Hình thái kinh tế xã hội trong công nghiệp hóa hiện đại hóa ở việt nam part3

Chia sẻ: Vanthi Bichtram | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngược lại nếu kiến trúc thượng tầng là cơ sở của những quan hệ kinh tế lỗi thời thì sẽ kìm hãm sự phát triển của kinh tế xã hội, những sự tác động kìm hãm đó chỉ là tạm thời sớm muộn cũng sẽ bị cách mạng khắc phục về cơ bản, bản chất giữa cơ sở hạ tầng và cơ sở thượng tầng chính là bản chất giữa kinh tế và chính trị trong đó kinh tế đóng vai trò quyết định còn chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế và có tác dụng mạnh...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hình thái kinh tế xã hội trong công nghiệp hóa hiện đại hóa ở việt nam part3

th× sÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn x· héi. Ngîc l¹i nÕu kiÕn tróc thîng tÇng lµ c¬ së cña nh÷ng quan hÖ kinh tÕ lçi thêi th× sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ x· héi, nh÷ng sù t¸c ®éng k×m h·m ®ã chØ lµ t¹m thêi sím muén còng sÏ bÞ c¸ch m¹ng kh¾c phôc vÒ c¬ b¶n, b¶n chÊt gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ c¬ së thîng tÇng chÝnh lµ b¶n chÊt gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ trong ®ã kinh tÕ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh cßn chÝnh trÞ lµ biÓu hiÖn tËp trung cña kinh tÕ vµ cã t¸c dông m¹nh mÏ trë l¹i. CÇn tr¸nh khuynh híng qu¸ thæi phång hoÆc h¹ thÊp vai trß cña kiÕn tróc thîng tÇng. nÕu tuyÖt ®èi ho¸ vai trß cña kiÕn tróc thîng tÇng th× sÏ r¬i vµo t¶ khuynh cßn ngîc l¹i sÏ r¬i vµo h÷u khuynh. II. Sù vËn dông h×nh th¸i kinh tÕ x· héi vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam Dùa trªn c¬ së nh÷ng lý luËn chung trªn ®©y, phÇn tiÕp theo cña ®Ò tµi xin phÐp ®îc ®i s©u vµo vÊn ®Ò "h×nh th¸i kinh tÕ x· héi víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam". TÝnh tÊt yÕu cña môc tiªu vµ thùc tr¹ng ë níc ta trong c«ng cuéc x©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi - x· héi chñ nghÜa. 15
1. TÝnh tÊt yÕu Loµi ngêi ®· ph¶i tr¶i qua 5 h×nh th¸i kinh tÕ. Mçi h×nh th¸i sau tiÕn bé h¬n, v¨n minh h¬n h×nh th¸i tríc. §Çu tiªn lµ h×nh th¸i kinh tÕ tù nhiªn (céng s¶n nguyªn thuû) con ngêi chØ biÕt s¨n b¾n h¸i lîm, ¨n thøc ¨n sèng cuéc sèng cña hä phô thuéc hoµn toµn vµo thiªn nhiªn. Cã thÓ nãi ®©y lµ thêi kú s¬ khai mét thêi kú m«ng muéi cña loµi ngêi. Sau ®ã ®Õn h×nh th¸i kinh tÕ x· héi: ChiÕm h÷u n« lÖ con ngêi ®· v¨n minh h¬n hä kh«ng cßn ¨n t¬i sèng vµ ®· biÕt lao ®éng t¹o ra cña c¶i, x· héi chÕ ®é t h÷u. X· héi b¾t ®Çu ph©n chia thµnh kÎ giÇu ngêi nghÌo. Hai giai cÊp c¬ b¶n lµ chñ n« vµ n« lÖ, quan hÖ gi÷a hai giai cÊp ®ã lµ quan hÖ bãc lét hoµn toµn cña c¶i vËt chÊt vµ con ngêi. N« lÖ biÕn thµnh c«ng cô lao ®éng. VÊn ®Ò giai cÊp khi lªn ®Õn x· héi phong kiÕn b¶n chÊt vÉn lµ quan hÖ bãc lét nh÷ng sù bãc lét thÓ hiÖn qua sù cèng n¹p. Ngêi n«ng d©n, t¸ ®iÒn ph¶i lµm thuª vµ nép t« thuÕ cho quan l¹i, ®Þa chñ, song hä cã mét chót quyÒn lîi lµ ®îc tù do. H×nh th¸i kinh tÕ x· héi: T b¶n chñ nghÜa ra ®êi ®a loµi ngêi lªn nÊc thang cao h¬n cña nÒn v¨n minh. X· héi 16
