Hiệu quả đầu tư và các chỉ tiêu đánh giá

HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ VÀ CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ<br /> <br /> Khái niệm và phân loại hiệu quả đầu tư<br /> <br /> Hiệu quả đầu tư là phạm trù kinh tế biểu hiện quan hệ so sánh giữa các kết quả kinh tế­xã  <br /> hội đạt được của hoạt động đầu tư với các chi phí phải bỏ ra để có các kết quả đó trong một  <br /> thời kì nhất định.<br /> Để đáp ứng nhu càc quản lý và nghiên cứu thì có thể phân loại hiệu quả đầu tư theo các tiêu  <br /> thức sau đây:<br /> Theo lĩnh vực hoạt động của xã hội có hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội, hiệu quả kĩ <br /> thuật hiệu quả quốc phòng.<br /> Theo phạm vi tác dụng của hiệu quả, có hiệu quả đầu tư của từng dự án, từng doanh  <br /> nghiệp, từng ngành, địa phương và toàn bộ nền kinh tế quốc dân.<br /> Theo phạm vi lợi ích có hiệu quả  tài chính và hiệu quả  kinh tế­xã hội .Hiệu quả  tài  <br /> chính là hiệu quả  kinh tế  được xem xét trong phạm vi một doanh nghiệp cũng hiệu <br /> quả kinh tế­xã hội là hiệu quả tổng hợp được xem xét trong phạm vi toàn bộ nền kinh  <br /> tế.<br /> Theo mức độ phát sinh trực tiếp hay gián tiếp có hiệu quả trực tiếp và hiệu quả  gián <br /> tiếp.<br /> Theo cách tính toán, có hiệu quả tuyệt đối và hiệu quả tương đối .Hiệu quả tuyệt đối <br /> là hiệu quả được tính bằng hiệu số giữa kết quả và chi phí. Cũng hiệu quả tương đối <br /> được tính bằng tỷ số giữa kết quả và chi phí.<br /> Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả đầu tư<br /> <br /> <br /> Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính của hoạt động đầu tư<br /> <br /> Hiệu quả  tài chính (Etc) của hoạt động đầu tư  là mức độ  đáp  ứng nhu cầu phát triển hoạt  <br /> động sản xuất kinh doanh dịch vụ và nâng cao đời sống của người lao động trong các cơ  sở <br /> sản xuất, kinh doanh dịch vụ trên cơ sở vốn đầu tư mà cơ sở đó sử dụng so với các ki khác,  <br /> các cơ sở khác hoặc so với định mức chung.<br /> Etc được coi là hiệu quả khi Etc >Etc0.<br /> Trong đó:<br /> Etc0 – chỉ tiêu hiệu quả tài chính định mức, hoặc của các kỳ khác mà cơ sở đạt được chọn làm <br /> cơ sở so sánh, hoặc của đơn vị khác đạt tiêu chuẩn hiệu quả.<br /> Để đánh giá hiệu quả tài chính chúng ta phải sử dụng một hệ thống các chỉ tiêu.<br /> Mỗi một chỉ  tiêu phản ánh một khía cạnh của hiệu quả  và sử  dụng trong những điều kiện  <br /> nhất định. Các chỉ tiêu này được xét trên hai phương diện khác nhau là đối với dự án đầu tư <br /> và đối với doanh nghiệp thực hiện đầu tư.<br /> * Đối với dự án đầu tư:<br /> Các chỉ tiêu hiệu quả tài chính của hoạt động đầu tư bao gồm:<br /> <br /> Chỉ tiêu lợi nhuận thuần, thu nhập thuần của dự án:<br /> Chỉ tiêu này phản ánh hiệu quả tuyệt đối của dự án đầu tư. Chỉ tiêu lợi nhuận thuần tinh cho  <br /> từng năm của đời dự  án, phản ánh hiệu quả  hoạt động trong từng năm của đời dự  án. Chỉ <br /> tiêu thu nhập thuần phản ánh hiệu quả hoạt động của toàn bộ công cuộc đầu tư .Các chỉ tiêu <br /> này phải được tính chuyển về mặt bằng tiền tệ theo thời gian.<br /> Chỉ tiêu tỷ suất sinh lời của vốn đầu tư:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong đó:<br /> RRi là mức sinh lời của vốn đầu tư năm i<br /> Wipv là lợi nhuận năm I tính chuyển về thời điểm hiện tại .<br /> Iv0 là vốn đầu tư tại thời điểm hiện tại (tại thời điểm dự án bắt đầu hoạt động)<br /> Chỉ tiêu này phản ánh mức lợi nhuận thu được từng năm trên một đơn vị vốn đầu tư (1000đ,  <br /> 1000000đ,…).<br /> Trong đó:<br /> NPV ­ là thu nhập thuần tính về thời điểm hiện tại .<br /> Chỉ tiêu này phản ánh mức thu nhập thuần tính cho một đơn vị vốn đầu tư.<br /> Chỉ tiêu thời gian thu hồi vốn đầu tư (T)<br /> Chỉ tiêu này cho biết thời gian ma dự án cần hoạt động để thu hồi vốn đầu tư đó bỏ ra từ lợi <br /> nhuận và khấu hao thu được hàng năm . Dự án có hiệu quả khi T==r giới hạn. Tỷ suất giới hạn được xác định căn cứ vào cấc  <br /> ngườn vốn huy động của dự án .Chẳng hạn dự án vay vốn đầu tư thỡ tỷ suất giới hạn là lãi  <br /> suất vay; nếu sử dụng vốn tự có để  đầu tư  thi tỷ  suất giới hạn là mực chi phí cơ  hội của  <br /> vốn; nếu huy động vốn từ  nhiều nguồn, tỷ suất giới hạn là tỷ  suất bình quân từ  các nguồn <br /> huy động v.v…<br /> * Đối với doanh nghiệp thực hiện đầu tư:<br /> <br /> Các chỉ tiêu hiệu quả tài chính được tính như sau:<br /> <br /> Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận của vốn đầu tư:<br /> Tính cho từng năm:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong đó:<br /> Wi là lợi nhuận thuần của dự án j<br />  với j=1,2,…,m là tổng lợi nhuận thuần của các dự án hoạt động năm i .