intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Điều trị lỗ tiểu thấp thể ẩn bằng phẫu thuật một thì: Báo cáo 10 bệnh nhân

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

7
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lỗ tiểu thấp thể ẩn dễ bị nhầm với cong dương vật không lỗ tiểu thấp nên làm phẫu thuật viên lúng túng khi chọn phương pháp mổ. Bài viết trình bày mô tả kỹ thuật mổ lỗ tiểu thấp thể ẩn và đánh giá kết quả.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Điều trị lỗ tiểu thấp thể ẩn bằng phẫu thuật một thì: Báo cáo 10 bệnh nhân

  1. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 ĐIỀU TRỊ LỖ TIỂU THẤP THỂ ẨN BẰNG PHẪU THUẬT MỘT THÌ: BÁO CÁO 10 BỆNH NHÂN Trần Ngọc Bích1, Trần Ngọc Sơn2 TÓM TẮT 32 Objectives: Concealed hypospadias can be Mục tiêu: Lỗ tiểu thấp thể ẩn dễ bị nhầm với mistaken for the simple penile curvature without cong dương vật không lỗ tiểu thấp nên làm phẫu hypospadias. So it makes the surgeons difficult to thuật viên lúng túng khi chọn phương pháp mổ. diagnose and to choose the operating technique. Mục tiêu: Mô tả kỹ thuật mổ lỗ tiểu thấp thể ẩn Objectives: Describe surgical technique of và đánh giá kết quả. concealed hypospadias and evaluate surgical Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô results. tả loạt ca bệnh,hồi cứu. Đối tượng nghiên cứu là Methods: Retrospective study, case series 10 bệnh nhân bị lỗ tiểu thấp thể ẩn được mổ từ description. Subjects: 10 patients diagnosed with tháng 7-2013 đến tháng 12-2022. concealed hypospadias were operated on from Kết quả: Số bệnh nhân 10, tuổi trung bình July 2013 to December 2022. 5,8 tuổi (3-13). Results: Number of patients:10, average Kỹ thuật mổ: Rạch vòng quanh rãnh qui đầu. age: 5.8 years old (3-13). Tách da dương vật và bao qui đầu khỏi thân Operating technique: Make an incision dương vật. Cắt ngang niệu đạo ở rãnh qui đầu, around the glans grooves. Separate the penile cắt bỏ tổ chức xơ ở mặt dưới dương vật để làm skin and foreskin from the penis shaft. Cut thẳng dương vật, tạo niệu đạo bằng mảnh ghép transverse urethra in the glans grooves possition. niêm mạc bao qui đầu. Kết quả tốt ở 10 bệnh Resect the fibrous tissue in order to make penis nhân. straithening and perform the urethroplasty using Kết luận: Mổ chữa lỗ tiểu thấp thể ẩn bằng free preputial mucosal graft. Good results in 10 phẫu thuật một thì, tạo niệu đạo bằng mảnh ghép patients. niêm mạc bao qui đầu cho tỷ lệ thành công cao. Conclusion: Treatment of the concealed Từ khóa: Lỗ tiểu thấp thể ẩn hypospadias by single-stage surgery, creating the urethra with the foreskin mucosal graft has a high SUMMARY success rate. TREATMENT OF THE CONCEALED Keywords: Concealed Hypospadias HYPOSPADIAS BY SINGLE -STAGE SURGERY: REPORT 10 CASES I. ĐẶT VẤN ĐỀ Cho tới nay có rất ít bài báo viết về lỗ 1 tiểu thấp thể ẩn ở y văn nước ngoài(5) và y Bệnh viện An Việt văn trong nước cũng chỉ có một tác giả đề 2 Bệnh viện