giáo trình nhập môn khoa học thư viện thông tin phần 6

Chia sẻ: Thái Duy Ái Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

151
lượt xem 35
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thư viện khoa học xã hội là thư viện đa ngành về khoa học xã hội và nhân văn, là trung tâm tàng trữ sách từ cổ chí kim trong nước và ngoài nước, những tư liệu có giá trị khoa học như: Triết học, chính trị học, chính trị kinh tế học, văn học, nghệ thuật, ngôn ngữ, sử học, luật học,

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: giáo trình nhập môn khoa học thư viện thông tin phần 6

81 PGS. TS. PHAN VAÊN THS. NGUYEÃN HUY CHÖÔNG Nhieäm vuï cuûa thö vieän tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng laø gaây cho sinh vieân höùng thuù ñoái vôùi saùch baùo nghieân cöùu khoa hoïc, nhaèm môû roäng taàm hieåu bieát khoa hoïc, vaø nhöõng kieán thöùc chuyeân moân, trau doài thoùi quen ñoäc laäp nghieân cöùu. Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích ñoù, thö vieän caàn toå chöùc caùc nhoùm ñieåm saùch trong sinh vieân, boài döôõng cho sinh vieân kieán thöùc veà thö vieän - thö muïc - thoâng tin. Thö vieän caùc tröôøng ñaïi hoïc sö phaïm vaø cao ñaúng sö phaïm laø loaïi hình thö vieän khoa hoïc naèm trong loaïi hình thö vieän caùc tröôøng ñaïi hoïc noùi chung. Coù nhieäm vuï vaø chöùc naêng taøng tröõ saùch baùo, luaân chuyeån saùch baùo ñeán tay thaày giaùo vaø hoïc sinh, laø trung taâm thoâng tin-thö vieän-thö muïc, trung taâm nghieân cöùu khoa hoïc treân lónh vöïc thö vieän, thö muïc thoâng tin caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng. Phuïc vuï caùc coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc caáp Nhaø nöôùc, caáp boä, caáp tröôøng, phuïc vuï naâng cao chaát löôïng giaûng daïy saûn xuaát cuûa caùc toå boä moân, caùc phoøng thí nghieäm. Heä thoáng thö vieän chuyeân ngaønh giaùo duïc phoå thoâng, thöïc chaát laø thö vieän tröôøng hoïc, laø trung taâm vaên hoaù, thoâng tin tö lieäu cuûa nhaø tröôøng, noù tröïc tieáp goùp phaàn thöïc hieän chöông trình ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng, neáu khoâng coù thö vieän thì khoâng theå giaûng daïy, hoïc taäp toát ñöôïc. Thö vieän tröôøng hoïc laø cô sôû vaät chaát quan troïng cuûa nhaø tröôøng phoå thoâng. Soá löôïng thö vieän tröôøng hoïc phoå thoâng raát lôùn: 13.000 thö vieän phoå thoâng caùc caáp, phuïc vuï cho 11,5 trieäu hoïc sinh; 200 thö vieän tröôøng boå tuùc vaên hoaù taäp trung (Khoâng keå taïi chöùc) phuïc vuï 6,7 vaïn hoïc sinh, 160 thö vieän tröôøng sö phaïm vaø boài döôõng caùc caáp, phuïc vuï cho 26 vaïn hoïc sinh. Ngoaøi ra thö vieän coøn phuïc vuï cho 40 vaïn giaùo vieân, caùn boä giaûng daïy, caùn boä quaûn lí, chæ ñaïo giaùo duïc phoå thoâng. Ñaëc ñieåm kho saùch cuûa thö vieän tröôøng phoå thoâng bao goàm: Saùch giaùo khoa, giaùo trình cho hoïc sinh, saùch höôùng daãn, boài döôõng nghieäp vuï cho giaùo vieân, saùch tham khaûo ñoïc theâm vaø caùc tö lieäu phuïc vuï giaûng daïy vaø hoïc taäp, phuø hôïp vôùi muïc tieâu ñaøo taïo cuûa caùc loaïi tröôøng.
82 NHAÄP MOÂN KHOA HOÏC THÖ VIEÄN VAØ THOÂNG TIN Tính chaát hoaït ñoäng cuûa thö vieän tröôøng hoïc laø phuïc vuï theo chöông trình naêm hoïc, theo moân hoïc vaø theo hoïc kì... Xuaát phaùt töø ñoái töôïng phuïc vuï, ñaëc ñieåm kho saùch, tính chaát hoaït ñoäng cuûa thö vieän, chuùng ta coù theå chia heä thoáng thö vieän tröôøng hoïc phoå thoâng laøm 3 maïng löôùi khaùc nhau: 1/ Maïng löôùi thö vieän trung taâm cuûa caùc caáp quaûn lí giaùo duïc phoå thoâng töø Boä, tænh, thaønh phoá, huyeän... 2/ Maïng löôùi thö vieän caùc tröôøng sö phaïm vaø boài döôõng chuyeân ngaønh giaùo duïc phoå thoâng nhö thö vieän trung hoïc sö phaïm (10+3,10+2,12+2), thö vieän sö phaïm maãu giaùo, tröôøng boài döôõng, tröôøng caùn boä quaûn lí. 3/ Maïng löôùi thö vieän tröôøng phoå thoâng goàm coù: thö vieän tröôøng phoå thoâng cô sôû (caáp1,2), thö vieän tröôøng phoå thoâng trung hoïc(caáp3). Heä thoáng thö vieän chuyeân ngaønh giaùo duïc phoå thoâng goàm coù 3 maïng löôùi theo moâ hình cuûa khoa hoïc sö phaïm, nhöng thöïc chaát noù vaãn naèm trong hai loaïi hình: thö vieän khoa hoïc vaø thö vieän phoå thoâng. II.1.4.3 Caùc loaïi hình thö vieän trong töông lai Trong thôøi ñaïi ngaøy nay coâng ngheä thoâng tin ñaõ trôû thaønh vuõ khí lôïi haïi, thöù vuõ khí voâ hình “löôõi kieám thaàn” cuûa söï phaùt trieån nhanh kinh teá xaõ hoäi. Vì taøi nguyeân thoâng tin ñaõ trôû thaønh söùc maïnh vaät chaát cuûa moãi quoác gia. Thoâng tin laø trí tueä, laø kinh teá, laø chính trò, laø söùc maïnh. Thoáng trò taøi nguyeân thoâng tin laø thoáng trò kinh teá. Coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù laø” quaù trình chuyeån ñoåi caên baûn toaøn dieän caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï, quaûn lí kinh teá, quaûn lí xaõ hoäi, töø söû duïng lao ñoäng thuû coâng laø chính, sang söû duïng moät caùch phoå bieán söùc lao ñoäng cuøng vôùi coâng ngheä, phöông tieän vaø phöông phaùp tieân tieán, hieän ñaïi, döïa treân söï phaùt trieån coâng nghieäp vaø tieán boä khoa hoïc, coâng ngheä taïo ra naêng suaát lao ñoäng xaõ hoäi cao”. Vì vaäy coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc thì phaûi “tin hoïc hoaù quoác gia” vaø hieän ñaïi hoaù coâng nghieäp
83 PGS. TS. PHAN VAÊN THS. NGUYEÃN HUY CHÖÔNG coâng ngheä thoâng tin laø voâ cuøng caáp thieát vaø laø chieán löôïc haøng ñaàu. Taùc ñoäng cuûa vieäc aùp duïng coâng ngheä thoâng tin môùi ñeán thö vieän töông lai phuï thuoäc vaøo hai yeáu toá: Coâng ngheä tin hoïc vaø phaïm vi öùng duïng noù. Treân cô sôû hai yeáu toá naøy seõ xuaát hieän 4 loaïi hình thö vieän: thö vieän ñieän töû, thö vieän ña phöông tieän, thö vieän soá vaø thö vieän aûo. Nhö theá naøo laø thö vieän ñieän töû?. Chuùng ta coù theå khaùi nieäm thuaät ngöõ thö vieän ñieän töû ñeå chæ caùc heä thoáng thö vieän maø caùc quaù trình hoaït ñoäng, caùc chöùc naêng cô baûn cuûa thö vieän coù baûn chaát ñieän töû: söû duïng maùy tính vaø caùc phöông tieän töï ñoäng hoaù hoã trôï khaùc nhö baûng tra tröïc tieáp, tìm vaên baûn ñaày ñuû, löu caùc bieåu ghi töï ñoäng hoaù, ra quyeát ñònh baèng maùy tính... Ñaëc ñieåm cuûa thö vieän ñieän töû laø söû duïng phoå bieán caùc phöông tieän ñieän töû trong vieäc nhaäp tin, löu tröõ, baûo quaûn, tìm tin vaø cung caáp thoâng tin. Hieän nay nhieàu thö vieän cuûa caùc nöôùc phaùt trieån ñang baét ñaàu aùp duïng coâng ngheä thoâng tin xaây döïng thö vieän ñieän töû. Trong khu vöïc ñieån hình laø thö vieän Tampines ôû Singapor - ñaây laø thö vieän aùp duïng coâng ngheä tin hoïc cao. Thö vieän naøy cung caáp caùc phöông tieän cho pheùp xem voâ tuyeán veä tinh, truyeàn hình caùp, tieáp caän ñeán caùc CSDL quoác teá vaø dòch vuï thö vieän taïi nhaø, caùc traïm töông taùc CD-I (Compac Disk - Interactive), caùc traïm ñeå xem phim, muïc luïc tieáp caän coâng coäng tröïc tuyeán (Online Public access catalogue) vaø heä thoáng cho möôïn töï ñoäng. ÔÛ nöôùc ta, coù theå xaây döïng thö vieän ñieän töû trong töông lai gaàn hay xa hoaøn
84 NHAÄP MOÂN KHOA HOÏC THÖ VIEÄN VAØ THOÂNG TIN toaøn phuï thuoäc chieán löôïc phaùt trieån coâng nghieäp coâng ngheä thoâng tin (tin hoïc hoaù quoác gia). Chuùng ta cuõng phaûi khaúng ñònh raèng, trong thö vieän ñieän töû, saùch truyeàn thoáng seõ tieáp tuïc toàn taïi cuøng vôùi caùc aán phaåm ñieän töû. Vì thö vieän ñieän töû vaãn caàn söï giuùp ñôõ cuûa caùn boä thö vieän (yeáu toá con ngöôøi) söû duïng moät phaàn meàm töông taùc coù khaû naêng moâ phoûng, kó naêng cuûa con ngöôøi trong caùc lónh vöïc cuï theå. Thö vieän ña phöông tieän. Thö vieän ña phöông tieän laø thö vieän söû duïng nhieàu coâng cuï, phöông tieän löu tröõ thoâng tin vaø tri thöùc khaùc nhau: Giaáy, vi phim, ñóa CD-ROM... Veà cô baûn thö vieän ña phöông tieän gioáng nhö thö vieän truyeàn thoáng, seõ chöùa saùch cuøng vôùi thoâng tin ñöôïc löu tröõ treân Video, baêng video, ñóa compac, viphim, ñóa video, phaàn meàm maùy tính... Quaù trình toå chöùc vaø quaûn lí thö vieän ña phöông tieän cuõng seõ gioáng nhö thö vieän truyeàn thoáng: Chuû yeáu laø thuû coâng, vieäc tìm tin cuõng thuû coâng: söû duïng caùc baûng tra baèng phieáu, vi phim, vi phieáu... trong thö vieän ña phöông tieän söû duïng maùy tính song chuùng khoâng theå töï ñoäng hoaù hoaøn toaøn coâng taùc thö vieän. Do ñoù, taát caû caùc boä phaän trong thö vieän ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc duy trì caùc dòch vuï thö vieän. Thö vieän soá65. Thö vieän soá khaùc vôùi hai daïng thö vieän keå treân, trong thö vieän soá thoâng tin chæ ôû daïng ñieän töû soá duø chuùng ñöôïc löu giöõ treân caùc phöông tieän khaùc nhau: Boä nhôù ñieän töû, ñóa quang, ñóa töø... Nhö vaäy ôû thö vieän soá khoâng coù baát kì moät cuoán saùch truyeàn thoáng naøo. Ñeå tieáp caän thoâng tin soá, caàn coù caùc traïm maùy ñoïc ña phöông tieän (special purpose multimedia reader). Caùc thö vieän nhö vaäy coù theå ñaët ôû moät phoøng ñoïc coâng coäng hay moät phoøng duøng cho caù nhaân hoïc taäp hoaëc nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc tieáp caän töø xa qua modem hoaëc nhôø caùc maïng löôùi truyeàn thoâng töï ñoäng. Ñieåm maïnh nhaát 65 Philip Barker.- The Electronic Library, Vol.12, No4, 1994
