Đường Đô Thị Và Tổ Chức Giao Thông Phần 5

Chia sẻ: Qwdqwdfq Dqfwf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

108
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các vùng đô thị thường thường được định nghĩa bằng việc sử dụng các quận (như ở Hoa Kỳ) hoặc các đơn vị chính trị cấp quận làm đơn vị nền tảng. Quận có chiều hướng hình thành các ranh giới chính trị bất di bất dịch.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đường Đô Thị Và Tổ Chức Giao Thông Phần 5

Hình 4-3. Các ñi m xung ñ t t i ngã 4 b) Các ñi m xung ñ t t i ngã 3 • s ñi m nh p: 3 ñi m o s ñi m tách: 3 ñi m s ñi m c t: 3 ñi m + t ng s ñi m xung ñ t: 9 ñi m + t ng s dòng xe: 6 dòng Hình 4-4. Các ñi m xung ñ t t i ngã 3 Trong quá trình t ch c giao thông khi cho xe ch y m t chi u trên m t tuy n (ho c c hai tuy n) giao c t nhau thì s ñi m xung ñ t s gi m ñi nhi u, tăng kh năng thông xe và an toàn giao thông t i nút. Khi l p phương án t ch c giao thông các tác gi thông qua các b n v , tính ra s ñi m xung ñ t ñ so sánh các phương án. 4.1.3. Phân lo i nút giao thông a) Nút giao cùng m c: Nút giao cùng m c là nút giao thông mà các ñư ng ñư c n i v i nhau trên cùng m t cao ñ , m i ho t ñ ng giao thông ñư c di n ra trên cùng m t m t b ng. ðây là lo i nút giao chi m ch y u trên m ng lư i ñư ng. V i lo i nút cùng m c theo c u t o có th chia theo lo i: - Nút ñơn gi n - Nút có d n hư ng b ng t o làn cho xe r ph i, trái ho c ñ o d n hư ng. - Nút giao hình xuy n Theo hình th c ñi u khi n ñư c chia thành: - Nút không ñèn tín hi u. - Nút có ñèn tín hi u b) Nút giao thông khác m c Nút giao thông khác m c là các nút mà các ñư ng c t nhau không cùng m t cao ñ , tri t tiêu ñư c các giao c t và ñư c chia thành 2 lo i: 91 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
+ Nút giao không liên thông, hai ñư ng ch c t qua nhau các xe không lên xu ng v i nhau ñư c. + Nút giao liên thông, xe t ñư ng này có th chuy n sang ñư ng khác. - Nút giao liên thông hoàn ch nh: Là lo i nút giao thông mà lo i b ñư c hoàn toàn s giao c t c a các dòng xe nh các công trình c u vư t ho c ho c h m chui k t h p các nhánh n i. - Nút giao liên thông không hoàn ch nh: Là lo i nút giao thông mà s giao nhau gi a các dòng xe ch ñư c lo i b trên ñư ng chính. T c là v n còn giao c t gi a các dòng giao thông trên ñư ng ph (v n t n t i còn dòng r trái cùng m c). 4.1.4. L a ch n lo i nút giao thông L a ch n lo i nút giao thông căn c vào lưu lư ng giao thông, ñi u ki n kinh t , ñ a hình và vào s sáng t o c a ngư i k sư. ð i v i nút giao thông cùng m c trong quy ph m TCVN 4054- 05 ñưa ra b ng l a ch n lo i nút dư i ñây. Ph m vi s d ng các lo i nút giao thông B ng 4.1 Lưu lư ng xe Lưu lư ng xe trên ñư ng ph xcqñ/nñ trên ñư ng Nút ñơn gi n Nút kênh hoá Các lo i hình chính xcqñ/nñ khác Có ñ o trên Có ñ o, làn ñư ng ph ch và làn cho xe r trái ≤1000 ≤500 500-1000 - - ≤2000 ≤500 500 - 2000 - - ≤3000 ≤450 ≥ 1700 450 -1000 1000 - 1700 ≤4000 ≤250 ≤250 >1200 250 - 1200 ≤5000 ≤700 >700 - - ≤700 >400 >5000 Khi l a ch n xây d ng nút giao thông khác m c ph i ñư c xem xét k vì nút khác m c kinh phí xây d ng l n, ph c t p, vi c ch n phương án h p lý ph i d a trên nhi u y u t s trình bày trình bày ph n sau. 92 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
