x· héi thõa nhËn, phï hîp trong kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ. Dùa vµo c¨n cø trªn, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ: - Tõng s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn thµnh - Tõng bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm - S¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi qui tr×nh c«ng nghÖ hay b¸n thµnh phÈm - Tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. 11 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®óng, phï hîp víi ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp gióp cho kÕ to¸n tæ chøc më sæ kÕ to¸n vµ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cã hiÖu qu¶, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý néi bé doanh nghiÖp. 2.2 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: Trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, phï hîp víi kú t×nh gi¸ thµnh vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph­¬ng ph¸p hoÆc mét hÖ thèng ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. Nã mang tÝnh thuÇn tuý kü thuËt tÝnh to¸n chi phÝ cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc lùa chon ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh chñ yÕu phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm vÒ ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Mét sè ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh th­êng ®­îc sö dông lµ: 2.2.1. Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, sè l­îng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt khèi l­îng lín, chu k× s¶n xuÊt ng¾n nh­: c¸c nhµ m¸y ®iÖn n­íc, c¸c doanh nghiÖp khai th¸c (quÆng, than, gç...).Gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Tæng gi¸ thµnh Gi¸ tri s¶n Tæng chi phÝ Gi¸ trÞ s¶n s¶n phÈm hoµn = + - phÈm dë s¶n xuÊt ph¸t phÈm dë dang thµnh dang ®Çu kú sinh trong kú cuèi kú Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ SP = Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh 2.2.2. Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ: ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc giai ®o¹n c«ng nghÖ hay bé 12 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. phËn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch céng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hay tæng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n, bé phËn s¶n xuÊt t¹o nªn thµnh phÈm: gi¸ thµnh s¶n phÈm = Z1 + Z2 + ... + Zn Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp khai th¸c, dÖt nhuém, c¬ khÝ, chÕ t¹o ... 2.2.3. Ph­¬ng ph¸p hÖ sè: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn liÖu vµ mét l­îng lao ®éng nh­ng thu ®­îc ®ång thêi nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau vµ chi phÝ kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®­îc mµ ph¶i tËp hîp chung cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, tr­íc hÕt, kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ sè qui ®æi ®Ó qui ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm vÒ s¶n phÈm gèc (c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm kinh tÕ hoÆc tÝnh chÊt cña s¶n phÈm ®Ó qui ®Þnh lo¹i s¶n phÈm cã ®Æc tr­ng tiªu biÓu hÖ sè1) råi tõ ®ã dùa vµo tæng chi phÝ liªn quan ®Õn gi¸ thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm ®· tËp hîp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gèc vµ gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm. Gi¸ thµnh cña tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm gèc = Tæng sè s¶n phÈm gèc (kÓ c¶ qui ®æi) Gi¸ thµnh ®¬n Gi¸ thµnh hÖ sè qui ®æi = x vÞ s¶n phÈm ®¬n vÞ s¶n s¶n phÈm tõng lo¹i phÈm gèc tõng lo¹i n Qo   QiHi i 1 Trong ®ã: - Qo: tæng sè s¶n phÈm gèc ®· qui ®æi - Qi: Sè l­îng s¶n phÈm i (i = 1, n). - Hi: HÖ sè qui ®æi s¶n phÈmi (i =1, n). Tæng gi¸ thµnh Gi¸ trÞ s¶n Tæng chi phÝ Gi¸ trÞ s¶n s¶n xuÊt c¸c = phÈm dë + s¶n xuÊt ph¸t - phÈm dë dang 13 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lo¹i s¶n phÈm dang ®Çu kú sinh