M ĐUỞ Ầ
1. Lý do ch n đ tài: ọ ề Trong b i c nh h i nh p qu c t và s phátố ả ộ ậ ố ế ự
tri n c a khoa h c công ngh , ể ủ ọ ệ vi c giáo d c văn hóa ng x choệ ụ ứ ử
các th y cô giáo t ng lai là vi c làm c p thi t và có ý nghĩa đcầ ươ ệ ấ ế ặ
bi t. Bên c nh đóệ ạ , v i nh ng đc tr ng v VH vùng mi n cùng sớ ữ ặ ư ề ề ự
tác đng c a xu th h i nh p và s phát tri n c a khoa h c - côngộ ủ ế ộ ậ ự ể ủ ọ
ngh , bi u hi n ng x c a SVĐHSP vùng ĐBSCL đã b c l m tệ ể ệ ứ ử ủ ộ ộ ộ
s b t c p.ố ấ ậ Xu t phát t nh ng lý do trên, tác gi ch n đ tài: “ấ ừ ữ ả ọ ề Giáo
d c năng l c VH XHĐ cho SVĐHSPvùng đng b ng sông C uụ ự Ư ồ ằ ử
Long trong b i c nh hi n nayố ả ệ ” đ th c hi n nghiên c u Lu n ánể ự ệ ứ ậ
Ti n sĩ Giáo d c h c.ế ụ ọ
2. M c đích nghiên c u: ụ ứ Xây d ng các bi n phápự ệ giáo d c năngụ
l c ựVH XHĐƯ cho SVĐHSP vùng ĐBSCL trong b i c nh hi n nayố ả ệ
nh m góp ph n nâng cao năng l c ằ ầ ự VH XƯ trong tr ng ĐH vàườ
trong lao đng s ph m t ng lai.ộ ư ạ ươ
3. Khách th và đi t ng nghiên c uể ố ượ ứ
3.1. Khách th nghiên c u: ể ứ Quá trình giáo d c năng l cụ ự
VH XHĐƯ cho SVĐHSP trong b i c nh hi n nayố ả ệ .
3.2. Đi t ng nghiên c u: ố ượ ứ M i quan h gi a giáo d cố ệ ữ ụ
VH XHĐƯ v i vi c phát tri n năng l c ớ ệ ể ự VH XHĐƯ cho SVĐHSP
vùng ĐBSCL trong b i c nh hi n nayố ả ệ .
4. Câu h i nghiên c u và gi thuy t khoa h c ỏ ứ ả ế ọ
4.1. Câu h i nghiên c u: ỏ ứ C n có nh ng bi n pháp nào đ ngănầ ữ ệ ể
ng a, h n ch nh ng b t c p v văn hóa ng x trong tr ng ĐHừ ạ ế ữ ấ ậ ề ứ ử ườ
và trong tr ng ph thông c a vùng ĐBSCL trong b i c nh hi nườ ổ ủ ố ả ệ
nay?
