intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: "Một số biện pháp nhằm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả xuất khẩu lao động Việt Nam trong những năm tới"

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

Thêm vào BST
Báo xấu
636
lượt xem 30
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau gần 20 năm đổi mới nền kinh tế, từ một nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường, theo định hướng Xã hội chủ nghĩa và có sự quản lý của Nhà nước, nền kinh tế nước nhà đã đạt được những thành tựu quan trọng bước đầu, song cũng chỉ đáp ứng được một phần trước...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: "Một số biện pháp nhằm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả xuất khẩu lao động Việt Nam trong những năm tới"

  1. …………..o0o………….. Luận văn Một số biện pháp nhằm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả xuất khẩu lao động Việt Nam trong những năm tới
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu Sau gÇn 20 n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ, tõ mét nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, theo ®Þnh h­íng X· héi chñ nghÜa vµ cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, nÒn kinh tÕ n­íc nhµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng b­íc ®Çu, song còng chØ ®¸p øng ®­îc mét phÇn tr­íc nh÷ng nhu cÇu cÊp thiÕt cña x· héi, ®Æc biÖt lµ nhu cÇu viÖc lµm do tû lÖ thÊt nghiÖp gia t¨ng tõ chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ vµ bïng næ d©n sè. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, xuÊt khÈu lao ®éng ®· trë thµnh mét ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc ta. Tõ khi ra ®êi vµ ph¸t triÓn ®Õn nay ®· ®­îc h¬n 20 n¨m, xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, song bªn c¹nh ®ã, vÉn cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ vµ nh÷ng th¸ch thøc míi. Víi søc Ðp néi t¹i vÒ viÖc lµm, nguyÖn väng cña ng­êi lao ®éng vµ lîi Ých Quèc gia, ®ßi hái ph¶i ®­îc ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶, kÓ c¶ sè l­îng lÉn chÊt l­îng cña ch­¬ng tr×nh xuÊt khÈu lao ®éng, hiÖn t¹i còng nh­ trong nh÷ng n¨m tíi. Nh»m ®­a lÜnh vùc xuÊt khÈu lao ®éng lªn mét tÇm cao míi, t­¬ng xøng víi vÞ trÝ vµ vai trß quan träng cña nã. Trong ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay vµ xu h­íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam hay thùc chÊt lµ ®­a nhiÒu lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng cÇn thiÕt. Sau qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu vµ ®i thùc tËp, lµ mét sinh viªn t«i nhËn thøc s©u s¾c r»ng: XuÊt khÈu lao ®éng qu¶ thùc lµ mét vÊn ®Ò míi, rÊt khã vµ phøc t¹p; ®ang ®­îc §¶ng, Nhµ n­íc vµ toµn X· héi quan t©m, coi ®ã lµ mét trong 4 ngµnh kinh tÕ quan träng cña ®Êt n­íc. Víi lý do ®ã t«i ®· lùa chän ®Ò tµi “Mét sè biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi” lµm ®Ò tµi cho LuËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh, nh»m gãp phÇn lµm râ thªm vÒ mÆt lý luËn vµ ®¸p 1 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. øng yªu cÇu thùc tiÔn còng nh­ nh÷ng yªu cÇu míi ®èi víi xuÊt khÈu lao ®éng trong nh÷ng n¨m tíi.  §èi t­îng nghiªn cøu: §èi t­îng nghiªn cøu cña LuËn v¨n lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam hay thùc chÊt lµ viÖc ®­a ng­êi lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi.  Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: LuËn v¨n sö dông mét sè c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu sau: - Ph­¬ng ph¸p biÖn chøng. - Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch. - Ph­¬ng ph¸p thèng kª to¸n. - Ph­¬ng ph¸p chuyªn gia, ®iÒu tra kh¶o nghiÖm tæng kÕt thùc tiÔn.  Néi dung nghiªn cøu: - X©y dùng c¬ së lý luËn vÒ viÖc ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam. - Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam qua c¸c thêi kú tõ 1980 ®Õn nay. Qua ®ã ph¸t hiÖn nh÷ng ®iÓm tÝch cùc vµ h¹n chÕ (tån t¹i khiÕm khuyÕt cña xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam), tiÕn tíi x©y dùng c¸c ph­¬ng h­íng, biÖn ph¸p ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam. §ång thêi, ®­a ra c¸c kiÕn nghÞ, chÝnh s¸ch nh»m ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam trong hiÖn t¹i còng nh­ trong nh÷ng n¨m tíi. Víi l­îng thêi gian nghiªn cøu, thùc tËp vµ viÕt ®Ò tµi h¹n hÑp, néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi mµ t¸c gi¶ ®­a ra d­íi ®©y sÏ kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt bÊt cËp. KÝnh mong c¸c ThÇy gi¸o, C« gi¸o, c¸c C« chó, Anh chÞ c¸n bé c«ng nh©n viªn thuéc Côc Qu¶n lý Lao ®éng víi n­íc ngoµi vµ C«ng ty Cung øng Nh©n lùc Quèc tÕ vµ Th­¬ng m¹i (SONA) cïng c¸c b¹n sinh viªn quan t©m gãp ý phª b×nh ®Ó ®Ò tµi luËn v¨n nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ngoµi c¸c phÇn: Lêi nãi ®Çu, Danh môc c¸c tµi liÖu tham kh¶o vµ Phô lôc, néi dung cña ®Ò tµi LuËn v¨n ®­îc chia thµnh 3 ch­¬ng sau ®©y: Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn vÒ xuÊt khÈu lao ®éng. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam qua c¸c thêi kú. Ch­¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi. Hµ Néi, ngµy 16 th¸ng 12 n¨m 2003. Ng­êi thùc hiÖn: Sinh viªn: NguyÔn L­¬ng §oµn. 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lêi c¶m ¬n Tr­íc hÕt, cho phÐp em ®­îc bµy tá lêi c¶m ¬n vµ lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi tËp thÓ ThÇy gi¸o, C« gi¸o tr­êng §¹i häc Qu¶n lý vµ Kinh doanh Hµ Néi, ®· d¹y dç, d×u d¾t em trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu t¹i Nhµ tr­êng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy gi¸o Tr­ëng khoa Th­¬ng m¹i P.G.S T.S TrÇn V¨n Chu, ThÇy gi¸o Phã chñ nhiÖm khoa Th­¬ng m¹i T.S TrÇn V¨n HoÌ cïng tËp thÓ c¸c ThÇy c« trong khoa, ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho em trong viÖc häc tËp, rÌn luyÖn còng nh­ ®i thùc tËp vµ viÕt ®Ò tµi luËn v¨n cña m×nh. §Æc biÖt, cho phÐp em ®­îc bµy tá t×nh c¶m vµ lßng biÕt ¬n ch©n thµnh tíi ThÇy gi¸o T.S NguyÔn Anh TuÊn Phã phßng tæ chøc c¸n bé, tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Hµ Néi, ng­êi ®· dµnh nhiÒu thêi gian tËn t×nh h­íng dÉn em trong viÖc ®Þnh h­íng, lùa chän vµ viÕt ®Ò tµi luËn v¨n cña m×nh. Em còng xin ®­îc bµy tá lêi c¶m ¬n s©u s¾c tíi c¸c C«, Chó, Anh ChÞ c¸n bé c«ng nh©n viªn Côc Qu¶n lý Lao ®éng víi N­íc ngoµi – Bé Lao ®éng Th­¬ng binh vµ X· héi sè 41 Lý Th¸i Tæ – Hoµn KiÕm - Hµ Néi cïng c¸c C«, Chó, Anh, ChÞ c¸n bé c«ng nh©n viªn thuéc C«ng ty Cung øng Nh©n lùc Quèc tÕ vµ Th­¬ng m¹i SONA sè 34 §¹i Cå ViÖt – Hai Bµ Tr­ng – Hµ Néi. §· hîp t¸c, tËn t×nh quan t©m gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÒ c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý, kinh doanh xuÊt khÈu lao ®éng t¹i Côc vµ C«ng ty, ®Ó em sím hoµn thµnh ®Ò tµi luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c C¸ nh©n, Tæ chøc kinh tÕ, X· héi ®· cung cÊp vµ cho phÐp sö dông tµi liÖu trong viÖc thùc hiÖn vµ viÕt ®Ò tµi cña cuèn luËn v¨n nµy. Hµ Néi, ngµy 16 th¸g 12 n¨m 2003. Sinh viªn: NguyÔn L­¬ng §oµn Líp 402 – KT§N 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng 1 C¬ së lý luËn vÒ xuÊt khÈu lao ®éng 1. B¶n chÊt cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng. 1.1 Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n. 1.1.1 Kh¸i niÖm nguån nh©n lùc. Nguån nh©n lùc lµ mét lùc l­îng bao gåm toµn bé lao ®éng trong x· héi, kh«ng ph©n biÖt vÒ tr×nh ®é, tay nghÒ, Nam n÷, tuæi t¸c. HoÆc nguån nh©n lùc cßn ®­îc hiÓu lµ mét bé phËn cña d©n sè, bao gåm nh÷ng ng­êi cã viÖc lµm vµ nh÷ng ng­êi thÊt nghiÖp. 1.1.2 Kh¸i niÖm nguån lao ®éng. Nguån lao ®éng lµ mét bé phËn cña d©n c­, bao gåm nh÷ng ng­êi ®ang ë trong ®é tuæi lao ®éng, kh«ng kÓ mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng, vµ bao gåm nh÷ng ng­êi ngoµi ®é tuæi lao ®éng(1). 1.1.3 Kh¸i niÖm nh©n lùc. Nh©n lùc lµ nguån lùc cña mçi con ng­êi, nã bao gåm c¶ thÓ lùc vµ trÝ lùc. 1.1.4 Kh¸i niÖm lao ®éng. Lao ®éng lµ ho¹t ®éng cã chñ ®Ých, cã ý thøc cña con ng­êi nh»m thay ®æi nh÷ng nh÷ng vËt thÓ tù nhiªn phï hîp víi lîi Ých cña m×nh. Lao ®éng cßn lµ sù vËn ®éng cña søc lao ®éng trong qu¸ tr×nh t¹o ra cña c¶i, vËt chÊt vµ tinh thÇn, lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp gi÷a søc lao ®éng vµ t­ liÖu s¶n xuÊt. (1) Trªn, d­íi ®é tuæi lao ®éng (tõ 16 – 55 ®èi víi N÷, 16 – 60 ®èi víi Nam). 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.1.5 Kh¸i niÖm søc lao ®éng. Søc lao ®éng lµ tæng hîp thÓ lùc vµ trÝ lùc cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh lao ®éng t¹o ra cña c¶i, vËt chÊt, tinh thÇn cho x· héi. 1.1.6 Kh¸i niÖm viÖc lµm. ViÖc lµm lµ mét ho¹t ®éng cã Ých, kh«ng bÞ ph¸p luËt ng¨n cÊm, cã thu nhËp hoÆc t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thªm thu nhËp cho nh÷ng ng­êi trong cïng hé gia ®×nh. 1.1.7 Kh¸i niÖm xuÊt khÈu lao ®éng. XuÊt khÈu lao ®éng: (Export of Labour), ®­îc hiÓu nh­ lµ c«ng viÖc ®­a ng­êi lao ®éng tõ n­íc së t¹i ®i lao ®éng t¹i n­íc cã nhu cÇu thuª m­ín lao ®éng. Lao ®éng xuÊt khÈu: (Labour Export), lµ b¶n th©n ng­êi lao ®éng, cã nh÷ng ®é tuæi kh¸c nhau, søc kháe vµ kü n¨ng lao ®éng kh¸c nhau, ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña n­íc nhËp khÈu lao ®éng. Nh­ trªn ®· ®Ò cËp, viÖc c¸c n­íc ®­a lao ®éng ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi theo nghÜa réng tøc lµ tham gia vµo qu¸ tr×nh di d©n quèc tÕ vµ nã ph¶i tu©n theo hoÆc lµ HiÖp ®Þnh gi÷a hai quèc gia, hoÆc lµ ph¶i tu©n theo C«ng ­íc quèc tÕ, hoÆc th«ng lÖ quèc tÕ, tïy theo tõng tr­êng hîp kh¸c nhau mµ nã n»m ë trong giíi h¹n nµo. Nh­ vËy, viÖc di chuyÓn lao ®éng trong ph¹m vi toµn cÇu b¶n th©n nã còng cã nh÷ng biÕn d¹ng kh¸c nhau. Nã võa mang ý