trong kú cuèi kú 2.2.4. Ph­¬ng ph¸p tû lÖ: Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã quy c¸ch phÈm chÊt kh¸c nh­ may mÆc, dÖt kim, ®ãng giÇy, c¬ khÝ chÕ t¹o v.v... ®Ó gi¶m bít khèi l­îng h¹ch to¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i. C¨n cø vµo tû lÖ chi phÝ gi÷a chi phÝ thùc tÕ víi chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch (hoÆc ®Þnh møc), kÕ to¸n sÏ tÝnh ra gi¸ thµnh ®¬n vÞ vµ tæng gi¸ thµnh tõng lo¹i Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Tû lÖ = (hoÆc ®Þnh møc) ®¬n x thùc tÕ ®¬n vÞ chi phÝ SP tõng lo¹i vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¸c lo¹i s¶n phÈm Tû lÖ chi phÝ = x 100% Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (hoÆc ®Þnh møc) cña c¸c lo¹i SP 2.2.5. Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô: §èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh, bªn c¹nh nh÷ng s¶n phÈm chÝnh thu ®­îc nh÷ng s¶n phÈm phô (c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn ®­êng, r­îi, bia,...), ®Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh kÕ ph¶i lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô ra khái tæng chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc theo nhiÒu ph­¬ng ph¸p nh­ gi¸ ­íc tÝnh, gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ nguyªn liÖu ban ®Çu... Tæng gÝa Gi¸ trÞ SP Tæng chi phÝ gi¸ trÞ SP gi¸ trÞ thµnh s¶n chÝnh dë s¶n xuÊt phô thu SP chÝnh = + - - phÈm dang ®Çu ph¸t sinh håi ­íc dë dang chÝnh kú trong kú tÝnh cuèi kú 2.2.6. Ph­¬ng ph¸p tÝnh liªn hîp: ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm lµm ra ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau nh­ c¸c doanh nghiÖp ho¸ chÊt, dÖt kim, ®ãng 14 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. giÇy...Trªn thùc tÕ kÕ to¸n cã thÓ kÕt hîp tæng céng chi phÝ víi ph­¬ng ph¸p tû lÖ, hÖ sè víi lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô... 3. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë mét sè lo¹i h×nh doanh nghiÖp: 3.1. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¶n ®¬n: Th­êng lµ nh÷ng doanh nghiÖp chØ s¶n xuÊt mét hoÆc mét Ýt mÆt hµng víi khèi l­îng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n, s¶n phÈm dë dang kh«ng cã hoÆc cã kh«ng ®¸ng kÓ nh­ c¸c doanh nghiÖp khai th¸c than, s¶n xuÊt ®iÖn n­íc, chÕ biÕn l­¬ng thùc, thùc phÈm... Do mÆt hµng Ýt nªn ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh theo s¶n phÈm, mçi mÆt hµng s¶n xuÊt ®­îc më mét sæ (thÎ ) h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. C«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ph­¬ng ph¸p liªn hîp. 3.2 Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng: §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®¬n. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ s¶n phÈm cña tõng ®¬n ®Æt hµng. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh tuú theo tÝnh chÊt vµ sè l­îng s¶n phÈm cña tõng ®¬n sÏ ¸p dông ph­¬ng ph¸p thÝch hîp nh­: ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph­¬ng ph¸p hÖ sè, tû lÖ hoÆc liªn hîp... §Æc ®iÓm cña viÖc tËp hîp chi phÝ trong c¸c doanh nghiÖp nµy lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®Òu ®­îc tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt hµng. §èi víi chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn ®¬n ®Æt hµng nµo sÏ tËp hîp trùc tiÕp vµo thÎ tÝnh gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng ®ã, cßn chi phÝ gi¸n tiÕp liªn quan nhiÒu ®Õn ®¬n ®Æt hµng th× ®­îc tËp hîp chung cuèi mçi kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n sö dông mét tiªu thøc ph©n bæ thÝch hîp ®Ó ph©n bæ lo¹i chi phÝ nµy cho tõng ®¬n vµ ghi vµo c¸c thÎ tÝnh gi¸ thµnh t­¬ng øng. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ë lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy chØ tiÕn hµnh khi ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh nªn kú tÝnh gi¸ thµnh th­êng kh«ng khíp víi kú b¸o c¸o. §èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng mµ cuèi kú b¸o c¸o ch­a hoµn thµnh th× toµn bé chi phÝ trªn thÎ tÝnh gi¸ thµnh t­¬ng øng ®Òu ®­îc coi lµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Tuy nhiªn trong mét sè tr­êng hîp cÇn thiÕt theo yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý, mÆc dï cuèi kú ®¬n ®Æt hµng ch­a h×nh thµnh nh­ng cÇn x¸c ®Þnh khèi 15 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. l­îng c«ng viÖc ®· thùc hiÖn trong kú, kÕ to¸n ph¶i sö dông gi¸ thµnh kÕ ho¹ch hay gi¸ thµnh ®Þnh møc ®Ó x¸c ®Þnh bé phËn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh tõ ®ã tÝnh ra gÝa trÞ cña khèi l­îng c«ng viÖc dë dang. 3.3. Doanh nghiÖp ¸p dông hÖ thèng h¹ch to¸n ®Þnh møc: Trªn c¬ së hÖ thèng ®Þnh møc tiªu hao lao ®éng,vËt t­ hiÖn hµnh vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sÏ x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña tõng lo¹i s¶n phÈm. §ång thêi, h¹ch to¸n riªng c¸c thay ®æi, c¸c chªnh lÖch so víi ®Þnh møc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ph©n tÝch toµn bé chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú thµnh ba lo¹i: Theo ®Þnh møc, chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc vµ chªnh lÖch so víi ®Þnh møc. Tõ ®ã, tiÕn hµnh x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm b»ng c¸ch: Gi¸ thµnh gi¸ thµnh chªnh lÖch chªnh lÖch ± do thay ®æi ± thùc tÕ s¶n = ®Þnh møc so víi phÈm s¶n phÈm ®Þnh møc ®Þnh møc ViÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh ®Þnh møc ®­îc tiÕn hµnh trªn c¬ së ®Þnh møc tiªn tiÕn hiÖn hµnh ngµy ®Çu kú (th­êng lµ ®Çu th¸ng ). Tuú theo tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®Æc ®iÓm s¶n phÈm mµ ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc kh¸c nhau ( theo s¶n phÈm hoµn thµnh, theo chi tiÕt, bé phËn s¶n phÈm råi tæng hîp l¹i ...). ViÖc thay ®æi ®Þnh møc ®­îc thùc hiÖn vµo ngµy ®Çu th¸ng ®Ó thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc còng nh­ kiÓm tra viÖc thi hµnh ®Þnh møc. Tr­êng hîp thay ®æi ®Þnh møc diÔn ra vµo ngµy gi÷a th¸ng th× ®Çu th¸ng sau ph¶i ®iÒu chØnh gi¸ thµnh ®Þnh møc. Nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ngoµi ®Þnh møc vµ dù to¸n quy ®Þnh ®­îc gäi lµ chªnh lÖch so víi ®Þnh møc hay tho¸t ly ®Þnh møc. 3.4. Doanh nghiÖp cã qui tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc: Doanh nghiÖp s¶n xuÊt phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc lµ doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o nhiÒu s¶n phÈm bao gåm nhiÒu b­íc (giai ®o¹n) nèi tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, mçi b­íc t¹o ra mét lo¹i b¸n thµnh phÈm vµ b¸n thµnh phÈm cña b­íc tr­íc lµ ®èi t­îng (hay nguyªn liÖu) chÕ biÕn cña b­íc sau. Trong nh÷ng doanh nghiÖp nµy, ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ thÝch hîp nhÊt lµ h¹ch to¸n theo b­íc chÕ biÕn (giai ®o¹n c«ng 16 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nghÖ).Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh thuéc giai ®o¹n nµo sÏ ®­îc tËp hîp cho giai ®o¹n ®ã. Riªng víi chi phÝ s¶n xuÊt chung sau khi ®­îc tËp hîp theo ph©n x­ëng sÏ ®­îc ph©n bæ cho c¸c b­íc theo nh÷ng tiªu thøc phï hîp. Tuú theo tÝnh chÊt cña hµng ho¸ s¶n phÈm vµ yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý, chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ ®­îc tËp hîp theo ph­¬ng ¸n cã b¸n thµnh phÈm vµ ph­¬ng ¸n kh«ng cã b¸n thµnh phÈm. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh th­êng lµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p tæng céng hay tû lÖ (hoÆc hÖ sè)  TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc theo ph­¬ng ¸n cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm: Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp cã yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé cao hoÆc b¸n thµnh phÈm b¸n ra ngoµi. §Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n nµy lµ khi tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ, gi¸ trÞ b¸n thµnh phÈm cña c¸c b­íc tr­íc chuyÓn sang b­íc sau ®­îc tÝnh theo gi¸ thµnh thùc tÕ vµ ®­îc ph¶n ¸nh theo tõng kho¶n môc chi phÝ. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i tiÕn hµnh lÇn l­ît tõ b­íc 1 sang b­íc 2...cho ®Õn b­íc cuèi cïng tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm nªn cßn gäi lµ kÕt chuyÓn tuÇn tù Qui tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ¸n nµy nh­ s¬ ®å sau: s¬ ®å 1: tr×nh tù h¹ch to¸n cpsx vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ¸n ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm gi¸ trÞ s¶n Gi¸ thµnh Chi phÝ c h i phÝ + - phÈm dë dang b¸n thµnh = nguyªn vËt chÕ biÕn cuèi kú b­íc 1. phÈm b­íc 1 liÖu chÝnh b­íc 1 Gi¸ trÞ s¶n Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh Chi phÝ phÈm dë dang - b¸n thµnh = b¸n thµnh + chÕ biÕn cuèi kú b­íc 2 phÈm b­íc 2 phÈm b­íc 1 b­íc 2 17 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Tæng gi¸ Gi¸ thµnh b¸n chi phÝ Gi¸ trÞ s¶n phÈm thµnh thµnh = + - thµnh phÈm chÕ biÕn dë dang cuèi kú phÈm b­íc (n-1) b­íc n b­íc n  TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc theo ph­¬ng ¸n kh«ng cã b¸n thµnh phÈm: Trong nh÷ng doanh nghiÖp mµ yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé kh«ng cao hoÆc b¸n thµnh phÈm chÕ biÕn ë tõng b­íc kh«ng b¸n ra ngoµi th× chi phÝ chÕ biÕn ph¸t sinh trong c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ ®­îc tÝnh nhËp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch ®ång thêi, song song nªn cßn gäi lµ kÕt chuyÓn song song. Theo ph­¬ng ¸n nµy, kÕ to¸n kh«ng cÇn tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm hoµn thµnh trong tõng giai ®o¹n mµ chØ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh b»ng c¸ch tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ c¸c chi phÝ chÕ biÕn kh¸c trong c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ. s¬ ®å 2: tr×nh tù h¹ch to¸n cpsx vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ¸n ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm Chi phÝ VLC ph©n bæ cho thµnh phÈm Tæng gi¸ Chi phÝ chÕ biÕn b­íc 1 tÝnh cho thµnh phÈm thµnh thµnh phÈm Chi phÝ chÕ biÕn b­íc 2 tÝnh cho thµnh phÈm Chi phÝ chÕ biÕn b­íc ... tÝnh cho thµnh phÈm Chi phÝ chÕ biÕn b­íc n tÝnh cho thµnh phÈm 18 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. IV. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: 1. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: 1.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: 1.1.1. Kh¸i niÖm vµ c¸ch thøc tËp hîp, ph©n bæ : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu,nhiªn liÖu,vËt liÖu phô ... xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt ( ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt hoÆc s¶n phÈm, lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®ã. Tr­êng hîp vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc riªng biÖt th× ph¶i ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t­îng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ th­êng ®­îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng l­îng, sè l­îng s¶n phÈm .... c«ng thøc ph©n bæ nh­ sau: Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ Tæng chi phÝ vËt tû lÖ (hay hÖ sè) = x cho tõng ®èi t­îng liÖu cÇn ph©n bæ ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng Trong ®ã: Tû lÖ hÖ sè ph©n bæ = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng 1.1.2. Tµi kho¶n sö dông: §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp , kÕ to¸n sö dông TK 621 - chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ nhá h¬n ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt, nhãm s¶n phÈm...) KÕt cÊu TK 621 nh­ sau: Bªn nî: Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô ,dÞch vô Bªn cã: - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt. - KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. 19 KÕ to¸n 39B: Khoa kÕ to¸n
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
841 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2