Giáo án ngữ văn lớp 12: Thuốc - Lỗ Tấn
lượt xem 13
download
Hiểu được Thuốc là hồi chuông cảnh báo về sự mê muội, đớn hèn của người Trung Hoa vào cuối thế kỉ XIX và sự cấp thiết phải có phương thuốc chữa bệnh cho quốc dân.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Giáo án ngữ văn lớp 12: Thuốc - Lỗ Tấn
- GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12 THUỐC Lỗ Tấn I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: - Hiểu được Thuốc là hồi chuông cảnh báo về sự mê muội, đớn hèn của người Trung Hoa vào cuối thế kỉ XIX và sự cấp thiết phải có phương thuốc chữa bệnh cho quốc dân : làm cho người dân giác ngộ cách mạng và cách mạng gắn bó với nhân dân. - Nắm được cách viết cô đọng, súc tích, giàu hình ảnh mang tính biểu tượng của Lỗ Tấn trong tác phẩm này. II. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN: SGK, SGV, Giáo án, một số tranh ảnh về Lỗ Tấn và xã hội Trung Quốc cuối thế kỉ XIX. III. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH: Bài dạy kết hợp phương pháp phát vấn, diễn giảng, nêu vấn đề… IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Hai bài đọc thêm: Mùa lá rụng trong vườn, Một người Hà Nội. Câu hỏi: - Vì sao mọi người trong gia đình ông Bằng đều yêu quý chị Hoài, dù chị đã đi lấy chồng, đã có gia đình mới từ lâu?
- - Bà cô Hiền có những phẩm chất gì tiêu biểu cho người Hà Nội? Vì sao tác giả lại ví bà như “hạt bụi vàng” của Hà Nội? - Nhận xét về giọng điệu và lời văn của Nguyễn Khải trong truyện “Một người Hà Nội”? 3. Giảng bài mới: Vào bài: Lỗ Tấn được đánh giá là ngọn cờ của cuộc vận động văn hoá mới Trung Quốc, người mở đường cho văn nghệ. Ông không ngừng phê phán văn hoá cũ, xây dựng văn hoá mới. Để hiểu thêm điều đó, chúng ta cùng tìm hiểu tác phẩm Thuốc của ông. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động 1: Tổ chức tìm hiểu I. TÌM HIỂU CHUNG: chung - Thao tác 1: Tìm hiểu chung về 1. Tác giả: tác giả. + GV: Gọi HS đọc mục Tiểu dẫn, kết hợp với những hiểu biết cá nhân để giới thiệu những nét chính về Lỗ Tấn. + GV: Nêu những nét chính về tiểu sử, con người Lỗ Tấn? - Lỗ Tấn (1881-1936), tên khai sinh là Chu Chương Thọ, sau đổi thành Chu Thụ Nhân. - Quê ông ở phủ Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang,
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Trung Quốc. - Năm 13 tuổi, chứng kiến cảnh người cha lâm bệnh, vì không có thuốc mà chết, ông ôm ấp nguyện vọng học nghề thuốc. + GV: Con đường để chọn ngành nghề văn học của Lỗ Tấn diễn ra - Trước khi học nghề y: như thế nào? + Từng học nghề hàng hải với mong muốn đi nhiều nơi để mở mang tầm mắt. + Sau đó, ông học nghề khai thác mỏ với ước vọng làm giàu cho Tổ quốc. + Nhưng ông đều thất vọng. - Khi học nghề y: + Nhờ học giỏi, ông nhận học bổng của Nhật. + Ông chọn học ngành y để chữa bệnh cho những người nghèo, ốm mà không có thuốc, chết vì ngu dốt và mê tín, … như cha mình. + Đang học trường Cao đẳng Y khoa Tiên Đài thì một lần xem phim, ông thấy những người Trung Quốc khoẻ mạnh, hăm hở xem quân Nhật chém một người Trung Quốc làm gián điệp cho quân Nga. + Ông giật mình mà nhận ra rằng: Chữa bệnh thể xác không quan trọng bằng chữa bệnh tinh thần. Và thế là ông chuyển sang làm văn nghệ.
