LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ-ĐỀ TÀI " VAI TRÒ CỦA NHA NƯỚC ĐỐI VỚI HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ CỦA VIỆT NAM"

Chia sẻ: Pham Linh Dan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

196
lượt xem 77
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận án tiến sĩ kinh tế-đề tài " vai trò của nha nước đối với hội nhập kinh tế quốc tế của việt nam"', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ-ĐỀ TÀI " VAI TRÒ CỦA NHA NƯỚC ĐỐI VỚI HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ CỦA VIỆT NAM"

B GIÁO D C VÀ ðÀO T O TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN MAI LAN HƯƠNG VAI TRÒ C A NHÀ NƯ C ð I V I H I NH P KINH T QU C T C A VI T NAM Chuyên ngành : Kinh t chính tr Mã s : 62.31.01.01 LU N ÁN TI N SĨ KINH T Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS Tô ð c H nh PGS.TS An Như H i HÀ N I - 2010
2 L i cam ñoan Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u trong lu n án là trung th c. Nh ng k t lu n nêu trong lu n án chưa t ng ñư c công b b t kỳ công trình khoa h c nào khác. Tác gi lu n án Mai Lan Hương
3 B NG CH VI T T T ADB Ngân hàng phát tri n Châu Á AEC C ng ñ ng kinh t ASEAN AFTA Khu v c thương m i t do ASEAN APEC Di n ñàn h p tác kinh t châu Á-Thái Bình Dương ASEAN Hi p h i các nư c ðông Nam Á ASEM H i ngh Á-Âu BOT Xây d ng, kinh doanh và chuy n giao CEPT Chương trình thu quan ưu ñãi có hi u l c chung (c a ASEAN) CNXH Ch nghĩa xã h i CNTB Ch nghĩa tư b n DNNN Doanh nghi p nhà nư c EC C ng ñ ng châu Âu ECOTECH y ban h p tác kinh t và k thu t (trong APEC) EU Liên minh châu Âu FDI ð u tư tr c ti p nư c ngoài FTA Khu v c m u d ch t do GATT Hi p ñ nh chung v thu quan và thương m i GDP T ng s n ph m qu c n i ILO T ch c lao ñ ng qu c t IMF Quĩ ti n t qu c t ITC Trung tâm thương m i qu c t MERCOSUR Th trư ng chung Nam M MFN Qui ch t i hu qu c NAFTA Hi p ñ nh thương m i t do B c M ODA Vi n tr phát tri n chính th c OECD T ch c h p tác và phát tri n kinh t PTA Khu v c ưu ñãi thu quan TNC Công ty xuyên qu c gia TRIMs Các bi n pháp ñ u tư liên quan ñ n thương m i TRIPS Quy n s h u trí tu liên quan ñ n thương m i
4 UN Liên hi p qu c UNCTAD H i ngh liên hi p qu c v thương m i và phát tri n UNDP Chương trình phát tri n Liên h p qu c USD ð ng ñôla M WB Ngân hàng th gi i WTO T ch c thương m i th gi i
1 M ðU 1. Tính c p thi t c a ñ tài lu n án Toàn c u hóa kinh t và h i nh p kinh t qu c t là xu th khách quan. Vào nh ng th p niên cu i c a th k XX xu th này phát tri n m nh m ñã lôi cu n ngày càng nhi u các qu c gia tham gia. B t kỳ qu c gia nào không mu n b g t ra ngoài l c a dòng ch y phát tri n ñ u ph i n l c h i nh p vào xu th chung ñó. Vi t Nam không th ñ ng ngoài xu th toàn c u hóa và h i nh p kinh t qu c t , mà ph i tham gia vào quá trình ñó, ti n cùng th i ñ i. ð ng ta v i b n ch t cách m ng và tư duy chính tr nh y bén ñã quy t tâm ti n cùng th i ñ i, ñ ra ch trương, chính sách ñ i ngo i r ng m , ña phương hóa và ña d ng hóa quan h qu c t ; ch ñ ng và tích c c h i nh p kinh t qu c t và khu v c. Nhà nư c ñã tích c c tri n khai th c hi n ch trương, ñư ng l i h i nh p kinh t qu c t c a ð ng. Nh v y, nư c ta ñã t ng bư c h i nh p v i kinh t khu v c và th gi i và ñã ñ t ñư c nh ng thành t u quan tr ng. Cho ñ n nay, nư c ta ñã quan h chính th c v i 169 nư c, quan h buôn bán v i 224/255 th trư ng c a các nư c và vùng lãnh th , trong ñó có t t c các nư c l n, các trung tâm kinh t th gi i; tham gia hi p h i các nư c ðông Nam Á (ASEAN), tham gia khu v c m u d ch t do ASEAN (AFTA); tham gia di n ñàn kinh t Châu Á-Thái Bình Dương (APEC); là thành viên sáng l p Di n ñàn H p tác Á-Âu (ASEM). Sau 11 năm kiên trì ñàm phán ngày 11/01/2007, Vi t Nam tr thành thành viên chính th c th 150 c a T ch c thương m i th gi i (WTO). ðó là nh ng bư c quan tr ng trong ti n trình h i nh p kinh t qu c t và khu v c c a Vi t Nam. Hi n nay, Vi t Nam bư c vào giai ño n h i nh p sâu v i kinh t th gi i và khu v c. Nhà nư c ph i gi i quy t m t lo t v n ñ : th c hi n nghiêm túc các cam k t qu c t và các cam k t v i WTO, ch có như v y, m i t n d ng ñư c nh ng cơ h i do h i nh p mang l i; tham gia tích c c vào s hình thành AEC; chu n b nh ng ñi u ki n c n thi t cho vi c ký các hi p ñ nh thương m i t do song phương; ñ y m nh c i cách kinh t theo hư ng th trư ng, ñi u ch nh h th ng pháp lu t phù h p v i nh ng nguyên t c cơ b n c a WTO và thông l qu c t ñ t o m t trong nh ng ñi u ki n tiên quy t cho h i nh p kinh t và th c hi n các cam k t; ñi u ch nh cơ c u kinh t phù h p v i ñi u ki n bi n ñ i trong nư c và qu c t , nâng cao năng l c c nh tranh
