Đề thi chọn học sinh giỏi cấp trường môn Ngữ văn 8 năm 2017-2018 có đáp án - Trường THCS Đinh Tiên Hoàng

PHÒNG GD & ĐT HUYỆN CƯMGARĐ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG<br /> TRƯỜNG THCS ĐINH TIÊN HOÀNG<br /> NĂM HỌC 2017 - 2018<br /> <br /> Môn: Ngữ văn lớp 8<br /> Thời gian làm bài: 120 phút<br /> <br /> Câu 1: (6,0 điểm)<br /> Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:<br /> Nhưng, ô kìa! Sau trận mưa vùi dập và những cơn gió phũ phàng kéo dài<br /> suốt cả một đêm, tưởng chừng như không bao giờ dứt, vẫn còn một chiếc lá thường<br /> xuân bám trên bức tường gạch. Đó là chiếc lá cuối cùng trên cây. Ở gần cuống lá<br /> còn giữ màu xanh sẫm, nhưng với rìa là hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa,<br /> chiếc lá vẫn dũng cảm treo bám vào cành cách mặt đất chừng hai mươi bộ.<br /> (Chiếc lá cuối cùng- O Hen-ri)<br /> a. Chỉ rõ thán từ trong đoạn văn trên.<br /> b. Tìm các từ cùng trường từ vựng trong câu văn sau và nêu tác dụng của trường từ<br /> vựng đó: Ở gần cuống lá còn giữ màu xanh sẫm, nhưng với rìa là hình răng cưa đã<br /> nhuốm màu vàng úa, chiếc lá vẫn dũng cảm treo bám vào cành cách mặt đất chừng<br /> hai mươi bộ.<br /> c. Nêu ý nghĩa của hình tượng chiếc lá trong đoạn văn trên.<br /> Câu 2: (14,0 điểm)<br /> Chọn một trong hai đề sau:<br /> Đề 1: “Văn học là tình thương”. Bằng những hiểu biết và cảm nghĩ riêng của bản<br /> thân mình, em hãy viết một bài văn nghị luận sử dụng những tác phẩm văn học đã<br /> học ở chương trình Ngữ Văn 8 học kì I để trình bày suy nghĩ của em về câu nói<br /> trên.<br /> Đề 2: Cảm nhận của em về nhân vật Lão Hạc trong truyện ngắn “Lão Hạc” của<br /> Nam Cao.<br /> ......................Hết......................<br /> <br /> HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI THI HSG CẤP TRƯỜNG<br /> NĂM HỌC 2017 – 2018<br /> MÔN: NGỮ VĂN 8<br /> Câu 1: (6,0 điểm)<br /> a. Thán từ: Ô kìa (0,5 điểm)<br /> b.<br /> - Trường từ vựng màu sắc: xanh sẫm, vàng úa. (0,5 điểm)<br /> - Tác dụng: Miêu tả chiếc lá giống như thật: một chiếc lá thường xuân vừa trải qua<br /> một đêm mưa gió tưởng như sắp rụng vẫn dũng cảm đeo bám vào cành. (1,0 điểm)<br /> c. Ý nghĩa của hình tượng chiếc lá trong đoạn văn trên: (4,0 điểm)<br /> - Tác dụng trong việc xây dựng tình huống truyện (thắt nút, mở nút bất ngờ mà<br /> hứng thú). (1,0 điểm)<br /> - Gợi nhiều liên tưởng:<br /> + Gợi liên tưởng đến số phận con người. Vì nghèo đói và bệnh tật mà Giôn-xi<br /> tuyệt vọng, bi quan về cuộc sống. (1,0 điểm)<br /> + Chiếc lá còn gợi liên tưởng đến ý chí, nghị lực của con người. (1,0 điểm)<br /> + Đặc biệt, chiếc lá cuối cùng là hình tượng đẹp thể hiện tình yêu thương giữa<br /> những người nghèo khổ. (1,0 điểm).<br /> Câu 2:<br /> Đề 1:<br /> I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề<br /> II. Thân bài:<br /> 1. Văn học dân tộc ca ngợi tình thương người<br /> a. Tình cảm trong gia đình<br /> - Tình cảm khởi nguồn và có từ đầu tiên là tình cảm cha mẹ dành cho con cái:<br /> Ơn cha nặng lắm ai ơi<br /> Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu mang<br /> Ca ngợi công ơn to lớn của cha mẹ dành cho con cái (" nặng lắm", " bằng trời".<br /> "chín tháng cưu mang")<br /> Trong “Lão Hạc”, lão Hạc:<br /> + Cả đời gà trống nuôi con<br /> + Luôn day dứt vì chưa lấy được vợ cho con<br /> + Sống khốn khổ để dành tiền cho con<br /> + Chấp nhận cái chết để giữ trọn mảnh vườn cho con<br /> =>Một lão nông thương con hết mực<br /> - Trước tình cảm sâu nặng mà cha mẹ dành cho, con cái cũng có những tình<br /> thương yêu mãnh liệt dành cho cha mẹ: Trong “Trong lòng mẹ”, bé Hồng:<br /> + Luôn nhớ về mẹ và luôn tin tưởng vào ngày mẹ trở vể dù rằng mẹ chưa từng gửi<br /> một lá thư, một đồng quà<br /> + Chống đối lại những ý nghĩ, những lời nói cay độc của bà cô về mẹ mình<br /> => Yêu thương mẹ hết mực.<br /> - Tình cảm anh em cũng rất thắm thiết. Trong “Bức tranh của em gái tôi”, Kiều<br /> Phương là một cô bé:<br /> <br /> + Yêu quý anh trai cho dù anh luôn xa lánh<br /> + Coi anh là người gần gũi, thân thiết nhất, chọn anh trai làm đề tài cho bức tranh<br /> của mình.<br /> => Một tấm lòng trong sáng, nhân hậu.<br /> - Con người lớn lên, lấy vợ gả chồng. Tình cảm vợ chồng cũng bắt nguồn từ<br /> đó. Chị Dậu (trong “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố) là con người”<br /> + Rất mực thương chồng, con.<br /> + Không ngần ngại van xin cho chồng, cãi lý với người nhà lý trưởng để tránh đòn<br /> cho chồng, đánh nhau với cai lệ và người nhà lý trưởng để bào vệ chồng.<br /> => Hi sinh mình vì chồng<br /> b. Tình cảm xã hội<br /> - Bạn đến chơi nhà: tình cảm bạn bè cao khiết và niềm hạnh phúc khi có bạn<br /> thể hiện ở câu thơ cuối<br /> - Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng, Thái y lệnh họ Phạm:<br /> + Trái lệnh vua để cứu giúp người bệnh nặng trước<br /> + Tích nhà, lương thực để giúp đỡ những người bệnh người khó<br /> => Một lương y hết lòng vì người dân<br /> - Trong “Tắt đèn”, bà lão hàng xóm cho gia đình chị Dậu một nắm gạo. Một<br /> nắm gạo tưởng chừng rất ít nhưng đối với gia đình chị Dậu một nắm gạo ấy là rất<br /> quý vì cả gia đình nhịn ăn từ sáng và anh Dậu thì đang ốm nặng.<br /> - Trong “Chiếu dời đô”: Lí Công Uẩn muốn đất nước giàu mạnh, muôn dân<br /> dược no ấm, an hưởng thái bình, …<br /> -Trong ca dao, tục ngữ có nhiều câu nói lên tình cảm, sự giúp đỡ lẫn nhau của<br /> những con người không cúng huyết thống, là một truyền thống lâu đời của dân tộc.<br /> 2. Văn học dân tộc phê phán những con người vô tình, độc ác.<br /> a. Sự thờ ơ với người ngoài:<br /> - Quan phụ mẫu trong “Sống chết mặc bay”:<br /> + Hộ đê bằng một ván bài tổ tôm.<br /> + Khi đê vỡ: mặc cho " kẻ sống không chỗ ở, người chết không nơi chôn", hắn ta<br /> hạnh phúc, sung sướng vì thắng ván bài to.<br /> - Vợ ông giáo trong “Lão Hạc” lạnh lùng thờ ơ với hoàn cảnh khó khăn của lão<br /> Hạc. Thể hiện ở câu: " Lão ấy ngu thì cho lão ấy chết......"<br /> - Bọn thực dân trong “Thuế máu”:<br /> + Độc ác tàn nhẫn của các tên quan đối với những người dân thuộc địa.<br /> + Ép đi lính<br /> + Coi người lính bản xứ như lũ lợn (sau chiến tranh) …<br /> b. Trong gia đình<br /> - Mụ dì nghẻ trong “Tấm cám” đối xử tàn nhẫn, nhiều lần lập mưu hãm hại Cám,<br /> kết cục của mụ vô cùng bi thảm.<br /> - Người anh trong “Cây khế” đối xử tàn nhẫn với người em, tham lam nên phải<br /> gánh chịu hậu quả, …<br /> III. Kết bài: Khẳng định vấn đề<br /> Đề 2:<br /> <br /> Đảm bảo các yêu cầu sau :<br /> 1. Xác định yêu cầu :<br /> - Thể loại : phát biểu cảm nghĩ về nhân vật kết hợp với lập luận chứng minh<br /> - Nội dung : Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của lão Hạc.