zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Kinh tế - Thương mại

Khóa luận tốt nghiệp: Trách nhiệm sản phẩm. Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế

Chia sẻ: Dfg Dfg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:104

Báo xấu

131
lượt xem 32
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Làm rõ những vấn đề cơ bản về pháp luật trách nhiệm sản phẩm trong kinh doanh quốc tế. Đồng thời, khóa luận cũng xem xét thực tiễn trách nhiệm sản phẩm trong thương mại quốc tế và từ đó đề ra những giải pháp đảm bảo thực thi vấn đề trách nhiệm sản phẩm ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp: Trách nhiệm sản phẩm. Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế

T R Ư Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C NGOẠI T H Ư Ơ N G KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH CHUYÊN NGÀNH KINH DOANH Q U Ố C T Ế KHOA LUÂN TÓT NGHIEP 'Oe lài: TRÁCH NHIỆM SẢN PHẨM - NHỮNG VẤN Đ Ê ĐẶT RA TRONG THƯƠNG M Ạ I QUỐC TÊ Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Hải Hà Lóp : Anh 6 - QTKD Khóa : 45 Giáo viên hướng dẫn : PGS. TS. Tăng Văn Nghĩa !LV;P4J6ỊJ H à Nội, tháng 5 năm 2010
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế MỤC LỤC D A N H M Ụ C B Ả N G BIỂU, H Ì N H V Ẽ LỜI CẢM Ơ N LỜI MỞ ĐẦU Ì C H Ư Ơ N G I:_TỞNG Q U A N V Ề T R Á C H N H I Ệ M S Ả N P H Ẩ M V À P H Á P L U ị T V È T R Á C H NHIỆM SẢN P H Ẩ M 3 ì. Khái niệm trách nhiệm sản phẩm 3 1 Khái niệm sản phẩm . 3 1.1 Khái niệm sản phàm 3 1.2 Hàng hóa và dịch vụ 4 2. Khái niệm trách nhiệm sản phẩm 5 2. Ì Khái niệm trách nhiệm sàn phàm 5 2.2 Phản biệt trách nhiệm sản phàm và chát lượng sản phàm 8 2.3 Trách nhiệm sàn phẩm đối với hàng hóa và dịch vụ 9 2.4 Phăn loại trách nhiệm sản phàm lo 2.4.1 Chế độ bảo hành sản phẩm lo 2.4.2 Chế độ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do nhà sản xuất có lỗi cố ý li 2.4.3 Chế độ trách nhiệm pháp lý nghiêm ngặt 12 n. Các yếu tố của trách nhiệm sản phẩm 12 Ì. Khuyết tật của sản phẩm 13 ỉ. Ì Khái niệm khuyết tật của sản phẩm 13 1.2 Phân loại khuyết tật của sàn phẩm 14 1.2.1 Khuyết tật do lỗi sản xuất 14 Ì .2.2 Khuyết tật do lỗi thiết kế 15 Ì .2.3 Khuyết tật do lỗi không cảnh báo hoặc cảnh báo không đầy đủ 15 2. Bên bị thiệt hại vì khuyết tật của sản phẩm 16 2. ì Hình thức của thiệt hại và đối tượng chịu thiệt hại 16 2.2 Nghĩa vụ chứng mình sản phẩm có khuyết tật của người bị thiệt hại 17 3. Bên chịu trách nhiệm về khuyết tật của sản phẩm 17
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế 4. Khiế u nại về trách nhiệm sản phẩm 19 4. Ì Bên khiếu nại 19 4.2 Bén bị khiếu nại 19 4.3 Luật áp dụng 20 4.4 Thời hiệu khởi kiện 21 HI. Khái quát về pháp luật trách nhiệm sản phẩm 21 ỉ. Sơ lu ọ c về pháp luật trách nhiệm sản phẩm trên thế giói 21 LI Lịch sử hình thành pháp luật trách nhiệm sản phàm trên thế giới.... 21 1.1.1 Lịch sử hình thành pháp luật trách nhiệm sản phẩm trong hệ thống luật Châu Â u lục địa (Civil law) 21 1.1.2 Lịch sử hình thành pháp luật trách nhiệm sản phẩm trong hệ thống luật Anh - M ỹ (Common Law) 23 1.2 Những nội dung cơ bản của pháp luật trách nhiệm sản phàm 25 2. Quy định về trách nhiệm sản phẩm tại Việt Nam 28 C H Ư Ơ N G li: N H Ữ N G V Á N Đ È Đ Ậ T RA Đ Ó I VỚI T R Á C H NHIỆM SỐN PHẨM.TRONG T H Ư Ơ N G M Ạ I Q U Ố C T Ế 30 ì. Tổng quan 30 li. Những vấn đề của trách nhiệm sản phẩm đặt ra trong thương mại quốc tế 32 1. Sự thiếu đồng bộ giữa luật pháp các nước trong vấn đề trách nhiệm sản phẩm 32 2. Tình hình gia tăng vi phạm về trách nhiệm sản phẩm trong thương mại quốc tế 34 2. Ì Thực trạng vi phạm trách nhiệm sản phàm trên thế giới 34 2.1.1 X u hướng gia tăng các vụ kiện trách nhiệm sản phẩm trên thế giới 34 2. Ì .2 Việc đòi bồi thường không thỏa đáng của người tiêu dùng 36 2.2 Nguyên nhân cùa việc vi phạm trách nhiệm sản phàm 38 2.3 Hậu quả của việc sán phàm cỏ khuyết tật 41 2.3.1 Đ ố i với người tiêu dùng 41 2.3.2 Đ ố i với doanh nghiệp 42 3. Vấn đề trách nhiệm sản phẩm tại Việt Nam 45
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế 3. ỉ Chất lượng hàng hóa ở Việt Nam 45 3.1.1 Các sản phẩm sản xuất trong nước 45 3.1.2 Các sản phẩm nhập khẩu 47 3.1.3 Các sản phẩm xuất khấu 48 3.2 Nguyên nhân của thực trạng trách nhiệm sán phàm ờ Việt Nam 50 3.2.1 Nhận thức của người tiêu dùng 51 3.2.2 Vai trò của nhà sản xuất và phân phối sản phẩm 52 3.2.3 Vai trò quản lý của Nhà nước 53 ni. M ộ t số vụ khiếu nại tiêu biểu liên quan đến trách nhiệm sản p h à m trong thương mại quốc tế 54 1. Các vụ kiện công ty thuốc lá Philip M o r r i s Ấ Hoa K ỳ 54 /. Ì Giới thiệu về Philip Morris 54 1.2 Vụ Norma Rose vờ Leonard Rose kiện tập đoàn Brown & ỈVilliamson, tập đoàn Phillip Morris và tập đoàn J.R Raynolds 56 1.3 Vụ Mayoỉa ỈVilIiams và Philìip Morris 58 2. Các vụ kiện liên quan đến các hãng sản xuất xe s u v của M ỹ 59 2. Ì Thống kê về các vụ tai nạn liên quan đến các loại xe suy 59 2.2 Một số vụ kiện 60 2.2.1 Vụ de Veer và Morris 60 2.2.2 Vụ Maneely kiện General Motor Corp 61 C H Ư Ơ N G HI: NHŨNG Đ È XUẤT_TĂNG C Ư Ờ N G T R Á C H N H I Ệ M SẢN PHẲM.CHO C Á C D O A N H N G H I Ệ P V I Ệ T N A M T R O N G T H Ư Ơ N G M Ạ I QUỐC TỂ 63 ì. Sự cần thiết của việc tăng cường trách nhiệm sản phẩm trong thương mại quốc tế 63 1. Vai trò ngày càng quan trọng của ngưòi tiêu dùng t r o n g nền kỉnh tế thị trường hiện nay 63 2. X u thế toàn cầu hóa về trách nhiệm sản phẩm 65 3. X u hướng gia tăng các vụ kiện liên quan t ớ i trách nhiệm sản phẩm trên phạm v i thế giới 67 li. Những đề xuất tăng cường thực t h i trách nhiệm sản phẩm cho các doanh nghiệp Việt Nam 69
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế 1. Các giải pháp mang tính vĩ m ô 69 /. Ì Cần nhanh chóng xây dựng cơ sở pháp lý về trách nhiệm sản phàm - Đề xuất xây dựng Luật Trách nhiệm sản phàm 69 1.2 Tăng cường sự kiểm soát của các cơ quan quản lý đối với sàn xuôi, lưu thông hàng hóa và chất lượng và sự an toàn cùa sản phàm 70 1.3 Hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc đáp ứng các quy định về trách nhiệm sản phàm 73 1.4 Giáo dẩc, nâng cao ý thức người tiêu dùng và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh 7- 4 1.5 Các giãi pháp khác 75 2. Các giải pháp mang tính vi m ô 76 2.1 Các doanh nghiệp cần nắm vững các quy định pháp luật về trách nhiệm sàn phẩm 75 ( 2.2 Thực hiện tốt công tác quàn trị chất lượng 77 2.3 Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc giải quyết các tranh chấp về trách nhiêm sản phẩm có yếu tô quác tê 79 2.4 Quá trình soạn thảo hợp đồng 80 2.5 Các giải pháp khác 81 KÉT LUẬN 83 TÀI L I Ệ U T H A M K H Ả O PHỤ L Ụ C
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ STT Tên bảng biêu Trang 1 Bảng 1. So sánh sụ khác nhau giữa hàng hóa và dịch vụ 4 Hình 1. Mức tiêu dùng tính trên 100 người của một sô sản 2 6 phẩm Bảng 2. So sánh chất lượng sàn phẩm - Trách nhiệm sản 3 8 phẩm Hình 2. Thống kê khiếu nại về hiện tượng tăng tốc đột ngột 4 của m ư ờ i hãng sản xuất ô tô tại M ỹ t năm 1999 đến năm 35 2009 5 Hình 3. Thống kê số vụ thu hồi dược phẩm ờ Hoa Kỳ 44
