intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài về: WTO VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ VIỆT NAM CẦN GIẢI QUYẾT ĐỂ TRỞ THÀNH THÀNH VIÊN CỦA WTO'.

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST
Báo xấu
53
lượt xem 8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

TOÀN CẦU HOÁ LÀ MỘT TRONG NHỮNG XU THẾ PHÁT TRIỂN TẤT YẾU CỦA QUAN HỆ QUỐC TẾ HIỆN ĐẠI, CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐÃ VÀ ĐANG THÚC ĐẨY MẠNH MẼ QUÁ TRÌNH CHUYÊN MÔN HOÁ VÀ HỢP TÁC GIỮA CÁC QUỐC GIA, LÀM CHO LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT NGÀY CÀNG ĐƯỢC QUỐC TẾ HOÁ CAO ĐỘ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài về: WTO VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ VIỆT NAM CẦN GIẢI QUYẾT ĐỂ TRỞ THÀNH THÀNH VIÊN CỦA WTO'.

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: "WTO VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ VIỆT NAM CẦN GIẢI QUYẾT ĐỂ TRỞ THÀNH THÀNH VIÊN CỦA WTO"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn më ®Çu Toµn cÇu ho¸ lµ mét trong nh÷ng xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña quan hÖ quèc tÕ hiÖn ®¹i, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· vµ ®ang thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia, lµm cho lùc l­îng s¶n xuÊt ngµy cµng ®­îc quèc tÕ ho¸ cao ®é. Nh÷ng tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin ®· ®­a c¸c quèc gia g¾n kÕt l¹i gÇn nhau dÉn tíi sù h×nh thµnh m¹ng l­íi toµn cÇu, tr­íc t×nh h×nh ®ã tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Òu thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ, ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« theo h­íng më cöa, héi nhËp. C¸c nÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia ®ang tõng b­íc cam kÕt c¾t gi¶m vµ tiÕn tíi dì bá hµng rµo thuÕ quan, phi thuÕ quan, lµm viÖc trao ®æi hµng ho¸ sù lu©n chuyÓn vèn, lao ®éng vµ kü thuËt, c«ng nghÖ trªn thÕ giíi ngµy cµng th«ng tho¸ng h¬n, më ®­êng cho kinh tÕ ph¸t triÓn. §iÒu nµy ®­îc chøng minh trong qu¸ tr×nh ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO tõ 1-1-1995 víi vai trß ®iÒu tiÕt kh«ng chØ cña th­¬ng m¹i hµng ho¸ mµ cßn më réng sang c¶ lÜnh vùc th­¬ng m¹i dÞch vô, ®Çu t­, quyÒn së h÷u trÝ tuÖ… víi 136 n­íc thµnh viªn chiÕm trªn 90% tæng kim ng¹ch th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO ®· trë thµnh mét tæ chøc quy m« toµn cÇu vµ lµ nÒn t¶ng ph¸p lý cho quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ lµ diÔn ®µn th­êng trùc ®µm ph¸n th­¬ng m¹i vµ thÓ chÕ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp th­¬ng m¹i quèc tÕ. Xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ vÒ b¶n chÊt lµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thÞ tr­êng v× vËy thùc chÊt ®©y lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh, giµnh giËt thÞ tr­êng gay g¾t, quyÕt liÖt gi÷a c¸c n­íc vµ gi÷a c¸c thùc thÓ kinh tÕ quèc tÕ. §©y còng lµ mét tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lùc l­îng s¶n xuÊt, cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, søc s¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn dÉn tíi sù ®ßi hái cÊp b¸ch ph¶i cã mét thÞ tr­êng tiªu thô hµng hãa. VÊn ®Ò ®Çu t­ gi÷a c¸c quèc gia, gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã xu thÕ ngµy cµng ph¸t triÓn trë thµnh mét thÞ tr­êng chung ®ã lµ quy luËt ph¸t triÓn tÊt yÕu. §iÒu hiÓn nhiªn ®èi víi c¸c 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. n­íc ®Ó khái bÞ g¹t bá ra khái lÒ cña sù ph¸t triÓn th× ®Òu ph¶i cã nç lùc héi nhËp vµ xu thÕ toµn cÇu hãa täa ra søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ nãi chung v× tån t¹i cña chÝnh m×nh. §©y lµ mét qu¸ tr×nh võa hîp t¸c, võa ®Êu tranh ph©n chia thÞ tr­êng, v× vËy héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ thùc chÊt lµ cuéc ®Êu tranh phøc t¹p ®Ó gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cñng cè an ninh chÝnh trÞ, ®éc lËp kinh tÕ vµ b¶n s¾c d©n téc cña mçi quèc gia th«ng qua viÖc thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ tïy thuéc lÉn nhau, ®an xen nhiÒu chiÒu, ë nhiÒu tÇng nÊc, cÊp ®é víi c¸c n­íc kh¸c nhau. §øng tr­íc nh÷ng ®ßi hái tÊt yÕu vµ cÊp b¸ch cña t×nh h×nh thÕ giíi, ®¹i héi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø VII (th¸ng 6-1991) ®· ®Ò ra chñ tr­¬ng "më réng, ®a d¹ng hãa, ®a ph­¬ng hãa quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i trªn nguyªn t¾c gi÷ v÷ng ®éc lËp, chñ quyÒn, b×nh ®¼ng cïng cã lîi". Víi ®­êng lèi ®æi míi toµn diÖn vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®óng ®¾n phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, ®Êt n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt quan träng, b­íc ®Çu æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Quan hÖ ®èi ngo¹i cµng ngµy cµng ®­îc më réng vÞ thÕ quèc tÕ cña ta ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Chóng ta cã thªm thÕ lùc, cã kh¶ n¨ng vµ c¬ héi ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi. Ngµy 22/11 theo quyÕt ®Þnh cña Bé ChÝnh trÞ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam n­íc ta göi ®¬n xin gia nhËp WTO. N­íc ta ®· hoµn tÊt giai ®o¹n minh b¹ch hãa chÝnh s¸ch, tr¶ lêi c¸c c©u hái vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ th­¬ng m¹i, ®Çu t­ mµ c¸c n­íc thµnh viªn cña WTO ®Æt ra. HiÖn nay, chóng ta ®ang chuÈn bÞ cho c¸c phiªn häp vµ c¸c vßng ®µm ph¸n tiÕp theo, phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005 chóng ta ®­îc c«ng nhËn lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO. Do vËy yªu cÇu t×m hiÓu vÒ WTO vµ nh÷ng nguyªn t¾c ho¹t ®éng c¬ b¶n cña nã, t×m hiÓu vµ chØ ra nh÷ng biÖn ph¸p, kiÕn nghÞ ®èi víi mçi häc viªn lµ cùc kú quan träng, do vËy em ®· lµm ®Ò tµi: " WTO vµ nh÷ng vÊn ®Ò ViÖt Nam cÇn gi¶i quyÕt ®Ó trë thµnh thµnh viªn cña WTO". V× thêi gian cã h¹n nªn bµi viÕt cña em cßn nhiÒu h¹n chÕ, kÝnh mong thÇy gi¸o bæ sung ®Ó bµi viÕt cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I Tæng quan vÒ WTO I. HÖ thèng WTO vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ toµn cÇu 1.1. LÞch sö thµnh lËp AGTT: Trong nh÷ng n¨m ngay sau §¹i chiÕn thÕ giíi thø hai c¸c n­íc ®· cã nh÷ng cè g¾ng quan träng ban ®Çu ®Ó th«ng qua c¸c quy t¾c ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ th­¬ng m¹i quèc tÕ. Nh÷ng cè g¾ng nµy ®· dÉn ®Õn viÖc th«ng qua HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ th­¬ng m¹i (mµ sau nµy th­êng ®­îc gäi lµ AGTT) vµo n¨m 1948. C¸c quy t¾c cña AGTT ¸p dông cho th­¬ng m¹i quèc tÕ vÒ hµng hãa. Qua c¸c n¨m sau, v¨n b¶n cña AGTT ®· ®­îc söa ®æi ®Ó bao gåm thªm nhiÒu ®iÒu kho¶n míi, ®Æc biÖt ®Ó xö lý c¸c vÊn ®Ò v­íng m¾c trong th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Ngoµi ra nhiÒu hiÖp ®Þnh kÌm theo chi tiÕt hãa mét sè ®iÒu kho¶n chÝnh cña AGTT còng ®· ®­îc th«ng qua. 1.2. C¸c cuéc ®µm ph¸n th­¬ng m¹i cña vßng ®µm ph¸n Urugoay C¸c quy t¾c cña AGTT vµ c¸c hiÖp ®Þnh kÌm theo sau nµy ®· ®­îc söa ®æi thªm vµ cËp nhËt ®Ó ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn ®ang thay ®æi cña th­¬ng m¹i quèc tÕ trong vßng ®µm ph¸n th­¬ng m¹i Urugoay ®­îc tæ chøc tõ 1986 ®Õn 1994. V¨n b¶n cña AGTT, cïng c¸c quyÕt ®Þnh th«ng qua trong khu«n khæ AGTT trong c¸c n¨m sau ®ã vµ c¸c v¨n kiÖn gi¶i thÝch ®­îc thiÕt lËp trong vïng ®µm ph¸n Urugoay, vÒ sau ®­îc gäi lµ AGTT 1994. C¸c HiÖp ®Þnh riªng rÏ còng ®· ®­îc th«ng qua cho c¸c lÜnh vùc nh­ n«ng nghiÖp, hµng dÖt, trî cÊp, chèng b¸n ph¸ gi¸, biÖn ph¸p tù vÖ vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c, cïng víi AGTT 1994, chóng t¹o thµnh c¸c v¨n kiÖn cÊu thµnh c¸c hiÖp ®Þnh ®a biªn vÒ th­¬ng m¹i hµng hãa. Vßng ®µm ph¸n Urugoay còng ®· dÉn ®Õn viÖc th«ng qua c¸c quy t¾c míi ®iÒu tiÕt th­¬ng m¹i dÞch vô vµ c¸c khÝa c¹nh liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Mét trong nh÷ng thµnh tùu kh¸c n÷a cña vßng ®µm ph¸n Urugoay lµ viÖc thµnh lËp WTO, AGTT, khu«n khæ c¸c cuéc ®µm ph¸n nµy, ®· kh«ng cßn lµ mét tæ chøc riªng biÖt n÷a mµ ®­îc nhËp vµo WTO. 1.3. HÖ thèng WTO HÖ thèng WTO h×nh thµnh tõ vßng ®µm ph¸n Urugoay giê ®©y bao gåm c¸c hiÖp ®Þnh chÝnh sau ®©y. * C¸c hiÖp ®Þnh ®a biªn vÒ th­¬ng m¹i hµng hãa bao gåm c¶ HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ th­¬ng m¹i (AGTT 1994) vµ c¸c HiÖp ®Þnh kÌm theo. * HiÖp ®Þnh chung vÒ môc tiªu dÞch vô (AGTT) * HiÖp ®Þnh vÒ c¸c khÝa c¹nh liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ (TRIPS). WTO chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c HiÖp ®Þnh nµy. Tæ chøc nµy còng ®ãng vai trß lµ diÔn ®µn ®µm ph¸n gi÷a c¸c n­íc nh»m tù do hãa h¬n n÷a th­¬ng m¹i hµng hãa vµ th­¬ng m¹i dÞch vô. Nã còng ®­a ra mét c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp th­¬ng m¹i gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn. BÊt cø n­íc thµnh viªn nµo cho r»ng th­¬ng m¹i cña m×nh bÞ ¶nh h­ëng bÊt lîi v× mét n­íc kh¸c kh«ng tu©n thñ c¸c quy t¾c, nÕu kh«ng ®i ®Õn mét gi¶i ph¸p tháa ®¸ng th«ng qua tham vÊn song ph­¬ng, cã thÓ ®­a ra WTO ®Ó gi¶i quyÕt. Mäi vÊn ®Ò quan träng cuéc thÈm quyÒn cña WTO ®­îc quyÕt ®Þnh t¹i Héi nghÞ Bé tr­ëng c¸c n­íc thµnh viªn. Héi nghÞ hai n¨m häp Ýt nhÊt 1 lÇn. 1.4. WTO vµ kinh tÕ toµn cÇu HÖ thèng tån t¹i tr­íc WTO, cô thÓ lµ AGTT, tr­íc ®©y ®«i khi ®­îc coi lµ mét c©u l¹c bé cña nh÷ng ng­êi giµu v× ng­êi ta cã c¶m gi¸c r»ng nhiÖm vô cña nã tr­íc hÕt lµ ®Ó phôc vô cho lîi Ých cña c¸c n­íc ph¸t triÓn giµu cã. Vµo thêi ®iÓm khëi ®éng vßng ®µm ph¸n th­¬ng m¹i Urugoay (1986), chØ cã mét nhãm nhá c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tá ra quan t©m ®Õn c«ng viÖc cña AGTT th«ng qua viÖc ®Æt c¸c ph¸i ®oµn ®¹i diÖn th­êng tró ë Gi¬nev¬. Tuy vËy, t×nh h×nh ®· thay ®æi c¬ b¶n sau khi vßng ®µm ph¸n ®­îc khëi ®éng. Vµo thêi gian vßng ®µm ph¸n kÕt thóc vµ AGTT chuyÓn ®æi thµnh tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi, ngµy cµng nhiÒu quèc gia ®ang ph¸t triÓn vµ ®ang 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tham gia vµo cuéc ®µm ph¸n vµ th¶o luËn, ®a phÇn c¸c n­íc nµy ®· thiÕt lËp c¸c ph¸i ®oµn ®¹i diÖn th­êng tró t¹i Gi¬nev¬. Ngoµi ra, tiÕp theo sù sôp ®æ cña khèi céng s¶n, nhiÒu nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi ®· b¾t ®Çu xin gia nhËp WTO. HiÖn t¹i 134 n­íc lµ thµnh viªn cña WTO. Ngoµi ra, 30 n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ cã kinh doanh chuyÓn ®æi ®ang ®µm ph¸n xin gia nhËp. §iÒu g× ®· dÉn ®Õn thay ®æi vÒ th¸i ®é ®èi víi t­ c¸ch thµnh viªn WTO vµ t¹i sao c¸c n­íc l¹i tá ra quan t©m h¬n ®Õn hÖ thèng th­¬ng m¹i dùa trªn qui t¾c xuÊt hiÖn sau vßng ®µm ph¸n Urugoay nh­ vËy? cã 3 lý do chÝnh sau: Lý do tr­íc hÕt liªn quan ®Õn tèc ®é toµn cÇu hãa cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi th«ng qua thÕ giíi quèc tÕ vµ luång l­u chuyÓn vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Nh÷ng sù thay ®æi mang tÝnh c¸ch m¹ng diÔn ra trong giao th«ng vËn t¶i vµ th«ng tin liªn l¹c ngµy nay thËm chÝ ®· gióp c¶ c¸c nhµ s¶n xuÊt nhá ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ t×m kiÕm tt cho c¸c s¶n phÈm cña m×nh ë nh÷ng n­íc c¸ch xa hµng ngh×n dÆm. Nh­ mét sè nhµ quan s¸t nhËn xÐt, c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i hµng hãa ®· biÕn toµn bé thÕ giíi thµnh mét "lµng toµn cÇu". Lý do thø hai lµ qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa nµy ®· lµm t¨ng sù lÖ thuéc cña c¸c n­íc vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ l¹i cµng ®­îc ®Èy nhanh h¬n n÷a do viÖc chuyÓn ®æi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, th­¬ng m¹i ®­îc ghi nhËn ë hÇu hÕt c¸c n­íc. Sù sôp ®æ cña khèi céng s¶n ®· dÉn tíi viÖc ¸p dông dÇn dÇn c¸c chÝnh s¸ch mang ®Þnh h­íng thÞ tr­êng ë hÇu hÕt c¸c n­íc tr­íc ®©y nh»m kiÓm so¸t nÒn s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i quèc tÕ. Nh÷ng n­íc nµy, tr­íc ®©y chñ yÕu bu«n b¸n víi nhau, nay ®ang cµng ngµy t¨ng c­êng bu«n b¸n réng r·i h¬n víi thÕ giíi. NhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn ®· tõ bá chÝnh s¸ch thay thÕ nhËp khÈu vµ giê ®©y ®ang theo ®uæi c¸c chÝnh s¸ch h­íng vÒ x· héi, theo c¸c chÝnh s¸ch ®ã c¸c n­íc nµy t×m c¸ch thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ b»ng c¸c x· héi ngµy cµng nhiÒu c¸c s¶n phÈm cña m×nh. Thø ba, lµ nh÷ng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i tù do vµ th«ng tho¸ng vµ c¸c biÖn ph¸p c¸c n­íc ®ang ¸p dông ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®· khÝch lÖ c¸c c«ng ty ®· quèc gia t×m mua linh kiÖn vµ c¸c s¶n phÈm trung gian tõ c¸c n­íc cã gi¸ thµnh thÊp h¬n vµ thiÕt lËp vµ c¬ së s¶n xuÊt ë n­íc ®ã. Do vËy, c¸c s¶n phÈm cã trªn thÞ tr­êng hiÖn nay dï ®ã lµ c¸c s¶n phÈm tiªu dïng nh­ quÇn ¸o may s½n, hay c¸c s¶n phÈm tiªu dïng l©u bÒn nh­ tñ l¹nh vµ ®iÒu hßa kh«ng khÝ, hay c¶ hµng t­ liÖu s¶n xuÊt, ngµy cµng ®­îc s¶n xuÊt , ngµy cµng ®­îc s¶n xuÊt th«ng qua c¸c c«ng ®o¹n thùc hiÖn kh«ng chØ ë ph¹m vi mét quèc gia, chøng cø cô thÓ cña toµn cÇu hãa kinh tÕ thÕ giíi vµ tÝnh lÖ thuéc ngµy cµng t¨ng cña c¸c n­íc vµo ngo¹i th­¬ng ®· ®­îc ®­a ra trong mét qu¶ng c¸o gÇn ®©y cña mét c«ng ty ®a quèc gia chuyªn s¶n xuÊt ®å ®iÖn gia dông; doanh nghiÖp nµy tù hµo tuyªn bè lµ s¶n phÈm cña hä ®­îc chÕ t¹o tõ c¸c cÊu kiÖn s¶n xuÊt ë n¨m ®Õn s¸u quèc gia kh¸c nhau. Sù lÖ thuéc ngµy cµng t¨ng nµy vµo ngo¹i th­¬ng, dï lµ nhµ xuÊt khÈu hay nhËp khÈu cña c¸c s¶n phÈm hµng hãa vµ dÞch vô, ®· lµm cho c¸c ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp nhËn thøc ®­îc vai trß quan träng cña hÖ thèng th­¬ng m¹i ®a biªn trong viÖc b¶o vÖ c¸c lîi Ých th­¬ng m¹i cña hä. HÖ thèng dùa trªn quy t¾c nµy ®¶m b¶o cho s¶n phÈm cña hä tiÕp cËn thÞ tr­êng n­íc ngoµi sÏ kh«ng ®ét nhiªn bÞ gi¸n ®o¹n bëi c¸c biÖn ph¸p cña c¸c ChÝnh phñ nh­ tang thuÕ nhËp khÈu hay ¸p ®Æt c¸c quy ®Þnh cÊm nhËp hay h¹n chÕ nhËp khÈu. HÖ thèng nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng hãa tiÕp cËn thÞ tr­êng n­íc ngoµi æn ®Þnh vµ an toµn lµm cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®Æt kÕ ho¹ch vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt xuÊt khÈu mµ kh«ng ph¶i lo sî sÏ mÊt thÞ tr­êng n­íc ngoµi do c¸c hµng ®ãng h¹n chÕ cña c¸c chi phÝ. Ngoµi ra, ®iÒu cßn Ýt ng­êi biÕt ®Õn lµ hÖ thèng nµy cßn t¹o nh÷ng quyÒn nhÊt ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp. HÇu hÕt nh÷ng quyÒn nµy lµ ®èi víi ChÝnh phñ n­íc m×nh, mét sè quyÒn cña hä cã thÓ sö dông ®èi víi c¸c ChÝnh phñ n­íc ngoµi. V× vËy, khu«n khæ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô mµ hÖ thèng WTO ®· t¹o ra ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn th­¬ng m¹i trong bèi c¶nh kinh tÕ thÕ giíi ®ang nhanh chãng toµn cÇu hãa. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kh¶ n¨ng cña c¸c ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp tËn dông lîi Ých cña hÖ thèng nµy tïy thuéc rÊt lín vµ kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt vÒ c¸c quy t¾c cña hÖ thèng vµ vÒ nh÷ng thuËn lîi vµ nh÷ng th¸ch thøc mµ hÖ thèng nµy t¹o ra. 1.5. Môc tiªu vµ nguyªn t¾c WTO * Môc tiªu c¬ b¶n cña GATT, tæ chøc ®Ò ra c¸c nguyªn t¾c ®a ph­¬ng vÒ th­¬ng m¹i hµng hãa lµ nh»m ®Ó t¹o ra mét hÖ thèng th­¬ng m¹i tù do vµ th«ng tho¸ng nhê ®ã c¸c doanh nghiÖp tõ c¸c n­íc thµnh viªn cã thÓ bu«n b¸n víi nhau trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh lµnh m¹nh. MÆc dï c¸c quy t¾c chi tiÕt cña GATT vµ c¸c hiÖp ®Þnh kÌm theo xem cã vÎ phøc t¹p vµ c¸c thuËt ng÷ ph¸p lý cña chóng th­êng khã hiÓu, chóng th­êng ®­îc dùa trªn mét sè Ýt nguyªn t¾c vµ quy t¾c ®¬n gi¶n. Trong thùc tÕ khu«n khæ cña GATT ®­îc dùa trªn bèn quy t¾c c¬ b¶n. - B¶o hé ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc th«ng qua thuÕ quan MÆc dï GATT ®­îc t¹o ra lµ nh»m ®Ó dÇn dÇn tù do hãa th­¬ng m¹i, GATT thõa nhËn r»ng c¸c n­íc thµnh viªn cã thÓ sÏ ph¶i b¶o vÖ s¶n xuÊt trong n­íc chèng l¹i c¹nh tranh n­íc ngoµi. Tuy vËy GATT yªu cÇu c¸c n­íc tiÕn hµnh viÖc b¶o hé ®ã th«ng qua hÖ thèng thuÕ quan. ViÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng ®Òu bÞ cÊm trõ trong mét sè tr­êng hîp h¹n chÕ. - Rµng buéc thuÕ quan C¸c n­íc ®Òu ®­îc thóc giôc c¾t gi¶m, vµ ë ®©u cã thÓ, th× lo¹i bá b¶o hé c¸c rµo c¶n th­¬ng m¹i kh¸c trong ®µm ph¸n th­¬ng m¹i ®a biªn. ThuÕ quan ®­îc c¾t gi¶m nh­ vËy bÞ buéc kh«ng ®­îc t¨ng lªn n÷a b»ng c¸ch bÞ liÖt kª vµo trong danh môc cam kÕt quèc gia cña mçi n­íc. C¸c danh môc nµy lµ mét bé phËn kh«ng t¸ch rêi hÖ thèng ph¸p lý cña GATT. - §·i ngé tèi huÖ quèc Quy t¾c quan träng nµy cña GAT ®Æt ra nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö. Quy t¾c nµy ®ßi hái lµ thuÕ quan vµ c¸ch quy ®Þnh kh¸c sÏ ®­îc ¸p dông ®èi víi hµng hãa nhËp khÈu hay xuÊt khÈu mµ kh«ng ®­îc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c n­íc. Nh­ vËy quy t¾c nµy kh«ng ®Ó cho mét n­íc ®¸nh thuÕ quan vµo hµng hãa nhËp khÈu tõ mét n­íc nµy víi thuÕ suÊt cao h¬n thuÕ suÊt ®­îc 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ¸p dông cho hµng hãa nhËp khÈu tõ c¸c n­íc kh¸c. Tuy vËy, cã nh÷ng ngo¹i lÖ ®èi víi quy t¾c nµy. Th­¬ng m¹i gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn cña c¸c tháa thuËn th­¬ng m¹i khu vùc, ®­îc h­ëng thuÕ suÊt ­u ®·i hay ®­îc miÔn thuÕ, lµ mét ngo¹i lÖ. Mét ngo¹i lÖ kh¸c t¹o ra qua hÖ thèng ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp, theo hÖ thèng nµy, c¸c n­íc ph¸t triÓn ¸p dông thuÕ suÊt ­u ®·i hoÆc miÔn thuÕ cho hµng hãa nhËp khÈu tõ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, nh­ng l¹i ¸p dông thuÕ suÊt MFN cho hµng hãa nhËp khÈu tõ c¸c n­íc kh¸c. - Quy t¾c ®·i ngé quèc gia: Trong khi quy t¾c MFN cÊm c¸c n­íc ph©n biÖt ®èi xö ®èi víi hµng hãa cã xuÊt xø tõ c¸c n­íc kh¸c nhau, th× quy t¾c ®·i ngé quèc gia l¹i cÊm c¸c n­íc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu vµ c¸c s¶n phÈm ®­îc tù s¶n xuÊt trong n­íc c¶ trong viÖc ®¸nh c¸c lo¹i thuÕ néi ®Þa ¸p dông c¸c quy ®Þnh trong n­íc. Nh­ vËy quy t¾c nµy kh«ng ®Ó cho mét n­íc, khi mét s¶n phÈm ®· vµo thÞ tr­êng n­íc ®ã sau khi ®· tr¶ thuÕ nhËp khÈu, ®­îc phÐp ®¸nh mét lo¹i thuÕ néi ®Þa. VÝ dô nh­ thuÕ doanh thu hay thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (VAT) víi møc thuÕ cao h¬n møc thuÕ ®¸nh vµo mét s¶n phÈm cã xuÊt xø cña chÝnh n­íc ®ã. * C¸c quy t¾c ¸p dông chung Bèn quy t¾c c¬ b¶n ®­îc miªu t¶ ë trªn ®­îc bæ sung thªm b»ng c¸c quy t¾c ¸p dông chung ®Ó ®iÒu tiÕt hµng hãa th©m nhËp vµo l·nh thæ h¶i quan cña mét n­íc nhËp khÈu. Nh÷ng quy t¾c nµy bao gåm nh÷ng quy t¾c sau mµ c¸c n­íc ph¶i tu©n thñ: - Trong viÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ chÞu thuÕ cña hµng hãa nhËp khÈu th× thuÕ quan ®­îc thu trªn c¬ së ®¸nh theo gi¸ trÞ hµng hãa. Trong viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn s¶n phÈm b¾t buéc vµ quy ®Þnh vÒ vÖ sinh dÞch tÔ víi hµng hãa nhËp khÈu. - Trong viÖc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu * C¸c quy t¾c kh¸c: ViÖc trî cÊp cña ChÝnh phñ 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C¸c biÖn ph¸p mµ ChÝnh phñ th«ng th­êng ®­îc phÐp ¸p dông nÕu ®­îc mét sè ngµnh s¶n xuÊt yªu cÇu vµ c¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ cã thÓ ¶nh h­ëng cã h¹i cho th­¬ng m¹i. II. WTO Môc tiªu, chøc n¨ng vµ c¬ cÊu 2.1. Môc tiªu vµ nhiÖm vô WTO lµ mét nh©n tè bao trïm, chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c. HiÖp ®Þnh ®a biªn vµ nhiÒu bªn ®· ®­îc ®µm ph¸n ë vßng Urugoay vµ nh÷ng HiÖp ®Þnh sÏ ®­îc ®µm ph¸n trong t­¬ng lai. Nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n cña WTO còng t­¬ng tù nh­ nh÷ng môc tiªu cña GATT, vµ GATT nay ®· chuyÓn thµnh WTO. §ã lµ: N©ng cao møc sèng, thu nhËp, ®¶m b¶o ®Çy ®ñ viÖc lµm më réng s¶n phÈm vµ th­¬ng m¹i vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông tèi ­u c¸c nguån lùc cña thÕ giíi (GATT) vµ: - Th­¬ng m¹i dÞch vô - Nhu cÇu thóc ®Èy sù "ph¸t triÓn bÒn v÷ng" b¶o vÖ gi÷ g×n m«i tr­êng phï hîp víi c¸c n­íc ph¸t triÓn kh¸c nhau vµ mçi quèc gia. - Nhu cÇu ph¶i cã nh÷ng nç lùc tÝch cùc ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ nh÷ng n­íc kÐm ph¸t triÓn nhÊt, cã ®­îc tû träng t¨ng tr­ëng lín h¬n trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. 2.2. Chøc n¨ng - WTO t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc thi, ®iÒu hµnh vµ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng cô ph¸p lý cña vßng ®µm ph¸n Urugoay vµ cña bÊt kú HiÖp ®Þnh míi nµo ®­îc ®µm ph¸n trong t­¬ng lai. - WTO lµ diÔn ®µn ®Ó c¸c n­íc thµnh viªn tiÕp tôc ®µm ph¸n vÒ c¸c vÊn ®Ò nªu trong c¸c hiÖp ®Þnh, vÒ c¸c vÊn ®Ò míi ph¸t sinh trong quyÒn h¹n cña m×nh vµ vÒ viÖc më réng tù do hãa th­¬ng m¹i. - WTO cã tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt tranh chÊp vµ bÊt ®ång gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn. - WTO cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn viÖc rµ so¸t th­êng kú chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña c¸c quèc gia thµnh viªn. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2.3. C¬ cÊu cña WTO: * C¬ quan ®Çu n·o cña WTO, cã tr¸ch nhiÖm ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh lµ héi nghÞ bé tr­ëng häp 2 n¨m mét lÇn . KÓ tõ khi thµnh lËp WTO ®Õn nay ®· cã 3 cuéc häp héi nghÞ Bé tr­ëng: cuéc häp ®Çu tiªn ®­îc tæ chøc t¹i Singapore th¸ng 12/1996, cuéc häp thø hai t¹i Cnoneva th¸ng 5/1998 vµ cuéc häp thø ba t¹i Seatle 30/11 ®Õn 3/12/1999. - Trong thêi gian 2 n¨m gi÷a hai héi nghÞ, ®¹i héi ®ång sÏ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña héi nghÞ. - Khi xem xÐt c¸c khiÕu kiÖn, ®¹i héi ®ång sÏ häp víi t­ c¸ch lµ c¬ quan gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn. §¹i héi ®ång còng cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn viÖc rß so¸t chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña tõng quèc gia trªn c¬ së c¸c b¸o c¸o do ban th­ ký cña WTO so¹n th¶o. Ho¹t ®éng cña ®¹i héi ®ång ®­îc hç trî bëi c¸c tæ chøc sau: - Héi ®ång th­¬ng m¹i hµng hãa, gi¸m s¸t viÖc thùc thi vµ ho¹t ®éng cña GATT 1994. ñy ban vÒ: + TiÕp cËn thÞ tr­êng. + N«ng nghiÖp + C¸c biÖn ph¸p vÖ sinh vµ kiÓm dÞch + C¸c hµng rµo kü thuËt ®èi víi th­¬ng m¹i + Trî cÊp vµ c¸c biÖn ph¸p ®èi kh¸ng + Hµnh vi chèng ph¸ gi¸ + TrÞ gi¸ h¶i quan +Quy t¾c xuÊt xø + CÊp phÐp nhËp khÈu + C¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i + C¸c biÖn ph¸p tù vÖ - Héi ®ång vÒ c¸c khÝa c¹nh ®Õn th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. - Héi ®ång th­¬ng m¹i hµng hãa ñy ban vÒ: + Th­¬ng m¹i trong lÜnh vùc dÞch vô tµi chÝnh 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + Nh÷ng cam kÕt cô thÓ * Qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh: HiÖp ®Þnh quy ®Þnh lµ WTO sÏ tiÕp nèi tËp qu¸n ra quyÕt ®Þnh cña GATT, tøc lµ theo ph­¬ng ph¸p ®ång thuËn. §iÒu nµy cã nghÜa lµ khi mét quyÕt ®Þnh ®­îc ®­a ra, kh«ng cã n­íc nµo bá phiÕu trèng. Khi kh«ng ®¹t ®­îc sù ®ång thuËn, hiÖp ®Þnh WTO cho phÐp quyÕt ®Þnh ®­îc th«ng qua b»ng ®a sè phiÕu. Mçi quèc gia cã quyÒn bá 1 phiÕu. MÆc dï cã ®iÒu kiÖn nµy song nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò chÝnh s¸ch quan träng (nh­ vËy b¾t ®Çu ®µm ph¸n vÒ mét lÜnh vùc ch­a ®­îc c¸c c«ng cô ph¸p lý cña WTO ®iÒu chØnh) nãi chung ®Òu ph¶i ®­îc th«ng qua b»ng ®ång thuËn. Quy t¾c ®ång thuËn nµy nh»m ng¨n chÆn "sù chuyÓn biÕn cña ®a sè", ®Æc biÖt khi cã mét nhãm ®ång ý kiÕn ph¶n ®èi m¹nh mÏ quyÕt ®Þnh ®­îc ®­a ra. Tuy nhiªn còng cã mét vµi tr­êng hîp quy ®Þnh yªu cÇu bá phiÕu ®Æc biÖt. * Ban th­ ký cña WTO WTO ®Æt trô së t¹i Geneva, Thôy SÜ. §øng ®Çu WTO lµ Tæng gi¸m ®èc. Gióp viÖc cho Tæng gi¸m ®èc lµ ba phã Tæng gi¸m ®èc, c¸c phã tæng gi¸m ®èc do Tæng gi¸m ®èc bæ nhiÖm sau khi tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c quèc gia thµnh viªn. Ban th­ ký cña WTO gåm 500 ng­êi thuéc c¸c quèc tÞch kh¸c nhau. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh, Tæng gi¸m ®èc vµ nh©n viªn cña WTO kh«ng ®­îc "xin hay chÊp thuËn sù chØ ®¹o cña bÊt kú ChÝnh phñ hay tæ chøc nµo ngoµi WTO" vµ do ®ã, duy tr× ®­îc ®Æc tr­ng quèc tÕ cña ban th­ ký. * T­ c¸ch thµnh viªn: Cho ®Õn 31/5/1999, WTO cã 134 thµnh viªn: C¸c n­íc ch­a ph¶i lµ thµnh viªn cña WTO cã thÓ trë thµnh thµnh viªn th«ng qua ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp. Trong c¸c cuéc ®µm ph¸n nµy, c¸c n­íc ph¶i ®ång ý thùc hiÖn c¸c b­íc ®Ó ®­a hÖ thèng luËt ph¸p cña m×nh phï hîp víi c¸c quy t¾c cña c¸c hiÖp ®Þnh ®a biªn. H¬n n÷a, hä ph¶i cam kÕt gi¶m thuÕ 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. quan vµ söa ®æi luËt ph¸p ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ tr­êng cña hµng hãa vµ dÞch vô n­íc ngoµi. C¸c cam kÕt nµy th­êng ®­îc coi lµ c¸i gi¸ cña "vÐ vµo cöa" cho phÐp n­íc gia nhËp ®­îc h­ëng lîi trªn c¬ së chÝ tèi huÖ quèc, tõ toµn bé cam kÕt c¾t gi¶m thuÕ quan vµ c¸c cam kÕt cña c¸c n­íc thµnh viªn trong qu¸ khø. HiÖn ®ang cã 30 n­íc tiÕn hµnh ®µm ph¸n gia nhËp WTO. * Ph©n lo¹i c¸c thµnh viªn WTO: HÖ thèng WTO cã ph©n biÖt 4 nhãm c¸c n­íc thµnh viªn: ph¸t triÓn, ®ang ph¸t triÓn, kÐm ph¸t triÓn nhÊt lµ c¸c nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi t¹i héi nghÞ Bé tr­ëng Gi¬nev¬ n¨m 1998, lÇn ®Çu tiªn ®Ò cËp tíi "mét sè nÒn kinh tÕ nhá bÐ" trong khu«n khæ nhãm c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn". TÊt c¶ chÝnh s¸ch n­íc do Liªn hiÖp quèc xÕp h¹ng lµ "kÐm ph¸t triÓn nhÊt" ®­îc ®èi xö nh­ c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn nhÊt lµ trong hÖ thèng WTO. HiÖn t¹i cã 48 n­íc thuéc nhãm nµy. Tuy nhiªn ch­a cã ®Þnh nghÜa thèng nhÊt vµ chÝnh x¸c xem c¸c n­íc cßn l¹i thuéc nhãm nµo. ViÖc x¸c ®Þnh mét quèc gia "®ang ph¸t triÓn" ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c "tù nh©n". Nh÷ng n­íc trong qu¸ khø cã nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung chñ yÕu thuéc §«ng vµ Trung ¢u vµ Liªn Bang X« viÕt cò) vµ hiÖn nay ®ang tõng b­íc chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng vµ d©n chñ hãa ®­îc ®èi xö nh­ nh÷ng nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi. Nh÷ng thµnh viªn cßn l¹i ®­îc coi lµ nh÷ng n­íc ph¸t triÓn. - C¸c ®iÒu kho¶n vÒ ®èi xö ®Æc biÖt vµ c¸c kh¸c biÖt ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn nhÊt. C¸c hiÖp ®Þnh ®a biªn nhËn thÊy c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kÓ c¶ c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn nhÊt, cã thÓ gÆp khã kh¨n trong viÖc chÊp nhËn tÊt c¶ hoÆc mét sè nghÜa vô vµ quy ®Þnh ®Ò ra c¸c HiÖp ®Þnh nµy ®· quy ®Þnh dµnh ®èi xö ®Æc biÖt vµ kh¸c biÖt cho c¸c n­íc trªn. C¸c ®iÒu kho¶n ®ã cã thÓ s¬ bé chia lµm 3 lo¹i: - C¸c ®iÒu kho¶n yªu cÇu c¸c n­íc (ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn) thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p t¹o thuËn lîi cho th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ kÐm ph¸t triÓn. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Sù linh ho¹t cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ kÐm ph¸t triÓn nhÊt trong viÖc chÊp nhËn c¸c nghÜa vô do c¸c HiÖp ®Þnh WTO. - Cung cÊp trî gióp kü thuËt cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ kÐm ph¸t triÓn nhÊt ®Ó x©y dùng n¨ng lùc cho c¸c n­íc nµy thùc hiÖn c¸c hiÖp ®Þnh. * C¸c thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp HÖ thèng WTO ®­a ra c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp khi mét n­íc ph¸t triÓn mét n­íc kh¸c vi ph¹m c¸c quy t¾c vµ sau khi mäi nç lùc t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p tho¶i ®¸ng th«ng qua tham vÊn song ph­¬ng thÊt b¹i tranh chÊp trong khu«n khæ WTO th«ng th­êng lµ kÕt qu¶ c¸c th«ng tin vÒ nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i khi tiÕp thÞ s¶n phÈm t¹i c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi do c¸c ngµnh s¶n xuÊt hay hiÖp héi ngµnh cung cÊp cho ChÝnh phñ. MÆc dï trong suèt qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp - tham vÊn song ph­¬ng, kiÓm tra cña Ban héi thÈm vµ sau ®ã lµ c¬ quan phóc thÈm. C¸c ®¹i diÖn ChÝnh phñ lµ ng­êi tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh nµy, nh­ng c¸c c¬ quan nµy chñ yÕu dùa vµo t­ vÊn vµ sù ñng hé tõ ngµnh s¶n xuÊt vµ c¸c hiÖp héi cã quyÒn lîi trong vÊn ®Ò ®­a ra tranh chÊp. Kh¶ n¨ng cña c¸c ChÝnh phñ theo ®uæi mét vô khiÕu kiÖn hay b¶o vÖ c¸c quyÒn lîi trong tr­êng hîp bÞ kiÖn, phô thuéc lín vµo sù trî gióp vµ ñng hé cña c¸c nhãm ngµnh s¶n xuÊt cã liªn quan. * C¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i Ngoµi viÖc ®­a ra mét c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp, WTO ho¹t ®éng nh­ mét diÔn ®µn ®Ó rµ so¸t theo ®Þnh kú chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc thµnh viªn. Ho¹t ®éng rµ so¸t lµ nh»m ®¹t ®­îc hai môc tiªu. Thø nhÊt, ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é tu©n thñ c¸c yªu cÇu vµ cam kÕt theo c¸c HiÖp ®Þnh ®a biªn cña tõng quèc gia thµnh viªn, vµ nÕu tham gia c¸c HiÖp ®Þnh nhiÒu bªn th× kÓ c¸c c¸c hiÖp ®Þnh nhiÒu bªn. B»ng c¸ch thùc hiÖn nh÷ng rµ so¸t nh­ vËy mét c¸ch ®Þnh kú, WTO hµnh ®éng nh­ mét "bé m¸y gi¸m s¸t" nh»m ®¶m b¶o lµ c¸c quy t¾c ®­îc tu©n thñ vµ nh­ vËy gãp phÇn ng¨n chÆn xung ®ét th­¬ng m¹i. C¸c ®iÒu kho¶n quy ®Þnh vÒ c¬ chÕ rµ so¸t, tuy nhiªn còng nªu râ lµ c¬ chÕ rµ so¸t kh«ng ph¶i sö dông lµm c¬ së ®Ó thùc thi c¸c nghÜa vô; hay ®Ó gi¶i 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. quyÕt tranh chÊp. Thø hai, môc tiªu kh«ng kÐm phÇn quan träng cña phÇn rµ so¸t nµy lµ t¹o nªn sù minh b¹ch vµ sù hiÓu biÕt h¬n vÒ c¸c chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc thµnh viªn. III. Nh÷ng lîi Ých cña hÖ thèng WTO ®èi víi giíi kinh doanh Mèi liªn hÖ gi÷a hÖ thèng WTO vµ nh÷ng quyÕt ®Þnh mµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ doanh nghiÖp ®­a ra trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ lµ g×? Khi xem xÐt vÊn ®Ò nµy cÇn ph¶i l­u ý mét ®iÒu lµ c¸ch ChÝnh phñ ®· ph¶i ®µm ph¸n c¶i thiÖn kh¶ n¨ng, tiÕp cËn thÞ tr­êng sao cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ biÕn c¸c nh­îng bé th­¬ng m¹i thµnh c¸c c¬ héi kinh doanh môc tiªu cña th­¬ng m¹i dùa trªn nguyªn t¾c nµy lµ ®¶m b¶o cho thÞ tr­êng lu«n ®­îc më cöa vµ viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng kh«ng bÞ c¶n trë bëi nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ nhËp khÈu ®éc ®o¸n vµ kh«ng ®­îc b¸o tr­íc. Tuy vËy, céng ®ång doanh nghiÖp ë nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn vÉn ch­a hoµn toµn ý thøc ®­îc lîi thÕ cña hÖ thèng th­¬ng m¹i WTO. Lý do chÝnh lµ do qu¸ phøc t¹p cña hÖ thèng, cho tíi nay ®iÒu nµy ®· c¶n trë c¸c céng ®ång doanh nghiÖp quan t©m vµ lµm quan víi nh÷ng luËt lÖ vµ quy t¾c cña hÖ thèng th­¬ng m¹i thÕ giíi. VÝ dô nh­ hä kh«ng hiÓu ®­îc r»ng hÖ thèng luËt ph¸p ®ã kh«ng chØ ®em l¹i lîi Ých cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ c¸c doanh nghiÖp mµ cßn t¹o ra nh÷ng quyÒn lîi cho hä. 3.1. Nh÷ng lîi Ých ®èi víi céng ®ång doanh nghiÖp * Lîi Ých ®èi víi c¸c nhµ xuÊt khÈu hµng hãa vµ dÞch vô - §¶m b¶o tiÕp cËn thÞ tr­êng §èi víi th­¬ng m¹i hµng hãa trong khu«n khæ WTO, hÇu hÕt c¸c dßng thuÕ cña c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ ®a sè c¸c dßng thuÕ cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi bÞ rµng buéc kh«ng t¨ng thªm. §iÒu ®ã ®¶m b¶o r»ng viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng ®­îc thuËn lîi h¬n do viÖc gi¶m thuÕ ®· ®­îc cam kÕt vµ rµng buéc trong danh môc nh­îng bé cña c¸c n­íc nhËp khÈu ¸p dông c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ kh¸c. §èi víi th­¬ng m¹i dÞch vô c¸c n­íc thµnh viªn ®· cam kÕt kh«ng h¹n chÕ viÖc x©m nhËp c¸c s¶n phÈm dÞch 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vô, vµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô n­íc ngoµi h¬n n÷a nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ h¹n chÕ ®· ghi ®­îc trong danh môc cam kÕt cña n­íc m×nh. ViÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng ®­îc ®¶m b¶o b»ng c¸c cam kÕt gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu ®­a ra chÝnh s¸ch ®Çu t­ vµ s¶n xuÊt víi sù ch¾c ch¾n h¬n. - Sù æn ®Þnh cho viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng. HÖ thèng còng ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cho viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng xuÊt khÈu th«ng qua viÖc yªu cÇu tÊt c¶ c¸c n­íc thµnh viªn ¸p dông mét hÖ thèng c¸c quy ®Þnh thèng nhÊt ®­îc cô thÓ ho¸ th«ng qua hµng lo¹t c¸c HiÖp ®Þnh. Do ®ã c¸c n­íc cã nghÜa vô ®¶m b¶o r»ng c¸c quy ®Þnh vÒ x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ h¶i quan, vÒ viÖc kiÓm ®Þnh hµng hãa phï hîp víi tiªu chuÈn b¾t buéc, hoÆc vÒ viÖc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu, ®Òu ph¶i phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn cña c¸c HiÖp ®Þnh liªn quan. - Lîi Ých ®èi víi c¸c nhµ nhËp khÈu nguyªn liÖu th« vµ c¸c s¶n phÈm ®Çu vµo kh¸c. C¸c doanh nghiÖp th­êng ph¶i nhËp khÈu nguyªn liÖu th« c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô trung gian cho môc ®Ých s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Nguyªn t¾c c¬ b¶n yªu cÇu cho phÐp ®­îc nhËp khÈu mµ kh«ng ®­îc ¸p dông thªm c¸c h¹n chÕ nµo ngoµi thuÕ, ®ång thêi yªu cÇu c¸c quy ®Þnh quèc gia ¸p dông t¹i biªn giíi phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c thèng nhÊt cña c¸c hiÖp ®Þnh gióp cho nhËp khÈu ®­îc thuËn lîi h¬n. §iÒu nµy gióp c¸c ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu sù ®¶m b¶o r»ng hä cã thÓ cã ®­îc lo¹i hµng m×nh yªu cÇu mµ kh«ng bÞ chËm trÔ vµ víi møc gi¸ c¹nh tranh. H¬n n÷a, c¸c cam kÕt rµng buéc vÒ thuÕ quan ®¶m b¶o cho c¸c nhµ nhËp khÈu r»ng chi phÝ nhËp khÈu sÏ kh«ng bÞ t¨ng do viÖc ®¸nh thuÕ quan cao h¬n møc ®· cam kÕt rµng buéc. 3.2. QuyÒn cña céng ®ång kinh doanh Ngoµi viÖc thu ®­îc nh÷ng thuËn lîi th× hÖ thèng luËt ph¸p ®· t¹o ra mét sè quyÒn nhÊt ®Þnh cã lîi cho doanh nghiÖp. Nh÷ng quyÒn lîi cã thÓ chia lµm hai nhãm: QuyÒn cña c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu trong n­íc: 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. NhiÒu hiÖp ®Þnh yªu cÇu luËt ph¸p cña c¸c quèc gia thµnh viªn t¹o ra nh÷ng quyÒn nhÊt ®Þnh cho c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu trong n­íc. ChÝnh phñ buéc ph¶i thi hµnh c¸c quyÒn nµy trong khu«n khæ hÖ thèng luËt ph¸p cña m×nh. §èi víi nh÷ng quyÒn kh¸c ChÝnh phñ chØ ®­îc yªu cÇu nç lùc cao nhÊt ®Ó ®¶m b¶o c¸c liªn quan ®­îc h­ëng lîi Ých ®Çy ®ñ c¸c quyÒn ®ã. C¸c quyÒn cã thÓ thùc thi bao gåm c¸c quyÒn theo quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ h¶i quan, trong ®ã yªu cÇu ChÝnh phñ c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i ®¶m b¶o vÒ mÆt luËt ph¸p cho c¸c nhµ nhËp khÈu vÒ nh÷ng quyÒn sau: BiÖn minh trÞ gi¸ ®· khai b¸o khi h¶i quan tá ra nghi ngê vÒ tÝnh trung thùc hoÆc sù chÝnh x¸c cña trÞ gi¸ khai b¸o ®ã. - Yªu cÇu c¸n bé h¶i quan ®­a ra d­íi h×nh thøc v¨n b¶n lý do kh«ng chÊp nhËn gi¸ trÞ khai b¸o, ®Ó hä cã thÓ khiÕu n¹i víi c¬ quan chøc tr¸ch vÒ quyÕt ®Þnh ®ã. Nh÷ng yªu cÇu ChÝnh phñ c¸c n­íc thµnh viªn nç lùc cao nhÊt bao gåm c¶ nh÷ng quyÒn trong HiÖp ®Þnh vÒ cÊp phÐp nhËp khÈu trong ®ã yªu cÇu giÊy phÐp nhËp khÈu ph¶i ®­îc cÊp trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh tõ khi nhËn ®­îc ®¬n yªu cÇu. Trong vÝ dô nµy, trõ khi luËt ph¸p quèc gia quy ®Þnh kh¸c th× nhµ nhËp khÈu cã quyÒn ®­îc b¶o ®¶m nhËn giÊy phÐp trong ph¹m vi thêi gian ®· ®­îc c«ng bè. KhiÕu n¹i vÒ quyÒn nãi trªn th­êng tïy thuéc vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt hoÆc doanh nghiÖp trong n­íc ph¶i ®¸p øng. VÝ dô nh­ ®· nªu ë phÇn trªn, mét ngµnh s¶n xuÊt cã thÓ yªu cÇu chÝnh phñ ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tù vÖ, hoÆc ®¸nh thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ hoÆc thuÕ ®èi kh¸ng nÕu ngµnh s¶n xuÊt ®ã ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña c¬ quan ®iÒu tra r»ng kiÕn nghÞ cña hä ®­îc ñng hé cña c¸c nhµ s¶n xuÊt chiÕm tû träng lín vÒ s¶n l­îng trong ngµnh c«ng nghÖ ®ã. C¸c c¬ quan ®iÒu tra ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c xem ®Ò nghÞ ®­a ra cã ®¸p øng yªu cÇu nãi trªn kh«ng tr­íc khi tiÕn hµnh ®iÒu tra. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. * QuyÒn cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu: Mét vÝ dô vÒ quyÒn cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®­îc quy ®Þnh trong c¸c HiÖp ®Þnh lµ quyÒn ®­îc ®­a ra c¸c b»ng chøng trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra ë n­íc nhËp khÈu vÒ viÖc ®¸nh gi¸ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ hoÆc thuÕ ®èi kh¸ng. Tr­êng hîp c¬ quan chøc n¨ng cña n­íc nhËp khÈu kh«ng t«n träng quyÒn cña hä, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu kh«ng thÓ tiÕp xóc trùc tiÕp ®Ó ®ßi kh¾c phôc vÊn ®Ò ®ã. C¸c doanh nghiÖp ®ã cÇn ph¶i nªu vÊn ®Ò víi ChÝnh phñ n­íc nhËp khÈu vµ nÕu cÇn thiÕt ®­a vÊn ®Ò ra gi¶i quyÕt theo thñ tôc WTO vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn II nh÷ng Ên ®Ò ViÖt Nam cÇn gi¶i quyÕt ®Ó trë thµnh thµnh viªn cña WTO Qua phÇn tæng quan vÒ WTO chóng ta biÕt ®­îc r»ng hÖ thèng WTO lµ mét hÖ thèng phøc t¹p, víi nh÷ng quy t¾c quy chÕ vµ c¸c hiÖp ®Þnh rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. Trong hÖ thèng WTO nµy chøa ®ùng nhiÒu nh÷ng quy t¾c b¾t buéc mµ nh÷ng quèc gia muèn gia nhËp hay cã thÓ tån t¹i ®­îc trong hÖ thèng nµy ph¶i tu©n thñ. Nh÷ng quy t¾c nµy kh«ng thÓ mét sím mét chiÒu cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. B»ng chøng lµ ViÖt Nam xÝ nghiÖp gia nhËp WTO vµo th¸ng 1/1995 thÕ nh­ng ®Õn nay, 2004 ViÖt Nam còng ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ gia nhËp ®­îc vµo tæ chøc nµy. ViÖt Nam ®· tõng b­íc kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm, còng nh­ nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ trong hÖ thèng luËt ph¸p, hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ, c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ vÒ trî cÊp xuÊt khÈu, vÒ c¸c luËt th­¬ng m¹i… Cßn rÊt nhiÒu nh÷ng h¹n chÕ mµ ViÖt Nam cÇn ph¶i thay ®æi vµ còng cïng thêi gian ®ã ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chuÈn bÞ ®Çy ®ñ nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc trong mét thÕ giíi c¹nh tranh gay g¾t víi c¸c s¶n phÈm tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. 1.1. ViÖt Nam ph¶i më cöa thÞ tr­êng hµng hãa vµ dÞch vô Tøc lµ hµng hãa cña c¸c n­íc cïng thµnh viªn WTO ®­îc vµo ViÖt Nam mµ víi møc thuÕ nhËp khÈu rÊt thÊp. §­îc biÕt th¸ng 12/2000, ViÖt Nam ®· tr×nh WTO b¶n chµo ®Çu tiªn vÒ viÖc më cöa thÞ tr­êng, hµng hãa vµ dÞch vô bao gåm 96% c¸c dßng thuÕ quan vµ 9 ngµnh dÞch vô víi 78 ph©n ngµnh. B×nh qu©n ®¬n thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña toµn bé c¸c s¶n phÈm ®­îc chµo gi¶m xuèng cßn 27,8% vµ 32% ®èi víi s¶n phÈm n«ng nghiÖp vµ 27,1% ®èi víi s¶n phÈm phi n«ng nghiÖp. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. T¹o thuËn lîi cho c¸c thµnh viªn kh¸c th©m nhËp thÞ tr­êng d­íi h×nh thøc gi¶m thuÕ nhËp khÈu cho hµng n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp. Hai ch­¬ng tr×nh gi¶m thuÕ sÏ ph¶i ®­îc th­¬ng l­îng gi÷a ViÖt Nam vµ nhãm lµm viÖc vÒ ViÖt Nam gia nhËp WTO vµ sÏ ®­îc g¾n víi nghÞ ®Þnh th­ gia nhËp nh­ lµ c¸c cam kÕt rµng buéc ph¶i më cöa thÞ tr­êng dÞch vô cho c¸ nhµ kinh doanh n­íc ngoµi nh­ ng©n hµng, b¶o hiÓm, vËn t¶i, th«ng tin, kü thuËt vµ t­ vÊn… Mét ch­¬ng tr×nh riªng biÖt vÒ dÞch vô sÏ ph¶i ®­îc ®µm ph¸n, trong ®ã cã viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng dÞch vô vµ ®­îc ®­a vµo nghÞ ®Þnh th­ gia nhËp cña ViÖt Nam 1.2. ViÖt Nam ph¶i cung cÊp sù b¶o vÖ phï hîp vµ hiÖu qu¶ cho së h÷u trÝ tuÖ, thiÕt lËp chÝnh s¸ch cho ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ tiÕp tôc c¶i c¸ch kinh tÕ tu©n thñ c¸c yªu cÇu cña WTO C¸c cuéc ®µm ph¸n cña ViÖt Nam xin gia nhËp WTO ®· ®¹t ®­îc nh÷ng tiÕn triÓn ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ trong phiªn ®µm ph¸n thø n¨m (th¸ng 4 n¨m 2002) vµ phiªn thø s¸u (th¸ng 4 n¨m 2003). Trong c¸c phiªn ®µm ph¸n ®ã ViÖt Nam vµ c¸c ®èi t¸c th­¬ng m¹i ®· trao ®æi ý kiÕn vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan. ViÖt Nam còng ®· hoµn thµnh vµ nép cho WTO b¸o c¸o vÒ trî cÊp n«ng nghiÖp vµ trî cÊp s¶n xuÊt, vµ th«ng b¸o cho WTO vÒ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan ®ang ®­îc ¸p dông vµ ch­¬ng tr×nh c¶i c¸ch ph¸p luËt cña m×nh. Ph©n ®µm ph¸n thø b¶y míi ®©y nhÊt diÔn ra t¹i Geneva vµo c¸c ngµy 11/11 th¸ng 12 n¨m 2003 trong phiªn ®µm ph¸n nµy, ViÖt Nam ®· cung cÊp cho WTO b¶n dù th¶o b¸o c¸o trong ®ã tr¶ lêi rÊt nhiÒu c©u hái do c¸c n­íc thµnh viªn ®Æt ra c¸c phiªn tr­íc ®©y, nhÊt lµ vÒ më cöa thÞ tr­êng hµng hãa, dÞch vô, ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng c¶i c¸ch ph¸p luËt. Träng t©m cña ®µm ph¸n vÉn lµ c¾t gi¶m thuÕ quan, h¹n ng¹ch, trî cÊp cho n«ng d©n vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n. Mét kÕt qu¶ quan träng ®¹t ®­îc cña phiªn ®µm lÇn nµy lµ ban th­ ký ®· so¹n th¶o dù b¸o c¸o vÒ viÖc ViÖt Nam gia nhËp WTO. Ngoµi ra ViÖt Nam cßn tiÕn hµnh ®µm ph¸n song ph­¬ng víi 13 n­íc thµnh viªn cña WTO. §Õn thêi ®iÓm nµy, ViÖt Nam vµ c¸c ®èi t¸c th­¬ng m¹i ch­a ®¹t ®­îc tháa thuËn vÒ c¸c vÊn ®Ò chñ yÕu ®­îc ®Æt ra trong ®µm ph¸n. §Ó ®¹t ®­îc 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
838 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2