2 c a toàn b n n kinh t ñ h i nh p kinh t ñem l i hi u qu cao. Gi i quy t nh ng v n ñ l n và ph c t p ñó trách nhi m trư c h t thu c v nhà nư c, vì v y, c n ph i nâng cao vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t . ðã có nhi u công trình khoa h c nghiên c u v toàn c u hóa kinh t và h i nh p kinh t qu c t . Tuy nhiên, hi n nay còn chưa th y m t công trình nghiên c u chuyên bi t nào v vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t . Do ñó, vi c nghiên c u nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t th c s c p thi t c v lý lu n l n th c t . Vì v y, tôi ch n v n ñ “Vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam” làm ñ tài lu n án. 2-Tình hình nghiên c u Trư c h t, văn ki n các kỳ ð i h i c a ð ng th hi n quá trình nh n th c, ch trương, chính sách c a ð ng v h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam. Th ñ n, ñã có nhi u công trình khoa h c nghiên c u v toàn c u hóa và h i nh p kinh t qu c t , trong ñó có nh ng v n ñ liên quan ñ n vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t . Luân án xin nêu m t s công trình tiêu bi u trong s ñó có liên quan ñ n ñ tài lu n án: * GS-TS Dương Phú Hi p và TS Vũ Văn Hà: “Toàn c u hóa kinh t ”. Nxb KHXH, H, 2001. Công trình này ñã phân tích cơ s c a toàn c u hóa kinh t ; các ñ c trưng cơ b n c a toàn c u hóa kinh t ; h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam: thu n l i, khó khăn, các quan ñi m c n quán tri t khi ñ y m nh h i nh p kinh t qu c t . * TS.Nguy n Văn Dân (ch biên): “Nh ng v n ñ toàn c u hóa kinh t ”. Nxb KHXH, H, 2001. ðây là m t sưu t p chuyên ñ v toàn c u hóa kinh t , ñ c p ñ n các khía c nh c a toàn c u hóa kinh t , t nh ng v n ñ chung ñ n nh ng v n ñ c th , trong ñó ñã ñ c p m t s quan ñi m v toàn c u hóa kinh t qu c t và h i nh p kinh t Vi t Nam. * V h p tác qu c t ña phương., B ngo i giao: “Vi t Nam h i nh p kinh t trong xu th toàn c u hóa: v n ñ và gi i pháp”. Nxb CTQG, H, 2002. ðây là m t công trình khoa h c ñư c nghiên c u công phu. Cu n sách ñã phân tích lý lu n và th c ti n quá trình phát tri n c a toàn c u hóa và h i nh p kinh t qu c t , ñ c bi t t p trung trình bày quá trình h i nh p kinh t
3 qu c t c a Vi t Nam; nêu lên nh ng thành công, h n ch và bài h c kinh nghi m trong quá trình h i nh p c a nư c ta. * “Toàn c u hóa. Chuy n ñ i và phát tri n, ti p c n ña chi u”c a Vi n kinh t và chính tr th gi i. Nxb th gi i, H, 2005. Cu n sách này là tuy n ch n các bài nghiên c u và m t s chuơng sách có n i dung khoa h c súc tích c a các h c gi n i ti ng v ch ñ trên, trong ñó bài 12 ñã gi i thi u v ñ i m i chính ph . * Di n ñàn kinh t -Tài chính Vi t - Pháp: “Toàn c u hóa”. Nxb CTQG, H, 2000. ðây là báo cáo c a Ngh sĩ Roland Blum. N i dung c a cu n sách phân tích quá trình toàn c u hóa, nh ng cơ h i và thách th c, nh ng tác ñ ng tích c c và nh ng m t trái v chính tr , kinh t , văn hóa-xã h i mà nó ñưa l i ñ i v i th gi i. * TS Ngô Văn ði m (ch biên): “Toàn c u hóa kinh t và h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam”, Nxb CTQG, H, 2004. Các tác gi c a cu n sách ñã ñi sâu phân tích quá trình nư c ta tham gia vào toàn c u hóa kinh t và h i nh p kinh t , ñ c bi t ñi sâu phân tích ba lĩnh v c mà Vi t Nam ñã ñ t ñư c nh ng thành t u ñáng k , ñó là thu hút FDI; thương m i và vi c s p x p, ñ i m i và phát tri n hi u qu DNNN. * Nguy n H ng Sơn (ch biên): “C ng ñ ng kinh t ASEAN (AEC). N i dung và l trình”. Nxb KHXH, H, 2009. Cu n sách ñã trình bày s hình thành C ng ñ ng kinh t ASEAN (AEC); nh ng ñ c trưng cơ b n c a AEC như m c tiêu, n i dung, l trình th c hi n AEC.Cu n sách ñã dành s chú ý trình bày s tham gia c a Vi t Nam vào quá trình liên ki t kinh t ASEAN nói chung, AEC nói riêng và m t s khuy n ngh v tham gia c a Vi t Nam vào AEC. * “Toàn c u hóa kinh t và h i nh p KTQT ñ i v i ti n trình CNH, HðH Vi t Nam”, Nxb KHXH, 2007 do Nguy n Xuân Th ng ch biên ñã t p trung phân tích b n ch t, ñ c trưng và s tác ñ ng c a toàn c u hóa và h i nh p KTQT ñ n s phát tri n c a n n kinh t thê gi i. T ñó cu n sách ñã làm rõ ñi u ki n, th c ch t và bư c ñi c a CNH, HðH trong ñi u ki n toàn c u hóa và h i nh p KTQT nói chung và Vi t Nam nói riêng. * Lưu Ng c Tr nh (ch biên): “ð i sách c a các nư c ðông Á trư c vi c hình thành các khu m u d ch t do (FTA) t cu i nh ng năm 1990”. Nxb
