intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đồ Án Tốt Nghiệp: " Hệ quản trị CSDL Oracle trong quản lý bán hàng "

Chia sẻ: Nguyễn Thị Ngọc Huỳnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:83

418
lượt xem
66
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cơ sở dữ liệu là một trong những ngành được quan tâm nhiều trong khoa học máy tính, trong công nghệ thông tin. Từ khi có mô hình cơ sở dữ liệu đầu tiên vào những năm 60 đến nay tuy không là chặng đường dài đối với các ngành khoa học khác, nhưng với khoa học máy tính và đặc biệt với cơ sở dữ liệu thì đó là thời gian đáng kể.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đồ Án Tốt Nghiệp: " Hệ quản trị CSDL Oracle trong quản lý bán hàng "

  1. Đồ Án Tốt Nghiệp: " Hệ quản trị CSDL Oracle trong quản lý bán hàng "
  2. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp LỜI MỞ ĐẦU. Cơ sở dữ liệu là một trong những ngành được quan tâm nhiều trong khoa học máy tính, trong công nghệ thông tin. Từ khi có mô hình cơ sở dữ liệu đầu tiên vào những năm 60 đến nay tuy không là chặng đường dài đối với các ngành khoa học khác, nhưng với khoa học máy tính và đặc biệt với cơ sở dữ liệu thì đó là th ời gian đáng kể. Cơ sở dữ liệu đã trải qua nhiều thế hệ của hệ quản trị cơ sở dữ liệu, và đã có nhiều ứng dụng trong khoa học và trong các nghành kinh tế quốc dân. Th ời đại thông tin ngày nay, bài toán cơ bản và cốt yếu là :Làm thế nào lưu trữ thông tin an toàn và chắc chắn đồng thời lại truy cập chính xác và dễ dàng. Theo th ời gian, yêu cầu của bài toán ngày càng cao với lượng thông tin cần lưu trữ, xử lý ngày càng nhiều và đa dạng. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Oracle là một trong những giải pháp tốt nhất, được công nhận trên th ị trường tin học thế giới hiện nay. Oracle đã được nghiên cứu và phát triển, cho phép người sử dụng khai thác triệt để tiềm năng của hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu quan hệ một cách ưu việt và mạnh nhất hiện nay. Nhu cầu tích lũy và xử lý các dữ liệu đã nảy sinh trong mọi công việc, trong mọi hoạt động của con ng ười. Một cá nhân hay một tổ chức có thể đã nhầm có một hệ thống xử lý dữ liệu, dù cơ ch ế hoạt động của nó là thủ công và chưa tự động hoá. Một bài toán nhỏ cũng cần đến dữ liệu, nhưng không nhất thiết phải quản lý các dữ liệu theo các phương pháp khoa học. Do khả năng tổng hợp của người xử lý, các dữ liệu ấy được lấy ra, được xử lý mà không vấp phải khó khăn nào. Tuy nhiên khi bài toán có kích thước lớn hẳn và số lượng dữ liệu cần phải xử lý tăng lên nhanh thì e rằng tầm bao quát của con người bình thường khó có th ể quản lý hết đ ược! Ấy là không kể đến một số loạ i dữ liệu đặc biệt; chúng đòi hỏi được quản lý tốt không phải vì kích thước mà vì sự phức tạp của bản thân chúng tổ chức xử lý dữ liệu một cách khoa học đòi hỏi con người sử dụng cơ sở dữ liệu. Chính vì th ế em đã chọn hệ quản trị cơ sở dữ liệu Oracle để xây dựng hệ thống bán hàng tại công ty VINDA làm đồ án tốt nghiệp. Em xin chân thành cám ơn đến Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Bình người đã trực tiếp hướng dẫn, động viên đ ể em hoàn thành đồ án, tạo điều kiện để em thực hiện đồ án đúng thời gian. Cám ơn các anh ch ị trong công ty VINDA đã tận tình giúp đỡ tạo điều kiện để đồ án được hoàn thành. Vì th ời gian có hạn đồ án chắc còn nhiều thiếu xót, kính mong quý thầy cô, các bạn đóng góp ý kiến để đồ án hoàn thiện hơn. Thành phố Hồ Chí Minh, 21-5-2003 SVTH: Đỗ Hữu Bá Trang 1 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  3. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp PHẦN MỘT Chương I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT ............................................................ 2 I. Lịch sử ORACLE ..................................................................................... 2 II. Cơ sở dữ liệu ORACLE trong kiến trúc CLIENT/SERVER .................... 4 III. Hệ quản trị Cơ sở dữ liệu Quan hệ ORACLE8 SERVER ....................... 4 IV. Các sản phẩm kết nối mạng ................................................................ ....5 V. Các công cụ phát triển CLIENT/SERVER............................................... 5 Chương II: CẤU TRÚC ORACLE ........................................................ 7 II.1 Lớp vật lý của ORACLE .......................................................................7 II.2 Cấu trúc bộ nhớ và các quá trình ........................................................... 11 II.3 Transaction, Commit, Rollback ................................ ............................ 13 II.4 Các tác vụ khởi tạo và chấm dứt ........................................................... 13 II.5 Bảo mật cơ sở dữ liệu ........................................................................... 14 Chương III. ORACLE VÀ MÔ HÌNH MẠNG. I. Tổng quan về Net8 ................................................................................... 20 II. Các khái niệm và kiến trúc mạng của Oracle .......................................... 21 III. Kiến trúc của Net8................................................................................. 21 IV. Môi trư ờng mạng .................................................................................. 21 Chương IV. ORACLE VÀ CẤU HÌNH MẠNG I. Service và những chức năng phục vụ của Oracle......................................24 II. Tổng quan về các cấu hình kết nối của Oracle ........................................ 24 III. Net8 và nền giao tiếp mạng trong suốt................................................... 25 IV. Các tầng giao tiếp.................................................................................. 25 Chương V. NGÔN NGỮ PL/SQL I. Tổng quan về PL/QL ................................ ................................ ............... 31 II. Cấu trúc chương trình PL/SQL ............................................................... 31 Chương VI. PHƯƠNG PHÁP LUẬN PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HỆ THỐNG I. Phương pháp phân tích hệ thống về chức năng ................................ ......... 34 II. Phương pháp phân tích hệ thống về dữ liệu............................................. 36 III. Phương pháp thiết kế hệ thống .............................................................. 37 CHƯƠNG VII. GIỚI THIỆU ORACLE DEVELOPER 6.0 I. FORM BUIDER ................................ ..................................................... 37 II. REPORT BUIDER ................................................................................. 39 III. GRAPHICS BUIDER ........................................................................... 39 IV. QUERY BUIDER ................................................................................. 40 V. SCHEMA BUIDER ................................ ................................ ............... 41 PHẦN HAI I. Khảo sát hiện trạng .................................................................................. 42 II. Phân tích hệ thống .................................................................................. 44 II.1 Phân tích h ệ thống về chức năng ........................................................... 44 II.2 Phân tích h ệ thống về dữ liệu ................................................................ 61 II.3 Thiết kế hệ thống .................................................................................. 67 III. Kết luận hướng phát triển đồ án............................................................. 83 Tài liệu tham khảo Trang 2 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  4. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp PHẦN MỘT Chương I:CƠ SỞ LÝ THUYẾT I. LỊCH SỬ ORACLE. Vào năm 1977, Larry Ellison, Bob Miner, và Ed Oates thành lập một công ty và đặt tên là Relation Software Incorporated(RSI). Công ty này xây dựng một hệ quản trị cơ sở dữ liệu gọi là Oracle. Ellison, Miner và Oates quyết định phát triển hệ này bằng C và giao tiếp SQL. Ngay sau một thời gian ngắn, họ đưa ra phiên b ản một như một nguyên m ẫu. Năm 1979, RSI phân phối sản phẩm đầu tiên cho khách hàng: hệ quản trị cơ sở dữ liệu Oracle phiên bản 2, làm việc trên Digital PDP-11 chạy hệ điều hành RSX-11 và ngay sau đó chuyển sang hệ thống DEC VAX. Năm 1983 phiên b ản 3 được giới thiệu với những thay đổi trong ngôn ngữ SQL. Không như các phiên bản trước đây , phiên bản 3 được viết toàn bộ bằng C. Vào thời điểm n ày , RSI được đổi tên thành Oracle Corporation. Phiên b ản 4 đư ợc phát hành vào năm 1984. Phiên b ản 5 được giới thiệu vào năm 1985, là mốc lịch sử vì nó đ ưa công nghệ Client/ Server vào thị trường với việc sử dụng SQL*Net. Năm 1988, Oracle đưa ra phiên bản 6, giới thiệu việc khoá ở mức thấp. Oracle 7 được phát h ành năm 1992 bao gồm nhiều thay đổi kiến trúc về bộ nhớ, CPU và tiện ích xuất /nhập. Năm 1997 Oracle giới thiệu Oracle8, th êm phần mở rộng đối tượng cũng như nhiều tính năng và công cụ quản trị mới đặc biệt Oracle 8i phiên bản hỗ trợ nhiều tính năng mới và đặc biệt là các ứng dụng cơ sở dữ liệu Internet. I.1. ORACLE VÀ CÔNG NGHỆ CLIENT/ SERVER. Oracle Corporation trở thành một công ty cơ sở dữ liệu nổi tiếng nhờ tạo ra một hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ kiểu Server với hiệu suất cao và đầy đủ chức năng .Oracle đã vượt qua tầm vóc của một công ty cơ sở dữ liệu khi bổ sung hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ kiểu Server của nó những sản phẩm tích hợp cao đ ược thiết kế đặc biệt cho các ứng dụng xử lý dữ liệu phân tán và công nghệ Client/ Server. II.CƠ SỞ DỮ LIỆU ORACLE TRONG KIẾN TRÚC CLIENT/SERVER. Oracle Corporation đã trở th ành người dẫn đầu khi đưa ra công nghệ Client/Server tiên tiến, định hướng phát triển sản phẩm đặc trưng theo hướng hỗ trợ thiết kế, cài đ ặt và quản lý các hệ thống cơ sở dữ liệu Client/Server. Orcale đã thiết kế các sản phẩm theo một trong ba th ành phần chủ yếu của kiến trúc Client/Server:  Một hệ cơ sở dữ liệu quan hệ server hiệu suất cao, đủ tính năng, thích ứng cho các chủng loại, từ các má y tính xách tay( laptop, notebook) cho đến các máy mainframe.  Sự phát triển client và các sản phẩm run-time h ỗ trợ nhiều môi trường GUI  Các phần trung gian kết nối cơ sở dữ liệu cung cấp sự giao tiếp bảo mật và hiệu quả trên nhiều lọai hình giao thức mạng. Các sản phẩm Oracle có tính thích ứng cao, cung cấp các giải pháp Client/Server trọn vẹn cho cho các môi trường ứng dụng từ các nhóm làm việc nhỏ đến các môi trư ờng công ty Trang 3 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  5. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp III. HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU QUAN HỆ ORACLE 8 SERVER.  Ngôn ngữ PL/SQL: Mộ t thành phần chính của Oracle8 Server là engine xử lý PL/SQL. PL/SQL là ngôn ngữ thế hệ thứ tư của Oracle, kết hợp các nguyên tố ngôn ngữ thủ tục có cấu trúc với SQL. PL/SQL đ ược thiết kế đặc thù để xử lý client/server, trong đó nó cho phép một khối chương trình PL/SQL chứa logic ứng dụng như các lệnh SQL để đệ trình đến Server với một yêu cầu đơn. Khi sử dụng PL/SQL có thể giảm một cách đáng kể khối lượng xử lý yêu cầu bởi phần Client của ứng dụng và sự lưu chuyển trên m ạng để thực hiện phần logic.  Các Stored procedure: Việc xử dụng các stored procedure tăng đáng kể hiệu quả của hệ thống Client/Server vì các lý do sau:  Gọi một stored procedure từ một ứng dụng Client giảm đáng kể mật độ lưu thông trên mạng.  Các stored procedure cung cấp một cơ chế bảo mật hiệu quả và tiện lợi.  Cả hai dạng text và đã biên dịch của các stored procedure đều nằm trong cơ sở dữ liệu. Do dạng biên d ịch của thủ tục có sẵn và sẵn sàng thực hiện, nhu cầu phân tích cú pháp và biên dịch PL/SQL lúc thi hành được giảm nhẹ.  Database trigger: Các trigger cơ sở dữ liệu giống như các stored procedure ở chỗ chúng là các khối PL/SQL thư ờng trú trong cơ sở dữ liệu.  Tính toàn vẹn có thể khai báo Khi ta định nghĩa một bảng trong Oracle, các ràng buộc to àn vẹn như là một phần của định nghĩa bảng. Các ràng buộc đ ược hỗ trợ bởi Server khi một bản ghi được chèn, sữa đổi hay xoá. Tính toàn vẹn được hỗ trợ bởi Server làm số mã yêu cầu để kiểm tra bên client và cũng tăng sức mạnh của mô hình giao dịch được định nghĩa b ên trong cơ sở dữ liệu.  Các User-defined function: Các user- defined function cũng tương tự các stored procedure. IV. CÁC SẢN PHẨM KẾT NỐI MẠNG.  Net8: Là m ột phần mềm kết nối cơ sở dữ liệu dùng đ ể cung cấp các thông tin cơ sở dữ liệu xác thực, tối ưu trên mọi thủ tục mạng thông dụng.  O racle Names: Tạo các liên kết cơ sở dữ liệu chứa các thông tin nút mạng trên một mạng bằng cách sử dụng từ điển toàn cục chung Oracle Names.  