zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Giáo án điện tử

Giáo án ngữ văn lớp 10 tuần 21: Tựa Trích diễm thi tập - Hoàng Đức Lương

Chia sẻ: Kim Quynh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:9

Báo xấu

821
lượt xem 36
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiểu được niềm tự hào sâu sắc và ý thức trách nhiệm của tác giả trong việc bảo tồn di sản văn học của dân tộc. Nắm được nghệ thuật lập luận của tác giả. Mời quý thầy cô cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án ngữ văn lớp 10 tuần 21: Tựa Trích diễm thi tập - Hoàng Đức Lương

TRƯỜNG DÂN TỘC NỘI TRÚ LIÊN HUYỆN PHÍA NAM LÂM ĐỒNG GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 10 TỰA “TRÍCH DIỄM THI TẬP” ( “Trích diễm thi tập” tự - Hoàng Đức Lương ) A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: -Hiểu được niềm tự hào sâu sắc và ý thức trách nhiệm của tác giả trong việc bảo tồn di sản văn học của dân tộc. -Nắm được nghệ thuật lập luận của tác giả. B/ TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1/KIẾN THỨC: -Ý thức trách nhiệm trong việc bảo tồn di sản văn học của tiền nhân và nhắc nhở các thế hệ sau hãy biết trân trọng và yêu quý di sản văn học của dân tộc mình. -Cách lập luận chặt chẽ kết hợp với tính biểu cảm. 2/ KĨ NĂNG: Rèn kĩ năng lập luận chặt chẽ thể hiện quan điểm của người viết một cách thuyết phục. 3/ THÁI ĐỘ: Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của tác giả C/ PHƯƠNG PHÁP: Phương pháp vấn đáp; Phương pháp nêu & giải quyết vấn đề; Phương pháp thuyết trình, bình giảng D/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1/ ỔN ĐỊNH LỚP: 10A1…………………………………………………………………….. 10A2…………………………………………………………………….. 2/ KIỂM TRA BÀI CŨ: -Em hãy chỉ ra một số biện pháp nhằm đảm bảo sự chuẩn xác của văn bản thuyết minh? GV: Hoàng Thị Phương Trang 1
TRƯỜNG DÂN TỘC NỘI TRÚ LIÊN HUYỆN PHÍA NAM LÂM ĐỒNG -Để văn bản thuyết minh được hấp dẫn, thu hút người nghe, người đọc, cần chú ý những yêu cầu gì? …………………………………………………………………………………… ……………. 3/ BÀI MỚI: a/ Lời vào bài: Thi ca Việt Nam từ xưa đến nay rất phong phú. Nhiều người viết thơ nhưng số lượng các tác phẩm lưu lại đến ngày nay rất ít. Nguyên nhân vì đâu? Và đã có mấy người tâm huyết với việc sưu tầm lại những áng thơ văn để lưu truyền cho hậu thế. Để hiểu thêm về những vấn đề này, ta sẽ tìm hiểu tiết học hôm nay: “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”. b/ Bài học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG CHÍNH TIẾT 1: I/ GIỚI THIỂU CHUNG: -Em hãy nêu vài nét về tác giả Hoàng Đức 1/ Tác giả: Hoàng Đức Lương ( ? - ? ) Lương -Là một trí thức giàu lòng yêu nước, GV: -Tác giả đặt tên cho tập thơ là “Trích coi nền văn hiến dân tộc như là một bộ diễm thi tập” vì: Trong tiếng Hán, “Trích” phận cấu thành của ý thức độc lập dân là chọn hái một bông hoa đẹp, hay tuyển tộc. chọn. “Diễm” chỉ sự kiều diễm, diễm lệ, chỉ -Việc sưu tầm, biên soạn “Trích diễm cái đẹp, cái hay đạt ở mức độ cao. “Thi” là thi tập”: thơ, “diễm thi” là những bài thơ hay  +Là một trong những minh chứng “Trích diễm thi tập” là tập thơ tuyển chọn cụ thể, tiêu biểu nhất cho ý thức dân những bài thơ hay. tộc. -“Tựa” là bài văn đặt ở đầu tác phẩm +Nằm trong trào lưu phục hưng văn học, sử học, địa lí, âm nhạc, hội dân tộc, phục hưng văn hóa của các họa…nhằm giới thiệu mục đích, nội dung, nhà văn hóa nước ta ở thế kỉ XV. quá trình hình thành và kết cấu của tác phẩm ấy. Bài tựa có thể do tác giả viết, cũng có thể do một ai đó vì yêu mến, thích thú tác GV: Hoàng Thị Phương Trang 2
TRƯỜNG DÂN TỘC NỘI TRÚ LIÊN HUYỆN PHÍA NAM LÂM ĐỒNG phẩm mà viết. -Lời tựa của tập thơ được tác giả viết vào thơi gian nào? 2/ Tựa “Trích diễm thi tập”: Là lời tựa cho tập thơ “Trích diễm thi -Có thể chia bố cục bài tựu thành mấy tập”, được viết năm 1497. phần? Nội dung các phần là gì? II/ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:  Gợi ý: 2 phần 1/ Đọc: Phần 1: ( Từ đầu…rách nát tan tành ): Lí do biên soạn “Trích diễm thi tập. Phần 2: ( còn lại ): Kể lại quá trình hình thành “Trích diễm thi tập”, nội dung và kết cấu tác phẩm 2/ Tìm hiểu văn bản: -Em hãy cho biết lí do mà Hoàng đức 2.1 Lí do biên soạn “Trích diễm thi Lương biên soạn “Trích diễm thi tập”? tập”:  Gợi ý: văn thơ không được lưu hành hết -Nguyên nhân khiến văn thơ không ở đời. được lưu hành hết ở đời: -Vậy, nguyên nhân nào khiến thơ văn không Nguyên nhân chủ quan: được lưu hành hết ở đời? (1) Chỉ có thi nhân biết được cái  Gợi ý: Có 6 nguyên nhân hay, cái đẹp của thơ ca. (2) Người có học thì ít để ý đến thơ ca. (3) Có người thích thơ văn, sưu tầm nhưng chỉ làm nửa chừng rồi bỏ dở  không đủ năng lực và kiên trì. (4) Nếu chưa được lệnh vua thì chưa được khắc ván lưu hành chính GV: Hoàng Thị Phương Trang 3
TRƯỜNG DÂN TỘC NỘI TRÚ LIÊN HUYỆN PHÍA NAM LÂM ĐỒNG sách in ấn còn hạn chế. Nguyên nhân chủ quan: (1) Thời gian làm hủy hoại sách vở (2) Chiến tranh, hỏa hoạn làm sách -Việc sưu tầm thơ văn có phải là ý muốn vở rách nát, mai một chủ quan của tác giả không? -Việc sưu tầm thơ văn rất có ý nghĩa, là  Gợi ý: không phải là ý muốn chủ quan yêu cầu của thời đại không phải là ý của tác giả. muốn chủ quan của tác giả. 2.2 Quá trình hình thành “Trích diễm thi tập”, nội dung - kết cấu tác -Hãy nêu rõ quá trình hình thành “Trích phẩm: diễm thi tập”? -Quá trình hình thành “Trích diễm thi +Động cơ nào khiến tác giả biên soạn tập”: “Trích diễm thi tập”? +Động cơ biên soạn: Đau xót trước Tâm trạng của tác giả trước thực trạng thực trạng văn bản thơ ca của dân tộc, văn bản thơ ca của dân tộc: “Than ôi! Một thấy lòng tự tôn của dân tộc bị tổn nước văn hiến…thương xót lắm sao?” thương. +Trong quá trình biên soạn, tác giả gặp phải những khó khăn gì? +Những khó khăn khi biên soạn: Thư tịch cũ không còn, tác giả phải: “Tìm quanh hỏi khắp” để thu lượm các tác phẩm thời trước. -Em hãy cho biết kết cấu của tác phẩm? “Thu lượm thêm thơ của các vị hiện đang làm quan trong triều...” rồi phân loại, chia quyển -Kết cấu tác phẩm: GV: Hoàng Thị Phương Trang 4