4 Lð-XH, H, 2006. Cu n sách ñã phân tích xu hư ng hình thành FTA trên th gi i và tác ñ ng c a nó ñ n khu v c ðông Á. * Ph m Thái Vi t: “V n ñ ñi u ch nh ch c năng và th ch c a nhà nư c dư i tác ñ ng c a toàn c u hóa”, Nxb KHXH, H, 2008. Cu n sách ñã phân tích tác ñ ng c a toàn c u hóa ñ n nhà nư c, tính t t y u ñi u ch nh ch c năng c a nhà nư c dư i s tác ñ ng c a toàn c u hóa, xu hư ng chung c a s ñi u ch nh th ch bên trong nhà nư c; th o lu n v n ñ nhà nư c h tr th trư ng và xã h i dân s . Cu n sách ñã dành chương cu i cùng (chương VII) ñ lu n bàn “tính ñ c thù c a Vi t Nam” cùng nh ng khuy n ngh . * Nguy n Th Luy n (ch biên); “Nhà nư c v i s phát tri n kinh t tri th c”, Nxb KHXH, H, 2005.Cu n sách là m t sưu t p các bài vi t c a các nhà nghiên c u trong và ngoài nư c. Ph n m t c a cu n sách này bao g m nh ng bài vi t v vai trò c a nhà nư c trong b i c nh toàn c u hóa như s ti n tri n c a vai trò nhà nư c; toàn c u hóa và ch c năng c a nhà nư c; toàn c u hóa và nhà nư c: cái m i trong vi c ñi u ch nh kinh t các nư c phát tri n. * TSKH Võ ð i Lư c (ch biên): “Trung Qu c sau khi gia nh p WTO: thành công và thách th c”. Nxb Th gi i, H, 2006. Cu n sách trình bày vi c Trung Qu c th c hi n các cam k t v i WTO và tác ñ ng c a nó ñ n n n kinh t Trung Qu c; trình bày nh ng ñi u ch nh, c i cách trong nư c sau khi Trung Qu c gia nh p WTO: s a ñ i h th ng pháp lu t, c i cách chính ph , c i cách khu v c doanh nghi p nhà nư c, phát tri n doanh nghi p tư nhân…Cu n sách cũng ñã nêu lên các nh n xét và khuy n ngh . * “Vi t Nam 20 năm ñ i m i”. Nxb CTQG, H, 2006. ðây là công trình có tính ch t t ng k t nh ng thành t u c a hai mươi năm ñ i m i toàn di n ñ t nư c, n i dung phong phú, liên quan ñ n h u h t các v n ñ , quan ñi m, ñư ng l i, chi n lư c cách m ng c a nư c ta. Trong công trình quan tr ng này có nh ng bài vi t liên quan ñ n ñ tài lu n án. * GS TS Lê H u Nghĩa – TS Lê Danh Vĩnh (ñ ng ch biên): “Thương m i Vi t Nam 20 năm ñ i m i” Nxb CTQG, H, 2006. Cu n sách là t p h p các tham lu n, bài vi t, tham gia H i th o qu c gia v i ch ñ : Thương m i Vi t Nam 20 năm ñ i m i. Ph n III “xu t nh p kh u hàng hóa và d ch v ”, ph n IV “Thương m i và toàn c u hóa, h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam” g m nh ng bài vi t liên quan ñ n ñ tài lu n án.
5 * GS TSKH Lương Xuân Quỳ (ch biên): “Qu n lý nhà nư c trong n n kinh t th trư ng ñ nh hư ng XHCN Vi t Nam”. Nxb Lý lu n chính tr , H, 2006. Cu n sách trình bày cơ s lý thuy t và kinh nghi m qu c t v vai trò qu n lý nhà nư c v kinh t ; phân tích th c tr ng qu n lý nhà nư c v kinh t nư c ta t năm 1986 ñ n nay; ñ xu t nh ng quan ñi m, ñ nh hư ng và gi i pháp ti p t c ñ i m i và hoàn thi n qu n lý nhà nư c v kinh t nư c ta trong th i gian t i. * H i ñ ng lý lu n Trung ương Ban thư ký khoa h c: “Khi Vi t Nam ñã vào WTO”. Nxb CTQG, H, 2007. Cu n sách làm rõ hơn vai trò c a WTO; gi i thi u nh ng kinh nghi m thành công và không thành công c a nh ng nư c ñã gia nh p WTO; nêu lên k t qu ban ñ u sau khi Vi t Nam gia nh p WTO và khuy n ngh nh ng v n ñ c n ñư c quan tâm gi i quy t khi Vi t Nam ñã vào WTO. * PGS TS Ngô Quang Minh - TS Bùi Văn Huy n (ñ ng ch biên): “Kinh t Vi t Nam sau môt năm gia nh p WTO”. Nxb CTQG, H, 2008. Cu n sách ñã trình bày khái quát kinh t Vi t Nam khi gia nh p WTO, tác ñ ng c a nó ñ i v i nông nghi p, công nghi p và d ch v , xu t – nh p kh u, thu hút ñ u tư nư c ngoài. T ñó các tác gi cu n sách ñ xu t nh ng gi i pháp ñ th c hi n có hi u qu các cam k t c a Vi t Nam v i WTO. * Lương Văn T , Th trư ng B Thương m i : "Ch ñ ng h i nh p kinh t , nh ng thành t u quan tr ng" trong cu n "Vi t Nam 20 năm ñ i m i". Nxb CTQG, 2006. Trong công trình này, tác gi ñã phân tích, ñánh giá m t cách khái quát nh ng thành t u mà Vi t Nam ñã ñ t ñư c trong quá trình h i nh p kinh t v các m t m r ng quan h kinh t thương m i v i các qu c gia, nh ñó góp ph n phát tri n th trư ng xu t nh p kh u ; thu hút ñư c nhi u v n ñ u tư, công ngh và k năng qu n lý, m c a th trư ng ñã bu c các doanh nghi p Vi t Nam ph i chuy n sang cách làm ăn m i. Tác gi cũng ñã nêu lên quan ni m ñ c l p t ch trong b i c nh hi n nay. * Trương ðình Tuy n, B trư ng b Thương m i : "B n hư ng ñ i m i cơ b n trong lĩnh v c thương m i" trong cu n "Thương m i Vi t Nam 20 năm ñ i m i", Nxb CTQG, 2006. Trong công trình này, tác gi ñã phân tích quá trình ñ i m i thương m i ñã di n ra trên b n hư ng chính : ñ i m i cơ ch ; ñ i m i cơ c u kinh t ; ñ i m i kinh t ñ i ngo i ; ñ i m i hành chính