Multi- protocol Interchange: cung cấp một nhu cầu giao tiếp trên các thủ tục khác biệt bằng cách gửi thông điệp SQL* Net từ thủ tục này sang thủ tục khác.  O racle Network Manager: Quản lý cấu hình và quản lý mạng cơ sở dữ liệu phân tán được thực hiện dễ dàng với Network Manager. Network Manager được sử dụng không chỉ để quản lý từ điển Oracle Names m à còn tạo ra các file cấu hình cho các thành ph ần Client/Server của SQL*Net và định nghĩa cho các đường kết nối cho các nút Multi-Protocol Interchange. Trang 4 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  6. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp V. CÁC CÔNG CỤ PHÁT TRIỂN CLIENT/SERVER. 1 . Các hệ Server:  Oracle Unisersal Server có các thành phần tùy chọn:  Distributed Option:(Tùy chọn phân tán) cho pháp một số cơ sở dữ liệu Oracle trên các máy tính khác nhau ho ạt động như một cơ sở dữ liệu logic đơn.  Replication Option(Tùy ch ọn sao lưu): cho phép một cơ sở dữ liệu Oracle sao chép sự thay đổi lên một cơ sở dữ liệu khác.  Context Option(Tùy chọn ngữ cảnh): mở rộng khả năng cho phép người dùng tìm nội dung của một cơ sở dữ liệu Oracle theo các từ khóa và các chủ đề nhất định.  Spatial Data Option(Tùy ch ọn không gian dữ liệu) cho phép một nhà thiết kế lựa chọn tạo ra các chỉ mục đặc biệt hỗ trợ các query tạm thời, không gian tinh vi và các query khác.  Oracle Workgroup Server: được thiết kế cho các nhóm làm việc, có các bản cho Netware, Window NT, SCO UNIX và Unix Ware. Oracle Workgroup Server là một giải pháp có tính bảo trì nhỏ có kinh tế để hỗ trợ các nhóm nhỏ người dùng.  Persernal Oracle: Là phiên b ản chạy trên Windows engine của cơ sở dữ liệu Oracle có đủ các chức năng như Oracle Universal Oracle và Oracle Workgroup Server.  Designer 2000: phát triển các ứng dụng Oracle.  Developer/2000, Develper 6.0, Jdeveloper for Oracle 8i: Các bộ Developer này gồm Oracle form, Report, Graphics, và Oracle Procedure Builder được tích hợp vào môi trường phát triển  Power Object: cung cấp môi trường phát triển ứng dụng nhanh với các đặc trưng kéo thả và quản lý các toàn tác cơ sở dữ liệu tự động. 2.CÁC Ứ NG DỤNG 2.1 Các ứng dụng Oracle truyền thống  Tài chính.  Nhân sự.  Qu ản lý dự án.  Bán hàng. Trang 5 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  7. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp  Sản xuất. Các ứng dụng OnLine Analytical Processing( OLAP). Các ứng dụng OLAP cung cấp một giao diện đồ hoạ cho các ứng dụng kho dữ liệu nhỏ. Những công cụ này đưa ra mô hình đa chiều cho cơ sở dữ liệu, cung cấp các tác vụ thiết kế, dự báo và thống kê. 3. CÁC HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ORACLE.  Khách/chủ không dây:Công ngh ệ n ày làm việc trên các m ạng nhỏ, đ ặc biệt thích hợp với người sử dụng laptop và palmtop. Một dạng hơi tiên tiến khác của công nghệ khách /chủ là Oracle Mobile Agents, sử dụng kiến trúc clien -agent-server cho phép một client làm việc offline và kết nối định kỳ với mạng để gửi yêu cầu và nhận kết quả từ server. Thành phần agent của kiến trúc này hoạt động thay cho client khi nó vắng mặt trên mạng.  Giao diện Internet/ World Wide Web: Web interface Kit của Oracle được dùng để tích hợp các server World Wide Web với cơ sở dữ liệu Oracle8.  Multimedia Server: Khi các ứng dụng sử dụng nhiều kiểu dữ liệu khác nhau, đặc biệt là dữ liệu multimedia, công nghệ server cơ sở dữ liệu cũng cải thiện để quản lý chúng. CHƯƠNG II. CẤU TRÚC CỦA ORACLE. II.1 LỚP VẬT LÝ CỦA ORACLE. 1 . Lớp vật lý của Oracle bao gồm: các tập tin dữ liệu(data file), các tập tin đ iều khiển( control file) và các tập tin phục hồi( redo log file).  Tập tin dữ liệu: lưu trữ thông tin chứa trong cơ sở dữ liệu. Phụ thuộc vào kích thước, các bảng và các đối tượng khác có th ể nằm trên một hay nhiều Trang 6 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  8. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp tập tin. Các tập tin dữ liệu có kích thước cố định và không bao giờ tự phát triển lớn h ơn kích thước ban đầu tạo ra.  Mỗi cơ sở dữ liệu cần có ít nhất một tập tin điều khiển các tập tin này ghi tên của cơ sở dữ liệu,vị trí của tập tin dữ liệu, tập tin điều khiển và thông tin đồng bộ để đảm bảo rằng chúng luôn hoạt động ăn khớp với nhau. Các tập tin điều khiển cần được bảo vệ.  Các tập tin phục hồi lưu giữ thông tin để phục hồi trong trường hợp hệ thống có sự cố. Các tập tin này ghi lại toàn bộ thay đổi của cơ sở dữ liệu, các tập tin phục hồi có kích thước cố định. 2. Lớp Logic của Oracle gồm:  Một hay nhiều không gian bảng(tablespace).  Các khung cơ sở dữ liệu (database schema) bao gồm nhiều đối tượng Oracle như:table, cluster, index, view, stored procedure, database trigger, sequence,… Mỗi khung thuộc về tài khoản người dùng gọi tắt là user, được xác định bởi một tên người d ùng và m ột mật khẩu(password) duy nhất đối với cơ sở dữ liệu. Sau khi đăng nhập vào cơ sở dữ liệu bằng username và password h ợp lệ, ta có thể truy xuất các bảng cũng như các đối tượng của Oracle trong một khung thuộc tài kho ản người dùng vừa đăng nhập. Các bảng có cùng tồn tại trên hai tài kho ản người dùng khác nhau của Oracle trong cùng một cơ sở dữ liệu vật lý. Đôi lúc, trên một cơ sở dữ liệu có thể tồn tại nhiều phiên bản khác nhau của các bảng trong các tài kho ản khác nhau để người phát triển có thể thử nghiệm hệ thống. Thông thường, người ta hay xem tài kho ản người dùng Oracle như một cơ sở dữ liệu, nhưng điều n ày không đúng hoàn toàn. Ta có thể sử dụng hai tài khoản người dùng để giữ dữ liệu cho hai hệ ứng dụng khác nhau; ta sẽ có hai cơ sở dữ liệu logic được cài đặt trên cùng cơ sở dữ liệu vật lý sử dụng hai tài khoản người dùng Oracle. 3. SCHEMA cơ sở dữ liệu. Tổng quan về các đối tượng của Schema: Một schema kết hợp với một user cơ sở dữ liệu. Một schema là một tập các đối tượng schema sau:table,view,sequence,synonym,index,cluster,database link,snapshot ,store procedure, function, triger, package. Các đối tượng schema là cấu trúc lưu trữ dữ liệu logic. Các đối tượng schema không có mối tương ứng một-một với các tập tin trên đĩa lưu trữ thông tin của nó.Tuy nhiên, Oracle lưu một đối tượng schema trong một không gian bảng của cơ sở dữ liệu về mặt logic. Dữ liệu của mỗi đối tượng được lưu trữ vật lý bên trong một hay nhiều tập tin của không gian bảng. Đối với một đối tượng như: table, index, và cluster ta có thể chỉ định lượng không gian đĩa Oracle định vị cho đối tư ợng bên trong tập tin dữ liệu của không gian bảng. 3.1 Table Table là đơn vị lưu trữ dữ liệu trong Oracle. Dữ liệu được lưu trong các hàng và các cột. Ta định nghĩa một table với một tên b ảng và một tập các cột. Ta gán cho mỗi cột một tên cột, một kiểu dữ liệu một chiều dài hay đ ộ chính xác và scale. Một h àng là một tập các thông tin cột tương ứng với một bản ghi đ ơn. Trang 7 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  9. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp Ta có thể định nghĩa tuỳ ý các quy tắc đặc thù cho mỗi cột trong bảng. Nh ững quy tắc này gọi là các ràng buộc to àn vẹn. 3.2 View Một view là sự hiển thị dữ liệu chứa trong một hay nhiều bảng. Một view lấy kết xuất của một query và xử lý nó như một bảng. Vì vậy một view có thể xem như là bảng ảo. Ta có thể sử dụng view hầu như ở mọi chỗ có thể sử dụng bảng. 3.3. Bộ sinh mã tuần tự. Bộ sinh m ã tu ần tự cung cấp một chuỗi số tuần tự. Bộ sinh mã tuần tự đặc biệt hữu ích trong môi trường nhiều ngư ời dùng để tạo ra những số tuần tự duy nhất mà không phải tốn công truy xuất I/O đĩa hay khoá chuyển tác.Vì vậy, sẽ giảm sự “chuỗi hoá” m à các lệnh của hai chuyển tác cần phải thực hiện để tạo ra các số tuần tự đồng thời. Nhờ đó, bộ sinh mã tu ần tự cải thiện năng suất chuyển tác và giảm đáng kể thời gian chờ đợi của một user. Các sequence là các số nguyên Oracle có 38 chữ số đ ược định nghĩa trong cơ sở dữ liệu. Một định nghĩa sequence sẽ định hướng thông tin tổng quát: tên sequence, tăng lên hay giảm xuống, bước nhảy giữa các số, và các thông tin khác. Một phần quan trọng trong của một định nghĩa sequence là Oracle có trữ trong bộ nhớ một tập các sequence đã tạo ra hay không. Oracle lưu trữ định nghĩa tất cả các sequence của một cơ sở dữ liệu riêng biệt như là các hàng của một bảng từ điển dữ liệu trong không gian bảng System. Vì vậy tất cả các định nghĩa sequence luôn có sẵn vì không gian bảng System luôn mở sẵn. Các số sequence được sử dụng bởi các lệnh SQL tham chiếu sequence. Ta có thể phát ra một lệnh tạo một số sequence mới hay sử dụng một số sequence hiện hành. Khi một lệnh trong một phiên làm việc của user tạo ra một số sequence đ ặc thù chỉ có sẵn cho session đó; mỗi user tham chiếu đếm một sequence hiện hành của m ình. Các số sequence được tạo ra độc lập với các bảng.Vì vậy cùng một bộ sinh mã tuần tự có thể sử dụng cho một hay nhiều bảng. Sự tạo ra các số sequence hữu dụng để tạo các khoá chính duy nhất cho dữ liệu một cách tự động và để định vị các khoá qua nhiều hàng của bảng. Các sequence riêng biệt có thể bỏ qua nếu chúng được tạo ra và sử dụng trong một chuyển tác đã roll back xong. Các ứng dụng có thể cung cấp và sử dụng lại những sequence n ày, nếu cần. 3.4 Synonym Một synonym là một bí danh của bất kỳ một table,view,snapshot ,sequence,function hay packagesequence. Do một synonym chỉ đơn giản là một bí danh, nó không chiếm nhiều bộ nhớ m à chỉ là một định nghĩa trong từ điển dữ liệu. Các synonym thường được sử dụng do tính bảo mật và tiện lợi. Ví dụ, chúng ta có thể làm những việc sau:  che tên và chủ của một đối tượng  cung cấp vị trí trong suốt các đối tượng từ xa của cơ sở dữ liệu phân tán  đơn giản hoá các lệnh SQL cho người dùng cơ sở dữ liệu Trang 8 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  10. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp Ta có thê tạo ra cả synonym toàn cục lẫn riêng biệt. Một synonym toàn cục thuộc quyền một nhóm user đặc biệt tên PUBLIC và mọi USER trong một cơ sở dữ liệu có thể truy xuất nó. Một synonym riêng nằm trong schema của một user đ ặc thù mà kiểm soát tính sẵn dùng của nó cho user khác. Các synonym rất hữu ích cho cả môi trường cơ sở dữ liệu phân tán và không phân tán do chúng dấu chỉ danh của đối tư ợng đang được chỉ định, bao gồm cả vị trí trong một hệ phân tán. Đây là một ưu điểm vì nếu đối tư ợng đang chỉ định cần phải đổi tên hay di chuyển, chỉ cần định nghĩa lại các synonym và các ứng dụng dựa trên các synonym vẫn tiếp tục hoạt động m à không cần biến đổi. 3.5 Index. Index là cấu trúc tuỳ chọn kết hợp với các table và các cluster. Ta có thể tạo ra các index tường minh để tăng tốc độ thực hiện SQL trên một bảng. Cũng như các Index trong một cuốn sách giúp ta định vị thông tin nhanh hơn so với khi không có index, một index Oracle cung cấp một đường truy xuất dữ liệu của bảng nhanh hơn. Các index là các phương thức chủ yếu giảm xuất/nhập đĩa khi sử dụng thích hợp. Sự vắng mặt hay hiện diện của một Index không yêu cầu thay đổi bất kỳ một lệnh SQL nào. Một index đơn thu ần chỉ là một đường truy xuất nhanh đến dữ liệu, nó chỉ ảnh hưởng đến tốc độ thực hiện. Cho một giá trị dữ liệu đã đ ược Index, index trỏ trực tiếp vào vị trí của hàng chứa giá trị đó. Các index độc lập về mặt vật lý và logic với dữ liệu trong bảng kết hợp. Ta có thể tạo ra hay xoá một index bất cứ lúc nào mà không ảnh hưởng đến bảng gốc hay các index khác. Nếu ta bỏ một index, tất cả các ứng dụng vẫn tiếp tục làm việc; tuy nhiên, sự truy xuất đến dữ liệu đ ã được truy xuất trước đây có thể ch ậm hơn. Các index là một cấu trúc độc lập yêu cầu không gian lưu trữ . Oracle tự động duy trì và sử dụng các Index một khi chúng đ ã được tạo ra. Oracle tự động phản ánh sự thay đổi đến dữ liệu trong các index, tương ứng khi thêm các hàng mới, cập nhật hay xoá các hàng mà không cần thêm yêu cầu nào của user. Hiệu năng truy xuất dữ liệu đã index luôn là hằng số, thậm chí khi thêm các hàng m ới vào. Tuy nhiên, sự hiện diện của nhiều index trên một bảng giảm hiệu năng sửa đổi, xoá, và chèn vì Oracle cũng cần cập nhật các index kết hợp với bảng. Các index Unique và Non-Unique Các Index có thể duy nhất hay không duy nhất Các index duy nhất trên các bảng tính duy nhất là một khái niệm logic nghiêm ngặt và chỉ nên kết hợp với định nghĩa một bảng. Ta nên thay vào đó bằng cách định nghĩa các ràng buộc toàn vẹn UNIQUE trên cột mong muốn. Oracle hỗ trợ ràng buộc toàn vẹn UNIQUE b ằng cách tự động định nghĩa một index unique trên khoá unique. Một index composite là một index tạo ra trên nhiều cột của một bảng. Các cột trong một index composite có thể xuất hiện theo một thứ tự bất kỳ không cần nằm kế nhau trong một bảng. Các index composite có th ể tăng tốc độ lấy dữ liệu cho các lệnh SELECT mà mệnh đề WHERE tham trỏ đến tất cả hay những cột đầu trong index Trang 9 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  11. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp composite, Vì vậy, thứ tự các cột xuất hiện trong định nghĩa rất quan trọng; thông thường, các cột được truy xuất nhiều nhất n ên để đầu tiên trong index. Index và key Mặc dù hai thu ật ngữ index và key thường d ùng như nhau, ta nên hiểu sự khác nhau giữa chúng. Index là các cấu trúc thật sự được lưu trong cơ sở dữ liệu, mà user tạo ra, thay thế hay xoá bằng các lệnh SQL. Ta có thể tạo ra mộ t index đ ể tăng nhanh sự truy xuất đến bảng dữ liệu. Key là m ột khái niệm hoàn toàn logic. Các key tương ứng với một đặc trưng khác của Oracle gọi là ràng buộc toàn vẹn. Các ràng buộc toàn vẹn hỗ trợ các quy luật hoạt động. Do Oracle sử dụng Index đ ể hỗ trợ một số ràng buộc toàn vẹn, thuật ngữ index và key thường dùng thay th ế cho nhau. 3.6 Cluster. Cluster là m ột ph ương pháp tùy chọn để lưu trữ dữ liệu bảng. Một cluster là một nhóm các bảng có cùng các khối dữ liệu do chúng có các cột chung và thường sử dụng chung với nhau. Do các cluster lưu trữ các h àng liên quan của hai bảng khác nhau trong cùng một khối dữ liệu, sử dụng cluster một cách thích hợp sẽ có hai lợi điểm sau:  Việc xuất nhập đĩa giảm và cải thiện thời gian truy cập nhờ nối các bảng cluster  Trong một cluster, một giá trị key cluster đối với mỗi hàng. Mỗi giá trị key cluster được lưu trữ chỉ một lần trong cluster và trong index cluster, không cần biết có bao nhiêu hàng của các bảng khác nhau chứa giá trị đó. Vì vậy, không gian lưu trữ các bảng liên hệ và dữ liệu index trong một cluster luôn hơn khi không cluster. Cluster có th ể làm giảm hiệu năng của lệnh INSERT so với việc lưu trữ các bảng tách riêng với index của nó. Khuyết điểm này liên quan đ ến việc sử dụng không gian và sơ đồ khối dữ liệu cần phải xem để quét một bảng. Do nhiều bảng có dữ liệu trong mỗi khối, lưu trữ một bảng có cluster cần sử dụng nhiều khối hơn là bảng không cluster. Để các định dữ liệu thích hợp lưu trữ ở dạng cluster hay là không cluster, hãy tìm các b ảng liên quan đến các ràng buộc toàn vẹn tham chiếu và các bảng thường được truy xuất với nhau thông qua việc sử dụng một kết nối. Nếu ta thực hiện cluster các bảng trên các cột sử dụng để nối dữ liệu bảng, ta giảm số khối dữ liệu cần truy xuất để xử lý query; tất cả các hàng cần thiết để nối trên một cluster key nằm trong cùng một khối. Vì vậy, hiệu năng đối với kết nối được cải thiện. Cũng như index, các cluster không ảnh hưởng đến thiết kế ứng dụng. Sự tồn tại của một cluster trong suốt đối với user và ứng dụng. Ta truy xuất dữ liệu lưu trữ trong một bảng có cluster bằng lệnh SQL như bảng không cluster. II.2. CẤU TRÚC BỘ NHỚ VÀ CÁC QUÁ TRÌNH. 1. Cấu trúc bộ nhớ: Oracle tạo ra và sử dụng cấu trúc bộ nhớ để hoàn thành một số công việc. Ví dụ, bộ nhớ lưu trữ mà chương trình đang được thực hiện và dữ liệu dùng chung của các user. Các cấu trúc bộ nhớ cơ bản kết hợp với Oracle: Vùng toàn cục hệ thống( system global area- bao gồm các buffer cơ sở Trang 10 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  12. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp dữ liệu, các buffer redolog, và shared pool) và vùng toàn cục chương trình( program global areas).  Một thể hiện của Oracle(Oracle Instance): Mỗi lúc một cơ sở dữ liệu đ ược tạo ra, một SGA được định vị và các quá trình chạy ngầm (background) của Oracle được khởi tạo. Sự kết hợp giữa các quá trình background và các bộ nhớ đệm gọi là một thể hiện của Oracle. Một thể hiện của Oracle gồm hai loại: các quá trình User và các quá trình Oracle.  Một quá trình user thực hiện m ã của một chương trình ứng dụng hay một công cụ Oracle.  Các quá trình Oracle gồm: các quá trình Server thực hiện các quá trình của user và các quá trình chạy ngầm để duy trì công việc của Oracle Server. 1 . System Global Area(SGA). Là một vùng nhớ dùng chung chứa dữ liệu và các thông tin điều khiển của một thể hiện Oracle. Một SGA và các quá trình chạy ngầm của Oracle tạo nên một thể hiện của Oracle. Oracle đ ịnh vị SGA khi một thể hiện khởi động và giải phóng nó khi thể hiện ch ấm dứt. Mỗi thể hiện có vùng SGA riêng của nó. Các user đang nối vào một Oracle server chia sẻ dữ liệu trong SGA. Để đạt hiệu năng tối ưu , toàn bộ SGA càng lớn càng tốt để trữ dữ liệu trong bộ nhớ càng nhiều càng tốt giảm truy xuất đĩa. Thông tin lưu trữ trong SGA được chia thành vài loại cấu trúc bộ nhớ: các bộ đệm buffer cơ sở dữ liệu, các bộ đệm redo log, các vùng chia sẽ. Những vùng này có kích thước cố định và được tạo ra khi th ể hiện setup. Bộ đệm cơ sở dữ liệu Bộ đệm cơ sở dữ liệu của SGA lưu trữ những khối dữ liệu thường được sử dụng nhất; tập hợp các bộ đệm cơ sở dữ liệu trong một thể hiện gọi là database buffer cache. Buffer cache chứa các khối đ ã biến đổi. Do những dữ liệu thư ờng được dùng nh ất lưu trong bộ nhớ, việc xuất nhập đĩa giảm đi và hiệu năng đ ược cải thiện. Bộ đệm redo log Redo log buffer của SGA lưu trữ các mục redo-quá trình các thay đổi của cơ sở dữ liệu. Các mục redo log lưu trong các redo log buffer được ghi vào trong một tập tin redo log online, sẽ được sử dụng khi cần khôi phục cơ sở dữ liệu. Kích thước của nó không đổi. Vùng chia sẻ Share pool là một phần của SGA chứa các cấu trúc bộ nhớ dùng chung như các vùng SQL dùng chung. Một vùng SQL dùng chung được dùng để xử lý mọi lệnh SQL xác định đưa tới cơ sở dữ lịêu. Một vùng SQL dùng chung chứa thông tin như cây cú pháp và kế hoạch thực hiện tương ứng. Một vùng SQL dùng chung được sử dụng bởi nhiều ứng dụng phát cùng lệnh, để nhiều vùng nhớ chia sẻ hơn cho các user khác. Các cán lệnh Một currsor là một cán bộ nhớ kết hợp với một lệnh xác định. Mặc dù h ầu hết các user Oracle dựa vào sự quản lý tự động các currsor của các tiện ích Trang 11 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  13. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp Oracle, các yêu cầu về lập trình giao diện (GUI) đề nghị các nhà thiết kế ứng dụng điều khiển các currsor nhiều hơn. Program Global Area(PGA) PGA là một bộ nhớ đệm chứa dữ liệu và kiểm soát thông tin của một quá trình server. Một PGA được tạo ra bởi Oracle khi một quá trình Server khởi tạo. Thông tin trong một PGA phụ thuộc vào cấu hình của Oracle. 2 . Cấu trúc các quá trình. Một quá trình là một tuyến đoạn điều khiển hay một cơ chế trong hệ điều hành mà có th ể thực hiện một chuỗi các bước. Một số hệ điều hành sử dụng thuật ngữ công việc hay tác vụ. Một tiến trình thường có một vùng nhớ riêng để ch ạy. Một Oracle server có hai loại quá trình chính: quá trình user và quá trình Oracle.  Quá trình user: Một quá trình user đ ược tạo ra và duy trì đ ể thực hiện mã ph ần mềm của một chương trình ứng dụng (như chương trình Pro*C/C++) hay một công cụ của Oracle(như Oracle Enterprise Manager). Quá trình user cũng quản lý sự giao tiếp với các quá trình Server. Các quá trình user giao tiếp với các quá trình server qua giao diện chương trình. Cấu trúc quá trình của Oracle. Các quá trình của Oracle được gọi bởi các quá trình khác đ ể để thực hiện các chức năng của quá trình gọi.Chúng bao gồm các quá trình server và các quá trình ch ạy ngầm.  Các quá trình Server: Oracle tạo ra các quá trình server để quản lý các yêu cầu từ các quá trình kết nối của user. Một quá trình Server có nhiệm vụ giao tiếp với quá trình u ser và tương tác với Oracle để thực hiện các yêu cầu của quá trình user kết h ợp. Oracle có thể cấu h ình để thích nghi với một số các quá trình user trên một quá trình server. Trong m ột cấu hình server chuyên dùng, một quá trình server qu ản lý các yêu cầu cho một quá trình user đơn lẻ. Cấu hình server đ a lu ồng cho phép nhiều quá trình user chia sẻ một số nhỏ các quá trình server, giảm thiểu số quá trình server và tối ưu hoá giảm thiểu tài nguyên hệ thống có sẵn. Trong một số hệ thống, các quá trình user và server được tách biệt riêng, trong khi các h ệ thống khác chúng được kết hợp th ành một tuyến trình đơn. Nếu một hệ thống sử dụng Server đa luồng hay nếu các quá trình user và server chạy trên các máy khác nhau, chúng cần phải tách riêng. Các h ệ thống client/server tách riêng các quá trình user và server và thực hiện chúng trên các máy khác nhau.  Các quá trình Background. Oracle tạo ra một tập các quá trình background cho mỗi thể hiện. Chúng hợp nhất các chức năng m à lẻ ra sẽ được quản lý bởi nhiều ch ương trình Oracle ch ạy cho mỗi quá trình user. Các quá trình background đồng bộ hoá việc thực hiện xuất nhập và giám sát các quá trình Oracle khác đ ể cung cấp cơ chế song hành nhằm cải thiện hiệu năng và độ tin cậy. Trang 12 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  14. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp Một SGA và một tập các quá trình background tạo nên một thể hiện Oracle. Mỗi thể hiện Oracle có thể sử dụng một vài quá trình background.  Giao diện chương trình. Giao diện chương trình là cơ chế giao tiếp của một quá trình server và user. Nó cung cấp một phương thức giao tiếp chuẩn giữa một công cụ hay một ứng dụng client bất kỳ (như Oracle forms) và ph ần mềm Oracle. Nó có chức năng:  hoạt động như một cơ chế giao tiếp bằng cách định dạng yêu cầu dữ liệu, truyền dữ liệu, bẩy và trả về lỗi.  Thực hiện việc chuyển đổi và dịch dữ liệu, đặc biệt giữa các loại máy tính khác nhau hay dịch sang kiểu dữ liệu chương trình user. II.3 TRANSACTION, COMMIT, ROLLBACK. Một Transaction là một đơn vị làm việc nguyên tố bao gồm một hay nhiều lệnh SQL; nó bắt đầu khi user kết nối vào cơ sở dữ liệu và kết thúc khi một lệnh COMMIT hay ROLLBACK đ ược phát ra. Sau lệnh COMMIT hay ROLLBACK, một chuyển tác mới tự động bắt đầu. Tất cả các lệnh trong một chuyển tác hoặc là đư ợc lưu h ết hay đều hồi phục lại hết. Việc COMMIT một chuyển tác tạo sự thay đổi thường trực từ to àn chuyển tác vào cơ sở dữ liệu, và khi đã COMMIT, sự thay đổi không thể thay đảo lại. Sự rollback đảo lại sự th êm, sửa đổi, xoá trong chuyển tác; và khi đã roll back, những thay đổi n ày không thể COMMIT. Ở b ên trong, quá trình COMMIT có nghĩa là ghi những thay đổi đã ghi ở bộ đệm chương redo log của SGA vào các tập tin redo log on line lên đĩa. Nếu thao tác xuất nhập đĩa n ày thành công, ứng dụng nhận một thông b áo chỉ định một commit thành công II.4. CÁC TÁC VỤ KHỞI TẠO VÀ CHẤM DỨT. Một cơ sở dữ liệu Oracle có chỉ có sẵn cho user khi Oracle server đ ược startup và cơ sở dữ liệu được mở. Những tác vụ n ày cần được thực hiện bởi n gười quản trị mạng. Việc khởi động một cơ sở dữ liệu và đưa ra những bước sau:  Khởi động một thể hiện của Oracle server.  Mount cơ sở dữ liệu.  Mở cơ sở dữ liệu. Việc chấm dứt một cơ sở dữ liệu m à nó kết nối gồm:  Đóng cơ sở dữ liệu.  Dismount cơ sở dữ liệu.  Shutdown thể hiện của Oracle server. II.5 BẢO MẬT CƠ SỞ DỮ LIỆU. Các hệ thống cơ sở dữ liệu nhiều user như Oracle luôn bao gồm các đặc trưng bảo mật kiểm soát đư ợc truy xuất và sử dụng cơ sở dữ liệu. Các cơ chế bảo mật gồm:  Ngăn cản sự truy xuất dữ liệu trái phép.  Ngăn cản sự truy xuất trái phép các đối tư ợng schema.  Điều khiển việc sử dụng đĩa.  Điều khiển việc sử dụng các tài nguyên h ệ thống.  Giám sát các hành động của user. Trang 13 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  15. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp Theo mặc định,mỗi user tạo ra và có quyền đối với tất cả các đối tượng trong schema tương ứng. Tính bảo mật cơ sở dữ liệu có thể phân làm hai loại riêng biệt: bảo mật hệ thống và bảo mật dữ liệu. Bảo mật hệ thống gồm các cơ chế điều khiển việc truy xuất và sử dụng cơ sở dữ liệu ở mức hệ thống. Ví dụ bảo mật hệ thống bao gồm:  Sự kết hợp hợp lệ username/password .  Lư ợng không gian đĩa sẵn có cho mỗi đối tượng schema của user.  Giới hạn về tài nguyên cấp cho user. Cơ chế bảo mật hệ thống kiểm tra:  User có quyền truy xuất vào cơ sở dữ liệu hay không?  Sự giám sát dữ liệu có hoạt động hay không?  Các tác vụ hệ thống nào user có th ể thực hiện? Bảo mật dữ liệu bao gồm các cơ chế điều khiển sự truy xuất và sử dụng cơ sở dữ liệu ở mức đối tượng schema. Ví dụ bảo mật dữ liệu bao gồm:  Xác định quyền của user với một đối tượng schema xác định và những tác vụ nhất định mà user có thể thực hiện trên đối tư ợng của schema đó( ví dụ, user SCOTT có thể phát sinh lệnh SELECT và INSERT nhưng không thể dùng lệnh DELETE đối với bảng EMP).  