Hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ ba: Từ nghiên cứu đến giảng dạy và chia sẻ tài nguyên thông tin

Héi th¶o quèc tÕ ViÖt nam häc lÇn thø ba:<br /> Tõ nghiªn cøu ®Õn gi¶ng d¹y vµ chia sÎ tµi nguyªn th«ng tin<br /> <br /> V−¬ng toµn(*)<br /> <br /> 1. ViÖt Nam häc: tõ héi th¶o ®Õn Héi th¶o c¬ quan/ tæ chøc nghiªn cøu ë trong<br /> Tõ l©u, giíi nghiªn cøu ë n−íc ngoµi n−íc vµ n−íc ngoµi dµnh sù quan t©m<br /> ®· quan t©m ®Õn ViÖt Nam víi nh÷ng ®Õn c¸c lÜnh vùc nghiªn cøu ViÖt Nam<br /> vÊn ®Ò kh¸c nhau: kh¶o cæ häc, d©n téc nãi chung, vµ ®Æc biÖt lµ cã c¶ c¸c tæ<br /> häc, lÞch sö tõ cæ ®¹i ®Õn hiÖn ®¹i, ng«n chøc phi chÝnh phñ tham gia ph¸t triÓn<br /> ng÷, v¨n häc, v¨n ho¸ d©n gian, tÝn kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ du lÞch, gãp phÇn<br /> ng−ìng-t«n gi¸o, kinh tÕ, ph¸p luËt, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò g¾n víi qu¸ tr×nh<br /> v.v... héi nhËp vµ ph¸t triÓn cña ViÖt Nam.<br /> NÐt ®éc ®¸o cña Héi th¶o nµy lµ líp häc<br /> Sù quan t©m cña c¸c häc gi¶ ngµy<br /> gi¶ trung niªn vµ trÎ chiÕm −u thÕ vµ<br /> mét nhiÒu ®Õn møc tõ 1993, mét tæ chøc<br /> kh¸ thµnh th¹o trong sö dông tiÕng<br /> mang tÝnh khu vùc lµ EUROVIET ®−îc<br /> ViÖt.(*)<br /> h×nh thµnh theo s¸ng kiÕn cña c¸c häc<br /> gi¶ ch©u ¢u nghiªn cøu vÒ ViÖt Nam. §óng nh− nhËn xÐt cña GS. Furuta<br /> Cho ®Õn nay ®· diÔn ra 6 cuéc héi th¶o Motoo cho r»ng: “quan niÖm khu vùc<br /> EUROVIET t¹i c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, häc thuéc vÒ nghiªn cøu cña c¸c nhµ<br /> gÇn ®©y nhÊt lµ Héi th¶o lÇn thø s¸u, khoa häc ngoµi n−íc ®· chÊm døt, thay<br /> t¹i Hamburg (§øc) (1, tr. 28-74). vµo ®ã c¸c nhµ khoa häc trong c¸c quèc<br /> gia sÏ trë thµnh nh©n tè chÝnh, quan<br /> §¸p øng lßng mong mái cña giíi<br /> träng nhÊt cña khu vùc häc nh− nghiªn<br /> nghiªn cøu trong vµ ngoµi n−íc, c¸c<br /> cøu ë ViÖt Nam, NhËt B¶n” (3, tr.412).<br /> cuéc héi th¶o quèc tÕ ViÖt Nam häc lÇn<br /> l−ît ®−îc tæ chøc t¹i ViÖt Nam. Héi th¶o Kho¶ng 500 c«ng tr×nh nghiªn cøu<br /> lÇn thø nhÊt (1998), víi sù tham dù cña chuyªn ngµnh vµ liªn ngµnh ®−îc tr×nh<br /> 700 nhµ khoa häc, trong ®ã cã 300 häc bµy cho thÊy Héi th¶o ®· cã sù quan<br /> gi¶ n−íc ngoµi ®Õn tõ 26 n−íc trªn thÕ t©m lín ®Õn viÖc n©ng cao nhËn thøc<br /> giíi. Héi th¶o lÇn thø hai (2004) t¹i Tp. ngµy cµng toµn diÖn vÒ ViÖt Nam, gãp<br /> Hå ChÝ Minh, víi 300 b¸o c¸o vµ cã 189 phÇn thóc ®Èy c«ng cuéc héi nhËp s©u<br /> häc gi¶ ®Õn tõ 26 quèc gia, trong ®ã 118 réng cña ViÖt Nam víi céng ®ång quèc<br /> ®¹i biÓu cã tham luËn (2, tr.19). tÕ, ®ång thêi còng sÏ n©ng cao chÊt<br /> lù¬ng nghiªn cøu vµ ®µo t¹o vÒ ViÖt<br /> Héi th¶o lÇn nµy – lÇn thø ba cã chñ<br /> Nam häc.Tuy cã nh÷ng vÊn ®Ò cÇn tiÕp<br /> ®Ò “ViÖt Nam: Héi nhËp vµ Ph¸t triÓn”<br /> tôc nghiªn cøu vµ trao ®æi, song nguån<br /> ®· diÔn ra tõ ngµy 4-7/12/2008 t¹i Hµ<br /> Néi, víi 868 b¸o c¸o göi ®Õn, 174 t¸c gi¶<br /> tõ 23 n−íc lµ c¸c chuyªn gia, nhµ khoa<br /> häc thuéc c¸c tr−êng ®¹i häc, c¸c viÖn/ (*)<br /> PGS., TS., ViÖn Th«ng tin Khoa häc x· héi.<br /> Héi th¶o quèc tÕ ViÖt Nam häc... 13<br /> <br /> t− liÖu thËt sù phong phó vµ cã nhiÒu X¸c nhËn vai trß cña ng−êi Hoa<br /> c¸i míi. trong lÞch sö ViÖt Nam, cã t¸c gi¶ xem<br /> 2. C¸c lÜnh vùc nghiªn cøu cña ViÖt Nam häc ®©y lµ mét thµnh phÇn d©n téc ®Æc biÖt<br /> víi nh÷ng yÕu tè tÝch cùc vµ tiªu cùc<br /> PhÇn lín c¸c b¸o c¸o ®−îc tr×nh bµy<br /> ®· béc lé, cÇn biÕt ®Ó huy ®éng lùc l−îng<br /> vµ th¶o luËn s«i næi ë 18 tiÓu ban<br /> nµy cho sù ®æi míi ®Êt n−íc hiÖn nay.