Khóa luận tốt nghiệp<br />
<br />
Khoa Kinh tế & Phát triển<br />
<br />
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU<br />
Tại tỉnh TT Huế nơi tập trung của nhiều làng nghề nổi tiềng .Trong đó có Làng<br />
nghề làm bún Vân Cù, Xã Hương Toàn, huyện Hương Trà,Tỉnh TT Huế nổi tiếng với<br />
<br />
uế<br />
<br />
nghề bún truyền thống lâu đời. Tuy nhiên cùng với sự phát triễn làng nghề đem lại<br />
nguồn thu nhập ổn định cho một số hộ gia đình thì vấn đề ô nhiễm môi trường đang là<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
vấn đề nan giải gây nhiều tranh cãi, ảnh hưỡng đến chất lượng cuộc sống của cộng<br />
đồng dân cư thôn Vân Cù<br />
<br />
Từ thực tế trên, tôi đã chọn đề tài: “Ảnh hưởng của làng nghề bún Vân Cù xã<br />
<br />
h<br />
<br />
Hương Toàn, Huyên Hương Trà đến môi trường và cộng đồng” để làm khóa luận<br />
- Phương pháp điều tra thu thập số liệu<br />
<br />
in<br />
<br />
tốt nghiệp của mình. Các phương pháp được sử dụng:<br />
<br />
cK<br />
<br />
- Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo<br />
- Phương pháp phân tích thống kê<br />
<br />
họ<br />
<br />
Từ mục đích và các thông tin thu thập được, đề tài tập trung nghiên cứu, đánh giá<br />
ảnh hưỡng của làng nghề bún Vân Cù đến các đối tượng điều tra. Qua đó, đưa ra một số<br />
giải pháp nhằm hạn chế, cải thiện mức độ ô nhiễm môi trường của làng nghề bún Vân<br />
<br />
Tr<br />
<br />
ườ<br />
<br />
ng<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
Cù ở xã Hương Toàn, Huyện Hương Trà, tỉnh TT huế.<br />
<br />
SVTH: Nguyễn Thị Mai Ly<br />
<br />
1<br />
<br />
Khóa luận tốt nghiệp<br />
<br />
Khoa Kinh tế & Phát triển<br />
<br />
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br />
1. Tính cấp thiết của đề tài<br />
Từ xưa đến nay, các làng nghề truyền thống có vai trò quan trọng trong đời<br />
sống của dân tộc ta, có những nghề đã gắn bó với người dân hàng trăm năm và qua<br />
<br />
uế<br />
<br />
nhiều biến động của xã hội vẫn tồn tại, phát triển. Trong quá trình đổi mới, phát triển<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
của đất nước, các làng nghề truyền thống đã có những đóng góp không nhỏ trong việc<br />
<br />
tạo công ăn việc làm cho người dân, phục vụ nhu cầu xã hội và đặc biệt là gìn giữ, duy<br />
trì những nét văn hóa của dân tộc.<br />
<br />
Giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường làng nghề vẫn là bài toán khó đối với hàng<br />
<br />
h<br />
<br />
trăm làng nghề ở nhiều vùng trên cả nước. Môi trường khí bị ô nhiễm có tính cục bộ tại<br />
<br />
in<br />
<br />
nơi trực tiếp sản xuất, đặc biệt là ô nhiễm nguôn nươc thải Vì vậy, ô nhiễm môi trường ở<br />
các làng nghề ảnh hưởng rõ rệt đến sức khoẻ của người lao động, dân cư làng nghề và<br />
<br />
cK<br />
<br />
một số khu vực xung quanh. Các bệnh của người dân ở các làng nghề cao hơn các làng<br />
nghề thuần nông, thường gặp là các bệnh về đường hô hấp, đau mắt, bệnh đường ruột,<br />
<br />
họ<br />
<br />
bệnh ngoài da. Tại một số làng nghề có đặc thù, xuất hiện các bệnh nguy hiểm , ở nhiều<br />
ruộng lúa cây trồng bị giảm năng suất do ô nhiễm không khí từ các làng nghề.<br />
Nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ nhiều phía. Về phía các cơ sở sản<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
xuất, do phần lớn các cơ sở sản xuất mới có quy mô nhỏ hộ gia đình (chiếm 80%) nên<br />
khó phát triển vì mặt bằng chật hẹp, xen kẽ với khu vực dân cư sinh hoạt, do sản xuất<br />
với quy mô nhỏ, không thể xây dựng hệ thống xử lý nước thải, rác thải và khí thải. Các<br />
<br />
ng<br />
<br />
cơ sở sản xuất thường lựa chọn quy trình sản xuất thủ công, dễ sử dụng lao động trình<br />
độ thấp, giá nhân công rẻ, sử dụng nhiên liệu rẻ tiền, hoá chất độc hại nhằm hạ giá<br />
<br />
ườ<br />
<br />
thành phẩm. Một “căn bệnh” thường gặp tại các làng nghề hiện nay là sản xuất theo<br />
