Giáo trình Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững (Ngành: Quản trị lữ hành - Trình độ Trung cấp) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững (Ngành: Quản trị lữ hành - Trình độ Trung cấp) bao gồm các khái niệm cơ bản về bảo vệ môi trường, các vấn đề môi trường liên quan đến du lịch, và những chiến lược phát triển du lịch bền vững. Thông qua các bài học và ví dụ thực tiễn, sinh viên sẽ có khả năng áp dụng kiến thức vào thực tế, góp phần vào việc bảo vệ môi trường và phát triển ngành du lịch một cách lâu dài và hiệu quả. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững (Ngành: Quản trị lữ hành - Trình độ Trung cấp) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

TÒA GIÁM MỤC XUÂN LỘC TRƯỜNG CAO ĐẲNG HÒA BÌNH XUÂN LỘC GIÁO TRÌNH MÔN HỌC: BẢO VỆ MỘI TRƯỜNG VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG NGÀNH: QUẢN TRỊ LỮ HÀNH TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP (Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-CĐHBXL ngày ..… tháng ....... năm…….. của Hiệu Trưởng Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân lộc ) Đồng Nai, năm 2021 (Lưu hành nội bộ) 0
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 1
LỜI GIỚI THIỆU Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, ngành Du lịch đã trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế-xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới. Việt Nam, với tiềm năng du lịch phong phú và đa dạng, đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trên bản đồ du lịch thế giới. Trong bối cảnh đó, việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành Du lịch trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Môn học "Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững" được đưa vào chương trình đào tạo nhằm giúp sinh viên nắm vững những kiến thức cơ bản và chuyên sâu về mối quan hệ giữa hoạt động du lịch và môi trường. Mục tiêu của giáo trình là giúp sinh viên hiểu rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển du lịch, cũng như những nguyên tắc và phương pháp để phát triển du lịch một cách bền vững. Nội dung giáo trình bao gồm các khái niệm cơ bản về bảo vệ môi trường, các vấn đề môi trường liên quan đến du lịch, và những chiến lược phát triển du lịch bền vững. Thông qua các bài học và ví dụ thực tiễn, sinh viên sẽ có khả năng áp dụng kiến thức vào thực tế, góp phần vào việc bảo vệ môi trường và phát triển ngành du lịch một cách lâu dài và hiệu quả. Trong quá trình nghiên cứu môn học "Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững", sinh viên thường phải tham khảo nhiều nguồn tài liệu khác nhau, dẫn đến sự không đồng nhất trong cách tiếp cận và hiểu biết về ngành. Đồng thời, một số tài liệu tham khảo còn mang tính hàn lâm, thiếu tính thực tiễn, khiến sinh viên gặp khó khăn trong việc liên hệ lý thuyết với thực tế ngành Du lịch đang phát triển nhanh chóng và đầy biến động. Nhằm tạo điều kiện cho sinh viên có một bộ tài liệu tham khảo mang tính tổng hợp, cập nhật và gắn liền với thực tiễn hơn, nhóm giảng viên chúng tôi đề xuất và biên soạn giáo trình "Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững" này. Giáo trình được xây dựng dựa trên nền tảng lý thuyết vững chắc, kết hợp với các ví dụ thực tế giúp sinh viên phát triển tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng với môi trường kinh doanh thay đổi nhanh chóng. Với những kiến thức và kỹ năng được trang bị, sinh viên sẽ sẵn sàng đối mặt với các thách thức và nắm bắt các cơ hội trong lĩnh vực lữ hành đầy tiềm năng. Giáo trình "Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững" dành riêng cho người học trình độ Trung cấp. Nội dung của giáo trình bao gồm các chương sau: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về môi trường 2
