
KCH BN VÀ KCH BN TRUYN HÌNH
(Phn 2)
5, Kch bn in nh
5.1, Kch bn phim truyn
Mt kch bn phi hi t y nhng yêu cu sau:
-Th nht, phi có ý tưng.
-Th hai, phi có ct truyn là lch s các mi quan h mâu thun ưc
th hin qua hành ng, có các nhân vt xung t, va chm vi nhau bt ra các
tình hung khác nhau và thái ca tác gi trưc tình hung ó.
-Th ba, phi to ra ưc trng thái tình cm.
Kch bn phi có tính kch. ó là ng lc y ct truyn lên, tính kch
nm ngay trong mâu thun mà mâu thun thì y tính kch.
Kch bn phim truyn chi tit n tng cnh quay
5.2, Kch bn phim hot hình:
Cng ging như kch bn ca phim truyn, nhng nhân vt không phi là
con ngưi thc. Nhng hình v, con ri, búp bê ưc nhà làm phim “thi h n” và
tr thành nhân vt mang tính cách, suy ngh! như con ngưi. Phim hot hình có kh
n"ng dn d#t ngưi xem i n nhng th gii k$ l ca nhng câu chuyn dí
d%m, ng ngh!nh, ít thy mng i dung tc.
5.3, Kch bn phim khoa hc
Mc ích ca phim khoa h&c là nhm nâng cao nhn thc khoa h&c cho
ngưi dân. Kch bn phim khoa h&c ơn gin không có hư cu, không có mâu
thun như trong phim, nhm th hin nhng công trình khoa h&c mt cách úng
#n nht. Trong kch bn, nht thit phi nêu rõ ngưi ch trì và phát minh ra công
trình khoa h&c y.
5.4, Kch bn phim tài liu

Phim tài liu phn ánh ngưi thc vic thc. Phim tài liu em n cho
ngưi xem nhng nhn thc và tư duy xut phát t hình nh có thc; nó nâng s
kin lên tm khái quát bng hình tưng, phát hin bn cht có ý ngh!a trit h&c ca
hình tưng, s kin, nhn mnh ý ngh!a xã hi ca hin tưng. i tưng ca
phim tài liu là con ngưi, s kin, s vic có tht trong i sng.
Do nhng (c im trên nên kch bn phim tài liu không ging như phim
truyn, không có hư cu và không có gi ý di)n xut dàn dng. Kch bn phim tài
liu bao g m kch bn v"n h&c và kch bn phân cnh.
Kch bn v"n h&c ưc vit ra theo ý tưng, cm xúc, lp lun ca ngưi
biên kch, nhưng cht liu phi ly t cuc sng hin thc; các nhân vt, s kin,
s vic ưc ghép ni theo ưng dây liên tưng, cm xúc lp lun lôgic ca tác
gi. Khác vi phim truyn, phim tài liu la ch&n hình mu. Phim truyn kh#c ho
tính cách nhân vt nhng giây phút cá bit, còn phim tài liu nêu bt phm cht
con ngưi nhng giây phút tiêu biu nht, còn phim tài liu nêu bt phm cht
con ngưi nhng giây phút tiêu biu nht.
Kch bn phim tài liu mang tính gi nh, d kin m&i s kin, nhưng các
d kin này *u có cơ s thc hin. Vì vy kch bn phim tài liu có th chi tit
n tng cnh quay.
Như vy, kch bn in nh là mt loi hình mi ca v"n h&c. Bi vì, mt
tác phm in nh không phi là kt qu ca mt phút cm hng ngu nhiên ca
mt ngh s+ thiên tài nào. Nó là sn phm ca mt s u tư ln, c v* ngh thut,
khoa h&c k+ thut và kinh t. Là kt qu ca s óng góp ca tp th các ngh s+
thuc rt nhi*u b môn ngh thut khác nhau: tác gi kch bn v"n h&c, o di)n,
ho s+, nhc s+, di)n viên, quay phim, dng phim, thu thanh... có mt b phim
cn huy ng c mt i ng nhng nhà kinh t (ch nhim phim), k+ sư hoá,
công nhân in tráng, th máy chiu, th mc, th may... ngưi ta ã tính n nhng
ngưi tham gia quá trình sn xut và ph bin phim ti ngưi xem là 72 dng ngh*
khác nhau. By mươi hai dng ngh* khác nhau xây dng nên ngành in nh.
Nhưng “ngh*” nào trong 72 ngh* ó góp phn quyt nh trong ngh thut ưa th

trò k+ thut gii trí ch phiên (thi k$ u ca in nh) thành mt ngh thut
quan tr&ng? ó là “ngh*” sáng tác kch bn v"n h&c ca in nh ngh thut- ngh*
thc hin khâu u tiên ca mt quá trình sáng to tp th.
Nhà nghiên cu, sáng tác và nhà sư phm lão thành Xô Vit I.Mannhêvích
vit trong cun “in nh và v"n h&c”.
“Nhu cu v cht liu vn hc ã xut hin ng thi vi s ra i ca
in nh vi tư cách mt ngh thut trình din công cng” Ngay nhng b phim
u tiên ã ưc quay theo mt d kin có sn t trưc và ã có mt ct truyn
xác nh. Mm mng ca kch bn in nh ã tn ti ngay t nhng ngày u
mi phát minh ra in nh. Mun truyn t ưc ni dung phc tp hơn món “k
thut thn k”- in nh lúc y hưng trông vào v"n h&c và ã tr thành mt ngh
thut. Nó òi h%i ngày càng cao nhng ngưi vit chuyên môn cho màn nh.
S tham gia ca nhng nhà v"n chuyên nghip và nhng nhà biên kch có
tài n"ng v"n h&c tht s ã nâng cao cht lưng ca phim, ã buc bn thân n*n
in nh phi t nâng cao tm mc kh n"ng th hin, phi hoàn thin ngôn ng
ca mình có th tip nhn nhng kch bn có cht lưng.
S xut hin ca v"n h&c in nh chân chính ã thúc y s chuyn bin
nhanh chóng ca n*n in nh t mt trò gii trí k+ thut thành mt n*n ngh thut
tht s. Và trong quá trình t tin lên ca chính mình in nh li òi h%i v"n h&c
cng t hoàn thin thêm na, “in nh” thêm na tr thành mt loi hình hoàn
toàn mi trong v"n h&c, loi hình v"n h&c in nh.
Kch bn v"n h&c in nh không ging mt loi hình v"n h&c nào s,n có
bi vì, nó mang hai yu t v"n h&c và in nh.
Kch bn in nh nhm gi n ngưi thưng thc mt (hay nhi*u) thông
ip ngh thut. Trong kch bn có phn tác gi miêu t ngưi, vic, thiên nhiên,
có i thoi gia các nhân vt và có khi c li nói sau màn nh... Trong kch bn
in nh có mâu thun, xung t... Các yu t t s, tr tình và kch *u ưc vn
dng trong kch bn in nh. Có th &c nó như mt tác phm v"n h&c.

Nhưng nó ưc vit ra ch yu làm phim, cho nên nht thit phi có cht
in nh: phi miêu t nhng gì trông thy ưc ( quay phim), có th nghe thy
ưc ( thu thanh), phi dung d, trong sáng d) hiu ( áp ng nhu cu ca s
ông ngưi xem), phi tính toán ki*m ch mc s dng bi cnh phc tp, cu k$
( phù hp vi i*u kin kinh t k+ thut), phi khng ch dung lưng va
làm phim vi s gi, phút kéo dài nht nh.
nh ngh!a v* kch bn in nh, nhà lý lun V.Jam nguyên hiu trưng
trưng i h&c iên nh Liên xô (c) nói:
“Kch bn in nh là in nh dng vn hc hoc là vn hc trên ưng
i lên màn nh, c ng ging như kch bn sân khu là sân khu dng vn hc
hoc là vn hc trên ưng i lên sân khu”
Tóm li, kch bn in nh là mt loi hình mi ca v"n h&c bao g m hai
yu t v"n h&c và in nh, cht liu sáng tác ca kch bn xut phát t i sng
xã hi- con ngưi, cách th hin ca nó da trên cơ s hư cu (i vi phim truyn
và phim hot hình) và sáng to ca ngưi ngh s+.
6, Kich bn truyn hình
6.1, S ra i và ưu th ca truyn hình
M(c dù nhng chương trình truy*n hình u tiên ca nhng n"m 30 ca th
k- này là các tác phm in nh, nhưng ngu n gc ca truy*n hình li c lp vi
in nh. in nh b#t u khai sinh vi các b phim ca anh em Luymiêre (Pháp
1859), trong khi ó mm mng ca truy*n hình li li là con l#c truy*n nh (1843).
Mc ích ca nhng th nghim u tiên là nhng hình nh t!nh, có ngh!a là nó có
mi liên h vi nhip nh trong giai on ti*n thân này. Có l vì th mà ngưi ta
cho rng s ra i ca vô tuyn truy*n hình là mt bưc tip ni t nhip nh “k+
thut vô tuyn truy*n hình thưng ưc xem là g#n li*n vi k+ thut nhip nh,
nh vào s thay i có tính cht cách mng, vic ghi nhn các hình nh bng in,
in t hay t tính, cho phép làm ưc nhng “bc nh óng hp” dưi nhng
hình thc khác nhau trên các b"ng nha hay trong hp (catset)
.
Th nhưng truy*n
hình hin i (truy*n hình s dng cable hay sóng vô tuyn) “màn nh nh%” ã k

tha t in nh nhng hình nh chuyn ng và thành qu phim có ting. Hơn
th na, truy*n hình còn ưc tha hưng nhng im mnh ca n*n ngh thut
th 7 như Montage, c. cnh, góc máy mà in nh sơ khai ã phi mt hàng
chc n"m th nghim mi g(t hái ưc. Và ngôn ng truy*n hình gn như ng
nht và k tha ngôn ng to hình in nh. Lch s loài ngưi là lch s ca k
tha. in nh ra i là s k tha ca nhip nh, sân khu, v"n h&c, iêu kh#c,
hi ho, âm nhc, còn truy*n hình là s k tha t in nh và báo chí. Như vy
truy*n hình, mt t báo hình, dùng phương tin ngôn ng hình nh và âm thanh
chuyn ti thông tin.
M/i mt phương tin truy*n thông *u có mt th mnh nht nh, nó b
sung h/ tr cho nhau trong s nghip chung. Tuy nhiên trong ba loi báo noi, báo
vit, báo hình thì loi báo hình có th hơn h0n so vi hai loi kia. Bi ngoài vic
bình lun, gii thích các hin tưng, s vic, ho(c mt vn * nào ó truy*n hình
còn có hình nh sng ng giúp ngưi xem chng kin các s kin ang di)n ra.
Ví d như on phim cnh tai nn giao thông, xác ngưi m(t nát bên vng máu
vi chic xe máy b1p dúm dưi gm mt chic xe ôtô, nhà làm phim truy*n hình
ã quay ngay thc t ang di)n ra to ra ưc nhng hình nh (c bit nht, tiêu
biu nht nhm làm rõ ch * ca phim ngưi xem hiu ưc ý ngh!a ca
ngưi nh truy*n t ti h&. Hay nhng cnh i li mt trt t trên ưng, v2a hè
tr thành v trí thun li buôn bán, kinh doanh, h&p ch làm ách t#c giao thông
nghiêm tr&ng. Nhng hình nh sng ng ó, phn nào khin cho ngưi xem ý
thc ưc tình trng mt trt t giao thông nưc ta hiên như th nào. ây cng
chính là ưu im ca truy*n hình mà các loi hình báo chí khác không có ưc.
Hình nh phát sóng ca truy*n hình còn có kh n"ng vươn ti nhng vùng
xa xôi khác nhau trong m&i mi*n ca c nưc mt cách nhanh chóng. Nh ó, m&i
ngưi dân dù âu cng có th nhanh chóng bit ưc ưc nhng s vic rt
xa mt cách tưng tn. ây là th mnh na ca loi hình báo hình so vi các th
loi khác.3u th v* âm thanh, hình nh, phn ánh cuc sng mt cách chân tht

