Thông qua việc giải trực tiếp trên “Đề thi giữa học kì 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2022-2023 có đáp án - Trường PTDTNT Tỉnh Quảng Trị” các em sẽ nắm vững nội dung bài học, rèn luyện kỹ năng giải đề, hãy tham khảo và ôn thi thật tốt nhé! Chúc các em ôn tập kiểm tra đạt kết quả cao!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đề thi giữa học kì 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2022-2023 có đáp án - Trường PTDTNT Tỉnh Quảng Trị
- SỞ GD VÀ ĐT QUẢNG TRỊ ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ I NĂM HỌC 2022 - 2023
TRƯỜNG PTDTNT TỈNH MÔN: NGỮ VĂN LỚP 12
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Gồm 02 trang) Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề
Họ và tên học sinh …………………………………Lớp/SBD……………………….
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Có lẽ bạn muốn trở thành mặt trời nhưng bạn chỉ là một ngôi sao. Có lẽ bạn muốn
thành cây lớn nhưng bạn lại là một ngọn cỏ. Có lẽ bạn muốn trở thành một con sông lớn
nhưng bạn lại chỉ là một con suối nhỏ… Thế là bạn tự ti với những gì mình có. Thực ra
bạn chẳng giống như những người khác, bạn cũng là một phong cảnh đẹp, cũng có không
khí, cũng có bốn mùa xuân hạ thu đông, cũng là một phần đặc sắc của thế giới này. Bình
thường đâu phải là đáng xấu hổ. Chỉ cần có vai trong cuộc sống là đã có vị trí thuộc về
mình thực sự và bạn sáng lấp lánh từ vị trí ấy của mình....
Mỗi chúng ta đều là một sự mới mẻ, độc nhất vô nhị. Nếu chúng ta muốn độc lập
tự do, muốn phát triển đặc điểm của mình thì chỉ có đưa vào chính bản thân mình. Nhưng
điều đó không có nghĩa chúng ta phải xây dựng những cái mới lạ đặc biệt, cũng không có
nghĩa là chúng ta ăn mặc quái dị, có những hành vi lạ lùng. Thực ra chỉ cần chúng ta tuân
thủ những quy định của tập thể với điều kiện là gìn giữ cái tôi của mình, không tát nước
theo mưa, không tranh thủ giậu đổ bìm leo thì bạn sẽ vẫn chính là bản thân mình...
Việc gìn giữ bản sắc riêng cũng giống như lịch sử lâu đời của loài người, Angelo
Patrick người đã viết mười ba cuốn sách và nhiều bài báo liên quan đến việc dạy dỗ trẻ
con, nói "Điều tồi tệ nhất của con người chính là không thể trở thành chính mình và không
giữ được cái tôi trong thể xác và tinh thần của mình"...
Mọi nghệ thuật đều là cách thể hiện cái tôi, vậy thì chúng ta phải hát về mình, vẽ
về mình, làm nên bản thân mình. Chỉ khi nào chúng ta chăm chút cho mảnh đất nhỏ bé là
cuộc sống của bản thân thì mới có thể thể hiện tốt vai trò của mình trong cuộc đời.
(Theo Giáo dục thành công kiểu Harvard, Thủy Trung Ngư - Vương Nghệ Lộ -
Đặng Chi, NXB Lao động, 2018, tr. 310-314)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2. Trong đoạn trích, tác giả đã dùng những hình ảnh nào để biểu đạt khao khát của
con người muốn trở thành những cá nhân nổi bật, có vị trí quan trọng trong đời sống?
Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của 01 biện pháp tu từ được sử dụng trong các câu
sau:
Có lẽ bạn muốn trở thành mặt trời nhưng bạn chỉ là một ngôi sao. Có lẽ bạn muốn
thành cây lớn nhưng bạn lại là một ngọn cỏ. Có lẽ bạn muốn trở thành một con sông lớn
nhưng bạn lại chỉ là một con suối nhỏ
- Câu 4. Thông điệp anh chị mà tâm đắc nhất trong đoạn trích trên là gì? Vì sao?
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình
bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải trân trọng chính mình.