Chương 2: Phát triển du lịch bền vững Chương 3: Du lịch bền vững ở các vùng sinh thái nhạy cảm Chương 4: Bảo vệ môi trường trong du lịch Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã tham khảo và trích dẫn từ nhiều tài liệu được liệt kê tại mục Danh mục tài liệu tham khảo. Chúng tôi chân thành cảm ơn các tác giả của các tài liệu mà chúng tôi đã tham khảo. Bên cạnh đó, giáo trình cũng không thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Nhóm tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, phản hồi từ quý đồng nghiệp, các bạn người học và bạn đọc. Trân trọng cảm ơn./. Đồng Nai, ngày tháng năm 2021 Tham gia biên soạn 1. Chủ biên ThS. Nguyễn Xuân Khuê 2. ThS. Phạm văn Thành 3. TS. Nguyễn Văn Thuân 4. TS. Nguyễn Văn Quyết 5. Th.S. Nguyễn Ngọc Diệp 3
MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU .......................................................................................................... 2 MỤC LỤC....................................................................................................................... 4 GIÁO TRÌNH MÔN HỌC ............................................................................................ 5 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ MÔI TRƯỜNG ............................. 11 CHƯƠNG 2. : PHÁT TRIỂN DU LỊCH ....................................................................... 16 CHƯƠNG 3. DU LỊCH BỀN VỮNG Ở CÁC VÙNG SINH THÁI NHẠY CẢM ...... 22 CHƯƠNG 4: BẢO VỀ MÔI TRƯỜNG TRONG DU LỊCH........................................ 26 4
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC 1. Tên môn học: BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VŨNG 2. Mã môn học: MH23 3. Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của môn học: 3.1. Vị trí: + Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững là môn học tự chọn thuộc các môn học đào tạo nghề trong chương trình khung trình độ trung cấp nghề ”Quản trị lữ hành“ tại trường Cao đẳng Hòa Bình – Xuân Lộc. + Môn học này nhằm trang bị cho người học những kiến thức bổ trợ cho nghiệp vụ phục vụ nhà hàng của người học. Môn học này cần được tổ chức giảng dạy trước các môn học nghiệp vụ Hướng dẫn. 3.2. Tính chất: + Là môn học tự chọn chuyên môn nghề bắt buộc + Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững là môn học lý thuyết+ thực hành + Đánh giá kết quả bằng kiểm tra hết môn. 3.3. Ý nghĩa và vai trò của môn học: môn học này dành cho đối tượng là người học thuộc chuyên ngành Quản trị lữ hành. Môn học này đã được đưa vào giảng dạy tại trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc từ năm 2021 đến nay. Nội dung chủ yếu của môn học này nhằm giúp học sinh nắm vững các kiến thức cơ bản và nâng cao về quản lý và điều hành các hoạt động kinh doanh trong ngành du lịch và lữ hành. Cung cấp cho học sinh cái nhìn toàn diện về các khía cạnh quan trọng của ngành, từ quản lý tour, lập kế hoạch kinh doanh, đến tiếp thị và chăm sóc khách hàng. Trong môn học này, học sinh sẽ được trang bị kiến thức về phân tích thị trường du lịch, hiểu rõ các xu hướng và nhu cầu của khách hàng, cũng như kỹ năng xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch hấp dẫn. Bên cạnh đó, học sinh còn được học cách quản lý nhân sự, tài chính, và các hoạt động vận hành trong doanh nghiệp lữ hành. 4. Mục tiêu của môn học: 4.1. Về kiến thức: A.1 Trình bày được các nội dung cơ bản của Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững. A.2 Xác định được các giải pháp nhằm phát triển du lịch bền vững trong hoạt động Lữ hành. Về kỹ năng: 5
B.1 Vận dụng được các kiến thức cơ bản về bảo vệ môi trường du lịch và phát triển du lịch bền vững vào hoạt động nghiệp vụ triển du lịch bền vững. 4.3 Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: C.1 Nghiêm túc và tự giác trong học tập. 5. Nội dung của môn học 5.1. Chương trình khung Mã Số Tổng Thi/ Lý Thực MH, Tên Môn học/ Mô đun tín số Kiểm thuyết hành MĐ chỉ tiết tra I Các môn học chung 13 255 106 134 15 MH01 Giáo dục chính trị 2 30 15 13 2 MH02 Pháp luật 1 15 9 5 1 MH03 Giáo dục thể chất 1 30 4 24 2 MH04 Giáo dục quốc phòng – An ninh 2 45 21 21 3 MH05 Tin học 2 45 15 29 1 MH06 Tiếng Anh 5 90 42 42 6 Môn học, mô đun cơ sở ,chuyên II môn 65 1445 504 884 57 II.1 Môn học, mô đun cơ sở 5 90 56 28 6 MH07 Tổng quan du lịch 2 30 14 14 2 MĐ08 Kỹ năng giao tiếp 1 30 14 14 2 MH09 Pháp luật du lịch 2 30 28 0 2 II.2 Môn học, mô đun chuyên môn 36 935 196 711 28 MĐ10 Tiếng Anh chuyên ngành 1 4 90 28 58 4 MĐ11 Tiếng Anh chuyên ngành 2 4 90 28 58 4 6
