Nhằm giúp các bạn có thêm tài liệu ôn tập, củng cố lại kiến thức đã học và rèn luyện kỹ năng làm bài tập, mời các bạn cùng tham khảo ‘Đề thi giữa học kì 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2023-2024 có đáp án - Sở GD&ĐT Bắc Ninh’ dưới đây. Hy vọng sẽ giúp các bạn tự tin hơn trong kỳ thi sắp tới.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đề thi giữa học kì 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2023-2024 có đáp án - Sở GD&ĐT Bắc Ninh
- SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ 1
BẮC NINH NĂM HỌC 2023 – 2024
Môn: Ngữ văn – Lớp 12
(Đề có 01 trang) Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian phát đề)
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản:
Thái độ quyết định cuộc sống. Khi có thái độ tích cực, bạn sẽ không muộn phiền vì những
khó khăn, không đau khổ khi gặp chuyện không may, tâm trạng sau đó sẽ thoải mái và vui vẻ. Nếu
không biết điều chỉnh tâm trạng, thì bạn sẽ luôn buồn bã vì những chuyện đã xảy ra, không thể
thoát khỏi vòng lặp của khổ đau, luôn thấy chán nản và bỏ lỡ nhiều điều tốt đẹp xung quanh.
Cuộc đời như bánh xe không ngừng lăn về phía trước, một lúc nào đó chúng ta có thể gặp
địa hình trắc trở, hoặc rơi xuống vực sâu hay sa vào vũng bùn. Nhưng chúng ta không thể dừng
lại, bởi vì cuộc sống vẫn đang tiếp diễn. Nếu không thay đổi được cuộc sống, chúng ta có thể thay
đổi nhân sinh quan. Nếu không thay đổi được môi trường xung quanh, chúng ta có thể thay đổi
tâm trạng. Nếu không thể bắt hoàn cảnh thích ứng với mình, chúng ta có thể điều chỉnh tâm lý để
tiếp nhận và thích ứng với hoàn cảnh.
(Trích Không tức giận, bạn đã thắng, Hoa Dương, tr. 163, NXB Thế giới, 2023)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản.
Câu 2: Theo văn bản, nếu không biết điều chỉnh tâm trạng, bạn sẽ cảm thấy như thế nào?
Câu 3: Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong những câu văn sau: Nếu không thay
đổi được cuộc sống, chúng ta có thể thay đổi nhân sinh quan. Nếu không thay đổi được môi trường
xung quanh, chúng ta có thể thay đổi tâm trạng.
Câu 4: Anh/Chị có đồng tình với ý kiến của tác giả: Chúng ta không thể dừng lại, bởi vì cuộc sống
vẫn đang tiếp diễn không? Tại sao?
II. LÀM VĂN
Câu 1: (2,0 điểm)
Dựa vào nội dung phần Đọc hiểu, viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ), trình bày suy
nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải có thái độ sống tích cực.
Câu 2: (5,0 điểm)
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu, anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
(Tây Tiến, Quang Dũng, Ngữ văn 12, tập một,
tr.89, NXB Giáo dục, 2010)
Phân tích đoạn trích trên, từ đó nhận xét về tình cảm của nhà thơ Quang Dũng dành cho
người lính Tây Tiến được thể hiện trong đoạn trích.
---------- HẾT ----------
- SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM
BẮC NINH KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ 1
NĂM HỌC 2023 – 2024
(Hướng dẫn chấm gồm có 03 trang) Môn: Ngữ văn – Lớp 12
Câu Nội dung Điểm
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
1 - Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận/Phương thức nghị luận 0,75
2 Theo văn bản, nếu không biết điều chỉnh tâm trạng, bạn sẽ cảm thấy: 0,75
+ luôn buồn bã vì những chuyện đã xảy ra
+ không thể thoát khỏi vòng lặp của khổ đau
+ luôn thấy chán nản
+ bỏ lỡ nhiều điều tốt đẹp xung quanh
Hướng dẫn chấm:
- HS trả lời đúng 03 - 04 ý đạt 0,75 điểm.
- Mỗi ý đúng đạt 0,25 điểm.
3 - Biện pháp tu từ: 0,5
Điệp cấu trúc Nếu không …, chúng ta có thể thay đổi …
- Tác dụng:
+ Nhấn mạnh vào khả năng ứng xử của con người trước khó khăn, thử thách để 0,5
có được niềm vui và sự thoải mái, từ đó gửi gắm lời nhắn nhủ của tác giả về lối
sống tích cực.
+ Giúp câu văn cân đối, nhịp nhàng, tạo nên giọng điệu suy tư, chiêm nghiệm.
Hướng dẫn chấm:
- Mỗi ý đúng đạt 0,25 điểm.
- HS có cách diễn đạt tương đương đạt điểm tối đa.
4 - HS có thể đồng tình hoặc không đồng tình với ý kiến. 0,5
- Gợi ý:
+ Đồng tình: Cuộc sống là một dòng chảy, vận động không ngừng, muốn đạt
được thành công, con người chỉ có thể chủ động đối mặt với khó khăn, thử thách,
hướng về phía trước…
+ Không đồng tình: Mỗi người có thể chọn cho mình một quan niệm sống, một
cách sống riêng, phù hợp với bản thân, không bị chi phối bởi hoàn cảnh khách
quan, không lệ thuộc vào người khác.
Hướng dẫn chấm:
- HS thể hiện được quan điểm cá nhân, lí giải hợp lí, phù hợp với chuẩn mực
đạo đức và pháp luật đạt 0,5 điểm.
