Giáo trình Trồng, chăm sóc, thu hoạch và tiêu thụ tỏi - MĐ04: Trồng cây làm gia vị

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:102

Thêm vào BST

Báo xấu

283
lượt xem 76
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình "Trồng cây làm gia vị mô đun 4: Trồng, chăm sóc, thu hoạch và tiêu thụ tỏi" kết hợp giữa kiến thức lý thuyết cơ bản và kỹ năng thực hành về kỹ thuật trồng, bón phân, tưới nước, vun xới và phòng trừ sâu bệnh hại, nhằm củng cố và ứng dụng cụ thể phần lý thuyết đã học, rèn luyện kỹ năng tay nghề về trồng, chăm sóc, thu hoạch bảo quản, và hạch toán thu chi cho tỏi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Trồng, chăm sóc, thu hoạch và tiêu thụ tỏi - MĐ04: Trồng cây làm gia vị

1 BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN TRỒNG, CHĂM SÓC, THU HOẠCH VÀ TIÊU THỤ TỎI MÃ SỐ: MĐ04 NGHỀ: TRỒNG CÂY LÀM GIA VỊ Trình độ: Sơ cấp nghề Hà Nội, năm 2013
2 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có th ể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích v ề đào t ạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc s ử d ụng v ới m ục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm MÃ TÀI LIỆU: MĐ04
3 LỜI GIỚI THIỆU Phát triển nghề trông cây làm gia vị có ý nghĩa cho việc phát triển kinh ̀ tế xã hội, góp phần thúc đầy sản xuất nông nghiệp, phân bố s ắp x ếp l ực lượng lao động ở khu vực nông thôn và tăng thu nhập cho người trồng. Giáo trình mô đun MĐ04: Trồng, chăm soc, thu hoạch và tiêu th ụ t ỏi ́ được biên soạn theo chương trình khung của nghề trồng cây làm gia vị trình độ sơ cấp, giáo trình này được chia làm 6 bài: Trồng tỏi. Chăm sóc t ỏi. Phòng trừ dịch hại tỏi. Thu hoạch, làm sạch và phân loại tỏi. Sơ ch ế và bảo quản tỏi. Tiêu thụ tỏi và hạch toán thu chi. Giáo trình mô đun MĐ04 kết hợp giữa kiến thức lý thuyết cơ bản và kỹ năng thực hanh về kỹ thuật trồng, bon phân, tưới nước, vun xới và phòng trừ ̀ ́ sâu bệnh hại, nhằm củng cố và ứng dụng cụ thể phần lý thuy ết đã h ọc, rèn luyện kỹ năng tay nghề về trồng, chăm soc, thu hoạch bảo quản, và hạch toán ́ thu chi cho tỏi. Nhân biêt được sâu bệnh hại chủ y ếu và th ực hi ện đ ược các ̣ ́ biện pháp trong phòng trừ sâu bệnh hại tỏi nhằm đảm bảo năng suất cao và chât lượng củ tôt. ́ ́ Giáo trình mô đun Trồng, chăm soc, thu hoạch và tiêu thụ tỏi nằm trong ́ chương trình khung nghề trồng cây làm gia vị do tập th ể giáo viên khoa trồng trọt trường Đai hoc Nông - Lâm Bắc Giang biên soạn. ̣ ̣ Tuy vậy, với khuôn khổ nội dung cho phép của chương trình đào tạo. Do đó giáo trình mô đun Trồng, chăm soc, thu hoạch và tiêu thụ tỏi chắc chắn ́ sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được s ự đóng góp ý kiến quý báu của anh chị em đồng nghiệp và bạn đọc để chúng tôi bổ sung, sửa đổi cho giáo trình ngày càng hoàn thiện. Các tác giả bày tỏ sự biết ơn với Bộ Nông Nghiệp và Phát Tri ển Nông Thôn, Bộ Lao Động Thương Binh và Xã Hội, Tổng Cục Dạy Ngh ề và các đồng nghiệp ở các trường bạn đã giúp đỡ để hoàn thành giáo trình này. Xin chân thành cảm ơn! Nhóm biên soạn 1. Hoàng Thị Chấp (Chủ biên) 2. Lê Duy Thành 3. Nguyễn Văn Vượng
4 MỤC LỤC ĐỀ MỤC TRANG MỤC LỤC ...........................................................................................................4 CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN: TRỒNG, CHĂM SÓC, THU HOẠCH VÀ TIÊU THỤ TỎI....................................................................................................7 Bài 1: TRỒNG TỎI..............................................................................................8 A. Nội dung: ........................................................................................................8 1. Thời vụ trồng tỏi.............................................................................................8 1.2. Giới thiệu một số thời vụ trồng tỏi chủ yếu..............................................8 2. Xử lý tỏi giống trước khi cấy.........................................................................8 2.1. Xử lý giống bằng cách ngâm nước..............................................................9 2.2. Xử lý củ giống bằng chất hóa học............................................................. 9 3. Khoảng cách trồng...........................................................................................9 3.1. Căn cứ xác định mật độ khoảng cách trồng tỏi.......................................... 9 3.2. Khoảng cách trồng cụ thể..........................................................................10 4. Kỹ thuật trồng tỏi..........................................................................................11 4.1. Kỹ thuật trồng tỏi ta...................................................................................11 4.2. Kỹ thuật trồng tỏi tây.................................................................................13 5. Tủ luống.........................................................................................................14 6. Tưới nước.....................................................................................................15 B. Câu hỏi và bài tập thực hành........................................................................15 1. Câu hỏi ôn tập................................................................................................15 