MH12 Cơ sở văn hóa Việt Nam 2 30 14 14 2 Hệ thống di tích và danh thắng Việt MH13 2 45 14 29 2 Nam MH14 Địa lý và tài nguyên du lịch Việt Nam 3 45 28 14 3 MĐ15 Nghiệp vụ hướng dẫn 4 90 28 58 4 MH16 Tuyến, điểm du lịch Việt Nam 3 60 28 29 3 MĐ17 Tin học ứng dụng 2 45 14 29 2 MH18 Marketing du lịch 2 30 14 14 2 MĐ19 Thực hành nghiệp vụ 1 1 10 0 9 1 MĐ20 Thực hành nghiệp vụ 2 1 20 0 19 1 MĐ21 Thực tập tốt nghiệp 8 380 380 II.3 Môn học, mô đun tự chọn 24 420 252 145 23 MĐ22 Nghiệp vụ lữ hành 3 60 28 29 3 Bảo vệ môi trường và phát triển du MH23 2 45 14 29 2 lịch bền vững MH24 Lịch sử văn minh thế giới 3 45 42 0 3 MH25 Tiến trình lịch sử Việt Nam 2 30 28 0 2 MH26 Các dân tộc Việt Nam 3 45 42 0 3 MH27 Văn hoá ẩm thực 2 45 14 29 2 MH28 Nguyên lý kế toán 2 30 14 14 2 MH29 Nghiệp vụ thanh toán 2 45 14 29 2 MH30 Tổ chức sự kiện 2 30 28 0 2 MH31 Quản trị kinh doanh lữ hành 3 45 28 15 2 7
Tổng cộng 78 1700 610 1018 72 6. Điều kiện thực hiện môn học: 6.1. Phòng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn 6.2. Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn 6.3. Học liệu, dụng cụ, mô hình, phương tiện: Giáo trình, mô hình học tập,… 6.4. Các điều kiện khác: Học cách lãnh đạo và động viên đội ngũ, quản lý xung đột và xây dựng môi trường làm việc tích cực. 7. Nội dung và phương pháp đánh giá: 7.1. Nội dung: - Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức - Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng. - Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp. + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. 7.2. Phương pháp: Người học được đánh giá tích lũy môn học như sau: 7.2.1. Cách đánh giá - Áp dụng quy chế đào tạo Cao đẳng hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-LĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc như sau: Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) 8
+ Điểm thi kết thúc môn học 60% 7.2.2. Phương pháp đánh giá Phương pháp Phương pháp Hình thức Chuẩn đầu ra Số Thời điểm đánh giá tổ chức kiểm tra đánh giá cột kiểm tra Tự luận/ A1, A2, Viết/ Thường xuyên Trắc nghiệm/ B1, 1 Sau 12 giờ. Thuyết trình Báo cáo C1, Tự luận/ Viết/ Định kỳ Trắc nghiệm/ A2, B1, C1 2 Sau 20 giờ Thuyết trình Báo cáo A1, A2, Kết thúc môn Tự luận và Viết B1, 1 Sau 30 giờ học trắc nghiệm C1, 7.2.3. Cách tính điểm - Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân. - Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số thập phân, sau đó được quy đổi sang điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo tín chỉ. 8. Hướng dẫn thực hiện môn học 8.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng Trung cấp Quản trị kinh doanh lữ hành. 8.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học 8.2.1. Đối với người dạy * Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gồm: thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập tình huống, câu hỏi thảo luận…. * Bài tập: Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập theo nội dung đề ra. * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra. 9
* Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân công các thành viên trong nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm. 8.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau: - Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...) - Tham dự tối thiểu 70% các buổi giảng lý thuyết. Nếu người học vắng >30% số tiết lý thuyết phải học lại môn học mới được tham dự kì thi lần sau. - Tự học và thảo luận nhóm: là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 8-10 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân công để phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm. - Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc môn học. - Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học. 9. Tài liệu tham khảo: [1] Bộ Giáo dục và đào tạo (2008), Kinh tế học vi mô, NXB Giáo dục. [2] Robert S.Pindyck, Daniel L.Rubinfeld (1999), Kinh tế học vi mô, NXB Thống kê. [3] Paul A.Samuelson & William D.Nordhaus (2007), Kinh tế học, tập 2. NXB Khoa học - Kỹ thuật. 10