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế LỜI CẢM Ơ N Khóa luận này được hoàn thành dưới sự hướng dẫn của PGS. TS. Tăng Văn Nghĩa, Trưởng khoa Sau Đ ạ i học, Giảng viên B ầ m ô n luật, trường Đ ạ i học Ngoại thương. V ớ i kiến thức chuyên m ô n sâu rầng và lòng nhiệt tình, thầy đã hướng dẫn em tìm hiểu sâu sắc về lĩnh vực nghiên cứu và tận tình giúp đỡ em hoàn thành khóa luận này. Em xin chân thành cảm ơn thầy. Em cũng x i n cảm ơn các thầy cô giáo trường Đ ạ i học Ngoại thương đã dạy dỗ em kiến thức cũng như phương pháp học tập, nghiên cứu. Đồng thời em cũng x i n cảm ơn các cán bầ thư viện, các cán bầ chuyên môn, gia đình và bạn bè đã nhiệt tình giúp đỡ để em có thể thực hiện đề tài này. Em x i n chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng năm năm 2010
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế LỜI M Ở Đ Ầ U Xuất hiện trên thế giới từ đầu thế kỷ X X ở Mỹ, thuật ngữ trách nhiệm sản phàm đã du nhập sang châu Â u va càng ngày càng ừở nên phổ biến trên toàn thế giới. Ngày nay, khái niệm luật trách nhiệm sản phẩm hay những quy đểnh của một sản phẩm an toàn đã phát triển mạnh mẽ không chỉ ở Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản m à còn ờ nhiều quốc gia châu Á, châu Phi, châu úc khác như Hàn Quốc, Trung Quốc, Indonesia, Australia... vấn đề trách nhiệm sản phẩm càng ngày càng có vai trò quan trọng trong hoạt động buôn bán trong thời đại ngày nay. Một mặt, luật trách nhiệm sản phẩm ở các quốc gia này giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong quan hệ mua bán trên thể trường; mặt khác nó cũng giúp thúc đay các nhà sản xuất kinh doanh tạo ra các sản phẩm an toàn hơn, có chất lượng cao hơn bằng việc ràng buộc trách nhiệm của nhà sản xuất v ớ i sản phàm của mình. Mặc dù pháp luật trách nhiệm sản phẩm đã được ra đời và tiếp tục hoàn thiện tại nhiều quốc gia, thực tiễn kinh doanh quốc tế vẫn bộc lộ nhiều vấn đề như xu hướng gia tăng của các vụ kiện trách nhiệm sàn phẩm, sự xuất hiện của các vụ đòi bồi thường không thỏa đáng hay những xung đột trong pháp luật quốc tế vềtrách nhiệm sản phẩm. Hiện nay, do sự bùng nổ của khoa học kỹ thuật và trình độ sản xuất tiên tiến, kết hợp với xu thế toàn cầu hóa, hàng hóa được sản xuất ra với số lượng khổng lồ và dễ dàng đến với người tiêu dùng ờ khắp m ọ i nơi trên thế giới. Thực tiễn này đã gây không í khó khăn cho việc quản lý chất t lượng sản phẩm cũng như quá trình giải quyết tranh chấp phát sinh. Xuất phát từ những thực tế trên, em đã quyết đểnh chọn đề tài "Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt r a trong thương m ạ i quốc t ế " cho khóa luận của mình. Ì
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế M ụ c đích nghiên cứu Khóa luận nghiên cứu nhằm làm rõ những vấn đề cơ bản về pháp luật trách nhiệm sản phẩm trong kinh doanh quốc tế. Đồng thời, khóa luận cũng xem xét thực tiễn trách nhiệm sản phẩm trong thương mại quốc tế và tị đó đưa ra những giải pháp đảm bảo thực thi vấn đề trách nhiệm sàn phẩm ờ Việt Nam. Đ ố i tượng nghiên cứu của khóa luận Khóa luận nghiên cứu vấn đề trách nhiệm sản phẩm, quy định của pháp luật về trách nhiệm sản phẩm và việc áp dụng pháp luật trách nhiệm sản phẩm của nhà sản xuất đối với khuyết tật của hàng hóa khi họ đưa vào lưu thông. Phạm v i nghiên cứu Khóa luận tập trung nghiên cứu các vấn đề trách nhiệm sản phẩm, thực tiễn áp dụng, những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế và ở Việt Nam. Phương pháp nghiên cứu khóa luận Khóa luận sử dụng phương pháp tổng họp và phân tích, đánh giá, kết hợp giữa kết quả thống kê và vận dụng lý luận để làm sáng tỏ vấn đề. Kết cấu của khóa luận Ngoài Lời mở đầu, Danh mục bảng biểu và Kết luận, khóa luận được chia thành ba chương Chương ì: Tổng quan về trách nhiệm sản phẩm Chương li: Những vấn đề đặt ra đối v ớ i trách nhiệm sản phẩm trong thương mại quốc tế Chương HI: Những đề xuất tăng cường trách nhiệm sản phẩm cho các doanh nghiệp Việt Nam trong thương mại quốc tế. 2
