Cúm gia câm (còn gi là cúm chim, cúm gà, cúm týp A) là benh cúm gây b i mot týp
virus cúm sông trên loài có lông vũ, nhưng có the lây nhiem sang nhiêu loài động vật có vú. Benh được xác định lân đầu tiên Montenergro vào đầu những năm 1900 và
hien được biêt là có mat trên khap thê giới.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Luận văn : Tác động của dịch cúm gia cầm đến tình hình chăn nuôi ở An Giang part 1
- TRƯ NG ð I H C AN GIANG
KHOA NÔNG NGHI P – TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
LÊ TRƯƠNG HI U
TÁC ð NG C A D CH CÚM GIA C M ð N TÌNH HÌNH
CHĂN NUÔI GIA SÚC, GIA C M HUY N
CHÂU THÀNH T NH AN GIANG
BÁO CÁO KHOÁ LU N T T NGHI P
K SƯ NGÀNH PHÁT TRI N NÔNG THÔN
An Giang, Tháng 6. 2007
- TRƯ NG ð I H C AN GIANG
KHOA NÔNG NGHI P – TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
LÊ TRƯƠNG HI U
TÁC ð NG C A D CH CÚM GIA C M ð N TÌNH HÌNH
CHĂN NUÔI GIA SÚC, GIA C M HUY N
CHÂU THÀNH T NH AN GIANG
BÁO CÁO KHOÁ LU N T T NGHI P
K SƯ NGÀNH PHÁT TRI N NÔNG THÔN
GIÁO VIÊN HƯ NG D N
Ths. Nguy n Bá Trung
An Giang, Tháng 6. 2007
- C mt
Em xin chân thành c m ơn Th y Nguy n Bá Trung ñã t n tình
hư ng d n và truy n ñ t kinh nghi m quý báu ñ em hoàn
thành lu n văn.
Em xin chân thành c m ơn quý Th y, Cô trong Khoa Nông
Nghi p – Tài Nguyên Thiên Nhiên Trư ng ð i h c An Giang,
cùng các Th y, Cô th nh gi ng ñã gi ng d y và truy n ñ t ki n
th c cho em trong su t khoá h c.
Em xin c m ơn cán b phòng thí nghi m, cán b thư vi n và t t
c các b n sinh viên l p Phát Tri n Nông Thôn DH3 ñã giúp
ñ , t o ñi u ki n thu n l i và ñ ng viên em trong su t khoá h c
cũng như trong su t th i gian làm lu n văn.
Em xin g i l i c m ơn ñ n quí th y cô ph n bi n ñã có nh ng
nh n xét, ý ki n ñóng góp ñ lu n văn c a em ñư c hoàn ch nh.
i
- Tóm lư c
ð tài này nh m xác ñ nh t ng ñàn gia súc, gia c m trư c cúm và sau cúm gia c m,
ñánh giá tác ñ ng c a d ch cúm ñ n ho t ñ ng chăn nuôi ñ a bàn huy n Châu
Thành, t nh An Giang và kh o sát cơ c u ñàn gia súc, gia c m sau d ch cúm.
K t qu ñ tài cho th y:
- Cơ c u ñàn v t nuôi làm ngu n thu nh p chính trư c và sau d ch cúm v n
không thay ñ i: heo, bò và v t. ðây là cơ c u ñàn có ti m năng phát tri n c a
huy n Châu Thành.
- T ng ñàn gia c m gi m nhi u vào năm 2004 và ñư c ph c h i trong năm
2005: năm 2003 (26.715 con), năm 2004 (16.572 con), năm 2005 (27.943
con).
- T ng ñàn gia súc tăng t năm 2003 ñ n 2005: năm 2003 (1.527 con), năm
2004 (1.754 con), năm 2005 (2.003 con).
- Tr ng i chính trong ho t ñ ng chăn nuôi là giá bán chi m 56,8 % h và b nh
t t chi m 37,8 % h , nguyên nhân là do tác ñ ng c a d ch cúm gia c m.