Các tác vụ, nếu có, được giám sát với mỗi đối tượng hệ thống. CÁC CƠ CHẾ BẢO MẬT. Oracle Sever cung cấp sự điều khiển truy xuất theo nhiệm ý, tức là một cách giới hạn sự truy xuất thông tin dựa trên đ ặc quyền(privilege). Một đặc quyền thích hợp cần gán cho một user để user đó có quyền tác động/ xử lý một đối tượng schema. Các user có đặc quyền thích hợp có thể gán cho các user khác đặc quyền tuỳ ý; do đó, loại bảo mật n ày đư ợc gọi là “nhiệm ý”(discretionary). Oracle quản lý sự bảo mật bằng các phương tiện sau: User Role MANAGER PAY_CLERK Role REC_CLERK Role User Role Role ứng ACCTS_PAY Role ACCTS_REC dụng Role Đặc quyền Đặc quyền thực hiện ứng dụng Đặc quyền thực hiện ứng dụng ứng dụng ACCTS_REC ACCTS_PAY Hình 1: Các đ ặc trưng bảo mật của Oracle Trang 14 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  16. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp  Các User và các schema cơ sở dữ liệu  Các đ ặc quyền(privilege)  Các vai trò(role)  Chỉ định bộ nhớ và quota.  Giới hạn tài nguyên.  Kiểm tra. II.6. USER CƠ SỞ DỮ LIỆU VÀ SCHEMA. Mỗi cơ sở dữ liệu Oracle có một danh sách username. Để truy xuất một cơ sở dữ liệu, một user cần sử dụng ứng dụng cơ sở dữ liệu và gắn với một username hợp lệ của cơ sở dữ liệu. Mỗi username có một password kết hợp để ngăn ngừa sự truy xuất trái phép. DOMAIN SECURIY(bảo mật vùng). Mỗi user có một domain security- là một tập các tính chất xác định những điều như:  Các hoạt động(privilege và role) sẵn có cho user.  Các quote tables( không gian đĩa có sẵn) cho user.  Giới hạn tài nguyên hệ thống( ví dụ, thời gian xử lý cho CPU) cho user. PRIVILEGE (Đặc quyền) Một privilege là quyền thực hiện một lọai lệnh SQL đặc biệt. Một số privilege như:  Quyền kết nối vào cơ sở dữ liệu( tạo ra một session)  Quyền tạo bảng trong schema của m ình.  Quyền chọn các h àng từ bảng của User khác.  Quyền thực hiện các store procedure của user khác. Các privilege của một cơ sở dữ liệu Oracle có thể chia th ành hai lọai riêng biệt: privilege hệ thống và privilege của các đối tượng schema. PRIVILEGE hệ thống. Privilege h ệ thống cho phép user thực hiện một h ành động mức hệ thống đặc biệt hay một hành động đặc biệt trên một loại đối tượng schema đặc biệt. Ví dụ., đặc quyền tạo một tablespace hay xóa các hàng trong cơ sở dữ liệu là các đặc quyền mức hệ thống. Nhiều đặc quyền hệ thống chỉ dành cho người quản trị và các nhà phát triển ứng dụng do các đặc quyền này rất mạnh. PRIVILEGE đối tượng schema. Privilege đối tượng schema cho phép các user thực hiện một h ành động đặc biệt trên một đối tượng schema đặc biệt. Ví dụ, đặc quyền xoá một số h àng của một bảng, đặc biệt là một privilege đối tượng. Privilege đối tượng đ ược gán cho các người dùng cuối để họ có thể thực hiện một ứng dụng cơ sở dữ liệu nhằm thực hiện một tác vụ xác định. CẤP PRIVILEGE. Privilege được cấp cho các user để họ có thể truy xuất và biến đổi dữ liệu trong một cơ sở dữ liệu. Một user có thể nhận một privilege theo hai cách khác nhau:  Các privilege có thể cấp cho user một cách tường minh. Ví dụ, privilege để chèn các record vào b ảng EMP có thể gán tường minh cho user scott.  Các privilege có th ể gán cho các role( là một nhóm các privilege đ ược đặt tên), và sau đó role có thể gán cho một hay nhiều u ser. Ví dụ, privilege ch èn Trang 15 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  17. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp các record vào bảng EMP có thể gán cho một role tên CLERK, và sau đó role này sẽ đ ược cấp cho các user SCOTT và BRIAN. Do các role cho phép quản lý các privilege dễ d àng và tốt hơn , các privilege thường được gán cho các role chứ không cho một user xác định. ROLE Cung cấp việc quản lý privilege một cách dễ dàng qua các role. Các role là một nhóm các privilege có liên quan được đặt tên để cấp cho các user hay các role khác. Các tính chất sau cho phép quản lý các role dễ dàng hơn :  Giảm việc cấp privilege-Thay vì cấp tường minh cùng một tập privilege cho nhiều user, người quản trị cơ sở dữ liệu có thể gán các privilege cho một role, sau đó người quản trị cơ sở dữ liệu có thể gán role cho các thành viên của nhóm.  Quản lý privilege động- Khi các privilege của một nhóm cần thay đổi, chỉ cần biến đổi privilege của role cần biến đổi. Domain bảo mật của tất cả các user được cấp role của một nhóm tự động phản ánh thay đổi đ ược thực hiện trong role.  Tính sẵn có chọn lọc của privilege- Các role đư ợc cấp cho một user có thể cho phép, sẵn dùng, hay không cho phép, không sẵn dùng, một cách chọn lọc. Điều n ày cho phép điều khiển đặc quyền của một user trong tình huống đã cho.  Hỗ trợ ứng dụng- một ứng dụng cơ sở dữ liệu có thể thiết kế cho phép h ay không cho phép một cách chọn lọc các role một cách tự động khi các user sử dụng ứng dụng. Người quản trị mạng th ường tạo ra các role cho một ứng dụng cơ sở dữ liệu. Data Base Aministrator(DBA) cấp cho role của một ứng dụng tất cả các privilege cần thiết để chạy ứng dụng. DBA sau đó cấp role ứng dụng cho các role khác hay user. Một ứng dụng có thể có một số role khác nhau, mỗi cái được cấp một tập các privilege m à cho phép truy xuất sử dụng ứng dụng cơ sở dữ liệu. DBA có th ể tạo ra một role có password để ngăn cản sự sử dụng trái phép các privilege cấp cho role. Thông thường, một ứng dụng được thiết kế sao cho khi khởi động nó cho phép một role thích hợp. Do đó, user sử dụng ứng dụng không cần biết password của một role của ứng dụng. CÁC XÁC LẬP LƯU TRỮ QUOTA. Oracle cung cấp các biện pháp để định h ướng và giới hạn việc sử dụng không gian của cơ sở dữ liệu trên từng User, bao gồm các tablespace, tablespace mặc định, tablespace tạm thời và các quota tablespace. Tablespace tạm thời. Mỗi user có một tablespace mặc định. Khi user tạo ra một bảng index hay cluster mà không ch ỉ định cụ thể một tablespace, tablespace mặc định sẽ được sử dụng nếu user có privilege tạo ra các đối tượng schema và có quota trong tablespace mặc định. Đặc trưng tablespace mặc định giúp Oracle chỉ định nơi lưu trữ trong trư ờng hợp vị trí của đối tượng schema không được chỉ định. Tablespace tạm thời. Mỗi user có một tablespace tạm thời. Khi một user thực hiện một lệnh SQL, mà yêu cầu tạo ra một segment tạm thời( như tạo một index), tablespace tạm Trang 16 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  18. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp thời của các user vào m ột tablespace riêng, đặc trưng tablespace tạm thời có thể giảm sự tranh chấp xuất hiện giữa các segment tạm và các loại segment khác. Các quota tablespace. Oracle có thể giới hạn lượng không gian đĩa sẵn để cung cấp cho các đối tượng trong một schema. Các quota có thể xác lập cho từng tablespace có sẵn của user. Đặc trưng bảo mật quota tablespace điều khiển chọn lọc lượng không gian đ ĩa tiêu tốn bởi các đối tượng của các schema xác định. CÁC PROFILE VÀ GIỚI HẠN TÀI NGUYÊN. Mỗi user được gán một profile chỉ định các giới hạn tài nguyên trên một số tài nguyên h ệ thống có sẵn cho user, bao gồm.  