Giáo án Hóa học 11 bài 2: Axit, bazơ và muối

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

NỘI DUNG

Hoạt động 1. Hãy viết phương trình điện li của HCl, HBr, HNO₃, từ đó nêu nhận xét chung về phương trình điện li của các axit?

 *Các dung dịch axit có tính chất hóa học chung gì? cho ví dụ?

Hoạt động 2  Các axit HCl, HNO₃, HBr trong các phương trình điện li trên phân li mấy nấc cho ra H⁺ ?

 Các axit H₃PO₄, H₂S sẽ phân li như thế nào? Viết phương trình điện li?

Hoạt động 3 Hãy viết phương trình điện li của NaOH, KOH, Ca(OH)₂ từ đó nêu nhận xét chung về phương trình điện li của các bazơ?

Các dung dịch bazơ có tính chất hóa học chung gì? cho ví dụ?

Hoạt động4

*Thí nghiệm: Điều chế Zn(OH)₂ từ ZnCl₂ và NaOH trong 2 ống nghiệm. Gạn lấy phần kết tủa thêm dd HCl đến dư và dd NaOH đến dư vào trong mối ống nghiệm . Quan sát và nêu nhận xét.

* Từ thí nghiệm hãy kết luận thế nào là hidroxit lưỡng tính? 

*Hãy viết phương trình điện li của Sn(OH)₂ và Al(OH)₃? 

HCl --> H⁺ + Cl^-.

HBr --> H⁺ + Br^-.

HNO₃ --> H⁺ + NO₃^-.

* Các axit trong nước phân li cho ra cation H⁺ và anion gốc axit.

*  Tính chất hóa học chung của axit là : làm đổi màu chất chỉ thị, tác dụng với bazơ, oxit bazơ, muối.

Ví dụ:

  HCl + NaOH = NaCl + H₂O.

  2HCl + CaO = CaCl₂ + H₂O.

2HCl + Na₂CO₃ = ... 

* Phân li một nấc cho ra ion H⁺.

* Phân li nhiều nấc cho ra H⁺.

H₃PO₄  H⁺ + H₂PO₄^-.

H₂PO₄^- H⁺ + HPO₄^2-.

HPO₄^2- H⁺ + PO₄^3-.

NaOH --> Na⁺ + OH^-.

KOH --> K⁺ + OH^-.

Ca(OH)₂ --> Ca²⁺ + 2OH^-.

* Các bazơ trong nước phân li cho ra cation kim loại và anion OH^-.

*  Tính chất hóa học chung của bazơ là : làm đổi màu chất chỉ thị, tác dụng với axit, oxit axit, muối.

Ví dụ:

  HCl + NaOH = NaCl + H₂O.

  CO₂ + NaOH = NaHCO₃

CuCl₂ + 2NaOH = ... 

*Zn(OH)₂ tan được trong cả dd HCl và dd NaOH.

* Hidroxit lưỡng tính là hidroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit, vừa có thể phân li như bazơ.

* Học sinh viết và giáo viên kiểm tra lại.

I. Axit : (Theo A-re-ni-ut)

1. Định nghĩa:

* Axit là  chất khi tan trong nước phân li cho ra cation H⁺.

Ví dụ:      

   H₂SO₄ → 2H⁺  + SO₄^2-

   CH₃COOH H⁺ + CH₃COO^-.

* Vậy :các dung dịch axit đều có một số tính chất chung, đó là tính chất của cation H⁺ trong dd.

2. Axit nhiều nấc:

* Các axit HCl, HNO₃, HBr, CH₃COOH... trong nước chỉ phân li một nấc ra ion H⁺ đó là các axit một nấc.

* Các axit H₂SO₄, H₂SO₃, H₃PO₄,... khi tan trong nước phân li theo nhiều nấc ra ion H⁺ đó là các axit nhiều nấc.

Ví dụ:   H₃PO₄  H⁺ + H₂PO₄^-.

             H₂PO₄^- H⁺ + HPO₄^2-.

             HPO₄^2- H⁺ + PO₄^3-.

=> H₃PO₄ trong nước phân li ba nấc ra ion H⁺ , đây là axit 3 nấc.     

II.Bazơ: (theo A-rê-ni-ut)

* Bazơ là chất khi tan trong nước phân li ra  anion OH^-.

Ví dụ:      NaOH  →  Na⁺ + OH^-.

              Ca(OH)₂ → Ca²⁺ + 2OH^-.

* Vậy : các dung dịch bazơ đều có một số tính chất chung, đó là tính chất của các anion OH^- trong dd.  

III. Hidroxit lưỡng tính:

* Hidroxit lưỡng tính là hidroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit, vừa có thể phân li như bazơ.

 Vdụ : Zn(OH)₂ pli theo 2 kiểu:

+ Phân li theo kiểu bazơ:

 Zn(OH)₂  → Zn²⁺   + 2OH^-

+Phân li theo kiểu axit:H₂ZnO₂

 H₂ZnO₂  → 2H⁺ + ZnO₂^2-.

                       (H₂ZnO₂)

* Các hidroxit lưỡng tính thường gặp là: Zn(OH)₂, Pb(OH)₂, Sn(OH)₂, Al(OH)₃; Cr(OH)₃ ; Cu(OH)₂

.