®· phong phó h¬n vÒ giai cÊp. Giai cÊp thèng trÞ lµ giai cÊp c¬ b¶n. Thñ ®o¹n bãc lét cña chóng tinh vi h¬n rÊt nhiÒu lÇn so víi sù bãc lét tríc ®ã trong c¸c x· héi chiÕm h÷u n« lÖ vµ phong kiÕn. Ngêi c«ng nh©n lµm thuª bÞ bãc lét søc lao ®éng qua gi¸ trÞ thÆng d, sù lµm viÖc qu¸ søc... MÆc dï t b¶n x· héi chñ nghÜa t¹o ra mét lîng cña c¶i vËt chÊt rÊt lín cho x· héi, nhng b¶n chÊt bãc lét cïng nh÷ng m©u thuÉn kh¸c lµ kh«ng thÓ ®iÒu hoµ. PhÇn ®«ng con ngêi trong x· héi t b¶n chñ nghÜa ®Òu bÞ mÊt quyÒn lîi mÊt b×nh ®¼ng. C¶ ba chÕ ®é n« lÖ, phong kiÕn, t b¶n chñ nghÜa cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng nhng nã ®Òu lµ chÕ ®é cã kh¸c nh÷ng m©u thuÉn ®èi kh¸ng kh«ng thÓ ®iÒu hoµ gi÷a giai cÊp bãc lét vµ giai cÊp bÞ bãc lét, vµ dùa trªn sù t h÷u vÒ s¶n xuÊt. Giai cÊp bãc lét lµ giai cÊp thèng trÞ, mäi ho¹t ®éng vÒ mÆt kinh tÕ chÝnh trÞ x· héi ®Òu chØ phôc vô cho quyÒn lîi cña chÝnh hä. Mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi tån t¹i ®îc th× nã ph¶i cã nh÷ng mÆt tèt nhÊt ®Þnh cña nã chóng ta còng kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng thµnh qu¶ mµ c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nãi trªn ®· ®¹t ®îc. X· héi céng s¶n nguyªn thuû lµ chÕ ®é x· héi ®Çu tiªn ®Æt nÒn mãng cho sù ph¸t triÓn cña loµi ngêi. Trong x· héi chiÕm h÷u n« lÖ giai cÊp thèng trÞ b¾t 17
®Çu tÝch luü cña c¶i cho x· héi, quan träng nhÊt lµ nã ®a con ngêi ra khái thêi kú m«ng muéi hoang d·. H×nh th¸i kinh tÕ x· héi lµ chÕ ®é x· héi bíc ®Çu võa ph¸t huy thõa kÕ nh÷ng thµnh qu¶ cña chñ nghÜa t b¶n, ®ång thêi kh¾c phôc nh÷ng m©u thuÉn nh÷ng h¹n chÕ cña t b¶n chñ nghÜa. Mét x· héi mµ quyÒn lùc n»m trong tay giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng - mét tÇng líp ®«ng ®¶o cña x· héi. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ - v¨n ho¸ - chÝnh trÞ phôc vô lîi Ých chung cña toµn x· héi. Kh«ng cßn t×nh tr¹ng bãc lét, mäi ngêi ®Òu b×nh ®¼ng, sinh ho¹t lao ®éng díi sù qu¶n lý cña Nhµ níc th«ng qua ph¸p luËt thùc hiÖn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, chÕ ®é tËp chung d©n chñ c«ng b»ng x· héi. Quan hÖ s¶n xuÊt ®îc x©y dùng trªn c¬ së cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cao c¬ së h¹ tÇng phï hîp víi kiªn tróc thîng tÇng. §©y lµ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi u viÖt mét ®Ønh cao cña v¨n minh loµi ngêi. Tõ hai con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi, mét con ®êng t b¶n chñ nghÜa vµ con ®êng ®i tõ tiÕn t b¶n chñ nghÜa. 18
