Luận văn: Giải pháp mở rộng tài trợ xuất nhập khẩu tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển

Chia sẻ: Bidao13 Bidao13 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

160
lượt xem 52
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hoạt động thương mại quốc tế là xu hướng chung của các quốc gia, mang tính tất yếu khách quan. Trong thời gian qua hoạt động xuất nhập khấu của nước ta ngày càng phát triển. Tài trợ xuất nhập khấu cho doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại, không những đem lại hiệu quả kinh doanh từ lãi vay mà còn thu được các phí dịch vụ từ hoạt động thanh toán quốc tế, mua bán ngoại tệ....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Giải pháp mở rộng tài trợ xuất nhập khẩu tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển

B GIÁO D C VÀ ÀO T O TRƯ NG I H C KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH PH M TH TÚ QUYÊN GI I PHÁP M R NG VÀ PHÁT TRI N TÀI TR XU T NH P KH U T I CHI U TƯ VÀ PHÁT NHÁNH NGÂN HÀNG TRI N TP. H CHÍ MINH LU N VĂN TH C SĨ KINH T CHÍ MINH – NĂM 2010 TP H
B GIÁO D C VÀ ÀO T O TRƯ NG I H C KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH PH M TH TÚ QUYÊN GI I PHÁP M R NG VÀ PHÁT TRI N TÀI TR XU T NH P KH U T I CHI U TƯ VÀ PHÁT NHÁNH NGÂN HÀNG TRI N TP. H CHÍ MINH Chuyên ngành : KINH T TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Mã s : 60.31.12 LU N VĂN TH C SĨ KINH T NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C: TS. QUANG TR CHÍ MINH – NĂM 2010 TP H
L I CAM OAN Tôi cam oan ây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t qu nêu trong lu n văn là trung th c. Tôi s ch u trách nhi m v n i dung tôi ã trình bày trong lu n văn này. H c viên ký tên Ph m Th Tú Quyên
M C L C...........................................................................................................Trang DANH M C CÁC CH VI T T T DANH M C CÁC B NG BI U ................................................................................. L IM U CHƯƠNG 1: NH NG V N CƠ B N V TÀI TR XU T NH P KH U....... 1 1.1. Ho t ng tài tr XNK c a NHTM...................................................................... 1 1.2. Các hình th c tài tr xu t kh u ............................................................................ 2 1.2.1. Căn c vào phương th c thanh toán......................................................... 2 1.2.2. Cho vay trên cơ s h i phi u ................................................................... 7 1.2.3. Căn c vào th i h n cho vay.................................................................... 9 1.2.4. Căn c vào m c tín nhi m i v i khách hàng.................................. 10 1.2.5. M t s hình th c tài tr XNK khác........................................................ 10 1.2.6. B o lãnh và tái b o lãnh......................................................................... 12 1.3. Vai trò c a các hình th c tài tr XNK................................................................ 13 i v i ngân hàng thương m i .............................................................. 14 1.3.1. 1.3.2. i v i doanh nghi p ............................................................................ 15 t nư c.................................................................. 16 1.3.3. i v i n n kinh t 1.4. Các r i ro và bi n pháp ngăn ng a r i ro trong ho t ng tài tr XNK .............. 16 ng ngo i thương................................................... 17 1.4.1 c thù trong ho t 1.4.2 Nh ng r i ro c thù trong ho t ng tài tr XNK ................................ 17 1.5. Gi i thi u m t s hình th c tài tr ngo i thương c a qu c gia khác ................... 19 1.5.1. Thái Lan .............................................................................................. 19 1.5.2. Trung Qu c .................................................................................................... 20 1.5.3. Hàn Qu c ......................................................................................................... 21 CHƯƠNG 2: TH C TR NG HO T NG TÀI TR XNK T I CHI NHÁNH U TƯ VÀ PHÁT TRI N TP. H CHÍ MINH ............................ 24 NGÂN HÀNG u tư và Phát tri n TP. H Chí Minh ....... 24 2.1. Gi i thi u v Chi nhánh ngân hàng u tư và Phát tri n 2.2. Th c tr ng ho t ng tài tr XNK t i Chi nhánh ngân hàng TP. H Chí Minh ...................................................................................................... 25 2.2.1. Ho t ng tài tr v n nói chung .......................................................... 25 2.2.2. Ho t ng tài tr xu t kh u .................................................................. 29