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế C H Ư Ơ N G ì: TỎNG QUAN VỀ TRÁCH NHIỆM SẢN PHẨM VÀ PHÁP LUẬT VỀ T R Á C H NHIỆM SẢN PHẨM ì. Khái niệm trách nhiệm sản phàm 1. Khái niệm sản phàm LI Khái niệm sản phàm Đè có được khái niệm trách nhiệm sản phẩm, trước tiên chúng ta phải tìm hiểu khái niệm sản phẩm. Theo quan điểm truyền thống, sản phẩm là kết quả đầu ra của quá trình lao động sản xuất có chủ định của con người. Vào thời kọ cách mạng công nghiệp ở châu Âu, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, hàng hóa bắt đầu được sản xuất hàng loạt với số lượng lớn. Nhưng vào thời điểm đó, do hạn chế về kỹ thuật, các sản phẩm làm ra vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu. Vì thế, nhà sản xuất có vị thế cao hơn hẳn người tiêu dùng. Nhưng ngày nay, khi năng lực sản xuất đã đủ đáp ứng nhu cầu của con người thì khái niệm này đã không còn phù họp nữa. Ngày nay, có rất nhiều quan niệm khác nhau về sản phẩm được đưa ra. Theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 9000:2000 thì sản phẩm là kế quả của một quá t trình tập hợp các hoạt động có liên quan lẫn nhau hoặc tương tác với nhau nhằm biến đổi đầu vào thành đầu ra. Theo quan điểm marketing, Philip Kotler - "cha đè của marketing hiện đại" - đã định nghĩa: "Sản phẩm là tất cả những thứ có thể thỏa mãn được mong muốn hay nhu cầu" và được cung ứng cho thị trường nhằm mục đích thu hút sự chú ý, mua, sử dụng hay tiêu dùng. Sản phẩm có thể tồn tại dưới dạng hàng hóa, dịch vụ hoặc ý tưởng. 3
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thu ong mại quốc tế Riêng đối với pháp luật trách nhiệm sản phẩm, do những khác biệt về tính chất, đặc điểm của các loại sản phẩm (cụ thể gồm có hai nhóm chính là hàng hóa và dịch vụ) m à khái niệm sản phẩm chỉ tập trung vào các loại hàng hóa. Chỉ thị về Trách nhiệm sản phẩm của Liên minh châu Â u ban hàng năm 1985' đã quy định tại Điều 2 như sau: Sản phẩm là tất cả những đửng sản, ngoại trừ những sản phàm nông nghiệp thô và các trò chơi, dù có được sử dụng trong việc xây dựng bất đửng sản hoặc gắn liền với bất đửng sản hay không. Điều 2 Luật Trách nhiệm sản phẩm của Trung Quốc đưa ra khái niệm về sản phẩm như sau: Sản phẩm là những thứ được sản xuất nhằm mục đích kinh doanh. 1.2 Hàng hóa và dịch vụ Sản phẩm gồm có nhiều loại, người ta có thể đem ra thị trường trao đổi, mua bán các loại hàng hóa, cung cấp dịch vụ, mua bán các ý tưởng kinh doanh, mua bán các tổ chức, cho thuê m ư ớ n đất đai... nhưng hai thành phần chủ yếu của nó vẫn là hàng hóa và dịch vụ, hay sản phẩm hữu hình và sản phẩm vô hình. Hai thành tố này tuy đều có các đặc điểm chung của sàn phẩm là có thể trao đổi, mua bán được và nhằm mục đích thỏa mãn nhu cầu của con người, nhưng giữa chúng vẫn có sự khác biệt về bản chất và đặc tính, thể hiện qua bảng so sánh dưới đây: Bảng 1. So sánh sự khác nhau giữa hàng hóa và dịch vụ Hàng hóa Dịch vụ Tiêu chí (Sản phẩm hữu hình) (Sản phẩm vô hình) Hàng hóa là vật chất tồn tại có hình dạng xác định trong Dịch vụ là những t h ứ không gian và có thế trao đối tương t ự như hàng hóa Định nghĩa mua bán được. Theo nghĩa nhưng tồn tại ờ dạng phi rửng, hàng hóa là tất cả vật chất những gì có thể trao đổi, mua bán được. 1 P h ụ lục Ì 4