2. Bài thực hành .................................................................................................15 C. Ghi nhớ:.........................................................................................................18 Bài 2: CHĂM SÓC TỎI .......................................................................19 A. Nội dung:.......................................................................................................19 1. Giặm tỉa tỏi sau trồng....................................................................................19 1.1. Mục đích của giặm, tỉa...............................................................................19 1.2. Giặm tỏi......................................................................................................19 2. Làm cỏ, xới đất..............................................................................................19 2.1. Tac hai cua cỏ dai .......................................................................................19 ́ ̣ ̉ ̣ 2.2. Tác dụng của xới xáo đất...........................................................................19 2.3. Yêu câu kỹ thuât lam co, xới đất................................................................20 ̀ ̣ ̀ ̉ 3. Tưới và tiêu nước..........................................................................................21 3.1. Căn cứ để tưới nước..................................................................................21 3.2. Chuẩn bị các nguồn lực để tưới................................................................ 24 3.2. Tiêu nước....................................................................................................25 4. Bón phân.........................................................................................................26 4.1. Nguyên tắc sử dụng phân bón ...................................................................26 4.2. Kỹ thuật bón phân thúc cho tỏi.................................................................. 27 4.3. Thực hiện quy trình bón phân thúc cho tỏi................................................ 28
5 B. Câu hỏi và bài tập thực hành........................................................................28 ̉ 1. Câu hoi............................................................................................................28 2. Thực hành bài 4.2.1: Bón phân thúc cho tỏi ta.............................................. 28 C. Ghi nhớ:.........................................................................................................31 Bài 3: PHÒNG TRỪ DỊCH HẠI TỎI ..............................................................32 Mã bài: MĐ04 - 03 .......................................................................................32 A. Nội dung: ......................................................................................................32 1. Phòng trừ sâu bệnh hại tỏi............................................................................32 1.1. Điều tra sâu bệnh hại tỏi............................................................................32 1.2. Biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại tỏi....................................................... 36 1.3. Một số loại sâu bệnh chính hại tỏi và biện pháp phòng trừ....................37 2. Phòng trừ cỏ dại ........................................................................................... 47 2.1. Tác hại của cỏ dại đối với tỏi...................................................................47 2.2. Một số loại cỏ dại hại tỏi......................................................................... 47 2.3. Biện pháp phòng trừ cỏ dại hại tỏi........................................................... 47 Thực hành bài số 4.3.2: xử lý thuốc hoá học trừ sâu bệnh hại tỏi..................48 B. Câu hỏi và bài tập thực hành........................................................................50 C. Ghi nhớ: ........................................................................................................51 Bài 4: THU HOẠCH, LÀM SẠCH VÀ PHÂN LOẠI TỎI...............................52 A. Nội dung........................................................................................................52 ̣ ̉ 1. Thu hoach toi..................................................................................................52 1.1. Xác định thời điểm thu hoạch....................................................................52 1.2. Dự tinh san lượng.......................................................................................52 ́ ̉ 1.3. Thu hoạch tỏi lá .........................................................................................53 1.4. Thu hoạch tỏi củ.........................................................................................53 2. Lam sach và phân loai san phâm....................................................................55 ̀ ̣ ̣ ̉ ̉ 2.1. Làm sạch sản phẩm....................................................................................55 2.2. Phân loại sản phẩm....................................................................................57 B. Câu hoi và bai tâp thực hanh......................................................................... 58 ̉ ̀ ̣ ̀ ̉ 1. Câu