4.2. NÚT GIAO THÔNG KHÔNG B TRÍ ðÈN TÍN HI U VÀ KH NĂNG THÔNG QUA T i các nút giao thông không b trí ñèn tín hi u, phương ti n ph i ch y theo lu t và các bi n báo hi u tương ng. 4.2.1. Nút giao thông ch y theo lu t ph i trư c, trái sau Khi giao nhau gi a hai ñư ng c p th p mà không có bi n báo thì ngư i lái xe ph i ch y theo lu t ph i trư c, trái sau. Theo lu t này, khi g n vào nút, lái xe nhìn v phía bên ph i, n u có xe thì ph i ưu tiên cho xe ñó ñi trư c. 2 1 3 Hình 4-5. Th t ưu tiên các xe vào nút theo lu t ph i trư c trái sau Các nút lo i này s d ng khi lưu lư ng giao thông nh vì v y không xét kh năng thông xe. 4.2.2. Nút giao thông gi a ñư ng chính và ñư ng ph Nút giao thông lo i này thư ng áp d ng cho nh ng nút có s chênh l ch l n v lưu lư ng gi a hai ñư ng, ph i c m bi n báo ñư ng chính, ñư ng ph ñ lái xe rõ. a. Bi n 401 báo hi u ñư ng chính b. Bi n 208 báo hi u xe trên ñư ng ph 93 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
3 2 1 4 c. Th t ưu tiên t i nút giao ñư ng chính ñư ng ph Hình 4-6. Các bi n báo và th t ưu tiên t i nút giao ñư ng chính ñư ng ph a) Th t ưu tiên các dòng xe t i nút có ñư ng chính, ñư ng ph Nguyên t c ch y xe t i các nút giao thông lo i này là xe ch y h t trên ñư ng chính thì xe trên ñư ng ph m i ñư c qua, trên m i ñư ng, xe ñi th ng r ph i ñi trư c, xe r trái ñi sau. Theo nguyên t c này, xe ch y t i các ngã 3, ngã 4 mà hư ng ñư ng chính không thay ñ i thì th t ưu tiên ñư c miêu t trên hình 4.7. 234 1 2 1 1 1 2 1 2 1 1 432 32 b/ Ng· ba a/ Ng· t− Hình 4-7. Th t ưu tiên các dòng xe t i nút có ñư ng chính, ñư ng ph T i ngã 4 th t ưu tiên như sau: - Ưu tiên 1: ñư ng chính ñi th ng, r ph i - Ưu tiên 2: ñư ng chính r trái, ñư ng ph r ph i - Ưu tiên 3: ñư ng ph ñi th ng - Ưu tiên 4: ñư ng ph r trái T i ngã 3, th t ưu tiên như sau: 94 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
- Ưu ti n 1: ñư ng ch nh ñi th ng, r ph i - Ưu tiên 2: ñư ng chính r trái, ñư ng ph r ph i - Ưu tiên 3: ñư ng ph r trái Vi c ch y xe t i nút ñúng theo th t ưu tiên như trên là v n ñ ph c t p, yêu c u ngư i tham gia giao thông ph i n m v ng lu t, các dòng xe có th t ưu tiên th p ph i ch lâu. b) Cơ s tính toán Kh năng thông xe c a nút giao thông không ñèn tín hi u ñư c nhi u tác gi quan tâm gi i quy t như Gabe (1954), Harders (1968), Sieloch (1972). Cơ s tính toán d a trên lý thuy t quãng th i gian tr ng. Lý thuy t này có th tóm t t như