Luận án Tiến sĩ: Không gian văn hóa Huế với sự hình thành nhân cách Hồ Chí Minh

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> NGUYỄN VĂN QUANG<br /> <br /> KHÔNG GIAN VĂN HÓA HUẾ<br /> VỚI SỰ HÌNH THÀNH NHÂN CÁCH HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ<br /> CHUYÊN NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI - 2017<br /> <br /> HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> NGUYỄN VĂN QUANG<br /> <br /> KHÔNG GIAN VĂN HÓA HUẾ<br /> VỚI SỰ HÌNH THÀNH NHÂN CÁCH HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ<br /> CHUYÊN NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC<br /> Mã số: 62 31 02 04<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> 1. PGS.TS. PHẠM HỒNG CHƯƠNG<br /> 2. TS. LÝ VIỆT QUANG<br /> <br /> HÀ NỘI - 2017<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa<br /> học của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu nêu trong<br /> luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn<br /> đầy đủ theo quy định.<br /> <br /> Tác giả<br /> <br /> Nguyễn Văn Quang<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1<br /> <br /> Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN<br /> ĐẾN ĐỀ TÀI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI LUẬN ÁN<br /> <br /> 7<br /> <br /> 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài<br /> <br /> 7<br /> <br /> 1.2. Những vấn đề kế thừa và định hướng triển khai của đề tài<br /> <br /> 24<br /> <br /> Chương 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ NHÂN CÁCH HỒ CHÍ<br /> MINH VÀ KHÔNG GIAN VĂN HÓA HUẾ<br /> <br /> 28<br /> <br /> 2.1. Nhân cách Hồ Chí Minh<br /> <br /> 28<br /> <br /> 2.2. Không gian văn hóa Huế<br /> <br /> 40<br /> <br /> Chương 3: ẢNH HƯỞNG CỦA KHÔNG GIAN VĂN HÓA HUẾ ĐẾN<br /> SỰ HÌNH THÀNH NHÂN CÁCH HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> 78<br /> <br /> 3.1. Một số yếu tố của không gian văn hóa Huế ảnh hướng đến sự hình<br /> thành nhân cách Hồ Chí Minh<br /> <br /> 78<br /> <br /> 3.2. Biểu hiện của nhân cách Hồ Chí Minh từ ảnh hưởng của không gian văn<br /> hóa Huế<br /> <br /> 104<br /> <br /> Chương 4: Ý NGHĨA CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ĐỐI VỚI SỰ<br /> PHÁT TRIỂN NHÂN CÁCH HỒ CHÍ MINH CHO CON NGƯỜI<br /> VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> <br /> 127<br /> <br /> 4.1. Một số nhận xét về ảnh hưởng của không gian văn hóa Huế đến sự hình<br /> thành nhân cách Hồ Chí Minh<br /> <br /> 127<br /> <br /> 4.2. Ý nghĩa của việc nghiên cứu ảnh hưởng của không gian văn hóa Huế<br /> đến sự hình thành nhân cách Hồ Chí Minh đối với sự phát triển nhân<br /> cách Hồ Chí Minh cho con người Việt Nam hiện nay<br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> 132<br /> 149<br /> <br /> DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN<br /> QUAN ĐẾN LUẬN ÁN<br /> <br /> 151<br /> <br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 152<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Chủ tịch Hồ Chí Minh là Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt<br /> xuất của Việt Nam. Người tượng trưng cho tinh hoa của dân tộc, cho ý chí kiên<br /> cường, bất khuất của con người Việt Nam trong công cuộc dựng xây đất nước. Với<br /> nhân cách cao đẹp, Hồ Chí Minh đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong dòng chảy<br /> lịch sử nhân loại, góp phần làm phong phú và phát triển những giá trị chung của loài<br /> người. Vì vậy, nghiên cứu nhân cách Hồ Chí Minh sẽ góp phần làm sáng tỏ những<br /> giá trị đặc sắc của Hồ Chí Minh.<br /> Nhân cách Hồ Chí Minh được hình thành và phát triển từ sự tác động - ảnh<br /> hưởng đa chiều của các điều kiện kinh tế, lịch sử, môi trường văn hóa, xã hội và con<br /> người của những nơi Người từng sống, học tập, làm việc, được biểu hiện qua tư<br /> tưởng và hành động. Trong các không gian văn hóa ảnh hưởng đến sự hình thành và<br /> phát triển nhân cách Hồ Chí Minh, Huế có vị trí đặc biệt quan trọng. Nơi đây hội tụ<br /> tinh hoa văn hóa dân tộc, đồng thời cũng là vùng văn hóa mang sắc thái và dấu ấn<br /> đặc trưng của văn hóa cung đình quyện hòa với văn hóa dân gian, Người cùng gia<br /> đình sinh sống trong một khoảng thời gian khá dài, thời gian bắt đầu hình thành nhân<br /> cách trước khi ra đi tìm đường cứu nước.<br /> Tại kinh đô Huế, sự biến động về kinh tế - chính trị, văn hóa - xã hội đã tác<br /> động mạnh mẽ đến Hồ Chí Minh. Bằng sự mẫn cảm của người học trò thông minh,<br /> sự khát khao tìm tòi học hỏi, chiếm lĩnh tri thức mới, Người sớm thâu nhận những<br /> giá trị của văn hóa Huế, tinh hoa văn hóa của dân tộc và nhân loại. Đó là truyền<br /> thống yêu nước, thương dân, khát vọng độc lập, tự do; lối sống đoàn kết, thương<br /> yêu, đùm bọc trong khó khăn hoạn nạn; lòng tự hào, tự tôn dân tộc của những vị vua<br /> yêu nước, của những thầy dạy học và những nhà cách mạng tiền bối; tư tưởng “Tự<br /> do, Bình đẳng, Bác ái” của văn hóa Pháp; tư tưởng dân tộc, dân chủ của Tân văn,<br /> Tân thư... Để từ đó, Hồ Chí Minh có bước trưởng thành hơn trong suy nghĩ và hành<br /> động, trực tiếp tham gia phong trào Duy Tân, đấu tranh chống thuế cùng nhân dân<br /> Thừa Thiên. Những nhân tố quan trọng đó đã tác động mạnh mẽ đến sự hình thành<br /> và phát triển nhân cách Hồ Chí Minh.<br /> <br />