Luận văn: Nghiên cứu bệnh xuất huyết trên vi, xoang miệng cá Basa (Pangasius bocourti) cá tra (P. hypopthalmus) nuôi tại An Giang (part 10)

Chia sẻ: Asdfadf Adgsg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

71
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Số lượng vi khuẩn trung bình trong gan cá ba sa thu mẫu trên sông Tiền (35,83.104 CFU/g) cao hơn sông Hậu (13,35.104 CFU/g) vào mùa mưa. Mùa khô số lượngh vi khuẩn trong gan cá bệnh ở sông Tiền (5,31.104 CFU/g) cũng cao hơn sông Hậu (0,87. 104 CFU/g). Mùa mưa, số lượng vi khuẩn phân lập được từ gan cá cũng cao hơn mùa khô trên cả hai khu vực sông Tiền và sông Hậu. Số lượng vi khuẩn phân lập được từ gan cá chưa có biểu hiện bệnh lý bên ngoài (cá “khỏe”) rất thấp ( 0,22....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Nghiên cứu bệnh xuất huyết trên vi, xoang miệng cá Basa (Pangasius bocourti) cá tra (P. hypopthalmus) nuôi tại An Giang (part 10)

muøa khoâ trình baøy taïi Baûng 11. Soá löôïng vi khuaån trung bình trong gan caù ba sa thu maãu treân soâng Tieàn (35,83.104 CFU/g) cao hôn soâng Haäu (13,35.104 CFU/g) vaøo muøa möa. Muøa khoâ soá löôïngh vi khuaån trong gan caù beänh ôû soâng Tieàn (5,31.104 CFU/g) cuõng cao hôn soâng Haäu (0,87. 104 CFU/g). Muøa möa, soá löôïng vi khuaån phaân laäp ñöôïc töø gan caù cuõng cao hôn muøa khoâ treân caû hai khu vöïc soâng Tieàn vaø soâng Haäu. Soá löôïng vi khuaån phaân laäp ñöôïc töø gan caù chöa coù bieåu hieän beänh lyù beân ngoaøi (caù “khoûe”) raát thaáp ( 0,22. 104CFU/g). Baûng 11. Keát quaû phaân laäp ñònh löôïng vi khuaån toång soá töø gan caù beänh vaø caù chöa coù bieåu hieän beänh lyù beân ngoaøi trong thôøi gian nghieân cöùu. Ñieåm thu Muøa möa Muøa khoâ Soá löôïng vi khuaån (104CFU/g) Soá löôïng vi khuaån (104CFU/g) maãu caù Soá löôïng Soá löôïng beänh maãu maãu Min Max Trung bình Min Max Trung bình Soâng Tieàn 6 2,0 109 35,83 10 0,2 16,7 5,31 Soâng Haäu 19 0,1 218 13,35 12 0,17 3,75 0,87 Caù “khoûe” - - - - 5 0,1 0,29 0,22 Theo keát quaû phaân tích thoáng keâ, toång soá vi khuaån caûm nhieãm treân gan caù ba sa giöõa soâng Tieàn vaø soâng Haäu khoâng sai khaùc coù yù nghóa thoáng keâ (P > 0,05). Soá löôïng vi khuaån caûm nhieãm treân gan caù giöõa muøa möa vaø muøa khoâ, cuõng khoâng sai khaùc coù yù nghóa thoáng keâ. ( P > 0,05). Maät ñoä caûm nhieãm cuûa vi khuaån treân gan caù giöõa muøa möa treân soâng Tieàn vaø soâng Haäu, giöõa muøa möa vaø muøa khoâ treân soâng Haäu ñeàu khoâng sai khaùc coù yù nghóa thoáng keâ. Nhöng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ giöõa muøa möa vaø muøa khoâ treân soâng Tieàn; muøa khoâ treân soâng Tieàn vaø Haäu. III. 4 Tính nhaïy caûm cuûa caùc chuûng vi khuaån phaân laäp töø caù beänh ñoái vôùi moät soá thuoác khaùng khuaån thoâng duïng. Tính nhaïy caûm cuûa caùc vi khuaån phaân laäp ñöôïc töø caù basa ñoái vôùi caùc loaïi 51
thuoác khaùng khuaån löu haønh phoå bieán treân thò tröôøng ñöôïc trình baøy taïi Baûng 12. Nhìn chung, caùc chuûng vi khuaån phaân laäp töø caù beänh nhaïy caûm vôùi Furazolidone, Neomycine vaø Gentamycine. Ngoaøi A. sobria, caùc chuûng vi khuaån naøy theå hieän tính ñeà khaùng thuoác (drug resistance) ñoái vôùi Penicilline, Ampicilline, Tetramycine, Streptomycine, Chloramphenicol vaø Sulfamethoxazole. Baûng 12. Tính nhaïy caûm cuûa caùc vi khuaån phaân laäp töø caù basa bò beänh ñoái vôùi moät soá thuoác khaùng khuaån thoâng duïng Vi khuaån TT Teân thuoác Aeromonas A. A. A.cavia Pseudomonas sp hydrophila sobria e sp 1 Furazolidone S S S S S 2 Neomycine S S N S S 3 Gentamycine S S S S S 4 Penicilline R R R R R 5 Ampicilline R R R R R 6 Tetramycine R R S R R 7 Streptomycine R R S R R 8 Chloramphenicol R R S R R 9 Sulfamethoxazole N R S R N * Ghi chuù: R: khaùng thuoác; S: nhaïy caûm ; N: ít nhaïy caûm Hình 6. Khaùng sinh ñoà vi khuaån Aeromonas hydrophila 52
Phan Vaên Ninh vaø coäng söï (1993) ñaõ nghieân cöùu tính nhaïy caûm thuoác cuûa vi khuaån Aeromonas sp. phaân laäp töø caù he nuoâi trong beø taïi An giang bò beänh tuoät vaûy vaø xuaát huyeát. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy vi khuaån gaây beänh nhaïy caûm vôùi Chloramphenicol, Furazolidon; ít nhaïy caûm vôùi Streptomycine, Chlotetracyline; ñeà khaùng Ampicilline vaø Penicilline. Töø keát quaû nghieân cöùu naøy, caùc taùc giaû ñeà xuaát vieäc söû duïng khaùng sinh trong vieäc trò beänh cho caù nuoâi. Keát quaû nghieân cöùu naøy cuõng ñöôïc ngöôøi nuoâi caù beø taïi An giang vaän duïng phoøng vaø trò beänh xuaát huyeát cho caù basa, tuy nhieân hieän thôøi hieäu quaû chöõa trò thaáp. Keát quaû thöû nghieäm tính nhaïy caûm thuoác cuûa caùc chuûng vi khuaån phaân laäp ñaõ trình baøy treân ñaây goùp phaàn giaûi thích tính hieäu quaû thaáp cuûa coâng taùc chöõa trò beänh cho caù basa taïi An Giang trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Ñeà taøi nghieân cöùu naøy chöa tieán haønh so saùnh caùc chuûng Aeromonas sp. ñaõ phaân laäp ñöôïc vôùi caùc chuûng do Phan Vaên Ninh vaø coäng söï ñaõ coâng boá do caùc chuûng vi khuaån naøy khoâng ñöôïc löu giöõ. Tuy nhieân, coù nhieàu khaû naêng raèng, do vieäc söû duïng phoå bieán caùc loaïi thuoác khaùng khuaån trong ngheà nuoâi caù, ñaõ hình thaønh nhieàu chuûng vi khuaån khaùng thuoác trong moâi tröôøng nöôùc taïi caùc ñieåm nuoâi caù ôû An Giang. Tình hình naøy ñoøi hoûi caàn coù caùc nghieân cöùu saâu hôn veà khu heä vi sinh vaät nöôùc taïi An Giang, vaø nghieân cöùu caùc bieän phaùp phoøng trò beänh höõu hieäu, haïn cheá vieäc söû duïng thuoác thieáu choïn loïc nhaèm ñaûm baûo söï phaùt trieån ngheà nuoâi troàng thuûy saûn beàn vöõng taïi ñòa phöông. III.5 Keát quaû thöïc nghieäm gaây nhieãm trôû laïi III.5.1 Caùc chuûng vi khuaån söû duïng cho thí nghieäm 53
Qua quaù trình phaân laäp, nuoâi caáy, ñònh danh vi khuaån, ñaõ löu gioáng 5 loaïi vi khuaån: Pseudomonas sp (chuûng STB116971), A. caviae (SHB4108972), A. sobria (STB511983), A. hydrophila (SHB681984), vaø Aeromonas sp (SHB6111985). Töø keát quaû phaân laäp vi khuaån ñònh tính, ñaõ choïn hai chuûng vi khuaån A. hydrophila SHB681984 vaø A. sobria STB511983 gaây nhieãm thöïc nghieäm cho caù basa ñeå xaùc ñònh tính chaát gaây beänh (pathogenicity) cuûa caùc loaïi vi khuaån naøy. III.5.2 Tính chaát gaây beänh cuûa A. hydrophila SHB681984 + Caù thí nghieäm: Caù thí nghieäm coù chieàu daøi trung bình 9,5cm ( 8,0-10,3 cm), khoái löôïng trung bình: 8,5 gr/con (5,3 -11,9 gr). Sau khi tieâm dung dòch muoái sinh lyù (nhoùm caù ñoái chöùng) hoaëc canh khuaån, caù ñöôïc nuoâi trong beå kính theo töøng nhoùm, moãi beå 10 con (Hình7) . Nhieät ñoâï khoâng khí trung bình trong thôøi gian thí nghieäm 35 -37o C. 54
Hình 7. Caùc beå kính boá trí thí nghieäm gaây nhieãm trôû laïi + Keát quaû theo doõi caù thí nghieäm: Thí nghieäm tieán haønh töø ngaøy 8 thaùng 5 naêm 1998. Sau khi tieâm xong, caù vaãn bôi loäi vaø baét moài bình thöôøng. Sau 28 giôø, moät soá caù coù trieäu chöùng khaùc thöôøng: tröông buïng, bôi loäi quay troøn khoâng ñònh höôùng, moät soá ngöõa buïng, hoâ haáp maïnh, treo mình thaúng ñöùng trong nöôùc. Bieåu hieän beân ngoøai: xuaát huyeát vi buïng, vi haäu moân, vi ñuoâi. haäu moân loài ñoû. Khoaûng 2 - 3 giôø sau khi quan saùt thaáy caùc bieåu hieän treân, moät soá caù cheát. Giaûi phaåu caùc caù theå naøy ñeå quan saùt noäi taïng, nhaän thaáy maïch maùu tröông to, gan söng vaø coù maøu ñen, maät söng, ruoät tröông phoàng chöùa ñaày hôi, thaønh buïng xuaát huyeát. Hình 8. Daáu hieäu beänh lyù beân ngoaøi caù thí nghieäm gaây nhieãm trôû laïi vaø ñoái chöùng 55
56
Hình 9. Daáu hieäu beänh lyù ôû noäi quan caù thí nghieäm gaây nhieãm trôû laïi vaø ñoái chöùng Caù cheát nhieàu trong voøng 31- 46 giôø sau khi tieâm canh khuaån, sau ñoù cheát raõi raùc trong 7 ngaøy ñaàu. Töø ngaøy thöù 8 khoâng thaáy caù bò cheát. Tyû leä soáng cuûa caùc nhoùm caù thí nghieäm ñöôïc trình baøy taïi bieåu ñoà 5. 57
100 80 Tyû leä soáng (%) 60 40 10 cfu/ml 10 cfu/ml 20 10 cfu/ml Control 0 0 24 48 72 96 120 144 168 192 216 240 Thôøi gian thí nghieäm (giôø) Bieåu ñoà 5: Tyû leä soáng cuûa caùc nhoùm caù trong thí nghieäm gaây nhieãm bôûi vi khuaån A. hydrophila SHB681984 Sau 10 ngaøy theo doõi, nhoùm caù ñöôïc tieâm 0,1 ml canh khuaån chöùa 107cfu/ml coù tyû leä soáng thaáp nhaát (26,67%). Tyû leä soáng töông öùng cuûa caùc nhoùm caù ñöôïc tieâm canh khuaån 105, 103 laàn löôït laø 83,3%, vaø 93,3%. Caù thuoäc nhoùm ñoái chöùng khoâng cheát vaø hoaøn toaøn khoûe maïnh trong suoát quaù trình thí nghieäm. + Keát quaû phaân laäp vi khuaån töø caù thí nghieäm: Ngay khi caù cheát, ñaõ tieán haønh giaûi phaåu quan saùt vaø phaân laäp ñöôïc A. hydrophila töø gan, thaän vaø laùch cuûa caùc caù theå naøy. Treân moâi tröôøng phaân laäp vi khuaån chæ thaáy xuaát hieän moät daïng khuaån laïc ñaëc tröng duy nhaát. Keát quaû thí nghieäm cho thaáy, chuûng A. hydrophila SHB681984 phaân laäp töø caù 58
beänh taïi An Giang coù theå gaây tyû leä töû vong cao cho caù thí nghieäm. Tyû leä soáng cuûa caùc nhoùm caùù thí nghieäm coù töông quan thuaän vôùi löôïng vi khuaån söû duïng. Caù thí nghieäm bò beänh theå hieän daáu hieäu beänh lyù töông töï nhö trieäu chöùng beänh lyù quan saùt ñöôïc taïi caùc beø nuoâi caù. Tyû leä soáng 100% cuûa nhoùm caù ñoái chöùng cho thaáy raèng hieän töôïng caù cheát trong caùc loâ thí nghieäm khoâng lieân quan ñeán yeáu toá chaêm soùc quaûn lyù trong quaù trình thöïc hieän. Ñoàng thôøi, vieäc phaân