<br /> chuyªn m«n. Héi th¶o lÇn nµy xuÊt hiÖn<br /> nhiÒu tiÓu ban míi, tËp trung vµo c¸c Héi th¶o còng ®Ò cËp ®Õn triÕt lý<br /> vÊn ®Ò ph¸p lý, n«ng th«n, ®« thÞ, tµi qu©n sù truyÒn thèng cña tæ tiªn cÇn kÕ<br /> nguyªn, quan hÖ quèc tÕ vµ ®µo t¹o. thõa vµ n©ng lªn mét tÇm cao míi.<br /> Kh«ng Ýt b¸o c¸o mang tÝnh liªn ngµnh -VÒ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ<br /> cao. Bµi viÕt nµy giíi thiÖu néi dung<br /> theo c¸c lÜnh vùc nghiªn cøu, chø kh«ng Ng−îc dßng thêi gian, mét sè b¸o<br /> hoµn toµn theo c¸ch ph©n tiÓu ban. c¸o h×nh dung l¹i vÞ trÝ cña ViÖt Nam<br /> trong hÖ thèng th−¬ng m¹i biÓn §«ng<br /> -VÒ nghiªn cøu lÞch sö<br /> thêi cæ-trung ®¹i qua ba thêi k× chÝnh:<br /> Theo dßng lÞch sö, c¸c t¸c gi¶ ®Ò cËp thÕ kØ X, thÕ kØ X ®Õn gi÷a thÕ kØ XV,<br /> ®Õn sù h×nh thµnh vµ m« h×nh thiÕt chÕ gi÷a thÕ kØ XV ®Õn cuèi thÕ kØ XVI, víi<br /> x· héi c¸c quèc gia cæ ë ViÖt Nam hoÆc c¸c trung t©m kinh tÕ x−a nh− Mü Tho<br /> mét sè nh©n vËt lÞch sö: Hå Quý Ly, ®¹i phè ë Nam bé hoÆc M−êng Thanh ë<br /> NguyÔn HuÖ - Quang Trung, vµ mét sè T©y B¾c.<br /> phong trµo “khai s¸ng v¨n ho¸”.<br /> PhÇn lín b¸o c¸o tËp trung vµo c¸c<br /> Cã b¸o c¸o ®Ò cËp ®Õn sù ra ®êi vµ vÊn ®Ò kinh tÕ næi cém, tranh luËn vÒ<br /> ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc vò trang tiÒn b¶n chÊt nÒn kinh tÕ, c¬ cÊu kinh tÕ vÜ<br /> th©n vµ sù thµnh lËp Qu©n ®éi nh©n m« thóc ®Èy t¨ng tr−ëng, ®æi míi,më<br /> d©n ViÖt Nam, hoÆc b¶n s¾c c¸ch m¹ng cöa, chñ tr−¬ng héi nhËp kinh tÕ ®Ó<br /> ë quÇn chóng ®−îc thÓ hiÖn râ trong ph¸t triÓn bÒn v÷ng, gi÷ v÷ng ®éc lËp tù<br /> chiÕn tranh chèng Ph¸p vµ chèng Mü. chñ.<br /> Mét sè t¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh ®ãng gãp Mét sè t¸c gi¶ ®i vµo céi nguån, thùc<br /> cña NguyÔn V¨n VÜnh trong ph¸t triÓn tr¹ng hiÖn t¹i vµ triÓn väng cña kinh tÕ<br /> b¸o chÝ tiÕng ViÖt vµ truyÒn b¸ ch÷ quèc thÞ tr−êng cïng víi nh÷ng vÊn ®Ò lý<br /> ng÷, hoÆc ®Ò cËp ®Õn thÓ chÕ Sµi Gßn luËn vµ thùc tiÔn cña v¨n ho¸ doanh<br /> cò, kh¶o s¸t vµ ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña nghiÖp: thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p nh»m<br /> c¸c tæ chøc cøu trî x· héi ë Sµi Gßn tõ n©ng cao nhËn thøc vÒ ®¹o ®øc kinh<br /> 1950 ®Õn 1970. doanh, v¨n ho¸ kinh doanh. VÊn ®Ò<br /> Mét sè t¸c gi¶ kh¸c l¹i quan t©m ph¸t triÓn vïng kinh tÕ chiÕn l−îc ®−îc<br /> ®Õn vai trß cña Thôc Ph¸n – An D−¬ng ®Ò cËp ®Õn nh−: khu c«ng nghiÖp, cöa<br /> V−¬ng, hoÆc cña thñ lÜnh, tï tr−ëng khÈu, khai th¸c c¸c nguån tµi nguyªn<br /> cuéc næi dËy cña Nïng TrÝ Cao, c¸c thñ biÓn.<br /> lÜnh cña t¬ring ë T©y Nguyªn hoÆc c¸c<br /> Tr−íc c¸c yÕu tè thuËn lîi vµ c¬ héi<br /> cuéc ®Êu tranh chèng thùc d©n Ph¸p<br /> ph¸t triÓn, cÇn nh÷ng b−íc ®ét ph¸ vÒ<br /> cña ®ång bµo miÒn nói Nam Trung Kú<br /> thÓ chÕ, hµnh chÝnh, tiÕp tôc c¶i c¸ch:<br /> ®Çu thÕ kû XX, phong trµo n−íc Xu [§á]<br /> kh¾c phôc rµo c¶n trong thu hót ®Çu t−<br /> nh÷ng n¨m 1930 ë T©y Nguyªn.<br /> vµ bÊt cËp trong ®¨ng kÝ kinh doanh,<br /> 14 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2009<br /> <br /> nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc cña dông vµo gi¶i quyÕt vÊn ®Ò næi cém hiÖn<br /> di chuyÓn lao ®éng quèc tÕ vµ lùa chän nay cña x· héi trong qu¸ tr×nh ®æi míi<br /> hîp lý víi hoµn thiÖn chÝnh s¸ch xuÊt ®Ó ph¸t triÓn vµ héi nhËp quèc tÕ.