Kế toán đầu tư chứng khoán kinh doanh tại các ngân hàng thương mại Việt Nam

NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Keá toaùn ñaàu tö chöùng khoaùn kinh doanh<br /> taïi caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam<br /> <br /> ThS. Nguyễn Thị Quỳnh Hoa*<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> B<br /> ên cạnh hoạt động chính là cấp tín dụng cho các tổ chức và cá nhân, các ngân hàng thương<br /> mại còn đầu tư vào chứng khoán như một kênh để tìm kiếm lợi nhuận, quản trị dòng tiền<br /> và quản trị thanh khoản. Để tìm kiếm lợi nhuận, các ngân hàng có thể mua và bán chứng<br /> khoán trong ngắn hạn hưởng chênh lệch giá. Những chứng khoán đầu tư với mục đích như<br /> vậy được gọi là chứng khoán kinh doanh. Để xác định kết quả lợi nhuận tạo ra từ hoạt động kinh doanh<br /> chứng khoán này cần kế toán các chứng khoán kinh doanh một cách phù hợp. Bài viết này sẽ làm rõ việc<br /> kế toán chứng khoán kinh doanh tại các ngân hàng thương mại hiện nay từ quy định pháp lý hiện hành<br /> đến thực tế áp dụng của các ngân hàng, từ đó đưa ra các khuyến nghị để hoàn thiện và nâng cao chất lượng<br /> thông tin về việc đầu tư vào chứng khoán kinh doanh.<br /> <br /> Từ khóa: Chứng khoán kinh doanh, suy giảm giá trị, trích lập dự phòng.<br /> <br /> Accounting for investment in trading securities at Vietnamese commercial banks<br /> <br /> Apart from primary operation of providing loans to orgnizations and individuals, commercial banks<br /> also invest in securitites to earn profit, cash and liquidity management. To earn profit, banks could buy<br /> and sell securities in short term and call those trading securities. Proper accounting trading securities<br /> contributes to determination of profit earned from trading securities. This paper is to study the accounting<br /> of trading securities at commercial banks, including from statutory framework to banks’actual application<br /> and recommendations to improve the accounting and information quality of trading security.<br /> <br /> Key words: Trading securities, devaluation, provisioning.<br /> <br /> <br /> Theo các quy định hiện hành của Việt Nam, 1. Các quy định pháp lý hiện hành của Việt<br /> Chứng khoán kinh doanh là: Nam về kế toán chứng khoán kinh doanh<br /> <br /> - Là chứng khoán nợ, chứng khoán vốn hoặc Do Việt Nam chưa ban hành được hệ thống<br /> chứng khoán khác; chuẩn mực kế toán về tài sản tài chính nên việc<br /> kế toán tài sản tài chính tại các ngân hàng thương<br /> - Tổ chức tín dụng mua với chiến lược kinh<br /> mại Việt Nam hiện chịu sự điều chỉnh của các văn<br /> doanh, mua để bán trong thời gian không quá 1<br /> bản chế độ kế toán và các quy định pháp lý có liên<br /> năm nhằm hưởng chênh lệch giá;<br /> quan như Thông tư 200/2014/TT-BTC về chế độ kế<br /> - Tổ chức tín dụng không có mục đích kiểm soát toán doanh nghiệp, Thông tư 228/2009/TT-BTC và<br /> doanh nghiệp. Thông tư 89/2013/TT-BTC về trích lập dự phòng,<br /> <br /> *Học viện Ngân hàng<br /> <br /> 64 Số 143 - tháng 9/2019 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> công văn 7459/NHNN-KTTC về hướng dẫn hạch - Chứng khoán vốn: Cổ tức trong thời gian<br /> toán nghiệp vụ kinh doanh, đầu tư chứng khoán. nắm giữ chứng khoán vốn hạch toán vào tài khoản<br /> Trong đó, việc kế toán chứng khoán kinh doanh thu lãi đầu tư chứng khoán vốn tại thời điểm nhận<br /> được thực hiện như sau: được khoản thanh toán từ doanh nghiệp phát<br /> hành cổ phiếu hoặc có quyết định pháp lý về cổ<br /> Ghi nhận ban đầu<br /> tức được hưởng:<br /> - Chứng khoán kinh doanh được ghi nhận ban<br /> Nợ: Tài khoản thích hợp (tiền mặt, tiền gửi,<br /> đầu theo giá gốc (bao gồm giá mua cộng (+) các chi<br /> trung gian...)<br /> phí mua trực tiếp (nếu có)).<br /> Có: Tài khoản thu lãi đầu tư chứng khoán vốn<br /> Nợ: Tài khoản chứng khoán kinh doanh thích<br /> hợp Dự phòng giảm giá trị: Theo quy định hiện<br /> hành tại Thông tư 228/TT-BTC ngày 7/12/2009<br /> Có: Tài khoản thích hợp (tiền mặt, tiền gửi,<br /> của Bộ Tài chính và Thông tư 89/TT-BTC ngày<br /> trung gian...)<br /> 28/6/2013, việc trích lập dự phòng tổn thất đối với<br /> Trong thời gian nắm giữ các khoản chứng khoán kinh doanh phải tuân thủ<br /> - Trong thời gian nắm giữ, giá trị ghi sổ được các điều kiện sau:<br /> ghi nhận theo giá gốc mua chứng khoán trừ khi có - Đối tượng: Là các chứng khoán có đủ các điều<br /> sự suy giảm giá trị tài sản. kiện sau:<br /> - Chứng khoán nợ: Tiền lãi thu được trong thời + Là các loại chứng khoán được doanh nghiệp<br /> gian nắm giữ chứng khoán nợ kinh doanh được đầu tư theo đúng quy định của pháp luật.<br /> hạch toán vào tài khoản thu lãi đầu tư chứng khoán<br /> + Được tự do mua bán trên thị trường mà tại thời<br /> nợ tại thời điểm nhận được lãi (thực thu):<br /> điểm kiểm kê, lập báo cáo tài chính có giá thị trường<br /> Nợ: Tài khoản thích hợp (tiền mặt, tiền gửi, giảm so với giá đang hạch toán trên sổ kế toán.<br /> trung gian…)<br /> Những chứng khoán không được phép mua<br /> Có: Tài khoản thu lãi đầu tư chứng khoán nợ bán tự do trên thị trường như các chứng khoán bị<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 143 - tháng 9/2019 65<br /> NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI<br /> <br /> hạn chế chuyển nhượng theo quy định của pháp quy định của Luật Chứng khoán, việc trích lập dự<br /> luật; cổ phiếu quỹ thì không được lập dự phòng phòng giảm giá chứng khoán thực hiện theo quy<br /> giảm giá. định riêng.<br /> Các tổ chức đăng ký hoạt động kinh doanh - Mức trích lập dự phòng giảm giá đầu tư chứng<br /> chứng khoán như các công ty chứng khoán, công khoán được xác định dựa vào giá thị trường của<br /> ty quản lý quỹ được thành lập và hoạt động theo chứng khoán và tính theo công thức sau:<br /> <br /> <br /> Mức dự phòng Số lượng chứng khoán bị Giá chứng khoán Giá chứng<br /> giảm giá đầu tư = giảm giá tại thời điểm lập X hạch toán trên sổ - khoán thực tế<br /> chứng khoán báo