laäp ñöôïc duy nhaát A. hydrophila töø caù thí nghieäm bò beänh cho thaáy chuûng A. hydrophila SHB681984 laø moät taùc nhaân gaây beänh xuaát huyeát treân vi vaø xoang mieäng caù basa nuoâi beø taïi An Giang. Maët khaùc, tyû leä töû vong thaáp cuûa caùc nhoùm caù tieâm vôùi noàng ñoä vi khuaån 103 vaø 105 cho thaáy A. hydrophila SHB681984 laø taùc nhaân gaây beänh khoâng baét buoäc (opportunistic pathogen) ñoái vôùi caù ba sa trong ñieàu kieän tieán haønh thí nghieäm. III.5.3 Tính chaát gaây beänh cuûa A. sobria STB511983 + Caù thí nghieäm: Caù thí nghieäm coù chieàu daøi trung bình 10,9cm (10,0 - 12,7cm), khoái löôïng trung bình: 9,3 g (8 -11 g). Sau khi tieâm dung dòch muoái sinh lyù (nhoùm caù ñoái chöùng) hoaëc canh khuaån, caù ñöôïc nuoâi trong beå kính theo töøng nhoùm, moãi beå 10 con töông töï nhö trình baøy phaàn treân. Nhieät ñoâï khoâng khí trung bình trong thôøi gian thí nghieäm 33 - 36o C. + Keát quaû theo doõi caù thí nghieäm: Thí nghieäm tieán haønh töø ngaøy 23 thaùng 7 naêm 1998. Sau khi tieâm xong, caù vaãn bôi loäi vaø baét moài bình thöôøng. Trong suoát 15 ngaøy sau khi gaây nhieãm, khoâng phaùt hieän ñöôïc daáu hieäu beänh lyù khaùc laï xaûy ra. Tyû leä soáng 15 ngaøy cuûa caùc nhoùm caù ñöôïc gaây nhieãm thöïc nghieäm vôùi A. sobria STB511983 lieàu löôïng 0,1 ml dung dòch chöùa 107, 105 , 103 cfu/ml vaø nhoùm ñoái chöùng laø 100%. 59
+ Keát quaû phaân laäp vi khuaån töø caù thí nghieäm: Sau ngaøy thöù 15, choïn 3 con caù ñaõ ñöôïc gaây nhieãm vôùi noàng ñoä 107 cfu/ml, giaûi phaåu quan saùt vaø phaân laäp vi khuaån töø gan, thaän, laùch. Keát quûa quan saùt noäi taïng khoâng phaùt hieän daáu hieäu beänh lyù cuûa beänh xuaát huyeát treân taát caû caùc caù theå nghieân cöùu. Ñoàng thôøi, ñaõ phaân laäp ñöôïc A. sobria töø caùc caù theå naøy. Keát quaû gaây nhieãm thöïc nghieäm cho thaáy, A. sobria STB5118983 vôùi lieàu löôïng ñaõ söû duïng khoâng gaây beänh xuaát huyeát cho caù basa trong caùc ñieàu kieän thí nghieäm. Söï xuaát hieän cuûa vi khuaån naøy trong caùc maãu caù beänh thu ñöôïc töø caùc beø nuoâi caù taïi An giang coù theå giaûi thích raèng ñaây laø taùc nhaân thöù caáp vaø khoâng ñoùng vai troø quan troïng trong quaù trình phaùt sinh beänh xuaát huyeát cuûa caù ba sa. Do khoâng coù ñuû soá löôïng caù gioáng duøng cho thí nghieäm gaây nhieãm trôû laïi vaø haïn cheá veà maët thôøi gian, neân tính chaát gaây beänh cuûa caùc chuûng Aeromonas sp., A. caviae, vaø Pseudomonas sp phaân laäp töø caù beänh chöa ñöôïc nghieân cöùu. Tuy nhieân, do caùc chuûng vi khuaån A. caviae chæ phaân laäp ñöôïc töø caù beänh trong muøa möa vaø Pseudomonas sp chæ phaân laäp ñöôïc töø caù beänh thu taïi caùc beø nuoâi treân soâng Tieàn (Baûng 10), coù theå nhaän ñònh raèng caùc loaïi vi khuaån naøy laø taùc nhaân gaây beänh thöù caáp (secondary pathogens). Ngöôïc laïi, caùc chuûng Aeromonas sp. ñöôïc phaân laäp töø caù beänh thu treân soâng Tieàn vaø soâng Haäu, caû trong muøa möa vaø muøa khoâ vôùi taàn soá xuaát hieän cao, vì vaäy, vaàn tieán haønh nghieân cöùu theâm veà vò trí phaân loaïi vaø tính chaát gaây beänh cuûa caùc chuûng vi khuaån naøy. 60