Khảo sát mối tương quan giữa Homocystein máu và rối loạn cương dương ở nam giới

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KHẢO SÁT MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA HOMOCYSTEIN MÁU  <br /> VÀ RỐI LOẠN CƯƠNG DƯƠNG Ở NAM GIỚI <br /> Lê Xuân Trường*, Bùi Thị Hồng Châu*, Diệp Quảng Minh** <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Đặt  vấn  đề: tăng homocystein máu được xác định là yếu tố nguy cơ độc lập của rối loạn chức năng nội mạch, liên <br /> quan đến tình trạng suy giãn chức năng nội mạch với việc làm giảm tổng lượng nitric oxid (NO) nội sinh. NO cũng được <br /> xem là hoạt chất trung gian quan trọng, yếu tố chính của quá trình cương dương. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm <br /> khảo sát mối tương quan giữa homocystein máu và rối loạn cương dương ở nam giới. <br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu khảo sát trên 50 bệnh nhân rối loạn cương với nhóm chứng là <br /> 50 người không rối loạn cương được chọn từ những bệnh nhân đến khám tại phòng khám Nam khoa bệnh viện Bình Dân. <br /> Xét nghiệm định lượng homocystein máu được thực hiện tại khoa Sinh hóa Bệnh viện Thống Nhất TP.HCM. Tất cả các đối <br /> tượng được phỏng vấn với bảng câu hỏi IIEF‐5, rối loạn cương được chẩn đoán khi kết quả đánh giá theo tiêu chuẩn IIEF‐5 <br /> đạt từ 21 điểm trở xuống. Thời gian thực hiện đề tài từ tháng 3 – 2013 đến tháng 8 – 2013. <br /> Kết quả: nồng độ homocystein máu trung bình ở nhóm rối loạn cương là 16,46 ± 6,82 μmol/l, so với nhóm không rối <br /> loạn cương là 12,72 ± 5,31 μmol/l, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p = 0,003 và tăng homocystein máu không liên quan <br /> với tuổi, chỉ số khối cơ thể BMI, hút thuốc lá, tăng huyết áp, đái tháo đường, cholesterol, LDL‐cholesterol, HDL‐cholesterol, <br /> triglycerid máu. <br /> Kết luận: nồng độ homocystein máu ở bệnh nhân rối loạn cương cao hơn nồng độ homocystein máu ở nhóm không rối <br /> loạn cương (p = 0,003). Tăng homocystein máu là một yếu tố nguy cơ độc lập của rối loạn cương. <br /> Từ khóa: rối loạn cương dương <br /> <br /> ABSTRACT <br /> EVALUATE THE RELATIONSHIP BETWEEN THE HOMOCYSTEIN LEVELS AND ERECTILE <br /> DYSFUNCTION <br /> Le Xuan Truong, Bui Thi Hong Chau, Diep Quang Minh  <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 – 2014: 83 ‐ 87 <br /> Background: Endothelial function is impaired by hyperhomocysteinemia. We have revisable shown that homocysteine <br /> (Hcy) inhibits nitric oxide (NO) production by cultured endothelial cells, and endothelium‐derived vasodilatation NO is the <br /> key  mediator  in  penile  erection.  In  this  study,  we  evaluated  the  relationship  between  erectile  dysfunction  (ED)  and <br /> hyperhomocysteinemia. <br /> Material  and  method:  50  men  with  ED  and  50  men  without  ED  who  came  to  outpatient  clinics  at  Binh  Dan <br /> Hospital were included in the study. ED was diagnosed when patients scored less than 21 on the validated International <br /> Index of Erectile Function (IIEF‐5) questionnaire. A baseline venous blood sample was taken after a 12h overnight fast to <br /> determine  the  lipid  panel  (total  cholesterol,  high‐density  lipoprotein  cholesterol,  low‐density  lipoprotein  cholesterol,  and <br /> triglycerides), glucose and Hcys. Data was collected from Mar 2013 to Aug 2013. <br /> Result: Hcys levels of patients with ED were significantly higher than those of control subjects, the mean ± SD plasma <br /> homocystein in cases was 16.46 ± 6.82 μmol/l versus 12.72 ± 5.31 μmol/l in controls groups (p = 0.003). Although the risk of <br /> ED did not vary significantly according  to  body  mass  index,  serum  cholesterol,  high‐density  lipoprotein  cholesterol,  low‐<br /> density lipoprotein cholesterol, and triglyceride, smoking status, diabetes and hypertension.  <br /> Conclusion: high plasma homocysteine is significantly associated with ED, this association is independent of other risk <br /> factors. <br /> Keyword: erectile dysfunction <br /> <br /> * Bộ môn Hoá Sinh, Khoa Y, Đại học Y Dược TPHCM <br /> Tác giả liên lạc: TS. BS. Lê Xuân Trường <br /> <br /> Niệu Khoa <br /> <br /> ** Bệnh viện Thống Nhất TPHCM<br /> <br /> ĐT: 01269872057 <br /> <br />  <br /> <br /> Email: lxtruong57@yahoo.com <br /> <br /> 83<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> Rối loạn cương đang dần trở thành một vấn <br /> đề  của  xã  hội  hiện  đại,  người  bệnh  mang  một <br /> ám  ảnh  mặc  cảm  nặng  nề,  nảy  sinh  chán  nản <br /> trong  công  tác,  trong  sinh  hoạt  giao  tiếp  đời <br /> thường, trầm cảm trong suy tư và là nguồn gốc <br /> của nhiều chứng bệnh tâm thần kinh. <br /> Homocystein  là  một  acid  amin  có  nhóm <br /> sulfhydryl (SH) trong cấu trúc phân tử, được tạo <br /> thành  từ  quá  trình  khử  methyl  của  methionin. <br /> Gần  đây  tăng  homocystein  máu  được  xác  định <br /> là yếu tố nguy cơ độc lập của rối loạn chức năng <br /> nội mạch, liên quan đến tình trạng suy giãn chức <br /> năng  nội  mạch  với  việc  làm  giảm  tổng  lượng <br /> nitric oxid (NO) nội sinh(6, 8). NO cũng được xem <br /> là hoạt chất trung gian quan trọng, yếu tố chính <br /> của quá trình cương dương. <br /> <br /> Cơ  chế  gây  rối  loạn  cương  của  tình  trạng <br /> tăng nồng độ homocystein máu có thể liên quan <br /> đến  tình  trạng  giảm  tổng  lượng  NO  sinh  ra  từ <br /> các tế bào nội mạc mạch máu. <br /> Protein  có  chứa  acid  amin  L‐arginin,  dưới <br /> tác  dụng  của  enzym  protein  arginin <br /> methyltransferases  (PRMTs)  sẽ  methyl  hóa <br /> arginin,  khi  thủy  phân  sẽ  cho  ra  asymmetric <br /> dimethylarginin  (ADMA)  hoặc  symmetric <br /> dimethylarginin (SDMA). <br /> ADMA  từ  lâu  đã  được  xác  định  là  chất  ức <br /> chế nội sinh của nitric oxid synthases (NOS), là <br /> yếu  tố  nguy  cơ  độc  lập  của  rối  loạn  chức  năng <br /> nội mạch  (6, 8). ADMA ức chế hoạt tính của NOS <br /> làm  giảm  tổng  lượng  NO  nội  sinh,  NO  được <br /> xem là cơ chế chính của quá trình cương dương. <br />  <br /> <br />  <br /> ADMA  thoái  hóa  theo  đường  thủy  phân <br /> thành citrullin và methylamin dưới tác động của <br /> enzym <br /> dimethylarginin <br /> <br /> 84<br /> <br /> dimethylaminohydroase  (DDAH),  DDAH  được <br /> xem như chất điều hòa nồng độ ADMA(3). <br /> Trong các sinh vật bậc cao, bao gồm cả con <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> người,  có  2  dạng  của  DDAH  đã  được  xác  định <br /> dựa trên vị trí của gen được mã hóa trên nhiễn <br /> sắc thể. DDAH I được mã hóa bởi gen nằm trên <br /> nhiễm sắc thể 1, DDAH II được mã hóa bởi gen <br /> trên nhiễm sắc thể số 6. Hai dạng DDAH phân <br /> phối  ở  các  mô  khác  nhau  nhưng  có  chức  năng <br /> tương  tự.  Có  sự  tương  hợp  giữa  biểu  hiện  của <br /> DDAH I với NOS thần kinh (nNOS) và DDAH <br /> II với NOS nội mô (eNOS), tuy nhiên cả hai loại <br /> DDAH có tác dụng tương tự và không giới hạn <br /> ở  những  tế  bào  hay  mô  riêng  biệt  nào.  Ở  con <br /> người, DDAH II tỏ ra phổ biến hơn. <br /> Homocystein  máu  có  tác  dụng  ức  chế  hoạt <br /> tính của DDAH, đặc biệt là DDAH II(2,7) làm tăng <br /> lượng ADMA, gây tăng ức chế NOS, làm  giảm <br /> tổng lượng NO tạo thành, gây ra tình trạng rối <br /> loạn cương dương. <br /> Nhằm tìm hiểu vai trò của tăng homocystein <br /> máu trong bệnh lý rối loạn cương dương ở Việt <br /> Nam, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “khảo sát <br /> mối  tương  quan  giữa  homocystein  máu  và  rối <br /> loạn cương dương ở nam giới”. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Đối tượng nghiên cứu <br /> Nghiên  cứu  khảo  sát  trên  50  bệnh  nhân  rối <br /> loạn cương với nhóm chứng là 50 người không <br /> rối loạn cương được chọn từ những bệnh nhân <br /> đến khám tại phòng khám Nam khoa bệnh viện <br /> Bình Dân từ tháng 03/2013 đến 8/2013. Tất cả các <br /> đối  tượng  được  phỏng  vấn  với  bảng  câu  hỏi <br /> IIEF‐5,  rối  loạn  cương  được  chẩn  đoán  khi  kết <br /> quả  đánh  giá  theo  tiêu  chuẩn  IIEF‐5  đạt  từ  21 <br /> điểm trở xuống. <br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu <br /> Phỏng  vấn  trực  tiếp  bệnh  nhân  tại  phòng <br /> khám Nam khoa bệnh viện Bình Dân theo bảng <br /> câu hỏi IIEF‐5. Bệnh nhân được hỏi tiền sử bệnh, <br /> các thuốc đang sử dụng, được đo huyết áp và đo <br /> chiều cao, cân nặng, chỉ số khối cơ thể BMI được <br /> tính  là  tỉ  số  giữa  khối  lượng  (kg)  với  bình <br /> phương chiều cao cơ thể của người đó (m). <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> cholesterol,  LDL  cholesterol,  HDL  cholesterol, <br /> triglycerid.  Định  lượng  homocystein  toàn  phần <br /> trong  huyết  tương  với  chất  bảo  quản  được  sử <br /> dụng  là  potassium  EDTA,  trên  máy  Architect <br /> i2000SR với thuốc thử của hãng Abbott. Các xét <br /> nghiệm được thực hiện tại khoa Hóa Sinh bệnh <br /> viện  Thống  Nhất  thành  phố  Hồ  Chí  Minh  với <br /> phương  pháp  miễn  dịch  hóa  phát  quang <br /> (chemiluminescent microparticle immunoassay). <br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN <br /> Bảng 1. Một số đặc điểm giữa nhóm rối loạn cương <br /> và nhóm không rối loạn cương <br /> Yếu tố nguy cơ<br /> Tuổi<br /> BMI<br /> Cholesterol toàn<br /> phần<br /> HDL – cholesterol<br /> LDL – cholesterol<br /> Triglycerid<br /> <br /> Nhóm không<br /> rối loạn<br /> cương<br /> 45,5 ± 7,81 41,68 ± 8,44<br /> 23,61± 2,54 22,94 ± 1,81<br /> <br /> 0,016<br /> 0,146<br /> <br /> 5,41 ± 0,94<br /> <br /> 5,24 ± 1,18<br /> <br /> 0,438<br /> <br /> 1,08 ± 0,14<br /> 2,96 ± 0,96<br /> 2,87 ± 1,59<br /> <br /> 1,27 ± 0,32<br /> 3,10 ± 0,85<br /> 2,27 ± 1,77<br /> <br /> 0,397<br /> 0,409<br /> 0,110<br /> <br /> Nhóm rối<br /> loạn cương<br /> <br /> p<br /> <br /> Kết  quả  khảo  sát  trên  nhóm  rối  loạn  cương <br /> và  nhóm  không  rối  loạn  cương  được  thể  hiện <br /> trên bảng 1 cho ta thấy độ tuổi ở nhóm rối loạn <br /> cương cao hơn nhóm không rối loạn cương một <br /> cách có ý nghĩa thống kê (45,5 ± 7,81 so với 41,68 <br /> ± 8,44 với p = 0,016). Các yếu tố chỉ số khối cơ thể <br /> BMI,  cholesterol  toàn  phần,  HDL  –  cholesterol, <br /> LDL  –  cholesterol,  triglycerid  không  thấy  có  sự <br /> khác biệt giữa hai nhóm. <br /> Bảng 2. Một số đặc điểm về yếu tố nguy cơ giữa <br /> nhóm rối loạn cương và nhóm không rối loạn cương <br /> Nhóm rối Nhóm không rối<br /> loạn cương<br /> Yếu tố nguy cơ loạn cương<br /> n (%)<br /> n (%)<br /> Hút thuốc lá<br /> 17 (34)<br /> 17 (34)<br /> Béo phì<br /> 33 (66)<br /> 25 (50)<br /> Tăng huyết áp<br /> 8 (16)<br /> 6 (12)<br /> Đái tháo đường<br /> 10 (20)<br /> 9 (18)<br /> <br /> p<br /> 0,942<br /> 0,130<br /> 0,592<br /> 0,837<br /> <br /> Không có sự khác biệt giữa hai nhóm về các <br /> yếu tố  nguy cơ như  hút  thuốc  lá,  béo  phì,  tăng <br /> huyết áp, đái tháo đường. <br /> <br /> Xét  nghiệm  máu:  định  lượng  nồng  độ <br /> homocystein  toàn  phần  lúc  đói,  glucose, <br /> <br /> Niệu Khoa <br /> <br /> 85<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> Biểu đồ 1. Mối tương quan giữa nồng độ <br /> homocystein với thang điểm IIEF5 <br /> <br />  <br /> <br />  <br /> Biểu đồ 2. Biểu đồ đường cong ROC nồng độ <br /> homocystein máu trong chẩn đoán rối loạn cương <br /> <br /> Về  kết  quả  nổng  độ  homocystein  giữa  2 <br /> nhóm, bảng 3 cho ta thấy nồng độ homocystein <br /> máu  ở  nhóm  rối  loạn  cương  cao  hơn  nhóm <br /> không rối loạn cương một cách có ý nghĩa thống <br /> kê với p = 0,003. <br /> Bảng 3. So sánh nồng độ homocystein máu giữa <br /> nhóm rối loạn cương và nhóm không rối loạn cương <br /> Nồng độ<br /> homocystein máu<br /> t<br /> p<br /> trung bình ± độ lệch<br /> chuẫn (µmol/l)<br /> Nhóm rối loạn cương<br /> 16,46 ± 6,82<br /> -3,040 0,003<br /> Nhóm không rối loạn<br /> 12,72 ± 5,31<br /> cương<br /> <br /> Nồng  độ  homocystein  của  bệnh  nhân  rối <br /> loạn  cương  trong  nghiên  cứu  của  chúng  tôi  có <br /> giá trị trung bình là 16,46 ± 6,82 μmol/l. So sánh <br /> với  các  nghiên  cứu  khác:  tác  giả  Adel  Al‐<br /> Hunayan tiến hành nghiên cứu bệnh chứng trên <br /> 97 bệnh nhân đái tháo đường có rối loạn cương <br /> với  nhóm  chứng  là  97  bệnh  nhân  đái  tháo <br /> đường  không  rối  loạn  cương,  kết  quả  nồng  độ <br /> homocystein trung bình của nhóm bệnh rối loạn <br /> cương là 11,2 ± 3,5 μmol/l(5) khác biệt có ý nghĩa <br /> thống kê với nghiên cứu chúng tôi với t = 6,1894, <br /> p