nghÜa xuÊt khÈu lao ®éng, võa mang ý nghÜa cña di chuyÓn lao ®éng. Do ®ã, ®· ph¸t sinh ra vÊn ®Ò sau: 1.1.8 Kh¸i niÖm thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng trao ®æi, mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô. 1.1.9 Kh¸i niÖm thÞ tr­êng lao ®éng. ThÞ tr­êng lao ®éng lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña hÖ thèng thÞ tr­êng trong nÒn 6 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn. ë ®ã diÔn ra qu¸ tr×nh tho¶ thuËn, trao ®æi, thuª m­ín lao ®éng gi÷a hai bªn, bªn sö dông vµ bªn cho thuª lao ®éng. 1.1.10 Kh¸i niÖm thÞ tr­êng lao ®éng trong n­íc. ThÞ tr­êng lao ®éng trong n­íc lµ mét lo¹i thÞ tr­êng, trong ®ã mäi lao ®éng ®Òu cã thÓ tù do di chuyÓn tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c, nh­ng trong ph¹m vi biªn giíi cña mét quèc gia. l.1.11 Kh¸i niÖm thÞ tr­êng lao ®éng quèc tÕ. ThÞ tr­êng lao ®éng quèc tÕ lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña hÖ thèng thÞ tr­êng thÕ giíi, trong ®ã lao ®éng tõ n­íc nµy cã thÓ di chuyÓn tõ n­íc nµy sang n­íc kh¸c th«ng qua HiÖp ®Þnh, c¸c Tho¶ thuËn gi÷a hai hay nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. 1.2 Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng hµng ho¸ søc lao ®éng quèc tÕ. Do sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, còng nh­ sù ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu vÒ tµi nguyªn, d©n c­, khoa häc c«ng nghÖ gi÷a c¸c vïng, khu vùc vµ gi÷a c¸c quèc gia, dÉn ®Õn kh«ng mét quèc gia nµo l¹i cã thÓ cã ®Çy ®ñ, ®ång bé c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. §Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng bÊt c©n ®èi trªn, tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn viÖc c¸c quèc gia ph¶i t×m kiÕm vµ sö dông nh÷ng nguån lùc tõ bªn ngoµi ®Ó bï ®¾p mét phÇn thiÕu hôt c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc m×nh. Th«ng h­êng, c¸c n­íc xuÊt khÈu lao ®éng ®Òu lµ nh÷ng quèc gia kÐm hoÆc ®ang ph¸t triÓn, d©n sè ®«ng, thiÕu viÖc lµm ë trong n­íc hoÆc cã thu nhËp thÊp, kh«ng ®ñ ®Ó ®¶m b¶o cho cuéc sèng cña gia ®×nh vµ cho chÝnh b¶n th©n ng­êi lao ®éng. Nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng khã kh¨n nµy, buéc c¸c n­íc trªn ph¶i t×m kiÕm viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng cña n­íc m×nh tõ bªn ngoµi. Trong khi ®ã, ë nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th­êng l¹i cã Ýt d©n, thËm chÝ cã nh÷ng n­íc ®«ng d©n nh­ng vÉn kh«ng ®ñ nh©n lùc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt do nhiÒu nguyªn nh©n: C«ng viÖc nÆng nhäc, 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nguy hiÓm vµ ®éc h¹i… nªn kh«ng hÊp dÉn hä, dÉn tíi thiÕu hôt lao ®éng cho s¶n xuÊt. §Ó cã thÓ duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, b¾t buéc c¸c n­íc nµy ph¶i ®i thuª lao ®éng tõ c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n, cã nhiÒu lao ®éng d«i d­ vµ ®ang cã kh¶ n¨ng cung øng lao ®éng lµm thuª. VËy lµ ®· xuÊt hiÖn nhu cÇu trao ®æi gi÷a mét bªn lµ nh÷ng quèc gia cã nguån lao ®éng d«i d­ víi mét bªn lµ c¸c n­íc cã nhiÒu viÖc lµm, cÇn thiÕt ph¶i cã ®ñ sè l­îng lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt. Do ®ã v« h×nh chung ®· lµm xuÊt hiÖn (Cung – CÇu): Cung, ®¹i diÖn cho bªn cã nguån lao ®éng, cßn CÇu ®¹i diÖn cho bªn c¸c n­íc cã nhiÒu viÖc lµm, ®i thuª lao ®éng. §iÒu nµy còng ®ång nghÜa víi viÖc ®· h×nh thµnh lªn mét lo¹i thÞ tr­êng, ®ã lµ thÞ tr­êng hµng ho¸ lao ®éng quèc tÕ. Khi lao ®éng ®­îc hai bªn mang ra tho¶ thuËn, trao ®æi, thuª m­ín, lóc nµy søc lao ®éng trë thµnh mét lo¹i hµng ho¸ nh­ nh÷ng lo¹i hµng ho¸ h÷u h×nh b×nh th­êng kh¸c. Nh­ vËy, søc lao ®éng còng lµ mét lo¹i hµng ho¸ khi nã ®­îc ®em ra trao ®æi, mua b¸n, thuª m­ín vµ khi ®· lµ mét lo¹i hµng ho¸ th× hµng ho¸ søc lao ®éng còng ph¶i tu©n theo nh÷ng quy luËt kh¸ch quan cña thÞ tr­êng: Quy luËt cung – cÇu, quy luËt gi¸ c¶, quy luËt c¹nh tranh… nh­ nh÷ng lo¹i hµng ho¸ h÷u h×nh kh¸c. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, cho thÊy: §Ó cã thÓ h×nh thµnh thÞ tr­êng lao ®éng xuÊt khÈu tr­íc hÕt ph¶i xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhu cÇu trao ®æi hoÆc thuª m­ín lao ®éng gi÷a bªn cho thuª lao ®éng vµ bªn ®i thuª lao ®éng. Thùc chÊt, khi xuÊt hiÖn nhu cÇu trao ®æi, thuª m­ín lao ®éng gi÷a quèc gia nµy víi quèc gia kh¸c, lµ ®· h×nh thµnh lªn hai yÕu tè c¬ b¶n cña thÞ tr­êng, ®ã lµ cung vµ cÇu vÒ lao ®éng. Nh­ vËy lµ thÞ tr­êng hµng ho¸ søc lao ®éng quèc tÕ ®· ®­îc h×nh thµnh tõ ®©y. Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp ph¸t triÓn ®êi sèng kinh tÕ nh­ hiÖn nay, quan hÖ cung – cÇu kh«ng cßn bÞ bã hÑp trong ph¹m vi mét quèc gia, biªn giíi cña mét n­íc chØ cßn ý nghÜa hµnh chÝnh, cßn quan hÖ nµy ngµy cµng diÔn ra trªn ph¹m vi quèc tÕ, mµ trong ®ã bªn Cung ®ãng vai trß lµ bªn xuÊt khÈu vµ CÇu sÏ ®¹i diÖn cho bªn nhËp khÈu lao ®éng. 1.3 Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ vai trß cña xuÊt khÈu lao ®éng ®èi víi sù ph¸t 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. triÓn kinh tÕ – x· héi cña ViÖt Nam. 1.3.1 Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng. Thùc tÕ cho thÊy, n­íc ta lµ mét quèc gia ®«ng d©n kho¶ng h¬n 80 triÖu ng­êi. Theo sè liÖu thèng kª n¨m 1998 cña Bé Lao ®éng Th­¬ng binh vµ X· héi, n­íc ta cã kho¶ng 40 triÖu ng­êi ®ang ë ®é tuæi lao ®éng, hµng n¨m t¨ng thªm 1,1 triÖu lao ®éng vµ hiÖn nay lµ 1,2 triÖu lao ®éng/n¨m, chiÕm 3% trong tæng sè lùc l­îng lao ®éng. Riªng lao ®éng kü thuËt cao chóng ta cã kho¶ng 5 triÖu chiÕm kho¶ng 12,5%, trong ®ã lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc, Cao ®¼ng lµ 23% kho¶ng 1.150.000 ng­êi. Bªn c¹nh ®ã, hiÖn cã kho¶ng 9,4 triÖu lao ®éng thiÕu viÖc lµm, chiÕm 23,5% lùc l­îng lao ®éng. Tû lÖ thÊt nghiÖp cña lùc l­îng lao ®éng trong ®é tuæi ë khu vùc ®« thÞ ®· gi¶m liªn tôc tõ 10% n¨m 1991 xuèng cßn 5,88% n¨m 1996 nh­ng ®Õn n¨m 1998 tû lÖ nµy l¹i nhÝch lªn 6,85%(1) vµ l¹i tiÕp tôc gi¶m nhÑ xuèng cßn 6,28% vµo n¨m 2001. Tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n còng cã xu h­íng t¨ng lªn tõ 72,1% n¨m 1996 lªn 74,4% vµo n¨m 2001. Víi t×nh tr¹ng tèc ®é ph¸t triÓn nguån lao ®éng nªu trªn, m©u thuÉn gi÷a lao ®éng vµ viÖc lµm ngµy cµng trë nªn gay g¾t ®èi víi nÒn kinh tÕ. NÕu kh«ng gi¶i quyÕt mét c¸ch hµi hoµ vµ cã nh÷ng b­íc ®i thÝch hîp gi÷a môc tiªu kinh tÕ vµ x· héi sÏ dÉn tíi mÊt æn ®Þnh nghiªm träng vÒ mÆt x· héi. Cïng víi h­íng gi¶i quyÕt viÖc lµm trong n­íc lµ chÝnh, xuÊt khÈu lao ®éng lµ mét ®Þnh h­íng chiÕn l­îc tÝch cùc quan träng, l©u dµi, cÇn ph¶i ®­îc ph¸t triÓn lªn mét tÇm cao míi, phï hîp víi vai trß cña nã. §ã còng lµ xu h­íng chung mµ nhiÒu n­íc xuÊt khÈu lao ®éng ®· quan t©m ph¸t triÓn tõ nhiÒu thËp kû tr­íc ®©y. §Ó gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò nµy, xuÊt khÈu lao ®éng ®· trë thµnh mét lÜnh vùc cøu c¸nh cho bµi to¸n gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng nh÷ng cña ViÖt Nam mµ cßn ®èi víi c¶ hÇu hÕt c¸c n­íc xuÊt khÈu lao ®éng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, v× ®©y lµ lÜnh vùc ®¹t ®­îc liÒn lóc c¶ hai môc tiªu kinh tÕ – x· héi: võa ®¶m b¶o môc tiªu gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, võa t¹o nguån thu ngo¹i tÖ m¹nh ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong 9 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. n­íc. 1.3.2 Vai trß cña xuÊt khÈu lao ®éng ®èi víi sù ph¸t triÓn Kinh tÕ – X· héi cña ViÖt Nam. Víi t­ c¸ch lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ, cÇn ph¶i ®­îc xem xÐt, ®¸nh gi¸ c¸c mÆt hiÖu qu¶ tÝch cùc mµ xuÊt khÈu lao ®éng ®· mang l¹i. Mét khi nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ hiÖu qu¶ cña xuÊt khÈu lao ®éng, cïng víi viÖc v¹ch ra c¸c chØ tiªu, x¸c ®Þnh nã lµ c¬ së quan träng cho viÖc ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng vµ chØ ra c¸c ph­¬ng h­íng còng nh­ c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®­a lao ®éng ®i lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi. Th«ng th­êng, hiÖu qu¶ nãi chung, th­êng ®­îc biÓu hiÖn qua hiÖu sè gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ chi phÝ. Tuy nhiªn, trong nÒn kinh tÕ x· héi, mçi kÕt qu¶ th­êng cã ®ång thêi c¶ hai mÆt ®ã lµ mÆt kinh tÕ vµ mÆt x· héi. HiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc trªn, cßn hiÖu qu¶ x· héi l¹i ®­îc hiÓu nh­ nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc so víi môc tiªu. Khi ®¸nh gi¸ vÒ vai trß cña xuÊt khÈu lao ®éng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tr­íc ®©y vµ hiÖn t¹i, kh«ng mét ai cã thÓ phñ nhËn nh÷ng g× mµ xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam ®· ®ãng gãp. XuÊt khÈu lao ®éng kh«ng nh÷ng võa ®¹t ®­îc môc tiªu vÒ kinh tÕ, mµ cßn ®¹t ®­îc c¶ môc tiªu vÒ x· héi.  VÒ môc tiªu Kinh tÕ. Trong khi n­íc ta chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ ch­a l©u, kinh tÕ n­íc ta cßn gÆp v« vµn nh÷ng khã kh¨n, mäi nguån lùc cßn eo hÑp, th× viÖc hµng n¨m chóng ta ®­a hµng v¹n lao ®éng ra n­íc ngoµi lµm viÖc, ®· mang vÒ cho ®Êt n­íc hµng tû USD/n¨m tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng. §©y qu¶ lµ mét sè tiÒn kh«ng nhá ®èi víi nh÷ng quèc gia ®ang ph¸t triÓn nh­ chóng ta.  VÒ môc tiªu x· héi. MÆc dï cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh so víi tiÒm n¨ng, song xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua, b­íc ®Çu ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh vÒ (1) Do t¸c ®éng tõ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh – kinh tÕ khu vùc n¨m 1997. 