6 và th t c hành chính. Tác gi ñã nêu lên v n ñ làm th nào nâng cao năng l c c nh tranh, v n ñ v m i quan h gi a th trư ng trong nư c và th trư ng nư c ngoài. * TS Lê Danh Vĩnh (ch biên) : "20 năm ñ i m i cơ ch chính sách thương m i Vi t Nam", Nxb Th gi i, H, 2006. Công trình ñã ñánh giá nh ng thành t u ñ i m i cơ ch chính sách thương m i trong 20 năm qua. Công trình ñã giành s chú ý ñ n ñánh giá vi c ñ i m i v cơ ch , chính sách xu t nh p kh u, v h i nh p kinh t qu c t qua các th i kỳ. * PGS TSKH Nguy n Bích ð t (ch biên) : "Khu v c kinh t có v n ñ u tư nư c ngoài trong n n kinh t th trư ng ñ nh hư ng XHCN". Nxb CTQG, 2006.Cu n sách ñã nêu lên nh ng v n ñ chung v khu v c kinh t có v n ñ u tư nư c ngoài như b n ch t, vai trò, nhân t nh hư ng t i ho t ñ ng c a khu v c có v n ñ u tư bư c ngoài, kinh nghi m c a m t s nư c trong thu hút, s d ng ñ u tư nư c ngoài ; tình hình ñ u tư nư c ngoài t i Vi t Nam. T ñó các tác gi nêu lên các quan ñi m cơ b n v ñ u tư nư c ngoài trong b i c nh phát tri n m i, các ñ nh hư ng và gi i pháp ñ i v i ñ u tư nư c ngoài trong th i gian t i. * PGS TS ð ð c Bình-PGS TS Nguy n Thư ng L ng (ñ ng ch biên) : "Nh ng v n ñ kinh t xã h i n y sinh trong ñ u tư tr c ti p nư c ngoài. Kinh nghi m c a Trung Qu c và th c ti n Vi t nam", Nxb Lý lu n chính tr , H, 2006. Công trình ñã phân tích nh ng v n ñ kinh t - xã h i n y sinh và nh ng v n ñ r i ro trong ñ u tư tr c ti p nư c ngoài ; kinh nghi m x lý các v n ñ n y sinh trong thu hút ñ u tư nư c ngoài ; nh ng v n ñ kinh té – xã h i n y sinh trong quá trình thu hút FDI Vi t Nam và s ñi u ch nh chính sách c a Vi t Nam ; nh ng v n ñ t n ñ ng c n ñư c gi i quy t. Các tác gi nêu lên các quan ñi m, ñ nh hư ng và d báo nh ng v n ñ kinh t xã h i n y sinh và các gi i pháp x lý các v n ñ n y sinh trong quá trình thu hút FDI vào Vi t Nam trong th i gian t i. * TS ðinh Văn Ân-TS Lê Xuân Bá (ñ ng ch biên) : “ Ti p t c xây d ng và hoàn thi n th ch kinh t th trư ng ñ nh hư ng XHCN Vi t Nam ”. Nxb KH-KT., H, 2006. Công trình nghiên c u m t s v n ñ lý lu n v th ch kinh t th trư ng và s ñ i m i tư duy lý lu n v th ch kinh t th trư ng ñ nh hư ng XHCN Vi t Nam ; th c tr ng xây d ng và v n hành
7 th ch kinh t th trư ng, quan ñi m và ñ nh hư ng hoàn thi n th ch kinh t th trư ng ñ nh hư ng XHCN Vi t Nam. * PGS TS. Tr n ðình Thiên : “ Kh ng ho ng kinh t toàn c u và các v n ñ ñ t ra cho Vi t Nam ”. Nghiên c u kinh t , s 375 tháng 8/2009, tr 3-9. Tác gi công trình ñã phân tích sâu các nguyên nhân c a cu c kh ng ho ng kinh t toàn c u hi n nay : nguyên nhân tr c ti p, ch y u, nguyên nhân cơ b n, nguyên nhân g n v i nguyên lý v n hành c a h th ng kinh t th trư ng. Tác gi cũng ñã phân tích nh ng v n ñ ñ t ra c a th i kỳ h u kh ng ho ng, ñó là tái c u trúc và nh ng v n ñ ñ t ra cho Vi t Nam trong khung c nh h u kh ng ho ng c a th gi i. 3-M c ñích và nhi m v nghiên c u c a lu n án M c ñích nghiên c u: Trên cơ s nghiên c u m t s v n ñ lý lu n v h i nh p kinh t qu c t và s ti n tri n c a vai trò nhà nư c, lu n án làm rõ n i dung vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t , ñánh giá th c tr ng vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam trong th i gian qua. T ñó, ñ xu t quan ñi m và các gi i pháp ch y u nh m nâng cao vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t khi Vi t Nam h i nh p sâu và ñ y ñ hơn v i kinh t th gi i và khu v c. Nhi m v nghiên c u: M t là, nghiên c u m t s v n ñ lý lu n v h i nh p kinh t qu c t và s ti n tri n c a vai trò c a nhà nư c v lý thuy t và th c ti n, làm rõ n i dung vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t . Hai là, nghiên c u m t cách khái quát kinh nghi m c a m t s nư c ðông Á sau khi gia nh p WTO, t ñó rút ra m t s bài h c kinh nghi m mà Vi t Nam có th tham kh o. Ba là, phân tích, ñánh giá th c tr ng vai trò c a nhà nư c ñ i v i quá trình h i nh p kinh t qu c t t khi ñ i m i ñ n nay. B n là, ñ xu t nh ng quan ñi m và gi i pháp ch y u có tính kh thi nh m nâng cao vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t khi Vi t Nam ñã gia nh p WTO, h i nh p sâu và ñ y ñ hơn v i kinh t th gi i và khu v c.
