intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số - Một số vấn đề đặt ra

Chia sẻ: Tưởng Trì Hoài | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST
Báo xấu
4
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số - Một số vấn đề đặt ra" chỉ ra các đặc điểm, các mô hình giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số, từ đó xác định đúng vai trò của hiệu trưởng để thực hiện tốt việc quản lý hoạt động giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong giai đoạn hiện nay là vấn đề có tính cấp thiết. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số - Một số vấn đề đặt ra

  1. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM Phan Tấn Chí - Lonphanh Phaodavanh GIÁO DỤC KHỞI NGHIỆP Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG TRONG THỜI ĐẠI SỐ - MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA Phan Tấn Chí(*) - Lonphanh Phaodavanh(**) Tóm tắt Trong thời đại số, giáo dục khởi nghiệp không chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức về khởi nghiệp mà còn nhấn mạnh vào việc phát triển các kỹ năng cần thiết để thành công trong lĩnh vực này. Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những bước chuẩn bị cơ bản cho việc đưa nội dung giáo dục khởi nghiệp trở thành một bộ môn trong chương trình hướng nghiệp cho học sinh các trường phổ thông và các trung tâm giáo dục thường xuyên. Chỉ ra các đặc điểm, các mô hình giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số, từ đó xác định đúng vai trò của hiệu trưởng để thực hiện tốt việc quản lý hoạt động giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong giai đoạn hiện nay là vấn đề có tính cấp thiết. Từ khóa: Giáo dục khởi nghiệp, thời đại số, quản lý, trường phổ thông. ENTREPRENEURIAL EDUCATION IN SCHOOLS IN THE DIGITAL AGE - SOME QUESTIONS NEED ADDRESSING Abstract: In the digital age, entrepreneurial education focuses not only on imparting knowledge about entrepreneurship but also on developing essential skills for success in this field. The Ministry of Education and Training has taken initial steps towards incorporating entrepreneurial education content into the career guidance program for students in schools and continuing education centers. It is pressing to identify the characteristics and models of entrepreneurial education in schools in the digital age and determine the role the principal has in managing entrepreneurial education activities effectively in schools in the current period. Keywords: Entrepreneurial education, digital age, manage, schools. (*) ThS., Trường Cán bộ quản lý giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh. (**) Lãnh sự, Tổng lãnh sự quán nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Thành phố Hồ Chí Minh. 72
  2. PHAN TẤN CHÍ - LONPHANH PHAODAVANH 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Thời đại số hiện nay đã tạo ra những thay đổi mạnh mẽ trong cách chúng ta sống, làm việc và học tập. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và Internet, giáo dục khởi nghiệp đã trở thành một xu hướng quan trọng trong việc chuẩn bị cho học sinh trở thành người tự tin, sáng tạo và có khả năng thích ứng với thế giới công nghệ ngày càng phát triển. Trong khi đó, chương trình giảng dạy ở trường phổ thông vẫn tập trung chủ yếu vào kiến thức học thuật truyền thống, chưa chú trọng việc phát triển kỹ năng khởi nghiệp và sáng tạo. Hiện tại, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và Internet đã cung cấp cho chúng ta sự kết nối toàn cầu. Tuy nhiên, không phải tất cả các học sinh đều có cơ hội tiếp cận vào tài nguyên, cuộc thi và chương trình huấn luyện về khởi nghiệp. Tại nhiều trường phổ thông, giáo dục khởi nghiệp vẫn chưa được thích nghi hoàn toàn với sự phát triển công nghệ và xu hướng số hóa. Đã có một số trường phổ thông tiên phong xây dựng hệ sinh thái giáo dục khởi nghiệp, tuy nhiên, điều gì đang được thực hiện và còn thiếu sót trong việc chuyển đổi giáo dục khởi nghiệp theo hướng số hóa? Làm thế nào để đảm bảo rằng học sinh nhận được những kỹ năng và kiến thức thích hợp để thành công trong một thế giới kinh doanh ngày càng số hóa? Hoạt động này sẽ được quản lý như thế nào trong nhà trường? Vai trò của người hiệu trưởng đối với hoạt động này ra sao? Với các câu hỏi đó, bằng cách nghiên cứu các thành công và thách thức hiện tại trong giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông, bài viết chỉ ra đặc điểm của giáo dục khởi nghiệp trong thời đại số, các