2.2.3 Ho t ng tài tr nh p kh u .................................................................. 31 2.2.4 Phân tích v ho t ng tài tr XNK t i BIDV HCMC .......................... 32 2.2.5. Các bi n pháp phòng ng a r i ro ang áp d ng t i BIDV HCMC ........ 41 2.3. ÁNH GIÁ TH C TR NG HO T NG TÀI TR XNK T I BIDV HCMC ................................................................................................................................. 47 2.3.1. M t ư c.................................................................................................................47 2.3.2 T n t i .....................................................................................................................47 2.3.3.Nh ng nguyên nhân ch y u nh hư ng n ho t ng tài tr XNK c a BIDV HCMC........................................................................................ 50 CHƯƠNG 3: CÁC GI I PHÁP NH M M R NG VÀ PHÁT TRI N HO T U TƯ NG TÀI TR XU T NH P KH U T I CHI NHÁNH NGÂN HÀNG VÀ PHÁT TRI N TP H CHÍ MINH ..................................................................... 57 nh hư ng ho t 3.1. ng tài tr XNK c a BIDV ................................................... 57 3.2. Gi i pháp nh m hoàn thi n và phát tri n tài tr XNK c a BIDV HCMC trong giai o n hi n nay ........................................................................................................... 57 u tư và Phát tri n TP H Chí Minh ... 57 3.2.1. i v i Chi nhánh Ngân hàng u tư và Phát tri n Vi t Nam............................... 75 3.2.2 i v i Ngân hàng 3.2.3. Gi i pháp vĩ mô i v i Chính ph và Ngân NNNN ............................ 76
DANH M C NH NG T VI T T T XK : Xu t kh u NK : Nh p kh u XNK : Xu t nh p kh u GDP : T ng s n ph m qu c n i CCS : Hoán i ti n t chéo IRS : Hóan i lãi su t m t ng ti n TCKT : T ch c kinh t Ngân hàng thương m i NHTM : Ngân hàng nhà nư c NHNN : u tư và Phát tri n Vi t Nam BIDV : Ngân hàng u tư và Phát tri n TP. H Chí BIDV HCMC : Chi nhánh Ngân hàng Minh
DANH M C CÁC B NG BI U, SƠ STT Tên B ng bi u Trang DANH M C B NG 1 B ng 2.1: Tình hình ngu n v n huy ng giai o n 2007 - 2009 25 B ng 2.2: T l tăng/ gi m ngu n v n huy 2 ng 25 B ng 2.3: Tình hình dư n c a BIDV HCMC giai o n 2007- 2009 3 27 B ng 2.4: Tăng/gi m dư n vay c a BIDV HCMC giai o n 2007- 2009 4 27 5 B ng 2.5: K t qu ho t ng kinh doanh c a BIDV HCMC giai o n 28 2007- 2009 B ng 2.6: Dư n tài tr XNK so v i dư n vay c a BIDV HCMC 6 32 B ng 2.7: Dư n tài tr XNK so v i dư n vay doanh nghi p 7 32 B ng 2.8: Dư n tài tr XNK phân theo lo i hình tài tr 8 33 B ng 2.9: Dư n tài tr xu t kh u phân theo m t hàng tài tr 9 35 B ng 2.10: Dư n tài tr nh p kh u phân theo m t hàng tài tr 10 38 11 B ng 2.11: Tình hình n quá h n tài tr xu t nh p kh u 40 12 B ng 2.12: Tình hình n x u tài tr xu t nh p kh u 40 13 B ng 2.13:K t qu giao d ch phái sinh trong ho t ng tài tr XNK 45 DANH M C HÌNH Hình 2.1 : Dư n tài tr XNK phân theo lo i hình tài tr 14 34 Hình 2.2: Dư n tài tr xu t kh u phân theo m t hàng tài tr 15 36 Hình 2.3 : Dư n tài tr nh p kh u phân theo m t hàng tài tr 16 38
L I NÓI U 1. Lý do ch n tài ng thương m i qu c t là xu hư ng chung c a các qu c gia, mang tính Ho t ng xu t nh p kh u c a nư c ta t t y u khách quan. Trong th i gian qua ho t ngày càng phát tri n. Tài tr xu t nh p kh u cho doanh nghi p có vai trò quan tr ng trong ho t ng kinh doanh c a Ngân hàng thương m i, không nh ng em l i hi u qu kinh doanh t lãi vay mà còn thu ư c các phí d ch v t ho t ng thanh toán qu c t , mua bán ngo i t . u tư và Phát tri n TP. H Chí Minh ã Th i gian qua Chi nhánh Ngân hàng ng tài tr xu t nh p kh u và bư c quan tâm n vi c phát tri n ho t u thu ư c nh ng thành qu nh t nh. Tuy nhiên bên c nh nh ng thành qu ã ư c, Chi nhánh Ngân hàng u tư và Phát tri n TP. H Chí Minh cũng g p ph i không ít khó khăn h n ch c n ph i kh c ph c. ây cũng là lý do tác gi l a ch n tài “Gi i pháp m r ng và phát tri n tài tr xu t nh p kh u t i Chi