8 4-ð i tư ng và ph m vi nghiên c u ð i tư ng nghiên c u c a lu n án là vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam. H i nh p qu c t là m t v n ñ th c s r ng l n liên quan ñ n nhi u lĩnh v c, lu n án ch nghiên c u vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t , mà không nghiên c u vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p v chính tr , xã h i, văn hóa, an ninh. Lu n án t p trung vào hai v n ñ cơ b n nh t là vai trò c a nhà nư c trong vi c m r ng các quan h kinh t qu c t song phương, ña phương, ch ñ ng h i nh p kinh t qu c t và vai trò c a nhà nư c trong vi c ñi u ch nh trong nư c ñ ñáp ng yêu c u c a h i nh p kinh t . V th i gian, vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam ñư c nghiên c u t khi ñ i m i ñ n nay. 5-Cơ s lý lu n và phương pháp nghiên c u - Cơ s lý lu n: ð tài lu n án ñư c nghiên c u d a trên cơ s lý lu n c a ch nghĩa Mác- Lênin và tư tư ng H Chí Minh, lý lu n v n n kinh t th trư ng m c a và h i nh p; quán tri t ñư ng l i, chính sách ñ i m i c a ð ng: Chuy n n n kinh t Vi t Nam sang kinh t th trư ng ñ nh hư ng XHCN; ch ñ ng và tích c c h i nh p kinh t qu c t . - Lu n án s d ng các phương pháp nghiên c u c a kinh t chính tr h c Mác –Lê nin, nh t là phương pháp phân tích và t ng h p, phương pháp phân tích các s li u th ng kê, phương pháp k t h p lô -gich v i l ch s , k th a các công trình nghiên c u có liên quan. 6-Nh ng ñóng góp m i v khoa h c c a lu n án - T s nghiên c u các quan ni m khác nhau, lu n án ñã nêu lên quan ni m riêng v toàn c u hóa kinh t và h i nh p kinh t qu c t , làm rõ b n ch t, bi u hi n m i và tính hai m t c a h i nh p kinh t qu c t . - Lu n án ñã phân tích s ti n tri n c a vai trò nhà nư c v lý thuy t và th c t , t ñó nêu lên xu hư ng ñi u ch nh ch c năng c a nhà nư c dư i s tác ñ ng c a toàn c u hóa và h i nh p kinh t . -Lu n án ñã khái quát và làm rõ ñư c n i dung vai trò nhà nư c và các nhân t nh hư ng ñ n vai trò nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t .
9 - T s nghiên c u kinh nghi m c a m t s nư c ðông Á, ñ c bi t là c a Trung Qu c, lu n án ñã khái quát ñư c nh ng bài h c kinh nghi m h u ích mà Vi t Nam có th tham kh o. - Lu n án ñã phân tích m t cách có h th ng, súc tích s ti n tri n c a ch trương, ñư ng l i c a ð ng v ñ i m i kinh t và h i nh p kinh t qu c t , phân tích sát th c th c tr ng vai trò c a nhà nư c ñ i v i vi c m r ng quan h kinh t qu c t song phương, ña phương và ñi u ch nh trong nư c ñ ñáp ng yêu c u h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam trong th i gian qua. - Lu n án ñã ñánh giá m t cách ñ c l p, sát th c nh ng tác ñ ng tích c c cùng nh ng thành t u và nh ng h n ch trong vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t trong th i gian qua. - T s phân tích b i c nh kinh t qu c t và trong nư c, lu n án ñã khái quát ñư c nh ng nét cơ b n xu hư ng v n ñ ng c a kinh t th gi i và nh ng v n ñ ñ t ra ñ i v i Vi t Nam sau kh ng ho ng kinh t toàn c u ; nêu lên quan ñi m có ý nghĩa th c t v nâng cao vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t . - Lu n án ñã ñ xu t 7 gi i pháp thi t th c, có tính kh thi nh m nâng cao hơn n a vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam trong th i gian t i. 7-Ý nghĩa th c ti n c a lu n án - Lu n án góp ph n làm rõ cơ s lý lu n và th c ti n v vai trò c a nhà nư c ñ i v i h i nh p kinh t qu c t và các gi i pháp kh thi nh m nâng cao hơn n a vai trò c a nhà nư c ñ i v i quá trình ñó khi Vi t Nam ñã gia nh p WTO, h i nh p sâu và ñ y ñ v i kinh t qu c t . - Lu n án có th ñư c dùng làm tài li n tham kh o cho vi c nghiên c u, ho ch ñ nh chính sách h i nh p kinh t qu c t và gi ng d y nh ng v n ñ có liên quan ñ n h i nh p kinh t qu c t . 8-K t c u c a lu n án Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, danh m c công trình ñã công b , danh m c tài li u tham kh o, n i dung lu n án ñư c k t c u thành 3 chương, 7 ti t.
10 Chương 1 CƠ S LÝ LU N VÀ TH C TI N V VAI TRÒ C A NHÀ NƯ C ð I V I H I NH P KINH T QU C T 1.1 H I NH P KINH T QU C T VÀ S C N THI T C A VAI TRÒ NHÀ NƯ C ð I V I H I NH P KINH T QU C T 1.1.1. H i nh p kinh t qu c t 1.1.1.1 Khái ni m, hình th c và m c ñ h i nh p kinh t qu c t a)Các khái ni m - Toàn c u hóa kinh t . Hi n nay có nhi u quan ñi m khác nhau v toàn c u hóa kinh t . Các chuyên gia c a OECD cho r ng toàn c u hóa kinh t là s v n ñ ng t do c a các y u t s n xu t nh m phân b t i ưu các ngu n l c trên ph m vi toàn c u [44, tr18]. Khái ni m này ñã di n t ñư c hi n tư ng kinh t th gi i ngày nay. Nhưng chưa nói rõ vì sao các y u t s n xu t l i ph i di chuy n. Còn theo IMF, ” Toàn c u hóa là s gia tăng c a quy mô và hình th c giao d ch hàng hóa, d ch v xuyên qu c gia, s lưu thông v n qu c t cùng vi c chuy n bá