mô hình giáo dục khởi nghiệp có thể áp dụng vào trường phổ thông, vai trò của hiệu trưởng, một số biện pháp quản lý để có thể cung cấp một môi trường giáo dục khởi nghiệp mạnh mẽ và thúc đẩy tương lai cho học sinh trong thời đại số này. 2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ GIÁO DỤC KHỞI NGHIỆP Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG TRONG THỜI ĐẠI SỐ 2.1. Đặc điểm của giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số Giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số có một số đặc điểm riêng biệt do sự phát triển của công nghệ thông tin và truy cập dễ dàng đến thông tin, nhấn mạnh sự kết hợp giữa công nghệ, sáng tạo và khả năng thích nghi với môi trường số hóa, giúp học sinh phát triển những kỹ năng cần thiết để thành công trong một thế giới ngày càng số hóa và liên kết toàn cầu. Đó là những đặc điểm sau: 1. Sự tiếp cận dễ dàng đến thông tin: Thời đại số cung cấp khả năng truy cập nhanh chóng và dễ dàng đến thông tin về khởi nghiệp, doanh nghiệp, các tài liệu học 73
  3. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM tập trực tuyến, nhờ đó học sinh có cơ hội học từ cộng đồng trực tuyến, tham gia vào các diễn đàn, nhóm mạng xã hội và khóa học trực tuyến về khởi nghiệp. Mặt khác, nhờ tiếp cận dễ dàng đến thông tin nên học sinh có khả năng tạo ra cơ hội kinh doanh trực tuyến, tiếp cận thị trường trực tuyến và phát triển các dự án kinh doanh trực tuyến, chẳng hạn như cửa hàng trực tuyến hoặc dự án truyền thông trực tuyến… 2. Sử dụng công nghệ: Giáo dục khởi nghiệp trong thời đại số thường tập trung vào sử dụng công nghệ thông tin để phát triển sản phẩm, dịch vụ, và quản lý doanh nghiệp. Học sinh học cách sử dụng các công cụ số hóa để tạo ra giải pháp và sản phẩm khởi nghiệp, cách thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ mới và xu hướng kinh doanh trực tuyến. Các nền tảng công nghệ giúp học sinh học tập trực tuyến, tham gia các cuộc thi khởi nghiệp,... 3. Học cách sử dụng dữ liệu, có sự linh hoạt và đa nhiệm: Giáo dục khởi nghiệp trong thời đại số thường bao gồm việc học kỹ năng lập trình, thiết kế giao diện người dùng, phát triển ứng dụng di động và các kỹ năng kỹ thuật khác liên quan đến công nghệ. Học sinh được khuyến khích học cách thu thập, phân tích và sử dụng dữ liệu để đưa ra quyết định thông minh trong kinh doanh, phát triển khả năng làm việc đa nhiệm, sử dụng các công cụ số hóa để quản lý công việc và dự án. Giáo dục khởi nghiệp trong thời đại số còn khuyến khích học sinh tư duy toàn cầu, xem xét cơ hội và thách thức trên phạm vi quốc tế. 4. Kết hợp giữa kiến thức và kỹ năng: Giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số không chỉ cung cấp cho học sinh phổ thông những kiến thức về kinh doanh, mà còn trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết để khởi nghiệp thành công, chẳng hạn như kỹ năng tư duy sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng lập kế hoạch và quản lý dự án, kỹ năng marketing và bán hàng, kỹ năng tài chính và kế toán, kỹ năng giao tiếp và thuyết trình. 5. Tập trung vào thực hành: Giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số chú trọng đến thực hành, giúp học sinh được trải nghiệm thực tế, phát triển tư duy sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp. Các hoạt động thực hành giúp học sinh vận dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tế, phát triển tư duy sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp. 2.2. Vai trò của giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số Giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số có vai trò quan trọng trong việc: 1. Phát triển tư duy sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp cho học sinh: Giáo dục khởi nghiệp giúp học sinh phát triển tư duy sáng tạo, hiểu về tầm quan trọng của khởi nghiệp xã hội và phát triển các dự án có tác động tích cực lên cộng đồng, có khả năng tạo ra giải pháp mới cho các vấn đề trong xã hội và kinh tế và tinh thần khởi nghiệp, từ đó có thể tự tin thử nghiệm, phát triển niềm đam mê và xác định mục tiêu nghề nghiệp khởi nghiệp trong tương lai. 2. Tạo ra nguồn nhân lực có năng lực khởi nghiệp cho đất nước: Giáo dục khởi 74
  4. PHAN TẤN CHÍ - LONPHANH PHAODAVANH nghiệp giúp đào tạo ra nguồn nhân lực có năng lực khởi nghiệp, có ý thức về trách nhiệm xã hội, biết làm việc nhóm, giao tiếp hiệu quả, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề, sử dụng công nghệ thông tin, quản lý dự án trực tuyến, thích nghi với môi trường số hóa, xem xét tác động của doanh nghiệp lên xã hội và môi trường, chuẩn bị cho tương lai làm chủ doanh nghiệp hoặc làm việc trong doanh nghiệp khởi nghiệp, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước. 2.3. Các mô hình giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số Có nhiều mô hình giáo dục khởi nghiệp khác nhau được áp dụng ở trường phổ thông trong thời đại số, tùy theo mục tiêu và nguồn lực của từng trường. Dưới đây là một số mô hình phổ biến: 1. Mô hình tích hợp vào chương trình giảng dạy: Các kiến thức và kỹ năng khởi nghiệp được tích hợp vào các môn học. Ở cấp tiểu học: Môn Toán: Tích hợp kiến thức về tài chính, kinh tế vào các bài học về tiền tệ, số học,...; Môn Khoa học: Tích hợp kiến thức về phát minh, sáng chế vào các bài học về khoa học tự nhiên,...; Môn Tự nhiên và Xã hội: Tích hợp kiến thức về kinh doanh, khởi nghiệp vào các bài học về kinh tế, xã hội,... Ở cấp trung học cơ sở: Môn Toán: Tích hợp kiến thức về tài chính, kinh tế vào các bài học về đại số, giải tích,...; Môn Tin học: Tích hợp kiến thức về lập trình, marketing online vào các bài học về lập trình, web,...; Môn Kinh tế: Tích hợp kiến thức về quản trị kinh doanh, phân tích thị trường vào các bài học về kinh doanh, marketing,...; Môn Marketing: Tích hợp kiến thức về tiếp thị, quảng cáo vào các bài học về marketing, quảng cáo,... Ở cấp trung học phổ thông: Môn Toán: Tích hợp kiến thức về tài chính, kinh tế vào các bài học về kinh tế lượng, thống kê,...; Môn Tin học: Tích hợp kiến thức về lập trình, marketing online vào các bài học về lập trình, web,...; Môn Kinh tế: Tích hợp kiến thức về quản trị kinh doanh, phân tích thị trường vào các bài học về kinh doanh quốc tế, quản trị marketing,... 2. Mô hình học ngoại khóa: Trường phổ thông có thể cung cấp các khóa học khởi nghiệp bên ngoài chương trình học chính. Những khóa học này tập trung vào việc giảng dạy các khía cạnh của khởi nghiệp như tư duy sáng tạo, lập kế hoạch kinh doanh, và kỹ năng quản lý. Chúng thường sử dụng các tài liệu giảng dạy trực tuyến và các phương pháp học tập sáng tạo. 3. Mô hình tổ chức các hoạt động ngoại khóa: Các hoạt động ngoại khóa giúp học sinh có cơ hội trải nghiệm thực tế và phát triển các kỹ năng khởi nghiệp. Các hoạt 75
  5. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM động ngoại khóa phổ biến như: các cuộc thi khởi nghiệp; các chương trình đào tạo khởi nghiệp; các câu lạc bộ khởi nghiệp; các dự án khởi nghiệp. 4. Mô hình câu lạc bộ khởi nghiệp: Các câu lạc bộ khởi nghiệp hoạt động ngoài giờ học, nơi học sinh có thể tham gia để học về khởi nghiệp, thảo luận ý tưởng, và thực hiện các dự án. Câu lạc bộ này có thể được hướng dẫn bởi giáo viên hoặc doanh nhân tham gia. 5. Mô hình khởi nghiệp sản phẩm Đây là mô hình khởi nghiệp phổ biến nhất ở trường phổ thông. Học sinh có thể khởi nghiệp sản phẩm dựa trên những ý tưởng sáng tạo của mình, chẳng hạn như: sản phẩm đồ chơi, đồ dùng học tập; sản phẩm thời trang, mỹ phẩm; sản phẩm thực phẩm, đồ uống; sản phẩm công nghệ, giải trí… 6. Mô hình khởi nghiệp dịch vụ Học sinh có thể khởi nghiệp dịch vụ dựa trên những kỹ năng và sở thích của mình, chẳng hạn như: dịch vụ gia sư, dạy kèm; dịch vụ sửa chữa, bảo trì; dịch vụ thiết kế, sáng tạo; dịch vụ vận chuyển, giao hàng; dịch vụ du lịch, trải nghiệm. 7. Mô hình khởi nghiệp cộng đồng Học sinh có thể khởi nghiệp cộng đồng để giải quyết các vấn đề của xã hội, chẳng hạn như: mô hình khởi nghiệp xã hội; mô hình khởi nghiệp môi trường; mô hình khởi nghiệp giáo dục; mô hình khởi nghiệp y tế; mô hình khởi nghiệp văn hóa. 8. Mô hình khởi nghiệp kinh tế số Học sinh có thể khởi nghiệp kinh tế số dựa trên nền tảng công nghệ, chẳng hạn như: mô hình khởi nghiệp thương mại điện tử; mô hình khởi nghiệp dịch vụ số; mô hình khởi nghiệp công nghệ thông tin; mô hình khởi nghiệp game, giải trí; mô hình khởi nghiệp truyền thông. 9. Mô hình kết hợp với doanh nghiệp: Mô hình này giúp học sinh tiếp cận với kiến thức và kinh nghiệm từ các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp có thể hỗ trợ nhà trường trong việc xây dựng chương trình giáo dục khởi nghiệp, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, hoặc tư vấn cho học sinh khởi nghiệp. 10. Mô hình trực tuyến: Mô hình này giúp học sinh tiếp cận với giáo dục khởi nghiệp một cách thuận tiện và linh hoạt. Các khóa học khởi nghiệp trực tuyến giúp học sinh tiếp cận với giáo dục khởi nghiệp một cách thuận tiện và linh hoạt. 3. THỰC TRẠNG GIÁO DỤC KHỞI NGHIỆP Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG HIỆN NAY Đề án “Hỗ trợ học sinh sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” (gọi tắt là Đề án 1665) được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định ban hành ngày 30/10/2017 giao Bộ 76