Nhi Trung Ương cập tới dị tật này(1,2,4). Lỗ tiểu thấp thể ẩn là Chịu trách nhiệm chính: Trần Ngọc Bích một thể bệnh của dị tật lỗ tiểu thấp (LTT) SĐT: 0912047958 gặp ở tỷ lệ 2,8% (34/1201) trong số LTT đã Email: tranbichvd@gmail.com được mổ theo thống kê của chúng tôi(2). Biểu Ngày nhận bài: 10/05/2023 hiện của thể bệnh này là dương vật cong Ngày phản biện khoa học: 25/05/2023 nhưng lỗ đái vẫn ở đỉnh hay sát đỉnh qui Ngày duyệt bài: 21/06/2023 242
  2. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 đầu(1,2,4). Trong rất nhiều phân loại LTT đã Kỹ thuật mổ chữa công bố trong y văn, LTT thể ẩn không được Rạch da vòng tròn ngay dưới rãnh qui xếp vào dị tật LTT nhưng được gọi bằng một đầu . Cắt ngang niệu đạo ở rãnh qui đầu, số thuật ngữ khác như: lỗ tiểu thấp mà phẫu tích tách đầu niệu đạo dưới cùng đoạn không có LTT (Hypospadias without ống niệu đạo mỏng không vật xốp hoặc vật hypospadias or hypospadias sins xốp mỏng ra khỏi mặt dưới vật hang tới vị trí hypospadias), lỗ tiểu thấp thể ẩn (Concealed niệu đạo có vật xốp bình thường. Cắt bỏ hết hypospadias), ngắn niệu đạo bẩm sinh tổ chức xơ ở mặt dưới dương vật từ rãnh qui (congenital short urethra)(1,2,4,5,6). Thể bệnh đầu tới vị trí niệu đạo có vật xốp bình này rất hay nhầm với dị tật cong dương vật thường. Gây cương dương vật chủ động để đơn thuần, dị tật này được gọi là cong dương đảm bảo dương vật thẳng trước khi tạo thêm vật không có lỗ đái thấp(3,6) (Chordee without niệu đạo mới. Nếu thành ống niệu đạo còn hypospadias or Congentinal curvature of the lại ở rãnh qui đầu mỏng, dễ rách và kèm theo penis without hypospadias). Do LTT thể ẩn lỗ tiểu có thể ở thấp hơn đỉnh qui đầu thì cắt dễ bị nhầm với cong dương vật không LTT bỏ niệu đạo qui đầu. Nếu lỗ đái đúng đỉnh nên làm phẫu thuật viên lúng túng khi chọn qui đầu mà thành ống niệu đạo không mỏng, phương pháp mổ: chữa cong dương vật bằng không dễ rách thì bào tồn niệu đạo qui đầu. cách nào, có phải tạo thêm niệu đạo không Phẫu tích lấy mảnh ghép niêm mạc bao và tạo niệu đạo theo kỹ thuật nào, nên mổ qui đầu với kích thước cần có rồi khâu tạo một hay hai thì. Do vậy chúng tôi thực hiện ống niệu đạo. Nối một đầu ống với lỗ tiểu đề tài này với mục tiêu: Mô tả kỹ thuật mổ thấp còn đầu kia đưa ra đỉnh qui đầu hoặc lỗ tiểu thấp thể ẩn và đánh giá kết quả. nối với lỗ niệu đạo ở rãnh qui đầu. Cố định trục niệu đạo. Chia đôi vạt da bao qui đầu còn lại chuyển xuống khâu che phủ mặt dưới II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU dương vật. Khâu 2 lớp: lớp tổ chức dưới da Đối tượng: Là những bệnh nhân (bn) bị rồi khâu da. Đặt Foley hoặc Sonde Plastique LTT thể ẩn được mổ từ từ tháng 7/2013 tới qua niệu đạo vào bàng quang và lưu ống 10 30/12/2022 tại bệnh viện An Việt (6 bn), ngày. bệnh viện Hưng Việt (3 bn) và bệnh viện Hà Ảnh minh họa kỹ thuật mổ: Nội (1 bn). Tất cả các bệnh nhân trên đều Ảnh 1: Lỗ tiểu ở đỉnh qui đầu, bao qui được mổ và theo dõi bởi một phẫu thuật viên đầu bình