<br /> khÈu dÞch vô, kinh tÕ cöa khÈu, chÝnh Ph©n tÝch x· héi qu¸ tr×nh ph©n gi¶i<br /> s¸ch sö dông FDI vµ c¸c nguån nh©n vµ t¸i t¹o c¬ cÊu x· héi vµ sù h×nh<br /> lùc vµo c¸c ngµnh mang l¹i hiÖu qu¶. thµnh tÇng líp “−u tréi”. §Æc tr−ng næi<br /> Kinh tÕ liªn ngµnh ®−îc ph©n tÝch bËt cña x· héi d©n sù, tiÒm lùc x· héi vµ<br /> kÕt hîp: tiÒm n¨ng biÓn (thuû s¶n, dÇu quyÒn lùc cña ph¸p luËt, vai trß cña<br /> khÝ vµ du lÞch) vµ c¸c gi¶i ph¸p ®¶m b¶o Nhµ n−íc, mét khi c«ng b»ng, b×nh ®¼ng<br /> lîi Ých cña n«ng d©n tr−íc t¸c ®éng tiªu x· héi kh«ng bã hÑp ë kinh tÕ. Hoµn<br /> cùc cña xu thÕ c«ng nghiÖp ho¸, ®« thÞ thiÖn hÖ thèng an sinh x· héi. Nh÷ng<br /> ho¸ vµ nh÷ng th¸ch thøc ®ang ®Æt ra vÊn ®Ò n¶y sinh vµ gi¶i ph¸p tr−íc biÕn<br /> cho kinh tÕ hé n«ng d©n. ®æi cña h«n nh©n gia ®×nh, giíi.<br /> -LÜnh vùc ph¸p lý Vai trß cña lµng nghÒ trong x· héi<br /> Ng−îc dßng lÞch sö, cã thÓ nhËn ra cæ truyÒn vµ nh÷ng vÊn ®Ò nh»m b¶o<br /> mét sè gi¸ trÞ cña nh÷ng bé luËt cæ vµ lÖ tån vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Gi¶i quyÕt<br /> lµng ®èi víi ®−¬ng ®¹i. Nh×n l¹i nh÷ng c¸c vÊn ®Ò míi n¶y sinh do biÕn ®æi<br /> chÆng ®−êng ph¸t triÓn cña ph¸p luËt x· héi, biÕn ®æi v¨n ho¸ truyÒn thèng<br /> tõ 1945 ®Õn nay, ®Æc biÖt lµ viÖc c¶i lµng x· trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi môc<br /> c¸ch t− ph¸p, hoµn thiÖn ph¸p luËt vµ ®Ých sö dông ®Êt, ®« thÞ ho¸, n«ng<br /> x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn, t¹o nghiÖp vµ søc khoÎ… ®−îc nhiÒu ®¹i<br /> thuËn lîi cho kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng biÓu quan t©m.<br /> tin. Ph¸t triÓn dÞch vô ph¸p lý, t− vÊn -VÒ nh÷ng vÊn ®Ò ®« thÞ vµ ®« thÞ<br /> ph¸p luËt, dÞch vô y tÕ, viÖc lµm còng ho¸<br /> chÝnh lµ gãp phÇn b¶o vÖ Nhµ n−íc vµ X©y dùng v¨n ho¸ ®« thÞ vµ v¨n ho¸<br /> ph¸p luËt. qu¶n lý ®« thÞ. Ph¸t triÓn m« h×nh míi<br /> §Þnh h−íng thÞ tr−êng lµ nghÖ vÒ chÝnh quyÒn, ph¸t huy vai trß nh©n<br /> thuËt, cÇn gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a d©n trong x©y dùng vµ qu¶n lý ®« thÞ.<br /> h×nh sù ho¸ vµ d©n sù ho¸ c¸c hµnh vi Nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña di d©n vµo<br /> ph¹m ph¸p trªn lÜnh vùc kinh tÕ, chèng ®« thÞ,c¸c khÝa c¹nh thay ®æi t¸c ®éng<br /> téi x©m ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. ®Õn tÝnh cè kÕt céng ®ång ®−îc chó ý.<br /> CÇn chñ thuyÕt vÒ hÖ thèng ph¸p -VÒ nh÷ng vÊn ®Ò n«ng nghiÖp,n«ng<br /> luËt, m« h×nh tæng thÓ: ®ång bé, triÖt ®Ó, th«n vµ n«ng d©n<br /> liªn tôc, cã n¨ng lùc tiÕp nhËn minh Ng−îc dßng thêi gian, t¸c gi¶ vËn<br /> b¹ch, h×nh thµnh v¨n minh ph¸p lý, dông kinh ngiÖm lÞch sö vµo gi¶i quyÕt<br /> thÊy hÕt thuËn lîi vµ khã kh¨n khi thùc c¸c vÊn ®Ò næi cém hiÖn nay.