ViÖt Nam tõ mét nÒn kinh tÕ tiÓu n«ng muèn tho¸t ra khái nghÌo nµn l¹c hËu vµ nhanh chãng ®¹t ®Õn tr×nh ®é mét níc ph¸t triÓn b»ng con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. 2. Môc ®Ých: Môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta hiÖn nay nh §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh lµ: X©y dùng níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i. C¬ cÊu kinh tÕ lËp hiÕn, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c d©n giµu níc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh, vµ níc ta ®· chuyÓn sang mét thêi kú ph¸t triÓn míi thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®©y lµ nh÷ng nhËn ®Þnh rÊt quan träng ®èi víi nh÷ng bíc ®i tiÕp theo trong sù nghiÖp ®æi míi. 19
C«ng nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh nh»m ®a níc ta tõ mét nÒn c«ng nghiÖp l¹c hËu thµnh mét níc c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i. HiÖn ®¹i ho¸ lµ mét môc tiªu c¬ b¶n cña v¨n minh hiÖn ®¹i, thÓ hiÖn xu híng lÞch sö tiÕn bé vµ ph¸t triÓn. §ã lµ nhiÖm vô quan träng cã tÇm cì to lín, ®ßi hái ph¶i ®i tõ c¸i cô thÓ ®Õn c¸i tæng thÓ. Tríc hÕt cÇn hiÓu râ thùc tr¹ng vµ nh÷ng ®Þnh híng trung cña ViÖt Nam tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt ë møc thÊp, qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi l¹i kh«ng ph¶i tõ chñ nghÜa t b¶n mµ tõ bíc qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chñ nghÜa t b¶n víi t c¸ch lµ mét chÕ ®é x· héi. V× vËy cÇn ph¶i nhËn thøc ®Çy ®ñ vµ s¸ng t¹o c¸c quy luËt kh¸ch quan, trong ®ã quy luËt s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt c¬ b¶n nhÊt nh»m c¶i t¹o c¸c thµnh phÇn kinh tÕ khai th¸c mäi tiÒm n¨ng s¶n xuÊt. Ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña chñ thÓ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh ph¶i ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ cã hiÖu qu¶ ®Ó thùc sù cã t¸c dông chñ ®¹o víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. 20
Chóng ta ph¶i kh¾c phôc quan niÖm bá qua chñ nghÜa t b¶n mét c¸ch gi¶n ®¬n. Ph¶i khai th¸c sö dông tèi ®a chñ nghÜa t b¶n lµm kh©u "trung gian" ®Ó chuyÓn nÒn s¶n xuÊt nhá lªn chñ nghÜa x· héi nh Lªnin ®· chØ ra. Chñ tr¬ng ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ viÖc sö dông c¸c h×nh thøc kinh tÕ trung gian qu¸ ®é trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta mµ §¹i héi VI v¹ch ra lµ ®óng ®¾n. §¹i héi VII cña §¶ng còng ®· chØ râ "... phï hîp víi sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt thiÕt lËp tõng bíc quan hÖ s¶n xuÊt tõ x· héi chñ nghÜa tõ thÊp ®Õn cao víi sù ®a d¹ng vÒ h×nh thøc së h÷u ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng s¶n xuÊt chñ nghÜa tiªn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý Nhµ níc". Kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng cña kinh tÕ quèc doanh. Thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu. §ã lµ mét trong nh÷ng ph¬ng híng c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ b¶o vÖ ®Êt níc ta. H¬n n÷a sù vËn dông ®óng ®¾n cña c¸c quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt, ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ cÇn thiÕt. Bªn c¹nh ®ã tõng bíc c¬ së x©y dùng h¹ tÇng vµ c¬ së thîng 21