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế Hình thái Hữu hình V ô hình Sản xuất và tiêu dùng không Sản xuất và tiêu dùng Tính đồng thời xảy ra đồng thời xảy ra đồng thời Phần lớn các sản phẩm là Các sản phẩm không Tính đồng nhất đồng nhất đồng nhất Chủ yếu dùng công cụ, máy Chủ yếu dùng sức lao H à m lượng lao động móc đị sản xuất động Tính lưu t r ữ Dễ dàng lưu trữ Không thị lưu trữ Chất lượng Dễ đo lường Khó đo lường Mặc dù sản phẩm thường được phân loại thành hàng hóa và dịch vụ dựa vào những tiêu chí trên, nhưng trên thực tị hầu hết mọi sản phẩm dịch vụ đều hàm chứa yếu tố vật chất, thông qua các công cụ, dụng cụ được người cung cấp dịch vụ sử dụng. Ví dụ: dịch vụ vận chuyịn được cung cấp thông qua các loại phương tiện giao thông như ô tô, máy bay, tàu hỏa, tàu thủy...; dịch vụ y tế cần thực hiện thông qua các thiết bị, máy móc chuyện dụng cho ngành y tế đị chuẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân... 2. Khái niệm trách nhiệm sản p h ẩ m 2. Ì Khái niệm trách nhiệm sàn phàm Trong môi trường kinh doanh hiện nay, áp lực cạnh tranh đã khiến nhiều nhà sản xuất phải liên tục đưa ra thị trường các loại sản phàm mới với các thiết kế, tính năng và vật liệu thường xuyên thay đồi. 5
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế Hình 1. Mức tiêu dùng tính trên 100 người của một số sản phẩm C.ONSUMPTION SPREADS FASTER TO DAY Nguồn: Visualừing Economics Đ ồ thị trên m ô tả mức tiêu dùng một số loại hàng hóa như điện thoại, hàng điện tử, ô tô, radio, tủ lạnh, máy giặt, máy sấy quần áo, máy rửa bát, máy điều hòa nhiệt độ, lò v i sóng, vô tuyến màu, máytính,điện thoạt d i động, internet... tính trên 100 người tỗ năm 1900 đến năm 2005. Mặc dù thời gian xuất hiện và sự thay đổi trong nhu cầu của mỗi loại sản phẩm này có khác nhau nhưng xu hướng chung là tăng trưởng mạnh rồi bão hòa, nhưng không có sự đi xuống. Điều này chứng tỏ nhu cầu tiêu dùng của con người ngày một gia tăng và càng ngày càng trở nên đa dạng. Một mặt, việc sàn xuất liên tục các sản phẩm mới này dễ dàng bắt kịp nhu cầu luôn thay đổi của người tiêu dùng và mang lại lợi nhuận cho nhà sản xuất, nhà phân phối, nhưng mặt khác, áp lực thời gian cũng khiến các thiết kế hoặc việc thử nghiệm đôi khi thiếu hoàn hảo và gây ra thiệt hại hoặc tai nạn không mong muốn cho người sử dụng sản phẩm. Đ ể bảo vệ quyền l ợ i và sự an toàn của người tiêu dùng, khái niệm trách nhiệm sản phẩm đã ra đời tỗ những năm 1970 và đuợc chấp nhận rộng rãi trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước phát triển như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản... 6
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế Nhìn chung, pháp luật các nước đều có quan điểm thống nhất về trách nhiệm sản phẩm. K h i người tiêu dùng, người sử dụng sản phẩm hay bất cứ người thứ ba nào bị tọn hại về vật chất, sức khỏe hoặc tính mạng do những khiếm khuyết của sản phẩm thì họ có quyền được đòi bồi thường. Ngược lại, các nhà sản xuất, nhà phân phối, nhà bán lẻ sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường khi sản phẩm của họ có khuyết tật, gây tọn thất cho người tiêu dùng, người sử dụng sản phẩm. Điều Ì Chỉ thị về Trách nhiệm sản phẩm của Liên minh châu Â u ban hành vào năm 1985 đã quy định: Người sản xuất phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại gây ra bởi những khuyết tật trong sản phẩm của họ. Luật Trách nhiệm sản phẩm cùa Nhật Bản có hiệu lực từ năm 1995 quy định chi tiết hơn về vấn đề này như sau: Bất kỳ nhà sản xuất, nhà phân phối, nhà nhập khẩu nào cung cấp sản phẩm có khuyết tật gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng thì phải bồi thường cho những thiệt hại đó. D ự thảo 5 Luật Bảo vệ người tiêu dùng của Việt Nam đưa ra khái niệm: Trách nhiệm sàn phẩm là trách nhiệm b ồ i thường thiệt hại của thương nhân đối với sản phẩm có khuyết tật gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Như vậy có thể đưa ra khái niệm trách nhiệm sản phẩm như sau: Trách nhiệm sản phẩm là chế định pháp luật trong đó nhà sản xuất, nhà phân phối, nhà cung cấp, nhà bán lẻ hay bất cứ người nào đưa sản phẩm vào lưu thông phải chịu trách nhiệm đối với những thiệt hại, thương tích của người tiêu dùng, người sử dụng sản phẩm hoặc người thứ ba do sản phẩm đó gây ra. Trong Bản hướng dẫn về bảo vệ người tiêu dùng của Liên hợp quốc năm 1999 đã đưa ra tám quyền lợi cơ bản của người tiêu dùng, gồm có: quyền được 2 thỏa mãn nhu cầu cơ bản, quyền được an toàn, quyền được thông tin, quyền được lựa chọn, quyền được lắng nghe, quyền được bồi thường, quyền được giáo dục về tiêu dùng, quyền được có một môi trường lành mạnh và bền vững. Khái C h i tiết tại http://www.un.org/esa/sustdev/publications/consumption en.pdf 7
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế niệm trách nhiệm sản phẩm từ khi được áp dụng đã góp phần không nhỏ vào việc bảo đảm sự an toàn về tính mạng và tài sản cho người tiêu dùng, đồng thời đảm bảo việc thực hiện những quyền lợi chính đáng cậa họ. 2.2 Phân biệt trách nhiệm sản phẩm và chất lượng sản phàm Trong các hợp đồng dân sự liên quan đến việc mua bán, trao đổi các loại hàng hóa thường đề cập đến việc bảo đảm chất lượng sản phẩm, nhung trách nhiệm sản phàm không chỉ đơn giản là đảm bảo chất luông sản phẩm, vì vậy cần có sự phân biệt giữa hai khái niệm này qua bảng so sánh sau: Bảng 2. So sánh chất lượng sản phẩm - trách nhiệm sản phẩm Tiêu chí Chất lượng sản phẩm Trách nhiệm sản p h à m Là một trong những điều Thường không được đề cập H ọ p đồng khoản chậ yếu cậa hợp đồng trong hợp đồng Loại trách Trách nhiệm theo hợp đồng Trách nhiệm ngoài hợp đồng nhiệm Giới hạn Được quy đinh trong hợp đồng Tùy theo mức độ thiệt hại trách nhiệm Thời gian Trước khi hợp đồng hoàn tất Sau khi hợp đồng hoàn tất thực hiện Chất lượng sản phẩm thường được thể hiện qua việc sản phẩm đó đáp ứng nhu cầu cậa người tiêu dùng như thế nào và nó có phù hợp với các tiêu chuẩn kỹ thuật chung hay được quy định cụ thể trong họp đồng hay không. Đ ố i v ớ i các sản phẩm hàng hóa thì đậ trọng lượng, khối lượng, kích thước, màu sắc và mùi vị bình thường, vẫn còn hạn sử dụng, không bị ẩm, mốc, rỉ sét, méo mó, gãy, hỏng... thì hàng hóa đó được coi là đảm bảo chất lượng. Đ ố i với các dịch vụ thì người tiêu dùng được thỏa mãn nhu cầu, ví dụ như hàng hóa được vận chuyển đến địa điểm đúng thời hạn, không bị tổn thất dọc đường đối với dịch vụ vận chuyển, hoặc có được mái tóc phù hợp đối với dịch vụ cắt tóc thì có nghĩa là 8
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế dịch vụ đó đã đảm bảo chất lượng. Thông thường, để đảm bảo chất lượng cho sản phẩm của mình, nhà sản xuất, nhà phân phối thường đưa ra thời hạn bảo hành, tức là bảo đảm sản phẩm sản xuất ra có thể hoạt đông tốt và an toàn trong một thời gian nhất định, nếu trong thời gian đó sản phẩm có trục trặc thì sẽ được thay thế, sữa chữa miến phí. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, sản phẩm đến tay khách hàng có thể có chất lượng như đã thẫa thuận, nhưng trong quá trình sử dụng, những thiệt hại không mong muốn vẫn có thể xảy ra, mặc dù đã tuân theo các hướng dẫn sử dụng cần thiết. Ví dụ như các thiết bị điện bị cháy nổ do vật liệu cách điện không đảm bảo chất lượng. Trong trường hợp này, với kinh nghiệm và hiểu biết thông thường, người tiêu dùng khi mua hàng không thể biết được vật liệu cách điện đó có an toàn hay không, nhưng người tiêu dùng cũng không thể khiếu nại nhà sản xuất theo điều khoản chất lượng sản phẩm. Vì vậy, để đảm bảo nhà sản xuất, nhà phân phối có trách nhiệm với việc đảm bảo sản phẩm mình đưa vào lưu thông là an toàn, cần phải áp dụng trách nhiệm sản phẩm. Trách nhiệm sản phẩm chỉ được đàm bảo khi sản phẩm là an toàn và không gây bất cứ thiệt hại không mong muốn nào cho người tiêu dùng hay bất cứ người thứ ba nào trong quá trình sử dụng. Trong thực tế, có một số sản phẩm không gây thiệt hại trực tiếp, rõ ràng cho người sử dụng m à có ảnh hường về lâu dài, ví dụ như các thực phẩm, đồ dùng chứa chất gây ung thư có thể khiến người sử dụng các loại sản phẩm này bị nhiễm độc, ảnh hưởng đến sức khẫe và tính mạng. 2.3 Trách nhiệm sản phẩm đối với hàng hóa và dịch vụ Trách nhiệm sản phẩm được áp dụng nhằm đảm bào m ọ i sàn phẩm được đưa vào lưu thông sẽ không gây ra bất cứ thiệt hại không mong muốn nào cho người sử dụng hoặc bất kỳ nguôi thứ ba nào. Tuy nhiên, do tính chất khác nhau của hàng hóa và dịch vụ m à trách nhiệm sản phẩm chỉ áp dụng đối với hàng hóa 9
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế được sản xuất và chế biến. Đ ố i với các sản phẩm hàng hóa được sản xuất và chế biến, do quá trình sản xuất và phân phối tách rời quá trình tiêu thụ và sử dụng sản phàm nên việc kiểm soát các nguyên liệu đầu vào, quy trình sản xuất và đóng gói hầu như là không thể đối với người tiêu dùng. Sản phẩm đến tay người tiêu dùng có thể tiềm ẩn những yếu tố nguy hiểm m à bằng hiểu biết và kinh nghiệm thông thường người tiêu dùng không thể nhịn biết được và gây ra những thiệt hại về tài sản và sức khỏe cho người tiêu dùng. Đ ố i với các sản phẩm dịch vụ, do quá trình sản xuất và tiêu dùng gắn liền với nhau nên người sử dụng dịch vụ có thể kiểm soát chất lượng và tính an toàn của sản phẩm. Đ ố i với các loại sản phẩm không qua chế biến như nông sản thô, các sản phẩm lâm nghiệp, ngư nghiệp, khoáng sản thì không thể áp dụng trách nhiệm sản phẩm do không có sự tác động của quá trình sàn xuất. 2.4 Phân loại trách nhiệm sản phàm Trách nhiệm sản phẩm của nhà sản xuất, nhà phân phối được thể hiện qua ba loại trách nhiệm cụ thể là: Chế độ bảo hành sản phẩm; Chế độ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do nhà sản xuất có lỗi cố ý; Chế độ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng ngay cả khi nhà sản xuất, nhà phân phối không có lỗi. Tùy theo từng trường hợp cụ thế m à người bị thiệt hại có thế khởi kiện theo các chế độ trách nhiệm sản phẩm trên. Ở Hoa Kỳ, Liên minh châu Â u và một số nước khác, việc quảng cáo sai sự thịt cũng có thể bị kiện theo chế định trách nhiệm sản phẩm. 2.4.1 Chế độ bảo hành sản phẩm Trong hoạt động thương mại ngày nay, người bán hàng thường cung cấp một thời hạn bảo hành nhất định kèm theo sản phẩm của mình, đặc biệt là các sản phẩm máy móc, điện tử. Đ ố i với các sản phẩm là thực phẩm, người sản xuất thường in hạn sử dụng lên các sản phẩm của mình, đó vừa là hướng dẫn sử dụng an toàn cho người tiêu dùng (nếu sử dụng sản phẩm quá hạn thì có thể bị ngộ 10
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế độc...), đồng thời cũng là chếđộ bảo hành của người bán đối v ớ i người mua hàng rằng chất lượng cùa sản phẩm sẽ giữ nguyên phẩm chất trong thời gian đó. Thông thường, để đảm bào chế độ bảo hành sản phẩm thì người sản xuất, người bán hàng sẽ có những trách nhiệm đáp ậng những yêu cầu sau: sản phẩm làm ra phải đáp ậng các yêu cầu kỹ thuật về tính chất, kích thước, màu sắc, công năng...; sản phẩm phải có những tính năng, công dụng, phẩm chất thông thường được kỳ vọng; sản phẩm phải tuân thủ những cam kết m à người bán, nhà sản xuất đã hậa với người mua. Trong thời hạn bảo hành, nế sản phẩm xảy ra hỏng hóc, hoạt động không u đúng như cam kết thì người tiêu dùng có thể yêu cầu người cung cấp sản phẩm sửa chữa, khắc phục hoặc thay thế sản phẩm khác hoặc hoàn lại tiền. Vì trong chế độ này có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng vì những sai sót của sản phẩm nhưng chế độ này không bao gồm việc bồi thường những thiệt hại về các tài sản khác, về sậc khỏe hay tính mạng của người tiêu dùng, người sử dụng sản phẩm hay người thậ ba. 2.4.2 Chếđộ bồi thường thiệt hại ngoài họp đồng do nhà sản xuất có l ỗ i cố ý Trong chế độ trách nhiệm sản phẩm này, người chịu thiệt hại có nghĩa vụ chậng minh nhà sản xuất có lỗi. L ỗ i của nhà sản xuất có thể xuất hiện ương quá trình thiết kế (trong khi thiết kế nhà thiết kế không dự tính được các yế tố có u thể gây nguy hiểm cho người tiêu dùng), trong quá trình sản xuất (nhà sản xuất biết rõ không được sử dụng các loại phụ gia độc hại cho môi trường và sậc khỏe của người tiêu dùng nhưng vẫn sử dụng các loại phụ gia này), trong quá trình thử nghiệm sản phẩm (nhà sản xuất không thực hiện các cuộc kiểm tra, thử nghiệm cần thiết hoặc việc thử nghiệm không hiệu quả dẫn đế khuyế tật của sản phẩm, n t gây thiệt hại cho người tiêu dùng) hoặc việc ghi chú những chỉ dẫn cần thiết (việc không có chi dẫn hoặc chỉ dẫn không đầy đủ có thể dẫn đế những hậu quả n nghiêm trọng như đối với các sản phẩm điệntò,dược phẩm...). li
Trách nhiệm sản phẩm - Những vấn đề đặt ra trong thương mại quốc tế Trong thực tế, kể cả thiệt hại xảy ra do lỗi của người tiêu dùng thì nhà sản xuất, nhà phân phối vẫn phải chịu trách nhiệm nếu thiệt hại đó có thể dự đoán trước đưễc bời nhà sản xuất hoặc bất cứ người nào trong chuỗi cung ứng. Hiện nay, do việc tìm ra bằng chứng cho lỗi của nhà sản xuất thường không dễ dàng nên một số tòa án có thể chấp nhận suy đoán lỗi, tức là nếu nhà sản xuất, nhà phân phối v i phạm những quy tắc an toàn cho sản phẩm, những tiêu chuẩn chất lưễng thì nhà sản xuất, nhà phân phối đương nhiên phải chịu ứách nhiệm về những thiệt hại của người tiêu dùng. 2.4.3 Chế độ trách nhiệm pháp lý nghiêm ngặt Nội dung cùa chế độ trách nhiệm pháp lý nghiêm ngặt chính là chế độ bồi thường thiệt hại ngoài hễp đồng ngay cả khi nhà sản xuất, nhà phân phối không có lỗi. Chế độ bồi thường thiệt hại này giúp cho người chịu thiệt hại có thể đòi bồi thường m à không cần chứng minh lỗi của nhà sản xuất hay nhà phân phối, thay vào đó, chỉ cần chứng minh sản phẩm có khuyết tật và khuyết tật đó là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến thiệt hại của người tiêu dùng. Chế độ trách nhiệm pháp lý nghiêm ngặt còn quy định trách nhiệm liên đới đối với nhà sản xuất, nhà phân phối, có nghĩa là người bị thiệt hại có thể đòi bồi thường bất cứ ai trong chuỗi cung cấp và sau đó người này có thể truy đòi các nhà sản xuất khác khoản bồi thường đó. li. Các yếu tố của trách nhiệm sản phẩm Khái niệm trách nhiệm sản phẩm hiện nay khá rõ ràng và đưễc chấp nhận rộng rãi. Tuy nhiên, để áp dụng đưễc chế định này vào thực tiễn thì cần làm rõ các yếu tố cấu thành trách nhiệm sản phẩm. Các yếu tố cơ bản của trách nhiệm sàn phẩm gồm có: Khuyết tật của sản phẩm, thiệt hại của người tiêu dùng hay người sử dụng sản phẩm và mối quan hệ nhân quả giữa các khuyết tật đó v ớ i thiệt hại của nguôi tiêu dùng, bên chịu trách nhiệm sản phẩm, và một số yếu tố 12

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học

320 tài liệu

1257 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.