r ng rãi nhanh chóng c a k thu t, làm tăng m c ñ ph thu c l n nhau c a n n kinh t c a các nư c trên th gi i ” [112, tr 17]. Khái ni m này ñã nh n m nh ñư c khía c nh b n ch t c a toàn c u hóa kinh t : gia tăng s tùy thu c l n nhau gi a các n n kinh t c a các qu c gia. Theo các nhà kinh t thu c UNCTAD, “Toàn c u hóa liên h t i các lu ng giao lưu không ng ng tăng lên c a hàng hóa và các ngu n l c qua biên gi i gi a các qu c gia cùng v i s hình thành cơ c u t ch c trên ph m vi toàn c u nh m qu n lý các ho t ñ ng và giao d ch kinh t qu c t không ng ng gia tăng ñó” [11, tr44]. ð nh nghĩa này v toàn c u hóa kinh t ñ y ñ hơn và c th hơn, ñ ng th i ñã ñ c p ñ n khía c nh cơ c u t ch c ñ qu n lý các ho t ñ ng kinh t toàn c u. Trình Ân Phú, m t tác gi Trung Qu c, l i nêu lên ñ nh nghĩa “ Toàn c u hóa kinh t là ch xu th cùng v i s phát tri n c a khoa h c, k thu t, c a phân công lao ñ ng qu c t và nâng cao trình ñ xã h i hóa s n xu t, ho t ñ ng kinh t c a các nư c, các khu v c trên th gi i vư t ra kh i ph m vi m t nư c ho c khu v c, liên h v i nhau và k t h p v i nhau” [84, tr 668]. ð nh nghĩa này ñã ch rõ toàn c u hóa kinh t là k t qu phát tri n c a k thu t, c a
11 phân công lao ñ ng và xã h i hóa s n xu t và ch ra m t cách ñúng ñ n r ng toàn c u hóa kinh t là ho t ñ ng kinh t vư t qua biên gi i các qu c gia. Võ ð i Lư c nêu lên m t ñ nh nghĩa c th hơn: “Th c ch t c a toàn c u hóa (v kinh t ) là t do hóa kinh t và h i nh p kinh t qu c t trư c h t là v thương m i, ñ u tư, d ch v …T do hóa kinh t cũng có nh ng m c ñ khác nhau, t gi m thu quan ñ n xóa b thu quan, t do hóa thương m i ñ n t do hóa ñ u tư, d ch v ; t do hóa kinh t trong quan h hai ñ n nhi u bên, trong quan h khu v c ñ n toàn c u” [61, tr3]. Quan ni m như v y v toàn c u hóa kinh t là khá rõ ràng và c th , nói lên ñư c b n ch t c a toàn c u hóa kinh t là t do hóa kinh t nhưng ñ nh nghĩa này chưa v ch rõ ñư c t do hóa kinh t là do cái gì quy t ñ nh và cái ñích mà t do hóa hư ng t i. Nghiên c u quan ñi m c a các nhà nghiên c u trong và ngoài nư c v toàn c u hóa kinh t , tôi cho r ng n i hàm c a khái ni m này bao g m nh ng ñi m ch y u sau ñây: + Toàn c u hóa kinh t là bi u hi n c a quá trình phát tri n cao c a l c lư ng s n xu t, c a s phát tri n khoa h c-công ngh và phân công lao ñ ng qu c t . + Toàn c u hóa kinh t là s gia tăng m nh m các m i quan h kinh t vư t qua biên gi i qu c gia, vươn t i qui mô toàn c u; và do ñó, + Toàn c u hóa t o nên m t s g n k t các n n kinh t c a các nư c hư ng t i m t n n kinh t th gi i th ng nh t; + N i dung ch y u c a toàn c u hóa kinh t là t do hóa kinh t và h i nh p kinh t , nghĩa là t do hóa thương m i và d ch v , t do hóa ñ u tư, tài chính. + Vi c t do hóa kinh t , các ho t ñ ng kinh t qu c t ñư c ñi u ch nh b i các qui t c chung, b i các ñ nh ch toàn c u và khu v c. V i n i hàm như v y, có th nêu lên khái ni m toàn c u hóa kinh t như sau: Toàn c u hóa kinh t là k t qu c a s phát tri n l c lư ng s n xu t hi n ñ i và c a phân công lao ñ ng qu c t , t o nên s liên h và ph thu c l n nhau gi a các n n kinh t qu c gia hư ng t i m t n n kinh t toàn c u th ng nh t, trong ñó hàng hóa, d ch v và các y u t s n xu t ñư c t do di chuy n và ñư c phân b t i ưu trên ph m vi toàn c u dư i s ñi u ch nh, qu n lý b i các qui t c chung và m t cơ c u t ch c có tính ch t toàn c u.
12 N i dung ch y u c a toàn c u hoá kinh t bao g m t do hoá thương m i, t do hoá tài chính và ñ u tư. - Khu v c hóa kinh t : M t trong nh ng ñ c trưng c a toàn c u hóa hi n nay là nó di n ra cùng v i xu th khu v c hóa. Khu v c hóa là xu hư ng h p tác ho c liên k t kinh t gi a m t s qu c gia ñ hình thành nên nh ng nhóm ho c t ch c khu v c có m c ñ liên k t kinh t khác nhau. Hai khái ni m toàn c u hóa và khu v c hóa trong lĩnh v c kinh t v cơ b n có n i dung gi ng nhau, ñó là các ho t ñ ng kinh t vư t qua biên gi i qu c gia, làm gia t ng s ph thu c l n nhau gi a các qu c gia cùng v i s hình thành các ñ nh ch , t ch c qu n lý, ñi u ch nh các ho t ñ ng kinh t qu c t . Toàn c u hóa và khu v c hóa ch khác nhau qui mô và ph m vi ho t ñ ng kinh t vư t qua biên gi i qu c gia. Khi quá trình liên k t kinh t di n ra gi a hai hay nhi u qu c gia trong m t khu v c ñ a lý nh t ñ nh thì g i là khu v c hóa, còn khi quá trình liên k t kinh t có s tham gia c a nhi u qu c gia nh ng khu v c ñ a lý khác nhau thì g i là toàn c u hóa kinh t . Trong m i quan h v i toàn c u hóa thì khu v c hóa là bư c ñi có th ti n t i toàn c u hóa, nó không ñ i l p v i toàn c u hóa, mà là quá trình toàn c u hóa theo khu v c ñ a lý.Khu v c hóa có nhi u m c ñ khác nhau, t m t vài nư c ñ n nhi u nư c tham gia vào m t t ch c khu v c ñ a lý. Các t ch c khu v c này nh m h tr l n nhau phát tri n, t n d ng nh ng ưu th c a khu v c trong quá trình tham gia vào n n kinh t toàn c u. - H i nh p kinh t qu c t Hi n nay, khái ni m h i nh p (integration) có nhi u cách ñ nh nghĩa khác nhau. Theo các tác gi c a cu n “Vi t nam h i nh p kinh t trong xu th toàn c u hóa. V n ñ và gi i pháp”, có các cách ti p c n v h i nh p kinh t sau ñây: Cách ti p c n th nh t thu c v phái theo tư tư ng liên bang. Phái này quan ni m h i nh p hư ng t i s n ph m cu i cùng là s hình thành m t nhà nư c liên bang ki u Hoa Kỳ và Th y S . Cách ti p c n này m i ch nhìn nh n h i nh p g n v i k t qu cu i cùng là hình thành nhà nư c liên bang, mà chưa th y ñư c h i nh p là s liên k t trong quá trình phát tri n. Cách ti p c n th hai xem h i nh p trư c h t là s liên k t các qu c gia thông qua phát tri n các lu ng giao lưu như thương m i, thư tín, thông tin,
13 du l ch, di trú…t ñó hình thành d n các c ng ñ ng an ninh h p nh t ki u Hoa Kỳ và lo i c ng ñ ng an ninh ña nguyên ki u Tây Âu. Cách ti p c n này ñã nhìn nh n h i nh p là m t quá trình kiên k t và ñưa ra ñư c n i dung c th c a s liên k t. Cách ti p c n th ba thu c nh ng ngư i theo phái tân ch c năng. Phái này cho r ng h i nh p v a là quá trình v a là s n ph m cu i cùng. ð ñánh giá quá trình liên k t, nh ng ngư i theo phái tân ch c năng chú tr ng vào phân tích quá trình h p tác trong vi c ho ch ñ nh chính sách [ 11, tr 53-54]. Nhìn chung, các lý thuy t v h i nh p thư ng g n v i trư ng phái th ch và thiên v ñ nh nghĩa h i nh p như là m t quá trình hư ng t i và là s n ph m cu i cùng c a s th ng nh t v chính tr ho c v kinh t gi a các nư c. Vi t nam, thu t ng h i nh p (ñư c hi u là h i nh p kinh t qu c t ) m i ch ñư c s d ng r ng rãi t th p niên 1990 tr l i ñây khi nư c ta th c hi n chính sách ña phương hóa, ña d ng hóa quan h kinh t ñ i ngo i, ch ñ ng và tích c c h i nh p kinh t khu v c và th gi i. Tuy nhiên, hi n nay có nh ng ñ nh nghĩa khác nhau v h i nh p. T ñi n bách khoa Vi t nam gi i thích: “H i nh p - s liên k t các n n kinh t v i nhau…Các n n kinh t khác nhau th c hi n s h i nh p thông qua ho t ñ ng m u d ch và h p tác chính sách và bi n pháp kinh t [51, tr 384]. Còn theo Nguy n Xuân Th ng,“ H i nh p kinh t qu c t là quá trình liên k t kinh t có m c tiêu, ñ nh hư ng c th g n v i ph m vi, c p ñ cũng như ñi u ki n c th c a m i nư c” [112, tr 23]. Các ñ nh nghĩa trên ñã ph n ánh n i dung quan tr ng c a h i nh p kinh t qu c t là liên k t c a các n n kinh t có m c tiêu, nhưng chúng chưa nói rõ m c tiêu, s n ph m cu i cùng là cái gì. Toàn c u hóa kinh t là xu th khách quan do s phát tri n cao c a l c lư ng s n xu t, c a phân công lao ñ ng qu c t quy t ñ nh. Còn h i nh p kinh t th hi n s thích ng c a các n n kinh t qu c gia v i xu th toàn c u hóa kinh t . H i nh p kinh t qu c t là quá trình liên k t n n kinh t và th trư ng c a t ng nư c v i kinh t khu v c và th gi i thông qua các n l c th c hi n t do hóa n n kinh t c a m i nư c trên các c p ñ ñơn phương, song phương và ña phương. H i nh p kinh t qu c t ñư c th c hi n thông
14 qua ho t ñ ng có ý th c c a các ch th kinh t xã h i và c ngư i dân, trư c h t là nhà nư c.Nhà nư c ch ñ ng th c hi n chính sách t do hóa kinh t . Như v y, n i hàm c a khái ni m h i nh p kinh t qu c t bao g m nh ng ñi m ch y u sau ñây : .H i nh p kinh t qu c t là quá trình liên k t n n kinh t và th trư ng c a m i qu c gia v i kinh t khu v c và th gi i. .M i qu c gia t nguy n tham gia vào các d nh ch / t ch c kinh t khu v c và toàn c u, th c hi n các cam k t v i các t ch c mà mình tham gia. .M i qu c gia ph i th c hi n t do hóa n n kinh t , t do hóa thương m i, ñ u tư, tài chính v i các c p ñ ñơn phương, song phương và ña phương. Do ñó có th hi u h i nh p kinh t qu c t là quá trình các qu c gia g n k t n n kinh t c a nư c mình v i kinh t khu v c và th gi i b ng các n l c th c hi n t do hóa kinh t , m c a kinh t trên các c p ñ ñơn phương, song phương, ña phương và gi m thi u s khác bi t ñ tr thành m t b ph n h p thành c a ch nh th kinh t toàn c u. B n ch t c a h i nh p kinh t qu c t bao hàm các khía c nh ch y u sau ñây: .H i nh p kinh t qu c t là quá trình g n k t và ph thu c l n nhau gi a các n n kinh t qu c gia. N u không có s liên k t, h p tác kinh t gi a các qu c gia thì không th có h i nh p kinh t . .H i nh p kinh t qu c t là quá trình gi m thi u, xóa b t ng bư c, t ng ph n các rào c n thương m i, ñ u tư gi a các qu c gia theo hư ng t do hóa. Gi m thi u s khác bi t ñ tr thành m t b ph n h u cơ c a n n kinh t toàn c u. N u không có s t do hóa thương m i, ñ u tư, tài chính,..., nói chung, là t do hóa kinh t gi a các qu c gia, thì không th có h i nh p kinh t qu c t . .H i nh p kinh t qu c t t o s c ép bu c các qu c gia ph i ñ i m i và hoàn thi n th ch kinh t , ñ c bi t ñi u ch nh h th ng pháp lu t, chính sách kinh t phù h p v i chu n m c qu c t , v i thông l qu c t . N u không th c hi n nh ng ñi u ch nh c n thi t ñó, thì m t qu c gia khó có th hòa nh p vào xu th h i nh p kinh t qu c t . .H i nh p kinh t qu c t t o ra nh ng nhân t mơi và ñi u ki n m i cho s phát tri n c a m i qu c gia và c c ng ñ ng qu c t trên cơ s khai thác và phân b t i ưu các ngu n l c trên ph m vi toàn c u. ð i v i m i nư c, h i nh p kinh t t o
15 ñi u ki n khai thác ti m năng, l i th c a ñ t nư c, m r ng th trư ng, thu hút v n, k thu t công ngh hi n ñ i và tri th c qu n lý tiên ti n ñ phát tri n. .H i nh p kinh t qu c t , m t m t, t o ñi u ki n thu n l i cho các doanh nghi p t do kinh doanh, tham gia vào chu i giá tr toàn c u, m t khác, t o s c ép bu c các doanh nghi p ph i không ng ng ñ i m i ñ ho t ñ ng có hi u qu hơn, nâng cao năng l c c nh tranh. Toàn c u hóa kinh t và h i nh p kinh t qu c t là m t c p ph m trù g n li n v i nhau trong quá trình phát tri n c a n n kinh tê th gi i. Không th có cái này mà không có c i kia. Không có toàn c u hóa kinh t thì s không có h i nh p qu c t như m t xu hư ng ph bi n. Th c ti n cho th y m t lo t các th ch kinh t khu v c và qu c t ch ñư c hình thành vào ñ u nh ng năm 1990. Ngư c l i, n u không có h i nh p kinh t qu c t thì toàn c u hóa kinh t ch là m t khuynh hư ng phát tri n chung, không ñư c th c hi n trong th c t . Toàn c u hóa kinh t và h i nh p KTQT là hai quá trình c a xu hư ng v n ñ ng c a n n kinh t th gi i ngày nay. Tuy nhiên, không nên ñ ng nh t toàn c u hóa kinh t v i h i nh p kinh t qu c t . Toàn c u hóa là xu hư ng liên k t kinh t toàn c u, khi xu hư ng này ñư c các ch th kinh t (nhà nư c, doanh nghi p) th c hi n trong th c t thì ñó là h i nh p kinh t qu c t . V i cách hi u như trên, n i dung ch y u c a h i nh p kinh t qu c t bao g m: -Ch ñ ng ký k t và tham gia các t ch c và các ñ nh ch kinh t qu c t , cùng v i các thành viên khác xây d ng các lu t chơi chung và th c hi n các qui ñ nh, các cam k t v i các t ch c, các ñ nh ch ñó. -Ti n hành nh ng ñi u ch nh trong nư c ñ th c hi n các qui ñ nh, các cam k t v h i nh p và ñ m b o ñ t ñư c m c tiêu c a h i nh p. Nh ng ñi u ch nh ñó bao g m: m t là, ñi u ch nh h th ng pháp lu t, chính sách theo hư ng làm cho h th ng lu t pháp, chính sách c a m i qu c gia v thương m i, ñ u tư, s n xu t kinh doanh, thu , gi i quy t tranh ch p thương m i,…ngày càng hoàn ch nh và phù h p v i qui ñ nh c a các t ch c và các ñ nh ch mà nư c ñó tham gia. Hai là, c i cách kinh t theo hư ng th trư ng ñ t o ñi u ki n cơ b n nh t cho h i nh p kinh t qu c t . Ba là, ñi u ch nh cơ c u kinh t , t o l p cơ c u kinh t cho phép khai thác t t nh t l i th c a ñ t nư c, nâng cao
16 năng l c c nh tranh c a n n kinh t cũng như c a các doanh nghi p nh m ñ t hi u qu cao trong quá trình h i nh p; ñào t o ngu n nhân l c ñáp ng yêu c u c a h i nh p kinh t qu c t . b) Hình th c và m c ñ h i nh p kinh t qu c t H i nh p kinh t qu c t là quá trình các qu c gia n l c m c a kinh t , t do hóa kinh t v i các c p ñ ñơn phương, song phương và ña phương. c p ñ ñơn phương, m i nư c có th ch ñ ng th c hi n các bi n pháp m c a, t do hóa trong m t s lĩnh v c mà h th y c n thi t cho phát tri n kinh t c a nư c mình ch không ph i do qui ñ nh c a các ñ nh ch , t ch c qu c t . c p ñ song phương, hai nư c ñàm phán ñ ký k t v i nhau các hi p ñ nh song phương trên cơ s các nguyên t c c a m t khu v c m u d ch t do. Hi n nay xu hư ng ký k t các hi p ñ nh thương m i t do, ñ c bi t là song phương phát tri n r t m nh. c p ñ ña phương, nhi u nư c cùng nhau thành l p ho c tham gia vào nh ng ñ nh ch , t ch c kinh t khu v c và toàn c u [11,tr57-58]. Các t ch c ña phương, theo Ruggie (1992) có ba ñ c trưng: i/tính không th chia c t; ii/khái quát hóa các nguyên t c ng x ; iii/m r ng nguyên t c có ñi có l i [120, tr40]. Nh ng t ch c kinh t khu v c bao g m các nư c thành viên cùng trong m t khu v c ñ a lý nh t ñ nh như liên minh châu Âu (EU), khu v c m u d ch t do B c M (NAFTA), khu v c m u d ch t do ðông Nam A (AFTA); Di n ñàn h p tác kinh t châu Á-Thái Bình Dương.Nh ng ñ nh ch , t ch c kinh t toàn c u bao g m các thành viên t nhi u khu v c khác nhau trên th gi i như T ch c thương m i th gi i (WTO). Trong nh ng năm g n ñây, xu t hi n và phát tri n m t hình th c h i nh p kinh t m i g i là h i nh p kinh t vùng (liên k t xuyên qu c gia) hình thành các tam giác, t giác phát tri n trong ñó các thành viên tham gia là các vùng lãnh th c a m t s nư c c n k nhau. C p ñ h i nh p ph thu c vào s phát tri n và chi u sâu các quan h mang tính ràng bu c gi a các qu c gia ñ i v i m c tiêu t do hóa thương m i trong khuôn kh th ch khu v c và toàn c u.Các liên k t và h i nh p kinh t qu c t , theo các nhà kinh t , có các hình th c sau ñây: