Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học: Từ ngữ tiếng Anh trên các phương tiện truyền thông tiếng Việt (từ tư liệu của một số báo mạng tiếng Việt)

Chia sẻ: Thi Thui | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:168

Thêm vào BST

Báo xấu

85
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án nghiên cứu, khảo sát đặc điểm của việc sử dụng từ ngữ tiếng Anh trên các báo mạng hiện nay, đồng thời lí giải các nhân tố ngôn ngữ - xã hội tác động đến việc sử dụng chúng. Từ đó, luận án góp phần vào nghiên cứu vấn đề từ ngữ mượn nói riêng, tiếp xúc ngôn ngữ nói chung từ góc độ ngôn ngữ học xã hội; góp phần vào giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt và chuẩn hóa tiếng Việt. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học: Từ ngữ tiếng Anh trên các phương tiện truyền thông tiếng Việt (từ tư liệu của một số báo mạng tiếng Việt)

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI TRẦN MINH HÙNG TỪ NGỮ TIẾNG ANH TRÊN CÁC PHƢƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG TIẾNG VIỆT (TỪ TƢ LIỆU CỦA MỘT SỐ BÁO MẠNG TIẾNG VIỆT) Ngành : Ngôn ngữ học Mã số : 9229020 LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HỌC NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS. TS. NGUYỄN VĂN KHANG HÀ NỘI - 2018 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Nội dung luận án có tham khảo và sử dụng ngữ liệu được trích dẫn từ các tác phẩm và nguồn tư liệu đăng tải trên các trang thông tin điện tử theo danh mục tài liệu tham khảo của luận án. TÁC GIẢ LUẬN ÁN Trần Minh Hùng ii MỤC LỤC MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÍ THUYẾT CỦA LUẬN ÁN ............................................................................ 8 1.1. Tổng quan về tình hình nghiên cứu ............................................................... 8 1.1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu hiện tượng từ ngữ vay mượn trên thế giới......................................................................................................................... 8 1.1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu hiện tượng từ ngữ vay mượn ở Việt Nam và các từ ngữ Anh trên các phương tiện truyền thông ............................... 14 1.1.3. Nhận xét và hướng triển khai của luận án................................................. 24 1.2. Cơ sở lí thuyết của luận án ........................................................................... 26 1.2.1. Cơ sở lí thuyết về vay mượn từ vựng........................................................ 26 1.2.2. Tổng hợp về từ mượn và từ ngữ tiếng Anh trong tiếng Việt .................... 42 1.2.3. Một số vấn đề về chuẩn hóa ngôn ngữ...................................................... 45 1.2.4. Một số vấn đề về báo mạng tiếng Việt...................................................... 51 1.3. Tiểu kết......................................................................................................... 54 CHƢƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM CỦA TỪ NGỮ TIẾNG ANH TRÊN MỘT SỐ BÁO MẠNG TIẾNG VIỆT .............................................................................. 56 2.1. Đặt vấn đề..................................................................................................... 56 2.2. Đặc điểm về hình thức xuất hiện từ ngữ tiếng Anh trên một số báo mạng tiếng Việt ............................................................................................................. 57 2.2.1. Sử dụng nguyên dạng từ ngữ tiếng Anh ................................................... 58 2.2.2. Phiên (Phiên chuyển) ................................................................................ 64 2.2.3. Rút gọn âm tiết .......................................................................................... 69 2.2.4. Viết tắt ....................................................................................................... 70 2.2.5. Nhận xét .................................................................................................... 72 2.3. Đặc điểm nghĩa của các từ ngữ tiếng Anh trên báo mạng tiếng Việt .... 74 2.3.1. Đặc điểm chung......................................................................................... 74 2.3.2. Giữ nguyên nghĩa ...................................................................................... 78 2.3.3. Biến động nghĩa ........................................................................................ 79 2.4. Đặc điểm từ loại của các từ ngữ tiếng Anh trên báo mạng.......................... 85 2.5. Đặc điểm của các cụm từ tiếng Anh trên báo mạng .................................... 87 iii 2.6. Tiểu kết......................................................................................................... 91 CHƢƠNG 3: TỪ NGỮ TIẾNG ANH TRÊN BÁO MẠNG TIẾNG VIỆT VỚI VIỆC GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT .................... 93 3.1. Những vấn đề chung về “giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” ................. 93 3.1.1. Đặt vấn đề.................................................................................................. 93 3.1.2. Khái niệm và nội dung của khái niệm “giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” .................................................................................................................... 94 3.1.3. Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt với chuẩn hóa tiếng Việt ................ 97 3.1.4. Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt đối với từ ngữ vay mượn ............... 97 3.1.5. Vấn đề đặt ra về giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt đối với từ ngữ vay mượn.................................................................................................................... 99 3.2. Các văn bản quy định liên quan đến việc sử dụng từ ngữ tiếng Anh trong tiếng Việt ........................................................................................................... 100 3.2.1. Các văn bản quy định .............................................................................. 100 3.2.2. Nhận xét .................................................................................................. 107 3.3. Khảo sát ý kiến xung quanh việc sử dụng từ ngữ tiếng Anh trong tiếng Việt và trên báo mạng tiếng Việt ...................................................................... 111 3.3.1. Giới hạn khảo sát..................................................................................... 111 3.3.2. Các khảo sát cụ thể.................................................................................. 112 3.3.3. Khảo sát các ý kiến của những người liên quan ..................................... 120 3.4. Nhận xét và kiến nghị đề xuất .................................................................... 136 3.4.1. Nhận xét .................................................................................................. 136 3.4.2. Kiến nghị đề xuất .................................................................................... 138 3.5. Tiểu kết....................................................................................................... 143 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 146 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 149 DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ...................... 163 LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN........................................................................ 163 PHỤ LỤC iv CÁC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ 1. CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Từ ngữ tiếng Anh nguyên dạng không dịch nghĩa 60 Bảng 2.2. Từ ngữ tiếng Anh nguyên dạng có dịch nghĩa 63 Bảng 2.3. Tổng hợp hình thức của từ tiếng Anh trên báo mạng tiếng Việt 73 Bảng 2.4. Các cụm từ tiếng Anh trên báo mạng tiếng Việt 87 Bảng 3.1. Lựa chọn cách viết của các từ tiếng Anh trên báo mạng tiếng Việt 113 Bảng 3.2. Lựa chọn cách viết của các từ tiếng Anh trên báo mạng tiếng Việt 114 2. CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Biểu đồ 2.1. Từ ngữ tiếng Anh nguyên dạng không dịch nghĩa 60 Biểu đồ 2.2. Từ ngữ tiếng Anh nguyên dạng có dịch nghĩa 64 Biểu đồ 2.3. Tỉ lệ sử dụng cụm từ tiếng Anh trên báo mạng tiếng Việt 88 Biểu đồ 2.4. Tỉ lệ sử dụng cụm từ tiếng Anh trong các chuyên mục trên báo mạng tiếng Việt 90 Biểu đồ 3.1. Tỉ lệ lựa chọn cách viết của từ tiếng Anh trên báo mạng tiếng Việt 113 Biểu đồ 3.2. Tỉ lệ lựa chọn cách viết của từ tiếng Anh trên báo mạng tiếng Việt 115 v