- Y u t quy t ñ nh thành công trong chăn nuôi chính là ngu n v n chi m
85,6 % h .
D ch cúm gia c m tác ñ ng ch y u ñ n: t ng ñàn v t nuôi, k thu t nuôi gia c m,
chi phí th c ăn, ñ u tư lao ñ ng, ch trương phát tri n chăn nuôi c a chính quy n ñ a
phương.
ii
- M cl c
Trang
N i dung
C mt ..........................................................................................................i
Tóm lư c ..........................................................................................................ii
M c l c ............................................................................................................iii
Danh sách b ng..................................................................................................v
Danh sách hình ..................................................................................................v
Chương 1. Gi i thi u...........................................................................................1
1.1. ð t v n ñ ...............................................................................................1
1.2. M c ñích .................................................................................................1
Chương 2. Lư c kh o tài li u ...........................................................................2
2.1. Nh ng hi u bi t cơ b n v cúm gia c m ....................................................2
2.2. Tình hình d ch cúm gia c m trên th gi i ....................................................4
2.3. Tình hình d ch cúm gia c m Vi t Nam .................................................5
2.4. Tình hình d ch cúm gia c m An Giang ....................................................8
2.5. Các ch trương – chính sách ............................................................... 10
Chương 3. V t li u và phương pháp nghiên c u ..........................................12
3.1. V t li u ................................................................................................. 12
3.2. Phương pháp ........................................................................................ 12
3.2.1. Phương pháp thu th p s li u ............................................................. 12
3.2.2. Phương pháp ti n hành ................................................................... 12
3.2.3. Ch tiêu theo dõi .................................................................................. 13
3.3. Phân tích th ng kê .............................................................................. 13
Chương 4. K t qu và th o lu n ....................................................................14
4.1. ð c ñi m nông h .............................................................................. 14
4.1.1. Tu i và trình ñ h c v n c a ch h ...................................................... 14
4.1.2. Kinh nghi m chăn nuôi ..................................................................... 15
4.1.3. Di n tích ñ t nông h ..................................................................... 15
4.1.4. Ngu n thông tin cho ho t ñ ng chăn nuôi ............................................. 17
4.1.5. Tình hình tài chính nông h .................................................................. 17
4.2. ng phó c a chính quy n ñ a phương và ph n ng c a ngư i chăn nuôi
khi có thông tin d ch cúm gia c m ................................................................. 18
4.2.1. ng phó c a chính quy n ñ a phương khi có thông tin d ch cúm
iii
- gia c m .............................................................................................. 18
4.2.2. Ph n ng c a ngư i chăn nuôi khi có thông tin d ch cúm gia c m ......... 18
4.3. Ho t ñ ng chăn nuôi c a h t khi có d ch cúm x y ra ............................ 19
4.3.1. Qui mô nuôi .................................................................................... 19
4.3.1.1. Bi n ñ ng s lư ng v t nuôi khi có thông tin d ch cúm ...................... 19
4.3.1.2. Lo i v t nuôi làm ngu n thu nh p chính ............................................ 21
4.3.2. K thu t nuôi .................................................................................... 22
4.3.2.1. Phương th c nuôi .............................................................................. 22
4.3.2.2. K thu t nuôi .................................................................................... 22
4.3.3. ð u tư con gi ng .................................................................................. 23
4.3.4. Chi phí th c ăn .................................................................................... 24
4.3.5. ð u tư lao ñ ng t khi có thông tin d ch cúm x y ra ............................. 24
4.3.6. Bi n ñ ng ñàn gia súc gia c m sau d ch cúm ........................................ 25
4.3.7. Tr ng i chính trong ho t ñ ng chăn nuôi t tháng 12/2003 – 2005 ...... 26
4.3.8. Y u t quy t ñ nh thành công trong chăn nuôi ...................................... 26
4.3.9. K ho ch trong th i gian t i .................................................................. 27
Chương 5. K t lu n và khuy n ngh ............................................................29
5.1. K t lu n .......................................................................................... 29
5.2. Khuy n ngh .......................................................................................... 29
Tài li u tham kh o .................................................................................. 30
iv
- Danh sách b ng
B ng 1: T l (%) h theo ñ tu i và trình ñ h c v n c a ch h --------------------- 14
B ng 2: Kinh nghi m c a h chăn nuôi t i huy n Châu Thành t nh An Giang --------- 15
B ng 3: T l (%) h có t ng di n tích theo các mô hình ------------------------------- 16
B ng 4: T l (%) h thu nh n các thông tin cho ho t ñ ng chăn nuôi ------------------ 17
B ng 5: S lư ng gia c m b tiêu hu ------------------------------------------------------ 18
B ng 6: Bi n ñ ng s lư ng v t nuôi t năm 2003 ñ n 2005 ----------------------------- 20
B ng 7: S lư ng v t nuôi t 2003 ñ n 2005 ------------------------------------------------ 20
B ng 8: M c ñ thay ñ i k thu t nuôi ------------------------------------------------------ 22
B ng 9: ð u tư con gi ng ----------------------------------------------------------------- 23
B ng 10: M c ñ ñ u tư chi phí th c ăn cho v t nuôi t khi có d ch cúm -------------- 24
B ng 11: M c ñ ñ u tư lao ñ ng t khi có thông tin d ch cúm -------------------------- 25
B ng 12: M c ñ bi n ñ ng ñàn t khi có d ch cúm --------------------------------------- 25
B ng 13: M t s tr ng i chính trong chăn nuôi -------------------------------------------- 26
B ng 14: Y u t quy t ñ nh thành công trong chăn nuôi ----------------------------------- 27
B ng 15: K ho ch trong th i gian t i -------------------------------------------------------- 28
Danh sách hình
Hình 1: H l y v t nuôi làm ngu n thu nh p chính ----------------------------------------- 21
v
- Chương 1
Gi i thi u
1.1. ð t v n ñ
Cúm gia c m (còn g i là cúm chim, cúm gà, cúm týp A) là b nh cúm gây b i m t týp
virus cúm s ng trên loài có lông vũ, nhưng có th lây nhi m sang nhi u loài ñ ng v t
có vú. B nh ñư c xác ñ nh l n ñ u tiên Montenergro vào ñ u nh ng năm 1900 và
hi n ñư c bi t là có m t trên kh p th gi i. Ch ng cúm gia c m H5N1 xu t hi n năm
1997 t i H ng Công nhi u kh năng là ngu n gây d ch cúm gia c m trên ñàn gia c m
c a nhi u nư c châu Á t cu i năm 2003 ñ n nay (C m Tú, 2007).
nư c ta d ch cúm gia c m xu t hi n vào tháng 12 năm 2003 và ñ n tháng 5 năm
2005, c nư c ñã x y ra ba ñ t d ch cúm và tái phát d ch ñ u có gia c m b ch t ñã
gây thi t h i r t l n cho ngành chăn nuôi gia c m nói riêng và cho n n kinh t c nư c
nói chung.
N u d ch cúm gia c m Vi t Nam ñư c coi là ñi m nóng c a th gi i thì An Giang
ñang là ñi m nóng c a Vi t Nam. Ba ñ t d ch cúm và tái phát d ch ñ u có gà, v t b nh
ch t các ñ a phương. T ng ñàn gia c m An Giang hơn hai tri u con nên d ch cúm
x y ra ñã gây thi t h i không ít ñ n n n kinh t nói chung và tình hình chăn nuôi nói
riêng c a t nh (Cao Tâm, Báo An Giang, 2005).
Là m t ph n t nh An Giang nên huy n Châu Thành cũng ch u nh hư ng c a d ch
cúm. Nó nh hư ng ñ n ñ i s ng, s n xu t và tình hình chăn nuôi gia súc, gia c m
c a ngư i dân trên ñ a bàn. Nh m kh o sát cơ c u ñàn gia súc, gia c m sau cúm và
ti m năng gi ng v t nuôi có tri n v ng phát tri n trong tương lai huy n Châu
Thành, chúng tôi ti n hành ñ tài “Tác ñ ng c a d ch cúm gia c m ñ n tình hình
chăn nuôi gia súc, gia c m huy n Châu Thành t nh An Giang”.
1.2. M c ñích
Xác ñ nh t ng ñàn gia súc, gia c m trư c và sau cúm .
ðánh giá tác ñ ng c a d ch cúm gia c m ñ n tình hình chăn nuôi gia súc, gia c m
huy n Châu Thành
Kh o sát cơ c u ñàn gia súc, gia c m sau d ch cúm.
1
- Chương 2
Lư c kh o tài li u
2.1. Nh ng hi u bi t cơ b n v cúm gia c m
Cho ñ n nay, các chuyên gia thú y trên th gi i ñ u kh ng ñ nh r ng: B nh cúm gia
c m (Avian influenza, thư ng ñư c g i là cúm gà) là m t trong nh ng b nh truy n
nhi m c p tính gia c m, lây lan r t nhanh, t l ch t cao (100% s gà b b nh), lây
nhi m cho nhi u lo i gia c m và chim tr i, t ng gây thi t h i r t l n cho ngành chăn
nuôi gà nói riêng và chăn nuôi gia c m nói chung nhi u nư c trên th gi i trong th
k XX.
Cúm là m t b nh truy n nhi m c p tính ñư ng hô h p do virus cúm gây ra. Virus
cúm có 3 type A, B, C. Virus d b tiêu di t nhi t ñ thư ng nhưng có s c s ng khá
dai d ng nhi t ñ th p. Cũng chính vì lý do này nên b nh cúm thư ng r lên vào
mùa ðông – Xuân. Tên c a m i lo i virus cúm ñư c vi t t t b ng các ch “H” và
“N”. V i ngư i nh ng virus t ng gây b nh là t H1 ñ n H3 (t t c có 15 virus H);
còn v i virus N thì ch có N1 và N2 có th gây b nh cho ngư i. D ch cúm hi n t i là
do virus H5N1 gây nên, lan truy n r t nhanh trong gia c m, gây ch t hàng ñàn. Lo i
virus này ñư c g i là H5N1 vì nó mang 2 lo i protein b m t là Hémagglutinine H5
và Neuraminidase N1. H và N là 2 protein ñ c trưng trong các virus cúm, nhưng
H5N1, hai protein này k t h p v i nhau khi n cho virus xâm nh p d dàng vào t bào
và ti p t c nhân ñôi, lây lan sang các t bào khác. Trong dòng các virus cúm, H5N1
là lo i có m c ñ ho t ñ ng lây nhi m l n nh t, do khi ñã xâm nh p vào t bào, nó s
nh n bi t ñư c axit Sialic alpha 2 và 3, ho t ch t có m t trên b m t t t c các t bào
trong cơ th gia c m. ðây có th coi là tính ch t ñ c trưng c a virus cúm H5N1. Nh
H5 và N1 ph i h p v i nhau, virus có th t do di chuy n trong t t c các mô c a gia
c m, t ñó phá hu h u h t các cơ quan n i t ng c a gia c m như: h hô h p, tiêu
hoá, … gây t vong cho con v t (Vũ Qu c Khánh, 2005).
B nh cúm gà lây truy n r t nhanh t gà b nh sang gà kh e qua ñư ng hô h p và
ñư ng tiêu hóa theo hai cách: Lây nhi m tr c ti p, do gà kh e ti p xúc tr c ti p v i
gà b nh; lây gián ti p qua không khí, d ng c chăn nuôi, xe c v n chuy n, phân rác,
th c ăn, nư c u ng... có ch a m m b nh.
Th i gian b nh c a gà r t ng n, t vài gi ñ n 3 ngày, tính t khi nhi m virút ñ n
khi xu t hi n tri u ch ng lâm sàng ñ u tiên. Trong cơ th gia c m, virút nhân lên r t
2
- nhanh, gây tr ng thái nhi m trùng huy t, viêm ñư ng hô h p và xu t huy t tràn lan
n i t ng cũng như các t ch c dư i da và cơ.
Gà b nhi m virút và phát b nh t t c các l a tu i v i các tri u ch ng ñi n hình sau:
Nhi t ñ cơ th tăng ñ t ng t, t 4400C ñ n 4600C (gà bình thư ng: nhi t ñ cơ th t
4000C-4300C), ñi l i lo ng cho ng, xiêu v o, run r y; khó th , khi th ph i há mi ng,
ho kh c, ch y d ch m t, d ch mũi và d t dãi liên t c; mào và tích (mào dư i, y m)
sưng ñ , m ng nư c và xu t huy t; k t m c m t sưng thũng; a ch y r t n ng, phân
xanh vàng ñôi khi có l n máu; trên m t da, ñ c bi t c da chân có nhi u ñám t huy t,
xu t huy t màu ñ s m.
M khám gà b nh, th y: mũi gà b viêm xu t huy t và t t l i; mào và tích sưng thũng,
ñ s m, trong ñó có ch a d ch; viêm ho i t và xu t huy t tràn lan gan, lách, th n,
ph i và cơ tim; t y t ng phù n có nh ng v ch vàng và ñ s m xen k ; viêm xu t
huy t toàn b niêm m c ñư ng tiêu hóa, niêm m c d dày cơ, niêm m c d dày tuy n,
ru t non, ru t già, manh tràng; xu t huy t dư i da và t ch c cơ, ñ c bi t là vùng da
chân.
Các bác sĩ thú y cũng lưu ý r ng xu t huy t tuy n niêm m c d dày r t d nh m v i
b nh Niucatxơn gà; gan xung huy t, phù n có các ñi m ho i t r t d nh m v i
b nh t huy t trùng gia c m.
Gà, v t, gà tây... b b nh thư ng th c p tính, t l ch t 100%. Tuy nhiên, trong th c
t , ngư i ta cũng g p (nhưng r t hi m) gia c m b nhi m ch ng virút cúm có ñ c l c
th p, gây th b nh nh ho c mang virút m t s loài chim hoang dã. ðó chính là
ngu n tàng tr và truy n bá m m b nh trong t nhiên. Các nhà khoa h c M cũng ñã
phân l p ñư c virút cúm gà (nhóm A) t l n (năm1970), t nhi u lo i chim hoang dã.
Cúm gia c m nhi m virút H5N1 ñư c coi là nguy hi m nh t. Nó ñã bi n ñ i nhanh
chóng, r t khó ki m soát, không ch làm ngư i ch t, mà còn có th gi t h i nhi u loài
khác, trong ñó có loài g m nh m và các lo i ñ ng v t như l n, h , và mèo... Loài vi
rút này có kh năng t n t i trong phân gà và th t c a nh ng con gà ñã ch t, không c n
ñ n môi trư ng máu và t bào s ng. Nh ng loài chim di cư bơi dư i nư c, ph n l n
là loài v t hoang, là ngu n mang vi rút cúm gia c m, nhưng chúng có th kháng l i s
lây nhi m. Các lo i gia c m, bao g m gà, gà tây, v t, ng ng, thư ng d b nhi m vi rút
cúm gia c m và phát tri n thành d ch . S ti p xúc tr c ti p ho c gián ti p gi a nh ng
loài chim di cư v i gia c m thư ng gây ra d ch gia c m. Các ch bán gia c m s ng
cũng ñã góp ph n ñáng k làm cho d ch cúm gia c m lan r ng.
3
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