4.2. Gi thuy t khoa h c: ả ế ọ Năng l c ựVH XHĐƯ là m t năng l cộ ự
c n thi t cho c th y l n trò trong b i c nh hi n nay. N u cácầ ế ả ầ ẫ ố ả ệ ế
bi n pháp giáo d c năng l c ệ ụ ự VH XHĐƯ đc xây d ng theoượ ự
h ng v a hình thành năng l c VH X cho SV t i c s đào t oướ ừ ự Ư ạ ơ ở ạ
s ph m, v a t o n n t ng cho vi c hình thành năng l c VH Xư ạ ừ ạ ề ả ệ ự Ư
trong lao đng s ph m t ng lai; đng th i đc t ch c th cộ ư ạ ươ ồ ờ ượ ổ ứ ự
hi n theo đúng yêu c u và th i đi m, phù h p v i đc đi m c aệ ầ ờ ể ợ ớ ặ ể ủ
SVĐHSP vùng ĐBSCL thì s h ng ẽ ướ SV vào vi c th hi n năngệ ể ệ
l c VH XHĐ trong các m i quan h ng i - ng i, góp ph nự Ư ố ệ ườ ườ ầ
1
ngăn ng a, h n ch nh ng b t c p v VH XHĐ t i các c sừ ạ ế ữ ấ ậ ề Ư ạ ơ ở
đào t o s ph m và các c s giáo d c ph thông trong lao đngạ ư ạ ơ ở ụ ổ ộ
s ph m t ng lai.ư ạ ươ
5. Nhi m v nghiên c uệ ụ ứ
5.1. Nghiên c u c s lý lu n v giáo d c năng l c VH XHĐ choứ ơ ở ậ ề ụ ự Ư
SVĐHSP trong b i c nh hi n nay.ố ả ệ
5.2. Kh o sát và đánh giá th c tr ng v năng l c VH XHĐ c aả ự ạ ề ự Ư ủ
SVĐHSP vùng ĐBSCL, th c tr ng v giáo d c năng l cự ạ ề ụ ự
VH XHĐ cho ƯSVĐHSP vùng ĐBSCL trong b i c nh hi n nay.ố ả ệ
5.3. Đ xu t các bi n pháp giáo d c năng l c VH XHĐ choề ấ ệ ụ ự Ư
SVĐHSP vùng ĐBSCL trong b i c nh hi n nay.ố ả ệ
5.4. T ch c th c nghi m s ph m đ ki m ch ng tính kh thi vàổ ứ ự ệ ư ạ ể ể ứ ả
tính hi u qu c a các bi n pháp.ệ ả ủ ệ
7. Ph ng pháp lu n và ph ng pháp nghiên c uươ ậ ươ ứ
7.1. Ph ng pháp lu n nghiên c u: ươ ậ ứ Ti p c n h th ng - c u trúc,ế ậ ệ ố ấ
ti p c n l ch s - logic, ti p c n ho t đng, ti p c n giá tr , ti p c nế ậ ị ử ế ậ ạ ộ ế ậ ị ế ậ
NL.
7.2. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
7.2.1. Các ph ng pháp nghiên c u lý lu n:ươ ứ ậ phân tích, t ng h p, hổ ợ ệ
th ng hóa. khái quát hóa…. ố
7.2.2. Các ph ng pháp nghiên c u th c ti n: ươ ứ ự ễ Quan sát s ph m, ư ạ
đi u tra giáo d c, dùng b ng h i (Anket),ề ụ ả ỏ ph ng v n,ỏ ấ th c nghi mự ệ
s ph m, t ng k t kinh nghi m, h i ý ki n chuyên giaư ạ ổ ế ệ ỏ ế
7.2.3. Ph ng pháp ươ th ng kêố
8. Nh ng lu n đi m b o v ữ ậ ể ả ệ
- Giáo d c năng l c VH XHĐ cho SVĐHSP vùng ĐBSCLụ ự Ư
hi n nay đã đc th c hi n nh ng v n ch a chú tr ng đn vi cệ ượ ự ệ ư ẫ ư ọ ế ệ
hình thành năng l c cho SV. Vì v y, m t s b t c p v năng l cự ậ ộ ố ấ ậ ề ự
