Khai thác sữa, Năng suất, chất lượng, vệ sinh, Chương 2. Sự phát triển và thoái hoá của
tuyến sữa.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Khai thác sữa -Năng suất - chất lượng - vệ sinh -Chương 2
- Ch−¬ng 2
Sù ph¸t triÓn vµ tho¸i ho¸ cña
tuyÕn s÷a
1. Sù ph¸t triÓn cña tuyÕn s÷a
a. Tõ s¬ sinh ®Õn thµnh thôc vÒ tÝnh
Sau khi sinh sù ph¸t triÓn tuyÕn s÷a vµ thÓ träng
cã tèc ®é t−¬ng tù nhau. T×nh tr¹ng ®ã kÐo dµi cho ®Õn
gÇn thµnh thôc vÒ tÝnh. Trong giai ®o¹n gÇn thµnh thôc
vÒ tÝnh, sù sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña tuyÕn s÷a chÞu
¶nh h−ëng cña hocmon. Sù ph¸t triÓn cña nang trøng
kÐo theo sù t¨ng tiÕt estrogen. Hocmon nµy kÝch thÝch
sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng èng dÉn s÷a. Cïng víi sù
ph¸t triÓn cña tuyÕn thÓ, c¸c m« liªn kÕt, m« mì còng
®−îc ph¸t triÓn víi tèc ®é t−¬ng ®−¬ng.
b. Tõ ®éng dôc ®Õn thô thai lÇn ®Çu
C¸c kÝch tè buång trøng nh− estrogen vµ
progesteron ®−îc ph©n tiÕt vµo m¸u. estrogen kÝch
thÝch sù sinh tr−ëng cña hÖ thèng èng dÉn s÷a, cßn
progesteron kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña tuyÕn bµo.
D−íi t¸c dông cña c¸c kÝch tè nµy, tuyÕn s÷a ph¸t
triÓn víi tèc ®é nhanh chãng. TuyÕn bµo xuÊt hiÖn vµ
biÕn mÊt ë mçi chu kú sinh dôc. Sù biÕn mÊt cña mçi
- tÕ bµo nh−êng chç cho sù ph©n nh¸nh cña èng dÉn
s÷a. Qu¸ tr×nh nh− vËy lÆp ®i lÆp l¹i qua c¸c chu kú
sinh dôc, t¹o nªn sù ph¸t triÓn hoµn thiÖn cña tuyÕn
thÓ. Song song víi qu¸ tr×nh trªn lµ sù t¨ng sinh c¸c
m« liªn kÕt, t¹o gi¸ ®ì cho m« tuyÕn vµ sù tÝch luü c¸c
m« mì.
c. Trong thêi gian mang thai
Tõ 8-10 th¸ng tuæi, tuyÕn s÷a cña bª ®· ph¸t
triÓn ®Õn møc ®é hoµn thiÖn vµ cã kh¶ n¨ng sinh s÷a.
Nh−ng nãi chung ng−êi ta kh«ng phèi gièng tr−íc khi
bª nghÐ ®¹t kho¶ng 70% träng l−îng c¬ thÓ tr−ëng
thµnh. ë giai ®o¹n mang thai d−íi t¸c ®éng cña
estrogen vµ progesteron hÖ thèng èng dÉn vµ tuyÕn
bµo ®Òu ph¸t triÓn m¹nh. Tuy nhiªn, giai ®o¹n ®Çu
mang thai hÖ thèng èng dÉn ph¸t triÓn m¹nh, cßn
tuyÕn bµo ë giai ®o¹n ®ã ph¸t triÓn chËm. Sau ®ã
tuyÕn bµo ph¸t triÓn nhanh dÇn theo sù tiÕn triÓn cña
thai. Tr−íc khi ®Î 2-3 ngµy tuyÕn s÷a ®· tÝch luü s÷a
®Çu.