nhánh Ngân hàng u tư và Phát tri n TP. H Chí Minh” làm tài nghiên c u. 2. M c tiêu nghiên c u M c tiêu c a vi c nghiên c u là nh m tìm ra nh ng h n ch t n t i làm nh hư ng, ki m hãm s phát tri n c a ho t ng tài tr xu t nh p kh u t i Chi u tư và Phát tri n TP.H Chí Minh, xác nhánh Ngân hàng nh nh ng nguyên nhân chính t o ra nh ng h n ch ó t ó ra gi i pháp ki n ngh phù h p giúp cho ho t ng tài tr xu t nh p kh u c a Chi nhánh Ngân hàng u tư và Phát tri n TP. H Chí Minh phát tri n thu n l i và hi u qu hơn. 3. i tư ng và ph m vi nghiên c u i tư ng nghiên c u c a lu n văn là ho t ng tài tr xu t nh p kh u t i Chi u tư và Phát tri n TP. H Chí Minh. Lu n văn nghiên c u nhánh Ngân hàng nh hư ng ch y u n kh năng phát tri n c a vi c tài tr ho t nh ng nhân t ng xu t nh p kh u c a các doanh nghi p xu t nh p kh u Vi t Nam. Trên cơ s nh m i tương quan gi a các nhân t quan tr ng ch y u v i ó, xác ng ngân hàng cũng như c a các doanh nghi p hi u qu phát tri n c a ho t
xu t nh p kh u. D li u s d ng trong lu n văn ư c trích d n t các báo cáo t ng h p và tình u tư và Phát hình ho t ng kinh doanh th c t c a Chi nhánh Ngân hàng tri n TP. H Chí Minh 4. Phương pháp nghiên c u Các phương pháp ư c s d ng ch y u trong vi c th c hi n lu n văn là: phương pháp lý thuy t k t h p v i th c ti n, phương pháp th ng kê - phân tích - t ng h p, phương pháp so sánh. 5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a tài nghiên c u Ho t ng tài tr xu t nh p kh u là m t ho t ng quan tr ng c a ngân hàng thương m i, vì v y vi c h th ng hoá các v n lý lu n và kh o sát th c ti n ng tài tr xu t nh p kh u c a m t ngân hàng thương m i ho t c thù không ch có ý nghĩa quan tr ng trong vi c nâng cao ch t lư ng ho t ng tài tr xu t u tư và Phát tri n TP. H Chí Minh mà nh p kh u t i Chi nhánh Ngân hàng còn có ý nghĩa quan tr ng trong vi c nâng cao ch t lư ng ho t ng này t i các ngân hàng thương m i cũng như có giá tr tham kh o t t cho các nhà ho ch nh chính sách, các nhà qu n lý nh m nâng cao nâng cao ch t lư ng trong ng c a h th ng các ngân hàng thương m i. ho t Do h n ch v th i gian, trình và kinh nghi m, tài không th i sâu tìm hi u, kh o sát và phân tích h t các khía c nh có liên quan n quy n ch n. tài này s ti p t c ư c nghiên c u, kh o sát, ki m ch ng Mong r ng y hơn và trên cơ s ó có th c ng c ho c b sung thêm các gi i pháp, xu t t ư c hi u quã thi t th c và b n v ng hơn. nh m 6. K t c u n i dung lu n văn u và k t lu n, n i dung chính c a lu n văn bao g m 03 chương: Ngoài l i nói Chương 1 cơ b n v tài tr xu t nh p kh u : Nh ng v n Chương 2 : Th c tr ng ho t ng tài tr xu t nh p kh u t i Chi nhánh Ngân u tư và Phát tri n TP.H Chí Minh hàng Chương 3 : Các gi i pháp nh m m r ng và phát tri n ho t ng tài tr xu t u tư và Phát tri n TP. H Chí Minh. nh p kh u t i Chi nhánh Ngân hàng
1 CHƯƠNG 1: NH NG V N CƠ B N V TÀI TR X U T N H P KH U ng tài tr xu t nh p kh u c a Ngân hàng thương m i 1.1. Ho t Trong i u ki n n n kinh t th trư ng, xu t nh p kh u tr thành v n quan tr ng. Th trư ng thương m i th gi i m r ng không ng ng, nhu c u v th trư ng tiêu th hàng hóa, th trư ng u tư ang tr thành nhu c u c p bách c a các doanh nghi p xu t nh p kh u. Do kh năng tài chính có h n mà các doanh nghi p xu t nh p kh u không ph i lúc nào cũng có ti n thanh toán hàng nh p kh u ho c có v n thu mua ch bi n ó n y sinh quan h vay mư n và s giúp hàng xu t kh u, t tài tr c a ngân hàng. Quan h giao thương qu c t t ra nh ng v n t nh , ôi khi ph c t p, nên nh ng nghi p v thương m i òi h i s tham gia c a ngân hàng. Ngân hàng em l i cho các ng ngo i thương s hi u bi t v k thu t và ch d a tài chính trong lĩnh v c nhà ho t quan tr ng này. Có th nói s ra i c a tài tr xu t nh p kh u là m t yêu c u t t y u khách quan, g n li n v i các quan h mua bán ngo i thương gi a các nư c v i nhau. Tài tr xu t nh p kh u t i các ngân hàng thương m i d a vào 3 nguyên t c cơ b n: Ti n vay ph i ư c hoàn tr - úng h n c v n l n lãi; V n vay ph i ư c s d ng úng m c ích; - V n vay ph i có tài s n tương ương làm - m b o. Cùng v i s phát tri n c a ngo i thương và h th ng ngân hàng, ho t ng tài tr xu t nh p kh u c a ngân hàng phát tri n ngày càng a d ng và phong phú: Hình th c ơn gi n i v i các ơn v - u tiên là ngân hàng cho vay tr c ti p nh p kh u như cho vay b sung v n lưu ng thu mua ch bi n s n xu t hàng ng ã ư c ký k t, cho vay xu t kh u theo các h p thanh toán các nguyên li u, hàng hóa, v t t nh p t nư c ngoài; - T hình th c cho vay ng n h n là ch y u, ngân hàng ã m r ng cho vay trung và dài h n tài tr cho ho t ng s n xu t kinh doanh xu t nh p kh u. Ngân hàng cho vay mua s m máy móc thi t b , c i ti n công ngh , ng d ng các