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt - Mục đích sáng tác của Lỗ Tấn: + GV: Quan điểm sáng tác văn + Làm văn nghệ, ông dùng ngòi bút để phanh phui nghệ của Lỗ Tấn là gì? các “căn bệnh tinh thần” của quốc dân, lưu ý mọi người tìm phương thuốc chạy chữa. + Toàn bộ sáng tác của ông đều tập trung phê phán các căn bệnh tinh thần khiến cho quốc dân mê muội, tự thoả mãn “ngủ say trong một cái nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ”. - Lỗ Tấn là nhà văn cách mạng vĩ đại của Trung Quốc thế kỉ XX, được tôn vinh là “linh hồn dân + GV: Lỗ Tấn có vị trí như thế nào tộc”, là “kĩ sư tâm hồn” của dân tộc. trong văn học Trung Quốc? - Năm 1981, kỉ niệm 100 năm ngày sinh, Lỗ Tấn được phong tặng danh hiệu “Danh nhân văn hoá nhân loại”. + GV: Cung cấp thêm. - Thời trẻ, Bác Hồ “thích đọc Lỗ Tấn bằng tiếng Trung Quốc”. + GV: Cung cấp thêm. - Tác phẩm chính: o Truyện vừa: AQ chính truyện là + Các tập truyện ngắn: Gào thét (1923), Bàng kiệt tác của văn học hiện đại Trung hoàng (1926), Truyện cũ viết lại (1936), Quốc và thế giới. + Truyện vừa: AQ chính truyện , o Các tản văn của Lỗ Tấn giàu + Các tập tản văn, tạp văn: Nấm mồ, Cỏ dại, Gió tính hiện thực.
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt nóng, Hai lòng… - Thao tác 2: Tìm hiểu chung về 2. Truyện Thuốc: văn bản truyện. + GV: Tác phẩm Thuốc được sáng a. Hoàn cảnh sáng tác: tác trong hoàn cảnh nào? - Thuốc được viết năm 1919, đúng vào lúc cuộc + HS đọc Tiểu dẫn, kết hợp những vận động Ngũ tứ bùng nổ. hiểu biết cá nhân để trình bày. - Đây là thời kì đất nước Trung Hoa bị các đế quốc Anh, Nga, Pháp, Đức, Nhật xâu xé. Xã hội Trung Hoa biến thành nửa phong kiến, nửa thuộc địa, nhưng nhân dân lại an phận chịu nhục. Đó là căn bệnh đớn hèn, tự thoả mãn, mà những người cách mạng hoàn toàn xa lạ với nhân dân. - Thuốc đã ra đời trong bối cảnh ấy với một thông điệp: Người Trung Quốc cần suy nghĩ nghiêm túc về một phương thuốc để cứu dân tộc. b. Bố cục: + GV: Hãy tóm tắt lại nội dung - Phần I: Thuyên mắc bệnh lao, được lão Hoa đi trong từng phần của truyện? mau thuốc chữa bệnh là chiếc bánh bao tẩm máu + HS: Lần lượt trình bày. người (Mua thuốc) + GV: Chốt lại những ý chính. - Phần II: Vợ chồng lão Hoa cho Thuyên ăn cái bánh bao đẫm máu với hy vọng chữa khỏi bênh cho con, nhưng Thuyên vẫn ho dữ dội. (Uống thuốc)
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt - Phần III: Cuộc bàn luận trong quán trà về thuốc chữa bệnh lao, về tên “giặc” Hạ Du (Bàn về thuốc) - Phần IV: Nghĩa địa vào dịp tiết Thanh minh. Hai người mẹ của Hạ Du và Thuyên cùng đi thăm mộ con. Họ bối rối, bàng hoàng khi nhìn thấy có vòng hoa trên mộ Hạ Du (Hậu quả của thuốc) * Hoạt động 2: Tổ chức đọc - II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN: hiểu văn bản - Thao tác 1: Tìm hiểu Ý nghĩa 1. Ý nghĩa nhan đề truyện và hình tượng chiếc nhan đề truyện và hình tượng bánh bao tẩm máu: chiếc bánh bao tẩm máu + GV: “Thuốc” ở đây được làm từ - Tầng nghĩa ngoài cùng: những vị gì? Để chữa bệnh cho ai? Tại sao mọi người đều tin thuốc có + Là phương thuốc truyền thống chữa bệnh lao của khả năng chữa bệnh? những người Trung Quốc lạc hậu, u mê. + HS thảo luận và trả lời. + Thứ mà ông bà Hoa xem là “tiên dược” để cứu mạng thằng con đã không cứu được nó mà ngược lại + GV: Công hiệu của thuốc như đã giết chết nó thế nào? Qua đó, ý nghĩa của vị thuốc này là gì? Đó là thứ thuốc của mê tín dị đoan. + HS thảo luận và trả lời. - Tầng nghĩa thứ hai: + GV: Con bệnh có được tự do lựa + Bố mẹ thằng Thuyên hoàn toàn tin tưởng và đã