  6. PHAN TẤN CHÍ - LONPHANH PHAODAVANH Giáo dục và Đào tạo chủ trì thực hiện. Liên quan đến việc xây dựng, hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp, năm 2022, lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 07/2022/TT-BGDĐT ngày 23/5/2022 quy định công tác hướng nghiệp, tư vấn việc làm và hỗ trợ khởi nghiệp trong các cơ sở giáo dục. Hiện nay, Bộ đang chỉ đạo hoàn thiện quyết định ban hành bộ tiêu chí đánh giá cơ sở giáo dục đại học khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Về cơ bản tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục đào tạo đã được thúc đẩy. Giáo dục khởi nghiệp ở các trường phổ thông cũng đang có những bước phát triển tích cực. Sự nhận thức về khởi nghiệp và ý thức tự lập đã được nâng cao thông qua việc tích hợp chương trình giảng dạy về khởi nghiệp vào chương trình học. Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Đưa giáo dục khởi nghiệp trở thành một bộ môn trong chương trình hướng nghiệp, 2017), tính đến năm 2023, đã có hơn 50% các tỉnh, thành phố triển khai giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông. Cụ thể, có hơn 20.000 trường phổ thông đã đưa giáo dục khởi nghiệp vào chương trình giảng dạy. Tỷ lệ học sinh được tiếp cận với giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông cũng đang tăng lên. Cũng theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm 2022, tỷ lệ học sinh được tiếp cận với giáo dục khởi nghiệp là 50%, năm 2023, tỷ lệ này đã tăng lên 60%. Một số địa phương đã có những cách làm sáng tạo, hiệu quả trong việc triển khai giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông, như: Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai chương trình “Học sinh khởi nghiệp” từ năm 2017; Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với các doanh nghiệp tổ chức các cuộc thi khởi nghiệp cho học sinh; Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thanh Hóa đã xây dựng chương trình đào tạo giáo viên về khởi nghiệp… Đặc biệt, hệ sinh thái giáo dục khởi nghiệp ở các trường phổ thông đang dần phát triển và mở rộng như ở Trường Trung học phổ thông Chuyên Khoa học tự nhiên, Thành phố Hồ Chí Minh; Trường Trung học phổ thông Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội… 5 năm gần đây, hàng năm, Bộ Giáo dục và Đào tạo đều tổ chức các Ngày hội khởi nghiệp quốc gia cho học sinh, sinh viên, tạo sự kết nối giữa 3 chủ thể: Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp của học sinh, sinh viên. Các hoạt động giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông cũng đang được đa dạng hóa, phong phú hóa. Các hoạt động phổ biến bao gồm: Tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm về khởi nghiệp; Tổ chức các cuộc thi khởi nghiệp; Hướng dẫn học sinh thực hiện các dự án khởi nghiệp. Theo kết quả khảo sát của Bộ Giáo dục và Đào tạo, sau khi tham gia các hoạt động giáo dục khởi nghiệp, học sinh đã có những thay đổi tích cực, cụ thể như: tăng cường ý thức khởi nghiệp, cải thiện các kỹ năng khởi nghiệp, tăng cường khả năng giải quyết vấn đề. 77
  7. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM Nhiều tổ chức phi lợi nhuận và doanh nghiệp đã tham gia hỗ trợ các chương trình giáo dục khởi nghiệp cho học sinh cũng đã tạo ra cơ hội động viên, tương tác giữa học sinh và các nhà khởi nghiệp thành công. Tuy nhiên, quá trình giáo dục khởi nghiệp ở các trường phổ thông còn đối mặt với nhiều thách thức. Khó khăn trong việc cập nhật kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp mới Thời đại số là thời đại của sự thay đổi nhanh chóng. Các kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp cũng cần được cập nhật liên tục để phù hợp với xu hướng phát triển của thời đại. Trong khi đó, hệ thống chương trình học truyền thống trong các trường phổ thông thường tập trung vào kiến thức học thuật và thi cử, không phải lúc nào cũng thường xuyên cập nhật kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp giúp học sinh phát triển kỹ năng khởi nghiệp, đặc biệt là đối với các trường ở vùng nông thôn, miền núi. Điều này có thể gây ra sự xung đột với mục tiêu khởi nghiệp. Sự khác biệt về tâm lý và nhu cầu của học sinh. Học