hoi............................................................................................................58 2. Thực hanh.......................................................................................................58 ̀ C. Ghi nhớ.......................................................................................................... 59 Bài 5: SƠ CHẾ VÀ BẢO QUẢN .....................................................................60 A - Nội dung.......................................................................................................60 1. So chế và bao quan toi tây sau khi thu hoach.................................................60 ̉ ̉ ̉ ̣ 1.1. Đặc điểm của tỏi tây sau thu hoạch..........................................................60 1.2. Sơ chế tỏi toi tây......................................................................................... 61 ̉ 1.3. Bảo quản tỏi toi tây....................................................................................62 ̉ 3. Sơ chế và bao quan toi cu...............................................................................63 ̉ ̉ ̉ ̉ 2.1. Xử lý tỏi củ trước khi làm khô.................................................................. 63 2.2. Làm khô sản phẩm..................................................................................... 63 2.3. Phân loại và đong goi sản phẩm khô......................................................... 66 ́ ́ 2.4. Bảo quản sản phẩm khô............................................................................69 B. Câu hoi và bai tâp thực hanh......................................................................... 72 ̉ ̀ ̣ ̀
6 ̉ 1. Câu hoi............................................................................................................72 2. Thực hanh.......................................................................................................72 ̀ C. Ghi nhớ.......................................................................................................... 73 Bài 6: TIÊU THỤ TỎI VÀ HẠCH TOÁN THU CHI ........................ 74 A. Nội dung của bài:..........................................................................................74 1. Tiêu thụ tỏi.....................................................................................................74 1.1. Những căn cứ xác định phương thức tiêu thụ tỏi......................................74 1.2. Các phương thức tiêu thụ tỏi tươi.............................................................77 1.3. Phân phối và tiêu thụ tỏi.............................................................................82 2. Hạch toán thu chi trong sản xuất tỏi.............................................................89 2.1. Công thức tính.............................................................................................89 2.2. Cách tính các chỉ tiêu...................................................................................89 B. Câu hỏi và bài tập thực tỏi........................................................................... 90 1. Câu hỏi........................................................................................................... 90 2. Thực hành.......................................................................................................90 C. Ghi nhớ:.........................................................................................................91 HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN...........................................................92 I. VỊ TRÍ , TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN...........................................................92 II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN: ................................................................................. 92 III. NỘI DUNG MÔ ĐUN: ............................................................................... 93 IV. Hướng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành............................................. 94 V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập..........................................................95 VI. Tài liệu tham khảo.....................................................................................101
7 CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN: TRỒNG, CHĂM SÓC, THU HOẠCH VÀ TIÊU THỤ TỎI Mã mô đun: MĐ04 Giới thiệu mô đun Trồng, chăm sóc, thu hoạch và tiêu thụ tỏi (MĐ04) là mô đun trọng tâm của chương trình dạy nghề trồng cây làm gia vị, cung cấp những kiến thức và trực tiếp rèn luyện kỹ năng về kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu ho ạch và tiêu thụ tỏi. Những công việc của học viên th ực hi ện trong mô đun này có liên quan trực tiếp đến năng su ất và ch ất l ượng s ản ph ẩm t ỏi. Vi ệc t ổ ch ức dạy – học các bài trong mô đun hi ệu qu ả nh ất khi th ực hi ện ngay trên th ực địa gắn liền với mùa vụ gieo tr ồng. Mô đun 04: trồng, chăm sóc, thu hoạch và tiêu thụ tỏi có thời gian học tập là 100 giờ, trong đó có 22 giờ lý thuyết, 70 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Môđun này trang bị cho người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: trồng, chăm sóc, phòng trừ dịch hại, thu hoạch và tiêu thụ tỏi đạt chất lượng và hiệu quả cao.