85 PGS. TS. PHAN VAÊN THS. NGUYEÃN HUY CHÖÔNG cuûa thö vieän soá laø coù theå tieáp caän thoâng tin deã daøng vaø nhanh choùng vôùi giaù reû. Trong khi moät thö vieän tröôøng hoïc truyeàn thoáng chæ coù 1-2 baûn sao cuûa moät cuoán saùch, thö vieän soá coù khaû naêng cung caáp moät soá löôïng khoâng haïn cheá caùc baûn sao vôùi moät nuùt baám. Taát nhieân thö vieän soá cho pheùp tieáp caän ñeán caùc thoâng tin chæ ñoïc vaø thoâng tin “nhanh nhaát” nghóa laø ngöôøi duøng tin coù theå xem hoaëc söûa ñoåi thoâng tin ñöôïc löu giöõ vaø ñöôïc cung caáp trong phaïm vi hoï coù quyeàn söû duïng. Thö vieän soá seõ tieáp tuïc phuïc vuï ngöôøi duøng tin nhôø caùn boä thö vieän. Hôn nöõa do nhieàu ngöôøi duøng tin seõ tieáp caän töø xa neân phaûi coù caùc cô cheá löïa choïn ñeå tieáp caän ñeán caùc dòch vuï. Ñieàu naøy coù theå giaûi quyeát nhôø caùc phöông tieän thö ñieän töû (E- mail) seõ giuùp vieäc lieân laïc giöõa baïn ñoïc vôùi caùn boä thö vieän. Caùn boä thö vieän deã daøng söû duïng thö ñieän töû ñeå chuyeån caùc thoâng baùo, caùc baûn tin ñieän töû tôùi baïn ñoïc cuûa mình. Thö vieän aûo66. Heä thoáng thö vieän aûo döïa treân coâng ngheä hieän thöïc aûo, maø daïng ñôn giaûn nhaát cuûa noù laø gaëp maët töø xa. Coâng ngheä hieän thöïc aûo ñaõ ñöôïc aùp duïng coù keát quaû ñeå xaây döïng caùc caûnh quan, thaønh phoá, caùc phoøng hoïc, phoøng thí nghieäm, phoøng hoaø nhaïc aûo. Hieän nay coâng ngheä naøy ñang ñöôïc aùp duïng xaây döïng thö vieän aûo. Moät soá thö vieän aûo ñaõ ñöôïc söû duïng döôùi hình thöùc caùc saûn phaåm CD-ROM bao goùi, haàu heát caùc heä thoáng tieân tieán nhaát chæ toàn taïi trong nhöõng heä thoáng maùy tính tinh vi coù caùc thieát bò truyeàn thoâng hieän ñaïi hoã trôï. Ñeå tieáp caän ñeán caùc thö vieän aûo, caàn coù caùc giao dieän hai chieàu döïa vaøo caùc traïm maùy tính truyeàn thoáng, hoaëc caùc giao dieän ba chieàu coù caùc maøng hình chöõ to vaø caùc thieát bò ngoaïi vi trôï giuùp. ÔÛ caùc thö vieän aûo, baïn ñoïc coù theå möôïn saùch töø xa, khoâng ñeán thö vieän baèng caùch duøng caùc baûng tra hoaëc muïc luïc ñeå choïn saùch vaø ñoïc (taát nhieân saùch chæ coù trong maùy tính vaø trong boä nhôù cuûa maùy ñoïc). Noùi toùm laïi, thö vieän laø nguoàn löïc thoâng tin quan troïng, ñaõ taøng tröõ tri thöùc cuûa nhaân loaïi töø coå ñaïi cho ñeán hieän ñaïi, 66 Philip Barker.- The Electronic Library, Vol.12, No4, 1994
86 NHAÄP MOÂN KHOA HOÏC THÖ VIEÄN VAØ THOÂNG TIN treân caùc vaät mang tin khaùc nhau, ñaõ goùp phaàn tích cöïc, coù hieäu quaû trong vieäc phaùt trieån khoa hoïc vaø coâng ngheä, phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa moãi quoác gia. Thö vieän seõ tieáp tuïc ñoùng vai troø xaõ hoäi, kinh teá, vaên hoaù, khoa hoïc, kó thuaät vaø sö phaïm cöïc kì to lôùn trong hieän taïi vaø töông lai.Trong thôøi ñaïi coâng ngheä thoâng tin phaùt trieån, thö vieän cuõng ñöôïc thay ñoåi veà quan nieäm löu giöõ vaø cung caáp thoâng tin môùi. Taát nhieân trong töông lai caùc heä thoáng thö vieän truyeàn thoáng vaø heä thoáng thö vieän ñieän töû, thö vieän aûo... vôùi tính linh hoaït cuûa coâng ngheä cho pheùp hai hình thöùc thö vieän treân song song toàn taïi, moät soá ngöôøi vaãn tieáp tuïc söû duïng caùc thö vieän truyeàn thoáng, trong khi moät soá khaùc coù theå duøng thö vieän ñieän töû, thö vieän aûo..., nhö vaäy, thö vieän thoaû maõn ñöôïc moïi yeâu caàu duøng tin cuûa taát caû caùc taàng lôùp nhaân daân trong xaõ hoäi, töø nhöõng ngöôøi coù trình ñoä hoïc vaán thaáp cho ñeán nhöõng ngöôøi coù trình ñoä hoïc vaán cao, ñaùp öùng yeâu caàu ngheà nghieäp cuûa taát caû baïn ñoïc khaùc nhau. II.1.5 Phuïc vuï baïn ñoïc Coâng taùc baïn ñoïc hoaëc toå chöùc