sinh trong thời đại số có tâm lý và nhu cầu khác biệt so với thế hệ trước. Họ có khả năng tiếp cận và xử lý thông tin nhanh chóng, có nhu cầu được sáng tạo và thể hiện bản thân. Điều này đòi hỏi giáo dục khởi nghiệp cần được đổi mới để phù hợp với tâm lý và nhu cầu của học sinh trong thời đại số. Ý thức về khởi nghiệp và sự sợ hãi về thất bại: Học sinh và cha mẹ học sinh thường không hiểu rõ về giáo dục khởi nghiệp và cơ hội nghề nghiệp có liên quan. Một trong những khía cạnh quan trọng của khởi nghiệp là khả năng chấp nhận thất bại và học hỏi từ nó. Trong môi trường giáo dục phổ thông, học sinh thường đối mặt với áp lực để đạt điểm cao qua các kỳ thi và không được khuyến khích thất bại. Điều này có thể tạo áp lực khó khăn cho việc phát triển tư duy khởi nghiệp. Thiếu kiến thức và kỹ năng cho giáo viên: Một thách thức quan trọng là sự thiếu hụt kiến thức và kỹ năng của các giáo viên về khởi nghiệp đặc biệt trong giai đoạn chuyển đổi số. Giáo viên thường được đào tạo để giảng dạy kiến thức học thuật, không nhất thiết có kiến thức và kỹ năng về khởi nghiệp. Hiện tại, giáo viên phục vụ cho việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 còn thiếu huống chi đến giáo viên được đào tạo bài bản về khởi nghiệp, đặc biệt là ở các trường phổ thông ở vùng nông thôn, miền núi. Điều này có thể gây ra sự thiếu hiểu biết về cách dạy học sinh về khởi nghiệp, dẫn đến việc giáo dục khởi nghiệp còn mang tính hình thức, thiếu hiệu quả. Thiếu nguồn lực và tài chính: Trường phổ thông thường không có đủ cơ sở hạ tầng và tài liệu cần thiết để hỗ trợ việc giảng dạy về khởi nghiệp, chẳng hạn như phòng học riêng cho môn học này hoặc tài liệu giảng dạy thích hợp. Trong khi đó, việc triển 78
  8. PHAN TẤN CHÍ - LONPHANH PHAODAVANH khai hoạt động khởi nghiệp đòi hỏi nguồn lực tài chính mua sắm trang thiết bị, công tác truyền thông, hỗ trợ các dự án khởi nghiệp của học sinh. Đặc biệt học sinh cần cung cấp hiểu biết pháp lý và tài chính để có thể tập tành kinh doanh, thiết kế sản phẩm và dịch vụ. Sự thiếu hụt tài nguyên này ảnh hưởng lớn đến khả năng triển khai hoạt động khởi nghiệp trong các trường phổ thông. Sự cạnh tranh của các mô hình giáo dục khởi nghiệp, môi trường khởi nghiệp không thuận lợi: Tạo một môi trường thuận lợi để phát triển khởi nghiệp trong nhà trường hiện nay cũng được coi là thách thức không nhỏ. Để hỗ trợ và tạo điều kiện để học sinh có thể thực hiện ý tưởng và dự án khởi nghiệp của mình, đòi hỏi phải có sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng để tạo điều kiện cho học sinh khám phá, thử nghiệm và tạo ra các giải pháp sáng tạo nhưng thường sự phối hợp này thường không được như ý muốn, gặp nhiều trở ngại. Hơn nữa, bên cạnh giáo dục khởi nghiệp trong trường phổ thông, còn có nhiều mô hình giáo dục khởi nghiệp khác như: các chương trình đào tạo khởi nghiệp của các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân... Sự cạnh tranh của các mô hình này khiến cho giáo dục khởi nghiệp trong trường phổ thông cần phải có những đổi mới để thu hút học sinh tham gia. Các hoạt động giáo dục khởi nghiệp còn mang tính chất phong trào. Các hoạt động giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông có đa dạng và phong phú nhưng còn mang tính chất phong trào, thiếu tính hệ thống, đồng bộ. Điều này dẫn đến việc học sinh chưa được tiếp cận đầy đủ với kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp cần thiết. Quản lý và đánh giá hiệu quả: Một thách thức khác là việc quản lý và đánh giá hiệu quả chương trình giáo dục khởi nghiệp. Hiện tại vẫn chưa có hệ thống quản lý và các tiêu chí đánh giá đầy đủ để đảm bảo rằng giáo dục khởi nghiệp đạt được mục tiêu đề ra và tạo ra kết quả tích cực đối với học sinh. Bên cạnh đó, cũng chưa có có các cơ chế, chính sách hỗ trợ học sinh khởi nghiệp sau khi ra trường. Điều này khiến cho nhiều học sinh có ý tưởng khởi nghiệp nhưng không có điều kiện để thực hiện. Thiếu kết nối với cộng đồng khởi nghiệp: Sự thiếu kết nối với cộng đồng khởi nghiệp cũng là một thách thức. Việc thiếu liên kết và giao tiếp giữa các trường phổ thông và doanh nghiệp khởi nghiệp có thể ảnh hưởng đến việc hỗ trợ và tương tác giữa học sinh và những người thành công trong lĩnh vực khởi nghiệp. 4. QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KHỞI NGHIỆP Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG TRONG THỜI ĐẠI SỐ 4.1. Vai trò của hiệu trưởng đối với hoạt động giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông trong thời đại số 79