2 nâng cao ch t lư ng s n ph m, tăng năng l c thành t u khoa h c k thu t c nh tranh trên th trư ng th gi i; vay v n nư c - Ngân hàng còn th c hi n cho vay gián ti p, ng ra b o lãnh ngoài cho các ơn v xu t nh p kh u, nh ó các doanh nghi p có th vay v n mà không c n ph i th ch p hay c m c tài s n, b o lãnh m L/C thanh toán hàng nh p kh u, b o lãnh h i phi u, b o lãnh th c hi n h p ng, v.v … ưa n ngân hàng chi t kh u cũng như các N u doanh nghi p có h i phi u có th ch ng t thanh toán có giá tr khác. Ngân hàng có th mua l i toàn b ch ng t và có quy n òi nhà nh p kh u theo h i phi u. Trư ng h p nhà xu t kh u có nh ng h p ng nh kỳ v i i u ki n thanh toán tr ch m, nhưng có nhu xu t liên t c và dài h n theo c u v n ngay, nhà xu t kh u bán các kh an thanh toán chưa n h n cho ngân hàng. Khi n h n, ngân hàng s thu ti n t nhà nh p kh u, ây chính là hình th c tín d ng bao thanh toán. 1.2. Các hình th c tài tr xu t nh p kh u Xu hư ng hi n nay là kinh t qu c gia ph i g n li n v i kinh t th gi i, nên ho t ng ngo i thương phát tri n r t nhanh v s lư ng l n quy mô, t ó c n ph i có s tài tr c a ngân hàng v v n, k thu t thanh toán. Thông thư ng nghi p v tài tr xu t giúp nh p kh u c a ngân hàng thương m i g n li n v i nghi p v thanh toán qu c t , ư c th c hi n qua hai lo i hình ch y u: - Tài tr b ng cách cho vay. - Tài tr b ng cách b o lãnh. Các hình th c tài tr cho vay ư c th c hi n c th qua các nghi p v sau: 1.2.1. Căn c vào phương th c thanh toán 1.2.1.1. Cho vay trong khuôn kh phương th c thanh toán b ng L/C a. i v i L/C trong thanh toán hàng nh p kh u: ng ngo i thương v i m t công ty nư c ngoài s v p M t nhà nh p kh u ã ký h p . Trư c khi ti n hành thanh toán nhà nh p kh u mu n ph i bi t ch c ph i nhi u v n ch n là hàng hóa ư c giao phù h p v i các i u ki n c a h p ng. Tương t , nhà
3 xu t kh u cũng không mu n r i hàng c a h ra th m chí là ti n hành s n xu t trư c khi ư c thanh toán t t bi t ch c ch n là s p. Do ó nhà xu t kh u s mu n phòng ng a trư c nh ng r i ro không ư c thanh toán có th x y ra do ngư i mua m t kh năng thanh toán ho c t ch i nh n hàng. Trong trư ng h p này thư tín d ng (L/C) s áp ng nhu c u c a c hai bên v i tư cách là m t phương ti n thanh toán. V i nh ng mb o mà nó mang l i cho m i bên, m b o giao hàng i v i nhà nh p kh u và mbo thanh toán i v i nhà xu t kh u, nên các bên có th xin vay v n ph c v nhu c u v n c a mình. i v i nhà nh p kh u, m L/C ư c xem là hình th c tài tr c a ngân hàng: m i thư u ư c m theo tín d ng ngh c a nhà nh p kh u. Khi ngân hàng ng ý m L/C cho nhà nh p kh u, có nghĩa là ngân hàng cam k t thanh toán cho ngư i th hư ng l i n u b ch ng t phù h p v i các i u kh an c a L/C. Ngân hàng s gánh ch u r i ro n u như nhà nh p kh u không có kh năng thanh toán, nhưng m b o uy tín c a mình ngân hàng m L/C ph i thanh toán cho phía nư c ngoài, i u này có nghĩa là ngân hàng m L/C c p tín d ng cho nhà nh p kh u. Do ó, trư c khi m L/C, ngân hàng ph i ki m tra tình hình tài chính và kh năng thanh toán, ho t ng c a nhà nh p kh u … nh c a ngân hàng phát sinh trong trư ng h p khách – Ký qu L/C: Ký qu là m t quy hàng xin ư c m L/C. Khách hàng s ph i n p m t kho n ti n nh t nh vào tài kho n c a h t i ngân hàng mà h xin m L/C và kho n ti n ó ư c phong t a cho n khi các nghĩa v liên quan n L/C c a ngân hàng ch m d t. Thư ng kho n ti n này ư c tính t l v i giá tr mà khách hàng xin m L/C. Trong trư ng h p thi u s tin c y ho c hi u qu thương v ti m n r i ro cao, ngân hàng có th yêu c u khách hàng ký qu 100% giá tr L/C. Vi c ký qu có nh ng ý nghĩa sau ây: + Ký qu nh m h n ch r i ro cho ngân hàng trong quá trình th c hi n m L/C cho khách hàng. Trong trư ng h p ngân hàng ph i th c hi n nghĩa v tr thay cho ngư i m L/C, ti n ký qu s ư c s d ng trư c thanh toán cho ngư i th hư ng L/C, ph n còn l i ngân hàng m i dùng v n c a mình thanh toán sau. nh khách hàng có năng l c nh t + Ký qu nh m kh ng nh v v n và ràng bu c khách hàng làm tròn nghĩa v thanh toán.