sau: gi a các xe ch y trên ñư ng c a dòng xe th t ưu tiên cao hơn có kho ng th i gian tr ng, kho ng th i gian tr ng này ph thu c vào lưu lư ng dòng xe và ñư c phân b theo qui lu t xác su t nh t ñ nh. Các xe c a dòng xe có th t ưu tiên th p hơn thông qua quãng th i gian tr ng này ñ vư t nút n u ngư i lái xe th y kho ng th i gian này là ñ l n và không gây nguy hi m. S lư ng xe có th thông qua trong kho ng th i gian tr ng ph thu c vào chi u dài c a quãng th i gian tr ng ñó và th i gian c n thi t ñ m t xe có th ñi qua. Qui lu t này ñư c miêu t hình 4.8. Xe 8 Quy luËt theo ®uêng th¼ng 7 6 5 Quy luËt theo biÓu ®å bËc thang 4 3 tf/2 tf/2 2 1 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 Thêi gian to tg Hình 4-8. Qui lu t thông qua c a dòng xe có th t ưu tiên th p hơn T bi u ñ ta th y công th c chung ñ tính s lư ng xe thông qua là: 95 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
n=0 khi t ≤ t0 n t − t0 n= khi t > t0 ( 4.3 ) tf tf Trong ñó: t 0 = t g − như ñư c th hi n trên hình v , là ñi m giao gi a ñ th 2 và tr c hoành khi ñ i t ñ th b c sang tuy n tính. -tg là kho ng th i gian tr ng t i thi u ñ m t xe dòng th t ưu tiên th p hơn có th vư t qua, xác ñ nh b ng th c nghi m. -tf là kho ng th i gian c n thi t ñ 1 xe ñi qua khi n i ñuôi nhau c a dòng ưu tiên th p hơn, xác ñ nh b ng th c nghi m. Các giá tr tg và tf ph thu c vào th t các dòng xe, và có th tham kh o b ng dư i ñây. - ð i v i dòng ưu tiên th 2: tg = 5.2s, tf = 2.7s - ð i v i dòng ưu tiên th 3: tg = 6.0s, tf = 3.2s - ð i v i dòng ưu tiên th 4: tg = 7.0s, tf = 4.0s Qui lu t phân b quãng th i gian tr ng c a dòng xe ñư c xác ñ nh theo qui lu t phân b xác su t hàm s mũ Poisson như sau: t − = e −q . t P( Z≥ t ) = e t ( 4.-4 ) Trong ñó: P(Z ≥ t) : xác su t xu t hi n quãng th i gian tr ng b ng ho c l n hơn t 3600 t : quãng th i gian trung bình t = (s) M q : lưu lư ng xe trong 1 giây (xe/s) M : lưu lư ng c a dòng xe (xe/gi ) ð d hi u, ta có th xem ví d dư i ñây: Tính s xe có th c t qua dòng xe có lưu lư ng M = 600 xe/h, t0 = 6 s, tf = 3 s. 3600 V i M= 600 xe/h, thì quãng th i gian tr ng trung bình là: t = =6 s 600 K t qu tính b ng 4..2 dư i ñây: 96 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
K t qu tính toán kh năng thông xe dòng ph . B ng 4.2 kho ng P(ZL≥) s lư ng S ln S xe q.t t (s) th i p = Pi –Pi-1 -q.t =e xe qua 600*p qua Gi gian 0 0 1.0000 0-6 0 0.6321 379.27 0 t0 = 6 1 0.3679 6-9 1 0.1447 86.85 87 t0 + tf = 9 1,5 0.2231 9 - 12 2 0.0878 52.68 105 t0 + 2tf =12 2,0 0.1353 12 - 15 3 0.0533 31.95 96 t0 + 3tf =15 2,5 0.0821 15 - 18 4 0.0323 19.38 78 t0 + 4tf =18 3,0 0.0498 18 - 21 5 0.0196 11.75 59 t0 + 5tf =21 3,5 0.0302 21 - 24 6 0.0119 7.13 43 t0 + 6tf =24 4,0 0.0183 24 - 27 7 0.0072 4.32 30 t0 + 7tf =27 4,5 0.0111 27 - 30 8 0.0044 2.62 21 t0 + 8tf =30 5,0 0.0067 30 - 33 9 0.0027 1.59 14 t0 + 9tf =33 6,0 0.0041 33 - 36 10 0.0016 0.96 10 t0 + 10tf =36 6,5 0.0025 36 - 39 11 0.0010 0.59 6 t0 + 11tf =39 7,0 0.0015 39 - 42 12 0.0006 0.35 4 t0 + 12tf =42 7,5 0.0009 42 - 45 13 0.0004 0.22 3 t0 + 13tf =45 0.0006 ∑G = 556 xe i 97 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