- HS lí giải chưa đủ thuyết phục đạt 0,25 điểm.
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
1 Từ nội dung của phần Đọc hiểu, viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ), 2,0
trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải có thái độ sống tích cực.
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp,
móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25
Sự cần thiết phải có thái độ sống tích cực.
c. Triển khai vấn để nghị luận 1,0
- HS lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo
nhiều cách nhưng phải làm rõ được suy nghĩ về sự cần thiết phải có thái độ sống
tích cực . Có thể theo hướng sau:
- Thái độ sống tích cực là cách tư duy theo chiều hướng lạc quan, đề cao sự vui
vẻ, thoải mái; luôn tin tưởng vào những điều tốt đẹp, hài lòng với những gì mình
đang có…
- Thái độ sống tích cực giúp con người sẵn sàng đối mặt với thử thách, tìm ra
phương hướng thuận lợi nhất để giải quyết các vấn đề, hạn chế những suy nghĩ
tiêu cực …góp phần xây dựng một cộng đồng, xã hội tốt đẹp.
- Phê phán những người bi quan, dễ dàng gục ngã khi gặp khó khăn …
Lưu ý: HS có thể triển khai theo nhiều cách, làm rõ vấn đề cần nghị luận sự cần
thiết phải có thái độ sống tích cực; có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng, phù
hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
d. Chính tả, ngữ pháp 0,25
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
e. Sáng tạo 0,25
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.
Hướng dẫn chấm: HS huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để
bàn luận về vấn đề cần nghị luận; có cách nhìn riêng, mới mẻ về vấn đề nghị
luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình
ảnh, đoạn văn giàu sức thuyết phục.
- Đáp ứng được 01 yêu cầu trở lên đạt 0,25 điểm.
2 Phân tích đoạn trích trong tác phẩm Tây Tiến, từ đó nhận xét về tình cảm 5,0
của nhà thơ Quang Dũng dành cho người lính Tây Tiến được thể hiện trong
đoạn trích.
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được
vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5
Nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ thứ ba trong tác phẩm Tây Tiến, tình cảm
của nhà thơ Quang Dũng dành cho người lính Tây Tiến.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
HS có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập
luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:
* Giới thiệu ngắn gọn về tác giả Quang Dũng, tác phẩm “Tây Tiến”, đoạn trích 0,5
* Phân tích 2,75
- Về nội dung: Hình tượng tập thể những người lính Tây Tiến
+ Ngoại hình: không mọc tóc, xanh màu lá -> vẻ ngoài xanh xao, tiều tụy bởi
bệnh sốt rét rừng, bởi khó khăn, thiếu thốn; đối lập với khí chất ngang tàn, dũng
mãnh qua cách nói chủ động và hình ảnh dữ oai hùm.
+ Vẻ đẹp nội tâm: mắt trừng gửi mộng, mơ Hà Nội dáng kiều thơm -> ý chí mãnh
liệt, tâm hồn mơ mộng, đắm say, tình yêu quê hương đất nước hài hòa với tình
yêu lứa đôi.
+ Lý tưởng cao đẹp: mồ viễn xứ, chẳng tiếc đời xanh -> sự khốc liệt của chiến
tranh, lý tưởng quên mình vì tổ quốc của người lính Tây Tiến mang vẻ đẹp của
người tráng sĩ thuở trước.
- + Sự hi sinh cao cả, bi tráng: áo bào thay chiếu, về đất, sông Mã gầm lên, khúc
độc hành -> hiện thực bi thương nơi chiến trường, âm hưởng dữ dội và hào hùng
của thiên nhiên khắc họa sự hi sinh bi tráng người lính Tây Tiến.
- Về nghệ thuật: Bút pháp lãng mạn, ngôn ngữ tài hoa, kết hợp từ Hán Việt và
thuần Việt, biện pháp tu từ …
- Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật: Bằng cảm hứng lãng mạn và tinh
thần bi tráng, Quang Dũng đã khắc họa thành công hình tượng tập thể người lính
Tây Tiến hào hùng, hào hoa, bi tráng, kết tinh vẻ đẹp của chủ nghĩa anh hùng
cách mạng trong những năm kháng chiến chống Pháp.
Hướng dẫn chấm: Phân tích đầy đủ, sâu sắc (2,5- 2,75 điểm); phân tích chưa
đầy đủ hoặc chưa sâu (1,5 điểm - 2,0 điểm); phân tích sơ lược, không rõ các ý
(0,25 điểm – 1,0 điểm).
* Nhận xét về tình cảm của nhà thơ Quang Dũng dành cho người lính Tây Tiến 0,25
được thể hiện trong đoạn thơ
- Quang Dũng đã khắc họa bức chân dung người lính Tây Tiến với tất cả tình
cảm sâu nặng, gắn bó; cảm hứng ngợi ca, tiếc thương, tự hào … trước vẻ đẹp,
phẩm chất, lý tưởng và sự hi sinh cao cả của đồng đội.
Hướng dẫn chấm: Đáp ứng được 01 yêu cầu trở lên đạt điểm tối đa.
d. Chính tả, ngữ pháp 0,25
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt
Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả,
ngữ pháp.
e. Sáng tạo 0,5
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.
Hướng dẫn chấm: HS biết vận dụng lí lận văn học trong quá trình phân tích, đánh
giá; biết so sánh, mở rộng để làm nổi bật nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ; biết
liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc.
- Đáp ứng được 01 yêu cầu trở lên đạt 0,5 điểm.
TỔNG ĐIỂM 10,0
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