kiểu bí truyền không chịu áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật nên cản trở việc áp<br />
<br />
Tr<br />
<br />
dụng kỹ thuật mới. Không những thế, những hạn chế do trình độ thủ công, thiết bị lạc<br />
hậu, chắp vá, kiến thức tay nghề không toàn diện nên tiêu hao nhiều nguyên liệu, làm<br />
tăng phát thải gây ô nhiễm nước, đất, không khí. Với những cơ sở có đầu tư đổi mới<br />
công nghệ thì do tốn kém nên cũng không đầu tư hệ thống xử lý chất thải. Ngoài<br />
những nguyên nhân trên, còn có trách nhiệm của các cơ quan quản lý bởi cho tới lúc<br />
này, hầu hết các làng nghề vẫn chưa có quy hoạch môi trường đối với các cơ sở sản<br />
<br />
SVTH: Nguyễn Thị Mai Ly<br />
<br />
2<br />
<br />
Khóa luận tốt nghiệp<br />
<br />
Khoa Kinh tế & Phát triển<br />
<br />
xuất, chưa có chương trình quản lý giáo dục môi trường, tuyên truyền nâng cao nhận<br />
thức, hiểu biết về tác động của ô nhiễm môi trường cũng như các biện pháp phòng<br />
tránh. Không những thế, hiện nay vẫn còn thiếu các chính sách đồng bộ từ các văn bản<br />
của Nhà nước về phát triển bền vững làng nghề.<br />
<br />
uế<br />
<br />
Tại tỉnh Thừa Thiên Huế có một số làng nghề nổi tiếng như làng đúc đồng<br />
Phường Đúc, làng bún Vân Cù, làng điêu khắc Mỹ Xuyên, làng nón Phước Vĩnh, Phú<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
Mỹ, xóm rèn Bao Vinh… Tuy trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm của lịch sử một số<br />
nghề truyền thống của Huế vẫn được duy trì, bảo tồn trong nền kinh tế mới của đất<br />
<br />
nước, đóng góp một phần không nhỏ vào thu nhập của người dân và địa phương (theo<br />
thống kê, hàng năm, doanh thu từ các làng nghề của tỉnh Thừa Thiên - Huế đạt trên đạt<br />
<br />
h<br />
<br />
hơn 12 tỷ đồng [1]) .<br />
<br />
in<br />
<br />
Để có một cách nhìn nhận chính xác về những ảnh hưởng mà hoạt động làng<br />
<br />
cK<br />
<br />
nghề đã và đang diễn ra gây tác động mạnh mẽ tới đời sống sinh hoạt của cộng đồng<br />
dân cư và những phương hướng và giải pháp thích hợp để cải thiện tình trạng này<br />
nhằm đưa Việt Nam hướng tới sự phát triển bền vững.<br />
<br />
họ<br />
<br />
Đó chính là lý do vì sao em chọn đề tài: Ảnh hưỡng của hoạt động sản xuất<br />
làng bún Vân Cù, xã Hương Toàn, huyện Hương Trà, Tỉnh TT Huế đến môi trường và<br />
đời sống cộng đồng<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
1.1 Mục tiêu chung<br />
<br />
Trên cơ sở đánh giá ảnh hưởng ô nhiễm làng nghề bún Vân Cù cũng như thực<br />
trạng ô nhiễm môi trường ở khu vực làng nghề, từ đó đề xuất biện pháp nhằm giảm<br />
<br />
ng<br />
<br />
thiểu ô nhiễm môi trường làng nghề sản xuất bún tại xã Hương Toàn, huyện Hương<br />
Trà, tĩnh Thừa Thiên Huế<br />
<br />
ườ<br />
<br />
1.2 Mục tiêu cụ thể<br />
+ Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về làng nghề và các biện pháp giảm<br />
<br />
Tr<br />
<br />
thiểu ô nhiễm môi trường làng nghề;<br />
+ Khảo sát các hoạt động sản xuất của làng nghề phát sinh ô nhiễm môi trường.<br />
+ Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường làng nghề bún Vân Cù, xã Hương<br />
<br />
Toàn, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế, dựa trên các hoạt động của làng nghề.<br />
Trong 3 năm (2009-2011)<br />
+ Đề xuất xây dựng mô hình phát triên bên vững cho làng nghề<br />
<br />
SVTH: Nguyễn Thị Mai Ly<br />
<br />
3<br />
<br />
Khóa luận tốt nghiệp<br />
<br />
Khoa Kinh tế & Phát triển<br />
<br />
2. Đối tượng nghiên cứu<br />
+ cơ sở sản xuất làng nghề, thực trạng ô nhiễm môi trường làng nghề ở địa bàn<br />
nghiên cứu.<br />
3. Phương pháp nghiên cứu<br />
<br />
uế<br />
<br />
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.<br />
<br />
- Phương pháp điều tra phỏng vấn thu thập số liệu.<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
+ Số liệu thứ cấp: Căn cứ vào tài liệu thông tin được cung cấp bởi UBND xã<br />
Hương Toàn, HUyện Hương Trà<br />
<br />
+ Số liệu sơ cấp: Tiến hành điều tra phỏng vấn, tìm hiểu, đánh giá ý kiến của 70<br />
hộ dân trên tổng số 348 hộ bao gồm 10 xóm ở Làng Vân Cù<br />
<br />
h<br />
<br />
- Chọn mẫu điều tra: Tổng số mẫu điều tra là 70 hộ. Trong đó có 42 hộ dân làm<br />
<br />
in<br />
<br />
nghề khác được chọn theo phương pháp ngẫu nhiên không trùng lặp; và 28 hộ trong<br />
<br />
cK<br />
<br />
tổng số 140 hộ làm nghế sản xuất Bún truyền thống ở Vân Cù<br />
- Phương pháp phân tích thống kê dùng phần mềm Excel.<br />
<br />
4. Phạm vi nghiên cứu<br />
<br />
họ<br />
<br />
4.1 Phạm vi nội dung nghiên cứu<br />
<br />
Nội dung nghiên cứu chủ yếu của nghiên cứu tình hinh ô nhiễm trong quá trình sản<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
xuất bún Vân Cù trên địa bàn nghiên cứu từ đó đề xuất mô hình phát triễn bền vững<br />
4.2. Phạm vi thời gian<br />
<br />
+ Thời gian làm luận văn: Tháng 1 năm 2012 đến tháng 4 năm 2012.<br />
<br />
ng<br />
<br />
+ các số liệu, thông tin được sữ dụng làm báo cáo chủ yếu thu thập trong 3 năm<br />
200 9-2011<br />
<br />
ườ<br />
<br />
4.3 Phạm vi không gian<br />
<br />
Tr<br />
<br />
Xã hương Toàn, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế<br />
<br />
SVTH: Nguyễn Thị Mai Ly<br />
<br />
4<br />
<br />
Khóa luận tốt nghiệp<br />
<br />
Khoa Kinh tế & Phát triển<br />
<br />
Phần II - TỔNG QUAN TÀI LIỆU<br />
2.1 Cơ sở lý luận<br />
2.1.1 khái niêm môi trương và ô nhiễm môi trường<br />
<br />
uế<br />
<br />
2.1.1.1 môi trường<br />
Theo Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam (2005): “Môi trường bao gồm các yếu<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
tố tự nhiên và nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đén đời sống, sản xuất, sự<br />
tồn tại và phát triễn của sinh vật”<br />
<br />
Môi trường là tập hợp tất cả các điều kiện và hiện tượng bên ngoài có ảnh<br />
hưởng tới một vật thể hoặc một sự kiện. Bất cứ một vật thể, một sự kiện nào cũng tồn<br />
<br />
h<br />
<br />
tại và diễn biến trong một môi trường. Thưc chất, khí quyễn, thạch quyễn, thủy quyễn<br />
<br />
in<br />
<br />
tồn tại trước khi sự sống xuất hiệ trên hành tinh của chúng ta. Nhưng chỉ khi các cơ thể<br />
<br />
cK<br />
<br />
sống xuất hiện trong mối tương tác với các nhân tố đó thì chúng mới trở thành môi<br />
trường. có nghĩa là chỉ có các cơ thể sống mới có môi trường. Môi trường không chỉ<br />
bao gồm các điều kiện vật lý mà còn bao gồm các cả các sinh vật cùng sống. Do đó<br />
<br />
họ<br />
<br />
đối với các cơ thể sống thì môi trường sống là tổng hợp những điều kiện bên ngoài có<br />
ảnh hưởng tới đời sống và sự phát triễn của cơ thể.<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
Môi trường sống của con người là tổng hợp những điều kiện vật lý, hóa học,<br />
sinh học, kinh tế, xã hội bao quanh và có ảnh hưỡng tới sự sống, sự phát triển của từng<br />
cá nhân và từng cộng đồng con người. Môi trường sống của con người có thể được<br />
<br />
ng<br />
<br />
hiểu theo nghĩa rộng hoặc nghĩa hẹp.<br />
Theo nghĩa rộng môi trường bao gồm cả tài nguyên thiên nhiên và các nhân tố<br />
<br />
ườ<br />
<br />
về chất lượng của môi trường đối với sức khỏe và tiện nghi sinh sống của con người.<br />
Theo định nghĩa hẹp thì môi trường gồm các nhân tố về chất lượng của môi trường đối<br />
<br />
Tr<br />
<br />
với sức khỏe và tiện nghi sinh sống của con người. Các nhân tố đó thường là không<br />
khí, nước, âm thanh, ánh sang, bức xạ, cảnh quan, thẩm mỹ, đạo đức, quan hệ, chính<br />
trị - xã hội tại địa bàn sinh sống và làm việc của con người.<br />
Môi trường thiên nhiên bao gồm các nhân tố thiên nhiên: vật lý, hóa học và<br />
sinh học tồn tại khách quan ngoài ý muốn của con người hoặc ít chịu sự chi phối của<br />
con người.<br />
<br />
SVTH: Nguyễn Thị Mai Ly<br />
<br />
5<br />
<br />