(Ghi chú: b ng tính trên ñư c tính b ng Excell và ñư c l y làm tròn, ch tính ñ n giá tr t0 + 13tf = 45s vì xác su t ñã quá nh r i ) T ng s xe thông qua là G = ∑ G i = 556 xe Như v y v i dòng xe c a ñư ng chính là 600 xe/h, thì s lư ng xe t i ña có th c t qua là 556 xe/h. 4.2.3. Công th c tính kh năng thông qua a) Phương pháp c a Harders Theo phương pháp này, công th c t ng quát xác ñ nh kh năng thông qua c a dòng xe ñ i v i dòng ưu tiên l n hơn nó là: M Cm = M .( t − t ) / 3600 (xe/h) ( 4.5) M . t / 3600 −e g f eg Trong ñó: Cm : kh năng thông qua lý thuy t c a dòng xe ph (xe/h) M : lưu lư ng c a dòng xe chính (xe/h) tg, tf : như ñã ñư c ñ nh nghĩa trên V i công th c này, k t qu c a ví d trên là: 600 Cm = = 561 (xe/h) e 600*6 / 3600 − e 600*( 6−3) / 3600 Trư ng h p t ng quát, kh năng thông xe c a dòng xe ưu tiên th k là: k −1 M * ∏ p 0i (xe/h) ( 4.6 ) C mk = M ( t − t ) / 3600 t *M / 3600 −e g f eg i=1 Trong ñó p0i là xác xu t tr ng thái không ùn t c. ∑M M= , Mi là lưu lư ng dòng th i có th t ưu tiên cao hơn dòng k i C mk − N p 0k = ( 4. 7) − γ * N * ∏ p 0i C mk k 1 N ∑ − * ( M i * t gi + * M i * t fi ) γ=e 3600 i =1 M Trong ñó ( 4. 8) b) Phương pháp c a Sieloch Trong công th c c a Sieloch, M ch là lưu lư ng dòng ưu tiên th nh t mà dòng xe c n xác ñ nh kh năng thông qua c t qua (ñi u này khác 98 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
cơ b n v i Handers là t ng các dòng xe có th t ưu tiên cao hơn mà dòng xe c n xác ñ nh kh năng thông qua c t qua) Phương pháp này ñơn gi n hơn và cho k t qu tương t , kh năng thông xe c a dòng xe th k là: 3600 − M*t 0 / 3600 k −1 *e * ∏ P0i C mk = ( 4.9 ) tf i =1 Ni p 0i = 1 − Trong ñó: ( 4.10 ) C mi Cmk là kh năng thông qua c a dòng xe th k P0i là xác xu t xu t hi n dòng th i không ùn t c Ni là lưu lư ng xe th c t c a dòng th i Cmi là kh năng thông xe lý thuy t c a dòng th i Chú ý: theo phương pháp c a Sieloch, lưu lư ng xe M ch tính cho dòng ưu tiên th nh t. Ta có th so sánh k t qu c a hai phương pháp Harders và Sieloch ví d sau: tính kh năng thông qua c a dòng xe ưu tiên th 2 c t qua dòng xe c a ñư ng chính v i lưu lư ng M = 100 ÷ 1000 xe/h, tg = 6 s, tf = 3 s, t0 = 6 - 3/2 = 4.5 s. Kh năng thông xe v i 2 phương pháp khác nhau B ng 4.3 Kh năng thông qua tương ng v i M (xe/h) Phương 100 pháp 100 200 300 400 500 600 700 800 900 0 Phương 105 pháp 933 822 724 638 561 493 433 381 334 9 Harders Phương 105 pháp 934 824 728 642 567 500 441 390 344 9 Sieloch V i k t qu trên ta th y r ng 2 phương pháp cho k t qu tương ng, nhưng phương pháp Sieloch ñơn gi n hơn nên thư ng dùng phương pháp này. Kh năng thông xe th c t l y b ng 80% kh năng thông xe lý thuy t: 99 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