thường. Ảnh 2: Trục dương vật là BS Trần Ngọc Bích. cong khi cương cứng. Ảnh 3: Sau cắt đôi Phương pháp nghiên cứu niệu đạo ở rãnh qui đầu và cắt mô xơ ở bụng Phương pháp: Mô tả loạt ca bệnh, hồi dương vật thì trục dương vật thẳng và 2 đầu cứu. niệu đạo cách xa nhau. Ảnh 4: Vị trí 2 đầu Nội dung nghiên cứu niệu đạo cách xa nhau: đầu trên ở rãnh qui Tiêu chuẩn chẩn đoán lỗ tiểu thấp thể ẩn đầu, đầu dưới ở gốc dương vật. Ảnh 5: Tạo niệu đạo bằng mảnh ghép niêm mạc bao qui là lỗ tiểu ở đỉnh hay gần đỉnh qui đầu, dương đầu, nối với 2 đầu niệu đạo cách xa nhau. vật cong, sau khi cắt bỏ tổ chức xơ ở mặt Ảnh 6,7: Dương vật thẳng, lỗ tiểu ở đỉnh qui dưới dương vật thì phải tạo thêm niệu đạo đầu, bảo tồn niệu đạo qui đầu, sonde hoặc kéo làm dài niệu đạo thì dương vật mới Plastique đặt qua niệu đạo vào bàng quang. thẳng được. 243
  3. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 Ảnh 1 Ảnh 2 Ảnh 3 Ảnh 4 Ảnh 5 Ảnh 6 Ảnh 7 Cách đánh giá kết quả: theo hai mức độ(2) đầu. Trong đó có bảo tồn niệu đạo qui đầu ở Thành công: khi dương vật thẳng, đái ra 3 bệnh nhân và cắt bỏ niệu đạo qui đầu ở 7 đỉnh qui đầu, không rò niệu đạo, không hẹp bệnh nhân. Kết quả tốt cả 10 bệnh nhân. niệu đạo. Trong số 10 bệnh nhân trên có 2 bệnh Có biến chứng: khi còn cong dương vật, nhân đã mổ 1 lần với cách mổ chỉ rạch ngang có rò niệu đạo hay hẹp niệu đạo. nhiều đường nhỏ ở màng trắng vật hang 2 bên niệu đạo và chuyển vạt da che phủ bụng III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU dương vật, vẫn bảo tồn bao qui đầu. Khi 2 Về kỹ thuật mổ bệnh nhân này lớn lên, dương vật cong tăng Trong số 454 bệnh nhân bị lỗ tiểu thấp nên phải mổ lại. Một bệnh nhân tuổi 13, mổ các thể bệnh được mổ chữa trong cùng thời lại sau lần mổ trước 10 năm và một bệnh gian từ tháng 4 năm 2013 tới 30/12/2022, nhân 12 tuổi mổ lại sau lần mổ trước 5 năm. chúng tôi mổ 10 bệnh nhân bị LTT thể ẩn Đánh giá kết quả: Kết quả khi ra viện và (2,2%). qua theo dõi đã hơn 2 năm, thành công cả 10 Số bệnh nhân 10, tuổi trung bình 5.8 tuổi bệnh nhân (100%): dương vật thẳng, đái ra (3-13). đỉnh qui đầu, không rò và không hẹp niệu Kỹ thuật mổ đã thực hiện và kết quả: Kỹ đạo. thuật mổ được thực hiện theo mô tả ở trên. Tất cả các bệnh nhân đều được cắt bỏ tổ IV. BÀN LUẬN chức xơ ở mặt dưới dương vật và tạo niệu Trong rất nhiều phân loại LTT đã công đạo thiếu bằng mảnh ghép niêm mạc bao qui bố trong y văn, LTT thể ẩn không được xếp 244
  4. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 vào dị tật LTT nên năm 1988, chúng tôi đã nguy cơ cao của hẹp miệng nối. Kinh nghiệm đưa ra một định nghĩa và phân loại LTT của của chúng tôi là phải làm thẳng dương vật rồi chúng tôi(1). Trong phân loại này, chúng tôi mới tính có nên tạo thêm niệu đạo hay không xếp LTT thể ẩn là một thể bệnh riêng biệt vì (1, 2) . Giữ được niệu đạo cũ là tốt nhất nhưng những đặc điểm lâm sàng riêng của nó và dương vật phải thẳng. Nếu vẫn giữ niệu đạo theo đúng định nghĩa mà chúng tôi đề cũ mà gây cong dương vật thì phải tạo thêm xuất(1,3). Chúng tôi đã đề xuất định nghĩa như niệu đạo. Chúng tôi thấy nên bảo tồn niệu sau “Lỗ đái lệch thấp là một dị tật bẩm sinh đạo qui đầu khi qui đầu tròn, lỗ tiểu đúng mà lỗ đái đổ ra bất thường ở mặt dưới của đỉnh qui đầu và không nên bảo tồn niệu đạo qui đầu, dương vật, bìu hoặc đáy chậu, trước qui đầu khi lỗ tiểu ở đỉnh hay ở thấp hơn hoặc sau khi chữa hết cong dương vật, đỉnh qui đầu nhưng lỗ tiểu hẹp, ống niệu đạo thường kèm theo biến dạng của dương vật mỏng nằm sát niêm mạc qui đầu và mỏng ở như cong, xoay trục, lún gục vào bìu”(1) . dưới rãnh qui đầu – bụng dương vật. Cắt bỏ Chúng tôi đã phân LTT thành 5 thể bệnh niệu đạo qui đầu thì bớt được một miệng nối (1) sau : ở dưới rãnh qui đầu nhưng có nguy cơ hẹp lỗ LTT thể rãnh qui đầu (lỗ tiểu ở rãnh qui đái ở đỉnh qui đầu hay hẹp niệu đạo qui đầu. đầu, mặt dưới qui đầu) Còn bảo tồn niệu đạo qui đầu thì tránh được LTT thể dương vật (lỗ tiểu ở mặt dưới hẹp lỗ đái, hẹp niệu đạo qui đầu nhưng lại có dương vật, gốc dương vật) nguy có hẹp miệng nối niệu đạo. Mỗi cách LTT thể bìu đều có ưu và nhược điểm của nó, do vậy cần LTT thể đáy chậu cân nhắc về chỉ định chọn kỹ thuật mổ. LTT thể ẩn Kỹ thuật mổ kéo dài niệu đạo cũng hay Sự phân chia thành 5 thể bệnh này vì 2 lý được sử dụng(9,11) và có chỉ định của nó. do(1): Trong một báo cáo trước đây(2), chúng tôi đã Biểu hiện lâm sàng của các thể bệnh có thực hiện kỹ thuật kéo dài niệu đạo ở 12 những nét khác nhau rõ rệt(1, 4) bệnh nhân thì kết quả tốt ở 10 bệnh nhân Theo cách điều trị: ở mỗi thể bệnh, chúng (83,3%) có 2 bệnh nhân bị cong dương vật tôi thường dùng một loại kỹ thuật mổ(1). tăng lên sau theo dõi nên phải mổ lại Ở LTT thể ẩn, vì lỗ tiểu ở đỉnh hay gần (16,7%). Do vậy kỹ thuật mổ kéo dài niệu đỉnh qui đầu nên các phẫu thuật viên thường đạo không cho kết quả tốt về lâu dài khi chưa không muốn tạo thêm niệu đạo, muốn giữ loại bỏ hết nguyên nhân cong dương vật. Về nguyên niệu đạo cũ vì e ngại các biến chứng mổ chữa LTT thể ẩn bằng phẫu thuật một sau tạo niệu đạo như rò hay hẹp niệu đạo. Do hay hai thì: trước đây, thể bệnh này được mổ vậy có tác giả đã thực hiện kỹ thuật Nesbit bằng phẫu thuật hai thì: thì đầu làm thẳng để làm ngắn vật hang phía lưng dương vật và dương vật và mở thông niệu đạo ở bụng làm thẳng dương vật(10). dương vật, thì mổ 2 mới tạo niệu đạo(1). Với những trường hợp đã xác định cần Chúng tôi thấy mổ thể bệnh này cũng giống tạo thêm niệu đạo thì các phẫu thuật viên lại như mổ LTT thể dương vật, do vậy chúng tôi có sự phân vân có nên giữ ống niệu đạo qui chỉ định mổ chữa LTT thể ẩn bằng phẫu đầu hay cắt bỏ đi vì nếu giữ niệu đạo qui đầu thuật một thì(1,2). thì niệu đạo mới tạo sẽ có 2 miệng nối, sẽ có 245