phuïc vuï saùch baùo cho baïn ñoïc vaø nhaân daân lao ñoäng - ñaây laø hoaït ñoäng cuûa thö vieän thuùc ñaåy phaùt trieån vaø thoaû maõn nhu caàu, höùng thuù ñoïc saùch cuûa baïn ñoïc. Coâng taùc baïn ñoïc bao goàm vieäc tuyeân truyeàn, höôùng daãn, laõnh ñaïo ñoïc saùch, toå chöùc nhöõng hình thöùc phuïc vuï ñoäc giaû trong vaø ngoaøi thö vieän. II.1.5.1 Phuïc vuï ñoäc giaû trong thö vieän Nhöõng hình thöùc phuïc vuï baïn ñoïc trong thö vieän laø phoøng möôïn vaø phoøng ñoïc. - Toå chöùc coâng taùc baïn ñoïc trong phoøng möôïn. Phoøng möôïn laø trung taâm hoaït ñoäng cuûa taát caû caùc loaïi hình thö vieän. Nhieäm vuï cuûa caùn boä thö vieän laø nhaän ñaêng kí baïn ñoïc. Hoaøn thaønh maãu ñaêng kí baïn ñoïc vaø caáp theû, seõ giuùp cho caùn boä thö vieän naém vöõng lai lòch, hoaït ñoäng, tuoåi taùc, trình ñoä,
87 PGS. TS. PHAN VAÊN THS. NGUYEÃN HUY CHÖÔNG ngheà nghieäp, thaønh phaàn daân toäc, nôi laøm vieäc vaø nôi ôû cuûa baïn ñoïc, ñeå höôùng daãn ñoïc saùch ñuùng ñoái töôïng, ñuùng yeâu caàu; ñoàng thôøi giôùi thieäu cho baïn ñoïc veà noäi quy söû duïng thö vieän, kho saùch vaø boä maùy tra cöùu tìm tin cuûa thö vieän ñeå baïn ñoïc khai taùc söû duïng coù hieäu quaû taøi lieäu,saùch baùo phuïc vuï cho nghieân cöùu, hoïc taäp vaø hoaït ñoäng coâng taùc... - Nhieäm vuï cuûa caùn boä phoøng möôïn: a) nhaän ñaêng kí baïn ñoïc môùi vaøo thö vieän, nhaän saùch baïn ñoïc traû, ghi phieáu cho ñoäc giaû möôïn saùch; b) maïn ñaøm vôùi ñoäc giaû veà nhöõng cuoán saùch ñaõ ñoïc vaø giôùi thieäu saùch môùi; c) Cung caáp saùch theo phieáu yeâu caàu (Coù trong kho saùch hay khoâng). Phoøng möôïn cuûa thö vieän coù theå phaân chia phuïc vuï baïn ñoïc theo caùc hình thöùc sau ñaây: - Phuïc vuï ñoäc giaû theo chöùc naêng - Phuïc vuï ñoäc giaû theo nhoùm - Phuïc vuï ñoäc giaû theo töøng ngaønh khoa hoïc. Coù hai loaïi phoøng möôïn: Phoøng möôïn toång hôïp trong thö vieän phoå thoâng coâng coäng vaø phoøng möôïn khoa hoïc chuyeân ngaønh trong caùc vieän nghieân cöùu, caùc tröôøng ñaïi hoïc. Nhöõng hình thöùc toå chöùc phoøng möôïn trong caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø thö
88 NHAÄP MOÂN KHOA HOÏC THÖ VIEÄN VAØ THOÂNG TIN vieän khoa hoïc caàn toå chöùc cho baïn ñoïc möôïn saùch veà nhaø theo thaønh phaàn baïn ñoïc: Phoøng möôïn cho giaùo sö, phoù giaùo sö, tieán só, phoù tieán só, giaûng vieân chính, thaïc só, nghieân cöùu sinh, phoøng möôïn cho caùn boä quaûn lí vaø laõnh ñaïo, cho caùc phoøng chöùc naêng, phoøng möôïn cho caùn boä nghieân cöùu, caùc trung taâm, caùc phoøng thí nghieäm... phoøng möôïn phuïc vuï sinh vieân theo chuyeân ngaønh ñaøo taïo töøng khoa, töøng boä moân, theo lôùp, theo töøng naêm hoïc: Naêm thöù I,II,III.IV... Trong phaàn naøy giôùi thieäu caùc loaïi hình phoøng möôïn, chöùng minh thö vieän ñaõ tìm moïi bieän phaùp phuïc vuï baïn ñoïc hôïp lí vaø coù hieäu quaû hôn. - Phoøng ñoïc: Toå chöùc coâng taùc ñoäc giaû trong phoøng ñoïc - döïa treân nhöõng nguyeân taéc phuïc vuï coù phaân bieät töøng nhoùm ñoäc giaû khaùc nhau, coâng taùc vôùi töøng ñoäc giaû laø cô sôû coâng taùc cuûa phoøng ñoïc. Phuïc vuï ñoäc giaû trong phoøng ñoïc coù ñaëc ñieåm rieâng cuûa noù. Ñoäc giaû khoâng chæ coù quyeàn söû duïng kho saùch cuûa phoøng ñoïc maø coøn ñöôïc söû duïng taát caû kho saùch cuûa thö vieän keå caû nhöõng xuaát baûn phaåm ñaëc bieät quyù hieám khoâng ñöôïc möôïn veà nhaø. Ngoaøi ra ñoäc giaû ñöôïc söû duïng xuaát baûn phaåm coù ñònh kì, caùc loaïi saùch daãn, saùch tra cöùu: Baùch khoa toaøn thö, töø ñieån, nieân giaùm... Phoøng ñoïc aùp duïng kho môû töï choïn, do ñoù ñoäc giaû phaûi laøm quen vôùi heä thoáng saép xeáp kho saùch. Ñieàu ñoù coù theå ñaït ñöôïc baèng phöông phaùp xaây döïng sô ñoà saép xeáp kho, höôùng daãn cho ñoäc giaû söû duïng kho saùch môû töï choïn taøi lieäu trong kho. Trong thö vieän caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng, toå chöùc phoøng ñoïc cho thaày giao vaø hoïc sinh. Phoøng ñoïc khoa hoïc cho giaùo sö, phoù giaùo sö, tieán só, phoù tieán só... phoøng ñoïc toång hôïp phuïc vuï cho taát caû caùn boä, coâng nhaân vieân, hoïc sinh trong toaøn tröôøng, phoøng ñoïc chuyeân ngaønh veà khoa hoïc xaõ hoäi vaø nhaân vaên, khoa hoïc töï nhieân, khoa hoïc kó thuaät vaø coâng ngheä, saùng cheá phaùt minh... Ngoaøi ra coøn coù nhöõng phoøng ñoïc chuyeân moân: Giaùo hoïc phaùp, phöông phaùp giaûng daïy ñaïi hoïc; phoøng ñoïc taïp chí chuyeân ngaønh vaø lieân ngaønh, taïp chí toùm taét, phoøng ñoïc microfilm, phoøng ñoïc vi phieáu,
89 PGS. TS. PHAN VAÊN THS. NGUYEÃN HUY CHÖÔNG phoøng ñoïc aâm nhaïc, phoøng ñoïc tieáng nöôùc ngoaøi, phoøng ñoïc saùch quyù hieám, phoøng ñoïc baûn thaûo, baûn cheùp tay, phoøng ñoïc saùch Haùn noâm, phoøng ñoïc phöông phaùp nghieân cöùu thö vieän hoïc, thoâng tin hoïc vaø thö muïc hoïc... Thoáng keâ coâng taùc phoøng ñoïc vaø phoøng möôïn chính laø thoáng keâ hoaït ñoäng cô baûn nhaát cuûa toaøn thö vieän, nhaèm ñaùnh giaù chaát löôïng, hieäu quaû phuïc vuï cuûa thö vieän noùi chung vaø coâng taùc ñoäc giaû noùi rieâng veà tình hình luaân chuyeån saùch, tình hình ñoäc giaû ñeán thö vieän nghieân cöùu (keå caû soá löôïng laãn chaát löôïng). Thoáng keâ coâng taùc ôû phoøng möôïn vaø phoøng ñoïc caàn ñaûm baûo 3 yeâu caàu chính xaùc, kòp thôøi vaø ñaày ñuû. II.1.5.2 Phuïc vuï ñoäc giaû ngoaøi thö vieän. Toå chöùc phuïc vuï ñoäc giaû ngoaøi thö vieän laø phuïc vuï nguyeân taéc phoå caäp tri thöùc, nhaèm naâng cao daân trí. Ñeå thöïc hieän ñöôïc nguyeân taéc ñoù, nhieäm vuï cuûa thö vieän laø phaûi toå chöùc luaân chuyeån saùch baùo ñeán taän tay moãi ngöôøi daân baát kì laøm vieäc vaø soáng ôû ñaâu, töø thaønh thò cho ñeán noâng thoân, töø ñoàng baèng cho ñeán vuøng saâu, vuøng xa, haûi ñaûo, ôû ñoù khoâng coù thö vieän coá ñònh. Moät soá ñoäc giaû vì ñieàu kieän lao ñoäng khoâng theå ñeán thö vieän moät caùch ñeàu ñaën nhö coâng nhaân caùc traïm khai thaùc cheá bieán goã, caùc taäp theå ñaùnh caù, caùn boä vaän taûi ñöôøng saét, ñöôøng thuyû, ñöôøng haøng khoâng daân duïng... caàn ñaûm baûo luaân chuyeån saùch baùo ñeán tay hoï laø nhieäm vuï quan troïng cuûa thö vieän. Trong nhöõng naêm choáng Myõ cöùu nöôùc thö vieän Vieät nam ñaõ thöïc hieän “saùch ñi tìm ngöôøi”, “saùch ra traän ñòa phaùo”, “saùch treân maët bieån”,“saùch treân ñöôøng Tröôøng Sôn”, “saùch treân caùc choát bieân phoøng”, “saùch ôû thaønh coå Quaûng Trò”... Toå chöùc phuïc vuï saùch baùo ñeán moãi ñieåm daân cö, moãi gia ñình, nôi laøm vieäc vaø saûn xuaát chæ baèng con ñöôøng söû duïng moät caùch roäng raõi caùc hình thöùc khaùc nhau phuïc vuï ñoäc giaû ngoaøi thö vieän. Nhöõng hình thöùc naøy ñaõ ñöôïc söû duïng raát sinh
90 NHAÄP MOÂN KHOA HOÏC THÖ VIEÄN VAØ THOÂNG TIN ñoäng trong thöïc teá caùc loaïi hình thö vieän khaùc nhau bao goàm: Chi nhaùnh thö vieän, thö vieän löu ñoäng, traïm giao saùch, möôïn saùch giöõa caùc thö vieän, möôïn saùch baèng thö, phoøng möôïn quoác teá... II.2 THOÂNG TIN HOÏC II.2.1 Thoâng tin hoïc laø boä moân khoa hoïc Thoâng tin hoïc laø boä moân khoa hoïc nghieân cöùu nhöõng quy luaät cuûa quaù trình thoâng tin trong giao löu xaõ hoäi. II.2.1.1 Khaùi nieäm thoâng tin. Thoâng tin laø toaøn boä tri thöùc cuûa nhaân loaïi ñöôïc truyeàn laïi trong khoâng gian vaø thôøi gian; tri thöùc laø ñoäng löïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi trong caùc thôøi ñaïi. Qua thoâng tin con ngöôøi nhaän thöùc theá giôùi xung quanh vaø giao tieáp, trao ñoåi vôùi nhau trong ñôøi soáng xaõ hoäi. Do vaïn vaät luoân luoân bieán ñoåi, tri thöùc nhaân loaïi ngaøy caøng phong phuù, ña daïng, nhu caàu giao tieáp, trao ñoåi thoâng tin cuûa con ngöôøi ngaøy caøng lôùn, coäng vôùi phöông tieän kó thuaät coâng ngheä hieän ñaïi, maø con ngöôøi taïo ra ñeå coù theå lieân laïc, trao ñoåi vôùi nhau treân bình dieän toaøn caàu maø daãn ñeán buøng noå thoâng tin nhö ngaøy nay. Trong baùch khoa toaøn thö Lieân xoâ (cuõ) xuaát baûn laàn thöù 3. Taäp 10 - ñaõ neâu khaùi nieäm thoâng tin - laø tin töùc truyeàn ñi bôûi con ngöôøi baèng lôøi noùi, chöõ vieát hoaëc phöông tieän khaùc, ñaõ chöùng minh giöõa theá kæ XX. Ñaây laø khaùi nieäm khoa hoïc chung, söï trao ñoåi thoâng tin giöõa con ngöôøi vôùi nhau, con ngöôøi vaø töï ñoäng, töï ñoäng vôùi töï ñoäng, trao ñoåi tín hieäu trong theá giôùi ñoäng vaät vaø thöïc vaät, truyeàn caùc kí hieäu töø teá baøo ñeán teá baøo, töø cô theå ñeán cô theå. Vaøo nhöõng naêm 50 cuûa theá kæ XX ôû Phaùp, thuaät ngöõ Information ñöôïc hieåu laø khoa hoïc chính xaùc, nghieân cöùu