d. Sau khi ®Î
ë bß, tuyÕn s÷a ®· ph¸t triÓn ®Çy ®ñ trong giai
®o¹n mang thai, kh«ng tiÕp tôc ph¸t triÓn sau khi sinh
®Î. Song trong thùc tÕ s¶n l−îng s÷a t¨ng dÇn vµ ®¹t
®Õn æn ®Þnh, duy tr× n¨ng suÊt cao ë 6-8 tuÇn sau khi
- ®Î. Sau ®ã n¨ng suÊt s÷a dÇn dÇn gi¶m xuèng. HiÖn
t−îng ®ã lµ do dung l−îng ph©n tiÕt cña tuyÕn bµo
t¨ng lªn. Sau mét thêi gian duy tr× c−êng ®é ph©n tiÕt
cao, tuyÕn s÷a xuÊt hiÖn qu¸ tr×nh tho¸i ho¸.
2. Sù tho¸i ho¸ tuyÕn s÷a
Trong mét chu kú tiÕt s÷a, n¨ng suÊt s÷a cã xu
h−íng t¨ng lªn vµ duy tr× ë møc ®é cao ë th¸ng cho
s÷a thø 2-3 hoÆc th¸ng thø 4, sau ®ã dÇn dÇn gi¶m
xuèng. HiÖn t−îng ®ã lµ do sù gi¶m thÊp sè l−îng tÕ
bµo tuyÕn, kÌm theo sù gi¶m thÊp chøc n¨ng cña mçi
tuyÕn bµo. HiÖn t−îng sinh lý b×nh th−êng nµy diÔn ra
theo sù tiÕn triÓn cña chu kú cho s÷a gäi lµ sù tho¸i
ho¸ tuyÕn s÷a.
Cã hai lo¹i tho¸i ho¸ tuyÕn s÷a: tho¸i ho¸ tù
®éng vµ tho¸i ho¸ nh©n t¹o.
a. Sù tho¸i ho¸ tù ®éng
Sù tho¸i ho¸ tù ®éng tuyÕn s÷a x¶y ra chËm vµ
cã tÝnh chÊt tù nhiªn. Sè l−îng tÕ bµo tuyÕn trong mçi
tuyÕn bµo dÇn dÇn tiªu biÕn, sau ®ã tuyÕn bµo biÕn
mÊt, thay vµo ®ã lµ tæ chøc m« liªn kÕt. Song song víi
qu¸ tr×nh trªn, chiÒu cao cña mçi tÕ bµo tuyÕn gi¶m
thÊp g©y nªn sù thu hÑp kÝch th−íc cña tÕ bµo vµ toµn
bé tuyÕn s÷a. KÕt qu¶ cuèi cïng cña sù tho¸i ho¸ lµ
toµn bé tuyÕn bµo biÕn mÊt nh−ng vÉn tån t¹i hÖ thèng
èng dÉn trong tuyÕn s÷a. §iÒu nµy cã ý nghÜa quan
- träng cho sù t¸i t¹o l¹i chu kú cho s÷a tiÕp theo. Cïng
víi sù tho¸i ho¸ tuyÕn bµo, sè l−îng c¸c men cÇn cho
sù t¹o s÷a còng cã xu h−íng gi¶m ho¹t lùc. Do vËy sù
t¹o s÷a gi¶m thÊp theo sù tiÕn triÓn cña chu kú s÷a.
b. Sù tho¸i ho¸ nh©n t¹o
Sù tho¸i ho¸ theo kiÓu nµy mang tÝnh chÊt c−ìng
bøc. Khi s÷a ø ®äng trong tuyÕn s÷a, ¸p suÊt néi trong
tuyÕn bµo t¨ng, lµm cho tuyÕn bµo c¨ng ra. Cuèi cïng
tÕ bµo vì ra, s÷a trµo ra ngoµi bÒ mÆt tuyÕn bµo vµ
ch¶y vµo vi qu¶n tuyÕn bµo. C¸c thµnh phÇn s÷a trë
thµnh nh÷ng vËt l¹ vµ lµ ®èi t−îng sinh lý cña l©m ba
cÇu.
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