  9. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM Hiệu trưởng là người lãnh đạo và quản lý nhà trường, có vai trò quan trọng trong việc triển khai giáo dục khởi nghiệp ở trường phổ thông. Cụ thể, hiệu trưởng có các vai trò sau: 1. Lãnh đạo và tạo định hướng: Hiệu trưởng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chiến lược và định hướng cho giáo dục khởi nghiệp tại trường, Đồng thời, thúc đẩy sự cam kết của nhà trường đối với mô hình giáo dục khởi nghiệp đã chọn và tạo nền tảng cho sự phát triển mô hình này. Trong thời đại số, hiệu trưởng còn phải là người tiên phong, dẫn dắt sự đổi mới, tìm kiếm, xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp trong nhà trường. 2. Quản lý chương trình giáo dục khởi nghiệp: Là người chỉ đạo xây dựng và thực hiện chương trình giáo dục khởi nghiệp theo hướng đa dạng, bao gồm nhiều khía cạnh khởi nghiệp như phát triển ý tưởng, lập kế hoạch kinh doanh, quản lý tài chính, và thực hiện dự án khởi nghiệp. Hiệu trưởng quản lý và điều hành chương trình giáo dục khởi nghiệp thông qua việc lập kế hoạch, phân bổ nguồn lực, theo dõi tiến trình và đảm bảo rằng chương trình đó hoạt động hiệu quả. 3. Hỗ trợ và động viên giáo viên: Hiệu trưởng là người hỗ trợ và động viên giáo viên để thúc đẩy sự cam kết của họ đối với giáo dục khởi nghiệp. Điều này bao gồm cung cấp tài liệu học tập và cơ hội tham gia vào việc phát triển chương trình giáo dục khởi nghiệp thông qua việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp; tạo điều kiện cho giáo viên nghiên cứu, đổi mới phương pháp giảng dạy giáo dục khởi nghiệp 4. Xây dựng đội ngũ giảng dạy chuyên môn: Hiệu trưởng là người tổ chức, xây dựng đội ngũ giáo viên tại chỗ cũng như tìm kiếm nguồn giáo viên bên ngoài trường có đủ kiến thức và kỹ năng về khởi nghiệp tham gia vào giáo dục khởi nghiệp. 5. Tạo môi trường và điều kiện thuận lợi cho giáo dục khởi nghiệp Hiệu trưởng có vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường và điều kiện thuận lợi cho giáo dục khởi nghiệp, bao gồm việc xây dựng văn hóa khởi nghiệp trong nhà trường; tạo ra một môi trường học tập khuyến khích sự sáng tạo, sự tương tác và hợp tác giữa học sinh. Hiệu trưởng cũng là người tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận với kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp, với các doanh nghiệp và các tổ chức khởi nghiệp, tham gia vào các hoạt động khởi nghiệp ngoại khóa, hỗ trợ tư vấn nghề nghiệp và tạo lộ trình học tập cá nhân hóa để hỗ trợ sự phát triển cá nhân của học sinh. 6. Phối hợp với các bên liên quan trong giáo dục khởi nghiệp: Hiệu trưởng là người xây dựng mối quan hệ với cha mẹ học sinh, các trường đại học, các doanh nghiệp và các tổ chức trong cộng đồng để họ có thể đóng góp kiến thức và hỗ trợ cho 80
  10. PHAN TẤN CHÍ - LONPHANH PHAODAVANH hoạt động giáo dục khởi nghiệp. 7. Theo dõi và đánh giá: Thực hiện chức năng quản lý, hiệu trưởng là người xây dựng hệ thống đo lường, đánh giá để theo dõi sự tiến bộ của học sinh và hiệu suất của chương trình và hoạt động giáo dục khởi nghiệp trong nhà trường. Điều này giúp xác định các điểm mạnh, điểm yếu của chương trình, kế hoạch hành động để điều chỉnh khi cần thiết. 4.2. Các biện pháp quản lý giáo dục khởi nghiệp ở nhà trường phổ thông trong thời đại số 1. Tổ chức hướng nghiệp song hành cùng tinh thần khởi nghiệp Từ lớp 1 đến lớp 12 có thể chỉ đạo tích hợp giáo dục hướng nghiệp, khởi nghiệp hướng tới việc xây dựng nền tảng tinh thần và năng lực khởi nghiệp của học sinh thông qua các môn học STEM, STEAM. Các nội dung này được nhắc lại thành vòng lặp xoáy ốc ở cấp độ cao hơn theo từng khối lớp, bao gồm cả lý thuyết và thực hành. Phần thực hành thường đi liền với các dự án nhằm rèn luyện các kỹ năng căn bản như làm việc nhóm, thuyết phục, ra quyết định, giải quyết vấn đề… Bên cạnh việc tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp như thường lệ, nhà trường cũng có thể sử dụng các nền tảng học trực tuyến để cung cấp khóa học về khởi nghiệp qua video, bài giảng trực tuyến và tài liệu điện tử. Điều này giúp học sinh có thể học từ xa, tận dụng tài nguyên trực tuyến và kết nối với các chuyên gia, doanh nhân thành công qua các phương tiện truyền thông xã hội hoặc các cộng đồng trực tuyến. 