Ctt = 0.8 * Cm(xe/h) ( 4.11 ) c) Th i gian ch trung bình c a phương ti n Th i gian ch xe trung bình các xe t i nút ñư c tính theo công th c 3600 * (1 − γ ) tw = (s) ( 4.12 ) Cm − N S xe ph i ch trên ñư ng ph : NW = tw * N / 3600 (xe) ( 4.13 ) Th i gian ph i ch t i nút có nh hư ng t i tâm lý c a ngư i lái xe, khi ph i ch lâu ngư i lái xe có th d n ñ n s lý tình hu ng giao thông không ñúng, cho xe c t qua dòng xe chính khi không ñ kho ng th i gian tr ng c n thi t, d phát sinh tai n n. Qua th ng kê cho th y r ng: Th i gian ch 0 ÷ 20 s, ngư i lái xe không th y khó ch u - Th i gian ch 20 ÷ 45 s ngư i lái xe b t ñ u th y khó ch u - - Th i gian ch l n hơn 45 s ña s ngư i lái xe khó ch u d n ñ n s lý không ñúng, có th gây tai n n giao thông, vì v y c n ph i chuy n sang hình th c ñi u khi n b ng ñèn tín hi u. d) Nh n xét v kh năng thông xe và kh năng áp d ng khi ch y xe theo lu t ñư ng chính ñư ng ph . Tính kh năng thông xe khi xe ch y theo lu t ñư ng chính ñư ng ph d a trên cơ s toán xác su t k t h p v i th c nghi m, cho k t qu ñúng khi dòng xe ñ ng nh t là xe con, m i ngư i n m v ng lu t và th c hi n ñúng lu t. ð i v i dòng giao thông ñô th nư c ta hi n nay là dòng giao thông h n h p, vi c hi u lu t giao thông và ch p hành lu t chưa cao nên tính theo phương pháp này chưa th cho k t qu chính xác. a. Ví d • Ví d 1: Xác ñ nh kh năng thông xe c a dòng xe r trái c a ñư ng ph trên ngã 3 (hình 4.9), bi t: - ðư ng chính r trái (ưu tiên 2) có : tg = 5 s, tf = 3 s - ðư ng ph r trái (ưu tiên 3) có: tg = 6 s, tf = 3 s 100 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
Hình 4-9. Sơ ñ nút và 360 dòng xe ngã 3 300 Xác su t xu t hi n 360 không ùn t c c a dòng xe 120 hư ng ðông r trái là: + Xác ñ nh kh năng r trái c a ñư ng chính (ñông r trái) Cm=? 3 t0 = 5- =3,5 (s) tf = 3,0 (s) 2 dòng xe hư ng ñông r trái ph i c t qua dòng ưu tiên 1 g m tây ñi th ng và r ph i M = 360+120 = 480 (xe) 3600 − 480.3,5 / 3600 = 752 (xe/h) _ Kh năng thông qua Cm2 = e 3 N 2D 300 p 02 D = 1 − = 1− = 0.6 C m 2D 752 - Xác ñ nh kh năng thông xe c a ưu tiên 3 (hư ng Nam r trái) Vì M ch tính cho dòng ưu tiên th nh t nên M = 360 + 360 = 720 xe/h, tf 3 t0 = tg − = 6 − = 4.5s . 2 2 Kh năng thông xe c a ưu tiên 3 này là: 3600 −720*4.5 / 3600 C m3N = * 0.6 = 293 (xe/h) *e 3 101 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