4 Trong th c t , các ngân hàng thư ng phân lo i khách hàng c a mình tùy theo tình hình tài chính, kh năng thanh toán, quan h gi a ngân hàng v i khách hàng mà ngân hàng tài tr s quy t nh m c ký qu cao hay th p. – Cho vay thanh toán hàng nh p kh u ho c tài tr thanh toán b ch ng t giao hàng: Theo hình th c này, khách hàng ph i l p phương án s n xu t kinh doanh mang tính kh thi cho lô hàng nh p v ph c v s n xu t ho c kinh doanh. ng th i, khách hàng nh kh năng thanh toán. Khi ph i lên k ho ch tài chính nh m xác n th i i m thanh toán, kho n thi u h t gi a s ti n ph i thanh toán và v n t có tham gia là kh an doanh nghi p c n ngân hàng tài tr . Trên cơ s xem xét và phân tích k ho ch và phương án c a khách hàng ngân hàng s ra quy t nh tài tr và xác nh m c ngân hàng ch p nh n tài tr . T t c các công o n này ph i th c hi n trư c khi b ch ng t giao hàng c a ngư i xu t kh u v n ngân hàng ng ra tài tr . Khi hàng hóa, b n nơi, nhà nh p kh u có th nh n ư c s tài tr c a ngân hàng thông ch ng t v qua hình th c vay thanh toán L/C trong trư ng h p L/C tr ngay, ho c ngân hàng thay m t nhà nh p kh u ký nh n thanh toán trên h i phi u trong trư ng h p L/C tr ch m. Cho vay b t bu c: V n i dung cũng là cho vay thanh toán b ch ng t giao hàng. Tuy – nhiên, tình tr ng vay b t bu c phát sinh khi ngư i nh p kh u không thanh toán ho c không t p trung ti n thanh toán b ch ng t giao hàng. Ngân hàng khi ó s cho thanh toán úng h n cho ngân hàng nư c ngoài. vay trên giá tr ti n hàng còn thi u Nhà nh p kh u nên tránh tình tr ng phát sinh n vay b t bu c do h s ph i ch u lãi su t vay cho kho n ti n này tương ng lãi su t vay b t bu c là n quá h n. Hơn n a, th i gian vay b t bu c thư ng không quá 30 ngày k t ngày ngân hàng tr thay, áp l c thanh toán n vay cho ngân hàng r t l n. i v i L/C trong thanh toán hàng xu t kh u: ư c th hi n qua các hình th c: b. – Cho vay th c hi n hàng xu t kh u theo L/C ã m : Thư tín d ng không nh ng là m t công c m b o thanh toán mà còn là m t công c tín d ng. Khi nh n L/C do ngân hàng m L/C phát hành theo yêu c u c a nhà nh p kh u, thì nhà xu t kh u ư c m b o thanh toán sau khi giao hàng n u xu t trình b ch ng t h p lý phù h p v i i u ki n ã ghi trong L/C. Nhà xu t kh u còn có th d a vào ó nh ngân hàng ph c v mình c p m t kho n tín d ng th c hi n xu t hàng
5 nh là L/C ph c v cho nhi u m i liên quan như theo L/C quy nh, t ó có th kh ng là phương ti n trong lĩnh v c cho vay hàng xu t. Trên cơ s L/C ã ư c ch p nh n ti p t c s n xu t, nghĩa là s n sàng ngân hàng có th c p tín d ng cho nhà xu t kh u ch p nh p chi t kh u các h i chi u c a L/C này. i v i L/C tr ch m cũng ư c s d ng như m t phương ti n i vay. Nhà xu t kh u có th nh n ư c ti n dư i d ng tín d ng chuy n như ng toàn b quy n th hư ng L/C c bi t thu n l i hơn khi ó là m t L/C tr ch m có xác nh n. cho ngân hàng vay v n, – Cho vay chi t kh u ho c ng trư c ch ng t hàng xu t kh u: áp ng nhu c u v n, nhà xu t kh u sau khi giao hàng xong có th thương lư ng v i ngân hàng, th c hi n chi t kh u b ch ng t ho c ng trư c ti n khi b ch ng t ư c thanh toán. Như v y, i v i nhà xu t kh u, L/C không nh ng là công c mb o thanh toán mà còn là công c m b o tín d ng. Chi t kh u toàn b ch ng t xu t kh u là hình th c ngân hàng tài tr nhà xu t kh u thông qua vi c mua l i ho c cho vay trên cơ s giá tr b ch ng t xu t kh u hoàn h o ư c ngư i xu t kh u trình. Có 2 hình th c chi t kh u: + Chi t kh u mi n truy òi (chi t kh u óng): ngân hàng mua l i b ch ng t xu t kh u hoàn h o c a ngư i xu t kh u. Giá mua s th p hơn giá tr b ch ng t , do ngân hàng tính tr l i phí chi t kh u và th i gian c n thi t trung bình òi ti n ngư i nh p kh u nư c ngoài. Chi t kh u mi n truy òi có nghĩa là ngư i xu t kh u bán h n b ch ng t cho ngân hàng, nh n ti n và không còn trách nhi m hoàn tr , trách nhi m thu ti n và quy n s d ng s ti n thu ư c hoàn toàn thu c v ngân hàng. + Chi t kh u ư c phép truy òi (chi t kh u m ): ngân hàng th c hi n vi c cho vay trên cơ s ngư i xu t kh u xu t trình b ch ng t hoàn h o. Th i gian cho vay ư c tính b ng th i gian c n thi t trung bình òi ti n ngư i nh p kh u nư c ngoài. Khi ó, trách nhi m ngư i xu t kh u v n còn cho n khi ngân hàng òi ư c ti n t ngư i nh p kh u. Khi chi t kh u ư c tính dư i hình th c lãi chi t kh u, tính theo ngày và m c phí dĩ nhiên th p hơn trong trư ng h p chi t kh u mi n truy òi vì r i ro ngân hàng ph i ch u th p hơn trong trư ng h p trên.