2. Xây dựng kế hoạch giáo dục khởi nghiệp toàn diện và phù hợp với điều kiện của nhà trường Hiệu trưởng cần xác định rõ mục tiêu của giáo dục khởi nghiệp, từ đó đưa ra chiến lược, xây dựng kế hoạch và chương trình hành động thực hiện với mô hình giáo dục khởi nghiệp cụ thể. Kế hoạch giáo dục khởi nghiệp cần được xây dựng dựa trên các mục tiêu, yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông và điều kiện thực tế của nhà trường. 3. Đảm bảo các điều kiện để thực hiện giáo dục khởi nghiệp Nhà trường cần đảm bảo có nguồn nhân lực, tài nguyên như thời gian, kinh phí từ ngân sách, nguồn tài trợ, quỹ hỗ trợ, hoặc việc hợp tác với các tổ chức bên ngoài đủ để duy trì và thực hiện được theo kế hoạch hành động, phù hợp với mô hình đã chọn lựa. Hiệu trưởng cần quản lý ngân sách một cách cẩn thận, đảm bảo rằng tài chính được sử dụng một cách hiệu quả trong đó lưu ý nguồn lực tài chính giúp học sinh có cơ hội triển khai và thực hiện ý tưởng của mình, được sử dụng các nguồn lực kỹ thuật số như phần mềm thiết kế, công cụ lập kế hoạch kinh doanh trực tuyến và tài nguyên mạng. Để đảm bảo được các điều kiện thực hiện giáo dục nhà trường có thể tạo ra một 81
  11. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM cơ cấu tổ chức riêng để quản lý và hỗ trợ cho các hoạt động khởi nghiệp trong trường. Điều này có thể bao gồm một phòng/chương trình khởi nghiệp hoặc một nhóm giáo viên phụ trách giáo dục khởi nghiệp có kỹ năng sử dụng công nghệ kỹ thuật số trong quá trình giảng dạy và hỗ trợ học tập. 4. Xây dựng quy trình và quy định Thiết lập quy trình, các quy định rõ ràng để quản lý và đảm bảo việc giáo dục khởi nghiệp diễn ra theo một hướng đúng đắn. Các quy định này có thể liên quan đến việc lựa chọn dự án, đánh giá, phê duyệt và phân công nguồn lực. Để các quy trình và quy định sát với thực tiễn cần tổ chức thu thập thông tin về xu hướng và phương pháp giáo dục khởi nghiệp hiện đại cũng như phân tích nhu cầu về nghề nghiệp của học sinh. Xác định mục tiêu cụ thể mà trường muốn đạt được thông qua việc thúc đẩy giáo dục khởi nghiệp. Phân tích và xác định phạm vi quy định để đảm bảo rằng các quy định đó rõ ràng, cụ thể và thích hợp với nhu cầu của học sinh và giáo viên. Xây dựng các quy định về mối quan hệ với các doanh nghiệp, tổ chức xã hội và cộng đồng để tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào các chương trình và dự án khởi nghiệp thực tế. Bên cạnh đó, cần có quy định về việc tích hợp công nghệ vào giáo dục khởi nghiệp. Việc xây dựng quy trình hỗ trợ cho giáo viên khi triển khai chương trình và thúc đẩy sự sáng tạo trong giảng dạy là một việc cần thiết. Hiệu trưởng cũng cần lưu ý thiết lập các chỉ số và tiêu chí đánh giá hiệu quả của chương trình giáo dục khởi nghiệp để có thể liên tục theo dõi, đánh giá, điều chỉnh quy trình và quy định theo thời gian dựa trên phản hồi và kết quả đạt được. 5. Tổ chức các hoạt động giáo dục khởi nghiệp đa dạng và phong phú Hiệu trưởng cần tạo ra các hoạt động và sự kiện để phổ biến về giáo dục khởi nghiệp và tạo động lực cho học sinh tham gia. Các hoạt động giáo dục khởi nghiệp này cần được tổ chức đa dạng và phong phú, phù hợp với lứa tuổi, trình độ của học sinh, được thiết kế theo hướng tích cực, trải nghiệm và thực hành. Trong thời đại số, nhà trường có thể khuyến khích học sinh sử dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, blockchain hoặc Internet of Things để tạo ra các ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo. Các hoạt động như thực hành lập trình, thiết kế ứng dụng di động hoặc tạo website có thể được tổ chức để hỗ trợ việc này. 6. Xây dựng cộng đồng khởi nghiệp, mạng lưới đối tác và chuyên gia tư vấn trực tuyến Nhà trường có thể tạo ra các cộng đồng trực tuyến cho học sinh có chung sở thích về khởi nghiệp. Điều này giúp học sinh giao lưu, chia sẻ ý tưởng và học hỏi lẫn nhau. Bên cạnh đó, nhà trường cũng có thể cung cấp dịch vụ tư vấn trực tuyến về khởi nghiệp cho học sinh thông qua một mạng lưới đối tác gồm các doanh nghiệp, tổ chức 82