91 PGS. TS. PHAN VAÊN THS. NGUYEÃN HUY CHÖÔNG nhöõng vaán ñeà xöû lí thoâng tin baèng maùy tính ñieän töû..., nghieân cöùu cheá taïo maùy moùc, duïng cuï ñoïc, duïng cuï ñieàu khieån voâ tuyeán ñieän, söû duïng maùy tính ñieän töû nhaän tin vaø laáy tin ra baèng töï ñoäng... ÔÛ Myõ, vaøo nhöõng naêm 60 cuûa theá kæ naøy, documentation thay theá baèng thuaät ngöõ information nghieân cöùu quy luaät doøng tin, phöông tieän xöû lí tin baèng maùy tính ñieän töû, sao chuïp nhaân baûn taøi lieäu, sao chuïp vi phim, vi phieáu, kó thuaät ghi aâm cô khí, töï ñoäng hoaù quaù trình toùm taét, ñònh kí hieäu, phaân loaïi, maõ hoaù... thieát keá caáu truùc caùc heä thoáng tìm tin. Nhaø baùc hoïc Myõ P.Jertori xaùc ñònh information nghieân cöùu döï baùo trong hình thöùc döõ kieän... ñaëc bieät, kó thuaät tính, laäp trình cho maùy tính ñieän töû. II.2.1.2 Thuaät ngöõ. “Thoâng tin hoïc” ñaõ ñöôïc hình thaønh töø nhöõng naêm 40 cuûa theá kæ XX vaø ñaõ trôû thaønh boä moân khoa hoïc ñoäc laäp. Trong thôøi kì naøy ña soá caùc coâng trình nghieân cöùu , taäp trung giaûi quyeát caùc vaán ñeà, heä thoáng tìm tin, phöông phaùp phuïc vuï thoâng tin, nghieân cöùu thuaät toaùn vaø laäp trình gaén lieàn vôùi xöû lí thoâng tin, thö vieän, thö muïc, löu tröõ... töøng böôùc xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng thoâng tin - thö vieän töï ñoäng hoaù. II.2.1.3 Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa thoâng tin hoïc. Nghieân cöùu quy luaät tìm tin, caùc doøng tin, heä thoáng tìm tin nhaân taïo gaén lieàn vôùi giao löu xaõ hoäi. Nghieân cöùu quy luaät tìm tin trong heä thoáng thoâng tin bao goàm: Coâng ngheä caùc quaù trình tìm tin, döï baùo khoa hoïc vaø quaûn lí quaù trình tìm tin. Nhöõng phöông phaùp vaø quan ñieåm heä thoáng... ñeå boå trôï vaø taùc ñoäng laãn nhau trong quaù trình phaùt trieån, thoâng tin hoïc coù moái quan heä chaët cheõ vôùi caùc boä moân khoa hoïc khaùc: Phaân tích heä thoáng, nghieân cöùu caùc coâng ñoaïn truyeàn thoâng hieän ñaïi, lí thuyeát xaùc suaát, lí thuyeát thoâng tin, lí thuyeát truyeàn
92 NHAÄP MOÂN KHOA HOÏC THÖ VIEÄN VAØ THOÂNG TIN CSDL, khoa hoïc luaän, tö lieäu hoïc, thö vieän hoïc, thö muïc hoïc, löu tröõ hoïc... II.2.1.4 Vaøi neùt veà lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa thoâng tin hoïc. Thoâng tin hoïc coù lòch söû phaùt trieån hôn moät theá kæ gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån heä thoáng vieãn thoâng, heä thoáng truyeàn ñaïi chuùng, coù theå chia ra ba giai ñoaïn nhö sau: Giai ñoaïn ñaàu: thoâng tin phaùt trieån cuøng vôùi söï phaùt minh ra ñieän tín naêm 1837 vôùi caùc kó thuaät ñieän thoaïi, truyeàn thanh, truyeàn hình... Giai ñoaïn hai: thoâng tin gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån maïch vi ñieän töû vaø maùy tính vaøo nhöõng naêm 50 cuûa theá kæ XX. Cuøng vôùi heä thoáng caùp vaø veä tinh, caùc tieán boä tin hoïc ñaõ bieán truyeàn thanh, truyeàn hình thaønh phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng. Giai ñoaïn ba: Töø naêm 1985 ñeán nay, nhaân loaïi ñang ôû trong “kæ nguyeân thoâng tin toaøn caàu” qua caùc maïng truyeàn thoâng quoác teá (Internet) . Thoâng tin khoâng chæ laø söùc maïnh kinh teá maø coøn laø nguoàn taøi nguyeân ñaëc bieät caàn thieát trong moïi lónh vöïc vaên hoaù, chính trò vaø xaõ hoäi. Thoâng tin coù vò trí quan troïng nhö moät ñoøn baåy cuûa neàn kinh teá quoác daân. Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, khoâng ai khoâng bieát sieâu xa loä thoâng tin theá giôùi Internet, mang laïi lôïi ích voâ cuøng to lôùn cho caû loaøi ngöôøi. Moïi ngöôøi khaép treân theá giôùi coù theå trao ñoåi thoâng tin vôùi nhau moät caùc thuaän tieän, caùc kho tri thöùc ñöôïc hoaø nhaäp vaøo sieâu xa loä thoâng tin cho moïi ngöôøi cuøng söû duïng, trôû thaønh taøi saûn chung cuûa caùc daân toäc treân haønh tinh cuûa chuùng ta. Coù leõ vì lí do ñoù, maø coù ngöôøi ñaõ khaúng ñònh: Sieâu xa loä thoâng tin laø bieåu hieän röïc rôõ nhaát cuûa neàn vaên minh tin hoïc trong thaäp nieân cuoái cuøng cuûa theá kæ XX. (Xin löu yù laø loaøi ngöôøi ñaõ traûi qua 3 thôøi ñaïi vaên minh): Thôøi ñaïi vaên minh noâng nghieäp - duøng söùc cô baép ñeå taêng naêng suaát lao ñoäng; thôøi ñaïi vaên minh coâng nghieäp - duøng cô khí, lao ñoäng coù kó thuaät, coù kæ luaät, coù naêng suaát cao; neàn vaên minh tin hoïc, duøng töï ñoäng hoaù treân cô sôû xöû lí thoâng tin).