  5. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 Chúng tôi đã dùng mảnh ghép niêm mạc V. KẾT LUẬN bao qui đầu để tạo niệu đạo trong mổ chữa Mổ chữa LTT thể ẩn bằng phẫu thuật LTT thể ẩn(2) với tỷ lệ tốt (hay thành công) một thì, tạo niệu đạo bằng mảnh ghép niêm là 95,5% (21/22 bn) và rò niệu đạo là 4,5% mạc bao qui đầu cho tỷ lệ thành công cao sau (1/22 bn). Tuy nhiên vạt niêm mạc bao qui mổ. đầu hình đảo cũng là chất liệu tốt để tạo hình Ảnh minh họa: niệu đạo(1,7). Ảnh 1: Lỗ tiểu ở đỉnh qui đầu, bao qui Còn kỹ thuật Nesbit làm ngắn vật hang đầu bình thường. Ảnh 2: Trục dương vật phía lưng dương vật để làm giảm hay mất độ cong khi cương cứng. Ảnh 3: Sau cắt đôi cong lõm phía bụng dương vật, chúng tôi niệu đạo ở rãnh qui đầu và cắt mô xơ ở bụng không thực hiện ở bệnh nhân nhỏ tuổi mà chỉ dương vật thì trục dương vật thẳng và 2 đầu áp dụng cho bệnh nhân có dương vật dài mà niệu đạo cách xa nhau. Ảnh 4: Vị trí 2 đầu độ cong dương vật nhẹ < 200, ở tuổi dậy thì niệu đạo cách xa nhau: đầu trên ở rãnh qui vì phương pháp này gây ngắn dương vật. đầu, đầu dưới ở gốc dương vật. Ảnh 5: Tạo Kết quả mổ của chúng tôi là khả quan, niệu đạo bằng mảnh ghép niêm mạc bao qui chúng tôi tiếp tục mổ chữa LTT thể ẩn bằng đầu, nối với 2 đầu niệu đạo cách xa nhau. phẫu thuật một thì và tạo niệu đạo bằng Ảnh 6,7: Dương vật thẳng, lỗ tiểu ở đỉnh qui mảnh ghép niêm mạc bao qui đầu. đầu, bảo tồn niệu đạo qui đầu. Ảnh 1 Ảnh 2 Ảnh 3 Ảnh 4 Ảnh 5 Ảnh 6 Ảnh 7 246
  6. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 TÀI LIỆU THAM KHẢO 6. Daskalopoulos E.I., Baskin L., 1. Trần Ngọc Bích (1988). Điều trị lỗ đái lệch Duckett.J.W., Snyder H.N. (1993). thấp bằng phẫu thuật một thì. Luận án Phó Congenital penile curvature (chordee without tiến sỹ Y học. Trường Đại học Y Hà Nội hypospadias). Urology, 2: 708 - 712 1988. 7. Duckett, J. W. (1981). The Island flap 2. Trần Ngọc Bích (2013). Chẩn đoán lỗ đái technique for hypospadias repair. lệch thấp thể ẩn và chọn kỹ thuật mổ chữa Urol. Clin. North Am.,8: 503 - 507. (Kinh nghiệm trên 34 bệnh nhân) Tạp chí Y 8. Gittes, R.F. and Mc Laughlin, A.P. (1974). học Việt Nam, 403: 374 – 378 Injection technique to induce penile erection. 3. Trần Ngọc Bích (2013). Chỉ định và lựa Urology., 4: 473 -476 chọn kỹ thuật điều trị cong vẹo dương vật 9. Koff, S.A (1981). Mobilization of the urethra bẩm sinh ở trẻ em (Kinh nghiệm trên 250 in the surgical treatment of hypospadias. bệnh nhân) Tạp chí Y học Việt Nam, 403: J. Urol., 125:394 - 387 507 – 512 10. Nesbit, R.M. (1965). Congenital curvature of 4. Trần Ngọc Bích, Trần Ngọc Sơn (2019). phallus. Report of three cases with Thay đổi giải phẫu dương vật - bìu ở lỗ đái description of corrective operation. J. lệch thấp và sự liên quan tới điều trị (nghiên Urol.,93 : 230 - 232 cứu ở 356 bệnh nhân) 11. Waterhouse, K. and Glassberg. K. P. 5. Cendron, J. and Melin, Y. (1981). (1984). Mobilization of the anterior urethra Congentinal curvature of the penis without as an aid in the one-stage repair of hypospadias. Urol. Clin. North Am., 8 (3): hypospadias. Urol .Clin. North Am.,9:521- 389 - 395 524 247
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2