Câu 2 (5,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau, từ đó nhận xét về phong cách thơ của Nguyễn
Khoa Điềm:
Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa” mẹ thường hay kể
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất Nước có từ ngày đó…
(Trích Đất Nước –Trường ca Mặt đường khát vọng, Nguyễn Khoa Điềm, Ngữ văn
12, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019, tr.118)
------------------------------------HẾT------------------------------------
- SỞ GD VÀ ĐT QUẢNG TRỊ KIỂM TRA GIỮA KÌ I NĂM HỌC 2022 – 2023
TRƯỜNG PTDTNT TỈNH ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
Môn: Ngữ văn, lớp 12
(Đáp án và hướng dẫn chấm gồm 04 trang)
Phần Câu Nội dung Điểm
I ĐỌC HIỂU 3,0
1 Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận 0,75
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,75 điểm.
- Học sinh không trả lời đúng như đáp án:không cho điểm
2 Những hình ảnh biểu đạt khao khát của con người muốn trở thành 0,75
những cá nhân nổi bật, có vị trí quan trọng trong đời sống: mặt trời,
cây lớn, con sông lớn.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh chỉ ra được 03 hình ảnh: 0,75 điểm.
- Học sinh chỉ ra được 02 hình ảnh: 0,5 điểm.
- Học sinh chỉ ra được 01 hình ảnh 1 từ: 0,25 điểm.
3 Chỉ ra và nêu tác dụng của 01 biện pháp tu từ được sử dụng 1,0
trong các câu sau:
Có lẽ bạn muốn trở thành mặt trời nhưng bạn chỉ là một ngôi sao.
Có lẽ bạn muốn thành cây lớn nhưng bạn lại là một ngọn cỏ. Có lẽ
bạn muốn trở thành một con sông lớn nhưng bạn lại chỉ là một con
suối nhỏ.
- Các biện pháp tu từ: điệp từ, điệp ngữ, điệp cấu trúc, so sánh
- Tác dụng của biện pháp tu từ:
+ Nhằm nhấn mạnh việc mỗi con người cần phải xác định đúng
giá trị, vị trí của bản thân trước những khao khát, ước muốn.
+ Làm cho câu văn sinh động, hấp dẫn, gợi hình, gợi cảm, cân đối,
nhịp nhàng.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời được 01 biện pháp tu từ trong các biện pháp tu từ
trên: 0,25 điểm.
Học sinh chỉ ra được biểu hiện của 01 biện pháp tu từ trong các
biện pháp tu từ trên: 0,25 điểm.
- Học sinh nêu được 02 ý trong phần tác dụng: 0,5 điểm.
- Học sinh nêu được 01 ý trong phần tác dụng: 0,25 điểm.
4 Học sinh tự do lựa chọn thông điệp và đưa ra lí giải phù hợp với 0,5
thông điệp đó.
Gợi ý:
- Mỗi người đều có vẻ đẹp, sự sống và giá trị riêng.
- - Mỗi người đều có vị trí đặc biệt, không thể thay thế trong đời sống.
- Phải biết trân trọng chính mình…
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh bày tỏ rõ ràng, thuyết phục: 0,5 điểm
- Học sinh bày tỏ chưa rõ ràng, chưa thuyết phục: 0,25 điểm.
II LÀM VĂN 7,0
1 Viết đoạn văn về sự cần thiết phải trân trọng chính mình 2,0
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25
Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp,
tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25
Sự cần thiết phải trân trọng chính mình
c. Triển khai vấn đề nghị luận 0,75
Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai
vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ về sự cần thiết
phải trân trọng chính mình. Có thể triển khai theo hướng:
- Trân trọng chính mình cần thiết để mỗi người biết sống một cách
tích cực, biết tin vào giá trị của bản thân, biết chăm sóc và làm chủ
cuộc đời mình.
- Trân trọng chính mình cần thiết để mỗi người xác định được giá
trị sống phù hợp, cảm nhận được niềm vui, ý nghĩa của cuộc sống.
Hướng dẫn chấm:
- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu,
phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữ lí lẽ và dẫn chứng (0,75 điểm).
- Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng
không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 điểm).
- Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng,
không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng
hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm).
Học sinh có thể trình bày quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với
chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
d. Chính tả, ngữ pháp 0,25
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
Hướng dẫn chấm:
- Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.
e. Sáng tạo 0,5
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới
mẻ.
Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải
nghiệm của bản thân để bàn luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng
đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh.
- Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm.
- - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm.
2 Cảm nhận đoạn thơ Đất Nước, nhận xét về phong cách thơ của 5,0
Nguyễn Khoa Điềm.