VÝ d 2: Cho sơ ñ nút như hình v . 100 150 Xác ñ nh kh năng thông qua c a hư ng nam r trái và c a nút như hình v dư i ñây, hình 4.10 (chú ý các s li u tf và t0 300 ñã cho trư c): 100 200 Hình 4-10. Sơ ñ nút tính kh năng thông qua c a ngã 4 Gi i: - Xét dòng ưu tiên th 2 Cm=? (hư ng B c r ph i), ta có: N2B = 100 xe/h, M = 300 xe/h, t0 = 3.85 s, tf = 2.7 s Kh năng thông qua c a dòng xe này là: 3600 −300*3.85 / 3600 C m 2B = = 967 (xe/h) *e 2.7 Xác su t xu t hi n dòng xe hư ng B c r ph i không ùn t c N 2B 100 P02 B = 1 − = 1− = 0.8966 C m 2B 967 - Xét dòng ưu tiên th 2 (hư ng ðông r trái) ph i ch dòng ưu tiên 1 là ðông ñi th ng, ta có: N2D = 100 xe/h, M = 200 xe/h, t0 = 3.85 s, tf = 2.7 s Kh năng thông xe c a dòng xe này là: 3600 −200*3.85 / 3600 Cm 2D = = 1077 (xe/h) *e 2.7 Xác xu t xu t hi n dòng xe này không ùn t c là: N 2D 100 P02 D = 1 − = 1− = 0.9071 Cm 2D 1077 102 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
- Xét dòng ưu tiên th 3 (hư ng B c ñi th ng) ph i c t dòng ưu tiên 1 là ðông, Tây ñi th ng, ta có: - N3B = 150 xe/h, M = 300 + 200 = 500 xe/h, t0 = 4.4 s, tf = 3.2 s Kh năng thông xe c a dòng xe này là: 3600 −500*4.4 / 3600 C m 3B = * 0.9071 = 554 (xe/h) *e 3.2 Xác su t xu t hi n dòng xe này không ùn t c là: N 3B 150 p 03B = 1 − = 1− = 0.7292 C m 3B 554 - Xét dòng ưu tiên th 4 (hư ng Nam r trái) ph i c t qua dòng ưu tiên 1 là ðông và Tây ñi th ng. Cm4N = ?, M = 200 + 300 = 500 xe/h, t0 = 4.4 s, tf = 3.2 s Kh năng thông qua c a dòng xe này là: 3600 −500*4.4 / 3600 C m4N = * 0.9071 * 0.8966 * 0.7292 = 362 (xe/h) *e 3 .2 - T ng kh năng thông qua lý thuy t c a nút: Cm = 200 + 300 + 100 + 100 + 150 + 362 = 1212 (xe/h) - Kh năng thông xe th c t c a nút Ctt = (200 + 300 + 100 + 100 + 150 + 0.8*362) = 1140 (xe/h) Nh n xét: qua hai ví d trên th y r ng kh năng thông xe các ñư ng ph do lưu lư ng xe trên ñư ng chính quy t ñ nh, ñi u n a th y r ng chưa xét t i nh hư ng c a quy mô nút (ví d s làn xe) th c t quy mô nút nh hư ng nhi ut i kh năng thông xe . 4.3. NÚT GIAO THÔNG ðI U KHI N B NG ðÈN TÍN HI U 4.3.1. M c ñích ñi u khi n giao thông b ng ñèn tín hi u Như ph n trên ñã nêu, n u các nút giao thông ñi u khi n theo lu t ñư ng chính ñư ng ph mà lưu lư ng xe trên ñư ng chính quá l n, xe trên ñư ng ph ph i ch lâu, ngư i lái xe có c m giác khó ch u và d n ñ n nh ng x lý không ñúng, d n t i tai n n, nút giao thông không ñ m b o t m nhìn và thư ng ùn t c thì nên chuy n sang ñi u khi n nút giao thông b ng c nh sát, ti n t i b ng ñèn tín hi u ñ tăng an toàn giao thông. 103 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
ði u khi n giao thông b ng ñèn tín hi u cũng làm tăng kh năng thông qua c a nút, gi m hi n tư ng ùn t c. Kh năng thông qua c a nút giao ñi u khi n b ng ñèn l n hơn r t nhi u so v i nút không có ñèn tín hi u. Kinh nghi m cho th y kh năng thông qua nút ñi u khi n b ng ñèn g p ñôi nút không có ñèn và b ng kho ng 60% nút giao thông khác m c. ði u khi n giao thông b ng ñèn tín hi u làm tăng văn minh ñô th và m i ngư i th c hi n lu t giao thông t t hơn. Nói chung, ñèn tín hi u v i công ngh k thu t hi n ñ i mang l i hi u qu r t l n cho qu n lý giao thông ñô th . N u ñư c liên k t ñi u khi n theo m ng lư i nút giao, thì m i nút giao có ñèn tín hi u có th coi như m t c a ngõ làm gi m ùn t c giao thông trong ñô th và nâng cao ch t lư ng ch t lư ng ph c v các dòng xe, ngoài ra nó có th ñưa ra các th t ưu tiên h p lý ñ i v i các lo i hình phương ti n giao thông khác nhau, ví d ưu tiên ñi b , xe ñ p, xe công c ng, sau ñó m i ñ n các lo i xe cơ gi i khác, t o cho ngư i s d ng ñư ng có c m giác yên tâm khi vư t qua nút giao. H th ng ñi u khi n t i nút g m có thi t b ñi u khi n (t ñi u khi n), cáp d n và h th ng ñèn. T ñi u khi n ñư c cài ñ t các chương trình tín hi u và ho t ñ ng m t cách t ñ ng, n u nút ñư c ñi u khi n theo m ng lư i thì toàn b thông tin này ñư c truy n v trung tâm ñi u khi n ñ s lý thông tin k t h p v i các nút khác trong m ng lư i. V trí c a t ñi u khi n nút ñơn ñư c ñ t g n ph m vi nút. H th ng ñèn ñi u khi n bao g m ñèn cho xe và ñèn cho ngư i ñi b (n u có xe ñi n, thì t i nút còn có h th ng ñèn dành riêng cho xe ñi n). M i m t c m ñèn dành cho ngư i ñi b g m có 1 ñèn xanh và 1 ñèn ñ (vì v n t c ñi b th p, nên không b trí ñèn vàng). M i c m ñèn cho xe cơ gi i g m 1 ñèn xanh, 1 ñèn ñ và 1 ñèn vàng. Ngoài ra còn có c m ñèn ph , các ñèn này ch có tác d ng nh c l i. Tác d ng nh hư ng c a m i ñèn như sau: - ðèn xanh : báo hi u cho phép xe ñi qua nút - ðèn vàng : báo hi u chú ý d ng l i (khi t i v ch d ng xe th y ñèn vàng v n ñư c phép ñi qua). - ðèn ñ : báo hi u xe bu c ph i d ng l i. Hình v dư i ñây miêu t các d ng ñèn tín hi u: 104 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
Hình 4-11. Các d ng ñèn tín hi u 105 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
Hi n nay các nư c phát tri n, trên m t nhánh nút có nhi u làn xe, thì trên m i làn xe thư ng b trí 1 c m ñèn tín hi u ñ ngư i tham gia giao thông tuân th theo ñúng qui t c giao thông trên làn xe c a mình. Dư i ñây là các cách b trí ñèn trên làn ñư ng: Hình 4-12. Các cách b trí c t ñèn tín hi u trên ñư ng 106 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
Hình 4-13. Ví d b trí m t b ng nút có ñèn tín hi u 4.3.2. Các tham s ñi u khi n a) Pha Pha là h th ng ñi u khi n cho m t s hư ng nh t ñ nh. Tuỳ thu c vào lưu lư ng xe và m c ñ ph c t p c a các dòng xe t i nút mà có th ñi u khi n b ng 2 pha, 3 pha ho c 4 pha. Tuy nhiên, vi c ñi u khi n b ng nhi u pha ph i ñư c cân nh c so sánh k lư ng vì càng nhi u pha thì t n th t th i gian chuy n pha càng tăng làm gi m kh năng thông qua c a nút. T i các nút lưu lư ng xe không l n nên thi t k ñi u khi n 2 pha, ñây là lo i hình ñi u khi n ñơn gi n nh t b ng ñèn tín hi u. Nó có ưu ñi m là ñơn gi n, d th c hi n, tuy nhiên nó v n còn xung ñ t t n t i do dòng r trái ngăn c n dòng ñi th ng ngư c chi u, nh ng nút giao thông l n, thành ph n dòng xe ph c t p thì ñi u khi n hai pha không phù h p n a, ph i chuy n sang nhi u pha hơn. Dư i ñây là m t s ví d v vi c phân tích và b trí pha: Pha a pha b a/ ði u khi n hai pha cho ngã tư Pha a Pha b Ký hiÖu : cho ngõ¬i ®i bé cho xe c¬ giíi b/ ði u khi n hai pha cho ngã ba 107 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
Hình 4-14. B trí ñi u khi n hai pha cho nút giao thông Khi ñi u khi n hai pha v n còn có xung ñ t gi a các dòng giao thông ñi th ng và r trái, gi a dòng giao thông cơ gi i v i ngư i ñi b , vì v y nút giao thông có lưu lư ng dòng r trái l n s ñi u khi n nhi u pha (3, 4 pha) Dư i ñây là hình th c b trí nhi u pha cho ngã 3, ngã 4. Pha a pha b pha c a) Ngã tư v i 3 pha. Pha b Pha c Pha a Pha d b) Ngã tư v i 4 pha (t ng pha cho m i ñư ng vào) Pha a Pha b Pha c Pha d c) Ngã tư v i 4 pha. Hình 4-15. B trí ñi u khi n nhi u pha cho ngã 4 108 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
Pha a Pha b Pha c Hình 4-16. B trí ba pha cho ngã 3 tránh toàn b xung ñ t ð i v i nga ba ch c n b trí 3 pha là không còn xung ñ t gi a các dòng giao thông. b) Th i gian chuy n pha Là kho ng th i gian tính t lúc k t thúc pha này ñ n lúc b t ñ u pha kia. Kho ng th i gian này ph i ñ m b o quá trình giao thông di n ra an toàn, các xe không b va ch m nhau trong vùng xung ñ t. Ví d : tính th i gian chuy n pha k t thúc pha a) cho hư ng ðông – Tây sang Lr Lk pha b) cho hư ng Nam - B c 1 V Vr hình g ch chéo là ph m vi xe có th xung ñ t Le V 2 Hình 4-17. Sơ ñ xác ñ nh th i gian chuy n pha Tz = Tr + Tk +Tv – Te (4-14) Tz là th i gian chuy n pha (s) Tr +Tk kho ng th i gian xe ñi h t ph m vi xung ñ t Lr + Lk Tr + Tk = ( 4 − 15) (s) Vr Lr kho ng cách t ñi m d ng t i h t ph m vi xung ñ t.( m) Lk chi u dài xe ( m) Tv là th i gian ñèn vàng 3- 4 s Te kho ng th i gian xe pha ti p ñi ñ n ph m vi xung ñ t 109 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng
Le Te = (s) Vr v n t c xe ra kh i nút (m/s) v Le kho ng cách t v ch d ng t i ph m vi ( m) V là v n t c xe m/s • Vi d v tinh th i gian chuy n pha: 10m Pha 1 Bi t: 5m 5m Th i gian ñ n vàng: Tv = 3 s V n t c xe ra : Vr = 36 km/h =10 m/s 21m V n t c xe vào: Pha 2 Pha 2 Ve = 36 km/h = 10 m/s Chi u dài xe: Lx = 6 m V C c k ch thư c cho tr n 5m 5m V b nv Pha 1 Hình 4-18. Sơ ñ tính th i gian chuy n pha cho nút Pha1: Hư ng Nam – B c Pha 2: Hư ng ðông – Tây Lr + Lk − Le 26 + 6 − 5 Tz 1 − 2 = + Tv = + 3 = 5 , 7 s = 6 (S ) V 10 15 + 6 − 5 Tz 2 − 1 = + 3 = 4 ,6 (s ) = 5 ( s ) 10 T ví d trên th y r ng kho ng cách Lr nh hư ng nhi u t i th i gian chuy n pha. Nhi u nư c ngư i ta l y th i gian chuy n pha t i thi u là 6(s) c) Chu kỳ ñèn Th i gian chu kỳ ñèn (ký hi u là Tp) là kho ng th i gian l p l i m t quá trình ñi u khi n, t c là kho ng th i gian b t ñ u xanh c a pha này ñ n lúc b t ñ u xanh pha ñó quá trình ti p theo. Quá trình ñi u khi n theo qui lu t sau: Xanh- Vàng - ð TX TV Tð 110 §−êng §« ThÞ V Tæ Chøc Giao Th«ng