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt chọn phương tuốc của mình hay áp đặt cho nó một phương thuốc quái gở. Và cả đám không? Ai là người áp đặt phương người trong quán trà cũng cho rằng đó là thứ thuốc thuốc ấy? tiên. + HS thảo luận và trả lời. + GV: Phương thuốc mà họ áp đặt + Nhưng ăn bánh bao tẩm máu người thằng cho con bệnh rốt cuộc có phải là Thuyên vẫn phải chết. thuốc chữa bệnh thật sự không? Từ Tên truyện còn hàm nghĩa sâu xa hơn, mang tính đó, em hiểu thông điệp mà nhà văn khai sáng: Đây là thứ thuốc độc mà mọi người cần muốn gởi gắm là gì? phải giác ngộ ra. Người Trung Quốc cần phải tỉnh + HS thảo luận và trả lời. giấc, không được ngủ mê trong cái nhà hộp bằng sắt không có sửa sổ. - Ý nghĩa thứ ba: + GV: Vị thuốc chữa bệnh cho + Chiếc bánh bao - liều thuốc độc ấy được pha chế Thuyên được pha chế như thế nào? bằng máu của người cách mạng xả thân vì nghĩa, đổ máu cho sự nghiệp giải phóng nhân dân.., trong đó có + HS thảo luận và trả lời. bố mẹ thằng Thuyên, ông Ba, cả Khang... + Những con người ấy lại dửng dưng, mua máu + GV: Thái độ của đám đông quần người cách mạng để chữa bệnh. chúng đối với người chiến sĩ cách Phải tìm một phương thuốc làm cho quần chúng mạng này như thế nào? Điều ấy giác ngộ cách mạng và làm cho cách mạng gắn bó gợi cho em suy nghĩ gì về tầng với quần chúng. nghĩa thứ ba của tác phẩm? + HS thảo luận và trả lời.
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt - Thao tác 2: Tìm hiểu hình ảnh 2. Hạ Du – hình ảnh tượng trưng của cách nhân vật Hạ Du. mạng Tân Hợi: + GV: Trình bày những hiểu biết - Cuộc cách mạng Tân Hợi: của em về cuộc cách mạng Tân + Thành công là lật đổ được chế độ phong kiến Hợi? nhưng có nhược điểm là xa rời quần chúng nên họ không hiểu và thờ ơ với cách mạng. + Mặt khác, đây là cuộc cách mạng nửa vời: cội rễ phong kiến không bị đánh bật hoàn toàn, đời sống nông thôn Trung Quốc không có gì thay đổi. - Nguyên mẫu của nhân vật Hạ Du là chiến sĩ Thu + GV: Theo hiểu biết của em, Cận: Nhà nữ cách mạng tiên phong, tham gia khởi nguyên mẫu của nhân vật Hạ Du là nghĩa , bị bắt và bị hành hình. ai? Truy điệu Hạ Du cũng là truy điệu Thu Cận và cả lớp người giác ngộ sớm. - Trong truyện, Hạ Du xuất hiện gián tiếp, sau khi + GV: Nhân vật Hạ Du xuất hiện bị hành hình, qua câu chuyện của các vị khách trong như thế nào trong tác phẩm? Nhân quán trà và nấm mộ có vòng hoa. vật này có vai trò như thế nào - Hạ Du tiêu biểu cho những người cách mạng sớm trong truyện? giác ngộ lí tưởng, mà quần chúng mê muội gọi anh là + GV: Nhân vật Hạ Du tiêu biểu “điên” vì dũng cảm “đi trước bình minh” của dân tộc cho những ai? và vì anh thức tỉnh khi mọi người còn u mê + Anh dũng cảm, hiên ngang, xả thân vì nghĩa lớn: + GV: Anh có những tính cách,