<br /> thi gi¸m s¸t vµ ph¶n biÖn x· héi. Gi¶i<br /> quyÕt tranh chÊp quèc tÕ còng nh»m PhÇn lín b¸o c¸o ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò<br /> ®¹t tíi hoµ b×nh vµ an ninh khu vùc. n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ n«ng d©n<br /> ViÖt Nam sau WTO vµ c¸c h−íng ®ét<br /> -VÒ nh÷ng vÊn ®Ò x· héi ph¸ cho chÝnh s¸ch hiÖn nay: §−a ra<br /> Kinh ngiÖm lÞch sö, nh− thiÕt chÕ nh÷ng luËn cø khoa häc cho chuyÓn ®æi<br /> qu¶n lý n«ng th«n tr−íc ®©y cã thÓ vËn khi c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng ®ång ®Òu ë c¸c<br /> Héi th¶o quèc tÕ ViÖt Nam häc... 15<br /> <br /> vïng, khã kh¨n trong chuyÓn ®æi lao c¸o chØ râ nh÷ng tiÕp biÕn khi tiÕp xóc<br /> ®éng vµ kinh tÕ thÓ hiÖn ë chuyÓn dÞch víi v¨n ho¸ khu vùc vµ v¨n ho¸ Ph−¬ng<br /> lao ®éng cña hé n«ng d©n, biÕn ®æi trong T©y, hoÆc nhÊn m¹nh chñ nghÜa d©n téc<br /> ®êi sèng gia ®×nh n«ng th«n. B−íc vµo bªn c¹nh xu h−íng toµn cÇu ho¸, cã b¸o<br /> thêi kú chuyÓn ®æi, nh÷ng ngµnh nghÒ c¸o nhÊn m¹nh dÕn doanh nh©n, doanh<br /> truyÒn thèng vÉn lu«n ë tr¹ng th¸i s¶n nh©n víi v¨n ho¸ míi.<br /> xuÊt tù ph¸t vµ kh«ng æn ®Þnh. Mét CÇn chñ ®éng héi nhËp, kh«ng san<br /> ®Þnh h−íng tÇm vÜ m« cho sù ph¸t triÓn b»ng mäi sù kh¸c biÖt, ph¶n ®èi ®¬n<br /> vïng nghÒ, ngay cho n«ng th«n ®ång tuyÕn, cÇn ®a tuyÕn, mét sè b¸o c¸o coi<br /> b»ng s«ng Hång, vÉn lµ bµi to¸n khã ®ã nh− mét trong nh÷ng ®Æc tr−ng c¬<br /> gi¶i. b¶n cña b¶n s¾c v¨n ho¸, tÝnh céng ®ång<br /> -VÒ v¨n ho¸ vµ nghÖ thuËt cña ng−êi ViÖt, sù kh¸c biÖt víi c¸c d©n<br /> V¨n ho¸ ViÖt Nam lµ n¬i hîp l−u téc §«ng B¾c ¸. Cã nhµ nghiªn cøu ®Ò<br /> cña khu vùc vµ thÕ giíi: tiÕp xóc v¨n xuÊt khung lý thuyÕt, khung ph©n tÝch<br /> ho¸ ®· ®Ó l¹i dÊu Ên s©u ®Ëm trong vµ ph−¬ng ph¸p m« h×nh ho¸ nh»m<br /> nhiÒu lÜnh vùc: v¨n häc, s©n khÊu, ®iÖn nghiªn cøu mèi quan hÖ cña v¨n ho¸<br /> ¶nh, mü thuËt, gi¸o dôc, ®µo t¹o, nghiªn ViÖt Nam víi v¨n ho¸ §«ng Nam ¸.<br /> cøu khoa häc… S¾c th¸i v¨n ho¸ Th¨ng -Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ t«n gi¸o<br /> Long - Hµ Néi cho thÊy søc sèng, b¶n Mét sè b¸o c¸o cho r»ng t«n gi¸o lµ<br /> s¾c vµ b¶n lÜnh ®−îc h×nh thµnh, kÕt mét hiÖn t−îng x· héi vµ còng lµ mét<br /> luyÖn trong vµ qua tiÕp xóc, giao l−u. hiÖn t−îng v¨n ho¸, tr×nh bµy nguyªn<br /> Mét sè b¸o c¸o ®Ò cËp ®Õn lÞch sö nh©n ra ®êi c¸c t«n gi¸o b¶n ®Þa: thê<br /> h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ suy tµn cña cóng tæ tiªn, tÝn ng−ìng thê MÉu LiÔu,<br /> mét sè lo¹i h×nh s¶n phÈm v¨n ho¸ cÇn h−íng tíi nghiªn cøu ®iÓm tÝn ng−ìng<br /> phôc håi vµ ph¸t huy gi¸ trÞ. M«i tr−êng nµy tõ gãc ®é nh©n häc lÞch sö.<br /> v¨n ho¸ hiÖn nay võa phong phó, l¹i cã Cã b¸o c¸o kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò quan<br /> nhiÒu c¬ héi vµ l¾m th¸ch thøc. “§a träng nhÊt trong viÖc lùa chän m« h×nh<br /> d¹ng vµ ®a chiÒu, nh−ng cã t×nh tr¹ng nhµ n−íc thÕ tôc lµ viÖc t×m ra mét m«<br /> c¶n trë nhau, m©u thuÉn víi nhau, h×nh phï hîp ®Ó c«ng nhËn c¸c tæ chøc<br /> thËm chÝ triÖt tiªu lÉn nhau… trong sù t«n gi¸o, mµ trong m«i tr−êng ®a d¹ng<br /> ph¸t triÓn”. V× thÕ cÇn cã c¸ch nh×n cÇn chó ý ®Õn c¸i bÊt biÕn vµ c¸i kh¶<br /> “s¸ng suèt”. Nh÷ng thay ®æi tÝch cùc vµ biÕn.<br /> h¹n chÕ sau 20 n¨m ®æi míi cho thÊy<br /> Cã b¸o c¸o “v¹ch ra ranh giíi gi÷a<br /> ®êi sèng v¨n ho¸ cÇn ®−îc qu¶n lý khoa<br /> c¸i thiªng liªng vµ c¸i thÕ tôc, gi÷a sù<br /> häc vµ hîp lý.<br /> qu¸ ®µ vµ sù lïi l¹i” ë “kh«ng gian t«n<br /> D−íi gãc ®é v¨n ho¸ kiÕn tróc nhµ ë gi¸o” thêi kú hËu C¸ch m¹ng vµ ¶nh<br /> d©n gian, kü thuËt t¹o h×nh, chÕ t¸c. h−ëng tíi gi¸ trÞ cña “t«n gi¸o” hîp ph¸p<br /> Mét sè nghiªn cøu giíi thiÖu mü thuËt, ë ViÖt Nam hiÖn t¹i: PhËt gi¸o, Thiªn<br /> ©m nh¹c cung ®×nh, ca khóc TrÞnh C«ng chóa Gi¸o, ®¹o Islam. Tõ gãc ®é cña tÝn<br /> S¬n. ng−ìng cña t«n gi¸o, cã thÓ hiÓu tÝnh<br /> Tr−íc thùc tÕ lÞch sö tù c−êng, v¨n c¸ch, nÕp sèng ®«i lóc tr¸i ng−îc nhau.