8 Bài 1: TRỒNG TỎI Mã bài: MĐ 04 -01 Mục tiêu: - Xác định được thời vụ thích hợp để trồng tỏi - Xử lý được tỏi giống trước khi trồng theo đúng quy trình - Thực hiện trồng và chăm sóc tỏi sau trồng đúng quy trình A. Nội dung: 1. Thời vụ trồng tỏi 1.1. Căn cứ xác định thời vụ trồng tỏi 1.1.1. Căn cứ vào đặc điểm của giống tỏi Căn cứ vào thời gian sinh trưởng dài hay ngắn, khả năng sinh trưởng, phát triển nhanh hay chậm; khả năng chịu rét, chịu nóng, chịu ẩm của các loại giống tỏi khác nhau để chọn thời vụ trồng cho thích hợp. 1.1.2. Căn cứ vào yêu cầu sinh thái của cây tỏi Tỏi là cây ưa ánh sáng, ánh sáng đầy đủ cây sinh trưởng, phát tri ển tốt, năng suất cao, chất lượng tốt. Ngược lại thiếu ánh sáng, cây sinh trưởng kém, năng suất thấp. 1.1.3. Căn cứ vào cơ cấu mùa vụ Những vùng chuyên tỏi, có thể trồng quanh năm đối với giống t ỏi ăn lá (tỏi tây). Có thể trồng 2 vụ lúa sớm 1 vụ tỏi Thu – Đông. Ho ặc trồng 2 v ụ lúa sau đó trồng vụ Đông - xuân . 1.2. Giới thiệu một số thời vụ trồng tỏi chủ yếu 1.2.1. Thời vụ trồng tỏi ta - Thời vụ trồng tỏi thích hợp ở vùng đồng bằng sông Hồng từ 25 đên 5 tháng 10, thu hoạch 30/1 – 5/2. - Ở khu vực miền Trung trồng tháng 9 – 10, thu hoạch tháng 1 – 2. 1.2.2. Thời vụ trồng tỏi tây Tỏi tây dùng để ăn lá, thân nên có thể gieo trồng nhiều vụ trong năm, nhưng thích hợp nhất gồm 2 vụ: - Vụ đông trồng tháng 9 – 10 thu hoạch tháng 11 - 12 - Vụ xuân trồng tháng 2 – 3 để thu hoạch tháng 4 - 5 2. Xử lý tỏi giống trước khi cấy Xử lý giống trước khi trồng là biện pháp kỹ thuật rất quan trọng được áp dụng nhiều trong sản xuất cây rau nói chung và cây tỏi nói riêng. Xử lý củ
9 trước khi gieo trồng nhằm thúc đẩy mầm, kích thích mầm mọc nhanh, tăng cường sự trao đổi chất trong củ, thúc đẩy sinh trưởng phát triển, hạn chế tác hại của sâu bệnh. Có nhiều phương pháp xử lý như: ngâm nước, xử lý hóa chất… 2.1. Xử lý giống bằng cách ngâm nước Củ giống được ngâm nước trước khi cấy chắc chắn sẽ mọc mầm nhanh hơn, sinh trưởng tốt hơn, làm tăng độ đồng đều của cây giống. Dùng nước sạch, ít tạp khuẩn để ngâm. Thời gian ngâm củ tỏi giống từ 2 – 3 giờ, sau đó vớt để cho ráo nước mới đem cấy (trồng). Không nên ngâm