Đề tài: Một số giải pháp góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh ngân hàng TMCP Tiên Phong đến năm 2015

-1-<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Ngành ngân hàng là một lĩnh vực kinh doanh đặc thù, có tầm quan trọng đặc biệt<br /> trong quá trình phát triển của nền kinh tế đất nước nhưng cũng rất nhạy cảm đối với các<br /> biến động của môi trường kinh tế - chính trị - xã hội trong và ngoài nước<br /> Đến cuối năm 2010, hệ thống ngân hàng Việt Nam bao gồm 1 ngân hàng phát triển, 1<br /> ngân hàng chính sách xã hội, 5 ngân hàng thương mại nhà nước và ngân hàng thương mại<br /> có cổ phần chi phối của Nhà nước, 37 ngân hàng thương mại cổ phần, 50 chi nhánh ngân<br /> hàng nước ngoài, 5 ngân hàng 100% vốn nước ngoài, 5 ngân hàng liên doanh, 18 công ty<br /> tài chính, 12 công ty cho thuê tài chính, 1 Quỹ Tín dụng nhân dân Trung ương, hơn 1.000<br /> quỹ tín dụng nhân dân cơ sở và 1 tổ chức tài chính vi mô.<br /> Ngành Ngân hàng đang ở giai đoạn phát triển hưng thịnh. Hàng chục ngàn điểm giao<br /> dịch có mặt trên khắp vùng miền đất nước tạo nên mạng lưới dày đặc. Sự cạnh tranh trong<br /> chính ngành ngân hàng diễn ra rất khốc liệt. Bên cạnh đó, các ngân hàng nước ngoài đang<br /> trong giai đoạn được dỡ bỏ các hạn chế tiếp cận thị trường dịch vụ ngân hàng trong nước<br /> và có lợi thế về nhiều mặt như nguồn vốn, kinh nghiệm quản lý, kinh doanh, công nghệ kỹ<br /> thuật, loại hình dịch vụ,… hứa hẹn sẽ thâm nhập ngày càng sâu và rộng.<br /> Sự cạnh tranh trong ngành Ngân hàng ngày càng gay gắt và áp lực lớn cho mỗi một<br /> ngân hàng đang đứng trong thị trường mỗi ngày một tăng. Các ngân hàng một mặt đang<br /> đứng trước những cơ hội lớn từ quá trình phát triển nhanh của nền kinh tế, mặt khác phải<br /> đối mặt với không ít thách thức...<br /> Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPB) là một trong những ngân hàng thương mại ra đời<br /> muộn nhất tại Việt Nam, thành lập tháng 05/2008 bởi Công ty cổ phần FPT, Công ty thông<br /> tin di động VMS (MobiFone), Tổng công ty cổ phần tái bảo hiểm Quốc gia Việt Nam<br /> (Vinare) và một số cổ đông khác. TPB không đứng ngoài xu thế chung là buộc phải chấp<br /> nhận cạnh tranh gay gắt từ các ngân hàng trong và ngoài nước.<br /> Mặc dù mới ra đời nhưng TPB đã xác định phương hướng và lộ trình phát triển rõ<br /> ràng, đó là phải vươn lên top 15 trong khối ngân hàng thương mại cổ phần ở Việt Nam vào<br /> <br /> -2-<br /> <br /> năm 2015, do vậy ban lãnh đạo TPB rất quan tâm đến vấn đề nâng cao năng lực cạnh tranh<br /> của ngân hàng.<br /> Chỉ sau ba năm ra đời, TPB đã đạt được những kết quả khả quan, mạng lưới giao dịch<br /> có mặt tại 07 tỉnh thành lớn của Việt Nam là các khu vực trọng tâm làm nền tảng để phát<br /> triển rộng ra các khu vực lân cận và rộng khắp Việt Nam trong đó có tỉnh Đồng Nai. Số<br /> lượng và chất lượng khách hàng của TPB đang ngày một tăng thêm nhanh chóng.