<br /> ho¸ d©n téc kh«ng thui chét trong thêi -VÒ nh÷ng vÊn ®Ò v¨n häc<br /> kú khu vùc ho¸, víi ngo¹i bang, cã b¸o<br /> 16 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2009<br /> <br /> Cã b¸o c¸o tËp trung vµo lý luËn t¹o ch÷ N«m vµo thÕ kû XV, hoÆc<br /> v¨n häc ®−¬ng ®¹i trªn con ®−êng héi ph−¬ng ng÷ Nam kú thÕ kû XVIII.<br /> nhËp víi thÕ giíi, mµ chñ yÕu lµ héi NhiÒu bµn th¶o vÒ viÖc qu¶ng b¸<br /> nhËp víi v¨n häc hiÖn ®¹i vµ hËu hiÖn tiÕng ViÖt ra n−íc ngoµi, d¹y tiÕng ViÖt<br /> ®¹i ph−¬ng T©y, trong ®ã, trÝ thøc, v¨n cho ng−êi b¶n ng÷, cho häc sinh d©n téc<br /> nghÖ sÜ lµ mét bé phËn cña nguån nh©n thiÓu sè. Mét sè b¸o c¸o nghiªn cøu ®èi<br /> lùc. chiÕu tiÕng ViÖt víi tiÕng Anh, tiÕng<br /> Nh÷ng hiÖn t−îng cô thÓ thêi kú ®æi NhËt vµ mét sè ph−¬ng ng÷ Trung Quèc.<br /> míi cho thÊy ®Ó t¸c phÈm v¨n ch−¬ng cã VÒ chÝnh s¸ch ngo¹i ng÷, mét sè t¸c<br /> gi¸ trÞ ®Ých thùc l©u dµi, nã ph¶i ph¶n gi¶ ®Æt vÊn ®Ò cÇn x¸c ®Þnh vÞ thÕ cña<br /> ¸nh ®−îc b¶n chÊt cña thêi ®¹i trong tiÕng Anh lµ ngo¹i ng÷ hay c«ng cô<br /> c¸ch c¶m nhËn riªng s¸ng t¹o cña nghÖ d¹y/häc? NÕu tiÕng Anh trë nªn c«ng cô<br /> sÜ, ph¶i cã sù trau chuèt vÒ nghÖ thuËt. d¹y/häc th× ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn<br /> Kh¼ng ®Þnh v¨n häc d©n gian cña tiÕng ViÖt, vµ nh− thÕ cã tr¸i víi<br /> truyÒn thèng vÉn lµ “nh÷ng viªn ngäc LuËt Gi¸o dôc hay kh«ng? Trong khi ®ã,<br /> quý”, mét sè b¸o c¸o bµn vÒ truyÒn cã häc gi¶ NhËt B¶n nhÊn m¹nh: “viÖc<br /> thuyÕt, sö thi, tuång cæ. Cã t¸c gi¶ ®Ò häc ch÷ H¸n sÏ rÊt h÷u Ých cho viÖc häc<br /> cËp ®Õn truyÖn ng¾n, v¨n xu«i, truyÖn c¸c thø tiÕng ¸ §«ng”, vµ v× c¸c môc<br /> ký, th¬. tiªu v¨n ho¸, héi nhËp vµ quèc tÕ.<br /> Cã b¸o c¸o ®· ®Æt vÊn ®Ò vÒ vÞ trÝ vµ -VÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o<br /> vai trß cña “v¨n häc h¶i ngo¹i” trong MÆc dï ®¹t ®−îc nh÷nh thµnh c«ng<br /> lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam tõ tr−íc ®Õn lín kh«ng thÓ phñ nhËn, nh−ng thùc tÕ<br /> nay. Cã t¸c gi¶ nhÊn m¹nh ho¹t ®éng còng cho thÊy “cã sù chªnh lÖch râ rµng<br /> dÞch thuËt v¨n häc. ë mét sè lÜnh vùc” vµ nh÷ng c©u hái míi<br /> T¸c ®éng cña toµn cÇu ho¸ vµ thÞ vÒ n¨ng lùc cña hÖ thèng gi¸o dôc-®µo<br /> tr−êng vµ vai trß qu¶n lý cña Nhµ n−íc t¹o trong viÖc ®¸p øng chÊt l−îng,sù<br /> ®øng tr−íc “m«i tr−êng v¨n häc míi”, cã c¹nh tranh, sù minh b¹ch, c«ng b»ng vµ<br /> t¸c gi¶ cho r»ng, cÇn tho¶ m·n nh÷ng vÒ hÖ qu¶ cña nh÷ng sù ®iÒu chØnh. §µo<br /> nhu cÇu tiªu dïng vµ gi¶i trÝ míi, vµ ®Ó t¹o nguån nh©n lùc kh«ng chØ lµ do yªu<br /> ngµnh du lÞch ph¸t triÓn. cÇu cña kinh tÕ mµ cßn do yªu cÇu ph¸t<br /> triÓn x· héi vµ con ng−êi, h−íng tíi mét<br /> -VÒ nh÷ng vÊn ®Ò ng«n ng÷<br /> x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh.<br /> VÒ tiÕng ViÖt, mét sè t¸c gi¶ nhËn §Ó kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm - chËm<br /> thÊy trong ph¸t triÓn vµ héi nhËp, c©u ®−îc kh¾c phôc vµ “cã xu h−íng gia<br /> ng¾n h¬n, vèn tõ t¨ng lªn, song cã hiÖn t¨ng” - hiÖn nay, nhiÒu ý kiÕn thÊy cÇn<br /> t−îng sö dông tõ míi kh¸ tuú tiÖn, c¸ch ph¶i tiÕn hµnh c¶i c¸ch gi¸o dôc “s©u<br /> viÕt kh«ng nhÊt qu¸n, ngay c¶ vÒ quan s¾c”, “mét c¸ch ®ång bé”. Tr−íc hÕt lµ<br /> niÖm. VÒ vÞ thÕ ng«n ng÷ quèc gia cña c¶i c¸ch c¬ cÊu hÖ thèng, sau ®ã lµ c¶i<br /> tiÕng ViÖt, cã nªn quy chuÈn hay kh«ng c¸ch néi dung vµ ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc,<br /> vµ chuÈn thÕ nµo: ch÷ viÕt thèng nhÊt, c¶i c¸ch tæ chøc vµ qu¶n lý gi¸o dôc.<br /> ph©n biÖt ©m theo vïng? Nguån nh©n lùc ®ang trong “t×nh<br /> Bªn c¹nh ®ã, t¸c gi¶ kh¶o s¸t hÖ tr¹ng m©u thuÉn gi÷a l−îng vµ<br /> thèng ng÷ ©m ®−îc ph¶n ¸nh trong cÊu chÊt”,”thiÕu sù céng lùc” gi÷a c¸c nguån<br /> Héi th¶o quèc tÕ ViÖt Nam häc... 17<br /> <br /> nh©n lùc. Bµi to¸n cho chÝnh s¸ch ph¸t thÝch nghi vµ v« hiÖu ho¸ nh÷ng biÕn<br /> triÓn nguån nh©n lùc lµ n©ng cao chÊt ®æi cña khÝ hËu cho c¸c vïng dÔ bÞ tæn<br /> l−îng ®µo t¹o, ®¸p øng nhu cÇu x· héi th−¬ng.<br /> trong xu thÕ toµn cÇu ho¸.<br /> Cã b¸o c¸o cho r»ng x©y dùng b¶n<br /> -VÒ nh÷ng vÊn ®Ò khu vùc ®å chØ sè nh¹y c¶m hÖ sinh th¸i cã thÓ<br /> T¹i Héi th¶o, c¸c khu vùc cô thÓ gióp cho b¶o tån ®a d¹ng sinh häc.<br /> ®−îc nghiªn cøu ®−îc chia theo vïng Qu¶n lý tµi nguyªn ®Êt rõng vµ nguån<br /> miÒn,theo c¸ch ph©n chia trong lÞch sö tµi nguyªn ®éng vËt cã thÓ dùa vµo céng<br /> vµ hiÖn t¹i. ®ång th«n b¶n ë miÒn nói, khai th¸c tri<br /> thøc b¶n ®Þa gi¶i quyÕt vÊn ®Ò m«i<br /> C¸c nghiªn cøu miÒn B¾c ®−¬ng ®¹i<br /> tr−êng. Cã thÓ x· héi ho¸ c«ng t¸c b¶o<br /> tËp trung vµo ®ång b»ng s«ng Hång vµ<br /> vÖ m«i tr−êng cïng víi viÖc n©ng cao<br /> ®Æc biÖt lµ Th¨ng Long-hµ Néi.<br /> tr¸ch nhiÖm x· héi cña doanh nghiÖp.<br /> Bªn c¹nh ®ã, b¶n s¾c cña ng−êi ViÖt Vai trß cña B¶o tµng lÞch sö tù nhiªn<br /> miÒn Trung, kh«ng gian v¨n ho¸ T©y b¶o vÖ m«i tr−êng cÇn ®−îc tÝnh ®Õn.<br /> §«, quan x−ëng trong viÖc t¹o nªn diÖn<br /> m¹o v¨n ho¸ ®« thÞ HuÕ, sù thay ®æi -VÒ nh÷ng vÊn ®Ò giao l−u gi÷a ViÖt<br /> trong kiÕn tróc truyÒn thèng, lÔ héi Nam víi quèc tÕ<br /> truyÒn thèng cña c¸c d©n téc b¶n ®Þa ë LÞch sö ®· ghi nhËn chñ nh©n miÒn<br /> T©y Nguyªn còng ®−îc kh¶o s¸t. ®Êt nµy cã mèi bang giao tõ l©u ®êi víi<br /> T×m vÒ miÒn Nam trong lÞch sö, cã c¸c n−íc l¸ng giÒng xa vµ gÇn.<br /> c¸c b¸o c¸o viÕt vÒ Nam Bé thêi s¬ Bªn c¹nh quan hÖ víi Liªn X« cò,<br /> sö,lÞch sö x· héi ®a s¾c téc ë ®ång b»ng nhiÒu b¸o c¸o cho thÊy tõ c«ng cuéc ®æi<br /> s«ng Mª K«ng, ®« thÞ Sµi Gßn thÕ kû míi, ViÖt Nam thùc thi ®−êng lèi míi<br /> XVII-XIX;V¨n ho¸ vïng, v¨n ho¸ téc trong quan hÖ quèc tÕ ®a ph−¬ng, ®a<br /> ng−êi vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi ë d¹ng ho¸ quan hÖ, h−íng tíi nh÷ng ®èi<br /> ®ång b»ng s«ng Cöu Long… t¸c bÒn v÷ng. Tuy nhiªn cã b¸o c¸o<br /> -VÒ nh÷ng vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr−êng quan t©m ®Õn viÖc x¸c ®Þnh râ c¸c kh¸i<br /> vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng niÖm ®èi t¸c, ®èi t¸c chiÕn l−îc; ph¸t<br /> §Ò cËp ®Õn nh÷ng thµnh tùu, th¸ch huy ngo¹i giao nh©n d©n víi B¾c Mü:<br /> thøc vµ gi¶i ph¸p cho chiÕn l−îc ph¸t Hoa Kú, Canada; víi §«ng ¸ vµ §«ng<br /> triÓn bÒn v÷ng, trong ®Þnh h−íng ph¸t Nam ¸, ®Æc biÖt lµ Trung Quèc, Ên §é,<br /> triÓn thêi kú 2011-2020, cÇn c©n ®èi Thailand, Lµo, Campuchia vµ céng ®ång<br /> gi÷a kinh tÕ, x· héi víi tµi nguyªn vµ ASEAN; víi Ch©u ¢u: Nga, M«ng cæ,<br /> m«i tr−êng, cã b¸o c¸o phan tÝch sù Ph¸p. Cã b¸o c¸o ®i s©u vµo thùc tr¹ng<br /> ®¸nh ®æi gi÷a b¶o tån thiªn nhiªn vµ vµ triÓn väng trong quan hÖ víi EU. Cã<br /> ph¸t triÓn, c¶nh b¸o diÔn biÕn chÊt b¸o c¸o ®Ò cËp ®Õn t×nh h×nh céng ®ång<br /> l−îng m«i tr−êng trong giai ®o¹n c«ng ng−êi ViÖt ë mét sè n−íc.<br /> nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ trong qu¸ 3. Chia sÎ kinh nghiÖm gi¶ng d¹y vµ tµi nguyªn<br /> tr×nh ®« thÞ ho¸. Do nh÷ng thay ®ái khÝ th«ng tin vÒ ViÖt Nam häc<br /> hËu, con ng−êi cÇn cã nh÷ng øng phã<br /> víi thay ®æi khÝ hËu vµ bÖnh tËt. VÒ tæ -Chia sÎ kinh nghiÖm gi¶ng d¹y vÒ<br /> chøc l·nh thæ-x· héi, cã thÓ t×m c¸ch ViÖt Nam häc<br /> 18 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2009<br /> <br /> Mét sè b¸o c¸o cho th«ng tin vÒ ®µo vµ th−¬ng gia Italia tõ thÕ kû XVI ®Õn<br /> t¹o ViÖt Nam häc ë khu vùc vµ quèc tÕ ®Çu thÕ kû XIX.<br /> nh−: Nga, Hoa Kú, Malaysia… Tõ viÖc yªu thÝch ®Õn dÞch vµ cho<br /> VÒ sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ ph¸t hµnh ë Mü n¨m 2000, cuèn s¸ch<br /> thùc tr¹ng ®µo t¹o ë ViÖn ViÖt Nam häc “thi ca Hå Xu©n H−¬ng” b»ng tiÕng Anh,<br /> vµ Khoa häc ph¸t triÓn vµ c¸c tr−êng ch÷ quèc ng÷ vµ ch÷ N«m gèc, dÉn ®Õn<br /> ®¹i häc ViÖt Nam, cho thÊy n¨m häc sù ra ®êi cña Quü b¶o tån ch÷ N«m ViÖt<br /> 2007-2008 ®· cã 76 c¬ së ®µo t¹o, 32 Nam - mét tæ chøc phi lîi nhuËn phôc<br /> tr−êng ®¹i häc, 43 tr−êng cao ®¼ng vµ vô cho viÖc b¶o tån d−íi d¹ng kü thuËt<br /> 01 viÖn ®µo t¹o, gi¶ng d¹y vÒ ViÖt Nam sè vµ nghiªn cøu c¸c v¨n b¶n ®−îc viÕt<br /> häc. Tr−íc thùc tr¹ng l©u nay nghiªn b»ng ch÷ N«m tõ thÕ kØ X ®Õn thÕ kØ XX.<br /> cøu ViÖt Nam häc cã nhËn thøc ch−a Mét “th− viÖn sè thøc” trªn m¹ng<br /> thËt thèng nhÊt, gÇn ®©y xuÊt hiÖn t×nh Internet ®−îc quan niÖm lµ tiÒn ®Ò ®Ó<br /> tr¹ng ®µo t¹o ViÖt Nam häc t−¬ng ®èi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n hiÖn ®ang së h÷u<br /> trµn lan trªn quy m« c¶ n−íc, rÊt nhiÒu nh÷ng kho th− tÞch cæ H¸n N«m trong<br /> tr−êng ®¹i häc ®· më ra ngµnh ViÖt vµ ngoµi n−íc cã c¬ héi t¨ng c−êng hîp<br /> Nam häc ®Ó ®µo t¹o. ë nhiÒu n¬i, kiÕn t¸c vµ chia sÎ tµi nguyªn th«ng tin quý<br /> thøc míi chØ lµ tÝnh céng chuyªn ngµnh, gi¸ nµy.<br /> trong khi khoa häc nµy cã b¶n chÊt lµ §Ó kh¾c phôc h¹n chÕ hÖ thèng ®¬n<br /> liªn ngµnh. V× thÕ, ®éi ngò ®−îc ®µo t¹o lÎ l−u tr÷, thèng kª, cã thÓ chia sÎ d÷<br /> ra ch−a ®−îc sö dông hÕt. liÖu kinh tÕ-x· héi tõ Ch−¬ng tr×nh D÷<br /> Héi th¶o ®· chia sÎ kinh nghiÖm vµ liÖu Gia tèc cña Ng©n hµng thÕ giíi.<br /> kiÕn nghÞ cÇn sím h×nh thµnh mét Mét sè b¸o c¸o giíi thiÖu hÖ thèng<br /> khung ch−¬ng tr×nh chuÈn, néi dung t− liÖu cã thÓ khai th¸c t¹i ViÖt Nam<br /> thèng nhÊt, ®¶m b¶o cho chiÕn l−îc (nh− nguån sö liÖu cËn, hiÖn ®¹i ë B¶o<br /> ph¸t triÓn ViÖt Nam häc. tµng C¸ch m¹ng ViÖt Nam, v¨n bia Lª<br /> -Chia sÎ tµi nguyªn th«ng tin vÒ ViÖt S¬ ë ViÖn Nghiªn cøu H¸n N«m, tµi liÖu<br /> Nam häc ®Þa chÝnh Hµ Néi, hÖ thèng v¨n b¶n<br /> Th«ng qua c¸c b¸o c¸o, c¸c nhµ hµnh chÝnh thêi thuéc Ph¸p (1789-1945)<br /> nghiªn cøu ®−îc nghe giíi thiÖu vÒ ë Côc v¨n th− L−u tr÷ Nhµ n−íc, c¸c<br /> nhiÒu nguån t− liÖu míi ë n−íc ngoµi nguån t− liÖu t¹i c¸c Trung t©m L−u tr÷<br /> (nh− c¸c nguån tµi liÖu cã thÓ tiÕp cËn Quèc gia I, II, vµ IV, Phßng L−u tr÷ cña<br /> miÔn phÝ, tµi liÖu ®· sè ho¸ t¹i Trung Së Tµi nguyªn –M«i tr−êng vµ nhµ ®Êt<br /> t©m ViÖt Nam häc vµ L−u tr÷, §¹i häc Hµ Néi,Th− viÖn Khoa häc x· héi). Dùa<br /> Texas (thµnh lËp n¨m 1989); dù ¸n vµo nh÷ng cø liÖu tõ v¨n bia, khoa thi<br /> Chatsea [Challenge of Agrarian vµ hiÖn vËt kh¶o cæ häc,… cã thÓ kh¾c<br /> Transition in Southeast Asia] cña phôc ®−îc nh÷ng nhÇm lÉn vµ sai sãt ®Ó<br /> ChÝnh phñ Canada 20 n¨m nghiªn cøu x©y dùng c¸c niªn biÓu chi tiÕt vµ yÕu<br /> vÒ §«ng Nam ¸, t¹p chÝ Nghiªn cøu l−îc ph¶n ¸nh ch©n thùc lÞch sö.<br /> ViÖt Nam xuÊt b¶n b»ng tiÕng Anh cña S¸ch ®Þa chÝ ë miÒn Nam ViÖt Nam<br /> ®¹i häc California (ra ®êi n¨m 2006), (1054-1975), hµng tr¨m tËp ch©u b¶n<br /> mét sè h×nh ¶nh vÒ ViÖt Nam trong kho thêi NguyÔn, hµng chôc tËp v¨n kh¾c,<br /> t− liÖu cña c¸c nhµ du kh¶o, truyÒn gi¸o gÇn tr¨m tËp sö thi T©y Nguyªn,hµng<br /> Héi th¶o quèc tÕ ViÖt Nam häc... 19<br /> <br /> chôc ngµn ®Þa b¹,… cung cÊp nhiÒu tµi hiÖn t−îng tõ nh÷ng gãc nh×n kh¸c<br /> liÖu cÇn thiÕt. nhau; v× thÕ, dù b¸o còng cã thÓ kh¸c<br /> Nguån t− liÖu gia ph¶ còng gióp Ých nhau. Mçi ngµnh khoa häc cã thÓ xuÊt<br /> nhiÒu cho nghiªn cøu d©n sè häc. hiÖn nhiÒu xu h−íng vµ nhiÒu tr−êng<br /> ph¸i nªn viÖc cã nh÷ng ý kiÕn tr¸i chiÒu<br /> Mét sè t¸c gi¶ nhÊn m¹nh ®Æc biÖt nhau cßn ph¶i bµn luËn vµ minh chøng<br /> nh÷ng kÕt qu¶ khai th¸c kh¶o cæ häc thªm lµ cÇn thiÕt. §Ó ph¸t huy d©n chñ<br /> cho thÊy nh÷ng vÕt tÝch v¨n ho¸ x−a, trong nghiªn cøu khoa häc cÇn tr¸nh<br /> nh− quÇn thÓ m« hîp chÊt, gèm Chu mäi sù quy kÕt, chôp mò véi vµng, thiÕu<br /> §Ëu,… kh¸ch quan. C¸c ý kiÕn tr¸i chiÒu cÇn<br /> Nhê sù ph¸t triÓn c¸c kÜ thuËt ph©n ®−îc ph©n tÝch, trao ®æi cho thÊu t×nh<br /> tÝch: hÖ thèng b¶n ®å GIS, cã t¸c gi¶ ®¹t lý, ®Ó b¶o vÖ ch©n lý, t«n träng hiÖn<br /> h−íng vµo lËp b¶n ®å sè ho¸ ph¶n ¸nh thùc kh¸ch quan. NguyÖn väng cña c¸c<br /> kÕt qu¶ thu thËp th«ng tin kinh tÕ- nhµ nghiªn cøu cã t©m huyÕt lµ mong<br /> x· héi. Bµi to¸n kh«ng gian ph¶i gi¶i sao c¸c kiÕn nghÞ cña giíi nghiªn cøu<br /> b»ng liªn ngµnh, xuyªn ngµnh, cÇn sù ®Õn ®−îc c¸c nhµ qu¶n lý. Nh÷ng<br /> hîp t¸c cña chuyªn gia trong vµ ngoµi khuyÕn nghÞ hîp lý sím ®−îc thÓ chÕ<br /> n−íc, thuéc nhiÒu ngµnh kh¸c nhau. ho¸, ®−a vµo cuéc sèng, chø kh«ng chØ<br /> ®Ó ë c¸c th− viÖn, hoÆc n»m trong vèn t−<br /> §¸ng quan t©m lµ tõ ý t−ëng hîp<br /> liÖu c¸ nh©n, “lµm måi cho c«n trïng<br /> t¸c bæ sung nguån t− liÖu, trao ®æi<br /> gÆm nhÊm dÇn”.<br /> th«ng tin vµ dù b¸o, Héi th¶o ®· kiÕn<br /> nghÞ x©y dùng mét ®Þa chØ ®iÖn tö<br /> (website) kªu gäi sù hîp t¸c cña c¸c th−<br /> viÖn vµ tËn dông ph−¬ng tiÖn truyÒn<br /> th«ng hiÖn ®¹i víi ViÖn ViÖt Nam häc<br /> vµ Khoa häc ph¸t triÓn lµm ®Çu mèi.<br /> 4. KÕt luËn CHó THÝCH<br /> <br /> ViÖt Nam häc ë ViÖt Nam ®ang<br /> chuyÓn dÇn tõ nghiªn cøu chuyªn<br /> 1. Vò Minh Giang. T×nh h×nh nghiªn<br /> ngµnh sang nghiªn cøu liªn ngµnh vµ<br /> cøu ViÖt Nam ë mét sè n−íc trªn thÕ<br /> khu vùc häc g¾n truyÒn thèng víi hiÖn<br /> giíi. Trong cuèn “20 n¨m nghiªn cøu<br /> ®¹i,ph©n tÝch s©u s¾c c¸c mÆt, ®−a ViÖt<br /> ViÖt Nam häc”. H.: ThÕ giíi, 2008.<br /> Nam vµo c¸c mèi liªn kÕt khu vùc vµ héi<br /> nhËp quèc tÕ. Héi th¶o kiÕn nghÞ thµnh<br /> lËp mét Héi ®ång khoa häc quèc tÕ vÒ<br /> ViÖt Nam häc, ho¹t ®éng kh«ng biªn 2. C¸c kú Héi th¶o quèc tÕ vÒ ViÖt Nam<br /> giíi, víi ViÖn ViÖt Nam häc vµ Khoa häc häc. B¶n tin §¹i häc quèc gia Hµ Néi,<br /> ph¸t triÓn lµm ®Çu mèi. sè 213, 2008.<br /> Víi tinh thÇn th¼ng th¾n, chØ ra mét<br /> c¸ch kh¸ch quan nh÷nh chç m¹nh vµ<br /> ®iÓm yÕu, nh»m ph¸t huy tèt nhÊt néi 3. Héi th¶o quèc tÕ ViÖt Nam häc,<br /> lùc cña ®Êt n−íc, trong nghiªn cøu rÊt TuyÓn tËp b¸o c¸o tãm t¾t. H.: §¹i<br /> cÇn cã nh÷ng c¸ch nh×n nhËn sù vËt, häc quèc gia Hµ Néi, 2008.<br />