  12. PHAN TẤN CHÍ - LONPHANH PHAODAVANH khởi nghiệp cộng đồng và chuyên gia trong lĩnh vực khởi nghiệp nhờ đó học sinh được hướng dẫn bởi các chuyên gia hoặc doanh nhân thành công thông qua cuộc họp trực tuyến, email hoặc các công cụ truyền thông trực tuyến khác. Mặt khác, mạng lưới này cũng giúp cho học sinh có thể tham gia các hoạt động thực tế tại doanh nghiệp, tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng về khởi nghiệp do các doanh nghiệp, tổ chức khởi nghiệp tổ chức. 7. Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội Thông qua các buổi họp cha mẹ học sinh, nhà trường có thể trao đổi với họ về tầm quan trọng của giáo dục khởi nghiệp và các hoạt động giáo dục khởi nghiệp của nhà trường. Nhà trường có thể tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm cho cha mẹ học sinh về giáo dục khởi nghiệp, xây dựng các kênh thông tin để cha mẹ học sinh cập nhật thông tin và có thể tham gia cùng nhà trường trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục khởi nghiệp cho học sinh. Gia đình cần tạo môi trường và điều kiện để học sinh phát triển tư duy sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp. Xã hội cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ khởi nghiệp cho học sinh. 8. Đo lường và đánh giá hiệu quả của giáo dục khởi nghiệp Căn cứ vào các quy định và quy trình đã đặt ra, hiệu trưởng thường xuyên tổ chức đánh giá để kịp thời điều chỉnh, bổ sung các hoạt động cũng như các giải pháp phù hợp. Việc đánh giá có thể thực hiện trên cơ sở các tiêu chí cụ thể như tỉ lệ học sinh tiếp cận với kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp; tỉ lệ học sinh có ý tưởng khởi nghiệp; tỉ lệ học sinh khởi nghiệp thành công… Bên cạnh đó, qua hệ thống thu thập thông tin phản hồi hiệu trưởng có thể đánh giá quá trình khởi nghiệp của học sinh. Điều này không chỉ giúp cho công tác quản lý mà còn giúp cho học sinh hiểu được điểm mạnh và điểm cần cải thiện, khuyến khích sự phát triển liên tục của học sinh. Khi Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành được Bộ tiêu chí đánh giá cơ sở giáo dục phổ thông khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo thì cần bám sát vào các tiêu chí này, coi đó là thước đo quan trọng để đánh giá về hệ sinh thái khởi nghiệp trong nhà trường. 5. KẾT LUẬN Trong thời kỳ chuyển đổi số, giáo dục khởi nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra nguồn nhân lực có năng lực khởi nghiệp, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tạo dựng môi trường khởi nghiệp thuận lợi. Để đáp ứng những thay đổi của thị trường và nhu cầu của người học, giáo dục khởi nghiệp cần được đổi mới theo hướng tập trung vào các kỹ năng và kiến thức thực tế, tích hợp với công nghệ và tăng cường thực hành và trải nghiệm. Giáo dục khởi nghiệp trong thời đại số là một xu hướng giáo dục quan trọng, góp phần tạo ra nguồn nhân lực có năng lực khởi nghiệp cho đất nước. Để giáo dục khởi nghiệp trong thời đại số đạt hiệu quả, các nhà quản lý trường phổ thông cần 83
  13. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế năm 2023: HƯỚNG NGHIỆP, KHỞI NGHIỆP TRONG THỜI ĐẠI SỐ - GIẢI PHÁP CHO GIÁO DỤC VIỆT NAM nhận thức rõ những đặc điểm của giáo dục khởi nghiệp trong thời đại số, về vai trò của mình đối với việc tổ chức giáo dục khởi nghiệp trong nhà trường, có những biện pháp quản lý thích hợp và đủ mạnh để giáo dục khởi nghiệp đạt được mục tiêu đã đề ra. TÀI LIỆU THAM KHẢO Báo Diễn đàn doanh nghiệp. (2018). “Khởi nghiệp là gì, cần những yếu tố nào và làm sao để khởi nghiệp thành công?”. http://enternews.vn/khoi-nghiep-la-gi-can- nhung-yeu-to-nao-va-lam-sao-de-khoi-nghiep-thanhcong-130630.html. Clark, B. R. (1998). Creating Entrepreneurial Universities: Organizational Pathways of Transformation. Oxford: International Association of Universities and Elsevier Science. Clark, B. R. (2004). Sustaining Change in Universities: Continuities in Case Studies and Concepts, Maidenhead: Open University Press. Đưa giáo dục khởi nghiệp trở thành một bộ môn trong chương trình hướng nghiệp. (2017). https://moet.gov.vn/UserControls/Publishing/News/BinhLuan/ FormPrint.aspx?UrlListProcess=/content/tintuc/lists/news&ListId=&SiteId=&It emID=4685&SiteRootID=&isEn=False. European Commission - Ủy ban châu Âu (2004). Helping to Create an Entrepreneurial Culture: A Guide on Good Practices in Promoting Entrepreneurial Attitudes and Skills through Education. European Commission. (2015). Entrepreneurship Education: A Road to Success. Thủ tướng Chính phủ. (2017). Quyết định số 1665/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 30/10/2017 về Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025”. Thủ tướng Chính phủ. (2016). Quyết định số 844/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 18/5/2016 về Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đến năm 2025”. Vụ Giáo dục thường xuyên phối hợp với Tổ chức Lao động quốc tế tại Việt Nam (ILO) (2017), Tài liệu Giáo dục khởi nghiệp dùng cho giáo viên trung học phổ thông. https://moet.gov.vn/tintuc/Pages/tin-tong-hop.aspx?ItemID=8835. 84
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2