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt phẩm chất như thế nào qua lời kể o Dám tuyên truyền cách mạng ngay cả với người của các nhân vật trong quán? Qua cai ngục trong những ngày cờ hành hình. đó, em hiểu được lí tưởng cách o Lí tưởng cách mạng của anh là lật đổ ngai vàng, mạng của anh là gì? đánh đuổi ngoại tộc, giành lại độc lập dân tộc. + GV: Qua nhân vật Hạ Du, em Lỗ Tấn bày tỏ sự kính trọng, khâm phục cho cảm nhận được thái độ, tình cảm gì những chiến sĩ anh hùng, dũng cảm hi sinh cho đất của tác giả dành cho nhân vật? nước, cho tương lai. + GV: Những việc làm của Hạ Du + Nhưng mục đích, ý chí và hành động của Hạ Du được mọi người trong truyện nhận lại được nhận thức trong cái nhìn xa lạ, ấu trĩ của thức như thế nào? quần chúng: o Chú anh cho là anh đi “làm giặc” nên đã tố giác anh. o Quần chúng chờ anh chết để lấy máu làm thuốc chữa bệnh. o Đến cả mẹ anh cũng không hiểu đứa con mình, gào khóc kêu anh chết oan. Đó là vì anh xa rời quần chúng, chưa kịp giác ngộ + GV: Theo em, vì đâu mà mọi cho họ nên họ nhìn anh bằng con mắt miệt hị, u mê người lại có cái nhìn, thái độ như và máu của người cách mạng đổ ra thật vô nghĩa. thế đối với anh? => Qua nhân vật Hạ Du, tác giả bày tỏ sự kính trọng + GV chốt lại. và lòng thương cảm sâu xa cho những chiến sĩ tiên phong
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt - Thao tác 3: Tìm hiểu hình ảnh 3. Hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du và niềm tin vòng hoa trên mộ Hạ Du. tưởng lạc quan của tác giả: + GV: Hình ảnh vòng hoa được - Hình ảnh vòng hoa vô danh: miêu tả như thế nào? + Đó là “một vòng hoa, hoa trắng hoa hồng xen lẫn + HS: Tìm và trả lời. nhau, nằm khoanh trên nấm mộ khum khum” + “Hoa không có gốc, không phải dưới đất mọc lên! Ai đã đến đây?” + GV: Hình ảnh này gợi lên những Ý nghĩa: ý nghĩa gì? + Là tấm lòng của Lỗ Tấn gởi đến người liệt sĩ. + HS: Thảo luận và trả lời. + Gửi gắm niềm tin tưởng lạc quan: o Sự hi sinh của những người cách mạng tiên phong không hề uổng phí, đã thức tỉnh một bộ phận quần chúng o đã có người hiểu được cái chết vinh quang của họ và bước tiếp bước chân khai phá của họ o sự hi sinh của họ vẫn để lại niềm tiếc thương, sự kính phục, ngưỡng mộ trong lòng nhân dân. - Vòng hoa lạ khiến cho hai bà mẹ ngạc nhiên, + GV: Sự xuất hiện của vòng hoa thảng thốt tự hỏi “Thế này là thế nào?” khiến cho hai bà mẹ có thái độ như thế nào? + HS làm việc cá nhân, phát biểu ý
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt kiến + GV: Câu hỏi của người mẹ hàm + Câu hỏi nói lên sự bế tắc của bà mẹ khi bà không chứa những ý nghĩa gì? hiểu ý nghĩa việc làm của con mình. + Câu hỏi cũng hàm chứa một nỗi niềm băn khoăn, day dứt, đòi hỏi phải có câu trả lời. + GV: Từ câu hỏi đó, em hiểu nhà Sự băn khoăn của chính tác giả về mối quan hệ văn có những trăn trở và suy tư gì giữa quần chúng và cách mạng. về tình hình cách mạng lúc bấy giờ? + GV: Hình ảnh hai bà mẹ vượt - Hai bà mẹ vượt qua con đường mòn chia cắt nghĩa qua con đường mòn ngăn cách địa người chết chém và người chết bệnh để đến với nghĩa địa nói lên điều gì? nhau + HS làm việc cá nhân, phát biểu ý Sự tin tưởng: quần chúng sẽ được giác ngộ, sẽ kiến vượt qua những suy nghĩ theo lối mòn, những tập quán xấu. - Thao tác 4: Tìm hiểu những 4. Nghệ thuật: đặc sắc về nghệ thuật của - Không gian nghệ thuật: Một quán trà nghèo nàn, truyện. một pháp trường vắng vẻ, một nghĩa địa dày khít mộ + GV: Không gian trong truyện có với một con đường mờ ảo những nét gì nổi bật? Không gian Không gian tĩnh lặng, tù túng, bế tắc. đó diễn tả điều gì? + GV: Không gian thì tù túng bế