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. môc tiªu kinh tÕ - x· héi mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ®Ò ra. Tr­íc hµng lo¹t nh÷ng khã kh¨n vµ g¸nh nÆng thÊt nghiÖp vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng trong n­íc, cïng víi c¸c biÖn ph¸p t×m kiÕm vµ t¹o c«ng ¨n, viÖc lµm trong n­íc lµ chñ yÕu th× xuÊt khÈu lao ®éng ®· trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ quan träng, gãp phÇn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ thu nhËp cho hµng v¹n lao ®éng mçi n¨m, ®ång thêi lµm gi¶m søc Ðp vÒ viÖc lµm vµ t¹o sù æn ®Þnh x· héi ë trong n­íc… 1.4 Quy tr×nh xuÊt khÈu lao ®éng. Trong mçi mét giai ®o¹n, xuÊt khÈu lao ®éng ®Òu cã mét quy tr×nh xuÊt khÈu riªng, phï hîp víi tÝnh chÊt cña tõng giai ®o¹n. Trong thêi kú ®Çu (1980 – 1990), quy tr×nh xuÊt khÈu lao ®éng ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu trªu c¬ së HiÖp §Þnh ®­îc ký kÕt gi÷a hai ChÝnh phñ, tho¶ thuËn ngµnh víi ngµnh. C¬ chÕ xuÊt khÈu lao ®éng dùa trªn m« h×nh nhµ n­íc trùc tiÕp ký kÕt vµ tæ chøc thùc hiÖn ®­a ng­êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi, c¸c doanh nghiÖp kh«ng trùc tiÕp tham gia ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång, ®ång thêi c¸c c«ng ®o¹n còng Ýt phøc t¹p h¬n… Tuy nhiªn, trong giai ®o¹n hiÖn nay quy tr×nh xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam ®· cã nhiÒu thay ®æi, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù vËn ®éng t×m kiÕm vµ xóc tiÕn xuÊt khÈu lao ®éng. Nhµ n­íc chØ ®ãng vai trß hç trî trong viÖc ®µm ph¸n cÊp cao chø kh«ng ®ãng vai trß chñ ®¹o nh­ tr­íc kia. Do vËy, xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam hiÖn t¹i chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn theo c¸c b­íc sau ®©y:  VÒ phÝa Nhµ n­íc. Nhµ n­íc chØ ®ãng vai trß lµ ng­êi hç trî cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc h­íng dÉn, t­ vÊn vµ ®­a hîp t¸c lao ®éng vµo c¸c ch­¬ng tr×nh lµm viÖc, ®µm ph¸n cÊp cao gi÷a hai chÝnh phñ víi c¸c quèc gia trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam.  VÒ phÝa doanh nghiÖp xuÊt khÈu lao ®éng. - Chñ ®éng t×m kiÕm thÞ tr­êng. - §µm ph¸n ký tho¶ thuËn (hîp ®ång). 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - TuyÓn chän lao ®éng. - §µo t¹o gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng. + Ngo¹i ng÷, kû luËt lao ®éng. + Phong tôc, tËp qu¸n n­íc ®Õn. + Néi dung hîp ®ång. + QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña ng­êi lao ®éng. - Tæ chøc kh¸m tuyÓn. - §­a lao ®éng ®i. - Qu¶n lý lao ®éng ë n­íc ngoµi. - TiÕp nhËn lao ®éng trë vÒ vµ thanh lý hîp ®ång. - T¸i xuÊt (nÕu ph¸p luËt cña n­íc tiÕp nhËn cho phÐp vµ doanh nghiÖp ®ã yªu cÇu). S¬ ®å Quy tr×nh xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam trong giai ®äan hiÖn nay: xem Phô  lôc sè (1). 1.5 Kinh nghiÖm xuÊt khÈu lao ®éng ë mét sè quèc gia trªn thÕ giíi. 1.5.1 T×nh h×nh xuÊt khÈu lao ®éng trªn thÕ giíi. Trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸, héi nhËp nÒn kinh tÕ, sù c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn khèc liÖt, hµng lo¹t c¸c n­íc thuéc Ch©u ¸ cã lao ®éng xuÊt khÈu, tõ nhiÒu thËp kû trë l¹i ®©y ®Òu ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ Ýt nhiÒu ®· t¹o dùng ®­îc nÒn t¶ng v÷ng ch¾c vµ thµnh c«ng b­íc ®Çu, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc xuÊt khÈu lao ®éng: Banglades, Ên §é, Pakistan, Srilanka, Indonesia, Philippin, Thailand, Trung Quèc…. hµng n¨m nhê vµo gi¸ nh©n c«ng thÊp, c¸c n­íc xuÊt khÈu lao ®éng Ch©u ¸ t×m mäi c¬ héi ®Ó c¹nh tranh víi chÝnh c¸c n­íc cïng xuÊt khÈu lao ®éng trong khu vùc còng nh­ c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi vµ kÕt qu¶ lµ hµng n¨m cã hµng triÖu lao ®éng tõ c¸c n­íc nµy ®­îc ®­a ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi vµ ®em vÒ cho ®Êt n­íc m×nh mét l­îng ngo¹i tÖ khæng lå. Trong nh÷ng n¨m 80, ViÖt Nam ta cã kho¶ng gÇn 300.000 lao ®éng 12 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lµm viÖc t¹i c¸c n­íc §«ng ¢u, Liªn x«, Iraq vµ mét sè n­íc thuéc Ch©u Phi kh¸c. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, lao ®éng ViÖt Nam ®­a ®i ngµy mét t¨ng vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh, trung b×nh kho¶ng 30.630 lao ®éng/n¨m(1). C¸c n­íc ph¸t triÓn: Anh, Ph¸p, Canada, §øc… còng kh«ng ®øng ngoµi cuéc, phÇn lín hä ®­a lao ®éng ra n­íc ngoµi lµm viÖc chñ yÕu lµ c¸c chuyªn gia ®Ó thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc, ®ång thêi mçi n¨m hä còng vÉn tiÕp nhËn hµng v¹n lao ®éng tõ c¸c n­íc kh¸c ®Õn lµm viÖc. 1.5.2 Kinh nghiÖm cña mét sè n­íc §«ng Nam ¸ vÒ xuÊt khÈu lao ®éng. C¬ chÕ qu¶n lý vµ chÝnh s¸ch xuÊt khÈu lao ®éng ®· ®­îc quy ®Þnh rÊt râ rµng trong bé luËt lao ®éng n¨m1973 ®èi víi Philppin vµ 1985 ®èi víi Th¸i Lan. Bé luËt nµy ®· t¹o c¬ së cho viÖc xóc tiÕn m¹nh mÏ xuÊt khÈu lao ®éng d­ thõa cho tíi khi nÒn kinh tÕ trong n­íc cã thÓ tù ®¸p øng hÕt sè ng­êi ®Õn tuæi lao ®éng. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu ®ã, ChÝnh phñ Philippin vµ Thai Lan ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý ®Æc biÖt vµ ®· gÆt h¸i ®­îc nh÷ng thµnh c«ng quan träng trong nh÷ng n¨m qua. 1.5.2.1 Philippin: Thµnh lËp 3 c¬ quan chuyªn tr¸ch, ®éc lËp thuéc Bé Lao ®éng vµ viÖc lµm: - Ban ph¸t triÓn viÖc lµm ngoµi n­íc: chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý mäi ho¹t ®éng vÒ tuyÓn mé vµ bè trÝ lao ®éng trªn ®Êt liÒn. - Héi ®ång thuû thñ quèc gia: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ qu¶n lý mäi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp tuyÓn mé thuû thñ ®i lµm viÖc trªn biÓn. - V¨n phßng dÞch vô viÖc lµm: chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, theo dâi c¸c tæ chøc tuyÓn dông ®· ®­îc cÊp giÊy phÐp trong viÖc bè trÝ viÖc lµm ngoµi n­íc cho ®Õn khi kÕt thóc hîp ®ång. ChÝnh phñ Philippin thùc hiÖn qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc t­ nh©n (1) Sè liÖu ®­îc tÝnh b×nh qu©n tõ n¨m 1996 ®Õn th¸ng 10 n¨m 2003. 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. b»ng mét c¬ quan qu¶n lý duy nhÊt lµ Côc Qu¶n lý viÖc lµm ngoµi n­íc. C¬ quan nµy chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ cÊp giÊy phÐp, gi¸m s¸t c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc cÊp giÊy phÐp. Hç trî ng­êi lao ®éng tr­íc khi ®i lao ®éng ë n­íc ngoµi, t¹i n¬i lµm viÖc vµ sau khi lao ®éng vÒ n­íc. Nh»m thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖn vô trªn, ChÝnh phñ Philippin ®· quy ®Þnh tÊt c¶ viÖc thuª m­ín, tuyÓn dông lao ®éng Philippin ph¶i th«ng qua Côc Qu¶n lý viÖc lµm ngoµi n­íc hoÆc c«ng ty tuyÓn mé ®­îc cÊp phÐp, ph¶i tæ chøc ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn cho ng­êi lao ®éng tr­íc khi ®i. Cho phÐp xuÊt khÈu c¶ nh÷ng lao ®éng cã tr×nh ®é ®Æc biÖt, thµnh lËp c¸c quü lao ®éng, qu¶ng c¸o vµ tæ chøc ®¨ng ký nguån(1) nh­ng ph¶i nãi râ nguån vµ kh«ng ®­îc thu lÖ phÝ cña ng­êi lao ®éng ®Õn tuyÓn. ChÝnh phñ Philippin còng quy ®Þnh: §èi víi c¸c doanh nghiÖp muèn ®­îc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu lao ®éng ph¶i cã giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh, ®ång thêi ph¶i cã kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh, cã tµi s¶n thÕ chÊp tõ 12.500USD trë lªn, ph¶i nép mét kho¶n tiÒn ®Æt cäc 5000USD, ph¶i nép mét kho¶n tiÒn b¶o l·nh lµ 7.500USD vµ lÖ phÝ xin cÊp giÊy phÐp 300USD cïng víi ®¬n xin cÊp giÊy phÐp. GiÊy phÐp cã gi¸ trÞ trong vßng 24 th¸ng kÓ tõ ngµy cÊp vµ cã thÓ gia h¹n b»ng víi thêi gian gi¸ trÞ giÊy phÐp. GiÊy phÐp ph¶i ®­îc tu©n thñ theo c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Kh«ng ®­îc phÐp chuyÓn nh­îng, giÊy phÐp ®­îc cÊp cho lo¹i lao ®éng nµo th× chØ ®­îc phÐp tuyÓn lo¹i lao ®éng ®ã. Nh÷ng thay ®æi vÒ nh©n sù, trô së giao dÞch, ph¶i b¸o c¸o vµ ®­îc sù chÊp thuËn cña Côc ViÖc lµm ngoµi n­íc. ChÝnh phñ Philippin còng ®· cã nh÷ng quy ®Þnh hÕt søc chÆt chÏ trong viÖc ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng vµ lîi Ých quèc gia nh­ quy ®Þnh vÒ thñ tôc, tiªu chuÈn tuyÓn ng­êi lao ®éng ®i n­íc ngoµi lµm viÖc. 1.5.2.2 Th¸i Lan: ViÖc xuÊt khÈu lao ®éng còng ®­îc quy ®Þnh trong Bé luËt lao ®éng Th¸i Lan n¨m 1983, trong ®ã nªu râ: TËp trung ho¸ viÖc cÊp phÐp vµ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp tuyÓn dông lao ®éng t­ nh©n, thµnh lËp c¬ quan tuyÓn dông lao ®éng cña ChÝnh phñ, x¸c ®Þnh cô thÓ h¬n 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nhiÖm vô còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan tuyÓn dông lao ®éng. Quy ®Þnh viÖc göi ngo¹i tÖ cña ng­êi lao ®éng vÒ n­íc, thµnh lËp quü phóc lîi cña ng­êi lao ®éng vµ còng quy ®Þnh møc ®é kû luËt, h×nh ph¹t, ®èi víi c¸c hµnh vi ph¹m ph¸p. Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng, ChÝnh phñ Th¸i Lan thùc hiÖn hai chøc n¨ng: - §iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n trong xuÊt khÈu lao ®éng (kÓ c¶ trong n­íc lÉn ngoµi n­íc). - V¨n phßng qu¶n lý lao ®éng ngoµi n­íc thuéc Tæng côc lao ®éng (Bé Néi vô), lµ c¬ quan ChÝnh phñ cao nhÊt thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng trªn, cã nhiÖm vô cÊp giÊy phÐp vµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc cÊp giÊy phÐp. ChÝnh phñ Th¸i Lan còng cã chÝnh s¸ch hç trî mét phÇn quü phóc lîi cho ng­êi lao ®éng, sè cßn l¹i ng­êi lao ®éng ph¶i ®ãng gãp. Quü nµy chñ yÕu dïng ®Ó hç trî hµnh chÝnh vµ tµi chÝnh cho ng­êi lao ®éng tr­íc khi ®i vµ khi trë vÒ gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­: Håi h­¬ng, tai n¹n, chÕt vµ trî cÊp khã kh¨n cho ng­êi lao ®éng. Th¸i Lan còng cho phÐp xuÊt khÈu nh÷ng lao ®éng cã tr×nh ®é cao vµ cho phÐp mäi c¸ nh©n cã thÓ tù t×m kiÕm viÖc lµm ë n­íc ngoµi vµ ChÝnh phñ còng cho phÐp c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu lao ®éng thu mét phÇn lÖ phÝ xuÊt khÈu lao ®éng nh­ng chØ b»ng 1 th¸ng l­¬ng cña ng­êi lao ®éng, nÕu kh«ng ®i ®­îc th× doanh nghiÖp ph¶i hoµn tr¶ l¹i cho ng­êi lao ®éng. 1.5.3 Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm. 1.5.3.1 Vai trß cña Nhµ n­íc. §Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn phï hîp víi nh÷ng xu h­íng vËn ®éng cña nÒ kinh tÕ thÕ giíi vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ ®ang diÔn ra trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, xuÊt khÈu lao ®éng cµng ph¶i nhËn ®­îc sù quan t©m, h­íng dÉn chØ ®¹o ®Æc biÖt tõ phÝa Nhµ n­íc. Cho nªn muèn hay kh«ng muèn th× vai trß cña nhµ n­íc trong bèi c¶nh hiÖn nay vµ kÓ c¶ trong t­¬ng lai vÉn ®ãng mét vai trß quan träng vµ cÇn thiÕt trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn xuÊt khÈu lao ®éng, nh»m ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cÊp thiÕt trong t×nh h×nh míi. Thùc tÕ ®· chøng minh, cµng ngµy xuÊt khÈu lao (1) Nguån tuyÓn lao ®éng. 15 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®éng cµng ®­îc c¸c chuyªn gia ®­a vµo ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ, coi xuÊt khÈu lao ®éng lµ mét trong c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän, quan träng cña ®Êt n­íc trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi cña n­íc m×nh. Do ®ã ®Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng môc tiªu cã tÝnh chÊt chiÕn l­îc ®· ®­îc ho¹ch ®Þnh, Nhµ n­íc ph¶i ban hµnh hÖ thèng luËt ph¸p, c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch nh»m: + T¹o hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng ph¸t triÓn. + KhuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu lao ®éng ph¸t triÓn. + B¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi lao ®éng… 1.5.3.2 Thu nhËp vµ quyÒn lîi kinh tÕ, vÊn ®Ò kh«ng chØ ®èi víi ng­êi lao ®éng. Trong mét vµi thËp kû trë l¹i ®©y, vÊn ®Ò nguån thu ngo¹i tÖ thu ®­îc(1) tõ lao ®éng xuÊt khÈu ®· cã t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn sù ph¸t triÓn cña nhiÒu quèc gia xuÊt khÈu lao ®éng, trong ®ã cã ViÖt Nam chóng ta. Trong ®iÒu kiÖn suy tho¸i nÒn kinh tÕ, chÝnh s¸ch b¶o hé mËu dÞch cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®· t¹o nªn søc Ðp lªn c¸n c©n thanh to¸n cña nh÷ng n­íc chËm vµ ®ang ph¸t triÓn, th× nguån kiÒu hèi tõ xuÊt khÈu lao ®éng trë thµnh mét nguån quan träng trong viÖc lµm c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n. Bªn c¹nh ®ã, mét sè quèc gia ®· ®­a l­îng kiÒu hèi tõ xuÊt khÈu lao ®éng vµo tÝnh to¸n thu nhËp quèc d©n. ChÝnh nh÷ng vÊn ®Ò nµy buéc chóng ta ph¶i thõa nhËn vai trß tÝch cùc vµ nh÷ng thay ®æi do xuÊt khÈu lao ®éng ®· mang l¹i cho tæng nguån thu cña nÒn kinh tÕ quèc gia. V× vËy, kh«ng mét quèc gia nµo khi lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu lao ®éng l¹i chØ chó ý vµ ®¶m b¶o thu nhËp kinh tÕ, quyÒn lîi c¸ nh©n ng­êi lao ®éng, mµ kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng lîi Ých quèc gia. 1.5.3.3 ViÖc lµm khi lao ®éng trë vÒ n­íc. Th«ng th­êng, phÇn lín c¸c n­íc xuÊt khÈu lao ®éng ®Òu thuéc diÖn nh÷ng n­íc kÐm, chËm vµ ®ang ph¸t triÓn, ®«ng d©n, lao ®éng d­ thõa, thiÕu vèn ®Çu t­ s¶n xuÊt trong n­íc, khan hiÕm viÖc lµm nªn khã cã kh¶ n¨ng thu hót vµ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu viÖc lµm vµ thu nhËp æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng trong n­íc. Do ®ã nªn sau khi kÕt thóc hîp ®ång 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lao ®éng trë vÒ, cã mét bé phËn ng­êi lao ®éng tr­íc khi ®i hä ®· cã viÖc lµm æn ®Þnh, nay trë vÒ th­êng cã t©m lý kh«ng trë l¹i nghÒ cò mµ t×m c¸ch tiÕp cËn víi c«ng viÖc kh¸c nhÑ nhµng vµ cã thu nhËp cao h¬n. Bªn c¹nh ®ã, mét bé phËn nh÷ng ng­êi lao ®éng kh¸c, khi trë vÒ hä thùc sù kh«ng thÓ tù t×m kiÕm ®­îc viÖc lµm míi, kÓ c¶ trë l¹i nghÒ cò hoÆc t×m ®­îc nh÷ng c«ng viÖc cã thu nhËp kh«ng ®¸ng kÓ. V× thÕ, phÇn lín trong sè hä l¹i mong muèn ®­îc tiÕp tôc ®i xuÊt khÈu lao ®éng mét lÇn n÷a. Tuy vËy, do chóng ta ch­a thùc sù ý thøc ®­îc vÊn ®Ò hËu xuÊt khÈu lao ®éng, nªn th­êng th× ng­êi lao ®éng khi trë vÒ n­íc l¹i ph¶i b¾t ®Çu t×m kiÕm tõ ®Çu mét khi hä muèn tiÕp tôc ra n­íc ngoµi lµm viÖc. ChÝnh v× vËy mµ kh«ng ph¶i ai muèn trë l¹i hoÆc sang mét n­íc kh¸c cã ®iÒu kiÖn lµm viÖc, thu nhËp tèt h¬n còng cã thÓ sang ®­îc. ViÖc mong muèn ®­îc tiÕp tôc ra n­íc ngoµi lµm viÖc vÉn cßn lµ mét chuyÖn cùc kú khã kh¨n ®èi víi phÇn ®«ng ng­êi lao ®éng, nªn míi dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ng­êi lao ®éng bá trèn ra lµm viÖc vµ sèng l­u vong ë chÝnh n­íc m×nh ®Õn lao ®éng. Trong khi ®ã, ë mét sè quèc gia cïng xuÊt khÈu lao ®éng nh­ Philippine, Th¸i Lan, Pakistan… mét khi ng­êi lao ®éng ®· hoµn thµnh hîp ®ång trë vÒ, hä th­êng ®­îc chÝnh doanh nghiÖp vËn ®éng t¸i xuÊt b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch ­u tiªn ®Æc biÖt, nh»m khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tiÕp tôc trë l¹i n­íc cò, hoÆc lµ sang lao ®éng ë mét n­íc kh¸c cã ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt h¬n, nªn cã rÊt nhiÒu lao ®éng tham gia t¸i xuÊt, thËm chÝ cã rÊt nhiÒu lao ®éng c¶ ®êi chØ ®i lao ®éng ë n­íc ngoµi. §©y lµ chÝnh s¸ch hËu xuÊt khÈu rÊt quan träng mµ c¸c quèc gia nµy ®· quan t©m vµ khai th¸c triÖt ®Ó tõ l©u, nã còng cã thÓ coi lµ biÖn ph¸p h¹n chÕ thÊt nghiÖp hËu xuÊt khÈu mµ ViÖt Nam chóng ta cÇn ph¶i quan t©m vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a. Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam qua c¸c thêi kú (1) TiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng sau khi göi vÒ ViÖt Nam b¾t buéc ph¶i quy ®æi ra VN§. 17 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2.1 §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña lao ®éng ViÖt Nam vµ c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu lao ®éng. 2.1.1 §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña lao ®éng ViÖt Nam. So víi lao ®éng cïng lo¹i cña c¸c n­íc xuÊt khÈu lao ®éng, lao ®éng ViÖt Nam ®­îc giíi chñ ®¸nh gi¸ cao, tuy nhiªn còng cã mét sè ®Æc ®iÓm næi bËt còng nh­ h¹n chÕ sau.  ¦u ®iÓm: - Th«ng minh, nhanh nhÑn, cÇn cï, chÞu khã, ham hiÓu biÕt. - Tr×nh ®é häc vÊn t­¬ng ®èi cao. - N¾m b¾t c«ng viÖc nhanh.  Nh­îc ®iÓm: - T¸c phong c«ng nghiÖp kÐm (mang nÆng t¸c phong n«ng nghiÖp). - ThÓ lùc yÕu, ch­a thÝch nghi ®­îc víi c­êng ®é lao ®éng c«ng nghiÖp. - Ngo¹i ng÷ kÐm. - ý thøc tæ chøc kû luËt ch­a cao. 2.1.2 §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam. Nh×n chung, vÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam kh¸ ®a d¹ng, lao ®éng ViÖt Nam ®· cã mÆt ë hÇu hÕt kh¾p c¸c khu vùc còng nh­ Ch©u lôc trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn, cho ®Õn thêi ®iÓm nµy, thÞ tr­êng xuÊt khÈu lao ®éng cña ViÖt Nam tËp trung chñ yÕu ë mét sè n­íc trong khu vùc. Nh÷ng thÞ tr­êng nµy ®Òu cã kho¶ng c¸ch gÇn gòi vÒ ®Þa lý, cã nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång vÒ truyÒn thèng v¨n ho¸ còng nh­ khÝ hËu… Mét sè quèc gia nh­: Hµn Quèc, NhËt B¶n, §µi Loan, Malaysia hiÖn ®ang vµ sÏ cßn tiÕp tôc tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam víi sè l­îng lín. §Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Malaysia vµ thÞ tr­êng §µi Loan, ®©y lµ hai thÞ tr­êng rÊt cã thiÖn c¶m víi lao ®éng ViÖt Nam, cho nªn thay v× tiÕp nhËn lao ®éng c¸c n­íc kh¸c, nay hä chuyÓn dÇn sang tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam víi sè l­îng lín cho mäi ngµnh nghÒ kh¸c nhau. Hµn Quèc vµ NhËt B¶n còng ®­îc coi lµ hai thÞ tr­êng kh¸ dÔ tÝnh trong viÖc tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam. Do yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn lao ®éng kh«ng cao, nªn phÇn lín lao ®éng 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ViÖt Nam ®Òu cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ thÓ lùc, trÝ lùc còng nh­ tr×nh ®é tay nghÒ ®Ó ®¸p øng. H¬n n÷a, xu h­íng cña c¸c thÞ tr­êng nªu trªn trong nh÷ng n¨m tíi, sÏ vÉn cßn tiÕp nhËn lao ®éng gi¶n ®¬n. Bªn c¹nh ®ã hä còng cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn nhiÒu lao ®éng cã tr×nh ®é cao cho c¸c lÜnh vùc nh­: PhÇn mÒm tin häc. §èi víi c¸c thÞ tr­êng kh¸c, tuy sè l­îng tiÕp nhËn kh«ng lín nh­ c¸c thÞ tr­êng trong khu vùc, do nhu cÇu tiÕp nhËn, kh¸c xa nhau vÒ truyÒn thèng v¨n ho¸, t«n gi¸o vµ c¸ch xa nhau vÒ mÆt ®Þa lý, song còng cho thÊy ®©y lµ nh÷ng thÞ tr­êng kh¸ dÔ tÝnh vµ ®Çy tiÒm n¨ng, rÊt cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn nhiÒu lao ®éng cña ta trong nh÷ng n¨m tíi. 2.2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam qua c¸c thêi kú. ViÖt Nam b¾t ®Çu xuÊt khÈu lao ®éng ®i lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi tõ nh÷ng n¨m 1980, tõ ®ã ®Õn nay, cïng víi sù ®æi míi chung vÒ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña ®Êt n­íc, c¬ chÕ xuÊt khÈu lao ®éng còng ®· cã nhiÒu thay ®æi, phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc vµ quan hÖ quèc tÕ trong tõng thêi kú. Nh×n chung, ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng yªu cÇu quan träng, gãp phÇn tÝch cùc vµo môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. Cã thÓ nãi, ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng vµ chuyªn gia cña ViÖt Nam ®­îc chia thµnh ba thêi kú: 2.2.1 Thêi kú ®Çu (1980 – 1990). 2.2.1.1 Chñ tr­¬ng vµ môc tiªu.  Chñ tr­¬ng. Trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 70 vµ nhÊt lµ sau khi ®Êt n­íc thèng nhÊt, nhiÒu n­íc ®· ®Æt vÊn ®Ò hîp t¸c sö dông lao ®éng víi n­íc ta. §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch rÊt râ rµng vÒ vÊn ®Ò nµy: N¨m 1979 Ban BÝ th­ Trung ­¬ng §¶ng vµ Th­êng vô Héi ®ång ChÝnh phñ chÝnh thøc giao cho Bé Lao ®éng vµ Uû ban kÕ ho¹ch Nhµ n­íc, nghiªn cøu tiÕn hµnh ®µm 19 LuËn v¨n tèt nghiÖp
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1474 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0