Số session có thể được thiết lập đồng thời bởi user.  Thời gian truy xuất CPU. Sẵn có cho session của user. Sẵn có cho lần gọi Oracle của một lệnh SQL.  Lượng xuất nhập logic: Sẵn có cho session của user. Sẵn có cho một lần gọi Oracle của một lệnh SQL.  Lượng thời gian rỗi cho phép của một session của user.  Lượng thời gian kết nối cho phép của một session của user.  Các giới hạn password: Khóa account sau nhiều lần cố gắng login thất bại. Sự hết hạn của password và chu kỳ gia hạn Sự sử dụng lại password và các hạn chế phức tạp. SỰ KIỂM TRA Oracle cho phép kiểm tra chọn lọc( giám sát có đăng ký) các h ành động của user nhằm điều tra các sử dụng cơ sở dữ liệu không rõ ràng. Sự giám sát có thể được thực hiện ở ba mức: kiểm tra lệnh, kiểm tra đặc quyền, kiểm tra các đối tượng schema. Kiểm tra lệnh: sự kiểm tra các lệnh SQL xác định mà không quan tâm đ ến tên các đối tượng schema. Sự kiểm tra lệnh có thể mở rộng và kiểm tra tất cả các user của hệ thống hay chỉ tập trung kiểm tra các user có lựa chọn hệ thống Kiểm tra đặc quyền: sự kiểm tra các đặc quyền hệ thống quan trọng mà không quan tâm đ ến tên các đối tượng schema. Sự kiểm tra lệnh có thể mở rộng và kiểm tra tất cả các user của hệ thống hay chỉ tập trung kiểm tra các user có lựa chọn hệ thống. Kiểm tra các đối tượng schema: Kiểm tra sự truy xuất đến một đối tượng schema nh ất định mà không quan tâm đến user. Sự kiểm tra đối tư ợng giám sát các lệnh được cho phép theo đặc quyền đối tượng, như các lệnh SELECT hay DELETE trên một bảng đã cho. Đối với tất cả các loại kiểm tra, Oracle cho phép kiểm tra chọn lọc sự thực hiện lệnh thành công, sự thực hiện lệnh không thành công, hay cả hai. Điều này cho phép giám sát các lệnh khả nghi, không kể user có phát lệnh có đặc quyền thích h ợp hay không. TRUSTED ORACLE. Trang 17 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  19. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp Trusted Oracle là một sản phẩm quản lý bảo mật cơ sở dữ liệu nhiều mức của công ty Oracle. Nó được thiết kế để cung cấp khả năng bảo mật cơ sở dữ liệu cao nhằm phục vụ yêu cầu các tổ chức xử lý những dữ liệu tế nhị hay bảo mật. Trusted Oracle tương thích với các sản phẩm cơ bản của Oracle, và nó hỗ trợ tất cả các chức năng của Oracle. II.7 BẢO MẬT ỨNG DỤNG. 1. Tổng quan. Chế độ bảo mật ứng dụng giới hạn việc truy cập cơ sở dữ liệu từ phía Client của hệ thống. Bảo mật cơ sở dữ liệu giới hạn đến việc truy xuất đến các đối tượng cơ sở dữ liệu đặc biệt trong khi bảo mật ứng của ứng dụng giới hạn việc truy xuất các đ ối tượng giao diện đặc biệt. Nói rộng ra, bảo mật ứng dụng bao gồm cả việc sử dụng bất kỳ đối tượng cơ sở dữ liệu n ào của ứng dụng được dùng đ ể nâng cao chế độ bảo mật.  Bảo mật của ứng dụng được sử dụng để tăng cường và b ổ sung chế độ bảo m ật của cơ sở dữ liệu. Tuy thế, không nên chỉ tin vào ch ế độ bảo mật của ứng dụng, vì không ai tin rằng user chỉ truy cập đến dữ liệu thông qua dữ liệu đ ã viết.  Bảo mật của ứng dụng có thể nâng cao mức bảo mật cơ sở dữ liệu bằng cách giới hạn hơn nữa việc truy xuất đối tư ợng cơ sở dữ liệu bằng cách giới hạn h ơn nữa việc truy xuất đối tượng cơ sở dữ liệu và bằng cách cung cấp một lớp trừu tượng bổ sung. Nếu giới hạn cả việc truy cập các stored procedure, function của ứng dụng và tạo thêm các role đặc biệt cho ứng dụng, ta có thể dấu các đối tượng ứng với các user đặc biệt hay các role đặc biệt khi truy xuất hệ thống. Tương tự như ch ế độ bảo mật cơ bản, ứng dụng có th ể giới hạn việc truy xuất đến các cột hay chỉ định cột n ào đó là chỉ đọc bằng cách sử dụng các view khác nhau ứng với các role khác nhau của user.  Trong các ứng dụng thông thường, giao diện cho phép user làm việc với cơ sở dữ liệu thông qua các trình đơn, các forms tương ứng với các tiến trình và các đối tượng hoạt động. Đó là một lớp thuận lợi cho việc ngăn ngừa user hiểu biết tên các bảng và các cột đư ợc truy xuất.  Trong nhiều trường hợp, thông tin của cơ sở dữ liệu sẽ dùng để quản lý các hoạt động của giao diện, dựa trên các role của user. Các bảng của hệ thống chứa các thông tin bảo mật cho ứng dụng sẽ điều khiển các khả năng của giao diện là sẳn dùng. Các tu ỳ chọn trình đơn và các forms sẽ được hiện ra cho các user có đ ặc quyền và sẻ ẩn đi nếu user không đư ợc phép.  Một lý do nữa để cần phải sử dụng bảo mật ứng dụng là ta có thể truy xuất cơ sở dữ liệu từ nhiều ứng dụng khác nhau. Lúc này user có thể có các role khác nhau ứng với các ứng dụng khác nhau. SỬ DỤNG ĐỐI TƯỢNG CƠ SỞ DỮ LIỆU CỦA ỨNG DỤNG. Sự phân biệt giữa bảo mật ứng dụng và b ảo mật cơ sở dữ liệu đôi lúc mập mờ như khi ta dùng các đối tượng cơ sở dữ liệu của ứng dụng. Khi các ứng dụng khác nhau cùng truy cập đến đến một cơ sở dữ liệu chung . Khi tạo ra các đối tượng để dùng cho một ứng dụng cụ thể thì bảo mật ứng dụng là dùng chung. Dù cho đối tượng tồn tại trong cơ sở dữ liệu, và bảo mật cơ sở dữ liệu đ ã được áp dụng, nhưng nếu đối tượng đó chỉ dùng cho một ứng dụng cụ thể nào đó, th ì ta có thể coi đó là ứng dụng chủ “Owner” của nó. Trang 18 SVTH: Đỗ Hữu Bá
  20. GVHD:TS Nguyễn Ngọc Bình Đồ Án Tốt Nghiệp Theo định nghĩa chung về bảo mật ứng dụng hệ thống, các đối tượng “cơ bản”( cluster, tables, indexes, sequence) và các qu yền cấp cho các đối tượng này thuộc loại bảo mật cơ sở dữ liệu. Các đối tượng khác nh ư view, procedures và function được coi là các đối tượng cơ sở dữ liệu ứng dụng và các quyền cấp về chúng thuộc loại bảo mật ứng dụng. Thông thường, trong môi trường cơ sở dữ liệu lớn, nhà quản trị cơ sở dữ liệu chính sẽ không chịu trách nhiệm về việc tạo và bảo trì các đối tượng cơ sở dữ liệu ứng dụng. Một cách có thể áp dụng để tạo bảo mật cho một cơ sỏ dữ liệu lớn được truy xuất từ nhiều ứng dụng là cung cấp quyền tạo sequence và views của các bảng cho các nh à phát triển hay quản trị để họ đóng vai trò là những nhà quản trị cơ sở dữ liệu cho các ứng dụng riêng biệt của mình. Hình 2. Vai trò của các đối tượng cơ sở dữ liệu trong bảo mật ứng dụng. Trang 19 SVTH: Đỗ Hữu Bá
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2