nước quá lâu vì sẽ làm các chất hòa tan trong củ bị thất thoát. Sau khi ngâm nước các ánh tỏi giống được cắm vào đất có đủ độ ẩm. Nếu đất khô quá phải được tưới đảm bảo đủ ẩm mới được cắm tỏi. 2.2. Xử lý củ giống bằng chất hóa học Xử lý các ánh hành bằng chát hóa học là biện pháp kỹ thuật rất quan trọng được ứng dụng rộng rãi trong trồng trọt nhằm hạn chế nấm bệnh. - Xử lý củ giống bằng dung dịch thuốc Nativo 750 WG nồng độ 1% (3gr/3lít nước) + thuốc trừ vi khuẩn Kasumin 2L (1%) phun ướt đều cho củ hành giống trước khi trồng. - Hoặc xử lý củ giống bằng cách ngâm vào dung dịch Rovral 50 WP 2% + Kasumin 2 L (1%) trong thời gian 5 – 10 phút. 3. Khoảng cách trồng 3.1. Căn cứ xác định mật độ khoảng cách trồng tỏi Tùy theo tình hình cụ thể để lựa chọn mật độ và khoảng cách trồng cho phù hợp. Nguyên tắc chung là: - Không trồng quá dầy, cây sẽ sinh trưởng, phát triển yếu - Không trồng quá thưa, lãng phí đất, nhiều cỏ dại, năng suất trên đ ơn vị diện tích thấp. Các căn cứ chủ yếu để xác định mật độ khoảng cách trồng hợp lý: * Dựa vào thời gian sinh trưởng và khả năng sinh trưởng của giống: Giống có thời gian sinh trưởng dài, khả năng sinh trưởng mạnh thì trồng thưa hơn. * Dựa vào độ màu mỡ của đất đai: - Đất tốt, nhiều dinh dưỡng, tưới tiêu thuận lợi thì trồng thưa. - Đất xấu, nghèo dinh dưỡng, không chủ động được tưới tiêu thì trồng dày để tăng số cây, tăng năng suất tổng thể. * Dựa vào khả năng đầu tư thâm canh:
10 - Nếu có khả năng chăm sóc tốt, mức độ đầu tư thâm canh cao thì nên trồng mật độ thưa hơn. - Nếu khả năng chăm sóc, mức độ đầu tư thâm canh có h ạn thì nên trồng mật độ vừa phải đến trồng dầy hơn. * Dựa vào phương thức canh tác: - Nếu trên luống chỉ trồng thuần một mình cây tỏi thì m ật độ kho ảng cách trồng dày hơn. Hình số 4.1.1: Ruộng tỏi trồng thuần Hình số 4.1.2: Tỏi trồng xen 3.2. Khoảng cách trồng cụ thể *Khoảng cách trồng tỏi ta: - Giống tỏi ta thường trồng với khoảng cách trồng mỗi nhánh 8 – 10 cm Hình số 4.1.3: Khoảng cách trồng tỏi ta Ghi chú: Vị trí trồng cây: Khoảng cách cây trên hàng (cm) Khoảng cách 2 hàng cây trên luống (cm) *Khoảng cách trồng tỏi tây: -Tỏi tây trồng khoảng cách cây cách cây 10-15cm.