cáo tài chính kế toán trên thị trường<br /> <br /> <br /> Giá thị trường của chứng khoán được xác định Hạch toán dự phòng:<br /> trong các trường hợp như sau:<br /> Trường hợp phải trích lập thêm:<br /> + Đối với chứng khoán đã niêm yết: Giá chứng<br /> Nợ Tài khoản chi dự phòng giảm giá chứng khoán<br /> khoán thực tế trên thị trường được tính theo giá<br /> thực tế trên các Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội Có Tài khoản dự phòng giảm giá chứng khoán<br /> (HNX) là giá giao dịch bình quân tại ngày trích lập Trường hợp hoàn nhập dự phòng:<br /> dự phòng; Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố<br /> Nợ Tài khoản dự phòng giảm giả chứng khoán<br /> Hồ Chí Minh (HOSE) là giá đóng cửa tại ngày trích<br /> lập dự phòng. Có Tài khoản chi dự phòng giảm giá chứng khoán<br /> <br /> + Đối với các loại chứng khoán chưa niêm yết Dừng ghi nhận: Nếu IAS 39 có những quy định<br /> trên thị trường chứng khoán, giá chứng khoán thực tương đối chi tiết về việc dừng ghi nhận thì các<br /> tế trên thị trường được xác định như sau: hướng dẫn hiện hành của Việt Nam hầu như chỉ<br /> đề cập đến việc dừng ghi nhận khi thanh lý hoặc<br /> > Đối với các Công ty đã đăng ký giao dịch trên<br /> nhượng bán. Trong đó, chênh lệch giữa số tiền thực<br /> thị trường giao dịch của các công ty đại chúng chưa thu (giá bán trừ chi phí giao dịch, nếu có) với giá trị<br /> niêm yết (UPCom) thì giá chứng khoán thực tế ghi sổ được hạch toán:<br /> trên thị trường được xác định là giá giao dịch bình<br /> quân trên hệ thống tại ngày lập dự phòng. Trường hợp chênh lệch dương (có lãi):<br /> <br /> > Đối với các Công ty chưa đăng ký giao dịch ở Nợ: Tài khoản thích hợp (tiền mặt, tiền gửi,<br /> trung gian...): Số tiền thực thu<br /> thị trường giao dịch của các công ty đại chúng thì<br /> giá chứng khoán thực tế trên thị trường được xác Có: Tài khoản thu về kinh doanh chứng khoán:<br /> định là giá trung bình trên cơ sở giá giao dịch được Số chênh lệch thừa<br /> cung cấp tối thiểu bởi ba (03) công ty chứng khoán<br /> Có: Tài khoản chứng khoán kinh doanh: Giá<br /> tại thời điểm lập dự phòng.<br /> ghi sổ (giá gốc)<br /> Trường hợp không thể xác định được giá Trường hợp chênh lệch âm (bị lỗ):<br /> trị thị trường của chứng khoán thì các doanh<br /> nghiệp không được trích lập dự phòng giảm giá Nợ: Tài khoản thích hợp (tiền mặt, tiền gửi,<br /> chứng khoán. trung gian...): Số tiền thực thu<br /> <br /> + Đối với những chứng khoán niêm yết bị hủy Nợ: Tài khoản chi về kinh doanh chứng khoán:<br /> Số chênh lệch thiếu<br /> giao dịch, ngừng giao dịch kể từ ngày giao dịch thứ<br /> sáu trở đi là giá trị sổ sách tại ngày lập bảng cân đối Có: Tài khoản Chứng khoán kinh doanh: Giá<br /> kế toán gần nhất. ghi sổ (giá gốc)<br /> <br /> 66 Số 143 - tháng 9/2019 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br />  2. Thực tế kế toán chứng khoán kinh doanh doanh khi thu được tiền (thực thu).