93 PGS. TS. PHAN VAÊN THS. NGUYEÃN HUY CHÖÔNG II.2.2 Hoaït ñoäng thoâng tin thö vieän thö muïc laø caùc ngaønh khoa hoïc thöïc nghieäm cuûa thoâng tin hoïc. Nghieân cöùu moái quan heä töông hôïp cuûa thoâng tin hoïc, thö vieän hoïc, thö muïc hoïc vôùi quan ñieåm phaân tích heä thoáng giao löu xaõ hoäi , coù nghóa laø phaân tích caùc keânh truyeàn tin trong xaõ hoäi. Söï giao löu xaõ hoäi chia laøm 3 daïng thoâng tin sau ñaây: Töø thoâng tin tröïc tieáp, daãn ñeán thoâng tin tö lieäu vaø thoâng tin döõ kieän, phaùt trieån nhöõng höôùng cô baûn cuûa quan ñieåm naøy coù theå trình baøy söï giao löu bao goàm: - Thoâng tin tröïc tieáp (thoâng tin khoâng hình thöùc, caùc keânh phoå bieán tin ngoaøi tö lieäu). - Thoâng tin tö lieäu (Caùc keânh hình thöùc phoå bieán tö lieäu baäc 1) - Thoâng tin tö lieäu baäc 2 hoaëc thoâng tin thö muïc (caùc keânh hình thöùc phoå bieán tin veà tö lieäu baäc 2) - Thoâng tin döõ kieän (caùc keânh hình thöùc phoå bieán quan ñieåm thöïc teá ruùt ra töø tö lieäu coâng boá vaø khoâng coâng boá). - Thoâng tin döõ kieän (caùc keânh phoå bieán quan ñieåm, caùc nhaân toá nhaän ñöôïc baèng con ñöôøng xöû lí logic caùc tö lieäu coâng boá vaø khoâng coâng boá). Nhö vaäy, hoaït ñoäng thoâng tin khoa hoïc, hoaït ñoäng thö vieän vaø thö muïc coù söï gioáng vaø khaùc nhau. ÔÛ moãi möùc ñoä naøo ñoù caùc daïng hoaït ñoäng naøy coù söï giao tieáp vôùi nhau vaø boå sung cho nhau. Thoâng tin hoïc söû duïng nhöõng quy luaät vaø caùc phöông phaùp do thö vieän hoïc vaø thö muïc hoïc nghieân cöùu vaïch ra. Ví duï nhöõng quy luaät phaân taùn, phaùt trieån nhanh choùng laïc haäu caùc aán phaåm khoa hoïc ..., aùp duïng keát quaû nghieân cöùu phaân loaïi thö vieän - thö muïc ñeå xaây döïng ngoân ngöõ tìm tin, nhöõng phöông phaùp vaø hình thöùc phuïc vuï thoâng tin. Thö vieän hoïc vaø thö muïc hoïc aùp duïng nhöõng keát quaû nghieân cöùu cuûa thoâng tin hoïc veà caùc quan ñieåm môùi, phöông
94 NHAÄP MOÂN KHOA HOÏC THÖ VIEÄN VAØ THOÂNG TIN phaùp môùi, coâng ngheä môùi, lí thuyeát thoâng tin gaén lieàn vôùi kó thuaät tính, xöû lí tin treân maùy tính ñieän töû, ñeå phuïc vuï baïn ñoïc nhanh choùng kòp thôøi, coù hieäu quaû taøi lieäu saùch baùo trong coâng taùc nghieân cöùu, saûn xuaát vaø ñôøi soáng. II.2.3 Thoâng tin hoïc vaø thöïc tieãn xaõ hoäi. II.2.3.1 Vai troø cuûa thoâng tin khoa hoïc. Thôøi ñaïi ngaøy nay laø thôøi ñaïi vaät chaát, naêng löôïng vaø thoâng tin - laø nhöõng nhaân toá quyeát ñònh söï toàn taïi vaø phaùt trieån toaøn xaõ hoäi. Cuoäc caùch maïng khoa hoïc coâng ngheä ñang dieãn ra vôùi quy moâ roäng lôùn treân phaïm vi toaøn theá giôùi, khoa hoïc ñaõ trôû thaønh löïc löôïng tröïc tieáp saûn xuaát cuûa xaõ hoäi. Vieäc aùp duïng nhöõng thaønh töïu khoa hoïc vaø coâng ngheä tieân tieán taùc ñoäng maïnh meõ ñeán saûn xuaát vaø ñôøi soáng. Söï taùc ñoäng naøy caøng lôùn, thì ñoøi hoûi phaûi aùp duïng nhöõng thaønh töïu khoa hoïc vaø coâng ngheä vaøo saûn xuaát caøng maïnh, nhaèm thuùc ñaåy neàn kinh teá quoác daân phaùt trieån. Chính vì vaäy Trung taâm Thoâng tin-Thö vieän khoa hoïc vaø coâng ngheä ñoùng vai troø cöïc kì quan troïng trong söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Nhö moïi ngöôøi ñeàu bieát, trong lónh vöïc saûn xuaát vaät chaát, neáu tö baûn ñöôïc löu thoâng nhanh bao nhieâu, thì lôïi nhuaän caøng lôùn baáy nhieâu. Trong khoa hoïc cuõng töông töï nhö vaäy, ôû ñaây thoâng tin khoa hoïc ñoùng vai troø tö baûn, caùc söï kieän, caùc tö töôûng môùi, nhöõng saùng cheá, phaùt minh môùi trong khoa hoïc vaø coâng ngheä quay voøng caøng nhanh, thì lôïi ích ñeán vôùi xaõ hoäi caøng lôùn, nhòp ñoä phaùt trieån khoa hoïc vaø coâng ngheä caøng cao, nhöõng thaønh töïu khoa hoïc kó thuaät tieân tieán caøng ñöôïc söû duïng roäng raõi trong saûn xuaát. II.2.3.2 Thoâng tin khoa hoïc kyõ thuaät laø nguoàn löïc cuûa moãi quoác gia. Thoâng tin khoa hoïc kyõ thuaät thöïc söï trôû thaønh nguoàn löïc quan troïng taïo neân nhöõng öu theá kinh teá, chính trò. Neáu nhö
95 PGS. TS. PHAN VAÊN THS. NGUYEÃN HUY CHÖÔNG tieàm löïc khoa hoïc kyõ thuaät laø ñieàu kieän quan troïng nhaát cuûa taøi saûn xaõ hoäi, thì thoâng tin khoa hoïc ñöôïc coi laø moät yeáu toá cöïc kì quan troïng cuûa tieàm löïc khoa hoïc kyõ thuaät. Ngaøy nay ngöôøi ta caøng thaáy raèng, khoái löôïng chaát löôïng cuûa thoâng tin khoa hoïc kyõ thuaät thu thaäp ñöôïc chính laø loaïi saûn phaåm ñaëc bieät cuûa moãi quoác gia, laø nhöõng chæ tieâu söùc maïnh kinh teá vaø chính trò cuûa moãi nöôùc. Thoâng tin khoa hoïc kyõ thuaät ñöôïc coi laø taøi nguyeân ñaëc bieät cuûa quoác gia. Nguoàn taøi nguyeân naøy khi ñöôïc söû duïng seõ ñem laïi hieäu quaû kinh teá thöïc söï to lôùn, ñoàng thôøi taøi nguyeân thoâng tin khoa hoïc kyõ thuaät khoâng caïn ñi, maø ngaøy caøng phaùt trieån, ña daïng, phong phuù vaø voâ taän, vì ñöôïc boå sung thöôøng xuyeân lieân tuïc löôïng thoâng tin môùi. Ñeà caäp ñeán phöông höôùng phaùt trieån cuûa tieàm löïc khoa hoïc kyõ thuaät ôû nöôùc ta, nghò quyeát 37-NQ cuûa Boä Chính trò veà chính saùch khoa hoïc kyõ thuaät ñaõ neâu: : “Coâng taùc thoâng tin phaûi goùp phaàn tích cöïc ruùt ngaén quaù trình töø nghieân cöùu ñeán saûn xuaát, naâng cao chaát löôïng quaûn lí vaø laõnh ñaïo” vaø trong quaù trình xaây döïng tieàm löïc khoa hoïc kyõ thuaät, thoâng tin phaûi ñöôïc coi laø “moät yeáu toá cöïc kì quan troïng cuûa tieàm löïc khoa hoïc kyõ thuaät”67. Nghò quyeát 26 - NQ cuûa Boä Chính trò veà khoa hoïc vaø coâng ngheä 68 trong söï nghieäp ñoåi môùi ñaõ neâu roõ: khoa hoïc vaø coâng ngheä laø coâng cuï ñaéc löïc ñeå ñoåi môùi quaûn lí, ñoåi môùi coâng ngheä, ñöa löïc löôïng saûn xuaát leân trình ñoä phaùt trieån môùi, coù naêng suaát, chaát löôïng, hieäu quaû cao, nhaèm coâng nghieäp hoaù vaø hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc. II.2.3.3 Vai troø thoâng tin trong khoa hoïc, kyõ thuaät vaø saûn xuaát. Söï phaùt trieån, öùng duïng nhöõng keát quaû nghieân cöùu khoa hoïc phuïc vuï ñôøi soáng, phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, phuï thuoäc tröïc tieáp vaøo khaû naêng tieáp caän nghieân cöùu thoâng tin khoa hoïc kyõ thuaät môùi nhaát. Trong ñieàu kieän cuûa cuoäc caùc maïng khoa hoïc vaø coâng ngheä hieän nay, khoa hoïc kyõ thuaät vaø saûn xuaát laø nhöõng boä 67 Nghò quyeát cuûa Boä Chính trò veà chính saùch khoa hoïc vaø kyõ thuaät soá 37/NQTÖ ngaøy 20-4-1981 68 Nghò quyeát soá 26/NQTÖ cuûa Boä Chính trò veà khoa hoïc vaø coâng ngheä trong thôøi kì ñoåi môùi ngaøy 30-3-1991.
96 NHAÄP MOÂN KHOA HOÏC THÖ VIEÄN VAØ THOÂNG TIN phaän quan heä khaêng khít vôùi nhau taïo thaønh chu trình “Khoa hoïc - kyõ thuaät - saûn xuaát” trong ñoù moãi boä phaän vöøa laø tieàn ñeà, vöøa laø ñieàu kieän thuùc ñaåy caùc boä phaän kia phaùt trieån. Thöïc chaát cuûa moái quan heä naøy laø trao ñoåi thoâng tin nhaèm muïc ñích: - Ñaûm baûo lieân tuïc cuûa quaù trình quay voøng tri thöùc cuûa chu trình “Khoa hoïc-Kyõ thuaät- saûn xuaát” trong toaøn boä neàn kinh teá quoác daân. - Ñaåy maïnh quaù trình vaät chaát hoaù tri thöùc khoa hoïc, ñaûm baûo thoâng tin khoa hoïc kyõ thuaät cho caùc coâng trình nghieân cöùu, trieån khai môùi vaø ruùt ngaén thôøi gian ñöa caùc thaønh töïu khoa hoïc kyõ thuaät vaøo saûn xuaát. - Naâng cao hieäu quaû quaûn lí quaù trình aùp duïng caùc thaønh töïu khoa hoïc vaø coâng ngheä noùi chung vaø trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät cuûa caùc coâng trình nghieân cöùu, trieån khai noùi rieâng. Phaûn aùnh söï vaän ñoäng cuûa thoâng tin töø khoa hoïc ñeán saûn xuaát vaø ngöôïc laïi. A.D.Urxul ñaõ ñöa ra moâ hình lieân heä thoâng tin vaø quaûn lí trong chu trình “Khoa hoïc - kyõ thuaät - saûn xuaát” (hình 1) KT KH QL SX Hình 1. Chu trình “Khoa hoïc - kyõ thuaät - saûn xuaát” Noùi toùm laïi, thoâng tin khoa hoïc thöïc söï ñoùng vai troø quan troïng ñoái vôùi khoa hoïc, kyõ thuaät vaø saûn xuaát nhö nhöõng boä phaän caáu thaønh cuûa chu trình “Khoa hoïc - kyõ thuaät - saûn