11 Khoảng cách cây cách cây Hình số 4.1.4: Khoảng cách trồng tỏi tây 4. Kỹ thuật trồng tỏi 4.1. Kỹ thuật trồng tỏi ta Trồng tỏi củ được tiến hành theo các bước sau: Bước 1: Chọn củ giống - Để cây tỏi sinh trưởng, phát triển tốt, cần chọn những củ tỏi ch ắc, trọng lượng củ từ 12 – 15g, có 10 – 12 nhánh. Bước 2: Tách và lựa chọn các ánh Hình 4.1.5: Tách ánh tỏi - Chọn những ánh tỏi to đều, chắc, loại bỏ những ánh lép, nh ỏ, ánh sâu bệnh và giập nát Bước 3: Ngâm tỏi vào nước
12 - Ngâm các ánh tỏi vào nước sạch khoảng 2 – 3 giờ rồi vớt cho ráo và cắm vào luống. Hình 4.1.6: Tỏi giống ngâm nước trước khi cắm Bước 4: Cắm các ánh tỏi trên luống theo khoảng cách đã định - Ấn sâu xuông đất 2/3 nhánh tỏi, phủ đất nhỏ lên trên (a) (b) Hình số 4.1.7: a, Luống được trộn phân và đất b, Cắm tỏi vào luống
13 Hình số 4.1.8: Trồng tỏi ở đảo Lý Sơn 4.2. Kỹ thuật trồng tỏi tây 4.2.1. Trồng tỏi tây bằng gieo hạt Các bước và cách thức thực hiện công việc: Bước 1: Chuẩn bị đất để gieo Đất để gieo ươm cây giống cần làm nhỏ, san phẳng mặt luống Bước 2: Gieo hạt Gieo với lượng hạt giống 2-3g/m2 Hình số 4.1.9: Luống gieo tỏi tây Bước 3: Phủ luống Phủ một lớp đất bột mỏng và một lớp rơm rạ dày 1-2cm được cắt nhỏ 4-5cm để giữ ẩm và tránh bị xói hạt khi tưới nước. Bước 4: Làm giàn che Làm giàn che bằng khung tre, phủ nilon để che khi bị mưa to. 4.2.2. Trồng tỏi tây bằng cây con Bước 1:
14 Khi cây giống mọc được 20-25 ngày, có 2-3 lá thì nhổ, cắt bớt một ít rễ và lá ngọn. Bước 2: Trồng theo hàng đã bón phân lót, theo khoảng cách đã định, dùng ngón tay moi một hố sâu khoảng 3 – 4 cm, rộng 4 – 5 cm để đặt cây con. Bước 3: Đặt cây con vào hố trồng và giữ cây con thẳng đứng. Bước 4: Hai bàn tay ấn nhẹ đất xung quanh gốc cây con Bước 5: Dùng tay xoa phẳng đất mặt luống. Tiếp tục trồng cây khác. Hình số 4.1.10: Trồng tỏi tây 5. Tủ luống Sau khi trồng xong cần tiến hành tủ kín đất m ặt lu ống đ ể giữ ẩm, gi ữ nhiệt (về mùa đông) cho đất, giúp cây chóng bén rễ hồi xanh; h ạn ch ế được cỏ dại mọc trên luống. - Vật liệu dùng để tủ: Tùy điều kiện cụ thể, có thể dùng các vật liệu như: Rơm, rạ, trấu... để tủ lên mặt luống ngay sau khi trồng xong. Hình số 4.1.11: Tủ rạ cho luống tỏi - Yêu cầu cần đạt:
15 + Tủ kín đều mặt luống + Độ dầy lớp vật liệu phủ: 4 – 5 cm + Không che lấp, không làm gãy nát cây con 6. Tưới nước Hình số 4.1.12: Tưới nước sau khi tủ rạ Sau khi cấy, tủ rơm rạ xong thì tưới nước ngay đều khắp mặt luống và tưới đều để giữ độ ẩm đất 70 – 75% đến khi cây mọc, hồi xanh. B. Câu hỏi và bài tập thực hành 1. Câu hỏi ôn tập Câu 1: Cho biết thời vụ trồng tỏi ở nước ta. Các vụ trồng tỏi trên có ưu và nhược điểm gì? Câu 2: Kỹ thuật xử lý giống tỏi trước khi trồng (cấy). Câu 3: Trình bày các bước trồng tỏi (cắm tỏi) 2. Bài thực hành Bài thực hành số 4.1.1: Trồng tỏi ta bằng củ *Mục đích: Củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng nghề để thực hiện công việc trồng tỏi. *Nguồn lực: - Ruộng để thực hành của hộ gia đình - Phân bón vô cơ - Giống tỏi - Hóa chất - Dụng cụ: xô, chậu, cuốc, xẻng, dao nhỏ, dụng cụ để pha hóa chất, cân đồng hồ loại 60kg, thùng, ô doa...
16 - Bộ đồ bảo hộ lao động cho mỗi người - Phương tiện vận chuyển phân bón và dụng cụ - Giấy bút ghi chép - Máy tính cầm tay *Tiến hành Nội dung công việc Phương pháp thực hiện - Chọn củ tỏi chắc, to, không sâu bệnh, Bước 1: chọn củ giống và bóc múi không giập nát - Tách ra thành múi (ánh) - Chọn những ánh to, chắc, không sâu bệnh, loại bỏ những ánh lép, ánh giập nát. Bước 2: Ngâm nước - Ngâm các ánh tỏi vào nước lã sạch từ 2 – 3 giờ - Vớt tỏi cho ráo nước - Cắm các ánh tỏi lên luống theo khoảng cách đã định. Bước 3: Cắm tỏi - Nếu đất cát cắm củ vừa ngập mặt đất, nếu đất sét cắm củ sâu 2/3 lớp mặt. Sau khi trồng xong cần tiến hành tủ kín Bước 4: Tủ rơm đất mặt luống để giữ ẩm, giữ nhiệt. Bước 5: Tưới nước Dùng ô doa tưới nước đều khắp mặt luống. *Thời gian thục hiện: 7,5 giờ *Địa điểm thực hành: Ngoài đồng ruộng *Kết quả và tiêu chuẩn sản phẩm - Chọn được củ tỏi giống đúng tiêu chuẩn để trồng - Các thao tác tách ánh tỏi chuẩn xác - Ngâm nước đủ thời gian quy định, không ngâm quá lâu - Cắm tỏi đúng mật độ, khoảng cách và độ sâu, tủ rơm hoặc rạ lên mặt luống để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại mọc. - Sau khi cắm xong cần tưới nước giữ ẩm, tưới nước phải đảm bảo đều khắp mặt luống.
17 *Tổ chức thực hiện - Phân lớp thành nhóm nhỏ 4 – 5 người/nhóm - Mỗi nhóm thực hành trồng 2 luống dài 15 – 20 mét - Giáo viên thao tác mẫu cho học viên quan sát Bài thực hành số 4.1.2: Trồng tỏi tây bằng cây con *Mục tiêu: Thực hiện được các bước công việc trồng tỏi tây bằng cây con thành thạo và đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. *Nguồn lực - Cây con giống - Cuốc, xẻng, thúng, xảo, quanh gánh, ô doa... - Phương tiện vận chuyển dụng cụ, vật tư - Bộ đồ bảo hộ lao động - Ruộng trồng tỏi đã làm đất sẵn *Tiến hành: Bước 1: Khi cây giống mọc được 20-25 ngày, có 2-3 lá thì nhổ, cắt bớt một ít rễ và lá ngọn. Bước 2: Trồng theo hàng đã bón phân lót, theo khoảng cách đã định, dùng ngón tay moi một hố sâu khoảng 3 – 4 cm, rộng 4 – 5 cm để đặt cây con. Bước 3: Đặt cây con vào hố trồng và giữ cây con thẳng đứng. Bước 4: Hai bàn tay ấn nhẹ đất xung quanh gốc cây con Bước 5: Dùng tay xoa phẳng đất mặt luống. Tiếp tục trồng cây khác Bước 6: Tưới nước giữ ẩm, đảm bảo độ ẩm đất đạt 70 – 80% *Thời gian thục hiện: 7,5 giờ *Địa điểm thực hành: Ngoài đồng ruộng *Kết quả và tiêu chuẩn sản phẩm - Cây tỏi giống phải được chọn đúng tiêu chuẩn và độ tuổi
18 - Trước khi trồng cây giống phải đảo đều đất, phân - Trồng cây giống thành thạo và đúng kỹ thuật - Sau trồng tưới nước đảm bảo độ ẩm 70 – 80% *Tổ chức thực hiện - Giáo viên hướng dẫn chung cho cả lớp - Chia lớp học viên thành từng nhóm 4 – 5 người để thực hiện - Giáo viên giao địa bàn cho nhóm sinh viên thực hiện C. Ghi nhớ: - Chọn củ tỏi giống phải chắc, không sâu bệnh, không dập nát, trầy xước. - Trồng đúng thời vụ để vừa đảm bảo cho cây sinh trưởng thuận lợi và vừa đảm bảo cho cây trồng vụ sau. - Tủ luống và tưới nước giữ ẩm trong suốt quá trình sinh trưởng, phát triển của cây.
19 Bài 2: CHĂM SÓC TỎI Mã bài: MĐ04 – 02 Mục tiêu: - Trình bày được quy trình chăm sóc (Làm cỏ, xới đất, tưới tiêu nước và bón phân) cho t ỏi theo đúng yêu cầu kỹ thuật. - Th ự c hi ện đ ượ c các thao tác k ỹ thu ật trong làm c ỏ, x ới đ ất, bón phân, t ướ i, tiêu n ướ c đ ể t ỏi sinh tr ưở ng phát tri ển t ốt và t ạo ra s ản ph ẩ m an toàn theo h ướ ng VietGAP. A. Nội dung: 1. Giặm tỉa tỏi sau trồng 1.1. Mục đích của giặm, tỉa - Đảm bảo khoảng cách, mật độ cho ruộng tỏi - Tập trung dinh dưỡng cho các cây còn lại 1.2. Giặm tỏi Sau khi trồng 5 – 7 ngày, cây tỏi mọc và hồi xanh cần kiểm tra ruộng tỏi để giặm những cây bị chết bằng củ giống vào nơi thiếu cây. Việc giặm phải được thực hiện sớm để cây mọc đồng đều. 2. Làm cỏ, xới đất 2.1. Tac hai cua cỏ dai ́ ̣ ̉ ̣ - Tranh châp anh sang, nước, dinh dưỡng với tỏi. ́ ́ ́ - Cỏ dai là nơi tôn tai và lây lan cua nhiêu loai sâu bênh hai, do đó anh ̣ ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ hưởng đên năng suât và phâm câp cu. ́ ́ ̉ ́ ̉ 2.2. Tác dụng của xới xáo đất Xới xáo là công việc làm cho lớp đất trên mặt luống và xung quanh vùng gốc cây được tơi xốp, thông thoáng, không bị dí chặt, có các tác dụng sau: - Ở giai đoạn đầu, giúp cho cây con sinh trưởng, phát triển nhanh, khỏe hơn. - Giúp bộ rễ cây phát triển nhanh, khỏe mạnh, tăng khả năng hút dinh dưỡng, hút nước. - Xới xáo làm lớp đất mặt quanh bộ rễ tơi xốp, thông thoáng; ch ế độ nhiệt, ẩm độ được duy trì ổn định sẽ giúp cây hút dinh dưỡng tốt, sinh trưởng, phát triển nhanh. - Góp phần chuyển hóa nhanh, nhiều các chất dinh dưỡng ở tầng đất mặt để cung cấp cho cây.
20 - Khi bón thúc phân bón cho cây phải kết hợp với xới xáo đ ất, có tác dụng đảo trộn, vùi lấp kín phân bón góp phần làm cho phân chuy ển hóa nhanh cung cấp dinh dưỡng cho cây, đồng thời h ạn ch ế được s ự rửa trôi, xói mòn làm mất phân bón. - Xới xáo cũng là một trong các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại, cỏ dại rất có hiệu quả và an toàn. 2.3. Yêu câu kỹ thuât lam co, xới đất ̀ ̣ ̀ ̉ - Làm sach cỏ trên ruông tỏi ̣ ̣ - Làm cỏ bằng tay để tránh sự cạnh tranh dinh dưỡng của cỏ với tỏi, nhổ sạch cỏ dại mọc quanh gốc và luống tỏi. - Làm cỏ không ảnh hưởng đến cây tỏi - Yêu câu kỹ thuât vun xới ̀ ̣ + Thường tiến hành kết hợp với các lần bón thúc. + Xới vao những ngay thời tiêt không mưa. ̀ ̀ ́ + Xới nhẹ quanh mép và vét luống, không xới sâu và sát ảnh hưởng đến rễ tỏi. Hình số 4.2.1: Nhổ cỏ bằng tay cho tỏi ở đảo Lý Sơn Tỏi có thể xới từ 3- 4 lần tùy theo từng giống: Lần 1: sau trồng 10 – 15 ngày, xới sâu rộng khắp mặt luống, kết h ợp bón thúc đạm lần 1. Lần 2: sau trồng 25 – 30 ngày, bón thúc lần 2 Lần 3: sau trồng 40 – 45 ngày xới hẹp xung quanh gốc, bón thúc lần 3