TRƯỜNG DÂN TỘC NỘI TRÚ LIÊN HUYỆN PHÍA NAM LÂM ĐỒNG +Gồm 6 quyển, +Chia làm 2 phần: Phần chính là thơ của các tác giả -Em có nhận xét gì về nghệ thuật của bài thời Trần, đầu Lê. tựa? Phần phụ lục là thơ ca của Gợi ý: +Lập luận chặt chẽ, tiêu biểu cho Hoàng Đức Lương thể nghị luận trung đại. 3/ Tổng kết: +Chất nghị luận kết hợp với chất 3.1 Nghệ thuật: tự sự nhuần nhuyễn. Đây là một yếu tố quan -Cách lập luận chặt chẽ trọng góp phần cho sự thành công của bài -Sự hòa quyện giữa chất trữ tình và tựa. nghị luận. -Khái quát nội dung chính của bài tựa? 3.2 Nội dung: Niềm tự hào sâu sắc, lòng yêu nước và ý thức trách nhiệm cao trong việc trân trọng bảo tổn di sản văn học của dân tộc. III/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC: -Nhận xét nào dưới đây là chính xác nhất về sức thuyết phục của bài Tựa “Trích diễm thi tập”: a/ Văn phong sắc sảo, tỉnh táo b/ Sự kết hợp hài hòa giữa chất trữ tình và nghệ thuật nghị luận. c/ Dẫn chứng sinh động. d/ Tình cảm chân thành, sôi nổi. -Chuẩn bị bài mới: Chuẩn bị viết bài GV: Hoàng Thị Phương Trang 5
TRƯỜNG DÂN TỘC NỘI TRÚ LIÊN HUYỆN PHÍA NAM LÂM ĐỒNG viết số 5 ( Văn thuyết minh) ĐỌC THÊM: HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA ( TRÍCH “BÀI KÍ ĐỀ DANH TIẾN SĨ KHOA NHÂM TUẤT, NIÊN HIỆU BẢO ĐẠI THỨ BA ) Thân Nhân Trung A/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: -Thấy được quan niệm đúng đắn về vai trò của người hiền tài đối với vận mệnh đất nước và ý nghĩa của việc khắc bia biểu dương họ. -Hiểu được cách viết văn chính luận sắc sảo, lập luận, kết cấu chặt chẽ, thuyết phục người đọc, người nghe. B/ TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1/KIẾN THỨC: -“Hiền tài là nguyên khí quốc gia”, mối quan hệ giữa hiền tài và vận mệnh nước nhà. -Ý nghĩa của việc khắc bia ghi tên tướng sĩ. -Cách lập luận, kết cấu chặt chẽ, sử dụng ngôn ngữ chính luận. 2/ KĨ NĂNG: Đọc – hiểu bài văn chính luận theo đặc trưng thể loại. 3/ THÁI ĐỘ: Cảm nhận được vai trò của người hiền tài đối với đất nước C/ PHƯƠNG PHÁP: Phương pháp vấn đáp; Phương pháp nêu & giải quyết vấn đề; Phương pháp thuyết trình, bình giảng D/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Lời vào bài: Người tài co1 vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển đất nước. Ta xa xưa, cha ông ta đã nhận thức rất rõ điều này. Điều đó được thể hiện rõ qua đoạn trích “Hiền tài là nguyên khí quốc gia”. GV: Hoàng Thị Phương Trang 6
TRƯỜNG DÂN TỘC NỘI TRÚ LIÊN HUYỆN PHÍA NAM LÂM ĐỒNG HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG CHÍNH -Em hãy nêu vài nét về tác giả Thân I/ GIỚI THIỆU CHUNG: Nhân Trung? -Tác giả sgk/ 31 Gợi ý: -Bài văn bia +Thân Nhân Trung ( 1418 – 1499), tự là Hậu Phủ, quê ở tỉnh Bắc Giang. +Năm 1469 đỗ tiến sĩ +Nổi tiếng giỏi văn chương, từng được vua Lê Thánh Tông phong là Tao đàn phó nguyên súy của hội Tao Đàn – một hội văn chương lớn nhất thời Lê. II/ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN: -Em hiểu thế nào là “hiền tài” và 1/ Đọc: “nguyên khí”? Khi nói “hiền tài là 2/ Tìm hiểu văn bản: nguyên khí quốc gia, tác giả muốn khẳng định điều gì? Gợi ý: +Theo quan niệm thời phong kiến, khái niệm “hiền tài” là chỉ người tài cao, học rộng và có đạo đức. +“Nguyên khí” là chỉ khí chất ban đầu làm nên sự sống còn và phát triển của sự vật. 2.1 Vai trò của người hiền tài đối với +Khi nói như vậy, tác giả muốn đất nước: khẳng định tầm quan trọng có ý nghĩa -Hiền tài là người học rộng, tài cao, có lớn lao của tri thức và người trí thức đạo đức tốt, được mọi người tín nhiệm, trong xã hội. Bởi vì: người tài cao, học suy tôn. rộng là “khí chất” ban đầu làm nên sự sống còn và phát triển của quốc gia, xã hội. GV: Hoàng Thị Phương Trang 7
TRƯỜNG DÂN TỘC NỘI TRÚ LIÊN HUYỆN PHÍA NAM LÂM ĐỒNG -Vậy hiền tài có vai trò, vị trí quan trọng -Hiền tài có vai trò quyết định sự hưng đối với đất nước như thế nào? thịnh của đất nước, góp phần làm nên sự sống còn của quốc gia và xã hội. -Tại sao nhà nước phải khắc bia ghi tên 2.2 Ý nghĩa của việc khắc bia ghi tên tiến sĩ ? tướng sĩ: Gợi ý: để lưu danh sử sách, lấy đó làm -Thể hiện tinh thần trọng người tài của gương cho người tài trong thiên hạ noi các đấng minh vương “Khiến cho kẻ sĩ theo. trông vào đó mà phấn chấn hâm mộ, rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua”. Để -Ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia ghi kẻ ác “lấy đó làm răn, người thiện theo tên tướng sĩ đối với đương thời và các đó mà gắng”. thế hệ sau như thế nào? -Là lời nhắc nhở mọi người, nhất là trí Gợi ý: thức nhận rõ trách nhiệm với vận mệnh -Đối với đương thời: dân tộc. +Đề cao người tài, khiến họ “tự trọng tấm thân mà ra sức báo đáp”, “đem văn học, chính sự ra tô điểm cho cảnh trị bình”. +Khuyến khích mọi người noi gương hiền tài“Khiến cho kẻ sĩ trông vào đó mà phấn chấn hâm mộ, rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua”. +Ngăn ngừa điều ác : “kẻ ác lấy đó mà răn”, “ý xấu bị ngăn chặn”. -Đối với đời sau: +Tôn vinh quá khứ để làm gương cho thế hệ tương lai “dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai”. +Tạo dựng truyền thống, làm cho “nguyên khí quốc gia” thêm bền vững GV: Hoàng Thị Phương Trang 8
TRƯỜNG DÂN TỘC NỘI TRÚ LIÊN HUYỆN PHÍA NAM LÂM ĐỒNG “củng cố mệnh mạch của đất nước”. 3/ Tổng kết: 3.1 Nghệ thuật: -Hãy nhận xét nghệ thuật của đoạn -Lập luận chặt chẽ. trích? -Có luận điểm, luận cứ rõ ràng. -Lời lẽ sắc sảo, thấu lí đạt tình 3.2 Nội dung: -Khích lệ kẻ sĩ đương thời luyện tài, rèn -Khái quát nội dung chính của đoạn đức, nêu những bài học cho muôn đời trích? sau. -Thể hiện tấm lòng của tác giả đối với sự nghiệp xây dựng đất nước. III/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC: -Phát hiện những luận điểm, luận cứ của văn bản. E/ RÚT KINH NGHIỆM: ………………………………………………………………………………………… ………......... ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ……………………………………… GV: Hoàng Thị Phương Trang 9

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.