VH X v n còn hi n h u trong các c s đào t o s ph mƯ ẫ ệ ữ ơ ở ạ ư ạ
- Giáo d c năng l c VH XHĐ cho SVĐHSP vùng ĐBSCLụ ự Ư
trong b i c nh hi n nay c n đc th c hi n theo các khâu c a quáố ả ệ ầ ượ ự ệ ủ
trình giáo d c, trong đó chú tr ng vi c đa SV tr i nghi m trongụ ọ ệ ư ả ệ
các ho t đng đa d ng và k t h p đánh giá k t qu giáo d c. ạ ộ ạ ế ợ ế ả ụ
- Giáo d c năng l c VH XHĐ cho SVĐHSP vùng ĐBSCL trongụ ự Ư
b i c nh hi n nay s giúp SV phát tri n các năng l c VH XHĐ t i cố ả ệ ẽ ể ự Ư ạ ơ
2
s đào t o s ph m và hình thành năng l c VH XHĐ trong lao đngở ạ ư ạ ự Ư ộ
s ph m phù h p v i Chu n ngh nghi p GV. Đó là các NL sau: NLư ạ ợ ớ ẩ ề ệ
v ph m ch t SVĐHSP, NLề ẩ ấ xây d ng môi tr ng giáo d c, NL phátự ườ ụ
tri n m i quan h gi a nhà tr ng, gia đình và XH.ể ố ệ ữ ườ
- Giáo d c năng l c VH XHĐ cho SVĐHSP vùng ĐBSCLụ ự Ư
trong b i c nh hi n nay ố ả ệ ch đt hi u qu v i s đm b o các đi uỉ ạ ệ ả ớ ự ả ả ề
ki n d i đây: các khâu c a quá trình giáo d c đc thi t k v iệ ướ ủ ụ ượ ế ế ớ
quy trình mang tính khoa h c và c th , vi c ki m tra - đánh giáọ ụ ể ệ ể
đc th c hi n sau m i quá trình giáo d c.ượ ự ệ ỗ ụ
9. Đóng góp c a lu n ánủ ậ
9.1. V m t lý lu n:ề ặ ậ B sung các lý thuy t n n t ng v năng l cổ ế ề ả ề ự
VH XHĐ và giáo d c năng l c VH XHĐ cho Ư ụ ự Ư SVĐHSP trong b iố
c nh hi n nay; xác đnh n i hàm các thành t c u trúc c a quá trình giáoả ệ ị ộ ố ấ ủ
d c năng l c VH XHĐ cho ụ ự Ư SVĐHSP trong b i c nh hi n nay, Xâyố ả ệ
d ng quy trình giáo d c năng l c VH XHĐ cho ự ụ ự Ư SVĐHSP trong b iố
c nh hi n nay.ả ệ
9.2. V m t th c ti nề ặ ự ễ
- Phân tích và đánh giá th c tr ng v năng l c VH XHĐự ạ ề ự Ư
c a SVĐHSP ủvùng ĐBSCL và th c tr ng v giáo d c năng l cự ạ ề ụ ự
VH XHĐ cho ƯSVĐHSP vùng ĐBSCL trong b i c nh hi n nayố ả ệ .
- Xác đnh các y u t tác đng đn vi c giáo d c năng l cị ế ố ộ ế ệ ụ ự
VH XHĐ cho ƯSVĐHSP vùng ĐBSCL trong b i c nh hi n nay.ố ả ệ
- Đ xu t bi n pháp giáo d c năng l c VH XHĐ choề ấ ệ ụ ự Ư
SVĐHSP vùng ĐBSCL trong b i c nh hi n nayố ả ệ v i qui trình th cớ ự
hi n mang tính khoa h c, c th . Các bi n pháp có giá tr tham kh oệ ọ ụ ể ệ ị ả
và g i ý cho vi c v n d ng linh ho t vào vi c nghiên c u và t ch cợ ệ ậ ụ ạ ệ ứ ổ ứ
ho t đng giáo d c năng l c VH XHĐ cho ạ ộ ụ ự Ư SVĐHSP trong b iố
c nh hi n nayả ệ t i ạcác c s đào t o s ph m thu cơ ở ạ ư ạ ộ ĐBSCL.
10. C u trúc lu n ánấ ậ
Ch ng 1. C s lý lu n v giáo d c năng l c VH XHĐươ ơ ở ậ ề ụ ự Ư
cho SVĐHSP trong b i c nh hi n nay.ố ả ệ
Ch ng 2. Th c tr ng giáo d c năng l c VH XHĐ choươ ự ạ ụ ự Ư
SVĐHSP vùng đng b ng sông C u Long trong b i c nh hi n nay.ồ ằ ử ố ả ệ
Ch ng 3. Bi n pháp giáo d c năng l c VH XHĐ choươ ệ ụ ự Ư
SVĐHSP vùng đng b ng sông C u Long trong b i c nh hi n nay.ồ ằ ử ố ả ệ
Ngoài ra, lu n án có ph n M đu, K t lu n và khuy n ngh ,ậ ầ ở ầ ế ậ ế ị
3
Danh m c các tài li u tham kh o và Ph l c.ụ ệ ả ụ ụ
Ch ng 1ươ
C S LÝ LU N V GIÁO D C NĂNG L CƠ Ở Ậ Ề Ụ Ự
VĂN HOÁ NG X H C ĐNG Ứ Ử Ọ ƯỜ CHO SINH VIÊN ĐI H CẠ Ọ
S PH MƯ Ạ TRONG B I C NH HI N NAYỐ Ả Ệ
1.1. T ng quan các nghiên c u v n đổ ứ ấ ề
1.1.1. Nh ng nghiên c u v VH XHĐữ ứ ề Ư cho SVĐH
1.1.1.1. Nh ng nghiên c u ngoài n c v ữ ứ ướ ề VH XHĐƯ cho SVĐH
Các nghiên c u đ c p đn VH X có th đc h th ng hóaứ ề ậ ế Ư ể ượ ệ ố
theo các h ng d i đây:ướ ướ Nghiên c u v tác đng c a môi tr ng đnứ ề ộ ủ ườ ế
hành vi ng x c a HS/SV, nghiên c u v tác đng c a môi tr ng nóiứ ử ủ ứ ề ộ ủ ườ
chung, nghiên c u v tác đng c a môi tr ng v t lý, ứ ề ộ ủ ườ ậ nghiên c u vứ ề
tác đng c a môi tr ng tâm lý - xã h i, ộ ủ ườ ộ nghiên c u v các bi n phápứ ề ệ
xây d ng văn hóa ng x .ự ứ ử M t s tác gi ti p c n VH XHĐ theoộ ố ả ế ậ Ư
h ng đ c p đn nh ng b t c p trong ng x ,ướ ề ậ ế ữ ấ ậ ứ ử ho c t p trung vàoặ ậ
vi c nghiên c u đánh giá s tác đng c a y u t h trệ ứ ự ộ ủ ế ố ỗ ợ
VH X.VH XHĐ còn đc xem nh m t bi n pháp cho m t tr ngƯ Ư ượ ư ộ ệ ộ ườ
h c không b o l c. ọ ạ ự
1.1.1.2. Nh ng nghiên c u trong n c v ữ ứ ướ ề VH XHĐƯ cho SVĐH: Ti pế
c nậ VH XHĐ Ưnh m t n i dung, m t bi u hi n c a VH nhàư ộ ộ ộ ể ệ ủ
tr ng, ườ Ti p c nế ậ VH XHĐ qua nghiên c u v văn hóa giaoƯ ứ ề
ti p ếtrong nhà tr ng, tườ i p c n VH XHĐ qua s ế ậ Ư ự ng x sứ ử ư
ph m, nạghiên c u VH XHĐ theo ti p c n tr c ti p.ứ Ư ế ậ ự ế
1.1.2. Nh ng nghiên c u v giáo d c văn hoá XHĐ cho SV đi h cữ ứ ề ụ Ư ạ ọ
1.1.2.1. Nh ng nghiên c u ngoài n c v ữ ứ ướ ề VH XHĐƯ cho SVĐH: Các
nghiên c u t p trung vào vi c xây d ng h th ng h tr ng xứ ậ ệ ự ệ ố ỗ ợ ứ ử
trong tr ng h c, cung c p cho HS/SV d ch v t v n, các cu cườ ọ ấ ị ụ ư ấ ộ
g p gi i quy t mâu thu n, nhóm h tr và h i th o gi i quy t v nặ ả ế ẫ ỗ ợ ộ ả ả ế ấ
đ, thi t l p các bi n pháp an toàn, nh các thi t b , camera theoề ế ậ ệ ư ế ị
dõi trong tr ng h c và thông qua các bi n pháp trách ph tườ ọ ệ ạ . PP
giáo d cụ đc đ xu t là ượ ề ấ l ng nghe, đàm tho i, th o lu n, quanắ ạ ả ậ
sát, khen ng iợ
4
1.1.2.2. Nh ng nghiên c u trong n c v giáo d c ữ ứ ướ ề ụ VH XHĐ choƯ
SVĐH: nh n m nh t m quan tr ng, s c n thi t c a vi c giáo d c,ấ ạ ầ ọ ự ầ ế ủ ệ ụ
, đ xu t nhi u bi n pháp giáo d c:ề ấ ề ệ ụ giáo d c nh n th c, tình c mụ ậ ứ ả ;
đng th i ồ ờ rèn luy n thói quen, hành vi ng x văn hóaệ ứ ử , nâng cao
ch t l ng giáo d cấ ượ ụ c a tr ng h c, ủ ườ ọ t o ra ạmôi tr ng giao ti pườ ế .