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt tắc, còn thời gian trong truyện có - Thời gian nghệ thuật: nét gì khác biệt? + Hai cảnh đầu xảy ra vào mùa thu, mùa của sự tàn tạ và khép lại. + Cảnh cuối truyện lại xảy ra vào mùa xuân, mùa của + GV: Thời gian tiến triển, vận sự hồi sinh động diễn tả suy nghĩ gì của tác Thời gian tiến triển, vận động: Niềm tin, niềm hi giả? vọng về cuộc sống mới mẻ hơn, đỡ u ám hơn cho + GV: Nhận xét về nghệ thuật xây những số phận đau khổ, tối tăm. dựng cốt truyện của tác giả? - Tác phẩm có cốt truyện thật đơn giản (tìm thuốc, bán thuốc và uống thuốc) như một bức tranh thuỷ mặc gần gũi với cuộc sống đời thường, nhưng rất sâu sắc, có nội dung của một truyện dài. Dồn nén sự quan sát, nghiền ngẫm của nhà văn về xã hội, con người Trung Quốc và con đường giải phóng dân tộc. + GV: Tác giả đã lựa chọn những - Tác giả lựa chọn các chi tiết mang tính biểu tượng: chi tiết mang tính biểu tượng nào Chiếc bánh bao tẩm máu người tử tù cách mạng, trong câu chuyện? vòng hoa trên mộ Hạ Du Những hình ảnh đa nghĩa, gởi gắm nỗi niềm, sự lạc quan của tác giả. * Hoạt động 3: Tổ chức tổng kết III. TỔNG KẾT: - GV: Hãy nêu những nhận xét, Ghi nhớ (SGK)
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt đánh giá chung về giá trị của tác phẩm - GV: Chủ đề của truyện là gì? - GV: Gọi HS đọc phần Ghi nhớ. * Hoạt động 4: Tổ chức cho HS IV. LUYỆN TẬP: luyện tập. 1. Bài tập 1. - GV: Hướng dẫn HS trả lời những 2. Bài tập 2. câu hỏi trong phần Luyện tập. - HS: Lần lượt trả lời. V. CỦNG CỐ - DẶN DÒ: 1. Củng cố: - Ý nghĩa và mối quan hệ giữa tiêu đề và hình ảnh bánh bao tẩm máu người? - Hình tượng nhân vật Hạ Du được thể hiện như thế nào trong truyện? - Vòng hoa trên mộ Hạ Du nói lên điều gì? - Những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện? 2. Dặn dò: - Xem lại nội dung bài học. - Chuẩn bị bài mới: Rèn luyện kĩ năng mở bài và kết bài trong bài văn nghị luận. - Câu hỏi chuẩn bị:
- + Tìm hiểu các cách mở bài và kết bài cho các đề bài của SGK? + Từ đó, nêu lên yêu cầu của cách viết mở bài và kết bài trong bài văn nghị luận?
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Giáo án môn Ngữ Văn lớp 12
88 p | 461 | 54
-
Giáo án Ngữ văn 12 tuần 28 bài: Ông già và biển cả - Hê Minh Uê
17 p | 712 | 48
-
Giáo án Ngữ văn 12 tuần 6: Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống AIDS, 1 - 12 - 2003
10 p | 650 | 33
-
Giáo án ngữ văn lớp 12: Thực hành về hàm ý
9 p | 457 | 24
-
Giáo án Ngữ văn 12 tuần 11: Thực hành một số phép tu từ ngữ âm
8 p | 413 | 22
-
Giáo án Ngữ văn 12 tuần 12: Đọc thêm: Đò Lèn
7 p | 300 | 17
-
Giáo án môn Ngữ Văn lớp 12 (Trọn bộ cả năm)
101 p | 21 | 5
-
Giáo án Ngữ văn lớp 12 - Học kì 1
322 p | 86 | 5
-
Giáo án Ngữ văn lớp 12 bài: Rừng Xà Nu - Nguyễn Trung Thành
16 p | 17 | 4
-
Giáo án Ngữ văn lớp 12 (Trọn bộ cả năm)
101 p | 23 | 4
-
Giáo án Ngữ văn lớp 12 (Học kỳ 1)
215 p | 13 | 4
-
Giáo án Ngữ văn lớp 12 bài: Ai đã đặt tên cho dòng sông - Hoàng Phủ Ngọc Tường
13 p | 31 | 3
-
Giáo án Ngữ Văn 12 – Thực hành về hàm ý
2 p | 56 | 2
-
Giáo án Ngữ Văn lớp 12 – Hồn Trương Ba, da hàng thịt (Lưu Quang Vũ)
7 p | 139 | 2
-
Giáo án Ngữ Văn lớp 12 – Nhân vật giao tiếp
12 p | 81 | 1
-
Giáo án Ngữ Văn lớp 12 – Thực hành một số phép tu từ cú pháp
3 p | 48 | 1
-
Giáo án Ngữ Văn lớp 12 – Thực hành chữa lỗi lặp trong văn nghị luận
3 p | 50 | 1
-
Giáo án Ngữ văn lớp 12 - Học kì 2
244 p | 75 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn