Luận án Thạc sĩ Khoa học ngữ văn: Vấn đề giáo dục con người trong thơ văn Nguyễn Trãi

BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> VẤN ĐỀ GIÁO DỤC CON NGƢỜI<br /> TRONG THƠ VĂN NGUYỄN TRÃI<br /> <br /> LUẬN ÁN THẠC SĨ KHOA HỌC NGỮ VĂN<br /> CHUYÊN NGÀNH : VĂN HỌC VIỆT NAM<br /> Mã số: 5.0433<br /> <br /> Người thực hiện: HUỲNH THỊ LÀNH<br /> Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐOÀN THỊ THU VÂN<br /> <br /> Tp. Hồ Chí Minh tháng 02 năm 2000<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> VẤN ĐỀ GIÁO DỤC CON NGƢỜI<br /> TRONG THƠ VĂN NGUYỄN TRÃI<br /> <br /> LUẬN ÁN THẠC SĨ KHOA HỌC NGỮ VĂN<br /> CHUYÊN NGÀNH : VĂN HỌC VIỆT NAM<br /> Mã số: 5.0433<br /> <br /> Người thực hiện: HUỲNH THỊ LÀNH<br /> Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐOÀN THỊ THU VÂN<br /> <br /> Tp. Hồ Chí Minh tháng 02 năm 2000<br /> <br /> LỜI CẢM TẠ<br /> Tôi xin chân thành cảm tạ và tri ân sự nhiệt tình giúp đỡ của Ban Giám Hiệu Trường<br /> Đại học sư phạm - Thành phố Hồ Chí Minh, Phòng Khoa học công nghệ - Sau đại học, tập<br /> thể thầy, cô giáo Khoa Ngữ Văn cùng tất cả các bạn đồng học đã nhiệt tình giúp đỡ tôi hoàn<br /> thành luận án.<br /> Tôi xin đặc biệt tỏ lòng kính trọng Tiến sĩ Đoàn Thị Thu Vân - một cô giáo gương<br /> mẫu đã chịu khó nhọc tận tuy hướng dẫn tôi trong quá trình nghiên cứu - học tập và hoàn<br /> thành luận án.<br /> Tuy chỉ được nghiên cứu trong một thời gian ngắn, nhưng với nỗ lực của bản thân và<br /> sự giúp đỡ tận tình của quý thầy, cô, tôi đã tiếp thu được một số kiến thức vô cùng quý báu.<br /> Kết quả này không những nói lên được sự tận tâm, tận lực của quý thầy, cô, mà còn thể hiện<br /> được nguyện vọng và hoài bão của người nghiên cứu.<br /> Vấn đề của đề tài đã được một số nhà nghiên cứu qua nhiều thế kỷ bàn luận và đánh<br /> giá. Luận án đã kế thừa và phát triển những ý kiến, công trình đi trước để xây dựng một hệ<br /> thống luận điểm tương đối hoàn chỉnh về những quan điểm và nội dung giáo dục của Nguyễn<br /> Trãi. Nguyện vọng của người viết là mong sao truyền đạt đến người đọc một số thông điệp<br /> cần thiết để suy ngẫm và vận dụng.<br /> Rất mong sự góp ý chân thành của quý thầy, cô và các anh, chị, các bạn đồng học, tôi<br /> xin ghi nhận và tiếp tục nghiên cứu.<br /> Một lần nữa xin chân thành cảm tạ và tri ân.<br /> Đầu Xuân, năm Canh Thìn - 02/2000<br /> Huỳnh Thị Lành<br /> <br /> Vấn đề giáo dục con người trong thơ văn Nguyễn Trãi<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................................ 4<br /> 1. Lý do chọn đề tài........................................................................................................ 4<br /> 2. Nhiệm vụ của Luận án ............................................................................................... 5<br /> 3. Phạm vi Luận án ........................................................................................................ 6<br /> 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................................... 9<br /> 6. Kết Cấu Luận án ...................................................................................................... 10<br /> PHẦN NỘI DUNG .................................................................................................................. 12<br /> CHƢƠNG I : THỜI ĐẠI VÀ CON NGƢỜI NGUYỄN TRÃI........................................... 12<br /> I. Thời đại Nguyễn Trãi ................................................................................................... 12<br /> 1. Truyền thống lịch sử - tƣ tƣởng - giáo dục từ thế kỷ X đến thế kỷ XIV ................. 12<br /> 1.1. Truyền thống lịch sử - tƣ tƣởng ........................................................................ 12<br /> 1.2. Giáo dục ............................................................................................................ 15<br /> 2. Thế kỷ XV................................................................................................................ 24<br /> 2.1. Bối cảnh xã hội ................................................................................................. 24<br /> 2.2. Thời đại thịnh trị của Nho giáo và tƣ tƣởng giáo dục của Nho gia .................. 26<br /> 2.3. Giai đoạn khôi phục kinh tế - xã hội - chính trị của đất nƣớc. Thời đại vai trò<br /> nhân dân đƣợc đề cao. .............................................................................................. 29<br /> II. Con ngƣời Nguyễn Trãi .............................................................................................. 31<br /> 1. Cuộc đời: .................................................................................................................. 31<br /> 2. Sự nghiệp ................................................................................................................. 35<br /> 3. Nhân cách và sự tu dƣỡng nhân cách....................................................................... 39<br /> CHƢƠNG II : VẤN ĐỀ GIÁO DỤC CON NGƢỜI TRONG THƠ VĂN NGUYỄN TRÃI<br /> .............................................................................................................................................. 42<br /> I. Nền tảng tƣ tƣởng giáo dục của Nguyễn Trãi .............................................................. 43<br /> 1. Nhân tố truyền thống gia đình ................................................................................. 43<br /> 2. Sự tiếp thu truyền thống tốt đẹp của dân tộc ........................................................... 48<br /> <br /> Trang 2<br /> <br /> Vấn đề giáo dục con người trong thơ văn Nguyễn Trãi<br /> <br /> II. Tƣ tƣởng Nguyễn Trãi về con ngƣời và quan điểm giáo dục của Nguyễn Trãi ......... 54<br /> 1. Tƣ tƣởng của Nguyễn Trãi về con ngƣời ................................................................. 54<br /> 1.1. Thực chất tƣ tƣởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi ............................................. 54<br /> 1.2. Con ngƣời ái quốc, ƣu dân, anh hùng ............................................................... 56<br /> 1.3. Con ngƣời quân tử ............................................................................................ 57<br /> 1.4. Bản sắc Việt Nam trong quan niệm về con ngƣời của Nguyễn Trãi ................ 58<br /> 2. Quan điểm giáo dục con ngƣời trong thơ văn Nguyễn Trãi .................................... 61<br /> 2.1. Một quan điểm giáo dục mang tính nhân văn ................................................... 61<br /> 2.2. Một quan điểm giáo dục tích cực thể hiện tinh thần thời đại............................ 67<br /> III. Nội dung giáo dục con ngƣời trong tơ văn Nguyễn Trãi ........................................... 74<br /> 1. Đối tƣợng giáo dục .................................................................................................. 74<br /> 2. Nội dung giáo dục con ngƣời trong thơ văn Nguyễn Trãi ....................................... 75<br /> 2.1. Giáo dục con ngƣời trong đấu tranh dựng nƣớc, giữ nƣớc. .............................. 75<br /> 2.2. Giáo dục con ngƣời đời thƣờng ........................................................................ 87<br /> 2.3. Giáo dục và tự giáo dục .................................................................................. 101<br /> CHƢƠNG III : Ý NGHĨA, TÁC DỤNG GIÁO DỤC CON NGƢỜI CỦA THƠ VĂN<br /> NGUYỄN TRÃI ĐỐI VỚI LỊCH SỬ VÀ NGÀY NAY .................................................. 109<br /> I. Những ý nghĩa lớn ...................................................................................................... 109<br /> II.Tác dụng đối với lịch sử ............................................................................................. 110<br /> III. Tác dụng đối với ngày nay....................................................................................... 115<br /> PHẦN KẾT LUẬN ................................................................................................................ 122<br /> PHỤ LỤC............................................................................................................................... 126<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................................... 128<br /> <br /> Trang 3<br /> <br />