<br /> Mặc dù tốc độ phát triển của TPB khá khả quan, nhưng đặt trong bối cảnh các NHTM<br /> trong nước đang có bước tăng trưởng lớn về tài sản, quy mô hoạt động, mạng lưới, chất<br /> lượng sản phẩm dịch vụ,…. Đứng trước những cơ hội và thách thức đó, TPB cần phải đánh<br /> giá lại thực trạng hoạt động kinh doanh của mình để xác định những thế mạnh, điểm yếu<br /> cũng như những cơ hội và thách thức phải đối diện; đồng thời cần phải xác định vị trí của<br /> mình trên bản đồ cạnh tranh trong ngành ngân hàng Việt Nam hiện nay. Trên cơ sở đó đưa<br /> ra những định hướng, giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của mình trong thời gian<br /> tới.<br /> Từ những lý do đã nêu, tác giả xin chọn đề tài: “Một số giải pháp góp phần nâng cao<br /> năng lực cạnh tranh ngân hàng TMCP Tiên Phong đến năm 2015” với hy vọng dựa trên<br /> những kiến thức đã được học cùng với những kinh nghiệm thực tế trong quá trình công tác<br /> tại TPB, tác giả xây dựng giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh, đưa TPB phát<br /> triển nhanh chóng và bền vững trong thời gian tới.<br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài<br /> Hệ thống lại các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh và đặc điểm hoạt động<br /> kinh doanh của NHTM<br /> Đánh giá thực trạng hoạt động và năng lực cạnh tranh của TPB trong thời gian từ khi<br /> ra đời đến năm 2010<br /> Tìm ra một số giải pháp góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của TPB đến năm<br /> 2015.<br /> 3. Đối tượng và pham vi nghiên cứu<br /> 3.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Đề tài nghiên cứu hoạt động của ngân hàng TMCP Tiên Phong trong mối tương quan<br /> với các ngân hàng thương mại cổ phần trong nước.<br /> 3.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> -3-<br /> <br /> Phạm vi nghiên cứu của luận văn này chỉ giới hạn trong ngành ngân hàng. Đồng thời,<br /> các số liệu phân tích chủ yếu là tại TPB và một số ngân hàng thương mại cổ phần khác.<br /> Thời gian nghiên cứu: từ năm 2008 đến nay, thời điểm TPB chính thức ra đời, tham<br /> gia vào thị trường.<br /> 4. Phương pháp nghiên cứu<br /> 4.1. Phương pháp thu thập thông tin<br /> Thu thập dựa trên nền tảng lý thuyết của các môn học: Quản trị chiến lược, Quản trị<br /> học, Quản trị Marketing, Phương pháp nghiên cứu khoa học và một số sách liên quan của<br /> các tác giả nổi tiếng kết hợp kiến thức thực tế của tác giả.<br /> Thu thập thông tin từ các luận văn, công trình nghiên cứu về lĩnh vực ngân hàng<br /> Điều tra, khảo sát thực tế từ các chuyên gia ngân hàng<br /> 4.2. Phương pháp xử lý thông tin<br /> Phương pháp chủ đạo là thống kê mô tả kết hợp với việc phân tích, tổng hợp, so sánh,<br /> đối chiếu, phương pháp chuyên gia... để làm sáng tỏ và cụ thể hoá nội dung nghiên cứu của<br /> luận văn.<br /> 4.3. Công cụ tổng hợp, xử lý dữ liệu<br /> Phần mềm Excel; Ma trận các yếu tố bên trong (IFE); Ma trận các yếu tố bên ngoài<br /> (EFE); Ma trận hình ảnh cạnh tranh; Ma trận kết hợp SWOT để xây dựng các giải pháp<br /> nhằm góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của TPB<br /> 5. Kết quả đạt được dự kiến<br /> Hệ thống được các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh và đặc điểm hoạt động<br /> kinh doanh của NHTM<br /> Đánh giá tổng quan được thực trạng hoạt động và năng lực cạnh tranh của TPB trong<br /> thời gian từ khi ra đời đến năm 2010<br /> Tìm ra một số giải pháp góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của TPB đến năm<br /> 2015 và đưa ra một số kiến nghị của tác giả<br /> 6. Kết cấu của luận văn<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu<br /> thành 3 chương, bao gồm:<br /> Chương 1: Tổng quan về ngân hàng thương mại và cạnh tranh trong lĩnh vực<br /> ngân hàng<br /> <br /> -4-<br /> <br /> Chương 2: Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh Ngân hàng TMCP Tiên<br /> Phong<br /> Chương 3: Một số giải pháp góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh Ngân hàng<br /> TMCP Tiên Phong đến năm 2015<br /> 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn<br /> Xác định vị thế cạnh tranh của TPB trong giai đoạn hiện nay, rút kinh nghiệm trong<br /> hoạt động thời gian qua, nghiên cứu vận dụng vào hoàn cảnh cụ thể trong tình hình mới, từ<br /> đó đưa ra những giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của TPB đến năm 2015<br /> <br /> -5-<br /> <br /> CHƯƠNG 1<br /> TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ CẠNH TRANH<br /> TRONG LĨNH VỰC NGÂN HÀNG<br /> 1.1. TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI<br /> 1.1.1. Khái niệm về Ngân hàng thương mại<br /> Theo luật các Tổ chức tín dụng (TCTD), ngân hàng là loại hình TCTD được thực hiện<br /> toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan. Theo đó,<br /> Ngân hàng thương mại (NHTM) là một tổ chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt động chủ yếu và<br /> thường xuyên là nhận tiền gửi của khách hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền<br /> này để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán.<br /> Từ những nhận định trên cho thấy NHTM là một trong những định chế tài chính mà<br /> đặc trưng là cung cấp đa dạng các dịch vụ tài chính với các nghiệp vụ cơ bản là nhận tiền<br /> gửi, cho vay và cung ứng các dịch vụ thanh toán. Ngoài ra, NHTM còn cung cấp nhiều<br /> dịch vụ NH khác nhằm thoả mãn tối đa nhu cầu về SP, DV ngân hàng của xã hội.<br /> 1.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại<br /> NHTM là một doanh nghiệp trong nền kinh tế, mục đích cuối cùng hoạt động kinh<br /> doanh là lợi nhuận, nên các NHTM phải nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng cung ứng<br /> SP, DV ngân hàng cho nền kinh tế, chiếm lĩnh thị phần nhằm gia tăng lợi nhuận.<br /> Là một loại hình doanh nghiệp đặc biệt, cung cấp các SP, DV về tiền tệ, NH có liên<br /> quan đến nhiều hoạt động trong nền kinh tế - xã hội. Nên hoạt động kinh doanh của NHTM<br /> có những đặc điểm sau đây:<br /> Thứ nhất, hoạt động kinh doanh của NHTM chủ yếu dựa trên lòng tin của khách hàng<br /> và có tính nhạy cảm cao. NHTM kinh doanh chủ yếu dựa vào nguồn vốn huy động của các<br /> tổ chức, cá nhân trong xã hội, chỉ có một phần nhỏ bằng nguồn vốn tự có của mình và thực<br /> hiện cung ứng vốn cho nền kinh tế. Nên sự mất uy tín hay một NHTM có thể sẽ tác động<br /> đến tâm lý, lòng tin của khác hàng đối với hệ thống NH. Khi đó, hậu quả của nó không chỉ<br /> ảnh hưởng trực tiếp đến NH đó mà có thể lan rộng trong toàn hệ thống NH và xa hơn nữa<br /> là gây ra những ảnh hưởng xấu đến đời sống kinh tế - xã hội của quốc gia.<br /> Thứ hai, hoạt động NHTM là phong vũ biểu phản ánh “sức khỏe” của nền kinh tế.<br /> <br />