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ MÔI TRƯỜNG  GIỚI THIỆU CHƯƠNG 1 Chương 1 này của giáo trình sẽ tập trung vào những khái niệm cơ bản về môi trường và mối quan hệ giữa môi trường với hoạt động du lịch. Sinh viên sẽ được tìm hiểu về khái niệm môi trường, bảo vệ môi trường, và môi trường du lịch. Bên cạnh đó, phần này cũng sẽ đi sâu vào các nội dung về phát triển du lịch bền vững, vai trò của môi trường đối với phát triển du lịch, và những vấn đề môi trường tác động đến sự phát triển bền vững của du lịch ở Việt Nam.  MỤC TIÊU CHƯƠNG 1 Sau khi học xong chương này, người học có khả năng: - Nêu được khái niệm môi trường, môi trường du lịch, phát triển du lịch bền vững. - Phân tích được những vấn đề về môi trường tác động đến phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam - Hợp tác tích cực trong việc hạn chế những ảnh hưởng đến môi trường từ hoạt động kinh doanh nhà hàng.  Về kiến thức: - Hiểu rõ khái niệm và tầm quan trọng của môi trường và môi trường du lịch. - Nắm vững khái niệm phát triển bền vững và phát triển du lịch bền vững. - Nhận biết được vai trò của môi trường trong việc phát triển du lịch bền vững. - Hiểu rõ những vấn đề môi trường ảnh hưởng đến phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam.  Về kỹ năng: - Phân tích và đánh giá các thành phần môi trường du lịch. - Ứng dụng các nguyên tắc phát triển du lịch bền vững vào thực tế. - Nhận diện và giải quyết các vấn đề môi trường ảnh hưởng đến du lịch.  Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Phát triển tư duy phản biện và kỹ năng ra quyết định trong quản lý môi trường du lịch. - Nâng cao nhận thức về trách nhiệm bảo vệ môi trường trong hoạt động du lịch. - Khả năng tự học và nghiên cứu các vấn đề liên quan đến môi trường và du lịch bền vững.  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI MỞ ĐẦU 11
- Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập bài mở đầu (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (bài mở đầu) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống bài mở đầu theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CHƯƠNG 1 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Không - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có  KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ CHƯƠNG 1 - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ lý thuyết: không có 12
 NỘI DUNG CHƯƠNG 1 2.1. Môi trường và môi trường du lịch 2.1.1. Môi trường 2.1.1.1. Khái niệm Môi trường là tổng thể các điều kiện tự nhiên và xã hội xung quanh chúng ta, bao gồm không khí, nước, đất, sinh vật, và các yếu tố phi vật thể khác. Môi trường cung cấp các tài nguyên cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của con người cũng như các sinh vật khác. Khái niệm môi trường không chỉ đề cập đến các yếu tố vật lý mà còn bao gồm cả các yếu tố văn hóa, kinh tế, và xã hội, tạo nên một hệ sinh thái phức tạp và đa dạng. 2.1.1.2. Bảo vệ môi trường Bảo vệ môi trường là các hành động và biện pháp nhằm duy trì và cải thiện chất lượng môi trường, đảm bảo sự phát triển bền vững của con người và tự nhiên. Điều này bao gồm việc giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên, và bảo tồn đa dạng sinh học. Bảo vệ môi trường đòi hỏi sự tham gia tích cực của toàn xã hội, từ các chính phủ, tổ chức, doanh nghiệp đến từng cá nhân, nhằm bảo vệ các giá trị môi trường cho các thế hệ tương lai. 2.1.2. Môi trường du lịch 2.1.2.1. Khái niệm Môi trường du lịch là tổng hợp các yếu tố tự nhiên và nhân tạo tạo điều kiện cho hoạt động du lịch diễn ra. Nó bao gồm cảnh quan thiên nhiên, các di sản văn hóa, cơ sở hạ tầng du lịch, và các dịch vụ hỗ trợ khác. Môi trường du lịch đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và giữ chân du khách, vì chất lượng môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm du lịch của họ. 2.1.2.2. Nội dung các thành phần môi trường du lịch Các thành phần của môi trường du lịch bao gồm môi trường tự nhiên (địa hình, khí hậu, hệ sinh thái), môi trường văn hóa (di tích lịch sử, phong tục tập quán), và môi trường nhân tạo (cơ sở hạ tầng, tiện ích du lịch). Mỗi thành phần đều có ảnh hưởng đến sự phát triển và bền vững của ngành du lịch. Bảo vệ và quản lý tốt các thành phần này sẽ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch và tạo ra lợi ích lâu dài cho cả cộng đồng và du khách. 2.2. Môi trường với phát triển du lịch bền vững 2.2.1. Phát triển du lịch bền vững 2.2.1.1. Khái niệm về phát triển bền vững 13
Phát triển bền vững là quá trình phát triển đáp ứng được nhu cầu hiện tại mà không gây tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai. Nó bao gồm ba yếu tố chính: kinh tế, xã hội, và môi trường, đảm bảo rằng mọi hoạt động phát triển đều được thực hiện một cách cân bằng và hài hòa giữa các yếu tố này. Phát triển bền vững yêu cầu sự cân nhắc kỹ lưỡng về tác động lâu dài của các quyết định và hành động hiện tại. 2.2.1.2. Phát triển du lịch bền vững Phát triển du lịch bền vững là một phần của phát triển bền vững, nhằm tạo ra các hoạt động du lịch mang lại lợi ích kinh tế, xã hội, và môi trường một cách bền vững. Nó bao gồm việc tối ưu hóa lợi ích kinh tế từ du lịch, đảm bảo quyền lợi và sự tham gia của cộng đồng địa phương, và bảo vệ môi trường tự nhiên và văn hóa. Phát triển du lịch bền vững đòi hỏi các biện pháp quản lý cẩn thận và sự hợp tác giữa các bên liên quan để duy trì và phát triển ngành du lịch trong dài hạn. 2.2.2. Vai trò của môi trường với phát triển du lịch bền vững Môi trường đóng vai trò quan trọng trong phát triển du lịch bền vững, vì nó cung cấp các tài nguyên và không gian cần thiết cho hoạt động du lịch. Một môi trường sạch và lành mạnh không chỉ thu hút du khách mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các dịch vụ du lịch. Bảo vệ môi trường giúp duy trì các nguồn tài nguyên du lịch, bảo tồn các di sản tự nhiên và văn hóa, và tạo ra một hình ảnh tích cực cho điểm đến du lịch. Việc kết hợp các biện pháp bảo vệ môi trường vào hoạt động du lịch sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành du lịch. 2.3. Những vấn đề về môi trường tác động đến phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam 2.3.1. Một số ảnh hưởng chủ yếu của tình trạng môi trường đến phát triển du lịch bền vững Tình trạng môi trường hiện nay ở Việt Nam đang gây ra nhiều thách thức đối với sự phát triển du lịch bền vững. Ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước, suy thoái đất, và mất đa dạng sinh học là những vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng môi trường du lịch. Những vấn đề này không chỉ làm giảm sức hút của các điểm du lịch mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và trải nghiệm của du khách. Việc giải quyết các vấn đề môi trường là yếu tố then chốt để duy trì và phát triển ngành du lịch một cách bền vững. 2.3.2. Các tác động chủ yếu của hoạt động du lịch đến môi trường Hoạt động du lịch cũng có nhiều tác động tiêu cực đến môi trường, bao gồm khai thác quá mức các tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm do chất thải và nước thải, và xói mòn đất do xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch. Sự gia tăng lượng du khách cũng tạo áp lực lớn lên các hệ sinh thái và làm gia tăng nguy cơ suy thoái môi trường. Để phát triển du lịch bền vững, cần áp 14
dụng các biện pháp quản lý và quy hoạch du lịch hợp lý, khuyến khích du lịch có trách nhiệm, và nâng cao nhận thức của cộng đồng và du khách về bảo vệ môi trường.  TÓM TẮT CHƯƠNG 1 Chương 1 cung cấp những kiến thức cơ bản về môi trường và mối quan hệ giữa môi trường với du lịch. Sinh viên sẽ học về khái niệm môi trường, bảo vệ môi trường, và môi trường du lịch. Ngoài ra, phần này còn đề cập đến khái niệm phát triển bền vững, phát triển du lịch bền vững, và vai trò của môi trường trong phát triển du lịch. Cuối cùng, sinh viên sẽ tìm hiểu những vấn đề môi trường tác động đến phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam, bao gồm các ảnh hưởng của tình trạng môi trường và tác động của hoạt động du lịch đến môi trường.  CÂU HỎI VÀ TÌNH HUỐNG THẢO LUẬN CHƯƠNG 1 Câu hỏi 1: Khái niệm môi trường và bảo vệ môi trường là gì? Câu hỏi 2: Môi trường du lịch bao gồm những thành phần nào? Câu hỏi 3: Phát triển du lịch bền vững là gì và tại sao nó quan trọng? Câu hỏi 4: Vai trò của môi trường trong phát triển du lịch bền vững là gì? Câu hỏi 5: Các vấn đề môi trường chính tác động đến phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam là gì? 15
CHƯƠNG 2. : PHÁT TRIỂN DU LỊCH  GIỚI THIỆU CHƯƠNG 2 Chương 2 của giáo trình sẽ tập trung vào khái niệm và thực tiễn phát triển du lịch bền vững, một xu hướng quan trọng trong ngành du lịch hiện đại. Chương này nhằm giúp sinh viên nắm vững các nguyên tắc, tiêu chí và mục tiêu của du lịch bền vững, đồng thời hiểu rõ thực trạng quản lý bảo vệ môi trường tại các khu và điểm du lịch. Qua đó, sinh viên sẽ được trang bị kiến thức và kỹ năng để đánh giá và đề xuất các biện pháp thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển du lịch một cách hiệu quả.  MỤC TIÊU CHƯƠNG 2 Sau khi học xong chương này, người học có khả năng:  Về kiến thức: - Hiểu và trình bày được khái niệm về phát triển du lịch bền vững và các nguyên tắc cơ bản của nó. - Đánh giá tính bền vững của du lịch theo tiêu chí của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO). - Nhận biết và phân tích thực trạng quản lý bảo vệ môi trường tại các khu và điểm du lịch.  Về kỹ năng: - Phát triển kỹ năng đánh giá các yếu tố bền vững trong hoạt động du lịch. - Ứng dụng các nguyên tắc phát triển du lịch bền vững vào thực tiễn. - Đề xuất các biện pháp cụ thể để bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững.  Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Phát triển khả năng tự chủ trong việc nghiên cứu và đánh giá các vấn đề môi trường liên quan đến du lịch. - Chịu trách nhiệm trong việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường và thúc đẩy du lịch bền vững tại nơi làm việc. - Đóng góp vào việc xây dựng chiến lược phát triển du lịch bền vững của doanh nghiệp hoặc địa phương.  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP CHƯƠNG 2 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập chương 2 (cá nhân hoặc nhóm). 16
- Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (chương 2) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống chương 2 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định..  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CHƯƠNG 2 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Không - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có  KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ CHƯƠNG 2 - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng/ thuyết trình)  Kiểm tra định kỳ lý thuyết: không có 17
 NỘI DUNG CHƯƠNG 2 2.1. Khái quát về phát triển du lịch bền vững 2.1.1. Khái niệm về phát triển du lịch bền vững Phát triển du lịch bền vững là quá trình phát triển các hoạt động du lịch một cách hài hòa với môi trường tự nhiên, văn hóa và xã hội. Nó đảm bảo rằng các nhu cầu hiện tại của du khách và địa phương được đáp ứng mà không ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai. Phát triển du lịch bền vững đòi hỏi sự cân bằng giữa lợi ích kinh tế, bảo vệ môi trường và đảm bảo phúc lợi xã hội. Điều này bao gồm việc quản lý tài nguyên một cách bền vững, bảo tồn di sản văn hóa và tự nhiên, và thúc đẩy sự phát triển cộng đồng địa phương. 2.1.2. Những nguyên tắc của phát triển du lịch bền vững Những nguyên tắc cơ bản của phát triển du lịch bền vững bao gồm: bảo vệ môi trường, đảm bảo sự phát triển kinh tế, và tôn trọng văn hóa và cộng đồng địa phương. Nguyên tắc bảo vệ môi trường nhấn mạnh việc sử dụng hợp lý các tài nguyên thiên nhiên và giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường. Nguyên tắc phát triển kinh tế tập trung vào việc tạo ra lợi ích kinh tế lâu dài cho địa phương và doanh nghiệp du lịch. Cuối cùng, nguyên tắc tôn trọng văn hóa và cộng đồng địa phương yêu cầu sự tham gia và hưởng lợi của cộng đồng địa phương trong các hoạt động du lịch. 2.1.3. Đánh giá tính bền vững của du lịch theo tiêu chí của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) đưa ra các tiêu chí để đánh giá tính bền vững của du lịch bao gồm: tác động kinh tế, tác động xã hội và văn hóa, và tác động môi trường. Các tiêu chí này giúp xác định mức độ bền vững của một điểm đến du lịch. Ví dụ, về tác động kinh tế, cần đánh giá mức độ đóng góp của du lịch vào nền kinh tế địa phương. Về tác động xã hội và văn hóa, cần xem xét sự hài lòng của cộng đồng địa phương và sự bảo tồn di sản văn hóa. Về tác động môi trường, cần đánh giá việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và giảm thiểu các tác động tiêu cực lên môi trường. 2.1.4. Mục tiêu của phát triển du lịch bền vững Mục tiêu của phát triển du lịch bền vững bao gồm: duy trì và nâng cao chất lượng môi trường tự nhiên và văn hóa, tạo ra lợi ích kinh tế lâu dài cho cộng đồng địa phương và doanh nghiệp du lịch, và đảm bảo sự công bằng xã hội. Mục tiêu này đòi hỏi sự cân bằng giữa các yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường. Đặc biệt, việc nâng cao nhận thức và sự tham gia của cộng đồng địa phương vào các hoạt động du lịch là một mục tiêu quan trọng để đảm bảo rằng lợi ích từ du lịch được phân chia công bằng và bền vững. 18
2.2 Thực trạng quản lý bảo vệ môi trường tại các khu, điểm du lịch 2.2.1. Thực trạng quản lý bảo vệ môi trường tại các khu du lịch Tại nhiều khu du lịch, quản lý bảo vệ môi trường vẫn còn nhiều hạn chế. Nhiều nơi chưa có hệ thống quản lý chất thải hiệu quả, dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Việc khai thác tài nguyên thiên nhiên không bền vững cũng gây ra các vấn đề về suy thoái môi trường. Một số khu du lịch đã bắt đầu áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường như sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thiểu rác thải nhựa, và khuyến khích du khách tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, việc thực hiện vẫn chưa đồng bộ và cần có sự nỗ lực lớn hơn từ cả chính quyền và doanh nghiệp. 2.2.2. Thực trạng quản lý bảo vệ môi trường tại các điểm du lịch Tại các điểm du lịch, việc quản lý bảo vệ môi trường cũng gặp nhiều thách thức tương tự như ở các khu du lịch. Nhiều điểm du lịch nổi tiếng thường xuyên đối mặt với tình trạng quá tải khách du lịch, dẫn đến áp lực lớn lên cơ sở hạ tầng và môi trường xung quanh. Công tác quản lý chất thải, nước thải và tiếng ồn tại các điểm du lịch này thường không hiệu quả, gây ra nhiều hệ lụy xấu cho môi trường và cộng đồng địa phương. Một số điểm du lịch đã có những cải tiến tích cực như thiết lập các khu vực bảo tồn, triển khai các chiến dịch giảm rác thải, nhưng vẫn cần nhiều biện pháp mạnh mẽ và bền vững hơn. 2.2.3. Cơ sở hạ tầng và các dịch vụ phục vụ khách du lịch Cơ sở hạ tầng và các dịch vụ phục vụ khách du lịch đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững. Việc đầu tư vào các cơ sở hạ tầng xanh như hệ thống xử lý nước thải, hệ thống năng lượng tái tạo, và giao thông công cộng thân thiện với môi trường là cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực của du lịch lên môi trường. Các dịch vụ như nhà hàng, khách sạn cũng cần thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường như sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, giảm thiểu rác thải nhựa, và khuyến khích khách du lịch tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường. 2.2.4. Nội quy, quy chế bảo vệ môi trường Nội quy và quy chế bảo vệ môi trường tại các khu và điểm du lịch là các văn bản quy định chi tiết về việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường. Những quy chế này thường bao gồm các yêu cầu về quản lý chất thải, sử dụng tài nguyên nước và năng lượng hiệu quả, và bảo vệ các loài động thực vật quý hiếm. Việc thực hiện nghiêm túc các nội quy này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của du lịch lên môi trường mà còn nâng cao nhận thức và ý thức của du khách và cộng đồng địa phương về bảo vệ môi trường. Các biện pháp kiểm tra, giám sát và xử phạt cũng cần được áp dụng để đảm bảo tuân thủ các quy định. 19