6 ng chi t kh u c a ngân hàng nh m tài tr v n lưu ng cho ngư i Tác d ng ho t xu t kh u m b o s n xu t kinh doanh liên t c, không b gián o n trong th i gian ch ngư i nh p kh u nư c ngoài thanh toán ti n hàng. Tín d ng ng trư c ti n trư c khi b ch ng t ư c thanh toán: ó là vi c t m ng - cho quy n hư ng thanh toán trong khuôn kh thanh toán tín d ng ch ng t . Th i gian ch thanh toán là m t quá trình khá dài, nên nhà xu t kh u cũng c n m t kho n tài tr c a ngân hàng, ó là kho n tín d ng ng trư c. i v i tín d ng ng trư c lo i này, nh ng gi y t có giá theo l nh (order papers) ho c nh ng gi y t chính như v n ơn, hóa ơn thương m i, h p ng b o hi m… u là nh ng v t th ch p cho ngân hàng, do ó, t t c nh ng gi y t có giá theo l nh u ph i có m nh chuy n như ng kh ng (blank endorsement) ho c chuy n như ng cho ngân hàng c p tín d ng ng trư c. M c c p v n ng trư c ph thu c vào các y u t sau: + Kh năng thanh toán c a nhà xu t kh u; + Kh năng c nh tranh c a hàng hóa và giá tr c a hàng hóa d ki n; + Chính sách kinh t và chính sách chính tr c a nư c nh p kh u i v i ngân hàng nhà xu t kh u; + Nh ng r i ro v t giá h i oái ( i v i ngân hàng nhà nh p kh u); Tín d ng ng trư c dư i hình th c mua l i b ch ng t thanh toán: Sau khi hoàn t t - nghĩa v xu t chuy n hàng hóa cho ngư i mua, ngư i xu t kh u l p b ch ng t thanh toán (bao g m các ch ng t liên quan t i hàng hóa và h i phi u thương m i), lúc này ngư i xu t kh u có toàn quy n s h u b ch ng t thanh toán này. ng th i h l i xu t hi n nhu c u bù pv n ti p t c quá trình kinh doanh trong kho ng th i gian xu t chuy n hàng hóa n khi nhà nh p kh u ch p nh n b ch ng ng ý tr ti n. Trong trư ng h p như v y, nhà xu t kh u có th t và em bán b ch ng t thanh toán này cho ngân hàng. Vi c ngân hàng mua b ch ng t thanh toán này t c là ã ch p nh n c p m t kho n tín d ng cho ngư i xu t kh u. Tr giá kho n tín d ng ng trư c này ph thu c vào tr giá b ch ng t , lo i hàng nh và kh năng thanh hóa mua bán th hi n trên ch ng t , các chi phí theo quy toán ti n trên b ch ng t c a ngư i mua. Thông thư ng các ngân hàng mua v i giá kho ng 70 – 90% tr giá toàn b ch ng t .
7 i v i ngư i xu t kh u, khi b ch ng t g i i Ngân hàng v n có quy n truy òi không thu ư c ti n. Tuy nhiên, s có th h n ch r i ro t t hơn, trong trư ng h p ngân hàng mua l i b ch ng tư ư c l p ra trên cơ s yêu c u c a m t thư tín d ng. 1.2.1.2. Cho vay trong khuôn kh phương th c nh thu kèm ch ng t So v i tín d ng ch ng t , nh thu ít ư c s d ng trong thanh toán vì ây là phương th c thanh toán có l i cho bên mua, thư ng ư c áp d ng khi hai bên quen bi t tin tư ng nhau. T lúc g i các ch ng t t i ngân hàng (ngân hàng bên nhà xu t kh u) cho t i khi xu t trình v i ngư i thanh toán có th m t m t kho ng th i gian nh t nh. Tài tr c a ngân hàng trong phương th c nh thu kèm ch ng t có th hi n như sau: - Nh thu n trong thanh toán hàng nh p kh u: ngân hàng ti p nh n ch ng t t ngân hàng nư c ngoài, xu t trình h i phi u òi ti n nhà nh p kh u. N u nhà nh p kh năng thanh toán, thì c n ph i có s tài tr c a ngân hàng cho vay kh u không thanh toán hàng nh p kh u. Nh thu i trong thanh toán hàng xu t kh u: tương t như phương th c tín d ng - ch ng t , ngân hàng có th cho vay thu mua, s n xu t hàng xu t kh u, chi t kh u ư c ng trư c b ch ng t hàng xu t kh u. Nhà xu t kh u có th chuy n như ng quy n l i này t s y nhi m cho ngân hàng thu ch ng t . Nhưng giá tr c a s chuy n như ng này ph thu c r t l n vào kh năng thanh toán c a ngư i vay vì không có s m b o ch c ch n r ng các ch ng t c a ngư i ph i thanh toán (ngư i tiêu th hàng hóa) ư c ch p nh n và vào giá tr hàng hóa ư c thanh toán. N u nhà nh p kh u ư c giao các ch ng t khi ch p nh n m t h i phi u òi n , thì có th kèm theo vi c chi t kh u h i phi u ngân hàng nhà xu t kh u cũng như ngân hàng nhà nh p kh u. 1.2.2. Cho vay trên cơ s h i phi u ng tài tr thương m i có nh ng hình th c tài tr quan tr ng ư c xây Trong ho t d ng ho c là trên cơ s h i phi u hay ph thu c vào vi c t t toán h i phi u, ó là: a- Tài tr chi t kh u; b- Tài tr ch p nh n h i phi u;