<br /> <br /> Ivb là vốn đầu tư thực hiện trong năm i của doanh nghiệp .<br /> Ivr là vốn đầu tư thực hiện chưa phát huy tác dụng ở cuối năm của doanh nghiệp.<br /> Ive là vốn đầu tư phát huy tác dụng ở cuối năm i.<br /> Tính bình quân:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong đó:<br /> <br /> <br /> <br /> là vốn đầu tư được phát huy tác dụng bình quân năm thời kỳ nghiên cứu tính theo  <br /> mặt bằng với lợi nhuận thuần .<br /> <br /> <br /> là lợi nhuận bình quân năm của thời kỳ nghiên cứu tính theo giá trị ở mặt bằng hiện  <br /> tại của tất cả các dự án hoạt động trong kỳ .<br /> <br /> Chỉ tiêu thời hạn thu hồi vốn đầu tư giảm kỳ nghiên cứu (t) so với kỳ trước (t­1):<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> K là hệ số mức ảnh hưởng của đầu tư.<br /> Chỉ tiêu mức tăng năng suất lao động của từng năm hoặc bình quân năm thời kỳ so trước thời <br /> kỳ do đầu tư:<br /> Trong đó:<br /> <br /> <br /> <br /> là mức tăng năng suất lao động bình quõn năm thời kỳ t so với thời kỳ t­1.<br /> <br /> <br /> <br /> là mức tăng năng suất lao động năm i so với năm i­1.<br /> <br /> <br /> Các chỉ tiiêu đánh giá hiệu quả kinh tế ­ xã hội<br /> <br /> Giá trị gia tăng thuần túy ký hiệu là NVA (Net value added):<br /> Đây là chỉ tiêu cơ bản phản ánh hiệu quả kinh tế ­xã hội của hoạt động đầu tư .NVA là mức  <br /> chêng lệch giữa giá trị đầu ra và giá trị đầu vào. Công thức tính toán như sau:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong đó<br /> NVA lá giá trị gia tăng thuần túy do đầu tư mang lại .<br /> O(Output) là giá trị đầu ra của dự án .<br /> MI (Material input) là giá trị  đầu vào vật chất thường xuyên và dịch vụ  mua ngoài theo yêu  <br /> cầu để đạt được đầu ra trên .<br /> Iv là vốn đầu tư bao gồm chi phí xây dựng nhà xưởng, mua máy móc, thiết bị …<br /> NVA bao gồm 2 yếu tố:chi phí trực tiếp trả  cho người lao động ký hiệu là Wg(wage) (tiền <br /> lương, tiền thưởng kể cả phụ cấp ).Và thặng dư xã hội ký hiệu là SS (social surplus).Thặng  <br /> dư xã hội thể hiện thu nhập của xã hội từ  dự  án thông qua thuế  gián thu, trả  lời vay, lãi cổ <br /> phần, đóng bảo hiểm, thuê đất, tiền mua phát minh sáng chế …<br /> Đối với các dự án có liên quan đền các yếu tố nước ngoài (liên doanh, vay vốn từ bên ngoài, <br /> thuê lao động nước ngoài ), thì gá trị  gia tăng thuần túy quốc gia (tíng cho cả  đời dự  án <br /> (NNVA) được tính như sau :<br /> Trong đó:<br /> PR là giá tri gia tăng thuần túy được chuyển ra nước ngoài.<br /> Chỉ tiêu số lao động có việc làm do thực hiện dự án:<br /> Ở đây bao gồm số lao động có việc làm trực tiếp cho dự án và số lao động có việc làm ở các  <br /> dự  án khác được thực hiện do do đòi hỏi của sự  án đang được xem xét. Trong khi tạo việc  <br /> làm cho một số  lao động, thì sự  hoạt động của dự  án mới cũng có thể  làm cho một số  lao <br /> động  ở  các cơ  sở  sản xuất kinh doanh khác bị  mất việc do các cơ  sở  này không cạnh tranh  <br /> nổi với sản phẩm của dự án mà phải thu hẹp sản xuất. trong số những lao động của dự án,  <br /> có thể có một số là người nước ngoài. Do đó số lao động của đất nước có việc làm từ việc <br /> sẽ  chỉ  bao gồm lao động trực tiếp và lao động gián tiếp phục vụ  cho dự  án, trừ  đi số  lao <br /> động mất việc ở các cơ sở có liên quan và số người nước ngoài làm việc cho dự án.<br /> Chỉ tiêu mức giá trị gia tăng của mỗi nhóm dân cư:<br /> Chỉ tiêu này phản ánh tác động điều tiết thu nhập giữa các nhóm dân cư hoặc vùng lãnh thổ.  <br /> Để xác định chỉ tiêu này trước hết phải xác định nhóm dân cư hoặc vùng được phân phối giá  <br /> trị  tăng thêm (NNVA) của dự án. Sau đó xác định phần giá trị  tăng thêm do dự  án tạo ra mà  <br /> nhóm dân cư hoặc vùng lãnh thổ  thu được. Cuối cùng tính chỉ  tiêu tỷ  lệ  giỏ  trị  gia tăng của  <br /> mỗi nhóm dân cư  hoặc mỗi vùng lãnh thổ  thu được trong tổng giá trị  gia tăng  ở  năm hoạt  <br /> đông bình thường của dự án.<br />