<br /> tại các ngân hàng thương mại Việt Nam<br /> + 1/21 (5%) ngân hàng ghi nhận lãi phát sinh<br /> Liên quan đến thực tế áp dụng tại các ngân hàng từ chứng khoán nợ thuộc nhóm chứng khoán kinh<br /> hiện nay, thông qua khảo sát các Báo cáo tài chính doanh theo dự thu.<br /> hợp nhất đã kiểm toán của các ngân hàng để nghiên Ghi nhận cổ tức từ chứng khoán vốn phân loại<br /> cứu các chính sách kế toán ngân hàng công bố về vào nhóm chứng khoán kinh doanh:<br /> việc ghi nhận chứng khoán kinh doanh. Việc khảo<br /> +12/21 (57%) ngân hàng ghi nhận cổ tức phát<br /> sát được thực hiện trên 31 ngân hàng thương mại<br /> sinh từ chứng khoán vốn theo thực thu.<br /> trong tổng số 35 ngân hàng thương mại của Việt<br /> Nam (loại trừ 3 ngân hàng là Ngân hàng thương + 6/21 (28%) ngân hàng không công bố chính<br /> mại cổ phần Đại Dương, Ngân hàng thương mại sách ghi nhận cổ tức phát sinh từ chứng khoán vốn<br /> cổ phần Xây dựng, Ngân hàng thương mại cổ phần thuộc nhóm chứng khoán kinh doanh.<br /> Dầu khí Toàn cầu được Ngân hàng Nhà nước mua + 2/21 (10%) ngân hàng không có chứng khoán<br /> lại với giá 0 đồng và Ngân hàng thương mại cổ vốn thuộc chứng khoán kinh doanh.<br /> phần Đông Á hiện đang vướng vào các vụ bê bối<br /> + 1/21 (5%) ngân hàng ghi nhận cổ tức từ<br /> đang được đưa ra xét xử, không công bố báo cáo tài<br /> chứng khoán vốn thuộc chứng khoán kinh doanh<br /> chính trong vài năm trở lại đây). Trong tổng số 31<br /> theo dự thu.<br /> ngân hàng khảo sát có 9 ngân hàng không có các<br /> khoản đầu tư vào chứng khoán kinh doanh, 1 ngân Giảm giá trị:<br /> hàng là Ngân hàng Nam Á chỉ công bố Bảng cân Đối với chứng khoán nợ: 21/21 (100%) ngân<br /> đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh và Báo cáo hàng công bố rằng căn cứ trích lập đầu tiên là dựa<br /> Lưu chuyển tiền tệ mà không công bố Thuyết minh vào giá thị trường của chứng khoán, trong đó 15/21<br /> Báo cáo tài chính. Như vậy, qua khảo sát chính (71%) ngân hàng công bố nếu không xác định được<br /> sách kế toán đối với chứng khoán kinh doanh tại giá thị trường (tức là chứng khoán không niêm yết)<br /> 21 ngân hàng tác giả tóm tắt được các chính sách thì sẽ lập dự phòng rủi ro tín dụng được quy định<br /> ghi nhận như sau: bởi Thông tư 02 và 09, 3/21 ngân hàng công bố nếu<br /> Ghi nhận ban đầu không xác định được giá thị trường thì không trích<br /> lập dự phòng và khoản đầu tư được trình bày theo<br /> 21/21 ngân hàng (100%) ghi nhận ban đầu các<br /> giá gốc, còn lại 3/21 ngân hàng thì không nói rõ<br /> khoản chứng khoán kinh doanh theo giá gốc.<br /> nếu không xác định được giá thị trường thì có trích<br /> Trong quá trình nắm giữ lập dự phòng không, nếu có thì căn cứ vào tiêu chí<br /> 21/21 ngân hàng (100%) ghi nhận các khoản nào để trích.<br /> chứng khoán kinh doanh theo giá gốc trừ trường Đối với chứng khoán vốn:<br /> hợp có suy giảm giá trị tài sản.<br /> + 2/21 (10%) ngân hàng không có chứng khoán<br /> Ghi nhận lãi từ chứng khoán nợ phân loại vào vốn thuộc chứng khoán kinh doanh.<br /> nhóm chứng khoán kinh doanh:<br /> + 4/21 (20%) ngân hàng không công bố nếu<br /> + 4/21 (19%) ngân hàng không công bố chính không xác định được giá thị trường thì có trích lập<br /> sách ghi nhận lãi phát sinh từ chứng khoán nợ dự phòng hay không<br /> thuộc nhóm chứng khoán kinh doanh.<br /> + 15/21 (70%) ngân hàng công bố rõ nếu không<br /> + 16/21 (76%) ngân hàng ghi nhận lãi phát sinh xác định được giá thị trường thì không trích lập<br /> từ chứng khoán nợ thuộc nhóm chứng khoán kinh dự phòng.<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 143 - tháng 9/2019 67<br /> NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI<br /> <br /> 3. Tồn tại và kiến nghị Đối với việc ghi nhận lãi và cổ tức phát sinh từ<br /> chứng khoán nợ và chứng khoán vốn<br /> Như vậy, có thể nhận thấy kế toán chứng khoán<br /> kinh doanh tại các Ngân hàng thương mại tồn tại Đề nghị các ngân hàng thương mại nhất quán<br /> một số vấn đề sau: ghi nhận lãi phát sinh từ chứng khoán nợ khi thu<br /> <br /> - Việc ghi nhận lãi và cổ tức phát sinh từ chứng được tiền (nguyên tắc thực thu) và ghi nhận cổ tức<br /> <br /> khoán nợ và chứng khoán vốn đang được phân loại từ chứng khoán vốn khi thu tiền hoặc khi quyền<br /> <br /> vào mục chứng khoán kinh doanh còn nhiều sai pháp lý đối với cổ tức được xác nhận (nguyên tắc<br /> <br /> sót. Một số ngân hàng công bố rằng ghi nhận lãi cơ sở dồn tích) theo đúng quy định hiện hành của<br /> phát sinh từ chứng khoán nợ theo dự thu. Điều này cả Việt Nam và quốc tế. Lý do của việc ghi nhận<br /> đi ngược lại các quy định hiện hành về ghi nhận lãi trên là vì đối với chứng khoán nợ, ghi nhận thu<br /> phát sinh từ chứng khoán nợ thuộc nhóm chứng nhập bằng cách dự thu đối với lãi phát sinh mà<br /> khoán kinh doanh. Một số khác lại ghi nhận cả lãi chưa thu được là không cần thiết vì đây là chứng<br /> và cổ tức phát sinh từ chứng khoán nợ và chứng khoán kinh doanh, mua vào với mục đích bán ra<br /> khoán vốn theo thực thu. Điều này cũng không trong ngắn hạn nên rất có thể chứng khoán sẽ được<br /> đúng vì cả IFRS và Việt Nam đều quy định cổ tức bán trước khi đến kỳ thu lãi, do vậy có thể không<br /> được ghi nhận khi quyền pháp lý về cổ tức được thu được lãi đã dự thu. Còn đối với chứng khoán<br /> thiết lập. Một số Ngân hàng khác thậm chí không vốn, khi quyền pháp lý về nhận cổ tức đã được xác<br /> công bố chính sách ghi nhận lãi và cổ tức từ chứng lập thì dù chủ sở hữu có bán cổ phiếu đi thì vẫn<br /> khoán kinh doanh. có quyền nhận cổ tức. Do vậy, ghi nhận khoản thu<br /> nhập tương ứng với phải thu khi quyền nhận cổ tức<br /> - Giảm giá trị chứng khoán kinh doanh và lập<br /> được xác lập là hoàn toàn hợp lý.<br /> dự phòng: Qua khảo sát chúng ta có thể nhận thấy<br /> việc xác định và trích lập dự phòng đối với chứng Tuy nhiên, nếu chỉ ghi nhận lãi của chứng<br /> khoán kinh doanh còn chưa có sự nhất quán: khoán nợ theo thực thu mà vẫn giữ nguyên các quy<br /> định khác như ghi nhận các khoản chứng khoán<br /> + Đối với chứng khoán nợ, một số ngân hàng<br /> kinh doanh theo giá gốc kèm theo trích lập dự<br /> coi giá thị trường là căn cứ đầu tiên, nếu không xác<br /> phòng khi giá thị trường thấp hơn giá trị ghi sổ<br /> định được giá thị trường (trái phiếu chưa niêm yết)<br /> thì việc ghi nhận thu nhập lãi phát sinh từ chứng<br /> thì sẽ coi đây là một khoản cho vay và trích lập dự<br /> khoán nợ thuộc nhóm chứng khoán kinh doanh<br /> phòng rủi ro tín dụng theo quy định của Thông tư<br /> theo thực thu như hiện nay lại trở nên không hợp<br /> 02 và Thông tư 09; một số ngân hàng khác công bố<br /> lý. Bởi thoạt nhìn thì việc ghi nhận này khá tương<br /> không trích lập dự phòng nếu không xác định được<br /> đồng với IFRS vì IFRS cũng áp dụng nguyên tắc<br /> giá thị trường, còn một số khác không công bố rõ<br /> thực thu để ghi nhận thu nhập lãi từ chứng khoán<br /> có trích lập dự phòng hay không và nếu có thì cơ<br /> nợ thuộc nhóm chứng khoán kinh doanh. Tuy<br /> sở trích lập là gì.<br /> nhiên, nếu phân tích kỹ hơn sẽ nhận thấy sự khác<br /> + Đối với chứng khoán vốn: một số ngân biệt giữa Việt Nam và IFRS dù cùng áp dụng thực<br /> hàng công bố nếu không xác định được giá thị thu. IFRS chỉ ghi nhận thu nhập lãi khi đã thu được<br /> trường thì sẽ không trích lập dự phòng và một bằng tiền chứ không ghi nhận thu nhập lãi dự thu<br /> số ngân hàng khác thì không công bố rõ có trích khi đến kỳ là bởi: Chứng khoán kinh doanh là loại<br /> lập dự phòng hay không và nếu có thì cơ sở trích nắm giữ để bán trong ngắn hạn nên có thể chứng<br /> lập là gì. khoán này sẽ được bán trước khi kỳ thu lãi, vậy<br /> Từ các tồn tại như trên, tác giả xin đưa ra một nên việc ghi nhận một khoản dự thu là không cần<br /> số kiến nghị như sau: thiết. Và việc không ghi nhận lãi dự thu như vậy sẽ<br /> <br /> 68 Số 143 - tháng 9/2019 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> không làm phản ánh thiếu một khoản thu nhập từ thiếu đi một định nghĩa thế nào là suy giảm giá trị.<br /> chứng khoán kinh doanh vì đến cuối kỳ khi lập báo Các văn bản pháp quy về trích lập dự phòng hiện<br /> cáo tài chính, chứng khoán kinh doanh được đánh tại là thông tư 228 và 89 hầu như chỉ đề cập đến<br /> giá theo giá trị hợp lý, số lãi phát sinh nhưng chưa căn cứ để trích lập dự phòng theo giá thị trường.<br /> thu được sẽ tác động tới giá trị hợp lý của chứng Như vậy, đây thực chất là dự phòng giảm giá chứ<br /> khoán và được ghi nhận vào thu nhập khi đánh giá chưa đúng nghĩa là giảm giá trị. Bởi giá thị trường,<br /> chứng khoán theo giá trị hợp lý. Việt Nam không theo quy định của thông tư 228, được xác định chủ<br /> dự thu trong khi không điều chỉnh theo giá trị hợp yếu thông qua giá niêm yết trên thị trường chứng<br /> lý trong trường hợp chứng khoán tăng giá thì tại khoán hay sàn UpCom hoặc được cung cấp bởi 3<br /> thời điểm lập báo cáo tài chính không phản ánh hết công ty chứng khoán và trong nhiều trường hợp<br /> lợi ích (thu nhập) của người nắm giữ chứng khoán giá này không phản ánh một cách đầy đủ và hợp lý<br /> cũng như giá trị của chứng khoán. giá trị của chứng khoán. Điều này một phần cũng<br /> bởi Việt Nam chưa ban hành chuẩn mực kế toán về<br /> Vì thế, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước<br /> giá trị hợp lý. Chính những bất cập và thiếu đồng<br /> nên tiến tới áp dụng nguyên tắc hạch toán theo giá<br /> bộ trong quy định hiện hành đã dẫn tới việc mỗi<br /> trị hợp lý thay vì giá gốc đối với chứng khoán kinh<br /> ngân hàng lại có một cách làm khác nhau theo cách<br /> doanh, đặc biệt là đối với các chứng khoán đã niêm<br /> hiểu của riêng mình. Vì vậy, Việt Nam cần sớm bán<br /> yết. Lý do là vì việc chỉ thực hiện ghi nhận khi giảm<br /> hành các chuẩn mực về suy giảm giá trị hay tổn<br /> giá trị đối với chứng khoán kinh doanh mà không<br /> thất tài sản, chuẩn mực giá trị hợp lý và các chuẩn<br /> điều chỉnh khi chứng khoán tăng giá là quá thận<br /> mực về công cụ tài chính. Từ đó, việc hạch toán<br /> trọng, chưa phản ánh đúng giá trị thực của công<br /> các chứng khoán nắm giữ để bán hay chứng khoán<br /> cụ này. Nhất là trong lộ trình bắt buộc các ngân<br /> kinh doanh sẽ được thực hiện theo xu thế chung<br /> hàng thương mại áp dụng Chuẩn mực quốc tế để<br /> của quốc tế là theo giá trị hợp lý. IFRS không đưa ra<br /> lập và trình bày báo cáo tài chính trong 5-7 năm tới<br /> khái niệm giảm giá trị riêng cho chứng khoán kinh<br /> đây thì việc áp dụng sớm quy định điều chỉnh các<br /> doanh. Bất kỳ sự suy giảm giá trị nào đều được thể<br /> chứng khoán nắm giữ để bán theo giá trị hợp lý là<br /> hiện vào giá trị hợp lý của chứng khoán, và do đó<br /> việc nên làm. Khi đó, những thay đổi về giá trị hợp<br /> đã được phản ánh vào các báo cáo tài chính thông<br /> lý được ghi nhận là lãi hay lỗ trên báo cáo kết quả<br /> qua việc phản ánh các chứng khoán theo giá trị<br /> kinh doanh:<br /> hợp lý.<br /> Nợ/Có: Tài khoản Chứng khoán kinh doanh<br /> <br /> Nợ/Có: Tài khoản Thu/Chi về kinh doanh<br /> chứng khoán<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Đối với việc giảm giá trị và lập dự phòng chứng 1. Thông tư 200/2014/TT-BTC về chế độ kế<br /> khoán kinh doanh toán doanh nghiệp;<br /> Việc áp dụng một cách thiếu nhất quán các quy 2. Thông tư 228/2009/TT-BTC và Thông tư<br /> định về xác định giảm giá trị và lập dự phòng đối với 89/2013/TT-BTC về trích lập dự phòng;<br /> chứng khoán kinh doanh tại các ngân hàng thương 3. Công văn 7459/NHNN-KTTC về hướng<br /> mại Việt Nam hiện nay như đã chỉ ra ở phần 2 một dẫn hạch toán nghiệp vụ kinh doanh, đầu<br /> phần xuất phát từ việc thiếu các hướng dẫn đồng tư chứng khoán;<br /> bộ và logic của các quy định pháp lý hiện hành. 4. IAS 39: Công cụ tài chính - Ghi nhận và Đo<br /> Một trong số đó là Việt Nam hiện tại vẫn chưa ban lường;<br /> hành chuẩn mực kế toán về suy giảm giá trị dẫn tới 5. IFRS9: Công cụ tài chính.<br /> <br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 143 - tháng 9/2019 69<br />