Các tác gi còn đ xu t m t s bi n pháp b sung đ hình thànhả ề ấ ộ ố ệ ổ ể
VH X trong nhà tr ng nh : ho t đng Ư ườ ư ạ ộ rèn luy n nghi p v sệ ệ ụ ư
ph m, t o d lu nạ ạ ư ậ , sinh ho t chính trạ ị, nói chuy n ệchuyên đ ho cề ặ
ki m tra, đánh giá, t ki m tra; khen th ng, trách ph tể ự ể ưở ạ . Sự ph iố
h pợ đng b gi a các l c l ng giáo d c trong và ngoài tr ngồ ộ ữ ự ượ ụ ườ
đc các tác gi xem nh m t đi u ki n đ công tác giáo d cượ ả ư ộ ề ệ ể ụ
VH X đc thu n l i.Ư ượ ậ ợ
1.2. Nh ng v n đ lý lu n v năng l c VH XHĐ c aữ ấ ề ậ ề ự Ư ủ
SVĐHSP trong b i c nh hi n nayố ả ệ
1.2.1. VH XHĐ c a SVĐHSPƯ ủ
Khái ni m v VH XHĐ c a SV s ph m: ệ ề Ư ủ ư ạ VH XHĐ c aƯ ủ
SVĐHSP là các chu n m c mang tính đo đc, th m m chi ph iẩ ự ạ ứ ẩ ỹ ố
hành vi ng x c a ứ ử ủ SVĐHSP trong các m i quan h s ph m ph cố ệ ư ạ ụ
v cho ho t đng h c t p, rèn luy n c a SV trong tr ng đi h c,ụ ạ ộ ọ ậ ệ ủ ườ ạ ọ
tr ng ph thông và các c quan, t ch c xã h i n i SV tham giaườ ổ ơ ổ ứ ộ ơ
các ho t đng tr i nghi m. VH XHĐ đc hình thành qua tháiạ ộ ả ệ Ư ượ
đ, l i nói, c ch , hành đng … phù h p v i vai trò, v trí c a SVộ ờ ử ỉ ộ ợ ớ ị ủ
trong nh ng tình hu ng, hoàn c nh c th .ữ ố ả ụ ể
1.2.1.2. Vai trò c a văn hoá XHĐ trong s hình thành nhân cáchủ Ư ự
c a ng i giáo viên: ủ ườ VH XHĐ là y u t c t lõi trong vi c hìnhƯ ế ố ố ệ
thành VH nhà tr ng, xây d ng tr ng h c an toàn, phòng ch ngườ ự ườ ọ ố
b o l c h c đng; cũng nh trong vi c t o d ng m i quan hạ ự ọ ườ ư ệ ạ ự ố ệ
h p tác v i cha m / ng i giám h c a HS và các bên liên quan đợ ớ ẹ ườ ộ ủ ể
th c hi n ho t đng d y h c, giáo d c đo đc, l i s ng cho HS ự ệ ạ ộ ạ ọ ụ ạ ứ ố ố
1.2.1.3. Bi u hi n VH XHĐ c a SVĐHSP ể ệ Ư ủ
a. Hình th c c a VH XHĐứ ủ Ư : L i nói, c ch , thái đ, hành vi,ờ ử ỉ ộ
vi c làm. ệ
b. N i dung c a VH XHĐ: ộ ủ Ư Phép l ch s , ng x v i nh ngị ự ứ ử ớ ữ
v n đ cá nhân c a ng i khác, ng x v i tài s n c a ng i khác,ấ ề ủ ườ ứ ử ớ ả ủ ườ
ng x khi ti p nh n yêu c u c a khác, ng x khi gi i quy t v nứ ử ế ậ ầ ủ ứ ử ả ế ấ
đ, ng x khi b t đng ý ki n v i ng i khác, ng x khi tham giaề ứ ử ấ ồ ế ớ ườ ứ ử
5