8 c- Tài tr bao n ch p phi u; d- C p tài chính h i phi u t nh n n (Promissory notes); e- Ch p phi u ngân hàng (Bankers’ Acceptances); f- Bao toàn b thanh toán. T t c nh ng hình th c tài tr h i phi u t a) t i e) trên là nh ng hình th c tài chính ng n h n. Riêng hình th c bao thanh toán ư c x p vào hình th c tài tr thương m i trung và dài h n. 1.2.2.1. Chi t kh u h i phi u Tài tr chi t kh u thương phi u là nghi p v tài tr ng n h n ư c th c hi n dư i hình th c khách hàng chuy n quy n s h u thương phi u chưa áo h n cho ngân hàng nh n m t s ti n b ng m nh giá c a thương phi u tr i lãi chi t kh u và hoa h ng phí chi t kh u. Th c ch t c a hình th c này là ngân hàng ti n hành mua l i các h i phi u thương m i ang trong th i kỳ chưa n h n thanh toán. Thông qua lo i hình tài tr này, ngân hàng cung ng m t kho n v n cho các nhà xu t kh u h có i u ki n ti p t c quá trình tái s n xu t. ây chính là kho n v n mà nhà p, vì trư c ó h ã cung ng kho n tài tr thương m i (bán ch u s n xu t c n bù hàng hóa) cho nhà nh p kh u. c trưng nh t c a nghi p v chi t kh u thương phi u là ngân hàng s kh u tr ti n Nét lãi ngay khi chi t kh u và ch chuy n cho khách hàng s ti n còn l i. Các ngân hàng s nh kh i lư ng tín d ng c p ra (giá tr chi t kh u) căn c vào m nh giá c a h i xác phi u ư c áp d ng làm i tư ng chi t kh u tr i l i t c chi t kh u và l phí nh thu mà ngân hàng chi t kh u hư ng. Phương th c tính ti n chi t kh u xác nh như sau: Giá tr thanh toán cho ngư i xin chi t kh u = Tr giá ch ng t – M c chi t kh u Trong ó : • = M nh giá + Lãi hư ng nh kỳ. Tr giá ch ng t • Lãi hư ng nh kỳ = M nh giá x % Lãi su t ư c hư ng nh kỳ. • Hoa h ng phí = M nh giá x % t l hoa h ng. • Lãi chi t kh u = ( Tr giá CK x Lãi CK %/năm x s ngày nh n CK )/ 365.
9 ngư i có nhi m v tr ti n Khi k t thúc th i h n chi t kh u, ngân hàng s òi ti n h i phi u. Thông thư ng, trong nghi p v chi t kh u, các ngân hàng có th g p r i ro trong các trư ng h p sau: Ngư i có nghĩa v tr ti n h i phi u t ch i vi c tr ti n ho c không có kh năng - thanh toán k p th i khi h i phi u n h n; Chi t kh u nh ng h i phi u không h p l ( ư c thành l p không trên cơ s hành vi - thương m i). Vì th khi th c hi n nghi p v chi t kh u, ngân hàng ph i xem xét m t cách th n tr ng h n ch r i ro có th x y ra. 1.2.2.2. Ch p nh n h i phi u Ch p nh n h i phi u là m t nghi p v thông thư ng trong quá trình lưu thông h i phi u. Trong th i h n quy nh, bên bán ph i xu t trình cho bên mua h ký ch p nh n tr ti n h i phi u. H i phi u ch có th lưu thông d dàng khi nó ã ư c ký ch p nh n tr ti n khi n h n. Tài tr ch p nh n h i phi u là kho n tài tr mà ngân hàng ký ch p nh n h i phi u. Ngư i vay chính là nhà nh p kh u và kho n vay ch là m t hình th c, m t s mb o v tài chính, th c ch t ngân hàng chưa ph i xu t ti n th c s cho ngư i vay. Tuy nhiên, kh năng thanh toán, thì ngư i cho vay (ngân khi n h n n u nhà nh p kh u không hàng), ngư i ng ra ch p nh n h i phi u ph i tr n thay. i v i ngân hàng, k t khi ký ch p nh n tr ti n h i phi u cũng chính là th i i m b t u gánh ch u r i ro, n u như bên mua không có ti n thanh toán cho bên bán khi h i phi u n h n thanh toán. ương nhiên, n u n th i h n thanh toán h i phi u mà bên mua có ti n, thì ngân hàng th c s không ph i ng ti n ra, như v y kho n tài tr này ch là hình th c, là m t m b o v tài chính. Trong thư ng h p này, ngân hàng ch s nh n ư c m t kho n s phí ch p nh n, kho n ti n bù p cho chi phí gánh ch u r i ro tín d ng mà thôi. 1.2.3. Căn c vào th i h n cho vay