<br /> 2. Hình thức : Đảm bảo yêu cầu sau:<br /> - Bố cục : 3 phần mở bài, thân bài, kết bài<br /> - Hành văn mạch lạc, rõ ràng, không sai lỗi chính tả.<br /> 3. Nội dung : Đảm bảo các phần sau:<br /> A/ Phần mở bài :<br /> Giới thiệu tác giả, tác phẩm<br /> Khái quát phẩm chất ( vẻ đẹp tâm hồn ) của nhân vật.<br /> B/ Thân bài : Đảm bảo 3 ý sau :<br /> * Ý 1 : Lão Hạc người nông dân nghèo, lương thiện mà bất hạnh.<br /> - Tài sản duy nhất của lão : Có ba sào vườn, một túp lều, con chó vàng<br /> - Vợ chết, cảnh gà trống nuôi con<br /> - Tuổi già sống quạnh hưu, ốm đau, hoa màu mất sạch do bão, làng mất<br /> nghề vé sợi, lão không có việc làm, gía gạo đắt, bán cậu vàng, tìm cho mình cảnh<br /> giải thoát.<br /> * Ý 2 : Lão Hạc con người giàu lòng nhân hậu.<br /> - Đối với con trai.<br /> - Đối với con vật đặc biệt là cậu vàng.<br /> * Ý 3 : Lão Hạc, con người trong sạch, giàu lòng tự trọng.<br /> - Nghèo nhưng vẫn giữ cho mình trong sạch không theo gót Binh Tư để có<br /> ăn.<br /> - Từ chối sự giúp đỡ của ông giáo.<br /> - Bất đắc dĩ phải bán chó lão dằn vặt lương tâm.<br /> - Gửi tiền làm ma khỏi liên lụy đến xóm làng.<br /> * Nghệ thuật : Miêu tả tâm lý nhân vật qua ngoại hình và nội tâm, cách kể chuyện<br /> xen lẫn triết lý sâu sắc.<br /> C/ Kết bài :<br /> - Khẳng định lại cảm nghĩ.<br /> - Đánh giá sự thành công của tác phẩm.<br /> BIỂU ĐIỂM<br /> 13 - 14 điểm: Hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung<br /> và phương pháp, có lập luận chặt chẽ, lựa chọn được dẫn chứng tiêu biểu, có sự kết<br /> hợp nhuần nhuyễn văn nghị luận với biểu cảm, bài viết có cảm xúc, diễn đạt tốt.<br /> 9 - 12 điểm: Hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung<br /> và phương pháp, có lập luận tương đối chặt chẽ, lựa chọn được dẫn chứng khá tiêu<br /> biểu, có sự kết hợp văn nghị luận với biểu cảm, diễn đạt tương đối tốt.<br /> 7 - 8 điểm: Hiểu yêu cầu của đề bài, đáp ứng được phần lớn các yêu cầu về nội<br /> dung và phương pháp, có lập luận tương đối chặt chẽ, biết lựa chọn được dẫn<br /> chứng, có sự kết hợp văn nghị luận với biểu cảm, có thể còn một số lỗi về diễn đạt<br /> <br /> 5 - 6 điểm: Hiểu yêu cầu của đề bài, đáp ứng được các yêu cầu cơ bản về nội dung<br /> và phương pháp, biết cách lập luận, biết lựa chọn được dẫn chứng, tuy nhiên chưa<br /> có sự kết hợp văn nghị luận với biểu cảm, còn mắc lỗi về diễn đạt<br /> 3 - 4 điểm: Chưa hiểu rõ yêu cầu của đề bài, chưa đáp ứng được các yêu cơ bản về<br /> nội dung và phương pháp, có đoạn còn lạc sang phân tích hoặc kể lại truyện, còn<br /> mắc nhiều lỗi về diễn đạt<br /> 1 - 2 điểm: Chưa hiểu rõ yêu cầu của đề bài, chưa đáp ứng được các yêu cơ bản về<br /> nội dung và phương pháp, có đoạn còn lạc sang phân tích hoặc kể lể, diễn đạt trùng<br /> lặp, lủng củng.<br /> 0 điểm: Để giấy trắng.<br /> Giáo viên cần nắm vững yêu cầu của hướng dẫn chấm thi để đánh giá tổng quát bài<br /> làm của học sinh, tránh trường hợp đếm ý cho điểm hoặc bỏ sót ý trong bài làm<br /> của học sinh.<br /> Do đặc trưng của môn Ngữ văn nên giáo viên cần chủ động, linh hoạt trong việc<br /> vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có sáng tạo, có ý<br /> tưởng riêng và giàu chất văn.<br /> Giáo viên cần vận dụng đầy đủ các thang điểm. Điểm toàn bài tính đến 0,5 điểm<br /> (không làm tròn).<br /> <br />