GIÁO ÁN VẬT LÝ 10
BÀI 15: BÀI TOÁN VỀ CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG
I.Mục tiêu:
1.Về kiến thức:
-
Hiểu được khái niệm chuyển động ném ngang và nêu được một số đặc điểm chính của chuyển động ném ngang
-
Hiểu và diễn đạt được các khái niệm phân tích chuyển động,chuyển động thành phần, chuyển động tổng hợp
-
Viết được các phương trình của hai chuyển động thành phần của chuyển động ném ngang và nêu được tính chất của mỗi chuyển động thành phần đó
-
Viết được phương trình quỹ đạo của chuyển động ném ngang, các công thức tính thời gian chuyển động và tầm ném xa
2.Về kỹ năng:
-
Bước đầu biết dùng phương pháp toạ độ để khảo sát những chuyển động phức tạp, cụ thể trong bài là chuyển động ném ngang
-
Biết cách chọn hệ toạ độ thích hợp và biết phân tích chuyển động ném ngangtrong hệ toạ độ đó thành các chuyển động thành phần (bước đầu biết chiếu các vectơ lên các trục toạ độ), biết tổng hợp hai chuyển động thành phần thành chuyển động tổng hợp (chuyển động thực của vật)
-
Biết áp dụng định luật II Newton để lập công thức cho các chuyển động thành phần của chuyển động ném ngang
-
Biết suy ra dạng quỹ đạo từ phương trình quỹ đạo của vật
-
Vẽ được một cách định tính quỹ đạo của một vật ném ngang
II. Chuẩn bị:
Giáo viên:
Học sinh:
III. Phương pháp: nêu vấn đề, gợi mở, thảo luận nhóm
IV. Tiến trình dạy học:
1) Ổn định:
Lớp
|
Ngày dạy
|
Sĩ số
|
Ghi chú
|
10A1
|
|
|
|
10A3
|
|
|
|
10A5
|
|
|
|
10A6
|
|
|
|
10A7
|
|
|
|
2) Kiểm tra bài cũ:
3) Hoạt động dạy – học:
Hoạt động 1: Nhận thức vấn đề
Hoạt động của HS
|
Trợ giúp của GV
|
Nội dung
|
Dựa vào kinh nghiệm bản thân, HS có thể trả lời:
- Đường cong
- Đường thẳng
|
Đặt vấn đề: chúng ta chắc hẳn đã đặt rất nhiều câu hỏi liên quan đến chuyển động ném như: làm thế nào ném bóng vào trúng rổ? Để súng chếch một góc bằng bao nhiêu để đạn trúng đích?
Chuyển động ném thường có dạng thế nào?
Khi nghiên cứu dạng CĐ này, người ta thường dùng phương pháp toạ độ.
|
|
Hoạt động 2: Tìm hiểu CĐ thành phần của CĐ ném ngang
Cá nhân tiếp thu, ghi nhận ý nghĩa và các bước tiến hành của phương pháp toạ độ
Nên chọn hệ toạ độ Đêcác vì khi phân tích sẽ được CĐ theo phương ngang và phương thẳng đứng
Thảo luận nhóm:
-Theo Ox:
Fx = max = 0 => ax= 0
Vx = v0x = v0 ; x = v0t
-Theo Oy: rơi tự do
ay=g ; vy= v0y + gt = gt; \(y = \frac{1}{2}g{t^2}\)
|
-
Chọn hệ toạ độ thích hợp, dùng phép chiếu CĐ xuống các trục toạ độ đã chọn
-
Nghiên cứu các CĐ thành phần
-
Phối hợp các lời giải riêng rẽ thành lời giải đầy đủ cho CĐ thực
Đưa ra bài toán :khảo sát CĐ của 1 vật ném ngang từ O ở độ cao h với VTBĐ là v0 với sức cản của không khí không đáng kể
Nên chọn hệ toạ độ thế nào? Vì sao?
Gợi ý: chọn sao cho khi chiếu, các CĐ thành phần là một trong những CĐ ta đã nghiên cứu
Yêu cầu HS hoàn thành C1
|
I.Khảo sát chuyển động ném ngang:
1.Chọn hệ toạ độ:
Chọn hệ toạ độ Đềcác có:
- Gốc tại O
- Ox hướng theo \({\vec v_0}\)
- Oy hướng theo \(\vec P\)
2.Phân tích chuyển đôïng ném ngang:
CĐ của các hình chiếu MX và My là các CĐ thành phần của M
3.Xác định các CĐ thành phần:
ax = 0
vx = vo
x = vot
ay = g
vy = gt
\(y = \frac{1}{2}g{t^2}\)
|
Hoạt động 3: Xác định CĐ của vật ném ngang
Từ x = v0t suy ra t và thế vào PT \(y = \frac{1}{2}g{t^2}\)
Thay y = h vào \(y = \frac{1}{2}g{t^2}\)
Không phụ thuộc
Ném càng mạnh thì vật bay càng xa.
L = xmax = v0t = v0\(\sqrt {\frac{{2h}}{g}} \)
|
Để xác định CĐ thực của vật ta phải tổng hợp 2 CĐ thành phần bằng cách nào? Tìm PT quỹ đạo như thế nào?
Gợi ý: PT quỹ đạo là PT nêu lên sự phụ thuộc của y vào x
Hãy xác định thời gian rơi của vật?
Gợi ý:khi vật chạm đất thì vật đi hết độ cao h
t có phụ thuộc vào v0 không?
v0 có vai trò gì đối với CĐ của vật?
Hãy xác định tầm ném xa
|
II.Xác định CĐ của vật:
1.Dạng của quỹ đạo:
\(y = \frac{g}{{2v_0^2}}{x^2}\)
2.Thời gian chuyển động:
\(t = \sqrt {\frac{{2h}}{g}} \)
3.Tầm ném xa:
L = xmax = v0t = v0\(\sqrt {\frac{{2h}}{g}} \)
|
Hoạt động 4: Nghiên cứu thí nghiệm kiểm chứng
Trên đây là trích đoạn một phần nội dung trong giáo án Bài toán về chuyển động ném ngang. Để nắm bắt toàn bộ nội dung còn lại và các giáo án tiếp theo, mời quý thầy cô vui lòng đăng nhập để tải tài liệu về máy.
Ngoài ra, nhằm hỗ trợ các Thầy cô trong quá trình xây dựng bài 15 với nhiều phương pháp soạn bài hay, nội dung chi tiết và được trình bày khoa học, quý thầy cô có thể tham khảo ở Bài giảng Vật lý 10 - Bài 15: Bài toán về chuyển động ném ngang
Thầy cô quan tâm có thể xem thêm các tài liệu được biên soạn cùng chuyên mục:
>> Giáo án tiếp theo: Giáo án Vật lý 10 Bài 16: Thực hành Xác định hệ số ma sát