10 1.2.3.1. Tài tr ng n h n Tài tr ng n h n là lo i tài tr có th i h n dư i 1 năm, thư ng ư c s d ng cho vay b sung v n lưu ng ph c v s n xu t kinh doanh c a các ơn v , chi m t tr ng l n t i nh p kh u nguyên li u, v t tư máy móc thi t b , các ngân hàng cho vay s n xu t, ch bi n hàng xu t kh u. 1.2.3.2. Tài tr trung và dài h n nh c a m i nư c. Th i h n c a tài tr trung, dài h n tùy theo quy Vi t Nam, tài tr trung h n có th i h n t 1 năm n 5 năm, tài tr dài h n t 5 năm tr lên. Hình th c tài tr này ư c cung c p u tư, mua s m tài s n c nh, xây d ng m i, c i t o, m r ng khôi ph c, c i ti n k thu t, hi n i hóa công ngh . 1.2.4. Căn c vào m c tín nhi m i v i khách hàng 1.2.4.1. Tài tr có mb o ây là hình th c tài tr nh m m b o an toàn v n cho vay c a ngân hàng. Các doanh nghi p mu n ư c vay v n c a ngân hàng ph i có v t tư, tài s n c m c , th ch p, b o lãnh c a ngư i th ba i v i kho n cho vay. Nh ng tài s n này là cơ s m b o cho ngân hàng có kh năng thu h i v n cho vay trong trư ng h p doanh nghi p không tr ư c n . Có nhi u lo i b o m cho m t kho n vay ngân hàng, tuy nhiên có 3 yêu c u ư c ngân hàng ch p nh n: a) d ưc i v i b t c lo i b o m nào nh giá; b) d cho ngân hàng quy n ư c s h u h p pháp; c) d tiêu th hay thu n l i. Khi cho vay có tài s n b o m, không bao gi nên coi ó là ngu n tr n , mà ch là cái gì ó d a vào khi ngu n tr n d ki n không thành. 1.2.4.2.Tài tr không mb o ây là hình th c ngân hàng cho vay mà không c n có tài s n th ch p, c m c ho c b o lãnh c a m t ngư i th ba. Cơ s cho vay ch d a vào uy tín, quy mô, hi u qu kinh doanh, hi u qu c a phương án và có quan h thư ng xuyên t t p v i ngân hàng. 1.2.5. M t s hình th c tài tr xu t nh p kh u khác 1.2.5.1. Bao thanh toán (Factoring hay affacturage)
11 ây là hình th c tài tr c bi t dành cho xu t kh u, ngân hàng ho c các t ch c tài chính s mua l i các ch ng t thanh toán, các kho n n chưa n h n thanh toán tr nư c ngoài. Hi n nay trên th thành ch n tr c ti p ng ra òi n nhà nh p kh u gi i, nghi p v bao thanh toán ư c th c hi n t i các ngân hàng ho c thành l p ra công ty riêng g i là công ty Factoring chuyên mua l i các kho n n . Các công ty này phát tri n r t m nh, doanh s cao. Bao thanh toán là vi c mua các kho n Có ph i òi chưa t i h n thanh toán phát sinh t ng cung ng hàng hóa và d ch v nhưng không ư c phép truy hoàn nh ng ch ho t cũ – c a các kho n Có này. Thông thư ng, ta g i ngư i bán kho n Có ph i òi này là ngư i như ng và ngư i mua là ngư i bao thanh toán. Trên cơ s h p ng bao toàn b thanh toán gi a nhà xu t kh u và ngư i bao các kho n Có ph i òi, ngư i xu t kh u s chuy n giao h i phi u cho ngư i mua kho n Có ph i ng bao thanh toán có th có m t ý nghĩa c bi t, nó là m t cơ s pháp òi này. H p lý ư c phép áp d ng cho kho n Có ph i òi ã ư c như ng bán, ch như v y m i có th gi i quy t ư c nh ng vư ng m c v lu t nư c ngoài và nh ng tranh ch p có th phát sinh theo lu t qu c gia. H i phi u t nh n n phù h p m t cách c bi t iv i hình th c bao toàn b thanh toán. Tùy theo tính ch t hoàn h o c a ch ng t , tình hình tài chính và kh năng thanh toán c a ngư i m c n mà ngân hàng quy t nh t l mua n cao hay th p i v i nhà xu t kh u. Có hai lo i: - Factoring tương i: là ngân hàng, công ty Factoring s thanh toán ti n cho nhà xu t kh u, nhưng v i th a thu n là nhà xu t kh u v n ch u trách nhi m r i ro n u nhà nh p kh u không tr ti n. i: ngân hàng ho c công ty Factoring gánh ch u m i r i ro n u như nhà - Factoring tuy t nh p kh u không tr ti n. Factoring giúp nhà xu t kh u có v n ngay ti p t c ho t ng kinh doanh c a mình dù bán thu ti n ngay hay bán ch u, ng th i giúp nhà xu t kh u không ph i b n tâm vào vi c qu n lý thanh toán ph c t p kéo dài th i gian. Vì v y nhà xu t kh u ph i tr m t kho n phí khá cao khi bao thanh toán.