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài
khái quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5
- Cảm nhận nội dung và nghệ thuật đoạn thơ.
- Nhận xét về phong cách thơ trữ tình – chính luận.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm.
- Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt
các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm
bảo các yêu cầu sau:
* Giới thiệu tác giả, tác phẩm (0,25 điểm) và vấn đề cần nghị luận 0,5
(0,25 điểm)
- Cảm nhận về đoạn thơ 2,0
+ Câu thơ đầu tiên chính là câu trả lời cho câu hỏi ấy: “Khi ta lớn
lên Đất Nước đã có rồi” Đất Nước là những thứ thân thuộc, gần gũi,
gắn bó với mỗi con người, ở trong mỗi con người từ khi phôi thai.
+ Tác giả cảm nhận đất nước bằng chiều sâu văn hóa - lịch sử và
cuộc sống đời thường của mỗi con người qua cụm từ “ngày xửa
ngày xưa” à gợi những bài học về đạo lý làm người qua các câu
chuyện cổ tích thấm đượm nghĩa tình.
+ Bắt đầu với phong tục ăn trầu gợi về hình ảnh người bà thân thuộc,
gợi câu chuyện về sự tích trầu cau, nhắn nhủ nghĩa tình anh em sâu
đậm, tình cảm vợ chồng nhân nghĩa thủy chung.
+ Hình ảnh “cây tre” còn gợi lên hình ảnh của con người Việt Nam,
cần cù, siêng năng, chịu thương, chịu khó. “Lớn lên” nghĩa là nói
quá trình trưởng thành của Đất Nước.
+ Tập quán bới tóc sau đầu để chú tâm làm việc, gợi câu ca dao bình
trị dạt dào thương nhớ. Nhắc nhở về tình cảm vợ chồng sắc son, sâu
nặng qua hình ảnh: “gừng cay”, “muối mặn”.
+ Tái hiện nền văn hóa nước ta chỉ bằng một câu thơ đơn sơ nhưng
đầy dụng ý: “Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng”.
Nghệ thuật liệt kê, cùng cách ngắt nhịp liên tục thể hiện truyền thống
lao động cần cù, cách ăn cách ở trong sinh hoạt.
+ Nguyễn Khoa Điềm thâu tóm tất cả bằng một tư tưởng duy nhất:
“Đất Nước có từ ngày đó…”. Dấu “…” cuối câu chính là biện pháp
tu từ im lặng, lời dẫu hết nhưng ý vẫn còn, vẫn nung nấu và sục sôi.
- => Đất nước được hình thành gắn liền với văn hóa, lối sống, phong
tục tập quán của người Việt Nam, gắn liền với đời sống gia đình.
Những gì làm nên Đất Nước cũng đã kết tinh thành linh hồn dân tộc.
Đất Nước vì thế hiện lên vừa thiêng liêng, tôn kính lại gần gũi thiết
tha.
- Nhận xét phong cách thơ trữ tình-chính luận
+ Thơ trữ tình - chính luận
+ Cảm xúc suy tư, sâu lắng
+ Vận dụng chất liệu dân gian
Hướng dẫn chấm:
- Phân tích, nhận xét đầy đủ, sâu sắc: 2,5 điểm. 0,5
- Phân tích, nhận xét chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,75 điểm -
2,25 điểm.
- Diễn đạt chung chung, chưa rõ các biểu hiện: 0,75 điểm - 1,25
điểm.
- Diễn đạt chung chung, rời rạc: 0,25 điểm - 0,5 điểm.
* Đánh giá 0,5
- Đoạn thơ thể hiện cảm nhận và lí giải mới lạ của nhà thơ về đất
nước với cảm xúc trân trọng, tự hào.
- Đoạn thơ góp phần thể hiện phong cách thơ Nguyễn Khoa Điềm.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trình bày được 2 ý: 0,5 điểm
- Học sinh trình bày được 1 ý: 0,25 điểm
d. Chính tả, ngữ pháp 0,25
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
Hướng dẫn chấm:
- Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.
e. Sáng tạo 0,5
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt
mới mẻ.
Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá
trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm
nổi bật nét đặc sắc của thơ Nguyễn Khoa Điềm; biết liên hệ vấn đề
nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc.
- Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm.
- Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm.
Tổng điểm 10,0
------------------------------------HẾT------------------------------------
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
